Tai liệu về Tư tưởng HCM

“Chủ tịch Hồ Chí Minh là một biểu tượng kiệt xuất về lòng quyết tâm của cả một dân tộc đã cống hiến trọn đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam, góp phần vào cuộ

ĐỀ TÀI : XÂY DỰNG HỆ THỐNG TƯ LIỆU PHIM ẢNH PHỤC VỤ GIẢNG DẠY, HỌC TẬP THEO CẤU TRÚC NỘI DUNG GIÁO TRÌNH MÔN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

Hình 1

CHUYÊN ĐỀ 1 KHÁI NIỆM, NGUỒN GỐC VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

Hình 6

CHỦ TỊCH

HỒ CHÍ MINH

Dân tộc ta, nhân dân ta, non sông đất nước ta

đã sinh ra Hồ Chủ tịch, người anh hùng dân tộc vĩ đại

Hồ Chí Minh ngày 6/9/1969)

Hình 7

“Chủ tịch Hồ Chí Minh là một biểu tượng kiệt xuất về lòng quyết tâm của cả một dân tộc đã cống hiến trọn đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam, góp phần vào cuộc đấu tranh chung của các dân tộc vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ

và tiến bộ xã hội

Những tư tưởng của Người là hiện thân của những khát vọng của các dân tộc trong việc khẳng định bản sắc dân tộc mình và tiêu biểu cho việc thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau”

(Quyết Định công nhận Hồ Chí Minh là anh hùng giải phóng dân tộc Việt Nam và danh nhân văn hóa thế giới của UNESCO)

Hình 8

1 KHÁI NIỆM TƯ TƯỞNG HỒ

CHÍ MINH

Hình 9

Đai hội VII

1.1 QUÁ TRÌNH NHẬN THỨC CỦA ĐẢNG TA VỀ TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

I.1.1 Trước đổi mới

- Đảng ta đã nhận thấy vai trò và công lao to lớn của Người đối với dân tộc Việt Nam

- Đại hội lần thứ II của Đảng tháng 2/1951 đã xác định : “Chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Mao Trạch Đông, tác phong Hồ Chí Minh là những điều chúng ta cần học tập và

nắm vững”

I.1.2 Sau đổi mới

- Đại hội VI của Đảng tháng 12/1976 đã bắt đầu đề cập đến tư tưởng Hồ Chí Minh nhưng nói một cách vừa phải : “Muốn đổi mới phải nắm vững bản chất cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác Lênin, kế thừa di sản quý báu về tư tưởng và lý luận của Hồ Chí

Minh”

- Đến Đại hội VII tháng 6/1991, khi thảo luận về nền tảng tư tưởng của Đảng có hai loại

ý kiến :+ Ý kiến thứ nhất: Đảng lấy chủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động của Đảng” Khi biểu quyết tại Đại hội

có 89,7% tán thành+ Ý kiến thứ hai: Đảng lấy chủ nghĩa Mác Lênin làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động của mình đồng thời kế thừa và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh

Có 10,3% tán thành

- Đến Đại hội VIII, IX, X, Đảng ta tiếp tục khẳng định điều đó

Giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh

1.2 KHÁI NIỆM TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, từ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân đến cách mạng XHCN; là kết quả của sự vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, đồng thời là

sự kết tinh tinh hoa dân tộc và trí tuệ thời đại nhằm giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp và giải phóng

con người.

I.3 N ỘI DUNG NGHIÊN CỨU

Dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc

CNXH và con đường quá độ lên CNXH

Kinh tế và quản lý kinh tế

Đạo đức, nhân văn, văn hoá Đại đoàn kết

DT và kết hợp sức mạnh DT với sức mạnh thời đại

Đảng cộng sản và Nhà nước

Độc lập dân tộc gắn liền với CNXH

Nội dung chính môn tư tưởng Hồ Chí Minh học

trong trường ĐHKTQD

2 NGUỒN GỐC, QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT

TRIỂN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

2.1 Nguồn gốc tư tưởng Hồ Chí Minh

Nguån gèc

t t ëng

Hå ChÝ Minh

Tinh hoa

v n hãa ăn hãa nh©n lo¹i

Chñ nghÜa M¸c- Lªnin

T t ëng

vµ văn hãa truyÒn thèng ViÖt Nam

Nh©n tè chñ quan

Hå ChÝ Minh

2.1.1 Những giá trị truyền thống dân tộc 2.1.1.1 Chủ nghĩa yêu nước

Ruộng bậc thang ở Tây Bắc tổ quốc

Tượng Thánh Gióng

Đánh giặc lên ba hiềm còn muộn Cưỡi chín tầng mây giận chưa cao

“Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước

Đó là truyền thống quý báu của ta từ xưa đến nay Mỗi khi tổ quốc bị xâm lăng thì tinh

thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng

vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi

sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả

lũ bán nước và lũ cướp nước”

(Hồ Chí Minh toàn tập – Tập 6 tr 171)

2.1.1.2 Tinh thần đoàn kết nhân nghĩa thủy chung

Một cây làm chẳng nên non

Ba cây chụm lại nên hòn núi cao

(Ca dao)

Chồng ta áo rách ta thương Chồng người áo gấm xông hương mặc người

(Ca dao)

Bàn thờ trong gia đình người Việt Nam

2.1.1.3 Quý trọng người hiền tài, biết tiếp thu các

giá trị văn hóa nhân loại

Văn miếu Quốc Tử Giám Hiền tài là nguyên khí của quốc gia

Cuốn Đại Việt sử ký toàn thư

Như nước Đại Việt ta từ trước Vốn xưng nền văn hiến đã lâu

Núi sông bờ cõi đã riêng

Phong tục Bắc - Nam cũng khác

Bìa tác phẩm Tìm hiểu nền tảng văn hóa dân tộc trong

tư tưởng cách mạng Hồ Chí Minh

Một trang của cuốn từ điển Việt-Bồ

 Đông Kinh Nghĩa Thục (tháng 3 năm 1907,

tháng 11 năm 1907) là một trường học phục vụ cho phong trào cùng tên để thực hiện cải cách xã hội Việt Nam vào đầu thế kỷ 20

2.1.1.4 Cần cù, thông minh, sáng tạo

Múa rối nước

Bản đồ thành Cổ Loa

2.1.2 Tinh hoa văn hóa nhân loại

Ảnh Khổng tử

2.1.2.1 Văn hóa phương Đông

Miếu thờ Khổng tử

Một ngôi chùa ở Ấn Độ

Bàn thờ Phật ở Việt Nam

Bác Hồ đọc bia ở Côn Sơn

2.1.2.2 Văn hóa phương Tây

Các nhà khai sáng Pháp Bàn về khế ước xã hội

Cuộc tấn công phá ngục Baxti

Bìa bản tuyên ngôn độc lập Hoa Kỳ

Nhà thờ thánh Phêro ở Vatican

Cảnh chúa Giêsu bị đóng đinh

Hồ Chí Minh với văn hoá nhân loại

2.1.3 Chủ nghĩa Mác Lênin

Ta vào thăm Bác gặp Lênin Trán rộng yêu thương dõi mắt nhìn Người đến cùng ta ngồi với Bác Như hình với bóng một anh linh

Chủ nghĩa Mác - Lênin cơ sở thế giới quan và phương pháp luận của

tư tưởng Hồ Chí Minh

Phương pháp duy vật biện chứng

Tư tưởng

Hồ Chí Minh phát triển

về chất

Tư tưởng

Hồ Chí Minh thuộc

hệ tư tưởng Mác - Lênin

Tính khoa học sâu sắc

Tính cách mạng triệt để

2.1.3.1.Chủ nghĩa Mác-Lênin trang bị cho Người thế giới quan khoa học

• “Chủ nghĩa Mác-Lênin đối với chúng ta,

những người cách mạng vànhândân Việt Nam không những là cái cẩm nang thần

kỳ, không là cái kim chỉnam mà còn là mặt trời soi sáng cho chúng ta đi tới thắng lợi cuối cùng, đi tới CNXH và CNCS”

“ Theo Bác, hiểu chủ nghĩa Mác - Lênin tức là cách mạng phân công cho việc gì, làm Chủ tịch nước

hay nấu ăn, đều phải làm tròn nhiệm vụ Không nên đào tạo ra những con người thuộc sách làu làu, cụ Mác nói thế này, cụ Lênin nói thế kia, nhưng nhiệm

vụ của mình được giao quét nhà lại để cho nhà đầy rác Đó là điều thứ nhất cần rõ

Hiểu chủ nghĩa Mác - Lênin là phải sống với nhau

có tình có nghĩa Nếu thuộc bao nhiêu sách mà sống không có tình có nghĩa thì sao gọi là hiểu chủ nghĩa Mác - Lênin được”

(Hồ Chí Minh toàn tập – Tập 12 tr 554)

2.1.3.2.Trang bị cho Người phương

pháp luận đúng đắn

cách làm việc biện chứng.

đời hoạt động của Hồ Chủ tịch)

2.1.4 Phẩm chất cá nhân của Hồ Chí Minh

Phẩm chất

cá nhân của Hồ Chí

Tư duy độc lập, sáng tạo, nhạy bén

2.1.4.1.Có lý tưởng sống

cao đẹp.

“ Tôi chỉ có một ham muốn, ham muốn tột bậc là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng

được học hành ”

(Hồ Chí Minh Toàn tập Tập 4 trg 161)

2.1.4.2.Tinh thần kiên cường, bất khuất

• Bìa cuốn Ngục trung nhật ký

Gạo đem vào giã bao đau đớn

Gạo giã xong rồi trắng tựa bông

Sống ở trên đời người cũng vậy

Gian nan rèn luyện mới thành công.

2.1.4.3.Trái tim nhân ái, tình cảm bao la.

Bác ơi tim Bác mênh mông thế.

Ôm cả non sông mọi kiếp người!

Bác Hồ với các anh hùng, dũng sĩ

miền Nam

Bác Hồ về thăm quê

Bác Hồ với thiếu nhi

trước 1911

Quá trình hình thành và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh

1911 - 1920 1920 - 1930 1930 - 1941

Tg

Tư tưởng, lý luận

Giai đoạn tiếp tục phát triển mới về tư tưởngkháng

chiến kiến quốc

Giai đoạn vượt qua khó khăn thử thách,

kiên trì con đường đã xác định cho CM VN

Giai đoạn hình thành cơ

bản về tư tưởng CMVN

Giaiđoạn tìm tòiconđường

c ứu nước, GPDT

Hình thànhtư tưởngyêu nước

1941 - 1969

2 2 Quá trình hình thành và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh

2.2.1.Giai đoạn trước 1911.

2.2.1.1 Gia đình và quê

hương

Ông Nguyễn Sinh Sắc(1862-1929)

Bà Hoàng Thị Loan(1868-1901)

Bà Nguyễn Thị Thanh

Ông Nguyễn Sinh Khiêm(1888-1954)

Quê hương Nghệ An

Đường vào quê Bác Núi Chung

Hình 18 Nhà của Bác tại Nghệ An Ông Nguyễn Sinh Khiêm Ông Nguyễn Sinh Sắc Bà Nguyễn Thị Thanh BÀ Hoàng Thị Loan

Quê hương nghĩa trọng tình cao Năm mươi năm ấy biết bao nhiêu tình

Quê hương mỗi người chỉ một

Như là chỉ một mẹ thôi

Các phong trào yêu nước

Toàn thể dân tộc Việt Nam

Thực dân Pháp xâm lược

Nông dân Việt Nam

Địa chủ phong kiến

Khủng hoảng đường lối cứu nước

Hai bức ảnh minh họa về XH VN

hồi cuối thế kỉ XIX

Hình 16

Cảnh nông dân VN

- Xã hội Việt Nam dưới thời thực dân Pháp thống trị là một xã hội thuộc địa nửa phong kiến Trong xã hội đó có hai mâu thuẫn cơ bản:

+ Một là, mâu thuẫn giữa toàn thể dân tộc Việt Nam với thực dân Pháp xâm lược và tay sai.

+ Hai là, mâu thuẫn giữa nhân dân Việt Nam, chủ yếu là nông dân với giai cấp địa chủ phong kiến.

-Để giải quyết mâu thuẫn khách quan đó, nhiều sĩ phu

yêu nước đã đứng lên tập hợp quần chúng chống lại thực dân Pháp xâm lược, nhưng cuối cùng đều thất bại

“tình hình đen tối như không có đường ra”

- Chính điều đó đã thúc đẩy Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí

Minh ra đi tìm con đường cứu nước mới cho dân tộc Việt Nam

Hình 17

Yếu tố thời đại

Tư tưởng Hồ Chí Minh

Vấn đề dân tộc

trở thành vấn

đề quốc tế lớn

CM tháng 10 Nga thắng lợi

Thời đại quá

độ llên CNXH

Cách mạng giải phóng dân tộc

Cách mạng

vô sản thế giới

Chủ nghĩa

đế quốc

2.2.1.3 Yếu tố thời đại

Chủ nghĩa đế quốc và chiến tranhTG I

Tù binh trong chiến tranh Cảnh chết chóc trong chiến tranh

Cách mạng tháng Mười Nga thành công

Quảng trường Pêtrograt trong CM tháng Mười

Một số thành viên của QTCS

- Nguyễn Ái Quốc, ra đi tìm đường cứu nước, cứu dân vào lúc chủ nghĩa tư bản chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa, chúng đã xác lập được sự thống trị trên toàn thế giới Vấn đề dân tộc đã trở thành vấn đề quốc tế lớn.

- Cách mạng giải phóng dân tộc đã trở thành một

bộ phận của cách mạng vô sản thế giới.

- Thắng lợi của cách mạng tháng Mười Nga năm

1917 đã giúp Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh nhận

chủ nghĩa cộng sản mới giải phóng được cho các dân tộc bị áp bức và những người lao động trên thế giới khỏi ách nô lệ.”

Hình 21

2.2.2 Giai đoạn1911 – 1920

Con tàu Latuso Torevin

Hình 48

2.2.3 Giai đoạn1920 - 1930

Đườngcách mệnh Bán ản chế độ T.D.Pháp

2.2.4.Giai đoạn 1931- 1945

Ảnh Bác tại Hồng Kông sau khi ra tù năm 1933

Hội nghị T.Ư 8 (5-1941)

Bác Hồ đọc tuyên ngôn độc lập 1945

2.2.5.Giai đoạn 1945- 1969

Bác Hồ thăm trận địa Biên Giới

Hồ Chí Minh năm 1951

Không có gì quí hơn độc lập tự do

Lễ tang Bác Hồ

Hå ChÝ Minh víi b¹n bÌ quèc tÕ

Tinh thần độc lập, tự chủ, đổi mới

và sáng tạo

Ý nghĩa của việc học tập, nghiên cứu tư tưởng

Hồ Chí Minh

3 Ý NGHĨA CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU, HỌC TẬP

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

Giá trị tư tưởng Hồ Chí Minh

Kết luận: Nghiên cứu, học tập tư tưởng Hồ Chí Minh là để nâng cao thêm lòng yêu nước, tinh thần phục

vụ nhân dân; nâng cao đạo đức cách mạng của mỗi người, để làm cho chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh thực sự trở thành nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động của chúng ta.

Hình 59