BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG LÊ THỊ HỒNG BỐN MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRIỆU PHONG - QUẢNG TRỊ LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Đà Nẵng- Năm 2011 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG LÊ THỊ HỒNG BỐN MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM HỒN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRIỆU PHONG - QUẢNG TRỊ Chuyên ngành: KINH TẾ PHÁT TRIỂN Mã số: 60.31.05 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: PGS TS NGUYỄN TRƯỜNG SƠN Đà Nẵng- Năm 2011 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn "Một số biện pháp nhằm hồn thiện cơng tác quản lý Ngân sách Nhà nước Triệu Phong – Quảng Trị" nghiên cứu, xây dựng, khơng có trùng lặp, chép Luận văn, cơng trình nghiên cứu trước công bố Đà Nẵng, ngày 15 tháng 05 năm 2011 Người cam đoan Lê Thị Hồng Bốn LỜI CẢM ƠN Qua trình học tập, tìm hiểu nghiên cứu đề tài: “ Một số biện pháp nhằm hồn thiện cơng tác quản lý Ngân sách Nhà nước Triệu Phong - Quảng Trị” với hướng dẫn nhiệt tình PGS.TS Nguyễn Trường Sơn, động viên, giúp đỡ, cung cấp số liệu anh Nguyễn Minh Tiến phịng Tài - kế hoạch huyện Triệu Phong, chú, anh, chị Phịng, ban Huyện đặc biệt khích lệ, quan tâm gia đình, bè bạn… giúp tác giả hồn thành đề tài hạn Nhân đây, tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành đến giáo viên hướng dẫn : PGS TS Nguyễn Trường Sơn, quý thầy cô trường Đại học kinh tế Đà Nẵng quan tâm, bảo toàn thể anh, chị , cơ, chú….phịng Tài phịng, ban chức khác huyện Triệu Phong, lãnh đạo phòng Công thương quan tâm tạo điều kiện thời gian, ủng hộ cho tác giả hoàn thành tốt đề tài Đồng thời tác giả cảm ơn giúp đỡ nhiệt tình đồng nghiệp sẵn sàng giúp tác giả xử lý công việc thời gian hoàn thành luận văn Cuối tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành sâu sắc đến gia đình, bạn bè… thường xuyên động viên, hỏi thăm, chia sẻ….cùng tác giả trình thực đề tài Do thời gian có hạn với hạn chế kiến thức nên khơng tránh khỏi thiếu sót Tác giả mong nhận ý kiến đóng góp quý thầy bạn để đề tài hoàn thiện Đà Nẵng, ngày 15 tháng 05 năm 2011 Học viên Lê Thị Hồng Bốn MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN MỤC LỤC DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ LỜI MỞ ĐẦU CHƯƠNG CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NSNN VÀ NỘI DUNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NSNN CẤP HUYỆN 1.1 NSNN CẤP HUYỆN – MỘT BỘ PHẬN CẤU THÀNH CỦA HỆ THỐNG NSNN 1.1.1 Tổng quan NSNN 1.1.1.1 Khái niệm 1.1.1.2 Bản chất NSNN 1.1.2 Hệ thống NNSN Việt Nam 1.2 NGÂN SÁCH CẤP HUYỆN TRONG HỆ THỐNG NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC .7 1.3 NỘI DUNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH CẤP HUYỆN 11 1.3.1 Lập dự toán ngân sách nhà nước cấpHuyện 11 1.3.2 Chấp hành ngân sách Huyện .15 1.3.2.1 Quy trình quản lý 16 1.3.2.2 Nội dung trách nhiệm quản lý kế hoạch điều hành ngân sách q Phịng Tài 16 1.3.2.3 Về thực dự toán NSNN cấp Huyện 17 1.3.3 Quyết toán ngân sách Huyện .21 1.3.4 Công tác tra, kiểm tra công tác quản lý ngân sách nhà nước cấp Huyện 27 1.4 CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NSNN CẤP HUYỆN 30 1.4.1 Nhân tố chủ quan .30 1.4.1.1 Nhận thức địa phương tầm quan trọng trách nhiệm quản lý ngân sách 30 1.4.1.2 Tổ chức máy quản lý ngân sách cấp Huyện 31 1.4.1.3 Trình độ cán quản lý ngân sách Huyện 31 1.4.1.4 Cơ sở hạ tầng Hệ thống thông tin, phương tiện quản lý NSNN Huyện 32 1.4.2 Nhân tố khách quan 33 1.4.2.1 Hệ thống pháp luật quản lý NSNN 33 1.4.2.2 Phân cấp quản lý ngân sách 33 1.4.2.3 Các sách vĩ mơ Nhà nước 36 1.4.2.4 Nhân tố thuộc đối tượng quản lý .37 1.4.2.5 Hội nhập kinh tế quốc tế 39 1.5 BÀI HỌC KINH NGHIỆM QUẢN LÝ NSNN ĐỐI VỚI CHÍNH QUYỀN CẤP HUYỆN 41 CHƯƠNG THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Ở HUYỆN TRIỆU PHONG - QUẢNG TRỊ TRONG THỜI GIAN QUA 43 2.1 TÌNH HÌNH KINH TẾ - XÃ HỘI HUYỆN TRIỆU PHONG .43 2.2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NSNN Ở HUYỆN TRIỆU PHONG TRONG THỜI GIAN QUA 46 2.2.1 Quản lý công tác lập dự toán NSNN .46 2.2.1.1 Quản lý cơng tác lập dự tốn thu NSNN .46 2.2.1.2 Quản lý công tác lập dự toán chi NSNN 49 2.2.2 Quản lý cơng tác chấp hành dự tốn NSNN 52 2.2.2.1 Quản lý công tác chấp hành dự toán thu NSNN 52 2.2.2.2 Quản lý cơng tác chấp hành dự tốn chi NSNN .57 2.2.3 Quản lý công tác toán NSNN 66 2.2.3.1 Quản lý cơng tác tốn thu NSNN 66 2.2.3.2 Quản lý công tác toán chi NSNN 67 2.2.4 Quản lý công tác tra, kiểm tra NSNN huyện Triệu Phong thời gian qua 68 2.2.4.1 Quản lý công tác tra, kiểm tra thu NSNN .68 2.2.4.2 Quản lý công tác tra, kiểm tra chi NSNN .68 2.2.5 Đánh giá thực trạng công tác quản lý NSNN huyện Triệu Phong thời gian qua 69 2.2.5.1 Những kết đạt 69 2.2.5.2 Hạn chế nguyên nhân 73 CHƯƠNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NSNN Ở HUYỆN TRIỆU PHONG TRONG THỜI GIAN ĐẾN 87 3.1 CƠ SỞ ĐỀ RA GIẢI PHÁP 87 3.1.1 Căn vào định hướng phát triển kinh tế - xã hội huyện Triệu Phong 87 3.1.2 Mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội huyện Triệu Phong 87 3.1.3 Thực trạng công tác quản lý NSNN địa bàn huyện Triệu Phong nhiều bất cập 88 3.2 PHƯƠNG HƯỚNG HỒN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN LÝ NSNN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TRIỆU PHONG 89 3.3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HỒN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN LÝ NSNN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TRIỆU PHONG 91 3.3.1 Hồn thiện cơng tác quản lý lập dự toán 91 3.3.1.1 Cơng tác quản lý lập dự tốn thu ngân sách 91 3.3.1.2 Công tác quản lý lập dự toán chi: 92 3.3.2 Hồn thiện cơng tác quản lý chấp hành ngân sách .96 3.3.2.1 Công tác quản lý chấp hành thu ngân sách 96 3.3.2.2 Công tác quản lý chấp hành chi ngân sách 104 3.3.3 Hồn thiện cơng tác quản lý tốn 109 3.3.3.1 Công tác quản lý toán thu ngân sách 109 3.3.3.2 Cơng tác quản lý tốn chi ngân sách 110 3.3.4 Hồn thiện cơng tác quản lý tra, kiểm tra 110 3.3.4.1 Công tác quản lý tra, kiểm tra thu ngân sách 110 3.3.4.2 Công tác quản lý hanh tra, kiểm tra chi ngân sách 110 KẾT LUẬN .125 TÀI LIỆU THAM KHẢO 126 DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT CTN-DVNQD Công Thương nghiệp- dịch vụ quốc doanh GTGT Giá trị gia tăng HĐND Hội đồng Nhân dân KBNN Kho bạc Nhà nước NHNN Ngân hàng Nhà nước NHTM Ngân hàng Thương mại NS Ngân sách NSĐP Ngân sách địa phương NSNN Ngân sách nhà nước NSTW Ngân sách trung ương NXB Nhà xuất SXKD Sản xuất kinh doanh TNCN Thu nhập cá nhân TNDN Thu nhập doanh nghiệp TNHH Trách nhiệm hữu hạn TTĐB Tiêu thụ đặc biệt UBND Uỷ ban Nhân dân VAT Thuế giá trị gia tăng WTO Tổ chức thương mại giới DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU BẢNG 2.1: MỘT SỐ CHỈ TIÊU KINH TẾ - XÃ HỘI HUYỆN TRIỆU PHONG 2005- 2009 43 BẢNG 2.2: TÌNH HÌNH LẬP DỰ TỐN THU VÀ THỰC HIỆN 2005 -2009 48 BẢNG 2.3: TÌNH HÌNH THỰC THI SO VỚI DỰ TỐN CHI 2005 -2009 50 BẢNG 2.4: TÌNH HÌNH CHẤP HÀNH THU NGÂN SÁCH 2005 -2009 55 BẢNG 2.5: TỔNG HỢP CHI ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN VÀ CHI THƯỜNG XUYÊN QUA CÁC NĂM 58 BẢNG 2.6: TÌNH HÌNH CHẤP HÀNH CHI NGÂN SÁCH TRONG THỜI GIAN 2005-2009 62 BẢNG 3.1: BẢNG KÊ DỰ TOÁN CHI NGÂN SÁCH NĂM 94 113 khoản thu vượt dự toán cần để lại tỷ lệ % để đầu tư xây dựng Để thực giải pháp quan tài cần phối hợp với phịng Cơng Thương Huyện để có phân tích đắn nhằm tăng cường hiệu cơng tác lập dự tốn, góp phần đẩy mạnh hoạt động quản lý NSNN địa bàn Huyện Nâng cao chất lượng cán Thực tiêu chuẩn hoá chuyên mơn hố đội ngũ cán quản lý thu, chi NSNN Yêu cầu cán phải có lực chuyên môn cao, đào tạo bồi dưỡng tốt, am hiểu nắm vững tình hình kinh tế-xã hội chế sách Nhà nước Đồng thời có tư cách, phẩm chất đạo đức tốt, có trách nhiệm tâm huyết với cơng việc giao Để thực yêu cầu nêu trên, hàng năm, quan phải rà soát phân loại cán theo tiêu chuẩn đạo đức, trình độ chun mơn, lực quản lý Từ đó, có kế hoạch bồi dưỡng, xếp, phân cơng cơng tác theo lực trình độ người Tăng cường đào tạo đào tạo lại kiến thức quản lý tài ngân sách Nhà nước cho đội ngũ cán làm công tác tài chính, kế tốn đơn vị sở nói chung (đội ngũ Giám đốc, Kế toán trưởng doanh nghiệp; Thủ trưởng, Kế tốn trưởng đơn vị SN có thu), cán tài xã, phường đội ngũ cán xã quản lý ngân sách xã nói riêng, để người hiểu nhận thức yêu cầu quản lý NSNN chức nhiệm vụ thẩm quyền mình, đồng thời tự tích luỹ kiến thức kinh nghiệm, để có đủ khả thực thẩm quyền trách nhiệm thực thi cơng vụ Cơng tác đào tạo đào tạo lại phải đặc biệt trọng để đảm bảo cán ngành tài hiểu rõ chủ trương, sách nhà nước hội nhập kinh tế, từ vận dụng vào q trình hoạch định sách q trình tổ chức thực nhiệm vụ Tiếp tục công tác tập huấn, đào tạo nội dung quan trọng chủ yếu Luật NSNN văn hướng dẫn, có kế hoạch chuẩn bị tập huấn, đào tạo thành viên UBND cấp giao nhiệm vụ liên quan đến cơng tác tài 114 - ngân sách nhà nước Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền sâu rộng phương tiện thông tin đại chúng quy định Luật NSNN Hồn thiện, củng cố chế đánh giá cơng chức để bố trí vào cơng việc phù hợp, cơng chức khơng có đủ trình độ, khả chun mơn bố trí chuyển việc khác, đào tạo lại cho việc Thực luân phiên, luân chuyển cán nhằm nâng cao tính động, sáng tạo, chống bảo thủ, trì trệ ngăn ngừa sai phạm cán Có chế độ thưởng phạt nghiêm minh, tăng cường trách nhiệm cá nhân, tạo lòng tin Nhân dân Nhà nước Riêng cấp xã nay, cán làm công tác tài kế tốn quản lý ngân sách xã cần phải biên chế ổn định, cần đào tạo để có kiến thức chun mơn sâu, họ phải coi viên chức nhà nước sở, hạn chế tối đa biến động sau lần bầu cử, xếp lại máy cấp xã Biên chế khơng ổn định ban tài xã khơng thể trở thành quan chun mơn có tích luỹ, kế thừa đủ lực thực tốt cơng tác: lập dự tốn, chấp hành dự toán, kế toán toán theo quy định quy trình quản lý ngân sách xã theo luật định Phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin, xây dựng lực lượng cán tin học chuyên nghiệp, tổ chức tốt yên tâm công tác lâu dài cần thiết mục tiêu quan trọng hệ thống quản lý Tinh giản máy quản lý huyện Triệu Phong Trước yêu cầu quản lý kinh tế hội nhập việc triển khai thực tinh giản máy cán bộ, xác định lại xác chức nhiệm vụ quan đơn vị tránh chồng chéo chức nhiệm vụ quan đơn vị thực quản lý nhà nước, giảm phiền hà rườm rà thủ tục hành cho doanh nghiệp nhân dân; mặt khác không ngừng nâng cao chất lượng cán máy quản lý nhà nước, kiên đưa khỏi máy nhà nước cán không đủ lực phẩm chất, khơng đủ sức khoẻ, trình độ chun mơn huyện Triệu Phong điều cần thiết Bên cạnh 115 nghiên cứu để có sách đãi ngộ hỗ trợ phù hợp, đảm bảo sống cho người phải rời khỏi quan nhà nước để họ có điều kiện ổn định sống gia đình cách phù hợp yên tâm tìm cơng việc thích ứng với khả có, không để bất cập máy cán kéo dài làm tổn hại đến uy tín quan nhà nước ảnh hưởng đến kinh tế xã hội đất nước Hồn thiện hệ thống thơng tin từ cấp Huyện đến Xã Đầu tư cho công nghệ thông tin, đảm bảo phát triển nhanh bền vững; đó, đặc biệt quan tâm đến số yếu tố đầu tư như: định mức, cấu chất lượng mua sắm cho công nghệ thông tin (phần cứng, phần mềm, an toàn bảo mật, dự phòng, ); dự phòng trang thiết bị; phát triển nguồn nhân lực (cơ chế tuyển dụng, đãi ngộ, ); tăng cường sử dụng nguồn lực bên theo hướng chuyên nghiệp hoá Nâng cấp sở hạ tầng truyền thông; quản lý vận hành hạ tầng truyền thơng lĩnh vực tài chính; triển khai kết nối hạ tầng truyền thông từ Huyện đến xã phạm vi tồn Huyện, đảm bảo kết nối thơng suốt Tỉnh -Huyện - xã phục vụ tốt cho TABMIS TABMIS chương trình cụ thể thực định hướng cải cách quản lý tài cơng mà Bộ Tài tiến hành, theo hệ thống KBNN Bộ Tài cho phép triển khai hệ thống trung tâm liệu tập trung, tích hợp thơng tin quản lý NS từ đơn vị, tạo lập kho liệu, bao gồm liệu thu, chi NS, quản lý nợ hoạt động nghiệp vụ khác KBNN để phục vụ công tác quản lý, làm bước đệm cung cấp thông tin cho sở liệu quốc gia tài - ngân sách; kết nối thông tin từ Chi cục thuế, phịng Tài chính, KBNN Tổng hợp kết nối thơng tin để phục vụ cho công tác điều hành ngân sách, điều hành kinh tế quyền huyện Triệu Phong Huyện Triệu Phong cần bố trí ngân sách hợp lý để tăng cường đầu tư cho hạ tầng công nghệ thông tin phần mềm ứng dụng quản lý NSNN, trọng đến phần mềm có liên kết thơng tin quản lý không đối 116 với tổ chức doanh nghiệp có nghĩa vụ thu nộp ngân sách nhà nước với quan quản lý nhà nước mà đối tượng thụ hưởng ngân sách nhà nước địa phương Hoàn thiện xây dựng hệ thống phần mềm kiểm tra, dự báo, phân tích số liệu thu, chi NSNN phục vụ cho quản lý điều hành địa phương Trước yêu cầu cấp thiết thông tin quản lý, cần thiết phải xây dựng hệ thống phần mềm kiểm tra, dự báo, phân tích số liệu thu, chi NSNN Đảm bảo hình thành hệ thống tập trung liệu từ tất đơn vị cách nhanh nhất, xác; Bài tốn nghiệp vụ phải xây dựng xác, tồn diện, khoa học, có tính chất mở, tính đến biến động thơng tin đầu vào yêu cầu quản lý nâng cao Các quan hệ kiểm tra, cân đối phải bao trùm nghiệp vụ quản lý tài ngân sách lớn, quan hệ đặc thù ngành kiểm tra tỷ lệ điều tiết cấp NSNN khoản thu Đồng thời, hệ thống phần mềm phải thiết kế động để đáp ứng yêu cầu có biến động - năm ổn định nguồn thu theo quy định Luật Đẩy nhanh tiến độ ứng dụng công nghệ thông tin công tác quản lý NSNN Đổi tài cơng song song với việc triển khai ứng dụng phần mềm, tiến công nghệ thông tin quản lý NSNN, từ phối hợp quản lý thu đến thực kiểm soát chi, quản lý dự toán NSNN, thực toán điện tử, hạch toán kế toán mạng diện rộng, sử dụng kiot thông tin công khai chi tiêu, mua sắm, đầu tư XDCB từ NSNN, rút ngắn thời gian giao dịch, giảm tiêu cực phiền hà lề lối làm việc quan liêu tắc trách gây Tăng cường công tác quản trị hệ thống, nghiên cứu triển khai giải pháp đảm bảo an toàn, bảo mật hệ thống thông tin, ngăn chặn truy cập trái phép từ bên ngoài, bảo mật sở liệu để đảm bảo an tồn tính pháp lý liệu vấn đề phải ưu tiên đầu tư nghiên cứu, ứng dụng có giao diện với hệ thống bên Bên cạnh việc lựa chọn giải pháp kỹ thuật tối ưu, cần phải có đầu tư thoả đáng để triển khai 117 giải pháp an toàn, bảo mật hệ thống, đồng thời với việc xây dựng quy chế hành nhằm xác định rõ chức năng, quyền trách nhiệm đơn vị, cá nhân tham gia khai thác, sử dụng hệ thống Đây nội dung có ý nghĩa đặc biệt quan trọng hệ thống thông tin - tin học Xu mở rộng ứng dụng công nghệ thông tin, định hướng xử lý tập trung tích hợp hệ thống, xu tăng cường kết nối trao đổi thông tin với hệ thống khác địi hỏi hệ thống thơng tin - tin học phải có thống cao chuẩn kỹ thuật quy định quản lý thống từ trung ương đến địa phương Soạn thảo, phổ biến rộng rãi tài liệu trang Web Huyện, thiết lập đường dây nóng để giải thích, tun truyền thuế cho người dân biết để họ có hiểu biết đầy đủ, tường tận sách thuế, phương pháp kê khai thuế, cách tính thuế thời hạn nộp thuế… Xây dựng hoàn thiện quy chế, quy trình Tiếp tục xây dựng, sửa đổi, bổ sung hồn thiện văn chế độ quản lý tài - ngân sách, xây dựng hệ thống văn quy phạm pháp luật quản lý ngân sách nhà nước Huyện đồng bộ, đầy đủ, đáp ứng yêu cầu công tác quản lý ngân sách nhà nước Trong tập trung chủ yếu nhóm chế độ sách sau: Quy định cụ thể quy trình tiếp nhận, xử lí hồ sơ thuế, quy định rõ ràng loại giấy tờ loại hồ sơ thuế: hồ sơ khai thuế, hồ sơ miễn giảm thuế, hồ sơ hoàn thuế Công khai minh bạch thủ tục thời hạn giải hồ sơ thuế Gắn trách nhiệm công chức thuế với việc tiếp nhận giải hồ sơ thuế để người nộp thuế tự xác định trách nhiệm Trong trường hợp hồ sơ thuế khơng hợp lệ thời hạn cụ thể quy định quan Thuế địa phương phải thơng báo cho người nộp thuế biết để hồn thiện hồ sơ Chú trọng cải tiến quy trình tiếp nhận, xử lí hồ sơ theo chế cửa giảm ách tắc phiền hà Quy định rõ trách nhiệm Chi cục Thuế việc xây dựng hệ thống thông tin người nộp thuế để theo dõi tổng hợp phân tích đánh giá thơng báo 118 mức độ tn thủ pháp luật thuế người nộp thuế khu vực có đủ điều kiện để người dân thực tiếp nhận thông tin đầy đủ nhanh vùng khác Trên sở đó, tập trung vào quản lý đối tượng có vi phạm pháp luật thuế, vừa để nâng cao hiệu quản lí thuế, đồng thời không gây phiền hà cho người chấp hành tốt pháp luật thuế Hoàn thiện quy chế quản lý chi tiêu ngân sách (chế độ trang bị sở điều kiện làm việc; chế độ chi ngân sách thực nhiệm vụ chuyên môn; chế độ, định mức cơng tác phí, hội nghị ) đảm bảo phù hợp thực tế, phục vụ có hiệu ngành, cấp thực tốt nhiệm vụ chuyên môn Nhà nước giao đảm bảo phù hợp với khả ngân sách, thúc đẩy đơn vị sử dụng ngân sách tiết kiệm, hiệu quả, thực công khai minh bạch; để làm sử dụng, quản lý kiểm soát chi ngân sách đơn vị sử dụng ngân sách Thực tốt chế kiểm soát chi ngân sách Ban hành quy định cụ thể quy trình, thủ tục chi ngân sách như: quản lý, sử dụng kinh phí uỷ quyền ngân sách Huyện, phương thức quản lý chi ngân sách xã, nhằm để vừa tạo thuận lợi cho đơn vị sử dụng ngân sách, vừa đảm bảo quản lý ngân sách chặt chẽ, hiệu Xác lập thứ tự ưu tiên khoản chi ngân sách nhà nước theo mức độ cần thiết khoản chi tình hình cụ thể phát triển kinh tế, xã hội thực chức quyền cấp Huyện Thực cấp phát khoản chi chặt chẽ, hợp lý nhằm hạn chế tối đa tiêu cực nẩy sinh trình cấp phát, tạo điều kiện thuận lợi cho việc kiểm sốt chi quan có thẩm quyền Chi ngân sách nhà nước thực có đủ điều kiện: Đã có dự toán ngân sách duyệt, chế độ tiêu chuẩn định mức quan nhà nước có thẩm quyền quy định, thủ trưởng đơn vị sử dụng ngân sách người uỷ quyền chuẩn chi, việc thực mua sắm thực theo quy trình thủ tục quy định Tăng cường thực chế chi trực tiếp từ Kho bạc Nhà nước cho 119 người nhận tiền từ ngân sách nhà nước cho người cung cấp hàng hoá, dịch vụ cho hoạt động Nhà nước, giảm đến mức thấp việc đơn vị thụ hưởng ngân sách rút tiền mặt từ Kho bạc trực tiếp chi tiêu Huyện Triệu Phong cần mạnh dạn việc phân cấp thẩm quyền trách nhiệm cho cấp xã Phân cấp quản lý tài ngân sách, bảo đảm tính thống t r o n g t o n H u y ệ n , phát huy tính chủ động, sáng tạo trách nhiệm địa phương đơn vị việc điều hành tài ngân sách Bảo đảm quyền định ngân sách địa phương cấp, tạo điều kiện cho quyền địa phương chủ động xử lý công việc địa phương, quyền định UBND phịng Tài phân bổ ngân sách cho đơn vị trực thuộc, quyền chủ động đơn vị sử dụng ngân sách phạm vi dự tốn duyệt phù hợp với chế độ, sách Nước ta q trình đẩy mạnh cơng nghiệp hoá, đại hoá, hội nhập kinh tế quốc tế khu vực Những yêu cầu đòi hỏi phải tăng cường đẩy mạnh phân cấp quản lý nhà nước kinh tế nói chung, tài ngân sách nói riêng Phân cấp điều kiện để kinh tế nước nói chung, kinh tế huyện Triệu Phong nói riêng, phát huy tính động, chủ động khơi thông nguồn lực tiềm tàng xử lý vấn đề phát sinh kịp thời, có hiệu Phân cấp điều kiện tất yếu để nâng cao hiệu quản lý nhà nước lĩnh vực quyền huyện Triệu Phong Khi quyền nhiệm vụ trao vào tay đơn vị Huyện phải lo lắng, trăn trở thấy trách nhiệm trước dân Ngồi ra, phân cấp phát huy sử dụng ngân sách nguồn lực chỗ vật chất tinh thần, trí tuệ tốt hơn, nhằm tạo điều kiện để tăng nguồn thu ngân sách địa bàn, phát huy mạnh sẵn có địa phương Để thực giải pháp đề cần có điều kiện sau: Lãnh đạo huyện Triệu Phong cần nhận thức sách huy động, sách thuế để đổi đạo điều hành NSNN phải quản lý đầy đủ, toàn diện trọn vẹn từ Lập dự toán ngân 120 sách - Chấp hành ngân sách - Quyết toán ngân sách Tất khoản thu chi kế hoạch ngân sách phải tổng hợp lập báo cáo toán ngân sách nhà nước Thu, chi ngân sách nhà nước phải cân đối Công tác quản lý thu ngân sách phải đáp ứng yêu cầu sau đây: Một là, đảm bảo tập trung phận nguồn lực tài quốc gia vào Nhà nước để trang trải khoản chi phí cần thiết Nhà nước giai đoạn lịch sử định Hai là, đảm bảo khuyến khích thúc đẩy sản xuất phát triển tạo nguồn thu cho NSNN ngày lớn Ba là, coi trọng yêu cầu công xã hội, đảm bảo thực nghiêm túc đắn sách, chế độ thu quan có thẩm quyền ban hành Bốn là, xác lập hệ thống sách thu đồng phù hợp với thực trạng kinh tế, đảm bảo cơng cụ tài hữu hiệu góp phần điều chỉnh vĩ mô kinh tế Năm là, sở sách, chế độ, diễn biến kinh tế phải hoạch định kế hoạch thu sát đúng, phù hợp với diễn biến thực tế tình hình kinh tế hàng năm; xây dựng qui trình thu cho loại cụ thể tổ chức máy thu gọn nhẹ hợp lý đạt hiệu cao đặc biệt xây dựng đội ngũ cán thu có đầy đủ lực phẩm chất Chính quyền địa phương cần nhận thức rõ phát triển kinh tế đất nước nay, sách cơng cụ thuế nhằm vào khai thác tận thu khơng cịn phù hợp, sách công cụ thuế hướng đến khuyến khích, thúc đẩy thành phần kinh tế quan tâm đến việc mở rộng đầu tư sản xuất kinh doanh, đem lại nhiều lợi nhuận cho cho xã hội Các sách nhà nước ln hướng đến đảm bảo tính qn, tạo khung hành lang pháp lý cho doanh nghiệp hoạt động phát triển Trong sách động viên nguồn lực vào ngân sách, nhà nước trọng giải pháp huy động vốn qua hệ thống trung gian tài chính, mở rộng tạo điều kiện cho hình thức đầu tư dạng BOT, BT phát triển, thực cổ phần 121 hoá doanh nghiệp; Phát triển thị trường chứng khốn; Sử dụng sách lãi suất linh hoạt, cho vay trung hạn dài hạn để tạo điều kiện cho doanh nghiệp tham gia đầu tư phát triển tạo nguồn thu cho ngân sách bền vững, lâu dài khơng phải tính đến nguồn thu ngắn hạn Trong điều hành hoạt động kinh tế, cấp lãnh đạo địa phương phải hạn chế tối đa đến xoá bỏ mệnh lệnh hành chính; phải coi trọng quy luật kinh tế bản, quy luật giá trị, quy luật cung cầu, quy luật cạnh tranh Tuy nhiên thị trường ta thị trường tự phát tự điều tiết hoàn toàn, mà phải phục vụ sát mục tiêu kinh tế xã hội đất nước thời kỳ Các sách tài cần bám sát thị trường thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh, hạn chế tiêu cực xã hội kinh tế thị trường đem lại; phân hoá giàu nghèo, tệ nạn xã hội, xu hướng sùng bái đồng tiền, tha hoá đạo đức Trong phân phối phải lấy phân phối theo lao động hiệu kinh tế làm nguyên tắc chủ yếu Song song với phân phối cấp lãnh đạo Nhà nước phải quan tâm đến phận lớn dân cư nghèo, nhà nước phải sử dụng sách điều tiết thu nhập, sách bảo hiểm, bảo trợ xã hội để giảm bớt khoảng cách thu nhập tầng lớp dân cư Đây việc làm để đảm bảo cơng xã hội khơng phải chủ nghĩa bình quân phân phối cào thu nhập Lãnh đạo Huyện phải nắm luật pháp định chế tài chính, phải có tầm nhìn xa, dự đốn tương lai phát triển đối tượng quản lý, từ hoạch định chiến lược, sách quản lý, xác định rõ mục tiêu quản lý thời kỳ, biết tính tốn cân đối yếu tố vật chất, lựa chọn giải pháp hợp lý bước phù hợp với việc tổ chức máy gọn nhẹ đồng để thực tốt chiến lược sách Đồng thời thơng qua việc tổ chức hạch tốn kiểm tra, từ có điều chỉnh thích ứng cho chế quản lý phù hợp, giải vấn đề đặt hiệu Coi trọng phân tích chế quản lý tại, thường xuyên tổng kết kinh nghiệm bổ sung hoàn thiện lý luận, tránh chủ quan, áp đặt chế không phù hợp với điều kiện thực tiễn, phân biệt, xác định rõ vai trị, vị trí ngun tắc hệ thống quản lý 122 như: Nguyên tắc thống lãnh đạo trị, kinh tế; Nguyên tắc tiết kiệm, hiệu cao; Nguyên tắc kết hợp hài hoà lợi ích; Nguyên tắc tập trung dân chủ; Nguyên tắc kết hợp quản lý theo ngành với quản lý địa bàn Tăng cường sử dụng công nghệ thông tin quản lý tài đơn vị sử dụng NSNN địa bàn huyện Triệu Phong UBND huyện Triệu Phong phải sớm tạo điều kiện thuận lợi cho việc xây dựng kết cấu hạ tầng công nghệ thông tin, triển khai có hiệu hệ thống thơng tin quản lý ngân sách Hệ thống thông tin quản lý ngân sách Kho bạc (TABMIS) cấu phần quan trọng cấu phần Dự án “Cải cách quản lý tài cơng”, phân hệ cốt lõi hệ thống tin quản lý tài tích hợp (IFMIS) TABMIS bao gồm hệ thống quản lý phân bổ ngân sách, quản lý thu ngân sách, quản lý chi ngân sách, quản lý ngân quỹ, quản lý tài sản, báo cáo tài tài khố TABMIS cần triển khai KBNN, đơn vị thuộc huyện Triệu Phong, Phòng Tài Kiến trúc TABMIS dựa khn mẫu quản lý tài ngân sách kiểm chứng thực tế nước phát triển phát triển, tuân theo chuẩn mực kế toán quốc tế Hệ thống sử dụng giải pháp phần mềm trọn gói Oracle Financial chuẩn hố cho mơ hình khu vực cơng, phục vụ mơ hình kế tốn dồn tích, kế tốn tiền mặt, đảm bảo tính linh hoạt hệ thống sách q trình thay đổi Chi cục thuế Triệu Phong, Ngân hàng tổ chức tín dụng cần phối hợp với theo yêu cầu Luật Quản lý thuế Mục đích để đáp ứng yêu cầu công tác quản lý thuế, đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế, tạo điều kiện quản lý thu thuế an toàn hoạt động Ngân hàng; phát nhanh trường hợp tổ chức có dấu hiệu khả toán để ngăn ngừa hành vi trốn thuế Tạo điều kiện mặt pháp lý để tăng cường đạo thực toán điện tử diện rộng phương thức đảm bảo nhanh chóng, thuận lợi, an tồn xác Khơng dừng đó, chương trình tốn điện tử tạo điều kiện kỹ thuật cần thiết, sẵn sàng cho việc kết nối với ngân hàng 123 thương mại, tiến tới hình thành kênh tốn song phương hệ thống KBNN với hệ thống Ngân hàng Thương mại Khuyến khích tiến tới bắt buộc thực giao dịch tốn chi ngân sách khơng dùng tiền mặt vừa kiểm soát doanh thu chịu thuế doanh nghiệp vừa hạn chế thao tác chi phí vận chuyển, kiểm đếm thao tác kiểm soát tiền mặt tổ chức ngân hàng với kho bạc nhà nước lưu thơng, thực khoản chi tốn cá nhân, mua sắm nhỏ qua hệ thống thẻ ATM, giúp nhà nước kiểm soát quản lý thu thuế, quản lý thu nhập cá nhân doanh nghiệp quản lý luồng tiền, thực sách vĩ mơ kiểm soát lạm phát hạn chế tiêu cực tham nhũng nảy sinh trình sử dụng tiền mặt Cần tăng cường tính kỷ luật cơng tác quản lý tài Như biết, NSNN cơng cụ tài quan trọng Nhà nước Vì điều kiện nào, việc quản lý NSNN phải hướng vào mục tiêu đảm bảo nguồn tài cho việc thực nhiệm vụ quan công quyền Nhà nước giao phó Tuy nhiên thực tế, việc đảm bảo yêu cầu dễ dàng nguồn lực ngân sách có hạn, vấn đề đặt phải sử dụng nguồn lực ngân sách cho hiệu tiết kiệm Để đạt yêu cầu bên cạnh việc thực quản lý chặt chẽ nguồn lực NSNN từ khâu xây dựng kế hoạch, xây dựng định mức, phân tích, đánh giá rút kinh nghiệm việc thực ngân sách, quan tài cần ban hành biện pháp chế tài hành vi vi phạm Từ trước đến nay, công tác chấp hành luật tài chưa cấp, ngành huyện Triệu Phong quan tâm, xem xét với tầm quan trọng Tại quan tài sai phạm xảy chưa xử lý triệt để, biện pháp chế tài chưa áp dụng, thiếu tính răn đe cán cơng chức Vì để tăng cường pháp luật kinh tế - tài chính, trị tận gốc hành vi vi phạm, nâng cao trách nhiệm quản lý tài phẩm chất đạo đức cán công 124 chức, quan tài cần xây dựng quy chế xử lý hành vi vi phạm cán công chức Các trường hợp vi phạm phát phải truy cứu trách nhiệm đến cán thụ lý công việc, cán liên quan tuỳ theo mức độ vi phạm để có biện pháp xử lý thích hợp, cụ thể: - Đối với trường hợp vi phạm sai sót, khơng ảnh hưởng lớn đến cơng tác quản lý tài chính, điều chỉnh hạch toán sai mục lục NSNN, xử lý cơng việc chậm tiến độ, tính tốn bị nhầm lẫn, …hình thức xử lý nhắc nhở Trường hợp cán bị nhắc nhở nhiều lần tháng hạ thi đua hay cắt giảm thu nhập - Đối với trường hợp vi phạm tài mức độ cao như: cố tình thơng đồng với đơn vị nâng dự tốn, tham mưu bổ sung kinh phí cho đơn vị khơng quy định, cố tình bao che sai phạm đơn vị, quản lý không chặt chẽ tình hình tài đơn vị dẫn đến trường hợp bị mắc phải sai phạm lớn…thì tuỳ theo mức độ ảnh hưởng mà có biện pháp xử lý như: cảnh cáo, việc, bồi thường thiệt hại - Đối với lãnh đạo Phịng có hành vi vi phạm phải chịu hình thức xử lý định Tuỳ theo mức độ sai phạm mà có mức độ xử lý khác nhau, từ hình thức nhắc nhở, cảnh cáo, thuyên chuyển công tác, buộc việc bồi thường KẾT LUẬN CHƯƠNG Trong chương tác giả đưa phương hướng nhằm hồn thiện cơng tác quản lý ngân sách nhà nước huyện Triệu Phong Đó phần sở với hệ thống sở lý luận chương thực trạng công tác quản lý NSNN huyện Triệu Phong để tác giả đưa giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác quản lý ngân sách nhà nước huyện Triệu Phong cơng tác: Lập dự tốn, chấp hành dự toán, toán tra, kiểm tra Bên cạnh tác giả đưa số giải pháp bổ sung để công tác quản lý ngân sách huyện 125 Triệu Phong Đồng thời tác giả nêu số điều kiện cần để giải pháp phát huy hiệu cao 126 KẾT LUẬN Quản lý ngân sách địa phương phụ thuộc nhiều vào yếu tố như: Hiến pháp; pháp luật; sách vĩ mơ Nhà nước: chế phân cấp quản lý hành chính: phân cấp nhiệm vụ thu, chi ngân sách; hội nhập kinh tế quốc tế; nhận thức cấp quyền vai trò ngân sách; điều hành, quản lý công cụ, phương tiện quản lý sử dụng; trình độ nhận thức cơng chức, người dân, doanh nghiệp tổ chức kinh tế Nước ta trường hợp ngoại lệ Trên thực tế, Triệu Phong quản lý ngân sách vấn đề cần nghiên cứu cách có hệ thống Đề tài luận văn "Một số biện pháp nhằm hồn thiện cơng tác quản lý ngân sách Nhà nước Triệu Phong - Quảng Trị" nghiên cứu nhằm góp phần đáp ứng yêu cầu thực tiễn Trên sở phương pháp luận chủ nghĩa vật biện chứng chủ nghĩa vật lịch sử, tác giả sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, thống kê q trình thực luận văn Đối chiếu với mục đích nghiên cứu luận văn đạt kết sau: Hệ thống hoá số vấn đề lý luận liên quan đến NSNN, vai trò NSNN, nội dung quản lý NSNN cấp huyện; nhân tố ảnh hưởng tới quản lý NSNN Phân tích đánh giá thực trạng quản lý NSNN huyện Triệu Phong, nêu bật thành công quản lý NS; phân tích nguyên nhân dẫn đến hạn chế quản lý NS huyện Triệu Phong Tác giả đề xuất hai nhóm giải pháp cụ thể lĩnh vực nhằm hồn thiện cơng tác quản lý ngân sách huyện Triệu Phong gồm: Quản lý thu ngân sách quản lý chi ngân sách Bên cạnh cịn đưa số giải pháp bổ sung để công tác quản lý ngân sách huyện Triệu Phong hiệu Đồng thời tác giả đưa số điều kiện để thực tốt giải pháp 127 TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Bộ Tài (2003), Các văn hướng dẫn thực Luât ngân sách nhà nước, NXB Tài chính, Hà Nội [2] Bộ Tài (2004), Câu hỏi giải đáp quản lý ngân sách hoạt động tài quận( huyện), Thành phố thuộc Tỉnh [3] Luật ngân sách nhà nước(2002); nhà xuất trị quốc gia [4].TS Nguyễn Hữu Tài (2002), Giáo trình Tài – Tiền tệ, NXB thống kê [5] UBND huyện Triệu Phong (2007), Báo cáo toán thu ngân sách huyện Triệu Phong [6] UBND huyện Triệu Phong (2009), Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội huyện Triệu Phong [7] UBND huyện Triệu Phong (2010), Quy hoạch phát triển kinh tế xã hội huyện Triệu phong đến năm 2020 [8] http://vi.wikipedia.org/wiki/ngân sách nhà nước ... cấp: Ngân sách trung ương, ngân sách Tỉnh (Thành phố trực thuộc trung ương), ngân sách Huyện, (quận, thị xã), ngân sách xã (phường, thị trấn) 6 Ngân sách nhà nước Ngân sách địa phương Ngân sách... đồng Nhân dân KBNN Kho bạc Nhà nước NHNN Ngân hàng Nhà nước NHTM Ngân hàng Thương mại NS Ngân sách NSĐP Ngân sách địa phương NSNN Ngân sách nhà nước NSTW Ngân sách trung ương NXB Nhà xuất SXKD... chi ngân sách cấp Huyện Nguồn thu, nhiệm vụ chi ngân sách cấp Huyện [3] Về nguồn thu, ngân sách Huyện bao gồm loại sau: Thứ nhất, khoản thu phân chia ngân sách Tỉnh, ngân sách Huyện với ngân