Để cơng ôn thi tốt nghiệp THPT năm học 2007-2008 lịch sử Thế giới Vấn đề 1: Liên xô và các nớc Đông Âu xây dựng CNXH (từ 1945 đến nữa đầu những năm 70), những thành tựu và ý nghĩa. Câu 1: Trình bày những thành tựu trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô từ năm 1945 đến nữa đầu những năm 70. * Hoàn cảnh: - Trong nớc: + Sau chiến tranh thế giới thứ hai, uy tín chính trị và địa vị Liên xô đợc nâng cao trên trờng quốc tế. Tuy nhiên chiến tranh thế giới thứ hai đã làm cho nhân dân Liên Xô phải gánh chịu những hy sinh và tổn thất hết sức to lớn trong cuộc chiến tranh chống chủ nghĩa phát xít. + Hơn 27 triệu ngời chết, 1.710 thành phố và hơn 70.000 làng mạc bị tiêu huỷ, 3.2000 nhà máy, xí nghiệp bị tàn phá; đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn, thiếu thốn. - Bên ngoài: + Các nớc phơng Tây do Mĩ cầm đầu, tiến hành bao vây kinh tế, chạy đua vũ trang, chuẩn bị chiến tranh tổng lực nhằm tiêu diệt Liên Xô và các nớc XHCN. + Phong trào giải phóng dân tộc phát triển. Trong bối cảnh đó, nhân dân Liên Xô vừa ra sức xây dựng lại đất nớc, củng cố quốc phòng, vừa tích cực giúp đỡ phong trào cách mạng thế giới . * Thành tựu: - Về kinh tế: + Để đa đất nớc vợt qua thời kì khó khăn, nhân dân Liên xô đã khẩn trơng tiến hành công cuộc hàn gắn vết thơng chiến tranh, xây dựng lại đất nớc, hoàn thành thắng lợi kế hoạch 5 năm khôi phục kinh tế (1946-1950) trong thời gian 4 năm 3 tháng. Năm 1950, tổng sản lợng công nghiệp tăng 72% so với trớc chiến tranh. - Trong những thập kỷ 50, 60 và nữa đầu 70, Liên Xô là cờng quốc công nghiệp thứ hai thế giới (sau Mĩ), giữa thập kỹ 70 chiếm gần 20% tổng sản lợng công nghiệp toàn thế giới. Năm 1972 so với năm 1922, sản lợng công nghiệp tăng 321 lần, thu nhập quốc dân tăng 112 lần. Đi đầu trong một số ngành công nghiệp mới: Công nghiệp vũ trụ, công nghiệp điện nguyên tử. - KHKT: Đạt nhiều thành tựu rực rỡ: + 1949: Chế tạo thành công bom nguyên tử. + Năm 1957, là nớc đầu tiên phóng thành công vệ tinh nhân tạo của trái đất. + Năm 1961 phóng con tàu vũ trụ phơng Đông đa nhà du hành vũ trụ Gagarin bay vòng quanh trái đất, mở đầu kỹ nguyên chinh phục vũ trụ của loài ngời, dẫn đầu thế giới về chuyến bay dài ngày trong vũ trụ. Nguyễn Văn Nhẫn - GV Trờng THPT Bán công Bố Trạch Trang 1 Để cơng ôn thi tốt nghiệp THPT năm học 2007-2008 + Đứng đầu thế giới về trình độ học vấn của nhân dân với gần 3/4 dân số có trình độ đại học và trung học, trên 30 triệu ngời làm việc trí óc, công nhân chiếm 1/2 số ngời lao động trong cả nớc. - Về quân sự: Đầu thập kỷ 70, bằng việc ký kết các hiệp ớc về hạn chế hệ thống tên lửa (ABM) và 1 số biện pháp nhằm hạn chế vũ khí tiến công chiến lợc (SALT -1, SALT- 2). Liên Xô đã đạt đợc thế cân bằng chiến lợc về sức mạnh quân sự nói chung và sức mạnh lực lợng hạt nhân nói riêng với các nớc phơng Tây. * ý nghĩa của những thành tựu đó: - Làm đảo lộn toàn bộ chiến lợc toàn cầu của Mĩ và đồng minh của Mĩ. - Thể hiện tính u việt của CNXH ở mọi lĩnh vực: xây dựng và phát triển kinh tế, quốc phòng, nâng cao đời sống nhân dân. Câu 2: Chính sách đối ngoại và vị trí quốc tế của Liên xô sau chiến tranh thế giới thứ hai (1945) nh thế nào ? Hãy nêu một vài dẫn chứng cụ thể về sự giúp đỡ của Liên xô đối với Việt Nam từ 1954- 1991? ý nghĩa của sự giúp đỡ đó đối với sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta ? - Chính sách đối ngoại: + Trên cơ sở những thành tựu phát triển kinh tế, khoa học kỹ thuật, Liên xô luôn luôn quán triệt chính sách đối ngoại hoà bình, giúp đỡ các nớc XHCN anh em về vật chất và tinh thần để xây dựng CNXH. + Luôn luôn ủng hộ sự nghiệp đấu tranh vì độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội, đặc biệt là đối với các nớc á, Phi, Mĩ latinh. + Luôn đi đầu và đấu tranh không mệt mõi cho nền hoà bình và an ninh thế giới. + Kiên quyết chống lại các chính sách gây chiến, xâm lợc của CNĐQ và các thế lực phản động quốc tế. - Vị trí quốc tế của Liên Xô. + Là nớc tham gia sáng lập và là uỷ viên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, đã có nhiều sáng kiến bảo vệ hoà bình thế giới + Liên xô là nớc XHCN lớn nhất, hùng mạnh nhất. Với tiềm lực kinh tế, quốc phòng của mình, với chính sách đối ngoại hoà bình tích cực, Liên xô là chổ dựa cho cách mạng thế giới, là thành trì của hoà bình thế giới. - Dẫn chứng về sự giúp đỡ của Liên xô . - Dẫn chứng: Liên xô giúp Việt Nam xây dựng bệnh viện Hữu nghị Hà Nội, cầu Thăng Long, nhà máy thuỷ điện Hoà Bình, đào tạo cán bộ, giúp đỡ chuyên gia và kĩ thuật. - ý nghĩa: Chính nhờ có sự giúp đỡ này, nhân dân ta đã đánh bại đợc chủ nghĩa đế quốc, giành độc lập dân tộc, hàn gắn vết thơng chiến tranh và tiến lên xây dựng CNXH. Ngày nay những công trình nêu trên vẫn tiếp tục phát huy tác dụng trong sự nghiệp công nghiệp hoá, điện khí hoá trong cả nớc. Câu 3: Những thành tựu trong công cuộc xây dựng CNXH ở Đông Âu từ 1950 - đến những năm 70 ? Nguyễn Văn Nhẫn - GV Trờng THPT Bán công Bố Trạch Trang 2 Để cơng ôn thi tốt nghiệp THPT năm học 2007-2008 - Hoàn cảnh: + Công cuộc xây dựng CNXH ở Đông Âu diễn ra trong điều kiện khó khăn, phức tạp: cơ sở vật chất kỹ thuật lạc hậu, các thế lực phản động trong và ngoài nớc ra sức chống phá. + Bên cạnh những khó khăn đó các nớc Đông Âu có thuận lợi đó là: Đợc sự hổ trợ của Liên xô, sự nổ lực của nhân dân trong nớc. - Thành tựu: - Bộ mặt đất nớc ngày càng thay đổi, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân tăng lên. Trớc chiến tranh Anbani là một nớc nghèo, năm 1970 đã hoàn thành điện khí hóa trên toàn quốc; ở Balan, những năm 70 sản xuất công nghiệp tăng 20 lần so với năm 1938; ở Bungari tổng sản phẩm công nghiệp năm 1975 tăng 55 lần so với năm 1939; ở cộng hoà dân chủ Đức sau 30 năm xây dựng chế độ mới, sản xuất công nghiệp bằng cả nớc Đức năm 1939, Sau 20 năm xây dựng Hungari trở thành một nớc công nghiệp có văn hoá và khoa học kỹ thuật tiên tiến; Rumani từ một nớc nông nghiệp trở thành một nớc công, nông nghiệp, sản xuất công nghiệp chiếm 70% thu nhập quốc doanh. Tiệp khắc đợc xếp vào hàng các nớc công nghiệp trên thế giới. - Tất cả các âm mu chống phá do bọn đế quốc và các thế lực phản động trong nớc gây ra đều lần lợt bị dập tắt. - Thiếu sót, sai lầm: + Rập khuôn theo mô hình xây dựng CNXH của Liên xô. + Thiếu dân chủ, công bằng xã hội, vi phạm pháp chế XHCN, làm giảm sút lòng tin của nhân dân. - ý nghĩa: + Làm thay đổi cục diện châu Âu sau chiến tranh, trở thành các nớc công - nông nghiệp. Dập tắt âm mu chống phá do đế quốc và các thế lực phản động trong nớc gây ra. + Chủ nghĩa xã hội trở thành hệ thống thế giới, ngày càng phát triển. + Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân có sự tăng lên rõ rệt so với trớc kia. Câu 4: Trình hình chính trị và chính sách đối ngoại của Liên xô từ sau chiến tranh thế giới thứ hai ? - Tình hình chính trị: + Ba mơi năm đầu sau chiến tranh, tình hình chính trị ở Liên xô ổn định. + Các nhà lãnh đạo Liên xô đã mắc sai lầm về đờng lối (chủ quan nóng vội, đốt cháy giai đoạn .) đã diễn ra cuộc đấu tranh trong nội bộ Đảng. + Do sự ủng hộ của nhân dân, công cuộc xây dựng CNXH vẫn đợc thăng tiến, đời sống nhân dân vẫn đợc nâng lên, khối đoàn kết trong toàn liên bang đợc duy trì. * Chính sách đối ngoại: Nguyễn Văn Nhẫn - GV Trờng THPT Bán công Bố Trạch Trang 3 Để cơng ôn thi tốt nghiệp THPT năm học 2007-2008 Đờng lối đối ngoại của Liên xô sau chiến tranh thế giới thứ hai tập trung ở 5 chính sách lớn sau: - Giúp đỡ hợp tác với các nớc XHCN anh em về vật chất và tinh thần, tạo nên những điều kiện thuận lợi cho các nớc anh em tiến hành cách mạng XHCN và xây dựng CNXH. - Phát triển quan hệ hữu nghị, bình đẳng với các nớc mới giải phóng. - Duy trì, phát triển quan hệ với các nớc TBCN trên cơ sở chung sống hòa bình, hợp tác cùng có lợi. - Đoàn kết quốc tế với các đảng cộng sản và các đảng Dân chủ cách mạng, với phong trào công nhân quốc tế và phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc. - Kiên quyết chóng lại các chính sách gây chiến, xâm lợc của CNĐQ và các thế lực phản động quốc tế. Vấn đề 2 : Quan hệ hợp tác giữa Liên xô, các nớc Đông Âu và các nớc XHCN khác. Giữa Liên xô và các nớc Đông Âu và các nớc xã hội chủ nghĩa khác có nhiều mối quan hệ hợp tác về mọi mặt. Quan hệ này nhìn chung tốt đẹp song cũng có những bất đồng. + Những năm 50 quan hệ Liên xô và Trung Quốc là quan hệ hữu nghị. Từ đầu những năm 60 trở đi quan hệ giữa hai nớc này trở nên đối đầu căng thẳng; đến cuối những năm 80 quan hệ bình thờng trở lại. + Từ đầu những năm 60 quan hệ giữa Liên xô và Anbani trở nên căng thẳng đối đầu. Đầu năm 1991 quan hệ bình thờng trở lại. + Liên xô và các nớc xã hội chủ nghĩa khác tích cực giúp đỡ các nớc Cộng hoà dân chủ nhân dân Triều Tiên, Cuba, Việt Nam Trong cuộc đấu tranh giành độc lập và xây dựng đất nớc. Vấn đề 3 : Cuộc nội chiến (1946-1949) ở Trung Quốc ? Câu 1 : Cuộc nội chiến cách mạng ở Trung Quốc (1946-1949) diễn ra nh thế nào ? Theo em trong những nguyên nhân dẫn tới thắng lợi của nhân dân trong cuộc nội chiến cách mạng 1946-1949 ở Trung Quốc, nguyên nhân nào là chủ yếu ? - Nguyên nhân của cuộc nội chiến: + Tiền đề chủ quan: Sau khi cuộc kháng chiến chống Nhật kết thúc năm 1945, ở Trung Quốc tồn tại hai lực lợng đối lập: Đảng Cộng sản Trung Quốc do Mao Trạch Đông là Chủ tịch và Quốc dân đảng do Tởng Giới Thạch đứng đầu. Lực lợng cách mạng do Đảng Cộng sản lãnh đạo đã lớn mạnh: Quân chủ lực có 120 vạn ngời, khu căn cứ chiếm 1/4 đất đai và 1/3 dân số cả nớc; + Tiền đề khách quan: Ngoài ra còn đợc sự giúp đỡ của Liên Xô (chuyển giao vùng Đông Bắc Trung Quốc, chuyển toàn bộ vũ khí tớc đợc của 1 triệu quân Quan Đông cho quân giải phóng nhân dân Trung Quốc). Cách mạng Trung Quốc đã có những điều kiện thuận lợi và cơ sở vững chắc để phát triển mạnh mẽ. Nguyễn Văn Nhẫn - GV Trờng THPT Bán công Bố Trạch Trang 4 Để cơng ôn thi tốt nghiệp THPT năm học 2007-2008 Trớc sự lớn mạnh của lực lợng cách mạng, tập đoàn thống trị Tởng Giới Thạch âm mu phát động nội chiến nhằm tiêu diệt Đảng Cộng sản và phong trào cách mạng. Họ đã cấu kết chặt chẽ với Mĩ và dựa vào Mĩ để thực hiện ý đồ này. Về phía Mĩ, sau khi chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, Mĩ ra sức giúp đỡ tởng Giới Thạch phát động nội chiến, âm mu biến Trung Quốc thành thuộc địa kiểu mới của Mĩ. - Diễn biến: Chia làm 2 giai đoạn: + Giai đoạn phòng ngự tích cực: (7-1946-6-1947) Ngày 20-7-1946 Tởng Giới Thạch huy động 160 vạn quân chính quy tấn công toàn diện vào các vùng giải phóng. Do so sánh lực lợng lúc đầu còn chênh lệch, từ tháng 7-1946 đến tháng 6- 1947, quân giải phóng nhân dân Trung Quốc thực hiện chiến lợc phòng ngự tích cực, không giữ đất mà chủ yếu tiêu diệt sinh lực địch, phát triển lực lợng mình. Sau 1 năm quân giải phóng đã tiêu diệt 1.112.000 quân Quốc dân đảng, phát triển lực lợng chủ lực mình lên 2 triệu ngời. + Giai đoạn phản công: (6-1947- 4-1949) Từ tháng 6-1947, quân giải phóng chuyển sang phản công, giải phóng các vùng do Quốc dân đảng thống trị. Từ tháng 4-1948 đến tháng 1 -1949, quân giải phóng lần lợt mở ba chiến dịch, tiêu diệt hơn 1.540.000 quân Quốc dân đảng, làm cho lực lợng của địch về cơ bản đã bị tiêu diệt. Tháng 4-1949, quân giải phóng vợt Trờng Giang, ngày 23-4, Nam Kinh - trung tâm thống trị của tập đoàn Quốc dân đảng đợc giải phóng, nền thống trị của Quốc dân đảng sụp đổ. Tởng Giới Thạch bỏ lục địa chạy ra đảo Đài Loan. Ngày 1-10-1949, nớc Cộng hoà nhân dân Trung Hoa tuyên bố thành lập do Mao Trạch Đông làm Chủ tịch, đánh dấu thắng lợi của cách mạng dân tộc dân chủ Trung Quốc. - ý nghĩa lịch sử: + Kết thúc 100 năm Trung Quốc bị đế quốc, phong kiến và t sản mại bản thống trị và đa nhân dân Trung Quốc bớc vào kĩ nguyên mới, kĩ nguyên độc lập, tự do tiến lên CNXH. + Với diện tích 1/4 diện tích châu á, và chiếm gần 1/4 dân số toàn nhân loại. Thắng lợi của Cách mạng Trung Quốc đã tăng cờng lực lợng của CNXH trên phạm vi thế giới và có ảnh hởng sâu sắc đến sự phát triển của phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới . Câu 2: Những nguyên nhân dẫn tới thắng lợi của nhân dân trong cuộc nội chiến cách mạng 1946-1949 ở Trung Quốc, nguyên nhân nào là chủ yếu? - Sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc - Tinh thần yêu nớc, căm thù bè lũ Tởng Giới Thạch, tinh thần đoàn kết, tinh thần chiến đấu hi sinh dũng cảm . của nhân dân Trung Quốc. Nguyễn Văn Nhẫn - GV Trờng THPT Bán công Bố Trạch Trang 5 Để cơng ôn thi tốt nghiệp THPT năm học 2007-2008 Câu 3: Cuộc cách mạng dân tộc dân chủ ở Trung Quốc (1946-1949) thành công đã có ảnh hởng nh thế nào đến sự nghiệp cách mạng Trung Quốc nói riêng và cách mạng thế giới nói chung. - Sự kiện đó có ảnh hởng đến Trung Quốc: + Đánh dấu cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở Trung Quốc đã thành công. Với thắng lợi này đã kết thúc sự nô dịch và thống trị của đế quốc, phong kiến và t bản mại bản kéo dài hơn 100 năm qua. + Mở ra cho nhân dân Trung Quốc một kỷ nguyên mới: kỷ nguyên độc lập, tự do và tiến lên CNXH. + Từ sau thắng lợi đó, nhân dân Trung Quốc dới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Trung Quốc liên tiếp giành nhiều thắng lợi trong công cuộc xây dựng đất nớc. Đặc biệt, từ năm 1978 đến nay, với đờng lối đổi mới, Đảng cộng sản và nhân dân Trung Quốc đã thu đợc nhiều thắng lợi trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nớc. Có thế nói Trung Quốc là nớc XHCN đầu tiên tiến hành cải cách mở cửa thành công. - Thành công của cách mạng Trung Quốc có ảnh hởng đến sự nghiệp cách mạng thế giới. + Với diện tích bằng 1/4 diện tích châu á và chiếm gần 1/4 dân số toàn thế giới, thắng lợi của cách mạng Trung Quốc có tác động lớn đến cách mạng thế giới mà trớc hết tăng cờng lực lợng cho phe XHCN và động viên cổ vũ phong trào giải phóng dân tộc trên toàn thế giới, đặc biệt là các nớc á, Phi, Mĩ latinh. + Việc Trung Quốc thu đợc nhiều thắng lợi từ sau cuộc cách mạng dân tộc dân chủ(1946-1949) đã để lại nhiều bài học cho cách mạng các nớc, đặc biệt là Việt Nam: Một nớc gần Trung Quốc đang tiến hành cải cách, mở cửa và đổi mới đất nớc. Vấn đề 4: Trình bày các giai đoạn phát triển của cách mạng Lào (1945-1954)? - Từ 1945-1954: Giai đoạn kháng chiến chống Pháp xâm lợc. + Tháng 8-1945 lợi dụng thời cơ Nhật đầu hàng, nhân dân Lào nổi dậy khởi nghĩa thành lập chính quyền cách mạng ở nhiều nơi. Ngày 12-10-1945 nhân dân thủ đô Viên Chăn khởi nghĩa giành chính quyền, chính phủ Cách mạng Lào ra mắt quốc dân, tuyên bố nền độc lập của Lào. + Tháng 3-1946, thực dân Pháp quay trở lại xâm lợc, nhân dân Lào đứng lên kháng chiến chống Pháp. Ngày 13-8-1950, Mặt trận Lào tự do và chính phủ kháng chiến Lào thành lập do hoàng thân Xuphanuvong đứng đầu. + Phối hợp với chiến trờng Việt Nam và Cămpuchia, đợc sự giúp đỡ của quân tình nguyện Việt Nam, quân dân Lào đã giành đợc nhiều thắng lợi trong những năm 1953-1954 buộc thực dân Pháp phải ký hiệp định Giơnevơ công nhận độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Lào. - Từ 1954 - 1975: Giai đoạn kháng chiến chống Mĩ xâm lợc. + Sau khi Pháp thất bại đế quốc Mĩ phát động chiến tranh xâm lợc thực dân kiểu mới, nhằm biến Lào thành thuộc địa kiểu mới của Mĩ. Nguyễn Văn Nhẫn - GV Trờng THPT Bán công Bố Trạch Trang 6 Để cơng ôn thi tốt nghiệp THPT năm học 2007-2008 + Dới sự lãnh đạo của Đảng nhân dân Cách mạng Lào (thành lập tháng 3- 1955), quân dân Lào đứng lên kháng chiến chống Mĩ. Đến đầu những năm 60 vùng giải phóng chiếm 2/3 diện tích, 1/3 dân số trong cả nớc. Từ 1964 đến 1973 nhân dân Lào đã đánh bại cuộc "Chiến tranh đặc biệt" của Mĩ, buộc Mĩ và tay sai phải ký Hiệp định Viêng Chăn (21-2-1973), lập lại nền hoà bình, thực hiện hoà hợp dân tộc ở Lào. + Thắng lợi của cách mạng Việt Nam 30-4-1975 đã cổ vũ và tạo điều kiện thuận lợi cho cách mạng Lào tiến lên giành thắng lợi hoàn toàn. Dới sự lãnh đạo của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào từ tháng 5 đến tháng 12-1975, nhân dân Lào nổi dậy giành chính quyền trong cả nớc. Ngày 2-12-1975, nớc Cộng hoà Dân chủ nhân dân Lào chính thức thành lập. - ý nghĩa lịch sử cách mạng Lào: Thắng lợi của 30 năm đấu tranh gian khổ có ý nghĩa lịch sử trọng đại của nớc Lào. Dới sự lãnh đạo của Đảng Nhân dân cách mạnh Lào, quân đội và nhân dân Lào đã: + Đánh thắng bọn thực dân xâm lợc Pháp, và bọn xâm lợc Mĩ, giành độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. + Chấm dứt nền quân chủ phong kiến, thành lập Nhà nớc cộng hòa dân chủ nhân dân. + Hoàn thành thắng lợi cuộc cách mạng dân tộc dân chủ, đa nớc Lào bớc sang thời kỳ phát triển mới. + Đánh dấu thắng lợi mới của tình đoàn kết giữa ba nớc Đông Dơng trong cuộc đấu tranh chống đế quốc, giành độc lập tự do và xây dựng đất nớc. Tình đoàn kết hữu nghị Việt Lào đã đợc thử thách trong khói lữa chiến tranh, ngày càng phát triển trong công cuộc xây dựng hòa bình. Vấn đề 5: Những biến đổi về kinh tế, chính trị và xã hội ở Đông Nam á trớc và sau chiến tranh thế giới thứ hai. - Trớc chiến tranh: Là những nớc thuộc địa, lệ thuộc vào các nớc t bản phơng Tây, bị các nớc t bản phơng Tây ra sức bốc lột tàn bạo Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc tuy diễn ra mạnh mẽ nhng đều thất bại . - Từ sau chiến tranh: Lần lợt các nớc đều giành đợc độc lập dân tộc với các chế độ chính trị phù hợp cho mỗi nớc. Từ sau khi giành đợc độc lập dân tộc các nớc đều ra sức xây dựng phát triển nền kinh tế xã hội của mình, nhiều nớc đạt đợc nhiều thành tựu to lớn (NIC, con rồng); các nớc Đông Nam á chuyển từ đối đầu sang đối thoại và hợp tác, đều trở thành thành viên của ASEAN. Vấn đề 6: Quá trình thành lập và phát triển của Hiệp hội các nớc Đông Nam á (ASEAN). Cơ hội thách thức Việt Nam khi gia nhập tổ chức này ? Câu 1: Quá trình thành lập và phát triển của Hiệp hội các nớc Đông Nam á (ASEAN) ?Cơ hội thách thức Việt Nam khi gia nhập tổ chức này ? - Hoàn cảnh ra đời: Nguyễn Văn Nhẫn - GV Trờng THPT Bán công Bố Trạch Trang 7 Để cơng ôn thi tốt nghiệp THPT năm học 2007-2008 + Sau khi giành độc độc lập, các nớc Đông Nam á ra sức khôi phục và phát triển kinh tế. Trong khi 3 nớc Đông Dơng phải tiến hành cuộc chiến tranh cứu nớc gian khổ. + Tháng 8-1967, "Hiệp hội các nớc Đông Nam á" (ASEAN) thành lập tại Băng Cốc (Thái Lan) gồm các nớc: Inđônêsia, Malaixia, Xingapo, Thái Lan và Philippin. Hiện nay số thành viên của ASEAN là 10 nớc. Việt Nam gia nhập tổ chức ASEAN vào tháng 7-1995. Trong tơng lai, Đông timo cũng sẽ là thành viên của "Hiệp hội các nớc Đông Nam á" + Mục tiêu của ASEAN: Năm 1976, Hội nghị cấp cao ASEAN họp ở Bali (Inđônêxia) ký hiệp ớc hữu nghị và nêu rõ mục đích của ASEAN là: Mục đích: Xây dựng mối quan hệ hoà bình, hữu nghị và hợp tác giữa các nớc trong khu vực, tạo nên một cộng đồng Đông Nam á hùng mạnh trên cơ sở tự cờng khu vực. Thiết lập một khu vực hoà bình, tự do, trung lập ở Đông Nam á. Nh vậy, ASEAN là tổ chức Liên minh chính trị - kinh tế của khu vực Đông Nam á. - Quá trình phát triển: Hoạt động của ASEAN trải qua các giai đoạn phát triển chính: + Từ 1967 đến 1975: ASEAN còn là một tổ chức khu vực non yếu, chơng trình hợp tác giữa các nớc thành viên còn rời rạc. + Tháng 2-1976, các nớc ASEAN đã ký "Hiệp ớc hữu nghị và hợp tác" (tại Hội nghị cấp cao ở Bali, Inđônêxia) nêu rõ mục tiêu xây dựng những mối quan hệ hữu nghị hợp tác giữa các nớc trong khu vực tạo nên một cộng đồng ĐNA hùng mạnh trên cơ sở tự cờng khu vực, thiết lập một khu vực hoà bình, tự do, trung lập ở ĐNA. ASEAN trở thành một tổ chức chính trị - kinh tế của khu vực ĐNA. + 1979 ASEAN có quan hệ đối đầu với ba nớc Đông Dơng (chủ yếu xoay quanh vấn đề Campuchia). Đến cuối thập niên 80 ASEAN đã chuyển sang đối thoại, hợp tác trong cùng tồn tại hoà bình với ba nớc Đông Dơng. Sau khi vấn đề Campuchia đợc giải quyết, ASEAN và ba nớc Đông Dơng đã phát triển mối quan hệ hợp tác trên các lĩnh vực kinh tế, văn hoá, khoa học . + Năm 1995, Việt Nam gia nhập ASEAN, sau đó là gia nhập của các nớc Lào, Mianma (1997), Campuchia (1999). ASEAN gồm 10 nớc đã trở thành "ASEAN toàn ĐNA" - Thời cơ, thách thức Việt Nam khi gia nhập tổ chức này: + Thời cơ: Tạo điều kiện cho Việt Nam đợc hoà nhập vào cộng đồng khu vực, vào thị trờng các nớc Đông Nam á. Thu hút đợc vốn đầu t, mở ra cơ hội giao lu học tập, tiếp thu trình độ khoa học - kĩ thuật, công nghệ và văn hoá để phát triển đất nớc ta. + Thách thức: Việt Nam phải chịu sự cạnh tranh quyết liệt, nhất là về kinh tế. Hoà nhập nếu không đứng vững thì dễ bị tụt hậu về kinh tế và bị "hoà tan" về chính trị, văn hoá xã hội . Nguyễn Văn Nhẫn - GV Trờng THPT Bán công Bố Trạch Trang 8 Để cơng ôn thi tốt nghiệp THPT năm học 2007-2008 + Thái độ: Bình tĩnh, không bỏ lỡ thời cơ. Cần ra sức học tập, nắm vững khoa học kĩ thuật Câu 2: Từ sau chiến tranh thế giới thứ hai đến nay Đông Nam á có những biến đổi to lớn gì ? Theo Anh (chị) trong những biến đổi lớn đó thì biến đổi lớn nào là quan trọng nhất ? Vì sao ? - Từ sau chiến tranh thế giới thứ hai Đông Nam á có những biến đổi lớn sau đây: + Biến đổi thứ nhất: Các nớc Đông Nam á từ thân phận các nớc thuộc địa, nữa thuộc địa và lệ thuộc đã trở thành những nớc độc lập. (Kể tóm tắt 10 nớc Đông Nam á và cho biết thuộc địa của nớc nào, và giành độc lập năm nào theo gợi ý sau) - Biến đổi thứ hai: Từ sau khi giành lại độc lập, các nớc Đông Nam á đều ra sức xây dựng và phát triển nền kinh tế - xã hội của mình và đạt nhiều thành tựu to lớn: nh Xingapo, Inđônêxia, Thái Lan, Malaixia, đặc biệt là Xingapo, n- ớc có nền kinh tế phát triển nhất ở khu vực ĐNA và đợc xếp vào hàng nớc phát triển trên thế giới. - Biến đổi thứ ba: Cho đến tháng 4-1999, các nớc ĐNA đều gia nhập Hiệp hội các nớc ĐNA, gọi tắt là ASEAN nhằm mục tiêu xây dựng những mối quan hệ hoà bình, hữu nghị hợp tác giữa các nớc trong khu vực. Trong những biến đổi đó biến đổi nào là quan trọng nhất: Là biến đổi từ thân phận các nớc thuộc địa, nữa thuộc địa và lệ thuộc đã trở thành những nớc độc lập. Nhờ có biến đổi đó các nớc ĐNA mới có những điều kiện thuận lợi để xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội của mình ngày càng phồn vinh. Câu 4: Hãy nêu những hiểu biết của mình về tổ chức ASEAN ? Sự gia nhập của Việt Nam vào ASEAN ? - Hoàn cảnh ra đời: Sau khi giành độc độc lập, nhiều nớc Đông Nam á dự định thành lập một tổ chức khu vực nhằm hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau về kinh tế, khoa học kĩ thuật và văn hoá, đồng thời để hạn chế ảnh hởng của các nớc lớn đối với các nớc trong khu vực. Ngày 8- 8-1967, "Hiệp hội các nớc Đông Nam á" (ASEAN) thành lập tại Băng Cốc (Thái Lan) gồm các nớc: Inđônêsia, Malaixia, Xingapo, Thái Lan và Philippin. Hiện nay số thành viên của ASEAN là 10 nớc. Việt Nam gia nhập tổ chức ASEAN vào tháng 7-1995. - Mục tiêu: Tơng trợ, hợp tác về kinh tế; xây dựng một Đông Nam á thịnh vợng, an ninh, hoà bình trung lập và cùng phát triển. Nh vậy, ASEAN là tổ chức Liên minh chính trị kinh tế của khu vực Đông Nam á. - Cơ cấu tổ chức: + Hội nghị thợng đỉnh: 3 năm họp 1 lần. + Hội nghị ngoại trởng: mỗi năm họp 1 lần + Uỷ ban thờng trực: đảm nhận công việc giữa hai kỳ họp của hội nghị ngoại trởng. Nguyễn Văn Nhẫn - GV Trờng THPT Bán công Bố Trạch Trang 9 Để cơng ôn thi tốt nghiệp THPT năm học 2007-2008 + Hệ thống các Uỷ ban thờng trực phụ trách các ngành. - Các giai đoạn chính: + Giai đoạn đầu (1967-1975) - Từ 1967 - 1975: ASEAN còn non yếu, cha có hoạt động nổi bật, mọi ng- ời ít biết đến. - Từ 1976 đến nay: ASEAN ngày càng phát triển, có những đóng góp tích cực trong khu vực và trên thế giới. Hiện nay ASEAN trở thành một tổ chức của tất cả các nớc trong khu vực: Năm 1984, brunây trở thành thành viên thứ sáu của ASEAN, năm 1995 Việt Nam là thành viên thứ chính thức của ASEAN, năm 1997, Lào và Mianma cũng gia nhập ASEAN, năm 1999 Campuchia, thành viên thứ 10, thành viên thứ cuối cùng của ASEAN đợc kết nạp. * Mối quan hệ Việt Nam với ASEAN. - Từ 1967-1972: Do một số nớc dính líu vào cuộc chiến tranh của Mĩ ở Việt Nam nên quan hệ Việt Nam - ASEAN rất hạn chế. - Từ 1973-1986: Tình hình khu vực có nhiều chuyển biến. Quan hệ Việt Nam - ASEAN đã đợc cải thiện. Tuy nhiên do "vấn đề Campuchia" mà mối quan hệ giữa Việt Nam - ASEAN vẫn còn căng thẳng. - Từ 1986, nhất là từ cuối thập niên 80, do"vấn đề Campuchia" đã đợc giải quyết nên quan hệ Việt Nam - ASEAN đã chuyển sang đối thoại, thân thiện hợp tác. - Hiện nay, quan hệ Việt Nam - ASEAN ngày càng phát triển toàn diện, có hiệu quả. Việt Nam trở thành thành viên thứ 7 của ASEAN (7-1995) và có vai trò tích cực trên nhiều lĩnh vực trong ASEAN. * Sự gia nhập của Việt Nam vào ASEAN ? - Tán thành những nguyên tắc của tổ chức ASEAN, tháng 7-1992, tại Manila (Philippin) Việt Nam và Lào đã gia nhập Hiệp ớc Bali, trở thành quan sát viên chính thức của ASEAN. - Ngày 28-07-1995, Việt Nam đã gia nhập ASEAN. đa số thành viên của tổ chức này lên 7 nớc. Đây là một sự kiện quan trọng trong việc thúc đẩy xu thế hoà bình, ổn định và hợp tác ở khu vực Đông Nam á. - Ngày 23-7-1997, Hiệp hội các nớc Đông Nam á kết nạp thêm Lào, Mianma. Từ ngày 30-4-1999, Campuchia là thành viên thứ 10 của tổ chức này. Nh vậy, ASEAN đã trở thành "ASEAN toàn Đông Nam á". Hơn 30 năm, kể từ khi ra đời, ASEAN đã đạt đợc những thành tựu to lớn và tốc độ tăng trởng kinh tế cao, tạo nên những biến đổi sâu sắc trong đời sống kinh tế xã hội các nớc thành viên. Mặc dù có những bớc thăng trầm, vai trò quốc tế ASEAN (với t cách là một tổ chức chính trị kinh tế khu vực) ngày càng tăng. Vấn đề 7: Các giai đoạn phát triển và thắng lợi của phong trào giải phóng dân tộc ở Châu Phi từ 1945 đến nay ? - Những nét chung: Nguyễn Văn Nhẫn - GV Trờng THPT Bán công Bố Trạch Trang 10 [...]... phong kiến, đa công nhân và nông dân lên nắm chính quyền xây dựng chế độ mới- chế độ XHCN - Dới ảnh hởng của cách mạng Tháng Mời Nga, phong trào giải phóng dân tộc ở các nớc phơng Đông và phong trào công nhân ở các nớc phơng Tây gắn bó mật thi t với nhau trong cuộc đấu tranh chống CNĐQ Nguyễn Văn Nhẫn - GV Trờng THPT Bán công Bố Trạch Trang 27 Để cơng ôn thi tốt nghiệp THPT năm học 2007-2008 - Trong... hàng thứ hai (sau Mĩ) trong thế giới t bản chủ nghĩa Nguyễn Văn Nhẫn - GV Trờng THPT Bán công Bố Trạch Trang 18 Để cơng ôn thi tốt nghiệp THPT năm học 2007-2008 Trong công nghiệp: Giá trị sản lợng công nghiệp năm 1950 là 4,1 tỷ đô la, đến năm 1960 vơn lên 56,4 tỷ đô la Trong nông nghiệp: Năm 1969 cung cấp 80% nhu cầu trong nớc Đến năm 1973, tổng sản phẩm quốc dân đạt 402 tỷ đô la Trong khoảng 20 năm tổng... nguồn năng lợng mới phong phú vô tận: năng lợng nguyên tử, năng lợng nhiệt hạch, năng lợng mặt trời + Chế tạo những vật liệu mới thay thế cho nguyên liệu thi n nhiên đang ngày càng vơi cạn, quan trọng nhất là chất Pôlime + Cuộc "Cách mạng xanh" trong nông nghiệp, nhờ đó con ngời đã tìm ra đợc phơng hớng để có thể khắc phục đợc nạn đói ăn, thi u thực phẩm + Những phát minh trong lĩnh vực giao thông... phát triển mới của phong trào giải phóng dân tộc ở Mĩ latinh - Làm thất bại âm mu của Mĩ trong việc chinh phục Cuba - Cổ vũ phong trào đấu tranh của các nớc trong khu vực - Xứng đáng là lá cờ đầu của phong trào giải phóng dân tộc ở Milatinh * Nét khác nhau của phong trào giải phóng dân tộc ở Mĩ latinh vời phong trào giải phóng dân tộc ở châu á, châu Phi ? Châu á, châu Phi Mĩ latinh - Cuối thế kỷ XIX,... khai Câu 2: Trình bày một số sự kiện tiêu biểu trong thời kỳ 1936-1939 Chủ trơng của đảng đáp ứng nguyện vọng bức thi t của quần chúng, làm dấy lên phong trào đấu tranh sôi nổi mạnh mẽ, trong đó có các cuộc đấu tranh tiêu biểu nh: Phong trào Đông Dơng đại hội, cuộc "đón rớc" GôĐa và toàn quyền Đông Dơng Bơriviê, cuộc mít tinh ngày 1-5-1938 ở Hà Nội * Phong trào Đông Dơng Đại hội (8-1936) Giữa năm 1936,... 2 Đàn áp phong trào giải phóng dân tộc, phong trào công nhân, phong trào hoà bình dân chủ và tiến bộ trên thế giới 3 Khống chế, nô dịch, điều khiển các nớc đồng minh Để đạt đợc mục tiêu trên, Mĩ thực hiện chính sách cơ bản là "Chính sách thực lực", lập ra các khối quân sự, chạy đua vũ trang, phát động nhiều cuộc chiến tranh xâm lợc, can thi p vào nhiều nớc, nhiều khu vực trên thế giới - Trong việc thực... nay + Do sự bùng nổ dân số và nhu cầu sinh hoạt ngày càng cao của con ngời, mặt khác do tài nguyên thi n nhiên cung cấp cho cuộc sống con ngời ngày càng vơi cạn một cách nghiêm trọng, vì vậy việc tìm ra công cụ sản xuất mới có kỹ thuật cao, những nguồn năng lợng và những vật liệu mới thay thế đợc đặt ra một cách bức thi t đối với con ngời + Do yêu cầu của cuộc chiến tranh thế giới thứ hai, các bên... ra đời Đảng Cộng sản Trung Quốc (7/1921) và sự phát triển của phong trào cách mạng Trung Quốc vào những năm 20 là điều kiện thuận lợi cho những ngời cách mạng Việt Nam "đứng chân" và gây dựng phong trào trong nớc T tởng dân chủ t sản, nhất là chủ nghĩa Tam Dân, ảnh hởng mạnh đến phong trào dân tộc dân chủ theo khuynh hớng t sản làm phong trào này phát triển nhanh, nhng tất cả đều thất bại Tháng 3-1919,... Việt Nam - Hoàn cảnh: + Phong trào dân tộc dân chủ ở nớc ta, đặc biệt là phong trào công nôngtheo con đờng cách mạng vô sản phát triển mạnh mẽ, đặt ra yêu cầu phải gấp rút có một chính đảng của giai cấp vô sản, kịp thời đa cách mạng Việt Nam tiến lên những bớc mới + Hoàn cảnh trên đã tác động mạnh mẽ tới những phần tử tiên tiến trong lực lợng cách mạng nớc ta Trớc hết, trong tổ chức Hội Việt Nam CMTN,... Việt Nam trong những năm 20 của thế kỷ này - Là bớc ngoặt vĩ đại trong lịch sử của giai cấp công nhân và của cách mạng Việt Nam, "nó chứng tỏ rằng giai cấp vô sản ta đã trởng thành và đủ sức lãnh đạo cách mạng" (Hồ Chí Minh) Nguyễn Văn Nhẫn - GV Trờng THPT Bán công Bố Trạch Trang 30 Để cơng ôn thi tốt nghiệp THPT năm học 2007-2008 - Chấm dứt thời kỳ khủng hoảng về vai trò lãnh đạo trong phong trào cách . của phong trào giải phóng dân tộc ở Mĩ latinh. - Làm thất bại âm mu của Mĩ trong việc chinh phục Cuba. - Cổ vũ phong trào đấu tranh của các nớc trong khu. thế lực phản động trong nớc gây ra đều lần lợt bị dập tắt. - Thi u sót, sai lầm: + Rập khuôn theo mô hình xây dựng CNXH của Liên xô. + Thi u dân chủ, công