Bài 7: Thiết kế Hệ thống Thông tin GV: Phùng Xuân Bình - Thiết kế nhằm chuyển đặc tả logic hệ thống (về chức năng, liệu động thái) thành đặc tả vật lý hệ thống, có tính tới u cầu ràng buộc vật lý - Trả lời câu hỏi: “Như nào?” - Đầu vào công việc thiết kế bao gồm: + Các đặc tả logic hệ thống, có từ giai đoạn phân tích + Các yêu cầu ràng buộc điều kiện vật lý cụ thể phần cứng, phần mềm, tài nguyên, yêu cầu thời gian thực hiện, thời gian trả lời, xử lý lỗi, chi phí bảo trì,… GV: Phùng Xuân Bình - Đầu công việc thiết kế định về: + Một kiến trúc tổng thể hệ thống + Các hình thức trao đổi biên hệ thống (các mẫu thu thập, tài liệu in ra, giao diện người/máy) + Các kiểm sốt, nhằm phịng ngừa cố vật lý ý đồ phá hoại + Tổ chức vật lý Cơ sở liệu theo phương án sử dụng Tệp hay sử dụng Hệ quản trị sở liệu có sẵn + Tổ chức chương trình theo module - Nội dung: trình bày dựa theo phương pháp SD (Structured Design) E.Yourdon L.Constantine đề xuất GV: Phùng Xn Bình I Thiết kế tổng thể Mục đích Là nhằm đưa kiến trúc tổng thể hệ thống Kiến trúc thể phân chia hệ thống thành nhiều hệ thống chia tách phần thực thủ công với phần thực máy tính (một hay nhiều máy tính) hệ thống GV: Phùng Xn Bình Phân chia hệ thống thành hệ thống - Hệ thống gom nhóm chức (hay chương trình) hệ thống xung quanh nhiệm vụ hay mục đích - Sự phân chia hệ thống thành hệ thống nhằm giảm thiểu phức tạp, cồng kềnh, nhằm tạo thuận lợi cho trình thiết kế khai thác, bảo dưỡng sau - Sự phân chia hệ thống thành hệ thống tiến hành biểu đồ luồng liệu (DFD) hệ thống lập từ giai đoạn phân tích Ta dùng đường đứt đoạn để tách chức DFD thành nhóm, nhóm hệ thống Thông thường, chức lớn xuất DFD mức cao (mức đỉnh hay đỉnh) đại diện cho hệ thống con, gồm chức phân rã từ DFD mức thấp GV: Phùng Xuân Bình Tuy nhiên phân chia dựa theo chức phải xem xét dựa theo tiêu chuẩn: - Tính cố kết (cohesion) cao: Cố kết gắn bó logic hay mục đích chức hệ thống Sự cố kết chức hệ thống phải cao tốt - Tính tương liên (coupling) yếu: Tương liên trao đổi thông tin tác động lẫn hệ thống Một phân chia tốt đòi hỏi tương liên lẫn hệ thống phải lỏng lẻo, đơn giản tốt GV: Phùng Xuân Bình - Tuy nhiên phân chia hệ thống thành hệ thống con, ngồi chức túy, cịn phải dựa vào nhiều khác, đặc biệt từ thực tế, có nhiều cách gom nhóm, kể số cách sau: (1) Gom theo thực thể: Gom vào hệ thống chức liên quan tới (hay số) kiểu thực thể định Ví dụ: hệ Khách hàng bao gồm chức liên quan tới khách hàng như: chức xử lý đơn đặt hàng, làm hóa đơn, phát hàng, tốn, xử lý nợ, Hệ Kho vật tư gồm chức xuất hàng, nhập hàng, đặt hàng bổ sung, kiểm kê, (2) Gom theo kiện giao dịch: Gom vào hệ thống chức khởi động (trong thời gian) có kiện giao dịch xảy Ví dụ: đơn đặt hàng đến (một kiện giao dịch) loạt chức khởi động như: Ghi nhận đơn hàng, Kiểm tra khả đáp ứng kho hàng, Xử lý yêu cầu đơn hàng, Các chức gom vào hệ thống Xử lý đơn hàng GV: Phùng Xuân Bình (3) Gom theo trung tâm biến đổi: Nếu phát DFD có nhóm chức cộng tác với để thực tính tốn hay biến đổi thơng tin đặc biệt đó, tách chúng thành hệ thống Ví dụ: Hệ tính lương, Hệ làm báo cáo hàng tháng, (4) Gom theo lý thiết thực đó, lý nhằm: + Thuận lợi cho cấu trúc kinh doanh + Thuận lợi cho vị trí doanh nghiệp + Thích ứng với cấu hình phần cứng vốn có + Phù hợp với trình độ đội ngũ cán + Phù hợp với phân cấp trách nhiệm công tác + Tạo khả bảo mật tốt hơn,… - Ví dụ: Hệ CƯVT nhà máy Z GV: Phùng Xuân Bình Thương lượng mua hàng Đơn hàng Khớp hóa đơn với hàng Làm đơn hàng dự trù + Nhà CC + SH đơn Nhà CC DT/DH Chọn Nhà CC Tồn kho dự trù Phân xưởng Lệnh xuất Xuất nhập kho Phiếu nhập kho Phiếu phát hàng từ kho Phiếu phát hàng Phiếu giao hàng Khớp đơn hàng với hàng Xét duyệt dự trù Trả tiền Thanh toán Yêu cầu mua hàng CC Xác nhận chi Hóa đơn Đơn hàng Nhà Hóa đơn Địa Nhận hàng phát hàng Làm phiếu phát hàng Ghi nhận hàng GV: Phùng Xuân Bình Xuất phát từ DFD logic mức đỉnh hệ thống mới, lập giai đoạn phân tích, ta chia thành hệ thống sau: + HT1: Đặt hàng theo dõi đơn hàng, bao gồm chức 1, 2, 4, + HT2: Quản lý kho, nhận phát hàng, bao gồm chức 8, 9, 3, 4’, Trong 4’ chức tìm địa phát hàng, tách từ chức (phù hợp với giải pháp 5) Chức (Thanh tốn) chuyển sang Phịng Tài vụ khơng cịn nằm hệ thống CUVT Ta nhận thấy hệ HT1, HT2 bao gồm nhiệm vụ tách biệt, lại chia hệ thành hệ nhỏ Kết ta có hệ thống sau: + HT1.1: Đặt hàng; HT1.2: Theo dõi đơn hàng; + HT2.1: Quản lý kho dự trữ; HT2.2: Nhận phát hàng 10 GV: Phùng Xuân Bình ... gom nhóm lại định theo nhiều tiêu chí khác nhau: + Theo giao dịch; + Theo kho liệu (như người phụ trách công tác phụ trách liệu); + Theo địa điểm; + Theo thời gian xử lý; + Theo phân công chức... liệu theo phương án sử dụng Tệp hay sử dụng Hệ quản trị sở liệu có sẵn + Tổ chức chương trình theo module - Nội dung: trình bày dựa theo phương pháp SD (Structured Design) E.Yourdon L.Constantine... tài liệu in - Phải bao gồm đầy đủ thông tin cần thiết - Các thông tin phải xác, phải qua kiểm tra (thơng tin thu thập phải kiểm tra trước đưa vào máy, thông tin xuất phải kiểm tra trước chuyển giao