“ Các biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trong trường mầm non”.

Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non là nhằm giúp trẻ có kinh nghiệm trong cuộc sống, biết được những điều nên làm và không nên làm, giúp trẻ tự tin, chủ động và biết cách xử lý các tìn

A MỞ ĐẦU

1 Cơ sở đề tài:

1.1 Cơ sở lý luận:

Hiện nay, xu hướng giáo dục thế giới đang quan tâm đến vấn đề giáo dục và trang bị cho thế hệ trẻ các kĩ năng sống, kĩ năng giao tiếp ứng xử hiệu quả trước các nhu cầu và thách thức của cuộc sống hằng ngày để giải quyết các vấn đề quan hệ xã hội, để tự bảo vệ mình, đồng thời hướng đến môi trường giáo dục sự hòa hợp, hợp tác thân thiện cho trẻ em trên cơ sở các giá trị cuộc sống

Trong quá trình phát triển nhân cách nếu các kĩ năng sống sớm được hình thành và được phát huy thì trẻ sẽ có một nhân cách phát triển toàn diện, bền vững ,

có khả năng ứng phó với các tình huống nguy cơ, để dự phòng đối với các vấn đề sức khỏe; thích ứng và chống chọi với mọi biến động của xã hội, biết tự khẳng định mình trong cuộc sống Trẻ em là giai đoạn học tập, tiếp thu, lĩnh hội những giá trị sống để phát triển nhân cách, vì vậy giáo dục kĩ năng sống cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ là việc làm rất quan trọng và cần thiết Đặc biệt đối với trẻ mầm non- giai đoạn hình thành và phát triển nhân cách con người

Nghiên cứu gần đây về sự phát triển của não trẻ cho thấy rằng khả năng giao tiếp với mọi người, khả năng biết tự kiểm soát, thể hiện các cảm giác của mình, biết cách ứng xử phù hợp với các yêu cầu, biết giải quyết các vấn đề cơ bản một cách tự lập có những ảnh hưởng rất quan trọng đối với kết quả học tập của trẻ Vì vậy giáo dục kĩ năng sống sẽ thúc đẩy những hành vi mang tính xã hội tích cực, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống xã hội và giảm các vấn đề xã hội

1.2 Cơ sở thực tiễn:

Hiện nay, nhiều trẻ em thụ động, không biết ứng phó trong những hoàn cảnh nguy cấp, không biết cách tự bảo vệ bản thân trước nguy hiểm, tìm kiếm sự giúp đỡ… Có nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng trong đó việc thiếu các kỹ năng sống

là nguyên nhân sâu xa nhất Do đó việc dạy kỹ năng sống cho trẻ là rất cần thiết Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non là nhằm giúp trẻ có kinh nghiệm trong cuộc sống, biết được những điều nên làm và không nên làm, giúp trẻ tự tin, chủ động và biết cách xử lý các tình huống trong cuộc sống, khơi gợi khả năng tư duy sáng tạo của trẻ, đặt nền tảng cho trẻ trở thành người có trách nhiệm và có cuộc sống hài hòa trong tương lai

Chính vì vậy, từ năm học 2008-2009, Bộ Giáo dục- Đào tạo đã phát động

phong trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện- học sinh tích cực”, với yêu

cầu tăng cường sự tham gia một cách hứng thú của học sinh trong các hoạt động giáo

dục trong nhà trường và tại cộng đồng với thái độ tự giác, chủ động và ý thức sáng tạo, thể hiện trong các nội dung thực hiện có nội dung rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh

1.3 Cơ sở pháp lý:

Công văn Số 9761/BGD&ĐT-GDMN ngày 20 tháng 10 năm 2008 của Bộ

GD&ĐT hướng dẫn triển khai phong trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện-học sinh tích cực”bậc học mầm non.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đưa nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ vào chương trình giáo dục mầm non từ năm học 2010-2011 ( Tài liệu tập huấn bồi dưỡng cho cán bộ quản lý và giáo viên mầm non hè 2011)

Bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi có những chỉ số về kỹ năng sống của trẻ nằm trong các lĩnh vực phát triển

B NỘI DUNG

1 Tìm hiểu hiện trạng:

Trẻ kỹ năng phục vụ bản thân như tự cởi, mặc quần áo, chải đầu, đánh răng, sử dụng nhà vệ sinh, xếp gọn dồ dùng cá nhân, đồ dùng của nhóm lớp chưa tốt chưa biết tự bảo vệ mình trước những tình huống nguy hiểm như chơi gần ao, sông, đi ra đường một mình, chơi gần nguồn điện,…; chưa nhận biết hết giá trị bản thân, thiếu

sự thông cảm và chia sẻ với những người xung quanh khi gặp khó khăn hay cần sự giúp đỡ Đặc biệt trong giao tiếp còn thiếu tự tin, khả năng thuyết phục và thương thuyết còn yếu: Nói nhỏ, nói trống không, chưa biết cảm ơn, xin lỗi… Trong các hoạt động, việc ra quyết định, giải quyết vấn đề, làm việc theo nhóm còn nhiều hạn chế

Tình trạng đó xuất phát từ những nguyên nhân chính sau:

- Do một số phụ huynh học sinh cưng chiều con một cách thái quá, việc gì cũng làm hộ, làm thay trẻ, không để cho trẻ tự vận động, trẻ quen thích gì được nấy

- Nhiều bậc cha mẹ trẻ ít quan tâm đến giáo dục kỹ năng sống cho trẻ

Ví dụ: Trong giờ ăn, cha mẹ chỉ chú ý quan tâm xem con có ăn được nhiều không mà không để ý xem trẻ ăn, uống như thế nào, trẻ có biết sử dụng những đồ dùng, vật dụng trong ăn uống hay không? Và vì sao chúng ta cần những đồ dùng, vật dụng đó? Những đồ dùng đó để làm gì? Đến trường mầm non, phụ huynh ít quan tâm trẻ đã làm những việc gì, ứng xử ra sao mà ai cũng muốn con mình biết đọc và biết viết để chuẩn bị vào lớp một

- Với các cháu quen được nuông chiều, nói trống không, ỷ lại… nhưng không được bố mẹ, cô giáo uốn nắn nên trở thành thói quen xấu khó sửa

- Do trẻ được tiếp xúc với một số trò chơi điện tử có tính thô bạo lên ảnh hưởng đến nền nếp, thói quen lễ giáo của trẻ

- Do môi trường giáo dục kỹ năng sống cho trẻ chưa được phong phú

- Giáo viên chưa thường xuyên trao đổi với phụ huynh học sinh về nội dung, cách thức giáo dục kỹ năng sống cho trẻ

- Giáo viên chưa tận dụng hết các cơ hội để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ Hiện trạng trên được thể hiện ở kết quả đánh giá kỹ năng sống của trẻ ( Tháng 9 năm 2011)

2 Biện pháp

Có nhiều nguyên nhân đã trình bày ở trên Mỗi nguyên nhân cần có một hoặc nhiều biện pháp để khắc phục Tôi đã đưa ra giải pháp thay thế đó là một nhóm

“ Các biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trong trường mầm non”.

2.1 Làm gương và khích lệ:

Trẻ mầm non rất hay bắt chước người lớn Chính vì vậy mà cô giáo và cha mẹ luôn phải giữ chuẩn mực trong giao tiếp, chú ý khi trò chuyện, ứng xử với trẻ, không

to tiếng quát tháo, xưng hô dịu dàng, khiêm tốn, lịch sự trong giao tiếp với phụ huynh học sinh, khi ai hỏi phải chú ý lắng nghe, trả lời rõ ràng, đầy đủ ý để làm gương cho trẻ noi theo Ví dụ khi cô giáo gặp cha mẹ các cháu, cô cần chào hỏi phụ huynh học sinh, hằng ngày các cô trong trường chào hỏi nhau, khi cháu chào cô, cô chào lại cháu để làm gương cho trẻ

Khi trẻ chưa ngoan, cần nhắc nhở trẻ nhẹ nhàng, không nói nặng lời, trẻ sẽ sợ hãi Tuy nhiên, cũng cần có thái độ dứt khoát khi trẻ tỏ ra không lễ phép…Chẳng hạn, khi trẻ đến lớp không chào cô, không chào các bạn; cô nhắc nhẹ nhàng: Con chào cô và các bạn đi nào…

Cần động viên và khích lệ khi trẻ ngoan Những lời khen đúng lúc sẽ giúp trẻ thấy tự tin Có thể tặng cho trẻ một món quà nhỏ để khích lệ thái độ lễ phép của trẻ, cũng là cách để bé “ngấm” bài học lâu hơn Chẳng hạn, cô tặng cho trẻ một bông hoa giấy, một con mèo gấp bằng lá cây, một con trâu bằng lá đa… khi trẻ lễ phép, ngoan ngoãn, vâng lời cô kèm theo một lời khen ngợi: Con ngoan quá, cả lớp mình cùng khen bạn nào Như vậy sẽ tạo động lực cho trẻ ngày càng ngoan ngoãn hơn

2.2 Xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ năng sống cho trẻ lồng ghép trong các chủ đề:

Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ được thực hiện trong tất cả các chủ đề, các hoạt động ở trường mầm non Tùy thuộc vào từng chủ đề, từng thời điểm để lựa chọn nội dung các kỹ năng sống đưa vào mục tiêu để dạy trẻ cho phù hợp mang tính tích hợp theo chủ đề để đạt hiệu quả cao

Chủ đề Trường mầm non: Dạy trẻ kỹ năng giao tiếp: Chào hỏi, tạm biệt,

cảm ơn, xin lỗi, lễ phép với người lớn, tôn trọng bạn bè; vui vẻ, thân thiện, hòa thuận với các bạn; lắng nghe bạn, nêu ý kiến, chia sẻ thông tin và giúp đỡ bạn khi cần thiết, cùng bạn hoàn thành công việc đơn giản, ra quyết định làm gì hay không làm gì để phòng tránh ngã, bỏng, đứt tay; tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần thiết;

Chủ đề Bản thân: Dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ bản thân: Tự mặc, cởi quần

áo, sử dụng nhà vệ sinh, vệ sinh cá nhân, cách ăn uống, trang phục phù hợp thời tiết, sống gọn gàng, ngăn nắp Biết tự bảo vệ trước những tình huống nguy hiểm: Không chơi đồ vật gây nguy hiểm; không làm một số việc có thể gây nguy hiểm; không chơi ở những nơi mất vệ sinh, nguy hiểm; không đi theo, không nhận quà của người lạ khi chưa được người thân cho phép; biết kêu cứu và chạy khỏi nơi nguy hiểm Nói được một số thông tin quan trọng về bản thân: Tên, tuổi, khả năng,

sở thích, ứng xử phù hợp với giới tính của bản thân

Chủ đề Gia đình: Dạy trẻ kỹ năng ứng xử phù hợp với những người gần gũi

xung quanh: Lễ phép với người trên; quan tâm, nhường nhịn em nhỏ; quan tâm, giúp

đỡ bố mẹ những việc vừa sức; biết quy tắc khi làm khách ( Trò chuyện lễ phép, thân mật, chơi vui vẻ với bạn, không quậy phá, la to, không tự ý sử dụng, di chuyển đồ đạc của chủ nhà…), nhận biết và thể hiện cảm xúc, chia sẻ, đồng cảm…

Chủ đề Nghề nhiệp: Dạy trẻ kỹ năng yêu thích các nghề, mơ ước, lựa chọn

nghề trong tương lai, làm việc theo nhóm, tuân thủ sự phân công, phối hợp với bạn

đề hoàn thành công việc chung; sáng tạo, diễn đạt ý tưởng, kỹ năng xử lý tình huống

Chủ đề Phương tiện và luật giao thông: Dạy trẻ kỹ năng tuân thủ các quy tắc

xã hội như: Quy tắc giao thông ( đi bộ trên vỉa hè, đi bên phải đường, đi theo tín hiệu giao thông, không chơi dưới lòng đường, tránh xa ao, hồ); Quy tắc nơi công cộng ( đi nhẹ, nói khẽ, không làm ồn, không chen lấn, xô đẩy, chờ đến lượt, không vứt rác bừa bãi, không bẻ cành, bứt lá, hái hoa, trêu chọc các con vật …)

Chủ đề Tết và mùa xuân: Dạy trẻ kỹ năng giao tiếp, ứng xử lịch sự, lễ phép,

yêu thiên nhiên, trồng, chăm sóc cây xanh, bảo vệ môi trường

Chủ đề Quê hương, đất nước: Dạy trẻ kính yêu Bác Hồ, quan tâm đến di tích

lịch sử, cảnh đẹp, lễ hội của quê hương, đất nước; giữ gìn, bảo vệ môi trường, có ý thức tiết kiệm; sử dụng lời nói rõ ràng, mạch lạc để bày tỏ cảm xúc, nhu cầu, ý nghĩ

và kinh nghiệm của bản thân, tự tin trước tập thể

2.3 Tổ chức các hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ:

Đối với trẻ mầm non, các kỹ năng sống được học tốt nhất thông qua các hoạt động tích cực của trẻ cùng với người khác thông qua hoạt động nhóm như quan sát, luyện tập hoạt động cặp, động não, sắm vai, tranh luận hoặc thảo luận

2.3.1 Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động học:

Thông qua hoạt động khám phá khoa học “ Một số hiện tượng thời tiết thay

đổi theo mùa”, cho trẻ thảo luận, quan sát tranh ảnh, cảnh thời tiết mùa hè, mùa đông; giáo dục cho trẻ kỹ năng sống: Biết mặc quần áo phù hợp với thời tiết Các kỹ năng sống trẻ học được là: Ra quyết định nên và không nên làm gì vào mùa đông, mùa hè, tự bảo vệ sức khỏe ( mặc quần áo phù hợp) khi thời tiết thay đổi; phát triển

kỹ năng giao tiếp : Chú ý lắng nghe, trình bày ý kiến Hoặc hoạt động “ Gia đình bạn, gia đình tôi” cho trẻ chia sẻ những thông tin về gia đình, kể về các thành viên trong gia đình, những việc mà trẻ thường làm ở nhà; qua đó giáo dục trẻ kỹ năng giao tiếp cởi mở với bạn, lắng nghe bạn nói, chờ đến lượt, nói rõ ràng để bạn hiểu, chơi cùng bạn

Thông qua hoạt động kể chuyện “ Những nghệ sĩ của rừng xanh”, cho trẻ

nghe truyện, trả lời câu hỏi đàm thoại; giáo dục cho trẻ kỹ năng làm việc theo nhóm, lắng nghe ý kiến của người khác, tôn trọng, hợp tác với bạn bè để hoàn thành nhiệm

vụ Hay truyện “ Chú Dê đen” giáo dục trẻ kỹ năng mạnh dạn, tự tin, biết xử lý tình huống, tự bảo vệ bản thân trước tình huống nguy hiểm

Tăng cường kể cho trẻ nghe các câu chuyện cổ tích qua đó rèn luyện đạo đức cho trẻ, giúp trẻ hoàn thiện mình, dạy trẻ yêu thương bạn bè, yêu thương con người Tạo hứng thú cho trẻ nhỏ qua các truyện tranh, tùy theo lứa tuổi, gợi mở tính tò mò, ham học hỏi, phát triển khả năng thấu hiểu ở trẻ

Ví dụ: Khi kể chuyện “ Ba cô gái” giáo viên đặt những câu hỏi gợi mở như: Nếu là con khi biết tin mẹ bị ốm, con sẽ làm gì? gợi mở tính tò mò thay đổi đoạn kết của truyện có hậu hơn, đặt tên khác cho câu chuyện v,v…

Thông qua hoạt động dạy trẻ đọc thơ “ Giữa vòng gió thơm”, giáo dục trẻ

biết quan tâm, chăm sóc những người thân trong gia đình, đặc biệt khi bị ốm đau Hoặc qua bài thơ “ Làm anh”, giáo dục trẻ biết yêu thương, nhường nhịn em nhỏ

Thông qua hoạt động nghệ thuật như vẽ tranh, ca hát, nhảy múa kích thích

trẻ suy nghĩ, bộc lộ tình cảm, tưởng tượng, sáng tạo Chẳng hạn trẻ bộc lộ yêu các cô chú công nhân qua bài hát “ Cháu yêu cô chú công nhân”, yêu mến chú bộ đội qua bài hát “ Cháu thương chú bộ đội”; tưởng tượng, sáng tạo khi “ Vẽ về miền núi” và làm việc theo nhóm khi làm các Album

Thông qua hoạt động cho trẻ làm quen với toán, làm quen chữ cái: giáo dục

trẻ ý thức, trách nhiệm trong học tập, cố gắng hoàn thành công việc đến cùng, tập trung chú ý khi nghe người khác nói, diễn đạt ý tưởng bản thân

Thông qua hoạt động thể dục: giáo dục trẻ kỹ năng rèn luyện, bảo vệ sức

khỏe bản thân, mạnh dạn, tự tin, khéo léo, tham gia vào hoạt động tập thể như thể

dục : Bò qua chướngng ngại vật, bò thấp chui qua ống, đi trên ghế băng đầu đội túi cát, nhảy tách khéo chân, chuyền bóng, tung bắt bóng cho bạn đối diện…

2.3.2.Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động vui chơi:

Tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi: Đóng vai: Cô giáo, Bố mẹ, Bác sĩ, nấu ăn…; Chơi xây dựng: Trường mầm non, Làng xóm, công viên, ngã tư đường phố, bệnh viện, doanh trại bộ đội, của hàng bách hóa….; đóng kịch: Chú Dê đen, Hai anh

em, Cây tre trăm đốt…để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ Bởi trong trò chơi, xã hội của trẻ em được hình thành một cách thú vị: Có thủ lĩnh, có nhóm, có sự hợp tác giúp đỡ nhau, giải quyết xung đột,… và trẻ có những cơ hội để phát triển trí tưởng tượng sáng tạo Đây là cơ hội tốt để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tổ chức hoạt động, biết hợp tác để hoàn thành công việc, phát triển ngôn ngữ giao tiếp, giải quyết tình huống Chẳng hạn: Khi trẻ chơi xong, trẻ để đồ chơi bừa bãi, cô hỏi trẻ “ Con đã cất đồ chơi chưa?”, “ Con nhìn xem các bạn đang làm gì?”, “ Con cùng cất đồ chơi với các bạn nhé !”

2.3.3 Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động khác trong ngày:

Trong các giờ đón, trả trẻ: Trò chuyện cùng các cháu, giáo dục trẻ kỹ năng

giao tiếp lịch sự, lễ phép: Chào hỏi, tạm biệt, cảm ơn, vui vẻ, thân thiện với cô, với bạn Biết tự mặc, cởi quần áo theo thời tiết trong ngày, cởi giầy, cất ba lô…

Trong giờ vệ sinh: Giáo dục trẻ kỹ năng vệ sinh cá nhân: Rửa mặt, rửa tay

bằng xà phòng, sử dụng đồ dùng, dụng cụ nhà vệ sinh, cách chải đầu, đánh răng, đi

vệ sinh đúng nơi quy định

Trong giờ ăn: Giáo dục trẻ biết làm việc vừa sức, tập trung theo nhóm kê bàn

ăn, sắp xếp bát, thìa; biết ăn uống lịch sự, không nói chuyện, không khua bát, thìa, ăn hết xuất, biết chờ đến lượt, ăn uống gọn gàng, không rơi vãi, nhai nhỏ nhẹ không gây tiếng ồn, ngậm miệng khi nhai thức ăn, biết mời trước khi ăn, biết tự dọn, cất đúng chỗ bát, thìa, cốc … hoặc biết giúp người lớn dọn dẹp, ngồi ngay ngắn, ăn hết xuất; không làm ảnh hưởng đến người xung quanh

2.3.4 Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động ngoài trời, đi dạo, đi thăm; tổ chức ngày hội, ngày lễ và các hoạt động tập thể vui tươi, lành mạnh trong trường, lớp.

Tổ chức cho các cháu thi góc chơi “khám phá khoa học” theo chủ đề, giáo viên cho trẻ thực hành, giúp trẻ trải nghiệm bằng các giác quan, những trải nghiệm trong đời sống hàng ngày của trẻ, bổ sung đồ chơi và phân lịch cho trẻ chơi lắp ráp

Tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian, những trò chơi rèn kỹ năng tự tin, mạnh dạn giúp trẻ phát triển nhận thức, thẩm mỹ Chẳng hạn như trò chơi: Bịt mắt đánh trống rèn cho trẻ kỹ năng mạnh dạn, tự tin, phát triển khả năng phán đoán và định hướng trong không gian

Tổ chức cho trẻ đến thăm nhà bạn trong chủ đề “Gia đình” theo từng tổ, từng nhóm trẻ để giúp trẻ phát triển kỹ năng cảm xúc và xã hội bằng cách tạo ra các mối liên kết bạn bè tại gia đình

Thường xuyên tổ chức cho trẻ tham quan vườn trường, tổ chức các buổi thảo luận như: Nói về quá trình lớn lên của ây từ hạt….nhằm giúp trẻ học được các kĩ năng : hợp tác với các bạn, kĩ năng quan sát, lắng nghe người khác nói, tự tin trình bày ý kiến của mình…

Tổ chức cho trẻ tham quan cung văn hóa thiếu nhi, trò chuyện, thảo luận với trẻ để rèn luyện kỹ năng giao tiếp, thăm Đài tưởng niệm để trẻ bày tỏ cảm xúc yêu quý các chú bộ đội đã hy sinh vì tổ quốc, giáo dục lòng yêu quê hương, đất nước, con người

Tổ chức Hội thi “ Trò chơi dân gian” giữa các lớp mẫu giáo 5 tuổi, chơi ô ăn quan, đập heo, trò chơi bật chụm tách chân, qua đó rèn luyện kỹ năng hợp tác với đồng đội để chiến thắng, kỹ năng giao tiếp và kỹ năng sống tự tin, khả năng nhận thức của trẻ cũng được phát triển

Tổ chức “ Ngày hội bánh chưng, bánh dày”; lồng ghép giáo dục qua câu chuyện “Sự tích bánh chưng, bánh dày”, kết hợp cho các cháu gói bánh trưng, bánh dày Hoạt động này giáo dục các cháu làm việc theo nhóm, phát triển nhóm kỹ năng lãnh đạo Hay “ Ngày hội đến trường của bé”, giáo dục trẻ yêu trường, yêu lớp, quý mến cô giáo và các bạn, ngoan ngoãn, lễ phép…

Tổ chức Hội diễn văn nghệ mừng xuân cho trẻ với chủ đề “ Bé hát dân ca “ thi

“Trang phục dân gian”, tổ chức các gian hàng ẩm thực mùa xuân, trò chơi dân gian, thi giải câu đố hay….để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ

Tổ chức hoạt động nghệ thuật cho trẻ qua hội thi “ Vẽ những điều mơ ước cho mẹ”, tổ chức hoạt động phát triển tư duy qua hội thi “ Xây nhà cho bà” có sự tham gia trực tiếp của cha mẹ để cùng chơi với trẻ, qua đó rèn luyện tính kiên nhẫn,

kỹ năng hợp tác với cha mẹ, ông bà để hoàn thành công việc và yêu cầu thử thách của luật chơi Từ đó phát triển kỹ năng giao tiếp, kỹ năng sống tự tin, phát triển tình cảm, nhận thức ở trẻ

Tổ chức hội thi “ Kể chuyện về Bác Hồ” Đồng thời hàng tuần vào sáng thứ hai tổ chức cho các cháu hát quốc ca, qua đó giáo dục trẻ lòng yêu quê hương, đất nước, yêu kính Bác Hồ

2 4 Xây dựng môi trường giáo dục kỹ năng sống cho trẻ:

Xây dựng góc “ Giáo dục kỹ năng sống” trong lớp, “Bảng thông tin dành cho phụ huynh” để các bậc cha mẹ có thể đọc, quan sát theo dõi các nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ, tạo điều kiện cho giáo viên trao đổi hai chiều với các bậc cha mẹ những vấn đề có liên quan đến trẻ và các thông tin của lớp

Làm các giá sách thư viện tại khu vực trước sảnh lớp, nơi dễ tập trung chú ý của mọi người với nhiều tên gọi khác nhau như : “ Bé đã ngoan chưa ?”, “ Chúng mình cùng học lễ giáo”, “Thư viện trường mầm non”; “Tủ sách gia đình”; “Dinh dưỡng trẻ thơ”; “Những con vật đáng yêu”; “Hoa trái bốn mùa”; thiết kế phân chia nhiều ngăn để sách, truyện nhiều kích cỡ, vừa tầm trẻ, trang bị ghế đá, nhằm tạo môi trường giúp giáo viên và các bậc cha mẹ tăng cường đọc sách cho con trẻ, có thể đọc sách cho trẻ nghe bất kỳ lúc nào tại nhiều thời điểm trong ngày

Vận động cha mẹ trẻ thường xuyên tặng sách cho góc thư viện tại trường, lớp

và bổ sung góc sách ngay ở gia đình

Trang trí ở các tiền sảnh, sân trường các khẩu hiệu như: “ Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”, “ Yêu thương, tôn trọng trẻ, giữ lời hứa với trẻ”, “ Mỗi cô giáo là tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” bằng chính hình ảnh giáo viên và học sinh của trường, đặc biệt chú ý đưa hình ảnh đẹp của các trẻ hiếu động để từ đó giúp trẻ tự điều chỉnh hành vi, giúp trẻ thể hiện bản thân và luôn biết giữ gìn, là điều kiện

để khen ngợi sự cố gắng của trẻ

Vẽ tranh lên các bức tường bao xung quang trường, cầu thang lên tầng các nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ như: Bảo vệ môi trường, bỏ rác đúng nơi quy định, bé vui đến lớp hay những câu chuyện cổ tích để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ

Sử dụng sân khấu ngoài trời cho trẻ biểu diễn văn nghệ, tổ chức lễ hội, xem rối nhằm giáo dục trẻ kỹ năng sống tự tin, mạnh dạn, tham gia vào các hoạt động tập thể Sắp xếp liên kết, hợp lý giữa các khu chơi giao thông, chơi trò chơi dân gian, chơi đồ chơi ngoài trời, thảm cỏ, cây xanh, vườn hoa, vườn rau của bé tạo cảnh quan sân trường xanh, sạch đẹp, an toàn, thân thiện để cho trẻ dạo chơi ngoài trời, lao động tập thể, rèn luyện các kỹ năng sống

2.5 Tuyên truyền, phối hợp với phụ huynh học sinh để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.

Tổ chức các hoạt động tạo hình vào chiều thứ sáu tuần 1 và tuần 3 của tháng có

sự tham gia trực tiếp của cha mẹ trẻ cùng hoạt động với trẻ ( Cùng vẽ, cắt dán tranh ảnh) để hoàn thành bức tranh, quyển Allbum gia đình…để giáo dục trẻ sự hợp tác, tình cảm gia đình; sắp đặt đồ dùng ăn uống, bày bữa tiệc liên hoan mừng sinh nhật bạn, qua đó rèn luyện cho trẻ kỹ năng sử dụng các đồ dùng ăn uống, dạy trẻ những nghi thức văn hoá trong ăn uống

Giáo viên chủ động thay đổi nội dung, hình thức tổ chức và luân phiên thay đổi thành phần tham dự để tất cả các bậc cha mẹ đều được tham gia tình nguyện vào quá trình giáo dục trong nhà trừơng

Thống nhất với các bậc cha mẹ về nội dung, phương pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ như:

+ Người lớn phải gương mẫu, yêu thương, tôn trọng, đối xử công bằng với trẻ

và đảm bảo an toàn cho trẻ Cha mẹ có thể giúp trẻ phát triển kỹ năng cảm xúc và xã hội bằng cách tạo ra các mối liên kết bạn bè tại gia đình, cho trẻ mời bạn về nhà chơi

+ Trong gia đình, cha mẹ luân phiên cùng anh chị lớn đọc sách cho trẻ nghe, hoặc thống nhất giờ đọc sách của gia đình, vào giờ đó các thành viên trong gia đình đều đọc sách, báo hoặc đọc một thứ gì đó của mình

+ Khi còn nhỏ cha mẹ cần dành ra 15 phút / ngày để trò chuyện, đọc sách cho trẻ nghe các loại sách phù hợp với lứa tuổi Khi trẻ có thể tự đọc được lúc đó việc đọc sách trở thành là niềm vui có giá trị và có ý nghĩa hơn giúp trẻ phát triển sự ham hiểu biết, tìm tòi phát triển nhân cách của trẻ

Tuyên truyền để cha mẹ trẻ không nên bực bội khi trẻ về đến nhà hoặc cho rằng trẻ chỉ biết chơi suốt ngày Cha mẹ cần có niềm tin ở trẻ, trẻ có thể lĩnh hội kinh nghiệm nhằm giải quyết các vấn đề quan trọng, đọc, làm toán, thử nghiệm một số kỹ năng khoa học khi chơi với nhau

Giáo viên thường xuyên liên hệ với phụ huynh để kịp thời nắm tình hình của trẻ, trao đổi với phụ huynh những nội dung và biện pháp chăm sóc và giáo dục trẻ tại nhà, bàn bạc cách giải quyết những khó khăn gặp phải Cần phối hợp với cha mẹ trẻ một cách chặt chẽ và hợp lý để vận động cha mẹ trẻ tham gia tình nguyện vào quá trình giáo dục trong nhà trường, tham gia vào các buổi trao đổi với giáo viên, tham gia các buổi họp phụ huynh học sinh và dự một số giờ học, dự các hoạt động ngoại khoá

Trong gia đình, việc dạy trẻ những hành vi văn minh trong ăn uống rất cần thiết Để trẻ có được những kỹ năng, thói quen sử dụng đồ dùng đồ chơi một cách chính xác, thuần thục và khéo léo, không chỉ đòi hỏi trẻ phải thường xuyên luyện tập, mà còn phải đáp ứng được những nhu cầu của trẻ, đó là cung cấp cho trẻ những mẫu hành vi văn hóa, những hành vi đúng, đẹp, văn minh của chính cha mẹ và những người xung quanh trẻ

Cô giáo, cha mẹ luôn khuyến khích trẻ nói lên quan điểm của trẻ, nói chuyện với các thành viên trong lớp, trong gia đình về cảm giác và về những lựa chọn của mình, cần giúp trẻ hiểu rằng nên có thông số để theo đó mà lựa chọn, cố gắng không chỉ trích các quyết định của trẻ Việc này sẽ hình thành kỹ năng tự kiểm soát bản thân, rèn luyện tính tự tin cho trẻ khi tham gia các hoạt động và các buổi thảo luận tại trường sau này

Cô giáo, cha mẹ giúp trẻ phát triển sở thích, ý thích của mình và đảm bảo rằng người lớn có thể cung cấp thêm phương tiện để trẻ thực hiện ý thích đó

Cô giáo, cha mẹ cần dạy trẻ những nghi thức văn hóa trong ăn uống, biết cách

sử dụng các đồ dùng ăn uống; hơn nữa trẻ sẽ được dạy cách sử dụng các đồ dùng đúng chức năng một cách chính xác và thuần thục.Việc này được thực hiện trong giờ học, giờ sinh hoạt hàng ngày của trẻ tại lớp và trong bữa cơm gia đình

Cụ thể: Trẻ được làm quen với những đồ dùng, vật dụng khác nhau, (bộ đồ bếp, bộ đồ ăn, bộ đồ uống) Sự sạch sẽ, gọn gàng, một thói quen nề nếp, sự sắp đặt ngăn nắp, ngay ngắn những bộ đồ dùng, vật dụng, thái độ, ăn uống từ tốn, không vội

vã, không khí cởi mở, thoải mái và đầm ấm, những cuộc trao đổi nhẹ nhàng, dễ chịu… tất cả những yếu tố trên sẽ giúp trẻ có thói quen tốt để hình thành kỹ năng tự phục vụ và ý nghĩa hơn là kỹ năng sống tự lập sau này

2.6 Đánh giá kết quả thực hiện kỹ năng sống của trẻ:

Thực hiện kế hoạch giáo dục, kế hoạch đánh giá việc thực hiện kỹ năng sống của trẻ bằng việc trang bị cho lớp bảng đánh giá trẻ làm bằng ván DMS, kiểu dáng trang trí đẹp, mỗi trẻ có một biểu mẫu đánh giá riêng nhằm giúp giáo viên quan sát ghi chép hàng ngày từng chi tiết về sự tiến bộ của trẻ, các mối quan hệ với cô, với bạn, ghi chép những kỹ năng trẻ đạt được trong mỗi ngày làm căn cứ, thước đo để đánh giá cuối mỗi độ tuổi của trẻ Cũng từ biện pháp này, giáo viên sẽ có điều kiện lưu trữ dữ liệu, sản phẩm để đánh giá trẻ, đồng thời có cơ sở để thay đổi, bổ sung các biện pháp giáo dục đối với từng trẻ và giúp trẻ hình thành các kỹ năng sống

Xây dựng công cụ đo lường : Thang đo chất lượng thực hiện các kỹ năng sống

chuẩn

Thang điểm

Tốt Khá TB Yếu

1

Kỹ năng tự phục vụ bản thân: Tự mặc, cởi

quần áo, rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn,

sau khi đi vệ sinh và khi tay bẩn; tự rửa mặt,

chải răng hằng ngày; giữ đầu tóc, quần áo gọn

gàng; biết và không ăn, uống một số thứ có hại

cho sức khỏe

10

2 Kỹ năng tự bảo vệ trước những tình huống

nguy hiểm: Nhận ra và không chơi một số đồ

vật có thể gây nguy hiểm; biết và không làm

một số việc có thể gây nguy hiểm; không chơi

ở những nơi mất vệ sinh, nguy hiểm; không đi

theo, không nhận quà của người lạ khi chưa

10