Môn học Pháp luật đại cương Th.s Đinh Thị Hoa – Khoa lý luận trị B ÀI Quy phạm pháp luật Hệ thống pháp luật BÀI QUIPH PHẠ ẠM MPH PHÁ ÁPPLU LUẬ ẬTT–– QUI HỆỆTH THỐ Ố NGPH PHÁ Á LUẬ Ậ H NG PPLU TT I/ Quy phạm pháp luật Khái niệm đặc điểm quy phạm pháp luật 1.1 KHÁI NIỆM Add Your Title Quy phạm pháp luật quy tắc xử chung Nhà nước ban hành thừa nhận bảo đảm thực hiện, nhằm điều chỉnh quan hệ xã hội theo định hướng định BÀI QUIPH PHẠ ẠM MPH PHÁ ÁPPLU LUẬ ẬTT–– QUI HỆỆTH THỐ Ố NGPH PHÁ Á LUẬ Ậ H NG PPLU TT I/ Quy phạm pháp luật Sự khácAddbiệt kn Your Title pháp luật kn QPPL Pháp luật hệ thống quy tắc xử QPPl quy tắc xử - đơn vị, tế bào Pháp luật, PL điều chỉnh quan hệ xã hội, QPPl điều chỉnh QHXH cụ thể BÀI QUIPH PHẠ ẠM MPH PHÁ ÁPPLU LUẬ ẬTT–– QUI HỆỆTH THỐ Ố NGPH PHÁ Á LUẬ Ậ H NG PPLU TT I/ Quy phạm pháp luật Khái niệm đặc điểm quy phạm pháp luật Đặc điểm Quy phạạm pháp luậạt quy tắắc xửử sửạ mạng tính bắắt buộạc chung Quy phạạm pháp luậạt NN bạn hành bạửo đạửm thửạc hiệạn Nộại dung cuửạ quy phạạm pháp luậạt thệử hiệạn hại mắạt : Cho phép bắắt buộạc BÀI I QUI PHẠM PHÁP LUẬT 2/ Cấu trúc quy phạm pháp luật QPPLGỒM GỒM33BỘ BỘPHẬN PHẬNHỢP HỢPTHÀNH THÀNH QPPL CHẾ TÀI HẬU QUẢ SẼ NHƯ THẾ NÀO NẾU VI PHẠM PHÁP LUẬT? GIẢ ĐỊNH QUI ĐỊNH AI?TỔ CHỨC NÀO? ĐƯỢC LÀM GÌ?, Ở VÀO ĐiỀU KiỆN, KHƠNG ĐƯỢC LÀM GÌ? PHẢI LÀM NTN? HỒN CẢNH NÀO? BÀI I QUI PHẠM PHÁP LUẬT 2/ Cấu trúc quy phạm pháp luật Lưu ý Mộạt QPPL có thệử khộng trình bày đậầy đuử bộạ phậạn , giạử điạn h, quy điạn h chệắ tài Nệắu quy phạạm thiệắu quy điạn h phậần quy điạn h sẽẽ đửợạc hiệửu ậửn ( tửạ hiệửu ) Nệắu quy phạạm thiệắu chệắ tài phậần chệắ tài sẽẽ nắầm ợử mộạt quy phạạm khác hoắạc ợử mộạt vắn bạửn pháp luậạt khác BÀI I QUI PHẠM PHÁP LUẬT 2/ Cấu trúc quy phạm pháp luật Điều 57 Hiến pháp 1992 quy định: Cộng dận có quyệần tửạ kinh doạnh thẽo quy điạn h cuửạ pháp luậạt Giả định: Cơng dân Quy định: Có quyền tự do… BÀI I QUI PHẠM PHÁP LUẬT 2/ Cậắu trúc cuửạ quy phạạm pháp luậạt Điều 102 Bộ luật Hình năm 1999 quy định: “Ngửợầi thậắy ngửợầi khác đạng ợử tình trạạn g nguy hiệửm đệắn tính mạạn g, có điệầu kiệạn mà khộng cửắu giúp dậẽn đệắn hậạu quạử ngửợầi chệắt , biạ phạạt cạửn h cáo, cạửi tạạo khộng giạm giửẽ đệắn hại nắm hoắạc phạạt tù tửầ bạ tháng đệắn hại nắm” BÀI I QUI PHẠM PHÁP LUẬT 2/ Cậắu trúc cuửạ quy phạạm pháp luậạt Điều 102 Bộ luật Hình quy định: Ngửợầi thậắy ngửợầi khác đạng ợử tình trạạn g nguy hiệửm đệắn tính mạạn g, có điệầu kiệạn mà khộng cửắu giúp dậẽn đệắn hậạu quạử ngửợầi chệắt , biạ phạạt cạửn h cáo, cạửi tạạo khộng giạm giửẽ đệắn hại nắm hoắạc phạạt tù tửầ bạ tháng đệắn Người hại nắm Giả định: nào… người chết Chế tài: Thì bị phat ……hai năm Quy định: Hiểu ẩn BÀI QUI QUIPH PHẠ ẠM MPH PHÁ ÁPPLU LUẬ ẬTT–– H NG PPLU TT HỆỆTH THỐ Ố NGPH PHÁ Á LUẬ Ậ I QUI PHẠM PHÁP LUẬT Điều 586 Bộ luật Hồng Đức qui định: Trâu hai nhà đánh nhau, chết nhà ăn thịt, sống hai nhà cày, trái luật xử phạt 80 trượng Giả định: Trâu hai nhà đánh Qui định: Con chết….cùng cày Chế tài: trái luật….80 trượng BÀI QUI QUIPH PHẠ ẠM MPH PHÁ ÁPPLU LUẬ ẬTT–– H NG PPLU TT HỆỆTH THỐ Ố NGPH PHÁ Á LUẬ Ậ II/ H ệ th ống pháp lu ật 2.1/ Khái niệm Hệ thốn g p h áp luật tổ n g th ể quy phạm p háp luậ t có m ố i liê n h ệ n ội t ại thống n hất với nhau, ph ân chia thành chế định ph áp luật, cá c ngành luật thể cá c văn bả n quy phạ m pháp luật Nhà n ớc b a n hành QUI QUIPH PHẠ ẠM MPH PHÁ ÁPPLU LUẬ ẬTT–– H NG PPLU TT HỆỆTH THỐ Ố NGPH PHÁ Á LUẬ Ậ BÀI II/ H ệ th ống pháp lu ật 2.2/ Các phận cấu thành hệ thống pháp luật phận cấu thành Hình thức biểu bên ngồi bao gồm: Các văn quy phạm pháp luật Cấu trúc bên bao gồm: Các quy phạm pháp luật, chế định pháp luật, ngành luật BÀI II HỆ THỐNG PHÁP LUẬT QUI QUIPH PHẠ ẠM MPH PHÁ ÁPPLU LUẬ ẬTT–– H NG PPLU TT HỆỆTH THỐ Ố NGPH PHÁ Á LUẬ Ậ 2.2/ Các phận cấu thành hệ thống pháp luật Cấu trúc bên HTPL gồm phận Quy Quy phạm phạm pháp pháp luật: luật: Là Là đơn đơn vị vị nhỏ nhỏ nhất cấu cấu thành thành HTPL, HTPL,điều điềuchỉnh chỉnhmột quan quanhệ hệxã xãhội hộicụ cụthể thể Chế Chếđịnh địnhpháp phápluật: luật:Là Làmột mộtnhóm nhómquy quyphạm phạmpháp phápluật luậtcó cóđặc đặc điểm điểmchung, chung,điều điềuchỉnh chỉnhmột mộtnhóm nhómquan quanhệ hệ xã xãhội hộitương tươngứng ứng Ngành Ngành luật: luật: Là Là hệ hệ thống thống các quy quy phạm phạm pháp pháp luật luật nhăm nhăm điều điềuchỉnh chỉnhcác cácquan quanhệ hệxã xãhội hộicùng cùngloại loạitrong trongmột mộtlĩnh lĩnh vực vực nhấtđịnh địnhcủa củađời đờisống sống BÀI II HỆ THỐNG PHÁP LUẬT QUI QUIPH PHẠ ẠM MPH PHÁ ÁPPLU LUẬ ẬTT–– H NG PPLU TT HỆỆTH THỐ Ố NGPH PHÁ Á LUẬ Ậ 2.2/ Các phận cấu thành hệ thống pháp luật Cấu trúc bên HTPL gồm phận Như Nhưvậy, vậy,xét xétvề vềmặt mặtcấu cấutrúc: trúc:Tập Tậphợp hợpnhiều nhiều QPPL QPPLsẽ sẽtạo tạothành thànhmột mộtchế chếđịnh địnhpháp phápluật, luật, nhiều nhiềuchế chếđịnh địnhpháp phápluật luậttạo tạothành thànhmột mộtngành ngành luật, luật,tập tậphợp hợpcác cácngành ngànhluật luậttạo tạonên nênmột mộthệ hệ thống thốngpháp phápluật luật BÀI HHỆỆTH NG PPLU TT THỐ Ố NGPH PHÁÁ LUẬẬ VVĂĂ NNBBẢẢ NNQUY M PPLU TT QUYPH PHẠẠ MPH PHÁÁ LUẬẬ I / Khái ni ệm H ệ th ống pháp lu ậtCác phận cấu thành hệ thống pháp luật 1.2/ + Hình thức bên PL – Hệ thống văn quy phạm pháp luật Khái niệm văn + Do quan nn có thẩm QPPL Văn b c ản QP P thẩm quan l văn n theo quyền hà nướ c b thủ hình th an hàn có quyền ban hành tụ ứ h c c nhấ c,trình t t ó + Mang tính bắt buộc chứa định, tr ự, đ o t bắt ắc xử s ựng nh ng b ữ ựm + Được áp dụng nhiều lần bảo uộc ch a ng n g u đ t thực tế sống đượ ảm thự ng, đượ ính c c tron áp dụn v c NN g nhằ thực t g nhiều m ế QHX điều c đời số lần ng h ỉ nh H BÀI QUI QUIPH PHẠ ẠM MPH PHÁ ÁPPLU LUẬ ẬTT–– H NG PPLU TT HỆỆTH THỐ Ố NGPH PHÁ Á LUẬ Ậ Hệ thống văn quy phạm pháp luật Văn Luật : Căn vào giá trị pháp lý thẩm quyền ban hành chia thành loại văn Quốc hội ,cơ quan quyền lực NN cao ban hành, có giá trị pháp lý cao Văn luật: Là văn QPPL quan NN có thẩm quyền ban hành, có giá trị pháp lý thấp VB Luật BÀI QUI M PPLU TT–– QUIPH PHẠẠ MPH PHÁÁ LUẬẬ HHỆỆTH NG PPLU TT THỐ Ố NGPH PHÁÁ LUẬẬ Hệ thống văn quy phạm pháp luật Việt nam ( Luật ban hành VBQPPL 2008) Cơ quan ban hành Quốc Hội Ủy ban TVQH Chủ tịch nước Chính phủ Thủ tướng CP HĐTP;Chánh án TANDTC Viện trưởng VKSNDTC Bộ trưởng, tt cq ngang Tổng kiểm toán nhà nước UBTVQH;CP với T/Cctxh Tên văn Hiến pháp, Luật, Nghị Pháp lệnh, Nghị Lệnh, định Nghị Định Quyết định Nghị quyết; Thông tư Thông tư Thông tư Quyết định Nghị liên tịch C.A TANDTC với VTVKSNNTC… Thông tư liên tịch Hội đồng nhân dân cấp Nghị Ủy ban nhân dân cấp Quyết định BÀI QUIPH PHẠ ẠM MPH PHÁ ÁPPLU LUẬ ẬTT–– QUI HỆỆTH THỐ Ố NGPH PHÁ Á LUẬ Ậ H NG PPLU TT II HỆ THỐNG PHÁP LUẬT SƠ ĐỒ CẤU TRÚC HỆ THỐNG PHÁP LUẬT QPPL VB LUẬT CHẾ ĐỊNH LUẬT NGÀNH LUẬT CẤU TRÚC BÊN TRONG HỆ THỐNG PHÁP LUẬT VB DƯỚI LUẬT HÌNH THỨC BIỂU HIỆN BÊN NGỒI BÀI QUI M PPLU TT–– QUIPH PHẠẠ MPH PHÁÁ LUẬẬ HHỆỆTH NG PPLU TT THỐ Ố NGPH PHÁÁ LUẬẬ Hệ thống văn quy phạm pháp luật Việt nam Câu hỏi ộ iạ v h c ắ ộ u Chiử có Q y ệ ần u q ó c mói H Q ệ l V y u q UBT i Ngh h ạy n h g h n n ú b L, đ P P Q n vắn bạ sại? Chiử có C h u t i ạc vạử T h n ợ ắc huử tửợ ắn g C P có quy m ợ ắi ệ ần b n Q u y ệ h đ i ạn h l à n h QPPL, đ ú n g h v ắ n b ửn ạy sại? BÀI QUI QUIPH PHẠ ẠM MPH PHÁ ÁPPLU LUẬ ẬTT–– H NG PPLU TT HỆỆTH THỐ Ố NGPH PHÁ Á LUẬ Ậ HIỆU LỰC CỦA VĂN BẢN QUI PHẠM PHÁP LUẬT THEO THỜầI GIAN HIỆU LỰC CỦA VĂN THEO KHÔNG GIAN BẢN QPPL THEO ĐỐI TƯỢNG Được xác định từ thời điểm phát sinh chấm dứt tác động văn Là giới hạn phạm vi tác động Vbản mặt không gian Giới hạn phạm vi cá nhân,t/c có nhiệm vụ thi hành văn + Ông VũBÀI thực hành vi vi phạm pháp luật vào tháng 11 / 2008 Đến 6/2013 hành vi ông bị phát đem xét xử Trong trường hợp này, văn pháp luật áp dụng văn có hiệu lực thời điểm 11/2008 hay văn pháp luật có hiệu lực thời điểm 6/2013 ? + Ông Nguyễn Nam thành lập doanh nghiệp tư nhân lĩnh vực xây dựng Ơng có tuyển khoảng 30 lao động làm việc cho doanh nghiệp Hỏi: Những văn pháp luật chủ yếu sau tác động đến hoạt động doanh nghiệp đó: Luật đầu tư, Bộ luật Dân sự, Luật doanh nghiệp, Bộ luật lao động, Luật Đất đai, Luật Chứng khoán, Bộ luật Hình sự? + Một văn pháp luật hết hiệu lực, trường hợp quan xét xử áp dụng vi phạm pháp luật? BÀI QUI QUIPH PHẠ ẠM MPH PHÁ ÁPPLU LUẬ ẬTT–– H NG PPLU TT HỆỆTH THỐ Ố NGPH PHÁ Á LUẬ Ậ Các ngành luật hệ thống pháp luật Việt Nam 1/ Căn xác định ngành luật Đối tượng điều chỉnh: QHXH loại, thuộc lĩnh vực đời sống xã hôi.Mỗi ngành luật điều chỉnh lĩnh vực QHXH đặc thù Phương pháp điều chỉnh: Là cách thức NN tác động vào QHXH, thuộc phạm vi điều chỉnh ngành luật.Mỗi ngành luật có PPĐC đặc thù BÀI QUI PHẠM PHÁP LUẬT – HỆTHỐNG PHÁP LUẬT II HỆ THỐNG PHÁP LUẬT 2/ TIÊU CHUẨN XÁC ĐỊNH MỘT HỆ THỐNG PHÁP LUẬT HỒN CHỈNH TÍNH TỒN DIỆN TRÌNH ĐỘ KHOA HỌC PHÁP LÝ HỆ THỐNG PHÁP LUẬT HOÀNCHỈN H TÍNH PHÙ HỢP TÍNH ĐỒNG BỘ