Từ trăn trở lớn đó,cùng với sự nhận thức được ý nghĩa sâu sắc của cuộc vận động toàn dân học tập và làm theo tấm gương đạo đức phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tôi chọn đề tài “Một s
Trang 1I MỞ ĐẦU
1 1 Lý do chọn đề tài:
Đương thời chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói:
“ Một năm khởi đầu từ mùa xuân Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh người con ưu tú của dân tộc, là danh nhân văn hóacủa thế giới Người là kết tinh của tư tưởng “Đại nhân, đại nghĩa” Người để lạicho dân tộc ta một tư tưởng cách mạng, một nhân cách đạo đức cao cả Vì vậyviệc học tập làm theo tư tưởng, đạo đức, lối sống phong cách Hồ Chí Minh làviệc làm hết sức cần thiết Bởi vì tư tưởng đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh lànền tảng của xã hội, là động lực vượt qua khó khăn, thử thách để phát triển kinh
tế đất nước, hoàn thiện nhân cách của mỗi người
Với mục đích tiếp tục nâng cao nhận thức về chuẩn mực đạo đức xã hội
và tư tưởng, hành động cho toàn Đảng, toàn dân, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính
trị Trung Ương Đảng đã ban hành Chỉ thị số 05 - CT/TW về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” Qua đó nhằm
tạo chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện và sâu rộng hơn nữa đối với việc “tích cựchọc tập, nỗ lực làm theo”, thực hành tu dưỡng, rèn luyện nâng cao đạo đức cáchmạng, đấu tranh phòng, chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội thực dụng, đẩy lùi sựsuy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và các tệ nạn quan liêu, thamnhũng, lãng phí, tiêu cực … gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị và giải quyếtcác vấn đề bức xúc, nổi cộm của địa phương, của cơ quan, trong đó có cáctrường học
Đối với các nhà trường, một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu
là làm tốt công tác giáo dục học sinh bởi các em chính là “chủ nhân tương lai”của đất nước nhà Khi Việt Nam đang vươn lên mạnh mẽ trong thời kỳ đẩymạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế thì hơn bao giờ hết,những thế hệ trẻ càng trở nên quan trọng và đã được thừa nhận là nhân tố quyếtđịnh chủ yếu đến sự phát triển kinh tế, xã hội, trong việc xây dựng và bảo vệ tổquốc Để đáp ứng được yêu cầu đó thì cần phải đào tạo thế hệ trẻ phát triển toàndiện cả về thể chất, tri thức và đạo đức, đúng như Hồ Chủ tịch đã căn dặn toàn
Đảng, toàn dân ta: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết” Đại hội X của Đảng cũng chỉ rõ phải coi trọng việc
xây dựng và hoàn thiện nhân cách của người Việt Nam Do vậy, nhiệm vụ giáodục đạo đức, nhân cách cho học sinh trong nhà trường là một nhiệm vụ lớn lao
và cao cả đối với mỗi thầy, cô giáo
Nhưng hiện nay vấn đề giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trườngđang đứng trước một thách thức không nhỏ Ảnh hưởng tác động của phim, ảnh,lối sống hưởng thụ, các trò chơi điện tử mang nặng lối sống bạo lực dẫn tới họctập sa sút, một số em học đòi theo những thanh niên đã bỏ học, tụ tập nhậu nhẹt,
sa sút về lý tưởng, đạo đức, lối sống,…… Bên cạnh đó cũng có không ít phụhuynh mải mê lo công việc, ít có thời gian quan tâm đến con cái mà chỉ phó mặccho giáo viên, nhà trường trong việc giáo dục đạo đức các em Thực trang đó
Trang 2càng làm cho vấn đề giáo dục đạo đức cho học sinh trở thành một trách nhiệmlớn đối với mỗi nhà trường
Ở nhà trường THPT hiện nay, việc giáo dục đạo đức cho Đoàn viên thanhniên đã được xác định là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu Tuy thế, nhận thức vàbản lĩnh chính trị của một bộ phận đoàn viên thanh niên còn hạn chế, một bộphận không nhỏ đoàn viên ngại tham gia hoạt động do đoàn tổ chức, khả năng tự
đề kháng của đoàn viên trước các vấn đề xã hội còn yếu Trong khi, tình hìnhkinh tế, chính trị, xã hội ngày càng có nhiều vấn đề phức tạp mà đoàn viên thanhniên cần phải đối diện và vượt qua
Đặc biệt Trường THPT Lam Kinh chúng tôi đóng lên địa bàn Thị trấn LamSơn, huyện Thọ Xuân – Nơi có khu công nghiệp Lam Sơn (Khu công nghiệpphía tây tỉnh Thanh Hóa) Cùng với sự phát triển đi lên của nền kinh tinh tế thìvấn đề thử thách của Đoàn viên thanh niên trước cám dỗ của tệ nạn xã hội, củalối sống “Công nghiệp”… càng trở thành một thử thách to lớn Nhiệm vụ giáodục đạo đức cho đoàn viên thanh niêng càng trở nên nặng nề và cấp bách
Là một ủy viên ban chấp hành chi bộ, được giao nhiệm vụ quản lí công tácthanh niên toàn trường, cá nhân tôi đã thực sự trăn trở làm thế nào để giáo dụcđạo đức có hiệu quả cho Đoàn viên thanh niên ở nhà trường THPT? Thiết nghĩđây cũng là trăn trở của nhiều giáo viên tâm huyết với nghề Từ trăn trở lớn đó,cùng với sự nhận thức được ý nghĩa sâu sắc của cuộc vận động toàn dân học tập
và làm theo tấm gương đạo đức phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tôi chọn
đề tài “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho Đoàn viên , thanh niên trường THPT Lam Kinh qua học tập và làm theo “Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” làm đề tài sáng kiến kinh nghiệm của mình để
nghiên cứu, áp dụng vào thực tiễn công tác Đoàn ở trường Trung học phổ thông
lam kinh Qua đó sẽ rút ra những kinh nghiệm cho cá nhân và đồng nghiệp cùng
tham khảo Hy vọng qua đó sẽ góp phần giáo dục Đoàn viên thanh niên thấmnhuần tư tưởng đạo đức, phong cách của Hồ Chí Minh
1.2 Mục đích nghiên cứu.
- Đối với giáo viên: Nhằm giúp cho giáo viên, nhất là giáo viên đang trực
tiếp làm công tác Đoàn ở trường THPT một số sáng kiến riêng trong việc tổchức hiệu quả giáo dục đạo đức cho Đoàn viên Thanh niên thông qua việc họctập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh
- Đối với Đoàn viên thanh niên học sinh: Đây là một số biện pháp quan
trọng giúp các em nhận thức đúng về chuẩn mực đạo đức theo tấm gương đạođức, phong cách Hồ Chí Minh Từ đó để ra sức học tập và rèn luyện vì tương lai,trở thành những công dân có ích trong xã hội
1.3 Đối tượng nghiên cứu.
Nghiên cứu về công tác giáo dục đạo đức học sinh ở trường THPT
1.4 Phương pháp nghiên cứu.
Để thực hiện đề tài sang kiến kinh nghiệm này, cá nhân tôi đã thực hiệnkết hợp các phương pháp như sau:
Trang 3- Phương pháp tham khảo: Kinh nghiệm thực tiễn của đồng nghiệp, sách;
báo; tạp chí, Chỉ thị 05 và Nghị quyết của Đảng, các bài tham luận trênInternet
- Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động học tập và rèn luyện của
Đoàn viên thanh niên học sinh
- Phương pháp điều tra: Tiếp cận trò chuyện, trao đổi với các giáo viên bộ
môn, học sinh, cha mẹ học sinh, ……
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm:
+ Tham khảo các báo cáo, tổng kết hàng năm của nhà trường, của Đoàn.+ Tham chiếu kết quả đạo đức của Đoàn viên thanh niên qua các năm học
- Phương pháp thử nghiệm:
Thử áp dụng các giải pháp giáo dục đạo đức cho Đoàn viên , thanh niêntrường THPT Lam Kinh qua học tập và làm theo “Tư tưởng, đạo đức, phongcách Hồ Chí Minh” qua hai năm học 2015 - 2016, 2016 - 2017
II NỘI DUNG
2.1 Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
2.1.1 Khái niệm và chức năng của đạo đức
a.Khái niệm đạo đức
Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội bao gồm những nguyên tắc và chuẩnmực xã hội, nhờ đó con người tự giác điều chỉnh hành vi cho phù hợp với lợiích, hạnh phúc của mình và sự tiến bộ của xã hội trong mối quan hệ người vàngười và con người với tự nhiên
b.Chức năng đạo đức
Là một bộ phận của kiến trúc thượng tầng, của ý thức xã hội, đạo đức mộtmặt quy định bởi cơ sở hạ tầng, của tồn tại xã hội; mặt khác nó cũng tác độngtích cực trở lại đối với cơ sở hạ tầng, tồn tại xã hội đó Vì vậy, đạo đức có chứcnăng to lớn, tác động theo hướng thúc đẩy hoặc kềm hãm phát triển xã hội Đạođức có những chức năng sau:
- Chức năng giáo dục
- Chức năng điều chỉnh hành vi của cá nhân, của cộng đồng và là công cụ
tự điều chỉnh mối quan hệ giữa người và người trong xã hội
đã nêu: “ dạy cũng như học, phải biết chú trọng cả tài lẫn đức Đức là đạo đứcCách mạng, đó là cái gốc rất quan trọng, nếu không có đạo đức Cách mạng thì
có tài cũng vô dụng ”
Giáo dục đạo đức cho Đoàn viên thanh niên học sinh ở trường THPT còn
Trang 4có ý nghĩa lâu dài, được thực hiện thường xuyên, trong mọi tình huống chứ không phải chỉ thực hiện khi có tình hình phức tạp hoặc có đòi hỏi cấp bách.
b Đặc điểm
Giáo dục đạo đức cho Đoàn viên thanh niên học sinh ở trường THPT khôngchỉ dừng lại ở việc truyền thụ khái niệm tri thức đạo đức, mà quan trọng hơn làkết quả giáo dục phải được thể hiện thành tình cảm, niềm tin, hành động thực tếcủa học sinh
Quá trình giáo dục đạo đức không chỉ được tiến hành bằng các giờ học trênlớp thông qua các môn học mà còn được thể hiện thông qua tất cả các hoạt độngngoại khóa, ngoài giờ lên lớp trong và ngoài nhà trường
Việc giáo dục đạo đức cho Đoàn viên thanh niên học sinh đòi hỏi ngườithầy phải nắm vững các đặc điểm Tâm - Sinh - Lý lứa tuổi của Đoàn viên thanh,nắm vững cá tính, hoàn cảnh sống cụ thể của từng em để định ra sự tác độngthích hợp
Giáo dục đạo đức cho Đoàn viên thanh niên học sinh là một quá trình lâudài, phức tạp, đòi hỏi phải có công phu, kiên trì, liên tục và lặp đi lặp lại nhiềulần Như lúc sinh thời Bác Hồ đã có lời dạy chúng ta về rèn luyện đạo đức cách
mạng, đạo đức công dân: “ … Giáo viên phải chú ý cả tài, cả đức, tài là văn hóa chuyên môn, đức là chính trị Muốn cho học sinh có đức thì giáo viên phải
có đức…Cho nên thầy giáo, cô giáo phải gương mẫu, nhất là đối với trẻ con”.
( Trích các lời dạy của Bác về rèn luyện đạo đức cách mạng, đạo đức công dân)
2.1.3 Tư tưởng cốt lõi về giáo dục đạo đức cho Đoàn viên thanh niên.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dâng hiến trọn cuộc đời mình chodân, cho nước, vì độc lập dân tộc, vì tự do và hạnh phúc cho nhân dân Đếntrước lúc đi vào cõi vĩnh hằng Người còn để lại những dặn dò hết sức cụ thể chotoàn Đảng, toàn dân, toàn quân, cho mỗi con người Việt Nam, đặc biệt là thế hệđoàn viên, thanh niên - lực lượng quyết định cho sự hưng thịnh của quốc gia dântộc trong hiện tại cũng như trong tương lai
Điều tâm đắc lớn nhất trong những lời dạy của Bác đối với cuộc vận độngHọc tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách của Người hiện
nay đó là: Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo
họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa "hồng" vừa "chuyên".
Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là việc rất quan trọng và cấp thiết
Người còn ân cần căn dặn: "Đoàn viên và thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí tiến thủ Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây đựng chủ nghĩa xã hội vừa "hồng" vừa "chuyên".
Hiện nay để lực lượng thanh niên thực hiện tốt Cuộc vận động học tập vàlàm theo tấm gương tư tưởng, đạo đức phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh,chúng ta cần trang bị cho đoàn viên thanh niên về thế giới quan duy vật, nhânsinh quan cộng sản chủ nghĩa nhằm giúp họ nhận thức đúng về vai trò của mình
mà có tư tưởng, hành động cách mạng tiến công, từng bước hình thành, hoànthiện và phát triển toàn diện nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa
2.2 Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
Trang 5Trong trường học phổ thông, một trong những nội dung quan trọng vềđổi mới giáo dục và đào tạo hiện nay là tăng cường chất lượng giáo dục choĐoàn viên thanh niên học sinh, được thể hiện trong nghị quyết của Đảng, Luậtgiáo dục và các văn bản của Bộ Giáo dục và Đào tạo Nhưng để có được kết quảgiáo dục tốt trong nhà trường, giáo viên ngoài việc quản lí, giảng dạy kiến thứccho Đoàn viên thanh niên học sinh, còn phải giáo dục đạo đức cho các em Đây
là một nhiệm vụ khó và rất quan trọng
Trong nhiều năm qua, trước sự phát triển không ngừng của khoa học côngnghệ và chủ trương xã hội hóa giáo dục, đội ngũ giáo viên không ngừng đượcbồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ, trong đó có cả công tác Đoàn thanh niên.Nhưng do cán bộ Đoàn ở các trường THPT chủ yếu là giáo viên kiêm nhiệm, ítđược đào tạo nghiệp vụ Đoàn, số tiết dành cho giáo viên là cán bộ Đoàn lại cònhạn chế, chưa tương xứng với công sức mà giáo viên đầu tư vào công tác Đoàn
Do đó việc giáo dục đạo đức cho Đoàn viên thanh niên học sinh nhiều khi chưađược đầu tư tâm huyết để tìm ra phương pháp giáo dục khoa học, sáng tạo vàthích hợp
Hơn thế, do tác động của cơ chế hội nhập kinh tế ngoài mặt tích cực nó cònlàm phát sinh những vấn đề mà chúng ta cần quan tâm: Bản sắc văn hóa dân tộc
bị đe dọa, hội nhập kinh tế quốc tế đưa vào nước ta những sản phẩm đồi trụy,phản nhân văn, reo rắc lối sống tự do tư sản, làm xói mòn những giá trị đạo đức,thuần phong mỹ tục của dân tộc Hiện nay một số bộ phận Đoàn viên thanh niên
có dấu hiệu sa sút nghiêm trọng về đạo đức, nhu cầu cá nhân phát triển lệch lạc,kém ý thức trong quan hệ cộng đồng, thiếu niềm tin trong cuộc sống, ý chí kémphát triển, không có tính tự chủ dễ bị lôi cuốn vào những việc xấu Thực trang
đó dẫn tới những hạn chế trong đạo đức của Đoàn viên thanh niên
Thực hiện chủ trương đổi mới phương pháp giáo dục, trong nhiều nămqua, nhà trường THPT đã có nhiều biện pháp đổi mới trong giáo dục đạo đứccho Đoàn viên thanh niên Nhưng việc giáo dục từ tư tưởng đạo đức, phong cách
Hồ Chí Minh cho Đoàn viên thanh niên còn nhiều hạn chế Nguyên nhân là doĐoàn viên thanh niên chưa hiểu nhiều về tư tưởng đạo đức, phong cách của Bác,chưa được áp dụng các biện pháp lồng ghép hiệu quả và khoa học…Thực trạng
đó đã dẫn đến chất lượng giáo dục đạo đức cho Đoàn viên thanh niên học sinhchưa cao Kết quả xếp loại đạo đức cho Đoàn viên thanh niên còn thấp
*Kết quả cụ thể về xếp loại đạo đức Đoàn viên thanh niên những năm vừa qua như sau:
Năm học học sinh Tổng số
Sốlượng %
Sốlượng %
Sốlượng %
Sốlượng %
Trang 62.3 Các biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho Đoàn viên, thanh niên trường THPT Lam Kinh qua học tập và làm theo “Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
2.3.1 Trước hết, cần tuyên truyền, phổ biến và xây dựng kế hoạch về học tập
và làm theo tư tưởng đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh các tới tất cả Đoàn viên thanh niên trong nhà trường.
2.3.1.1 Các nội dung Đoàn viên thanh niên cần việc học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh
Nội dung tư tưởng đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh đối với Đoànviên thanh niên được thể hiện như sau:
a Yêu cầu về tư cách của Đoàn viên, thanh niên trong giai đoạn hiện nay
Với ba nội dung chủ yếu nhất sau đây có tính bao quát toàn bộ các mặtcủa nó mà chủ tịch Hồ Chí Minh hay nêu:
- Một là, đoàn viên, thanh niên phải suốt đời phấn đấu hy sinh cho lý tưởng của Đảng, của dân tộc Đó chính là mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội Xuất phát từ đó mà Lý Tự Trọng đã từng nói: “Con đường của thanh niên chỉ có thể là con đường cách mạng và không thể là con đường nào khác!”.
Bác luôn mong lớp lớp thanh niên sau này sẽ không chùn bước trướcnhững khó khăn trước mắt, luôn vững chí bền tâm vượt qua thử thách để hướng
tới tương lai tốt đẹp hơn.“Không có việc gì khó; Chỉ sợ lòng không bền; Đào núi và lắp biển; Quyết chí ắt làm nên”.
- Hai là, người đoàn viên, thanh niên phải đặt quyền lợi của Đảng, của
Tổ quốc lên trên hết và lên trước hết, “ngoài lợi ích của dân tộc, của Tổ quốc thì
Đảng không có lợi ích gì khác Cho nên, Đảng phải ra sức tổ chức nhân dân,lãnh đạo nhân dân để giải phóng nhân dân và để nâng cao sinh hoạt, văn hoá,chính trị của nhân dân
- Ba là, người đoàn viên, thanh niên phải có một đời tư trong sáng, phải
là một tấm gương sáng trong cuộc sống Điểm nổi bật của Chủ tịch Hồ Chí
Minh so với nhiều danh nhân khác ở trong nước và trên thế giới là toàn bộ cuộcđời của Người là tấm gương sáng về đạo đức Sức mạnh của đạo đức đã lan tỏa,thẩm thấu trong suốt chiều dài lịch sử của dân tộc, trở thành giá trị cốt lõi, vĩnhhằng của văn hoá trong các thế hệ các dân tộc ở trên đất nước Việt Nam Ngườiđoàn viên, thanh niên, ngoài việc phải hoàn thành tốt công việc chung của Đảng
đã được phân công, lại phải còn là một thành viên tốt của gia đình, là một ngườicông dân tốt, kiểu mẫu
b Yêu cầu về phẩm chất, năng lực của đoàn viên thanh niên trong giai đoạn hiện nay:
- Trước hết, đoàn viên, thanh niên phải có đạo đức cách mạng Đây là yêu
cầu “gốc”, “nguồn” đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu Người đoàn viên,thanh niên phải tận tụy với sự nghiệp cách mạng, phải trung thành với Đảng, với
Tổ quốc, “phải làm tròn nhiệm vụ giải phóng dân tộc, làm cho Tổ quốc giàu mạnh, đồng bào sung sướng” Trung thành ở đây trước hết đòi hỏi đoàn viên,
thanh niên phải hoàn thành tốt, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình được
Trang 7giao, kể cả trong thời kỳ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân và kể cả khi thờibình, xây dựng đất nước; khi gặp thắng lợi thì không kiêu căng, chủ quan, tự
mãn; khi gặp khó khăn, gian khổ, trở ngại thì không hoang mang, dao động; “vô luận hoàn cảnh thế nào, lòng họ cũng không thay đổi”; phải luôn luôn có ý thức
và hành động bảo vệ Đảng, bảo vệ Tổ quốc
- Hai là, về năng lực, đoàn viên, thanh niên phải có năng lực lãnh đạo, tổ chức thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và các đoàn thể nhân dân Muốn thế, phải “chuyên” Đường lối, chủ trương, chính sách
của Đảng và Nhà nước, quyết định của đoàn thể chỉ biến thành hiện thực trongcuộc sống
c Nội dung cơ bản của việc đào tạo, bồi dưỡng đoàn viên thanh niên đối với hiện tại nhằm thực hiện tốt lời dạy của Người.
- Trước hết, việc nâng cao phẩm chất cho từng cán bộ, đoàn viên, thanh
niên Vấn đề này bao gồm: Nâng cao phẩm chất chính trị, tư tưởng hình thànhlập trường, quan điểm, tư tưởng vững vàng, kiên định trước mọi khó khăn, tháchthức, hình thành bản lĩnh chính trị cho từng đảng viên dám nghĩ, dám làm, dámchịu trách nhiệm trước dân, trước Đảng về việc làm của mình
Người chỉ rõ: "Thanh niên phải luôn luôn rèn luyện đạo đức cách mạng.Đạo đức cách mạng có thể tóm tắt trong mấy điểm:
+ Trung thành: Trọn đời trung thành với sự nghiệp cách mạng, với Tổ quốc, với
Đảng, với giai cấp
+ Dũng cảm: Không sợ khổ, không sợ khó, thực hiện "Đâu cần thanh niên có,
việc gì khó thanh niên làm", "gian khổ thì đi trước, hưởng thụ sau mọi người"
+ Khiêm tốn: Không nên tự cho mình là tài giỏi, không khoe công, không tự
phụ
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ân cần chỉ bảo: "Nhiệm vụ của thanh niên không phải là hỏi nước nhà đã cho mình những gì Mà phải tự hỏi mình đã làm gì cho nước nhà! Mình phải làm thế nào cho ích lợi nước nhà nhiều hơn? Mình đã vì lợi ích nước nhà mà hy sinh phấn đấu chừng nào?
- Hai là, nâng cao trình độ nói chung cho cho từng cán bộ, đoàn viên, thanh
niên Vấn đề này bao gồm:Trình độ học vấn, trình độ chuyên môn, nghiệp vụphải ngang tầm với nhiệm vụ chính trị của từng giai đoạn cách mạng Người cho
rằng, "Nhà nước chú trọng đặc biệt việc giáo dục thanh niên về đức dục, trí dục
và thể dục"
- Ba là, nâng cao năng lực cho từng cán bộ, đoàn viên, thanh niên Vấn đề
này bao gồm: Năng lực tư duy lý luận, năng lực chuyên môn phải thông thạo,phải giỏi, năng lực tổ chức, lãnh đạo và vận động quần chúng phải nhạy bén
- Bốn là, đoàn viên, thanh niên không chỉ học tập ở giá trị tư tưởng và đạo
đức mà còn học tập cả phong cách của Bác Nó chuyển từ ý thức sang hành
động thực tiễn, chuyển từ lý luận sang thực tiễn và phong cách Hồ Chí Minhchính là con người Hồ Chí Minh Phong cách của Bác trên rất nhiều phươngdiện nhưng đoàn viên, thanh niên có thể tập trung vào 3 điểm cốt lõi:
+ Một là, phong cách tư duy, Bác là một nhà tư tưởng nên tư duy là hình
thái để dẫn đến tư tưởng Phong cách tư duy của Bác rất đáng học, noi theo
Trang 8+ Hai là phong cách hành động, hoạt động mà hoạt động của Bác hầu
như bao trùm mọi lĩnh vực
+ Thứ ba là phong cách ứng xử
Ba nét rất quan trọng, thâu tóm lại ở 3 chiều cạnh: Tư duy, hành động vàứng xử mà nó đều hội tụ vào chuẩn mực văn hóa; văn hóa ở đời và làm người.Phong cách Hồ Chí Minh lấp lánh cả ánh sáng trí tuệ, là triết học, sâu thẳm vềmặt triết lý
Như vậy, những lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với Đoàn viện,thanh niên là kho tàng lý luận và thực tiễn vô cùng sâu sắc Đoàn viên thanhniên nói chung và Đoàn viên thanh niên trường THPT Lam Kinh nói riêng cần
ra sức học tập và làm theo đạo đức, phong cách của Bác để tu dưỡng đạo đức vàrèn luyện nhân cách tốt
2.3.1.2 Xây dựng kế hoạch:
Dưạ trên yêu cầu, nhiệm vụ năm học cùng với chỉ tiêu mà nhà trường địnhhướng, kết hợp với kết quả nghiên cứu, tìm hiểu về đặc điểm đạo đức nhân cáchcủa Đoàn viên thanh niên và quan trọng là mục tiêu chung của Đoàn trường Từ
đó Đoàn thanh niên cùng phối hợp với nhà trường xây dựng kế hoạch giáo dụcđạo đức cho Đoàn viên thanh niên qua học tập và làm theo tấm gương đạo đức,phong cách Hồ Chí Minh Kế hoạch này nên xây dựng từ đầu năm học và theocác chủ đề hoạt động theo tháng, đặc biệt là các ngày lễ lớn về Đảng cộng sản vàchủ tịch Hồ Chí Minh
Năm học 2016 – 2017 là năm đầu tiên toàn Đảng, toàn dân thực hiện Chỉ
thị số 05 - CT/TW về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” Tại trường THPT lam Kinh, kế hoạch giáo dục đạo đức
cho Đoàn viên thanh niên theo chỉ thị về học tập và làm theo tấm gương đạođức, phong cách Hồ Chí Minh được xây dựng như sau:
Tháng 10/ 2016
Các bài học đầu tiên của ĐVTN
về tư tưởng đạo đức, phong cách
Hồ Chí Minh
Sinh hoạttập thể
Đoàn viênthanh niênTháng 2/2017 Đoàn viên, thanh niên với Đảngcộng sản Việt Nam Ngoại khóa Đoàn viênthanh niênTháng 3/2017
Đoàn viên thanh niên lập thânlập nghiệp theo tấm gương Chủtịch Hồ Chí Minh
Ngoại khóa Đoàn viênthanh niên
Tháng 5/2017 Đoàn viên Thanh niên với BácHồ Ngoại khóa Đoàn viênthanh niên
Với kế hoạch được xây dựng cụ thể và khoa học, việc giáo dục đạo đứccho Đoàn viên thanh niên theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh sẽđược thực hiện có hiệu quả
2.3.2 Sử dụng đa dạng và hiệu quả các biện pháp giáo dục đạo đức theo “tư tưởng đạo đức, phong cách” của Hồ Chí Minh cho Đoàn viên thanh niên.
Để nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho Đoàn viên thanh niên quaviệc học tập và làm theo tư tưởng đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh có ý nghĩa
Trang 9vô cùng quan trọng Tuy vậy, việc tiến hành các hoạt động giáo dục phải theonhiều hình thức đa dạng, thiết thực và khoa học Trong đề tài nghiên cứu này, tôixin giới thiệu các hình thức giáo dục kết hợp tiêu biểu sau đây:
2.3.2.1 Phối hợp với Ban chuyên môn nhà trường xây dựng các nội dung môn học có thể lồng ghép giáo dục “ Tư tưởng đạo đức, phong cách”của Hồ Chí Minh cho hoc sinh - Đoàn viên thanh niên:
Việc giáo dục đạo đức học sinh thông qua học tập và làm theo tưtưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh nên thực hiện lồng ghép từ các mônhọc trong trường THPT Kiến thức các môn học có thể tích hợp nội dung này là:
a.Lịch Sử:
+ Tiết 34 - Bài 28: Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt nam thời phong kiến, SGK Lịch sử 10.
+ Tiết 31 - Bài 23: Phong trào yêu nước và cách mạng ở Việt nam từ đầu thế kỉ
XX đến hết chiến tranh thế giới thứ nhất- SGK Lịch sử 11.
+ Tiết 18, 19 - Bài 13: Phong trào dân tộc dân chủ Việt Nam từ năm 1925 đến năm 1930 - SGK Lịch sử 12.
b.Ngữ Văn:
+ Tiết 67 - 68- Đọc văn "Hiền tài là nguyên khí của quốc gia" - Thân Nhân
Trung SGK Ngữ văn lớp 10 (tập một – Ban CB)
+Tiết 71 Đọc văn (đọc thêm) "Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn"
-Ngô Sĩ Liên SGK Ngữ văn lớp 10 (tập 2 – Ban CB)
+ Ngữ văn địa phương Thanh Hóa - tài liệu bồi dưỡng thường xuyên THPT.
c Giáo dục công dân:
+ Tiết 16 – Ngoại khóa giới thiệu tác phẩm “Di chúc” của Chủ tịch Hồ Chí Minh – GDCD lớp 10.
+ Tiết 15,16 - Bài 8: Chủ nghĩa xã hội – GDCD lớp 11.
+ Tiết 7, bài 3: Công dân bình đẳng trước pháp luật – GDCD lớp 12
e Hoạt động ngoài giờ lên lớp
+ Tiết 1, 2; chủ đề “Thanh niên học tập, rèn luyện vì sự nghiệp CNH, HĐH đất nước”- Khối 10,11,12.
+ Tiết 7, 8; chủ đề “Thanh niên với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ
quốc”-Khối 10,11,12
+ Tiết 11, 12; chủ đề “ Thanh niên với lý tưởng cách mạng”- Khối 10,11,12
Giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh thông qua các bài giảng trên lớp
ở các môn học ở trường THPT là chủ trương của Bộ giáo dục và đào tạo gắn vớiviệc thực hiện Chỉ thị 05 - CT/TW của Bộ chính trị Trung ương Đảng về “Họctập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” Đây là biệnpháp thiết thực hàng đầu để giáo dục đạo đức cho học sinh một cách thuyết phục
và hiệu quả nhất
Trang 10Tuy nhiên, tùy vào kiến thức ở tưng môn học khác nhau, mỗi giáo viên cócách trích dẫn tư tưởng, quan điểm hoặc nêu gương đạo đức của Hồ Chí Minhtùy vào từng mục đích của giáo viên cụ thể Tuy nhiên, ở mức khái quát caonhất, theo kinh nghiệm bản thân, có thể tích hợp các mảng đề tài theo phần nộidung lớn như đã xây dựng ở các môn học nêu trên
2.3.2.2.Đổi mới và nâng cao các hình thức sinh hoạt chủ chi đoàn, Đoàn trường theo chủ đề học tập và làm theo “Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
Đổi mới và nâng cao các hình thức sinh hoạt chủ chi đoàn theo hướngnâng cao chất lượng giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên thanh niên vớiphong trào xây dựng trường học thân thiện của ngành giáo dục, đầu tư nghiêmtúc khi thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức HồChí Minh” Củng cố, nâng cao và đổi mới hình thức hoạt động của các chiđoàn Đặc biệt quan trọng là khâu chất lượng sinh hoạt đoàn theo định kỳ Cóthể nói, sinh hoạt chi đoàn là khâu trọng yếu của công tác đoàn trong trường họchiện nay Để thực hiện tốt điều này, cần tăng cường việc tập huấn nghiệp vụ chođội ngũ cán bộ đoàn của các chi đoàn Đồng thời tạo ra sân chơi lành mạnh choĐoàn viên thanh niên bằng các hoạt động văn hóa thể dực thể thao
Đồng thời tăng cường phát hiện, nêu gương, khen thưởng những học sinh
nghèo vượt khó học giỏi Nhằm giá dục đoàn viên thanh niên có động cơ học tậpđúng đắn, có ý chí vươn lên
Thêm đó tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng theo chủ đề, chủ điểm từngtháng với nội dung: giáo dục đạo đức, pháp luật, giáo dục truyền thống của Đoàn vàtruyền thống “tôn sư trọng đạo” của nhà trường, giáo dục sức khoẻ sinh sản vị thànhniên cho học sinh Nhằm đẩy mạnh công tác ngăn ngừa, đấu tranh phòng chốngcác tệ nạn xã hội xâm nhập học đường thông qua việc thành lập và sinh hoạt cáccâu lạc bộ: phòng chống HIV-AIDS, ma túy; tuyên truyền pháp luật, luật an toàngiao thông; sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên làm theo lời Bác…
Để đạt được kết quả trong việc thực hiện các giải pháp trên, Đoàn trường cầntận dụng sự ủng hộ của Chi ủy, của Ban giám hiệu; đặc biệt là biết phát huy sứcmạnh tập thể, xây dựng được một đội ngũ ban chấp hành đoàn trường nhữngđoàn viên có tâm, có tài
2.3.2.3 Đa dạng hóa hình thức hoạt động ngoại khóa về chủ đề học tập
và làm theo “Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” cho Đoàn viên thanh niên.
Để sinh động hóa và nâng cao hiệu quả của giáo dục đạo đức cho Đoànviên thanh niên, việc tiến hành các hình thức hoạt động ngoại khóa qua việc họctập và làm theo tư tưởng đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh có ý nghĩa vô cùngquan trọng Tuy vậy, việc tiến hành các hoạt động ngoại khóa phải theo nhiềuhình thức đa dạng, thiết thực và khoa học thông qua các buổi sinh hoạt chủnhiệm tại lớp: sinh hoạt 10 phút đầu giớ, sinh hoạt cuối tuần, sinh hoạt theo chủđề…
Đoàn thanh niên nên phối hợp với Nhà trường, các tổ chức Đoàn thể trongnhà trường, tổ chức xen kẽ vào buổi sinh hoạt dưới cờ với nội dung giáo dục
Trang 11theo nhiều hình thức: hái hoa dân chủ, thi tìm hiểu ….Đặc biệt còn có thể tổ
chức các buổi ngoại khóa với các chủ đề: “Nội dung tư tưởng đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh?”, “Đoàn viên thanh niên học tập và làm theo tư tưởng đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh như thế nào?”,…
Tuy nhiên qua thực tiễn tiến hành ngoại khóa chuyên đề tư tưởng đạo đức vàphong cách Hồ Chí Minh cho Đoàn viên thanh niên, cá nhân tôi nhận thấy rằng
để tiến hành một tiết ngoại khóa có hiệu quả thì cần phải đảm bảo các yêu cầusau:
- Đảm bảo tình khả thi: Ngoại khóa phải phù hợp với khả năng hiểu biết của
đa số học sinh, phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất của trường lớp Các em cảmthấy thích thú với giờ ngoại khóa
- Tăng cường sự tham gia và phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của
học sinh Tôn trọng và lắng nghe ý kiến của học sinh Giải đáp thắc mắc của các
Hình thức tiến hành ngoại khóa nên tiến hành đa dạng như:
- Tổ chức các cuộc thi “Thanh niên làm theo lời Bác”, kể chuyện Bác Hồ, thi
tìm hiểu về Bác Hồ với Thanh Hóa và Thanh Hóa làm theo lời Bác……
- Tổ chức dạ hội lịch sử, triển lãm học tập từ tư liệu, hình ảnh về thân thế, sự
nghiêp, tư tưởng đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh
Dạ hội lịch sử và triển lãm học tập là hoạt động ngoại khóa có tính chấttổng hợp, thu hút tất cả học sinh Đoàn viên thanh niên trong trường tham dự.Lực lượng tham gia gồm có hai nhóm: Một số ít là học sinh tham gia biểu diễn,còn đông đảo học sinh là khán giả Đối với cả hai nhóm đều có tác dụng củng
cố, làm sâu sắc, phong phú thêm các tri thức tư tưởng đạo đức và phong cách HồChí Minh, khơi dạy cho các em hứng thu học tập, óc thẫm mỹ sáng tạo Nộidung chủ yếu là sử dụng tài liệu thân thế, sự nghiêp, tư tưởng đạo đức và phongcách Hồ Chí Minh tiêu biểu để tham gia những phần thi câu hỏi, thi hùng biện
về cách trình bày và trang trí về sản phẩm chuẩn bị về lịch sử, đan xen là biểudiễn văn nghệ Qua đó không những làm phong phú kiến thức lịch sử mà cònrèn luyện kĩ năng làm việc độc lập, khả năng biểu diễn và cảm thụ nghệ thuậtcho học sinh
- Tổ chức thăm quan học tập và nói chuyện lịch sử tại nơi có di tích về Hồ chủ
tịch như: Lăng Bác Hồ, bảo tàng Hồ Chí Minh, phủ chủ tịch (Ở Hà Nội), quêBác (Ở Nghệ An) đây là một hoạt động khó thực hiện đồng loạt cho đoàn viên
