tế H uế ĐẠI HỌC HUẾ ĐẠI HỌC KINH TẾ HUẾ KHOA KINH TẾ VÀ PHÁT TRIỂN cK in h KHỐ LUẬN TỐT NGHIỆP họ ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA DỒN ĐIỀN ĐỔI THỬA ĐẾN PHÁT TRIỂN KINH TẾ HỘ GIA ĐÌNH Đ ại TẠI XÃ VÕ NINH - HUYỆN QUẢNG NINH Tr ườ ng TỈNH QUẢNG BÌNH Sinh viên thực hiện: Giảng viên hướng dẫn: Hồng Thị Ngọc Hà Th.S Phan Thị Nữ Lớp: K42B - KTNN Niên khố: 2008 – 2012 Huế, tháng 05 năm 2012 Lời Cảm Ơn Để hoàn thành khoá luận này, cố gắng, nỗ lực thân, nhận giúp đỡ tận tình động viên chia sẻ nhiều cá nhân uế tập thể Trước hết, xin chân thành cảm ơn dìu dắt dạy dỗ nhiệt tình giảng viên khoa Kinh tế Phát triển, giảng viên tế H trường Đại học Kinh tế - Đại học Huế Đặc biệt, xin chân thành cảm ơn cô giáo, ThS Phan Thò Nữ tận tình hướng dẫn tạo điều kiện giúp đỡ suốt trình thực tập, nghiên cứu hoàn thành khoá luận h Tôi xin chân thành cảm ơn chú, anh, chò phòng Nông nghiệp in Phát triển nông thôn huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình nhiệt tình cK giúp đỡ hoàn thành tốt đợt thực tập cuối khoá Uỷ ban nhân dân huyện Quảng Ninh, phòng Thống kê phòng văn thư huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình tạo điều kiện cung cấp thông tin số liệu cần thiết cho họ khoá luận Các hộ gia đình sống đòa bàn xã Võ Ninh nhiệt tình hợp tác trình điều tra, thu thập liệu để làm khoá luận Đ ại Tôi xin chân thành cảm ơn người thân gia đình, bạn bè động viên, giúp đỡ suốt trình học tập nghiên cứu Do hạn chế thời gian khả thân nên khoá luận ng tránh khỏi thiếu sót Rất mong thông cảm ý kiến đóng góp quý thầy cô bạn để khoá luận hoàn thiện tốt Tr ườ Tôi xin chân thành cảm ơn! Huế, tháng 05 năm 2012 Sinh viên thực Hoàng Thò Ngọc Ha MỤC LỤC Trang PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 68 Lý chọn đề tài uế Mục tiêu nghiên cứu 2.1 Mục tiêu chung tế H 2.2 Mục tiêu cụ thể 3 Đối tượng phạm vi nghiên cứu 3.1 Đối tượng nghiên cứu h 3.2 Phạm vi nghiên cứu in Phương pháp nghiên cứu: .3 4.1 Phương pháp thu thập thơng tin, số liệu cK 4.2 Phương pháp xử lý thơng tin số liệu phân tích PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU họ CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1 Cơ sở lý luận 1.1.1 Khái niệm, vai trò đất đai đặc điểm đất đai sản xuất nơng nghiệp Đ ại 1.1.1.1 Khái niệm .5 1.1.1.2 Vai trò đất đai .5 1.1.1.3 Đặc điểm đất đai sản xuất nơng nghiệp ng 1.1.2 Khái niệm tập trung ruộng đất tác động việc “dồn điền, đổi thửa” đến sản xuất nơng nghiệp nơng hộ ườ 1.1.2.1 Một số vấn đề tập trung ruộng đất 1.1.2.2 Mục đích, u cầu ngun tắc việc dồn điền, đổi Tr 1.1.2.2.1 Mục đích .8 1.1.2.2.2 u cầu .9 1.1.2.2.3 Ngun tắc 1.1.2.3 Tác động việc “dồn điền, đổi thửa” đến định sản xuất sản xuất nơng nghiệp .10 1.1.3 Các mối quan hệ q trình sử dụng ruộng đất .11 1.1.4 Các tiêu phân tích 12 1.2 Cơ sở thực tiễn 13 1.2.1 Quan điểm Đảng Nhà nước quản lý ruộng đất .13 1.2.2 Tình hình quản lý ruộng đất trước sau “dồn điền, đổi thửa” nước ta .14 1.2.2.1 Trước dồn điền, đổi 14 uế 1.2.2.2 Sau dồn điền, đổi 19 tế H 1.2.3 Thực trạng ruộng đất xu hướng phát triển sản xuất nơng nghiệp hàng hóa 19 CHƯƠNG II: TÌNH HÌNH “DỒN ĐIỀN, ĐỔI THỬA” VÀ TÁC ĐỘNG CỦA “DỒN ĐIỀN, ĐỔI THỬA” ĐẾN PHÁT TRIỂN KINH TẾ HỘ GIA ĐÌNH TẠI h XÃ VÕ NINH, HUYỆN QUẢNG NINH, TỈNH QUẢNG BÌNH .22 in 2.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 22 2.1.1 Điều kiện tự nhiên 22 cK 2.1.1.1 Vị trí địa lý 22 2.1.1.2 Địa hình 22 họ 2.1.1.3 Khí hậu 22 2.1.1.4 Thủy văn, nguồn nước 23 2.1.2 Điều kiện kinh tế - xã hội 23 Đ ại 2.1.2.1 Tình hình dân số, lao động 23 2.1.2.2 Tình hình sở hạ tầng 26 2.1.2.2.1 Giao thơng .26 ng 2.1.2.2.2 Thủy lợi .26 2.1.2.2.3 Điện 26 ườ 2.1.2.2.4 Giáo dục 27 2.1.2.2.5 Cơ sở vật chất văn hóa 27 Tr 2.1.2.2.6 Cơ sở y tế 28 2.1.2.3 Tình hình phát triển kinh tế 28 2.1.2.4 Đất đai 31 2.2 Q trình dồn điền đổi huyện Quảng Ninh 33 2.2.1 Tình hình quản lý sử dụng đất nơng nghiệp từ thực Nghị định 64/CP 33 2.2.2 Những tồn sử dụng đất nơng nghiệp huyện cần thiết phải dồn điền, đổi 35 2.2.3 Kết “dồn điền, đổi thửa” huyện Quảng Ninh 36 2.3 Q trình dồn điền, đổi xã Võ Ninh 38 2.3.1 Thực trạng đất đai xã Võ Ninh sau giao đất theo Nghị định 64/CP 38 uế 2.3.2 Kết “dồn điền, đổi thửa” xã Võ Ninh 41 tế H 2.4 Q trình dồn điền, đổi hộ điều tra 44 2.4.1 Năng lực sản xuất hộ gia đình 44 2.4.1.1 Lao động 45 2.4.1.2 Tình hình trang thiết bị sản xuất 48 h 2.4.1.3 Tình hình đất đai 50 in 2.4.2 Q trình dồn điền, đổi nhóm hộ điều tra 52 2.4.3 Tình hình sử dụng đất nơng nghiệp nhóm hộ điều tra trước sau dồn điền, cK đổi 53 2.4.4 Tác động q trình “dồn điền, đổi thửa” đến sản xuất nơng hộ 56 họ 2.4.4.1 Tác động đến việc định sử dụng giống trồng nhóm hộ điều tra 56 2.4.4.2 Tác động đến mức chi phí đầu tư sản xuất sau q trình “dồn điền, đổi thửa”.57 2.4.4.3 Tác động đến kết sản xuất nơng nghiệp hộ 60 Đ ại 2.4.4.4 Tác động đến chuyển dịch cấu sản xuất nhóm hộ sau dồn điền, đổi 63 2.4.4.5 Tác động đến thu nhập hộ gia đình sau dồn điền, đổi 66 ng 2.4.4.6 Tác động đến việc làm lao động hộ gia đình sau dồn điền đổi 68 2.4.5 Một số vấn đề khó khăn nảy sinh q trình dồn điền đổi .69 ườ CHƯƠNG III: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP .72 3.1 Quan điểm định hướng phát triển kinh tế-xã hội xã Võ Ninh 72 Tr 3.1.1 Quan điểm .72 3.1.2 Định hướng .72 3.2 Những giải pháp cụ thể cơng tác dồn điền đổi đất nơng nghiệp 73 3.2.1 Phát huy vai trò làm chủ nhân dân 73 3.2.2 Thực quy hoạch sử dụng đất đai gắn với tổ chức lại sản xuất theo hướng sản xuất hàng hóa 74 3.2.3 Thực tun truyền, giáo dục vận động người dân tham gia .74 3.2.4 Giải pháp khuyến nơng 75 3.2.5 Giải pháp thị trường 75 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 76 Kết luận 76 uế Kiến nghị .77 tế H 2.1 Đối với Nhà nước .77 Tr ườ ng Đ ại họ cK in h 2.2 Đối với hộ nơng dân 78 DANH MỤC CÁC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT Dồn điền đổi CNH-HĐH Cơng nghiệp hóa - đại hóa XH-CN Xã hội chủ nghĩa NN-DV Ngành nghề - dịch vụ KH-KT Khoa học - kỹ thuật THCS Trung học sở THPT Trung học phổ thơng BHYT Bảo hiểm y tế UBND Ủy ban nhân dân tế H h in Bảo vệ thực vật ườ ng Đ ại họ cK BVTV Tr uế DĐĐT DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 1: Hiện trạng sử dụng đất bình qn đầu người theo địa phương 17 Bảng 2: Tình hình nhân lao động xã qua năm 2009 – 2011 25 uế Bảng 3: Tình hình phát triển sản xuất nơng nghiệp xã giai đoạn 2009 – 2011 30 Bảng 4: Tình hình đất đai xã Võ Ninh giai đoạn 2009 – 2011 32 tế H Bảng 5: Tình hình giao đất theo Nghi định 64/CP huyện Quảng Ninh 34 Bảng 6: Kết cơng tác dồn điền, đổi đất nơng nghiệp 37 Bảng 7: Tình hình ruộng đất xã Võ Ninh thực Nghị định 64/CP 40 Bảng 8: Kết chi tiết thực “dồn điền, đổi thửa” xã Võ Ninh 43 h Bảng 9: Kết số hộ điều tra ba thơn 44 in Bảng 10: Tình hình nhân lao động hộ điều tra 47 cK Bảng 11: Tình hình trang bị tư liệu sản xuất hộ điều tra 49 Bảng 12: Tình hình đất đai hộ điều tra 51 Bảng 13: Sự tham gia hộ điều tra q trình dồn điền, đổi 52 họ Bảng 14: Tình hình sử dụng đất nơng nghiệp hộ trước sau dồn điền, đổi 55 Đ ại Bảng 15: Mức đầu tư chi phí hộ sào lúa trước sau dồn điền, đổi 59 Bảng 16: Kết hiệu sản xuất lúa tính sào 62 ng Bảng 17: Giá trị cấu sản xuất nhóm hộ điều tra năm 2011 65 Bảng 18: Thu nhập nhóm hộ trước sau dồn điền, đổi 67 Tr ườ Bảng 19: Khó khăn nảy sinh q trình dồn điền, đổi 70 ĐƠN VỊ QUY ĐỔI sào = 500 m2 Tr ườ ng Đ ại họ cK in h tế H uế = 10.000 m2 TĨM TẮT NGHIÊN CỨU Việt Nam nước lên từ văn minh nơng nghiệp lúa nước Cùng với diễn biến thăng trầm lịch sử, nơng nghiệp Việt Nam có biến uế chuyển mạnh mẽ đạt thành tựu bật, đặc biệt lĩnh vực sản xuất lương thực Trong cơng cải cách kinh tế nơng nghiệp nơng thơn thời tế H kỳ trước, Đảng Nhà nước ta có hàng loạt sách đất đai nhằm thúc đẩy sản xuất nơng nghiệp, giải vấn đề lương thực nước, điển hình Luật đất đai năm 1993 Theo đó, ruộng đất chia đến tận tay người nơng dân Có thể nói rằng, với sách quyền sử dụng đất làm thay đổi hồn h tồn quan hệ sản xuất nơng thơn, người nơng dân thực trở thành người chủ in mảnh đất riêng Nhưng thực tế, chia ruộng đất cho nơng dân theo tinh thần Nghị định 64/CP ngày 279/1993 Chính Phủ, thực cK phương châm cơng xã hội: ruộng tốt ruộng xấu, ruộng xa ruộng gần chia tính nhân cho gia đình, dẫn đến tình trạng họ ruộng đất bị phân tán manh mún Sự manh mún ruộng đất dẫn đến tình trạng chung hiệu sản xuất thấp, hạn chế khả đổi ứng dụng tiến khoa học kỹ thuật vào sản xuất Để khắc phục tình trạng manh mún ruộng đất việc dồn đổi Đ ại ruộng đất từ nhiều nhỏ thành lớn, liền khu, liền khoảnh việc làm cần thiết, tạo điều kiện cho hộ nơng dân n tâm sử dụng khai thác đất nơng nghiệp lâu dài hiệu quả, đồng thời nâng cao hiệu cơng tác quản lý Nhà ng nước đất đai Xã Võ Ninh thuộc huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình xã nơng, ườ đời sống người dân dựa vào sản xuất nơng nghiệp chủ yếu Vì đặc điểm ruộng đất xã nằm thực trạng chung nước nên địa phương tiến hành cơng tác “dồn điền, đổi thửa” đất nơng nghiệp để nâng cao hiệu sử dụng đất, Tr tăng giá trị sản xuất, phát triển kinh tế Để hiểu rõ tác động việc “dồn điền, đổi thửa” đến sản xuất nơng nghiệp nước nói chung địa bàn xã Võ Ninh nói riêng tơi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Đánh giá tác động q trình dồn điền đổi đến phát triển kinh tế hộ gia đình xã Võ Ninh, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình” làm khóa luận tốt nghiệp 3.2.2 Thực quy hoạch sử dụng đất đai gắn với tổ chức lại sản xuất theo hướng sản xuất hàng hóa Khi tiến hành “dồn điền, đổi thửa” phải tính tốn nhu cầu cụ thể sử dụng cho uế giao thơng, thủy lợi, quỹ đất cơng ích 5% Các địa phương chuyển đổi thành cơng phải xây dựng quy hoạch sử dụng đất chi tiết cho dài hạn vào điều kiện cụ tế H thể địa phương quy hoạch chung tỉnh, nước nhiều nơi có quy hoạch tổ chức triển khai xây dựng hệ thống giao thơng thủy lợi nội đồng cơng sức dân có hỗ trợ tài Nhà nước, thực thi chủ trương Nhà nước nhân dân làm Tuy nhiên dừng lại quy hoạch in h chưa đủ mà cần kết hợp quy hoạch,kế hoạch sử dụng đất với việc tổ chức lại sản xuất Q trình tổ chức lại sản xuất bao gồm nhiều vấn đề, tổ chức lại sản cK xuất đồng ruộng quan trọng nhằm tăng hiệu kinh tế Để đạt mục tiêu cơng tác quy hoạch phải gắn với việc xây dựng phương án chuyển dịch cấu trồng, theo dod tạo lập vùng chun canh sản xuất tập trung họ 3.2.3 Thực tun truyền, giáo dục vận động người dân tham gia Dồn điền, đổi cơng việc khó khăn phức tạp, có nhiều nhân tố Đ ại ảnh hưởng tới tiến độ thực hiện, triển khai Trong phải kể đến nhận thức người dân, mà có đặc điểm nơng dân tính bảo thủ trình độ văn hóa thấp nên người dân chưa nhận thức hết vai trò, ý nghĩa cơng tác dồn điền, đổi ng Chính điều gây khó khăn khơng nhỏ cho cơng tác dồn điền, đổi phải làm tơt cơng tác tun truyền, giáo dục vận động nơng dân để người ườ hiểu chủ trương sách Đảng, thấy rõ ý nghĩa việc dồn điền, đổi Để làm điều thân cán xã, thơn phải hiểu thơng suốt trước Tr sau vận động, tun truyền giáo dục người dân Ngồi ra, cần cho người dân thấy hiệu cơng tác dồn điền, đổi số địa phương thành cơng, thấy nơi làm thành cơng người dân làm theo Đây tâm lý chung người nơng dân sợ rủi ro cao Để làm tốt cơng tác phải tổ chức hội nghị thơn để vận động thuyết phục người sử dụng đất thấy lợi nhiều mặt chủ trương đắn SVTH: Hoàng Thò Ngọc Hà – K42B KTNN 74 này, cần phải áp dụng nhiều phương pháp tun truyền, vận động nhiều hình thức khác đảm bảo tính thiết thực phù hợp Bên cạnh nộ Đảng phải thảo luận kỹ từ quyền địa phương đến người dân chủ trương, bước tiến hành, nội dung phương pháp tiến hành để người hiểu nắm vững đến uế thống lãnh đạo cấp Đảng ủy, quản lý quyền tham gia đơng đảo quần chúng nhân dân tế H 3.2.4 Giải pháp khuyến nơng Tổ chức hội thảo gắn với việc định hướng phát triển nơng nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa Mở lớp đào tạo, tập huấn ngắn dà hạn cho cán khuyến nơng khuến nơng viên sở in h Tổ chức chuyển giao tiến khoa học kỹ thuật cho hộ nơng dân mạnh dạn đầu tư vào sản xuất, giúp nơng dân kiến thức, cho hộ tham quan 3.2.5 Giải pháp thị trường cK mơ hình kinh tế làm ăn giỏi để học tập trao đổi kinh nghiệm Sản xuất hàng hóa phải gắn liền với thị trường tiêu thụ, sản phẩm đầu tiêu thụ họ tiêu thụ cách dễ dàng số lượng đầu vào tăng lên Do vậy, việc mở rộng hoạt động xúc tiến thương mại giúp địa phương, hộ nơng dân chủ động Đ ại tiêu thụ sản phẩn làm với giá bán hợp lý cần thiết sau hộ dần Tr ườ ng chuyển đổi sang hướng sản xuất hàng hóa SVTH: Hoàng Thò Ngọc Hà – K42B KTNN 75 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ uế Kết luận Q trình “dồn điền, đổi thửa” nhiều địa phương nước tế H giới thực áp dụng vào q trình sản xuất Thực tiễn cho thấy phù hợp với điều kiện sản xuất hàng hóa mang lại hiệu cao Khơng mang lại thu nhập cao cho hộ nơng dân mà làm tăng hiệu sử dụng đất thời gian dài làm tăng diện tích đất canh tác bình qn dầu người h hộ Q trình thực phù hợp với cánh đồng chiêm trũng phẳng, tính in chất đồng điều kiện tự nhiên thuận lợi Và thực tế cho thấy xã Võ cK Ninh áp dụng thành cơng q trình “dồn điền, đổi thửa” thời gian qua Qua q trình nghiên cứu tìm hiểu tình hình thực tế xã Võ Ninh, tơi rút kết luận sau: họ Xã Võ Ninh vùng kinh tế có nhiều tiềm to lớn đất đai, lao động, điều kiện tự nhiên kinh tế xã hội thuận lợi cho phép phát triển nơng Đ ại nghiệp tồn diện theo hướng sản xuất hàng hóa Q trình “dồn điền, đổi thửa” quyền địa phương thực cách nghiêm túc, cơng tác khảo sát, giám sát xây dựng phương án cho cơng tác quy hoạch sử dụng đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ nơng dân ng tiến hành nhanh chóng địa bàn xã Võ Ninh ườ Qua phân tích tình hình kinh tế hộ nơng dân trước sau dồn điền, đổi cho ta thấy tác động “dồn điền, đổi thửa” đến việc định sản xuất Tr nơng nghiệp như: Quyết định việc lựa chọn giống trồng mới, áp dụng giới hóa, mức đầu tư chi phí/đơn vị diện tích giảm, tăng suất, có tác động tích cực đến kết hiệu sản xuất nơng nghiệp hộ Sau q trình dồn điền, đổi thửa, cấu kinh tế hộ nơng dân chuyển dần từ việc sản xuất nhỏ lẻ, tự cung tự cấp sang sản xuất theo hướng sản xuất hàng hóa, nhiều hộ gia đình có sản phẩm dư thừa để bán thị trường làm tăng thu nhập cho hộ, hình thành nhiều mơ hình SVTH: Hoàng Thò Ngọc Hà – K42B KTNN 76 kinh tế, nơng nghiệp hình thành phát triển theo hướng hàng hóa theo hướng tập trung chun canh Q trình góp phần chuyển dịch cấu lao động, giảm dần tỷ trọng lao động nơng nghiệp đồng thời tăng nhanh lao động ngành nghề dịch vụ Bên cạnh tác động sâu vào đời sống hộ nơng dân, q uế trình “dồn điền, đổi thửa” mang lại kết trực tiếp quy mơ đất đai bình qn tăng lên, số hộ giảm đáng kể, diện tích đất canh tác tăng tế H lên giảm diện tích bờ vùng, bờ thửa, diện tích canh mương tưới tiêu, đồng ruộng quy hoạch gọn gàng, giảm cơng lao động Tuy nhiên, so sánh với tiềm lực mà cơng tác dồn điền, đổi mang lại kết khiêm tốn, q trình thực hộ nơng dân in h khơng thể tối đa hóa diện tích số lượng hộ Ngun nhân chất lượng vị trí cánh đồng địa bàn thực hiện, dẫn đến cK tượng ruộng đất manh mún tồn Năng lực sản xuất nơng hộ chưa phát huy tối đa, trình đọ thâm canh thấp, người dân theo lối mòn mn thưở tập qn canh tác sản xuất lạc hậu Trình độ phương pháp đạo, họ điều hành, kiểm tra cơng tác kiểm kê hạn chế cán Ban lãnh đạo cơng tác sở nên kết chưa cao mong muốn Đ ại Kiến nghị Từ tình hình phát triển kinh tế - xã hội xã Võ Ninh năm qua, tơi có kiến nghị sau: ng 2.1 Đối với Nhà nước “Dồn điền, đổi thửa” cơng việc phức tạp liên quan đến nhiều vấn đề ườ có ý nghĩa to lớn đến việc sản xuất nơng hộ Do cần có lãnh đạo Đảng quyền cấp, phối hợp ban, ngành, đồn thể Tr nhằm tạo thống cao Qua kết tích cực bước đầu q trình dồn điền, đổi cần tiếp tục có biện pháp rút học kinh nghiệm vùng, địa phương để có đổi mới, bổ sung chế sách cho phù hợp nhằm khuyến khích mở rộng sản xuất Cần tun truyền sâu rộng Luật đất đai văn luật, việc tun truyền mục đích, ý nghĩa dồn điền, đổi cho hộ nơng dân để SVTH: Hoàng Thò Ngọc Hà – K42B KTNN 77 nâng cao nhận thức họ từ q trình dồn điền, đổi dễ dàng thuận lợi Chính quyền địa phương nhân dân cố gắng hồn thiện hệ thống giao thơng, thủy lợi nội đồng theo quy hoạch đề để đưa máy móc, tiến KH-KT vào sản xuất nhằm nâng cao hiệu sản xuất nơng nghiệp, phát huy uế ưu điểm mà dồn điền, đổi mang lại Tiếp tục hồn thiện quy hoạch đồng ruộng theo phương án chuyển đổi ruộng tế H đất, quy hoạch đường giao thơng, thủy lợi nội đồng, quy hoạch vùng sản xuất Từ bước chuyển dịch cấu kinh tế, cấu trồng, vật ni địa phương Bên cạnh cần kết hợp với tổ chức trung gian khuyến nơng, tín dụng, hội, đồn thể để hỗ trợ nơng dân vốn, kỹ thuật, đầu tạo điều kiện thuận lợi in h cho hộ nơng dân mạnh dạn đầu tư đồng thời chuyển hướng sản xuất theo hướng sản xuất hàng hóa cK Đảm bảo cơng người sử dụng đất với với Nhà nước Để có cơng phải giải qut nhiều vấn đề mà trước hết xác định xác quỹ đất nơng nghiệp, diện tích lơ đất phương pháp họ 2.2 Đối với hộ nơng dân Các hộ nơng dân cần tích cực tìm hiểu tài liệu q trình “dồn điền, đổi Đ ại thửa” nhằm nâng cao hiểu biết thân tích cực tham gia vào phong trào địa phương, tránh tình trạng gây rào cản, cản trở việc tham gia người khác Từ thực đắn chủ thương, sách cấp, quyền, Ban lảnh ng đạo q trình “dồn điền, đổi thửa” để nâng cao hiệu cơng tác Phải đổi cách tư suy nghĩ thân hoạt động đầu tư ườ sản xuất, ln mạnh dạn đề xuất ý kiến trước tập thể, cấp quyền để giải thắc mắc u cầu giúp đở cần Tr Phải biết tự tổ chức sản xuất phù hợp với điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội vùng sinh thái, phải biết chọn loại cây, phù hợp để phát triển SVTH: Hoàng Thò Ngọc Hà – K42B KTNN 78 PHỤ LỤC I PHIẾU ĐIỀU TRA HỘ I.THƠNG TIN TỔNG QT: Người điều tra: Hồng Thị Ngọc Hà Ngày điều tra: .Mã số phiếu: uế Họ tên chủ hộ: Giới tính: Tuổi: - Trình độ văn hóa: tế H □ Mù chữ □ Tiểu học □ Trung học (Lớp: ) - Trình độ chun mơn: □ Trung cấp □ Đại học in h □ Chưa qua đào tạo □ Cao đẳng Địa điểm điều tra: cK Thơn Xã Võ Ninh, Huyện Quảng Ninh, Tỉnh Quảng Bình Nghề nghiệp chính: .Nghề phụ: Phân loại nhóm hộ: □ Kiêm họ □ Thuần nơng □ Ngành nghề - dịch vụ Đ ại 1.1 Tình hình nhân lao động: - Số nhân sống gia đình: - Số lao động độ tuổi: Số nam: 1.2 Gia đình ơng (bà) tiến hành hoạt động sản xuất: □ Lúa □ Lợn ng □ Rau □ Bn bán □ NTTS □ Khoai □ Sắn □ Trâu, bò □ Khác Tr ườ II TÌNH HÌNH ĐẤT ĐAI CỦA HỘ: Chỉ tiêu Đất vườn nhà Đất ngồi vườn Đất trồng hàng năm Đất trồng lâu năm Đất lâm nghiệp (hoặc đất Trong Diện tích (sào) (1) Cấp có sổ đỏ (2) Cấp chưa có sổ Th đỏ (3) (4) Cho th Đất khác (5) (6) trồng rừng) Diện tích ao hồ Đất chưa sử dụng Đất khác Tổng diện tích Ghi chú: (1) = (2) + (3) + (4) - (5) + (6) uế (1): Tổng diện tích đất hộ tế H (2): Diện tích đất cấp có sổ đỏ (3): Diện tích đất cấp chưa có sổ đỏ (4): Diện tích đất th (5): Diện tích đất cho th (6): Diện tích đất khác h III TÌNH HÌNH TRANG BỊ TƯ LIỆU SẢN XUẤT CỦA CÁC HỘ ĐIỀU TRA Con Cái Cái Cái Cái in Số lượng Đơn giá (1000đ/cái) cK Trâu bò cày kéo Máy tuốt lúa Máy cày Máy gặt TLSX khác ĐVT Thời gian sử dụng (năm) Ước tính giá trị lại (1000đ) họ Loại TLSX Thành tiền (1000đ) Đ ại IV SỰ THAM GIA CỦA HỘ VÀO Q TRÌNH “DỒN ĐIỀN, ĐỔI THỬA” 4.1 Địa phương ơng (bà) bắt đầu dồn điền, đổi từ nào? 4.2 Hiện địa phương thực dồn điền, đổi lần rồi? … ng 4.3 Q trình dồn điền, đổi địa phương ơng (bà) thực loại đất nào? ……………………………………………………………………………………… ườ - Tại địa phương ơng (bà) q trình dồn điền, đổi thực loại đất đó? Tr 4.4 Tổng diện tích đất mà gia đình ơng (bà) giao năm 1993 là: sào Tương ứng với 4.5 Diện tích tham gia dồn đổi ơng (bà) sào? □ Tồn diện tích hộ ( sào) □ Khác (ghi rõ) 4.6 Lý ơng (bà) cho nên dồn đổi ruộng đất gì? □ Thuận lợi cho sản xuất □ Theo phong trào địa phương □ Lý uế □ Một diện tích hộ ( sào) tế H khác 4.7 Ở địa phương ơng (bà) việc dồn điền, đổi thực theo cách nào? □ Rút bù theo sản lượng □ Rút bù theo d h □ Bốc thăm rút phiếu in V TÌNH HÌNH SỬ DỤNG ĐẤT NƠNG NGHIỆP CỦA HỘ TRƯỚC VÀ SAU Chỉ tiêu Tổng DT đất canh tác sử dụng (sào) Số (thửa) Diện tích giao (sào) Diện tích đất đấu thầu, th (sào) Diện tích đất cho th, mướn (sào) họ Trước DĐĐT Sau DĐĐT cK “DỒN ĐIỀN, ĐỔI THỬA” Tr ườ ng Đ ại VI TÌNH HÌNH SỬ DỤNG GIỐNG CÂY TRỒNG, VẬT NI MỚI 6.1 Đối với giống trồng: Diện tích trước DĐĐT (sào) Diện tích sau DĐĐT (sào) Chỉ tiêu Vụ ĐX Vụ HT Vụ ĐX Vụ HT Diện tích trồng lúa - Lúa HT1 (lúa đen) - Lúa X23 - Lúa X21 - Lúa Chăm - Lúa S38 - Lúa CN2 Diện tích trồng màu 6.2 Đối với đầu tư máy móc: * Trước sau dồn điền, đổi gia đình ơng (bà) sử dụng loại máy móc nào? Sau DĐĐT □ Máy cày □ Máy cấy □ Máy tuốt lúa □ Máy cấy □ Máy tuốt lúa □ Cày trâu □ Cày trâu □ Khác □ Khác tế H uế Trước DĐĐT □ Máy cày VII DIỆN TÍCH, NĂNG SUẤT, SẢN LƯỢNG, CHI PHÍ ĐẦU TƯ CỦA HỘ CHO MỘT LOẠI CÂY TRỒNG TRÊN SÀO in h Cây lúa: - Tổng diện tích hộ giao (sào) - Số trước dồn điền, đổi là: (thửa) - Số sau dồn điền, đổi là: (thửa) ĐVT Diện tích Năng suất Sản lượng Sào kg/sào kg Trước DĐĐT Vụ ĐX Vụ HT Sau DĐĐT Vụ ĐX Vụ HT họ Chỉ tiêu cK  Năng suất, sản lượng lúa tính sào: Đ ại  Chi phí đầu tư hộ cho lúa sào: Chỉ tiêu Tr ườ ng - Giống - Phân bón + Phân chuồng + Phân NPK + Đạm + Kali - Thuốc BVTV - Cơng lao động - Chi phí dịch vụ + Cày bừa + Thu hoạch + Vận chuyển ĐVT kg/sào kg/sào kg/sào kg/sào kg/sào 1000đ/sào Cơng/sào Cơng/sào Cơng/sào Cơng/sào Trước DĐĐT CP mua CP tự có (th) Sau DĐĐT CP mua CP tự có (th) Tr ườ ng Đ ại họ cK in h tế H uế Cây màu: rau cải, xà lách, tần ơ, ngò - Tổng diện tích giao là: (sào) - Số trước dồn điền, đổi là: (thửa) - Số sau dồn điền, đổi là: (thửa)  Kết sản xuất: Số lần trồng/năm (lần) Trước DĐĐT CP tự có CP mua (th) ĐVT Sản lượng (kg) Sau DĐĐT CP tự có CP mua (th) Đ ại họ cK - Giống kg/sào - Phân bón + Phân chuồng kg/sào + Đạm kg/sào - Thuốc BVTV 1000đ/sào - Cơng lao động cơng/sào VIII TÌNH HÌNH CHĂN NI  Kết sản xuất: in Chỉ tiêu h Trước DĐĐT + Rau cải + Xà lách + Tầng + Ngò Sau DĐĐT + Rau cải + Xà lách + Tầng + Ngò  Chi phí đầu tư hộ cho loại rau sào: Năng suất (kg/sào) uế Diện tích (sào) tế H Chỉ tiêu Số lượng (con) Chỉ tiêu Đơn giá (1000đ/con) Thành tiền (1000đ) ườ ng Trước DĐĐT Sau DĐĐT - Tr  Chi phí đầu tư hộ cho chăn ni lợn: Chỉ tiêu - Giống - Thức ăn - Cơng lao động - Thú y ĐVT Con kg/con cơng/con 1000đ/con Trước DĐĐT Chi phí Chi phí mua tự có (th) Sau DĐĐT Chi phí Chi phí mua tự có (th) Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Phan Thò Nữ IX THU TỪ NGÀNH NGHỀ, DỊCH VỤ KHÁC Ngành nghề Số người làm (người) Tháng làm việc (tháng) Số ngày làm việc tháng (ngày) Tổng thu năm (1000đ) h tế H uế Trước DĐĐT - Làm th - Cày bừa - Bn bán - Dịch vụ khác Sau DĐĐT - Làm th - Cày bừa - Bn bán - Dịch vụ khác Giá ngày cơng (1000đ/ngày) in * Hoạt động khác Trước DĐĐT cK Tiền lương: (1000đ/năm) Khác (trợ cấp, biếu tặng): (1000đ/năm) Sau DĐĐT họ Tiền lương: (1000đ/năm) Khác (trợ cấp, biếu tặng): (1000đ/năm) Đ ại X NGUYỆN VỌNG CỦA CÁC HỘ ĐIỀU TRA 10.1 Theo ơng (bà), ơng (bà) có thực mong muốn q trình dồn điền, đổi hay khơng? □ Có □ Khơng ng 10.1.1 Nếu khơng sao? □ Rũi ro q lớn ườ □ Nhu cầu lao động nguồn lực thời điểm q cao □ Lý khác (ghi rõ) Tr 10.1.2 Nếu có sao? □ Áp dụng tốt phương tiện sản xuất □ Giảm chi phí sản xuất □ Tăng suất trồng □ Lý khác (ghi rõ) 10.2 Ơng (bà) thấy việc DĐĐT có đem lại thuận tiện sản xuất hay khơng? SVTH: Hoàng Thò Ngọc Hà – K42B KTNN 68 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Phan Thò Nữ □ Có □ Khơng Nếu có thuận tiện điểm nào? □ Tiết kiệm thời gian □ Thuận tiện chăm sóc uế □ Tiết kiệm chi phí đầu tư □ Khác (ghi rõ) 10.3 Trước DĐĐT, sản phẩm sau thu hoạch gia đình ơng (bà) dùng vào việc gì? tế H □ Phục vụ cho gia đình □ Bán □ Phục vụ cho gia đình bán 10.4 Sau DĐĐT, sản phẩm sau thu hoạch gia đình ơng (bà) dùng vào việc h gì? in □ Phục vụ cho gia đình □ Bán cK □ Phục vụ cho gia đình bán 10.5 Ơng (bà) đánh cán địa thực cơng tác DĐĐT địa □ Khó khăn họ phương? □ Nhiệt tình □ Khác (ghi Đ ại □ Bình thường rõ): 10.6 Những nhược điểm việc dồn điền, đổi thửa? 10.6.1 Q trình đo đạc có tốn nhiều thời gian gia đình ơng (bà) khơng? □ Có □ Khơng ng Và việc DĐĐT có ảnh hưởng đến lịch thời vụ gia đình khơng? □ Có □ Khơng ườ Nếu ảnh hưởng ảnh hưởng (ghi rõ)? Tr 10.6.2 Q trình dồn điền, đổi có tốn nhiều tiền gia đình khơng? □ Có □ Khơng Gia đình phải bỏ tiền cho q trình DĐĐT này? 10.6.3 Sau dồn điền, đổi gia đình ơng (bà) có hài lòng khơng? □ Có □ Khơng SVTH: Hoàng Thò Ngọc Hà – K42B KTNN 69 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Phan Thò Nữ Nêu lý ơng (bà) thấy hài lòng hay khơng hài lòng? 10.7 Việc DĐĐT có ảnh hưởng đến việc làm lao động gia đình khơng? □ Khơng uế □ Có Nếu có ảnh hưởng nào? ……………………………………………………………………………………… tế H … ……………………………………………………………………………………… … 10.8 Theo ơng (bà) quy mơ diện tích bình qn in h hợp lý? □ [...]... cơng tác dồn điền, đổi thửa đất nơng nghiệp để nâng cao hiệu quả sử dụng đất, tăng giá trị sản xuất, phát triển kinh tế Để hiểu rõ hơn về tác động của việc dồn điền, đổi thửa đến sản xuất nơng nghiệp trong cả nước nói chung và trên địa bàn xã Võ Ninh nói riêng tơi đã tiến hành nghiên cứu đề tài: Đánh giá tác động của dồn điền đổi thửa đến phát triển kinh tế hộ gia đình tại xã Võ Ninh, huyện Quảng. .. dồn điền đổi thửa diễn ra tại xã Võ Ninhvà những tác động của hoạt động này đến sản xuất nơng nghiệp của hộ nơng dân ườ 3.2 Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi nội dung: Đánh giá tác động của dồn điền đổi thửa đến quyết định Tr sản xuất và sản xuất nơng nghiệp của hộ nơng dân xã Võ Ninh - Khơng gian: Đề tài tiến hành nghiên cứu trên địa bàn xã Võ Ninh, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình - Thời gian: thời gian... và tạo ra sản phẩm cho xã hội, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất hàng hóa Tr ườ ng Đ ại họ cK phát triển CHƯƠNG II: TÌNH HÌNH “DỒN ĐIỀN, ĐỔI THỬA” VÀ TÁC ĐỘNG CỦA “DỒN ĐIỀN, ĐỔI THỬA” ĐẾN PHÁT TRIỂN KINH TẾ HỘ GIA ĐÌNH TẠI XÃ VÕ NINH, HUYỆN QUẢNG NINH, TỈNH QUẢNG BÌNH uế 2.1 Đặc điểm của địa bàn nghiên cứu 2 1 Điều kiện tự nhiên tế H 2.1.1.1 Vị trí địa lý Xã Võ Ninh là một xã nằm về phía Nam cầu... nghiên cứu: - Đánh giá hiệu quả kinh tế của cơng tác dồn điền, đổi thửa trên địa bàn xã Võ Ninh So sánh kết quả và hiệu quả kinh tế trước và sau khi thực hiện cơng tác dồn điền, dổi thửa tại địa phương uế - Đánh giá tác động của cơng tác dồn điền, đổi thửa đến sản xuất nơng nghiệp và quyết định sản xuất của hộ gia đình tế H - Đề xuất khuyến nghị và những giải pháp chủ yếu liên quan đến vấn đề tập... 2/2012 đến tháng 4/2012 4 Phương pháp nghiên cứu: 4.1 Phương pháp thu thập thơng tin, số liệu * Số liệu thứ cấp: - Báo cáo tổng kết về q trình dồn điền, đổi thửa của huyện Quảng Ninh và uế xã Võ Ninh, niên giám thống kê của huyện Quảng Ninh 2009 - 2011 - Các báo cáo về kinh tế - xã hội của huyện và xã, thơng tin về dân số, lao động, tế H đất đai * Số liệu sơ cấp Tiến hành điều tra 60 hộ của xã, trong... số xã như xã Thụy An thuộc huyện Thái Thụy tỉnh Thái Bình, kết quả sau dồn đổi, bình Đ ại qn mỗi hộ nhận 1,6 thửa, trong đó hộ 1 thửa chiếm 47,4%, hộ 2 thửa chiếm 52,1%, chỉ còn 5 hộ 3 thửa chiếm 0,5% Thậm chí, anh em, xóm làng cùng dồn ruộng lại canh tác trên một thửa ruộng tới cả héc-ta nên số hộ nhận ruộng giảm từ 1.279 hộ xuống ng còn 1.080 hộ Mỗi khẩu đã góp 16m2 đất để quy hoạch hệ thống giao... sự phát triển sản xuất nơng nghiệp hàng hóa theo định hướng XH-CN Đ ại Đảng và Nhà nước ta ln coi phát triển tồn diện kinh tế - xã hội nơng thơn là vấn đề có tính chiến lược Do vậy, đã có rất nhiều chính sách ruộng đất ra đời có tác động quyết định đến sự phát triển kinh tế - xã hội nơng thơn nói riêng và nền kinh tế ng qc dân nói chung Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ IX của Đảng đã coi phát triển. .. cụ thể động đến sản xuất nơng nghiệp cK - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn về tập trung ruộng đất tác - Đánh giá tác động của dồn điền đổi thửa đất nơng nghiệp đến sản xuất nơng họ nghiệp và quyết định sản xuất của nơng hộ - Đề xuất những giải pháp liên quan đến vấn đề tập trung ruộng đất nhằm nâng Đ ại cao hiệu quả sử dụng đất, tăng giá trị sản xuất, phát triển kinh tế của nơng hộ 3 Đối... - Bình qn diện tích đất nơng nghiệp/khẩu = Tổng số khẩu Tổng số thửa - Bình qn số thửa/ hộ = họ Tổng số hộ Tổng diện tích đất nơng nghiệp Đ ại - Diện tích bình qn /thửa = Tổng số thửa Tổng diện tích đất nơng nghiệp ườ ng - Diện tích bình qn/lao động = Tổng số lao động Tổng số thửa Tr - Bình qn thửa/ hộ = Tổng số hộ - Các số liệu so sánh trước và sau khi thực hiện dồn điền, đổi thửa giữa các nhóm hộ. .. thấp đến trình độ cao để phù hợp với những quy luật hoạt động của nền kinh tế thị trường Kinh tế nơng hộ đã và đang diễn ra theo 2 xu hướng: Vừa phát triển kinh tế hàng hóa, vừa phân cực thành nơng hộ giàu và nơng hộ nghèo Những nơng hộ giàu từng bước phát triển thành những trang trại sản xuất hàng hóa có quy mơ sản xuất kinh uế doanh hợp lý Tuy nhiên, để phát triển trang trại cần có sự tập trung của