Bồi dỡng học sinh giỏi lớp 5 bồi dỡng học sinh giỏi . 1 1.Phân bit sc thái ngha ca nhng t ng ngha (in m) trong các tp hp t sau : nhng khuôn mt trng bch, nhng bc chân nng nh eo á. (Nguyn Khi) a)Bông hoa hu trng mut. b)Ht go trng ngn. c) n cò trng phau. d)Hoa ban n trng xóa núi rng. 2. Tìm nhng t ng ngha vi t in m trong tng câu di ây: a)Bóng tre trùm lên âu ym l ng tôi. b)a bé rt chóng ln, ngi tiu phu chm nom nh con ca mình. (V Ngc phan ) c)Ngôi nh nh trên tho nguyên. 3.Trong b i Mùa thu mi, nh th T Hu vit: Yêu bit my,nhng dòng sông bát ngát Gia ôi b dào dạt lúa ngô non Yêu bit my,nhng con ng ca hát Qua công trng mi dng mái nh son ! GV: Dơng Văn Hùng Trờng tiểu học số 1 Gia Ninh Quảng Ninh Quảng Bình 1 Bồi dỡng học sinh giỏi lớp 5 Theo em,kh th trên ó bc l cm xúc ca tác gi trc nhng v p gì trên t nc chúng ta ? 4.Hãy t li mt cnh vt thiên nhiên m em yêu thích ( ng n núi,cánh rng,dòng sông,bãi bin,h nc,dòng thác ) Bài làm 1.Đây là những từ đồng nghĩa không hoàn toàn ( sgk gọi là từ đồng nghĩa có nghĩa gần giống nhau). Bài tập yê cầu chỉ ra những chổ khác nhau về nghĩa các từ in đậm ; nói cách khác , chỉ ra các từ chỉ sắc thái khác nhau của những từ này . Cụ thể nh sau : a) trắng bạch : trắng nhợt nhạt ( thờng nói về khuôn mặt ) b) trắng muốt : trắng mịn màng , trông rất đẹp . c) trắng ngần : trắng và bóng, vẽ tinh khiết, sạch sẽ. d) trắng phau : trắng đẹp và tự nhiên , không có vết bẩn . e) trắng xóa: trắng đều trên diện rộng . 2. Trớc hết cần nắm đợc nghĩa của từ in đậm trong câu ( ví dụ : nghĩa của từ làng : khối dân c ở nông thôn làm thành một đơn vị hành chính có đời sống riêng về nhiều mặt ) sau đó em tìm các từ đồng nghĩa với từ in đậm ấy . Cụ thể : a) làng : làng mạc, làng xóm, xã, thôn, ấp, buôn, bản b) chăm nom : chăm sóc, coi sóc, trông nom, chăm chút, chăm lo,săn sóc , c) nhỏ : nhỏ bé, bé bỏng, bé con, bé dại bé xíu, nhỏ bé, nhỏ nhắn , nhỏ xíu, tí xíu, 3. Khổ thơ bộc lộ cảm xúc của tác giả trớc những vẽ đẹp của đất nớc : - Vẽ đẹp của những dòng sông bát ngát đang chảy giữa đôi bờ dào dạt lúa ngô non . Đó chính là vẽ đẹp hứa hẹn một cuộc sống ấm no cho mọi ngời trên đất nớc ta . - Vẽ đẹp của những con đờng ca hát (vui phấn khởi) vì đợ chạy qua công trờng đang xây dựng những mái nhà ngói mới .Đó chính là vẽ đẹp hạnh phúc đầy hứa hẹn đối với nhân dân ta . 4. Xác địnhyêu cầu tả một cảnh thiên nhiên mà em thích . Chú ý : Cảnh thiên nhiên là cảnh không do con ngời tạo ra vì vậy em cần xác định đúng đối tợng miêu tả theo gợi ý của đề bài , Ví dụ : ngọn núi, dòng sông, cánh rừng, bãi biển, hồ nớc, dòng thác, mà em thích, . -Tìm ý lập dàn bài : a) Mở bài :( Giới thiệu bao quát về cảnh sẽ tả ) - Đó là cảnh gì ở đâu (vị trí cụ thể ) ? cảnh hiện ra trớc mắt em vào lúc nào ( thời điểm miêu tả ) GV: Dơng Văn Hùng Trờng tiểu học số 1 Gia Ninh Quảng Ninh Quảng Bình 2 Bồi dỡng học sinh giỏi lớp 5 - hoặc lí do thích và chọn cảnh đó là gì ? Ví dụ : Cảnh đó gần với kỉ niệm thời thơ ấu ; vì là cảnh thiên nhiên có vẽ đẹp độc đáo , vì cảnh đó mang những vẽ đẹp đặc trng của quê em, là niềm tự hào của ngời dân quê hơng , b) Thân bài : ( tả từng phần của cảnh hoặc sự thay đổi của cảnh theo thời gian ) căn cứ vào cảnh vật em miêu tả lựa chọn trình tự cụ thể Ví dụ tả cảnh dòng sông em cần làm nổi rõ các ý chính dới đây :Đặc điểm nổi bật của dòng sông : Sông chảy thẳng hay quanh co uốn lợn ? dòng sông quanh co uốn lợn?Lòng sông rộng hay hẹp?Nớc sông nhiêu hay ít?màu sắc của nớc sông nhiều thế nào?Sông chảy chậm(lững lờ)hay nhanh( băng băng)? . -cảnh vật bên sông và hai bên bờ sông:Trên mạt sông có những hình ảnh gì nổi bật(Nếu có)?cảnh hai bên bờ sông có những nét gì làm em thích thú(VD:cây cối,đồng bãi,con đê,điếm canh đê,ngôi nhà ,con đò,cây đa,bến n- ớc,ngời hoạt động ở hai bên bờ sông ,)? -em thích ngắm sông vào thời điểm nào (hoặc :dòng sông gắn với kỉ niệm nào làm em thích thú và có ấn tợng sâu sắc)? c)Kết bài(nêu nhận xét hoặc cảm nghĩ) Cảnh vật thiên nhiên gợi cho em những suy nghĩ và cảm xúc gì(hoặc để lại trong em ấn tợng gì khó phai,lam em thích thú)? 3.tham khảo(một số đoạn văn tả cảnh thiên nhiên ): Rừng miền đông Đang vào mùa rừng dầu trút lá. Tàu lá dầu liệng xuống nh cánh diều, phủ vàng mạt đất . Mỗi khi có con hoẵng chạy qua , thảm lá khô vang động nh có ai đang bẻ chiếc bánh đa . Những cây dầu non mới lớn , phiến lá đã to bằng lá già rụng xuống lá nh cái quạt nan che cả thân cây. Đang giữa tra nắng , gặp rừng dầu non mắt bổng dịu lại nh đang lạc vào một vùng rau xanh mát . Hết rừng dầu lại đến rừng cao su.Màu xanh lá dầu chỉ có thể sosánh với màu cao su vừa thay lá . Những cánh rừng cao su xanh thẳm có thể so sánh với cái hang động màu ngọc bích sắc lá càng xanh biếc trong màu đất đỏ tơi . Hồ tơ nng . Hồ Tơ Nng ở phía bắc thị xã PLây Cu . Hồ rộng mênh mông , nớc trong nh lọc . Trên bờ cây ê ban màu lục điểm hoa trắng mọc um tùm . Mặt hồ phẳng lặng phản chiếu ánh mây trời , rừng núi . Hồ xanh thẳm khi trời quang mây tạnh . Hồ nh khoác tấm áo choàng đỏ tía khi trời chiều ngã bóng .Hồ long lanh dới ánh nắng chói chang của những buổi tra hè . Hàng trăm thứ cá sinh sôi nảy nở ở đây. Cá đi từng đàn , khi thì tung tăng bơi lội, khi thì lao vun vút nh những con thoi . Cá nhảy cả lên thuyền , lớt trên mặt sóng . cá tràn cả lên bờ lúc m to gió lớn . GV: Dơng Văn Hùng Trờng tiểu học số 1 Gia Ninh Quảng Ninh Quảng Bình 3 Bồi dỡng học sinh giỏi lớp 5 Chim chóc cũng đua nhau đến bên hồ làm tổ . Những con síp lông tím , mõ hồng kêu vang nh tiếng kèn đồng . Những con bói cá mỏ dài lông vàng sặc sỡ . Những con cuốc mỏ đen trùi trủi len lõi giữ các bụi rậm . Thác Y Ali Cách xa nửa ngày đờng, đã nghe tiếng nớc réo , tỡng nh có trăm vạn tiếng quân reo giữa núi rừng trùng điệp . Đó là nguồn nớc sông Búc cô thúc mạnh vào sờn núi Ch Pa bắt núi phải cắt đôi . Nớc ào ạt phóng qua núi rồi đổ xuống , tạo nên thác Y- a - li . Thác nớc thẳng đứng chảy xuống mòn đá , thành mời hai bậc từ trên đỉnh núi xuống mặt nớc . Nớc trút từ trên trời xuống , trông nh mmột biển mù sơng , đẹp tuyệt vời . Nhất là lúc hoàng hôn , mặt trời xói thẳng xuống vào dòng nớc lấp lánh nh ngời ta dát một mẻ vàng vừa luyện xong . 2 1.Chn t thớch hp trong cỏc t sau in v o ch trng : cho, biu, tng, truy tng, cp, phát, ban, dâng, hin. a) Bác gi các cháu nhi u cái hôn thân ái. (H Chí Minh) b) ch Võ Th Sáu danh hiu anh hùng. c) n thì no, thì ti c. (Tc ng) d) Lúc b v , m li m t gói tr m n p nh sen thm phng phc. (Ting vit 3, tp hai, 1983) e) c cha ngm ngùi a tay ph c. (Chu Vn) g) Nh tr ng h c bng cho sinh viên xut sc. h) Ng y mai, tr ng b ng tt nghip cho sinh viên. i) Thi ua lp côngng. k) Sau ng y ho bình, ông ình Thin ã to n b n in n y cho Nh n c. (Ting vit 5, tp hai, 2006) 2.Tìm thêm các t ng ngha v o mỗi nhóm t di ây v ch ra ngha chung ca tng nhóm: a)chọn, la, b)din t, biu t, c)ông úc, tp np, 3.Trong b i Vit Nam thân yêu (Ting vit 5, tp mt), nh th Nguyn ình Thi có vit : Vit Nam t nc ta i ! GV: Dơng Văn Hùng Trờng tiểu học số 1 Gia Ninh Quảng Ninh Quảng Bình 4 Bồi dỡng học sinh giỏi lớp 5 Mênh mông bin lúa âu tri p hn. Cánh cò bay l dp dn, Mây m che nh Trng Sn sm chiu. Nêu nhng cm nhận ca em khi c on th trên. 4. t nc ta có nhiu cnh p do con ngi to nên. Hãy t mt cnh p ó trên quờ hng em hoc ni em ó tng n. 1. Dựa vào nội dung câun có chổ trống ; cụ thể dựa vào nghĩa của từ ngữ trớc và sau chổ trống , em lựa chọn các từ ngữ thích hợp trong các từ choi sẵn để điền vào . cụ thể : a) Từ tặng ; b) truy tặng ; c) cho ; d) biếu ; e) ban ; g) gấp ; h) phát ; i) dâng ; k) hiến 2. Đối với từng trờng hợp, trớic hết em phải tìm thêm các từ đồng nghĩa ( dựa vào các mẫu cho sẵn ) sau đó chỉ ra nghĩa chung , nghĩa khái quát của từng nhóm cụ thể : a) chọn, lựa , lựa chọn , chọn lọc , kén, kén chọn, tuyển chọn, lọc , sàng lọc . - Nghĩa chung : Tìm lấy cái đúng tiêu biểu nhất trong vật cùng loại . b) diễn đạt , biểu đạt, biểu thị , diễn tả , bày tỏ, trình bày, giãi bày - Nghĩa chung : nói rõ ý kiến của mình bằng lời hoặc bằng chữ viết . c) - đông đúc , tấp nập, nhộn nhịp, sầm uất, - Nghĩa chung : nhiều ngời hay vật ở một chổ . 3. Cần nêu rõ cảm nhận về những hình ảnh trong đoạn thơ ( mênh mông biển lúa, cánh cò bay lả dập dờn, mây mờ che đỉnh Trờng Sơn sớm chiều )qua đó thấy đợc tình cảm thiết tha , yêu quí và tự hào về đất nớc của tác giả . Đoạn thơ bộc lộ cảm xúc dạt dào của tác giả trớc những vẽ đẹp bình dị trên đất nớc Việt Nam thân yêu . Hình ảnh biển lúa rộng mênh mông gợi cho ta niền tự hào về sự giàu đẹp , trù phú của quê hơng , hình ảnh cánh cò bay lả dập dờn gợi vẽ nên thơ , xao xuyến mọi tấm lòng . Đất nớc mang niềm tự hào với vẽ đẹp hùng vĩ của đỉnh Trờng Sơn cao vcời vợi sớm chiều mây phủ ,. Đoạn thơ đã giúp ta cảm nhận đợc tình cảm thiết tha yêu quí và tự hào về đất nớc của tác giả Nguyễn Đình Thi . 4. 1. Xác định yêu cầu : Tả một cảnh đẹp trên quê hơng em hoặc nơi em đã từng đến. Chú ý:cần chọn đúng cảnh đẹp do con ngời tạo ra.VD:Ngôi chùa,ngọn tháp, khu đền(lăng,tợng đài)tởng niệm,cây cây cầu,công trình văn hóa hoặc thể thao,Cảnh đẹp đó có thể có ngay nơi em ở hoặc nơi em đả từng đến và quan sát đợc . 2.Tìm ý lập dàn bài. 3.VD:Tả cảnh Chùa Một Cột (Hà Nội) Chùa nằm trên một khu vờn rộng rãi,tốt tơi,chan hòa ánh nắng và ríu rít tiếng chim.Khu đó nằm sát công viên Bách Thảo thân thuộc và quảng trờng Ba Đình lịch sử.Giữa hồ là một hồ sen vuông vắn,bốn bề có hành lang và có tờng GV: Dơng Văn Hùng Trờng tiểu học số 1 Gia Ninh Quảng Ninh Quảng Bình 5 Bồi dỡng học sinh giỏi lớp 5 thấp bao quanh.Màu sen trắng, sen hồng nổi bật trên nễn xanh đạm của lá xòe rộngLá nào lá nấy tròn vành vạnh nh mặt trăng rằm.Mùa hoa nở hơng bay ngào ngạt thơm nứccả một vùng trời đất cỏ cây.Nớc hồ hồ trong vắt mát r- ợi,sóng gợn lăn tăn ,mổi khi gió lớt qua nh muốn mời em vốc nơc lên tay.Giữa hồ là một trụ đá tròn với những cánh tay đòn bằng gổ giơ chéo lên,đỡ lấy nếp chùa xinh gọn nh một bông hoa.Chùa làm bằng gổ quý màu nâu đậm,bốn mặt đều có các cửa nhỏ chạm trổ công phu.mái chùa lợn cong nh đuôi rồmg uốn khúc in trên nền trời nhửng đờng cong mềm mại.Lối lên chùa xây gạch nhiều bậc,dẩn đến cửa chính ở giữa.Bên trong,trên bệ thờ,tợng Phật Bà ngồi lặng lẽ trớc l hơng,màn khói hơng trầm phảng phất nh h nh thực.Cả ngôi chùa với cột đá gợi dáng một đài sen soi mình trên gơng nớc hoặc nh một cây đènlồng lung linh rọi sáng cho một khoảng trời tỉnh mịch (Theo Lê Hồng Mai) *Công viên Đồng Nai Công viên thành phố em giống nh một tám thảm nhiều màu.Nổi bật trên đó là hàng dừa cao vút soi mình bên dòng nớc trong xanh .Bớc chân vào vờn hoa ,ta thấy những lối đi trải đá nhỏ tỏa ra bốn phía.Dọc lối đi là những bồn hao đủ loại:hoa cúc vàng tơi,hoa hồng đỏ thắm,hoa hớng dơng rực rỡ trong nắng.Trớc mặt nhữngcụm cây lá đỏ đợc trồng thành hàng chữ :Công viên Đồng Nai.Gần đó ,những cây kiểng đợc cắt xén thành hình muông thú trông thật đẹp mắt.Đây là chú nai tơ đang tròn xoe mắt nhìn khách.Kia là chị công xòe chiếc đuôi rực rỡ nh chào khán giả trớc khibiểu diển.Giữa công viên,sừng sửng hòn non bộ nh thách thức gió ma.Rải rác khắp công viên là những ghế băng đá nhiều màu,nấp dới tán cây mát rợi,làm chổ nghỉ chân cho những ngời khách dạo chơi.Nhô ra phía bờ sông là nhà thủy tạ,đứng trên đó có thể nhìn thấy hai chiếc cầu nhỏ phía xa:cầu Mới,cầu Ghềnh.Những ngày chủ nhật,du khách đén chơi công viên chụp hình kỉ niệm,các em nhỏ tung tăng đùa vui bên ba mẹ ,các anh chị lớn tuổi ngồi trên ghế đá đọc sách hay trò chuyện,ngâmcnhr đẹp công viên (Thực hành Tập lam văn 4,2002) 1. Thay t ng in m trong on vn di ây bng mt t ng ng ngha khác các câu vn có hình nh hn: H T-nng phía bc th xã Plây-cu. H rng lm,nc trong nh lc. H sỏng p di ánh nng chói ca nhng bui tra hè. H ng tr m th cá sinh sôi ny n ây. Cá i tng n, khi thì t do bi li, khi thì lao nhanh nh nhng con thoi. Chim chóc cng ua nhau n bên h l m GV: Dơng Văn Hùng Trờng tiểu học số 1 Gia Ninh Quảng Ninh Quảng Bình 6 Bồi dỡng học sinh giỏi lớp 5 t. Nhng con búi cỏ m d i, lông nhiu m u s c. Nhng con cuc en tri, chen lách v o gia các bi b 1.Chn t ng thớch hp nht (trong cỏc t ng ngha cho sn di) in v o t ng v trí trong on vn miêu t sau ây : Đêm trăng trên hồ tây H v thu, nc (1), (2). Trng to sáng ri v o cỏc g n sóng (3). Bây gi, sen trên h ã gn t n nh ng vn còn (4) my oá hoa n mun. Mùi hng ó a theo chiu gió (5). Thuyn theo gió c t t m i ra gia khong (6). êm thanh, cnh vng, bn b (7). (Theo Phan K Bính) (1): trong veo, trong l nh, trong tr o, trong vt, trong sáng. (2): bao la, bát ngát, thênh thang, mênh mông, rng rãi. (3): nhp nhô, lan to, lan rng, ln tn, li ti. (4); tha tht , la tha , lác ác , l th, loáng thoáng . (5): thoang thong, ngt ng o, th m phc, thm ngát, ngan ngát. (6): trng tri, bao la, mênh mông, mênh mang . (7): yên tnh, yên lng, im lìm, vng lng, lng ngt nh t. 3. Trong cun hi kí Bác H , hai nh v n Ho i Thanh v Thanh T nh ã t phong cnh quê hng Bác nh sau: Trc mt chúng tôi, gia hai dãy núi l nh Bác v i cánh ng quê Bác. Nhìn xung cánh ng vi các m u xanh, xanh pha v ng c a rung mía, xanh rt mt ca lúa chiêm ng thời con gái, xanh m ca nhng rng tre; ây ó mt v i cây phi lao xanh bi c v nhi u m u xanh khác na. c on vn trên , em có nhn xét v cách dùng nhng t ng ch m u xanh ? Cách dùng t ng nh vy ã góp phn gi t iu gì v cnh vt trên quê Bác ? 4. T cnh ni em (hoc ni em dó tng n) v o m t bui sáng p tri . Bài làm 1. Đối với từng từ ngữ in đậm , dựa vào ý nghĩa của từng từ và dựa vào ngữ cảnh mà từ ngữ xuất hiện .Em tìm từ ngữ đồng nghĩa khác ( có hình ảnh gợi tả , gợi cảm) để thay thế VD: - Hồ rộng lắm Thay bằng : Hồ rộng mênh mông . - Hồ sáng đẹp dới ánh nắng chói chang của những buổi tra hè . Hồ long lanh dới ánh nắng chói chang của những buổi tra hè - Cá đi từng đàn khi thì tng tăng bơi lội , khi thì lao nhanh vun vút - Những con bói cá mỏ dài , lông nhiều màu sắc Những con bói cá mỏ dài, lông sặc sỡ . GV: Dơng Văn Hùng Trờng tiểu học số 1 Gia Ninh Quảng Ninh Quảng Bình 7 Bồi dỡng học sinh giỏi lớp 5 - Những con cuốc đen trùi trũi, chen lách vào giữa các bụi bờ . Những con cuốc đen trùi trũi , len lõi giữa các bụi bờ . 2. - ở từng vị trí , dựa vào nội dung của câu ; cụ thể dựa vào các từ ngữ đứng trớc và đứng sau , em chọn một từ thích hợp nhất trong các từ đồng nghĩa cho sẵn ở dới để điênf vào . - Đoạn văn đã điền hoàn chỉnh nh sau : Hồ về thu, nớc trong vắt mênh mông, . Trăng tỏa sáng rọi vào các gợn nớc lăn tăn . Bây giờ , sen trên hồ đã gần tàn nhng vẫn còn lơ thơ mấy đóa nở muộn . Mùi hơng đa theo chiều gió ngào ngạt . Thuyền theo gió cứ từ từ mà đi ra giữa khoảng mênh mông . Đêm thanh cảnh vắng , bốn bề lặng ngắt nh tờ . 1. Đoạn văn dùng các từ ngữ chỉ màu xanh thật đa dạng và rất phù hợp với từng cảnh vật : ruộng mía xanh pha vàng, lúa chiêm đơng thời con gái ( giai đoạn phát triển mạnh ) có màu xanh rất mợt , rặng tre xanh đậm, phi lao xanh biếc . Cách dùng từ ngữ nh vậy có phần gợi tả vẽ đẹp nên thơ và tràn trề sức sống của cảnh vật trên quê Bác . 2. 1) Xác định yêu : Tả cảnh nơi em ở hoặc nơi em đã đến vào một buổi sáng đẹp trời Chú ý : Nếu cảnh đợc tả có phạm vi xa rộng , em cần chọn tả một vài bộ phận nổi bật của cảnh đã đợc em quan sát kĩ và cảm thấy yêu thích hơn cả ; Có thể tả vẽ đẹp của cảnh ở từng thời điểm cụ thể vào buổi sáng đẹp trời ( VD: lúc mờ sáng, lúc sáng rõ , lúc ánh nắng bình minh đang lên ) 2) Tìm ý lập dàn bài 3) Tham khảo ( một số đoạn văn tả cảnh vật vào buổi sáng đẹp trời) * Buổi sáng ở thành phố Hồ Chí Minh Một ngày mới bắt đầu . Mảng thành phố hiện ra trớc mắt tôi đang biến màu trong bớc chuển huyền ảo của rạng đông . Mặt trời cha xuất hiện nhng tầng tầng lớp bụi hồng ánh sáng đã tràn lan khắp không gian nh thoa phấn len trên các tòa nhà cao tầng của thành phố, khiến chúng trở nên nguy nga, đậm nét . Màn đêm m,ờ ảo đang lắng dần rồi chìm vaò đất . Thành phố nh bồng bềnh nỗi giữa một biển hơi sơng . Trời sángcó thể nhận rõ từng phút một, những vùng cây xanh bỗng òa tơi trong nắng sớm . ánh đèn từ muôn vàn ô vuông cửa sổ loãng đi rất nhanhvà tha thớt tắt . Ba ngọn đèn trên tháp phát sóng truyền hình thành phố có vẻ nh bị hạ thấp và kéo gần lại.Mặt trời dânt chầm chậm,lơ lửng nh một quả bngs bay mềm mại Thành phố mình đẹp quá,đẹp quá đi! (Theo Nguyễn Mạnh Tuấn) *Buổi sáng mùa hè ở miền núi Tảng sáng,vòm trời cao xanh mênh mông.Gío từ trên đỉnh núi tràn xuống thung lũng mát rợi.khoảng trời sau dãy núi phía đông ửng đỏ.Những tia nắng đàu tiên hắt chéo qua thung lũng,trãi trên đỉnh núi phía tâynhững vệt GV: Dơng Văn Hùng Trờng tiểu học số 1 Gia Ninh Quảng Ninh Quảng Bình 8 Bồi dỡng học sinh giỏi lớp 5 sáng màu lá mạ tơi tắnVen rừng,rải rác những cây lim đã trỗ hoa vàng,những cây vải thiều đỏ ối những quả Nắng vàng lan xuống chân núi rồi rải vội lên đồng lúa.Bà copn trong bản đã đổ ra đồng cấy mùa,gặt chiêm.trên những ruộng lúa chín vàng,bóng áo chàm và nón trắng nhấp nhô,tiếng nói tiếng cời nhộn nhịp vui vẻ. Mặt tròi nhô dần lên cao.ánh nắng mổi lúc một gay gắt.Dọc theo những con đờng mới đắp,vợt qua chiếc cầu gỗ bắc qua con suối,từng tốp thanh niên thoăn thoắn gáng lúa về sân phơi.Tiếng cời giòn tan vọng vào vách đá. (Theo Hoàng Hửu Bội) 4 1. Chn t thích hp trong ngoc n ho n ch nh tng câu di ây : a) Chúng ta bo v nhng (th nh công, th nh tích, th nh t u, th nh qu ) ca s nghip i mi t nc. b) Các quc gia ang phi gánh chu nhng (kt qu, hiu qu, h qu, hu qu) ca s ô nhim môi trng. c) Hc sinh phi chp h nh (quy ch , ni quy,th l, quy nh) ca lp hc. 2. in t thích hp v o t ng ch trng (chn trong cỏc t ng ngha) : a) Loi xe y nhi u xng quá, không hp vi ý mun ca ngi nên r t khó (tiêu dùng, tiêu th, tiêu hao) b) Các l nh ng ngi rt cú tâm hn (thi sĩ, nh th ) 3. c b i th sau : Quê em Bên n y l núi uy nghiêm Bờn kia l cánh ng lin chân mây Xóm l ng xanh mát bóng cây Sông xa trng cánh bum bay lng tri (Trn ng Khoa) Em hình dung c cnh quê hng ca nh th Trn ng Khoa nh th n o ? 4.T mt cnh p m em t ng quan sát k v c m thy yêu thích v o bu i chiu trong ng y. Bài làm GV: Dơng Văn Hùng Trờng tiểu học số 1 Gia Ninh Quảng Ninh Quảng Bình 9 Bồi dỡng học sinh giỏi lớp 5 1.-Nh đã hớng dẫn ở trên,dựa vào nội dung của câu ,nội dung của các từ ngữ đứng trớc và đứng sau vị trí trống,em lựa chọn từ ngữ hợp nhất trong các từ đồng nghĩa cho sãn ( ở trong ngoặc đơn ) -Các lựa chọn: a) Thành quả b)Hậu quả c)Nội qui 2.Các loại bài tập này khá thú vị.Các từ đồng nghĩa cùng xuất hiện trong một câu.Điều này đòi hỏi ngời làm bài phải phân biệt đợc các sắc thái nghĩa tinh tế của từng từ trong nhóm từ đồng nghĩa,để lựa chọn đợc từ thích hợp điuền vào chỗ trống. -Các câu đã điền từ hoàn chỉnh nh sau: a)Loại xe ấy tiêu hao nhiều xăng quá,không hợp ý muốn của ngời tiên dùng nên rất khó tiêu thụ. b)Các nhà thơ là những ngời rất có tâm hồn thi sĩ. 3. Tham khảo: Bài thơ cho ta thấy quê hơng của Trần Đăng Khoa rất đẹp.Mọt bên có ngọn núi uy nghiêm đứng đó từ bao đời nay .Một bên là cánh đồng rộng mênh mông,trải xa tít tắp nh đến tận chân trời.Ơ giữa là xóm làng thân yêu đợc che chở bởi bóng cây xanh mát.Xa xa hình ảnh những dòng sông hiện trắng những cánh buồm,trong nh đàn chim sải cánh bay lên trời cao.Vẻ đẹp của quê hơng nhà thơ làm ta thêm tự hào về đất nớc Việt Nam. 4. 1.Xác định yêu cầu:tả mọt cảnh đẹp vào buổi chiều trong ngày. Chú ý:Em có thể chọn tả mọt cảnh vào buổi chiêu trong phạm vi rộng hay hẹp,ở quê emhay ở mọt nơi em đã đến nhng cần làm nổi bật đợc những nét đẹp(thể hiện sự quan sát kỉ và tinh tế)đồng thời thời bộc lộ đợc tình cảm ,thái độ(thể hiện đợc sự yêu thích)đối với cảnh đẹp đó. 2.Tìm ý,lập dàn bài.(Tơng tự cánh làm đã gợi ý ở Đề 1) 3.Tham khảo( một số đoạn văn tả cảnh vật vào buổi chiều): *Buổi chiều ở Đà Lạt. Một buổi chiều cuối tháng năm,ma dông vừa tạnh.mặt trời hé nắng vàng vàng,không khí nhẹ và trong ,mát rời rợi,kích thích đến tim óc.Tôi mở cửa ra bao lơn nhìn ra rừng thông.Tôi để ý nhìn những cây thông cao,vỏ nứt nẻ,cành sần sùi,cong queo một cánh mĩ thuật không ngờ.Dới chân cây, cỏ dại mọc dày,cao,lá thon thon vơn dọc ngang,lá đan dày um tùm.Tôi nhìn ra xa hơn.Hồ Đà Lạt nằm im,mặt nớc xanh phản chiếu đồi núi và rừng thông xanh.màu xanh và sự im lặng,cảnh bao la của núi rừngvà không khí mát mẻ nh kim châm vào da,tất cả đã nhẹ nhàng đa óc tôi lên tởng đén phong cảnh xứ Phần Lan tôi đã nhiều lần tởng tợnh thấy qua sách vở.Vấn vơng trên trên phong cảnh,tôi còn nghe phảng phất giọng nhạc của giăng-Si bê-li-út(jean GV: Dơng Văn Hùng Trờng tiểu học số 1 Gia Ninh Quảng Ninh Quảng Bình 10 [...]... Gia Ninh Quảng Ninh Quảng Bình Bồi dỡng học sinh giỏi lớp 5 dàn hòa để hai bạn lại đoàn kết vui vẻ Đám bạn trai tinh nghịch, bớng bỉnh là thế mà cũng phải nể tính nghiêm khắc nhng hết lòng vì bạn bè của Sinh Chăm làm, chăm học, Sinh luôn là con ngoan , trò giỏi Bạn thờng đợc cô giáo khen ngợi nêu gơng tốt để cả lớp học tập và noi theo ( theo Mai Trung) 15 1.Tìm i t trong on trích sau, nói rõ tng... bạn Sinh luôn cởi mở , chan hòa, gần gũi với mọi ngời Bạn hát cha hay, múa ch đẹp nhng không ngần ngại tham gia múa hát cùng chúng em Trong lớp Sinh thờng hay giúp đỡ bạn bè Có lần em bị ốm phải nghỉ học, Sinh rủ bạn đến thăm , chép hộ bài và trò chuyện để em vui Bạn Hờng , bạn Hoa một dạo hay cãi nhau Sinh khéo léo 32 GV: Dơng Văn Hùng Trờng tiểu học số 1 Gia Ninh Quảng Ninh Quảng Bình Bồi dỡng học. .. giờ học, tôi tranh thủ làm bất cứ việc gì để bà đỡ mệt Bà thờng khuyên tôi nhiều điều hay lẽ phải, nhắc nhở tôi học chăm, học giỏi Mỗi lúc hình dung ra dáng ngời thân thơng của bà, đôi mắt hiền từ, nớc da màu hạt dẻ nhăn nheo,tôi tự nhủ thầm: Hãy làm những điều tốt để bà vui lòng! ( Theo Đặng Phơng Anh ) 13 28 GV: Dơng Văn Hùng Trờng tiểu học số 1 Gia Ninh Quảng Ninh Quảng Bình Bồi dỡng học sinh giỏi. .. Hùng Trờng tiểu học số 1 Gia Ninh Quảng Ninh Quảng Bình Bồi dỡng học sinh giỏi lớp 5 Ngha ca t sao c núi ti di ây phù hp vi t sao trong cm t no, câu no trên? - Chép li hoc to ra bn khác theo úng bn chính - Tm mt cht no ó ri sy khô - Nêu thc mc , không bit rừ nguyên nhân l - Nhn mnh mc lm ngc nhiên, thán phc - Các thiên th trong v tr 3 Trong bi Hong hôn trên Sông Hng ( Ting Vit 5 tp mt) cú on... quê Trẻ con lùa bò ra bãi đê Con bê vàng rực lên màu vàng tơi của đàn bò đủng đỉnh Ngỡ đấy là một con đê vàng đang uốn lợn Cánh đồng lúa xanh mớt, 25 GV: Dơng Văn Hùng Trờng tiểu học số 1 Gia Ninh Quảng Ninh Quảng Bình Bồi dỡng học sinh giỏi lớp 5 dập dờn trong gió nhẹ, chúng đuổi nhau mãi, đuổi nhau mãi từ chân làng đến tít tắp chân đê Trong làng, mùi ổi chín quyến rũ Những buồng chuối trứng... Cht ng còn hn sng b) Chtng còn hn sng c c) Cht vinh còn hn sng d) Cht mt ng còn hn sng 11 GV: Dơng Văn Hùng Trờng tiểu học số 1 Gia Ninh Quảng Ninh Quảng Bình Bồi dỡng học sinh giỏi lớp 5 3 Trong bi Ting n ba-la-lai-ca trên sông , nh th Quang Huy ó miêu t mt êm trng va tnh mch va sinh ng trên công trng sông nh sau : Lúc y C công trng say ng cnh dòng sông Nhng tháp khoan nhô lên tri ngm ngh Nhng... giờ học cô thờng đa chúng em qua hẳn bên kia đờng rồi mới quay về nhà Em nhớ một lần trời m to, tan học đã lâu mà mẹn em cha đến đón, cô Loan đội áo ma, xắn quần quá đầu gối , cõng em về tận nhà 30 GV: Dơng Văn Hùng Trờng tiểu học số 1 Gia Ninh Quảng Ninh Quảng Bình Bồi dỡng học sinh giỏi lớp 5 14 1.Xác nh chc nng ng pháp( lm ch ng, v ng, b ng, nh ng) ca i t tôi trong tng câu di ây: a) n v i... em ở với ngôi nhà (căn hộ) đó ra sao ? giá trị , ý nghĩa của ngôi nhà ( căn hộ) đó đối với em và gia đình thế nào ? 3 Tham khảo : Ngôi nhà ở thành phố 15 GV: Dơng Văn Hùng Trờng tiểu học số 1 Gia Ninh Quảng Ninh Quảng Bình Bồi dỡng học sinh giỏi lớp 5 Ngôi nhà rất rộng đủ chổ cho hàng chục ngời ở Năem phòng đợc bố trí thuận tiện Đầu tiên là phòng khách đợc trang trí đơn sơ mà trang nhả Bộ sa lông... rét, các chị đứng im, cố kéo chiếcáo lông ấm áp vào ngời Các anh su hào bánh xe còn nhỏ, để lộ một lớp phấn trắng mịn Những chiếc lá màu xanh mỡ màng có đờng viền răng ca xòe ra từ thân củ mới chỉ bằng nắm 20 GV: Dơng Văn Hùng Trờng tiểu học số 1 Gia Ninh Quảng Ninh Quảng Bình Bồi dỡng học sinh giỏi lớp 5 tay Mỗi khi có gió thổi, những chiếc lá khẽ đung đa nh những chiếc tai thỏ vẫy vẫy Tả vờn hoa... măm.Cháu thờng làm theo lời ngời lớn dạy Ai bảo cháu chào, cháu chìa bàn tay đa lên ngang tai Bảo cháu hoan hô , cháu vỗ tay đen đét Bảo cháu vẫy vẫy thì 35 GV: Dơng Văn Hùng Trờng tiểu học số 1 Gia Ninh Quảng Ninh Quảng Bình Bồi dỡng học sinh giỏi lớp 5 cháu giơ cánh tay, dùng bàn tay nhỏ xíu vẫy theo Khi muốn đi chơi, cháu chỉ vào chiếc mũ của cháu treo trên tờng và hét iii.Đợc bế đi chơi , cháu thích . Bồi dỡng học sinh giỏi lớp 5 bồi dỡng học sinh giỏi và có tờng GV: Dơng Văn Hùng Trờng tiểu học số 1 Gia Ninh Quảng Ninh Quảng Bình 5 Bồi dỡng học sinh giỏi lớp 5 thấp bao quanh.Màu sen trắng, sen hồng