BÁO CÁO HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG TỈNH CAO BẰNG NĂM 2010 MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG Bảng 2.2 Tỷ lệ gia tăng DS theo năm 15 Bảng 2.3 Cơ cấu dân số thành thị - nông thôn .16 Bảng 2.4 Cơ cấu tỷ trọng nhóm ngành công nghiệp giai đoạn 2010 2020 20 Bảng 2.5 Dự báo nhu cầu vật liệu xây dựng tỉnh Cao Bằng đến năm 2020 22 Bảng 2.6 Danh mục dự án xây dựng nhà máy thủy điện địa bàn tỉnh giai đoạn 2015 - 2020 .23 Bảng 2.7 So sánh chiều dài loại đường Cao Bằng với toàn quốc 24 Bảng 2.8 Diễn biến độ che phủ rừng giai đoạn 2006 - 2010 .27 Bảng 2.9 Tình hình thực kế hoạch GTSX NLTS tỉnh Cao Bằng .27 giai đoạn 2006 - 2010 27 Bảng 2.10 Dự báo tiêu kinh tế - xã hội tỉnh ngành nông nghiệp .28 Bảng 2.11 Chỉ số tăng trưởng ngành du lịch tỉnh Cao Bằng qua năm .30 Bảng 3.1: Kết đo, phân tích Giếng nước UBND xã Hồng Định 39 Bảng 3.2: Tải lượng chất ô nhiễm nước thải công nghiệp đến năm 2020 42 Bảng 3.3 Lượng nước thải chăn nuôi đến năm 2020 42 Bảng 3.4 Dự báo tải lượng nồng độ chất ô nhiễm nước thải sinh hoạt 43 Bản 4.1 Lượng khí thải phát sinh hoạt động dân sinh 50 Bảng 4.2 Lượng khí thải hoạt động sản xuất nông nghiệp 50 Bảng 4.3.: Lượng khí thải sản xuất nông nghiệp vào năm 2010 2020 51 Bảng 4.4 Lượng khí thải phát sinh chăn nuôi 51 Bảng 4.5 Dự báo tải lượng khí thải hoạt động công nghiệp Cao Bằng .52 Bảng 4.6 Lượng khí thải phát thải từ ô tô vơi dung tích 2000 cc 1000 km .52 Bảng 4.7 Dự tính lượng phát thải hoạt động giao thông đến năm 2020 .52 Bảng 6.1 Cấu trúc thành phần loài thực vật tỉnh Cao Bằng 61 Bảng 6.2 Cấu trúc thành phần loài khu hệ chim tỉnh Cao Bằng 62 Bảng 6.3 Cấu trúc thành phần loài thú tỉnh Cao Bằng 63 Bảng 7.1 Khối lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh tỉnh Cao Bằng .68 Bảng 7.2 Tình hình thu gom xử lý chất thải rắn đô thị tỉnh Cao Bằng 69 Bảng 7.3 Hiện trạng bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt tỉnh Cao Bằng 70 Bảng 9.1 Phân bố mưa từ tháng - 10 năm 2009 số nơi 80 Bảng 10.1 Thống kê số lượng gia súc, gia cầm chết qua năm .89 DANH MỤC HÌNH Hình 2.1 Giá trị sản xuất theo giá hành phân theo khu vực kinh tế 13 Hình 2.2 Dân số trung bình qua năm .15 Hình 3.2 Hàm lượng TSS sông 36 Hình 3.5: Kết phân tích nước sông Bằng Giang số huyện, thị - So sánh với Quy chuẩn Việt Nam (Nguồn: Trạm Quan trắc môi trường) 38 Hình 3.6: Diễn biến BOD5 sông thị trấn, thị xã khu vực tập trung đông dân cư (Nguồn: Trạm Quan Trắc môi trường) 39 Hình 3.7: Diễn biến BOD5 số hồ tỉnh (Nguồn: Trạm Quan trắc môi trường) 39 Hình 3.8 Kết phân tích số tiêu giếng nước khu vực xã Đề Thám, thị xã Cao Bằng (nguồn: Trạm Quan Trắc môi trường) 41 Hình 4.1 Nhà máy xi măng Cao Bằng 44 Hình 4.2 Kết đo nồng độ bụi lơ lửng số khu dân cư địa bàn tỉnh (nguồn: Trạm Quan trắc môi trường) 45 Hình 4.4 Nồng độ bụi đo điểm quan trắc khu vực thị xã .46 Hình 4.5 Nồng độ bụi quan trắc khu vực chợ số huyện 47 .49 Hình 4.7 Diễn biến bụi lơ lửng trung tâm số huyện giai đoạn 2007 - 2010 (nguồn: Trạm Quan trắc môi trường) 49 Hình 4.8 Diễn biến SO2 số khu vực đông phương tiện qua lại 49 Hình 5.1 Diện tích ba loại rừng Cao Bằng qua năm (Nguồn: Chi cục Kiểm lâm Cao Bằng) .55 Hình 5.2 Lượng thuốc bảo vệ thực vật sử dụng địa bàn tỉnh qua năm (nguồn: Chi cục Bảo vệ thực vật Cao Bằng) 56 Hình 6.1: Giá trị sản xuất theo giá hành ngành Lâm nghiệp .65 Hình 9.1 Số liệu mực nước trạm thủy văn Bằng Giang qua năm 80 (nguồn: Trung tâm Khí tượng thủy văn Cao Bằng) 80 .81 Hình 9.2 Số liệu trung bình nhiệt độ, độ ẩm từ năm 2005 - 2009 .81 Hình 10.1 Tỷ lệ công trình xử lý nước thải tổng số bệnh viện, TT-YTDP 84 Hình 10.2 Kết điều tra nguồn nước sinh hoạt người dân nông thôn (dự án DBRP) 84 Hình 10.3 Kết công tác khám chữa bệnh toàn tỉnh .86 Hình 10.4 Tổng diện tích rừng bị cháy rừng bị phá qua năm .87 Hình 10.5 Lượng hóa chất trung bình để xử lý 01 m3 nước cấp sinh hoạt .88 DANH MỤC VIẾT TẮT STT 10 Viết tắt BCH TW BOD5 BV & KD TV BVMT BVTV CCN CNH - HĐH COD CTRSH DBRP Đầy đủ Ban chấp hành Trung Ương Nhu cầu oxi sinh học Bảo vệ kinh doanh thực vật Bảo vệ môi trường Bảo vệ thực vật Cụm công nghiệp Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa Nhu cầu oxi hóa học Chất thải rắn sinh hoạt Dự án phát triển kinh doanh với người nghèo 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 DS-KHHGĐ ENTEC GTSX GTVT HĐND HNKTQT KCN KD KH KHCN KH-XH NLTS ODA PN QCVN SX SXCN TBNN TNHH TH TSS TTYTDP UBND VĐT WB WHO WTO Dân số- Kế hoạch hóa gia đình Trung tâm công nghệ môi trường Giá trị sản xuất Giao thông vận tải Hội đồng nhân dân Hội nhập kinh tế quốc tế Khu công nghiệp Kinh doanh Kế hoạch Khoa học công nghệ Kinh tế - Xã hội Nông lâm thủy sản Hỗ trợ phát triển thức Phụ nữ Quy chuẩn Việt Nam Sản xuất Sản xuất công nghiệp Trung bình nhiều năm Trách nhiệm hữu hạn Thực Tổng chất rắn lơ lửng Trung tâm y tế dự phòng Ủy Ban Nhân Dân Vốn đầu tư Ngân hàng giới Tổ chức y tế giới Tổ chức thương mại giới DANH MỤC KHUNG Khung 5.1 5.2 6.1 6.2 8.1 8.2 Tên khung Công tác cung ứng vật tư thuốc BVTV Công tác tra sở bán thuốc BVTV Tình hình vi phạm luật bảo vệ phát triển rừng Các địa phương xảy cháy rừng Thiệt hại sở hạ tầng mưa lũ năm 2009 huyện Hạ Lang Thiệt hại báo lũ huyện Bảo Lạc tháng 4/2009 Lời nói đầu Báo cáo trạng môi trường nhằm mục đích đánh giá tình trạng môi trường, cung cấp sở thực tiễn để xem xét tác động qua lại phát triển kinh tế - xã hội môi trường, kịp thời điều chỉnh kế hoạch hay bổ sung, tăng cường giải pháp bảo vệ môi trường, đảm bảo cho phát triển bền vững Báo cáo tổng kết số liệu quan trắc chất lượng môi trường từ đánh giá diễn biến môi trường, tác động qua lại phát triển kinh tế - xã hội môi trường tình hình hoạt động bảo vệ môi trường Báo cáo dự báo diễn biến môi trường tương lai đề xuất sách biện pháp đáp ứng nhằm giải vấn đề môi trường Trong nhiều năm gần đây, kinh tế phát triển kéo theo tác động xấu tới môi trường Sự phát triển công nghiệp, nông nghiệp, xây dựng du lịch đem lại lợi tích thiết thực cho xã hội để lại hậu đáng kể cho môi trường Kết ô nhiễm môi trường nước, không khí, đất ảnh hưởng trực tiếp đến sinh thái môi trường, hủy hoại hệ thực vật, động vật ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người Là tỉnh miền núi vùng Đông Bắc, có vị trí vai trò quan trọng bảo vệ hệ sinh thái đầu nguồn, môi trường tỉnh Cao Bằng chịu tác động tự nhiên lũ lụt, hạn hán số vùng đất bị xói mòn địa hình có độ dốc lớn… Nhận thức rõ thực trạng trên, năm gần tỉnh Cao Bằng có sách chiến lược phù hợp thông qua biện pháp cụ thể bảo vệ môi trường kết hợp tuyên truyền giáo dục nhằm nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường cho quần chúng nhân dân tra xử phạt nghiêm vi phạm lĩnh vực môi trường Báo cáo tư liệu hữu ích để hỗ trợ đơn vị chức công tác quản lý bảo vệ môi trường TRÍCH YẾU Mục đích báo cáo Báo cáo trạng môi trường nhằm mục đích đánh giá tình trạng môi trường, cung cấp sở thực tiễn để xem xét tác động qua lại phát triển kinh tế - xã hội môi trường, kịp thời điều chỉnh kế hoạch, quy hoạch hay bổ sung, tăng cường giải pháp bảo vệ môi trường, đảm bảo cho phát triển bền vững Nhiệm vụ thực Để đạt mục đích Báo cáo, nhiệm vụ cần phải thực giải sau: - Điều tra, đánh giá thực trạng chất lượng thành phần môi trường địa bàn toàn tỉnh - Thiết lập mối tương quan so sánh thành phần môi trường qua giai đoạn vùng - Từ thiết lập mối quan hệ trên, đánh giá, cảnh báo dự báo diễn biến môi trường toàn tỉnh - Phân tích sách bảo vệ môi trường tỉnh, đánh giá mức độ phù hợp với thực tế môi trường địa phương Cấu trúc Báo cáo Báo cáo trạng môi trường tỉnh Cao Bằng gồm phần mở đầu, kết luận, kiến nghị 12 chương, sau: Chương I: Trình bày cách tổng quan điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội tỉnh Chương II: Trình bày cụ thể động lực gây áp lực lên môi trường, lĩnh vực, khái quát diễn biến hoạt động, áp lực hoạt động gây từ làm đánh giá toàn diện xem vấn đề ô nhiễm có nguồn gốc từ lĩnh vực Chương III đến Chương IX: Trình bày động lực áp lực thành phần môi trường Trong chương này, thành phần môi trường phân tích nguồn gốc áp lực, thực trạng ô nhiễm Trên sở đưa dự báo vấn đề ô nhiễm thành phần tương lai Chương X: Tập trung điều tra đánh giá động lực gây áp lực lên môi trường, đánh giá tác động ô nhiễm môi trường đến người, kinh tế - xã hội môi trường sinh thái Chương XI: Nội dung chủ yếu giới thiệu tổ chức công tác quản lý môi trường thời gian qua như: kiểm tra, kiểm soát, xử lý vấn đề môi trường; thẩm định đánh giá tác động môi trường; tồn thách thức công tác quản lý, bảo vệ môi trường Chương XII: Phần trình bày sách tổng thể sách ưu tiên công tác bảo vệ môi trường Bên cạnh đề giải pháp thực phục vụ cho công tác bảo vệ môi trường địa bàn tỉnh Phương pháp xây dựng báo cáo Báo cáo trạng môi trường tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2005 -2010 xây dựng theo phương pháp phân tích mô hình DPSIR: “D: động lực (phát triển kinh tế xã hội, nguyên nhân sâu xa biến đổi môi trường); P: áp lực (các nguồn thải trực tiếp gây ô nhiễm suy thoái môi trường); S: trạng (sự biến đổi chất lượng thành phần môi trường đất, nước, không khí ); I: tác động (tác động ô nhiễm môi trường sức khoẻ cộng đồng, hệ sinh thái, kinh tế - xã hội); R: đáp ứng (các giải pháp bảo vệ môi trường)” Mô hình áp dụng theo quy định Thông tư số 08/2010/TT-BTNMT ngày 18 tháng năm 2010 Bộ Tài nguyên Môi trường Quy định việc xây dựng báo cáo môi trường quốc gia, Báo cáo tình hình tác động môi trường ngành, lĩnh vực Báo cáo trạng môi trường cấp tỉnh Nguồn cung cấp số liệu - Báo cáo trạng môi trường tỉnh Cao Bằng năm 2006 đến 2009; - Báo cáo kết quan trắc giám sát chất lượng môi trường địa bàn tỉnh Cao Bằng năm từ 2006 đến 2010; - Niên giám thống kê tỉnh Cao Bằng năm 2008, 2009; - Các tài liệu điều kiện tự nhiên, tình hình phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Cao Bằng; - Các số liệu Sở, Ban, Ngành liên quan cung cấp - Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế-xã hội tỉnh Cao Bằng 2006 - 2020 - Các kết phân tích chất lượng môi trường đất, nước, không khí địa bàn tỉnh Cao Bằng từ năm 2006 đến 2010 Tổ chức thực lập báo cáo Báo cáo trạng môi trường tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2005 - 2010 Tổ biên tập Báo cáo trạng môi trường thực hiện, danh sách thành viên thực quy định hai định sau: Quyết định số 680/QĐ-UBND ngày 14/5/2010 Ủy ban nhân dân tỉnh Cao Bằng Quyết định thành lập Tổ biên tập Báo cáo trạng môi trường; Quyết định số 1389/QĐ-UBND ngày 25/8/2010 Ủy ban nhân dân tỉnh Cao Bằng Quyết định Bổ sung Tổ biên tập Báo cáo trạng môi trường Tổ chức thu thập số liệu sở ban ngành, huyện thị Phân công xây dựng nội dung cụ thể chương mục cho tổ viên Tổng hợp xây dựng dự thảo Báo cáo Tổ chức lấy ý kiến góp ý dự thảo Báo cáo sở ban ngành, huyện thị Tổng hợp, chỉnh sửa trình phê duyệt Báo cáo Hiện trạng môi trường tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2005 - 2010 CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN 1.1 Điều kiện địa lý tự nhiên Cao Bằng tỉnh biên giới phía Bắc Việt Nam, nằm vùng miền núi trung du Bắc Bộ, tổng diện tích tỉnh 672.462,18 ha, giới hạn tọa độ địa lý từ 22021’21’’ đến 23007’12’’ vĩ độ Bắc từ 105016’’15’’ đến 106050’25’’ kinh độ Đông + Phía Bắc phía Đông giáp tỉnh Quảng Tây nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa với đường biên giới trải dài 333,025km + Phía Nam giáp tỉnh Bắc Kạn, Lạng Sơn + Phía Tây giáp tỉnh Hà Giang Tuyên Quang Tỉnh lỵ thị xã Cao Bằng cách thủ đô Hà Nội 286 km theo đường quốc lộ 3, cách thành phố Lạng Sơn 120 km theo đường quốc lộ 4A qua Đông Khê từ nối liền với tỉnh Quảng Ninh theo đường quốc lộ 4B 1.2 Điều kiện địa hình, địa mạo Cao Bằng tỉnh có địa hình phức tạp với ba vùng rõ rệt vùng núi đất, vùng núi đá vùng địa hình trũng, độ cao trung bình so với mặt biển 300m, thấp dần từ Bắc xuống Nam từ Tây sang Đông, đỉnh cao núi Phja Oắc thuộc huyện Nguyên Bình với độ cao 1.931m + Vùng bồn địa: Địa hình vùng phẳng, bao gồm đồi thấp xen kẽ cánh đồng tương đối rộng Phân bố chủ yếu huyện Hòa An, thị xã Cao Bằng xã phía Nam huyện Hà Quảng Độ cao trung bình so với mặt nước biển khoảng 100 - 200m + Vùng núi đất: Địa hình núi đất Cao Bằng chạy từ phía Tây Bắc huyện Bảo Lạc, qua Nguyên Bình tới phía Tây Nam huyện Thạch An Là vùng có địa hình chia cắt mạnh, độ dốc lớn, độ cao trung bình so với mặt biển khoảng 300 600m + Vùng núi đá vôi: Vùng núi đá vôi chạy từ phía Bắc dọc theo biên giới Việt - Trung, vòng xuống phía Đông Nam tỉnh Tập trung chủ yếu huyện Hà Quảng, Trà Lĩnh, Trùng Khánh, Thông Nông, Quang Uyên, Phục Hòa Địa hình núi đá cao, chia cắt phức tạp Về địa thế: Cao Bằng tỉnh có độ dốc cao, đặc biệt nơi có nhiều núi đá, có tới 75% diện tích đất đai có độ dốc 250 Nhìn chung Cao Bằng có địa hình đa dạng, bị chia cắt phức tạp hệ thống sông suối dày, núi đồi trùng điệp, thung lũng sâu, phức tạp địa hình tạo nhiều vùng sinh thái đặc thù cho phép Cao Bằng phát triển đa dạng trồng, vật nuôi Tuy nhiên, địa hình chia cắt gây nhiều ảnh hưởng đến giao lưu kinh tế, xã hội đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng sơ đặc biệt giao thông, đồng thời tạo manh mún đất sản xuất nông nghiệp rễ gây rửa trôi, xói mòn đất Đây khó khăn lớn tổ chức sản xuất 1.3 Đặc điểm khí hậu, thời tiết Do nằm sát chí tuyến Bắc vành đai nhiệt đới Bắc bán cầu, nên khí hậu Cao Bằng thuộc khí hậu nhiệt đới gió mùa chi phối địa hình, nên khí hậu tỉnh có nét đặc trưng riêng so với tỉnh khác thuộc vùng Đông Bắc - Trong năm có hai mùa rõ rệt, mùa nóng (mưa nhiều) từ tháng đến tháng 10 mùa lạnh (mưa ít) từ tháng 11 đến tháng năm sau */ Chế độ nhiệt: Nhiệt độ trung bình năm giao động khoảng 19,80C 21,60C, mùa hè có nhiệt độ trung bình giao động khoảng 25 - 28 0C, mùa đông có nhiệt độ trung bình giao động khoảng 14 - 18 0C Tổng tích ôn năm đạt 7.000 - 7.5000C 10 Nghị định số 81/2007/NĐ-CP ngày 23/5/2007 Chính phủ (mỗi huyện, thành phố biên chế, hợp đồng từ 01 - 02 cán chuyên trách môi trường thuộc phòng Tài nguyên môi trường) Cán phân công nhiệm vụ bảo vệ môi trường cấp xã kiêm nhiệm nhiều việc (địa chính, xây dựng ) nghiệp vụ bảo vệ môi trường, thời gian công việc dành cho nhiệm vụ nên hạn chế đến kết thực nhiệm vụ quản lý Nhà nước bảo vệ môi trường sở Nhiều sở sản xuất, kinh doanh chưa bố trí cán chuyên trách môi trường 11.2.2 Về mặt thể chế sách Ở địa phương việc đạo, tổ chức thực nhiệm vụ công tác bảo vệ môi trường chủ yếu theo văn pháp luật trung ương, việc cụ thể hóa văn pháp luật bảo vệ môi trường hạn chế Cụ thể như: Chưa xây dựng văn hướng dẫn phân định cụ thể nhiệm vụ chi bảo vệ môi trường ngân sách địa phương cho cấp ngân sách địa phương; Chưa ban hành quy định bảo vệ môi trường tỉnh; Chưa ban hành quy định bảo vệ môi trường ngành; Quản lý chất thải rắn địa bàn tỉnh; Các văn liên quan đến công tác thủ tục hành bảo vệ môi trường Nhiều sách phát triển ngành địa phương chưa tính đến bảo vệ môi trường; Một số văn bản, chế sách ban hành tổ chức thực hiệu chưa cao, chưa phù hợp với thực tế Chương trình, kế hoạch BVMT dài hạn cấp chưa quan tâm mức 11.2.3 Về mặt tài chính, đầu tư cho công tác bảo vệ môi trường Từ năm 2006, kinh phí nghiệp môi trường thực theo Nghị số 41-NQ/TW, Luật Bảo vệ Môi trường năm 2005 văn hướng dẫn thực Luật Kinh phí nghiệp môi trường bố trí 1% tổng thu ngân sách hàng năm Căn vào nguồn kinh phí, yêu cầu nhiệm vụ công tác bảo vệ môi trường cấp, UBND tỉnh trình HĐND tỉnh phê duyệt phân bổ cho địa phương, sở, ngành tổ chức thực Qua thực tế việc phân bổ quản lý kinh phí nghiệp môi trường huyện, thị không theo quy định huyện phân bổ, quản lý nguồn kinh phí nghiệp môi trường theo ý chủ quan lãnh đạo huyện Đặc biệt số huyện ký hợp đồng toàn số kinh phí nghiệp môi trường với Công ty TNHH thành viên môi trường Cao Bằng để thu gom vận chuyển rác thải sinh hoạt thị trấn, thị tứ, số huyện khác chi khoảng từ 70-90% cho việc thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt, số lại chi cho việc khác không đáng kể Với nguồn kinh phí cấp hàng năm đáp ứng để giải khoảng 1/3 hạng mục chi cho nghiệp môi trường hạng mục khác kinh phí để hoạt động chưa kể đến việc đầu tư trang thiết bị phục vụ quan trắc giám sát môi trường sửa chữa trang thiết bị bị hỏng hóc, không đáp ứng yêu cầu công tác giám sát môi trường 97 Trong năm qua bước đầu doanh nghiệp đầu tư dự án trọng đầu tư kinh phí cho công tác bảo vệ môi trường thực tế chưa đáp ứng nhu cầu để giải vấn đề môi trường doanh nghiệp, mang hình thức chống đối… Số dự án viện trợ nước hỗ trợ công tác bảo vệ môi trường tỉnh chưa có Huy động nguồn lực từ nhân dân đầu tư cho công trình hạ tầng kỹ thuật bảo vệ môi trường địa phương thấp 11.2.4 Về hoạt động giám sát, quan trắc, cảnh báo ô nhiễm môi trường a Hoạt động tra, kiểm tra, kiểm soát ô nhiễm, quản lý chất thải Công tác kiểm tra, giám sát sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ thực bảo vệ môi trường sau có Quyết định phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường, xác nhận cam kết, phê duyệt đề án bảo vệ môi trường trước sở vào hoạt động chưa quan tâm mức Công tác tra, kiểm tra bảo vệ môi trường cấp huyện, xã nhiều hạn chế, số huyện chưa xây dựng kế hoạch kiểm tra, tra bảo vệ môi trường trình cấp thẩm quyền phê duyệt thực Hoạt động tra, kiểm tra chủ yếu giải vụ việc đột xuất phát sinh địa bàn huyện Việc áp dụng biện pháp xử phạt vi phạm hành BVMT thuộc thẩm quyền địa phương xem nhẹ, chưa quan tâm hoạt động phúc tra biện pháp khắc phục hậu vi phạm sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ Một số nơi điểm nóng ô nhiễm môi trường chưa tập trung giải triệt để Công tác quản lý, xử lý chất thải bắt đầu quan tâm thực Tuy nhiên địa bàn tỉnh chưa có sở đủ điều kiện, đăng ký hành nghề vận chuyển, tiêu hủy, xử lý chất thải nguy hại Toàn tỉnh chưa có sở xử lý chất thải nguy hại, chủ yếu để cố định địa giới khu vực doanh nghiệp số chất thải rắn công nghiệp bán cho dịch vụ thương mại, làm phụ gia cho ngành công nghiệp khác Tại thị trấn, thị tứ, vùng nông thôn chất thải rắn sinh hoạt chưa thu gom xử lý triệt để, huyện đầu bãi chôn lấp rác thải, nhiên việc xử lý chôn lấp chưa triệt để chưa theo quy trình chôn lấp thiếu kinh phí thực b Công tác quan trắc, thông tin báo cáo, cảnh báo ô nhiễm môi trường Hiện địa bàn tỉnh Cao Bằng có Trạm quan trắc môi trường thuộc Chi cục Bảo vệ môi trường có chức quan trắc môi trường Phương tiện thiết bị phục vụ công tác quan trắc, phân tích thiếu, số thiết bị đầu tư trước năm 2000 đến hư hỏng, tiêu đo đạc phân tích không phù hợp với quy chuẩn, tiêu chuẩn hành, Trạm thực 98 số tiêu đơn giản lại chủ yếu lấy mẫu gửi thuê sở có đủ lực đo đạc phân tích tỉnh Công tác quan trắc môi trường thực theo mạng lưới điểm quan trắc môi trường đạt tần suất lần/năm mà theo quy định tần suất quan trắc đạt lần/năm thiếu kinh phí, số điểm nóng môi trường cần phải tiến hành phân tích thường xuyên kinh phí thực c Xử lý triệt để sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng Hầu hết sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng theo Quyết định số 64/2003/QĐ-TTg có triển khai thực giải pháp xử lý nguồn gây ô nhiễm nghiêm trọng, giải pháp có tác dụng hạn chế, giảm thiểu nguồn gây ô nhiễm nghiêm trọng, chưa thực xử lý nguồn ô nhiễm nghiêm trọng cách triệt để, tiến độ xử lý chậm không đáp ứng thời hạn quy định Những nguyên tồn lý sau: Đối với sở công ích (Bệnh viện, Bãi rác) vốn tự có thực hiện, nguồn kinh phí ngân sách cấp thiếu, chậm Đối với sở sản xuất kinh doanh thiếu ban hành cụ thể chế miễm giảm thuế để khuyến kích sở tập trung thực xử lý nguồn ô nhiễm nghiêm trọng Thiếu chế cụ thể để sở vay vốn chủ động thực Tỉnh chưa ban hành ưu đãi sử dụng đất phục vụ việc xử lý ô nhiễm triệt để theo Quyết định số 64/2003/QĐTTg Theo yêu cầu Quyết định số 64/2003/QĐ-TTg sở nằm danh sách phụ phụ lục Quyết định số 64/2003/QĐ-TTg nêu thời gian xử lý (Phụ lục 1: 2003-2005; Phụ lục 2: 2003-2006) thời gian bắt buộc phải hoàn thành chế tài sau thời gian sở không hoàn thành coi vi phạm nên sở gây ô nhiễm nghiêm trọng chưa trọng, tập trung xử lý cách nghiêm túc 11.2.5 Về nguồn lực, tham gia cộng đồng a Về nguồn lực Đầu tư từ tổ chức, cá nhân (xã hội hoá) cho bảo vệ môi trường ít, chủ yếu dựa vào nguồn đầu tư từ ngân sách nhà nước Cơ sở hạ tầng bảo vệ môi trường thiếu yếu kém; vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh dịch vụ xảy chưa phát xử lý nghiêm khắc Kết thu phí BVMT nước thải công nghiệp so với thực tế thấp; nhận thức ý thức tuân thủ chủ sở không chấp hành kê khai b Cộng đồng tham gia bảo vệ môi trường Trong thời gian qua từ Luật Bảo vệ Môi trường có hiệu lực thi hành (1/7/2006) tầng lớp nhân dân tỉnh tích cực tham gia vào hoạt động bảo vệ môi trường Tuy nhiên mang tính hình thức, chưa phát huy 99 sức mạnh tổng thể xã hội do: Vai trò đạo, điều hành cấp uỷ, quyền số địa phương sở, ngành tổ chức thực Nghị Bộ Chính trị, Chỉ thị, Nghị quyết, Nghị định, văn Tỉnh uỷ, UBND tỉnh chưa xác định rõ trách nhiệm nhiệm vụ bảo vệ môi trường; Việc triển khai thực chậm trễ vướng mắc, tình hình bảo vệ môi trường vấn đề “nhạy cảm” phải tập trung giải gắn với nhiệm vụ trị địa phương, đơn vị; Công tác tổ chức sơ kết, rút kinh nghiệm, kịp thời động viên, khen thưởng tập thể, cá nhân làm tốt nhiệm vụ công tác bảo vệ môi trường chưa quan tâm, chưa xác định rõ nhiệm vụ bảo vệ môi trường tiêu chí xét thi đua khen thưởng nhiệm vụ công tác hàng năm quan, đơn vị Ý thức chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường phận cán bộ, đảng viên nhân dân chưa nghiêm túc, không tham gia hoạt động xã hội hoá bảo vệ môi trường địa phương, quan phát động, số trường hợp vi phạm bị xử lý hành Công tác truyền thông bảo vệ môi trường chưa thường xuyên (ở cấp huyện, xã) đưa tin viết gương tốt, phê phán việc làm không tốt vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường CHƯƠNG XII: CÁC CHÍNH SÁCH VÀ GIẢI PHÁP BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG 12.1 Các sách tổng thể * Nhóm sách liên quan đến động lực - Tăng cường lực cho cán quản lý môi trường đến cấp huyện, xã - Từng bước hoàn thành chế, sách cho công tác BVMT - Phổ biến, tuyên truyền văn pháp luật BVMT cho sở sản xuất - kinh doanh - dịch vụ tổ chức đoàn thể trị xã hội - Tăng cường lực quản lý nâng cao nhận thức người dân BVMT * Nhóm sách liên quan đến ngành, lĩnh vực - Kiểm soát việc di dân tự do, di dân từ nông thôn vào đô thị, giảm sinh thứ ba - Thoát nước thải xử lý nước thải sinh hoạt đô thị - Quản lý chất thải sinh hoạt, chất thải y tế, chất thải nguy hại - Giáo dục, đào tạo nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường 100 - Đẩy mạnh xã hội hóa công tác bảo vệ môi trường - Cung cấp nước vệ sinh môi trường nông thôn - Đổi công nghệ, thiết bị sản xuất nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường - Bảo vệ môi trường sử dụng tài nguyên đất, nước hoạt động khai thác khoáng sản - Bảo tồn đa dạng sinh học trì độ che phủ rừng * Nhóm sách liên quan đến trạng ô nhiễm môi trường - Bảo vệ sử dụng bền vững tài nguyên nước mặt, nước ngầm - Bảo vệ môi trường khai thác sử dụng hợp lý tài nguyên khoáng sản - Quản lý chất thải nguy hại - Bảo vệ môi trường không khí - Bảo vệ môi trường khai thác sử dụng bền vững tài nguyên đất - Xử lý triệt để sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng 12.2 Các sách vấn đề ưu tiên * Mức độ ưu tiên sách - Bảo vệ sử dụng bền vững tài nguyên nước - Bảo vệ sử dụng bền vững nguồn tài nguyên đa dạng sinh học - Bảo vệ môi trường khai thác sử dụng hợp lý tài nguyên khoáng sản - Tăng cường lực quản lý nâng cao nhận thức người dân BVMT - Phổ biến, tuyên truyền văn pháp luật BVMT cho sở sản xuất - kinh doanh - dịch vụ tổ chức đoàn thể trị xã hội - Cung cấp nước vệ sinh môi trường nông thôn - Bảo vệ cải thiện môi trường đô thị * Mức độ hiệu thực thi vấn đề theo kế hoạch/chiến lược/quy hoạch đề - Xây dựng chế trao đổi, chia sẻ cấp tỉnh, ngành đến huyện, thị xã thuộc tỉnh thường xuyên, có hiệu - Tăng cường hiệu lực, hiệu quản lý nhà nước theo kế hoạch, quy hoạch đề - Triển khai, thực thi việc theo dõi, nghiên cứu, đánh giá, dự báo tình hình diễn biến môi trường phạm vi tỉnh lưu vực sông Bằng 12.2.1 Giải pháp cấu tổ chức quản lý môi trường 101 Hình thành phát triển hệ thống quản lý môi trường địa phương theo hướng kết hợp quản lý tài nguyên với quản lý môi trường Tiếp tục kiện toàn, Sở Tài nguyên Môi trường, phòng Tài nguyên môi trường cấp huyện, có cán chuyên trách môi trường tài nguyên cấp xã Cụ thể là: - Tiếp tục hoàn thiện quan bảo vệ môi trường cấp thị/ huyện, phường/ xã, đặc biệt khu vực có làng nghề Xây dựng chế phối hợp sở ban ngành cấp tỉnh - Nâng cao lực quan trắc, giám sát môi trường, cụ thể: Thành lập Trung tâm quan trắc môi trường thuộc Chi cục Bảo vệ môi trường, có trang bị thiết bị, máy móc, phương tiện, phòng phân tích đạt chuẩn Quốc gia - Xây dựng chế phối hợp ngành địa phương quản lý vấn đề môi trường liên ngành, liên vùng để triển khai hoạt động ngày hiệu quả, đạt mục tiêu đề - Các ngành cần phân công quy định chức nhiệm vụ cụ thể cho đơn vị phụ trách môi trường - Gắn công tác nghiên cứu quản lý với môi trường 12.2.2 Giải pháp mặt sách, thể chế, luật pháp liên quan lĩnh vực bảo vệ môi trường Tăng cường pháp chế môi trường bao gồm nội dung hoàn thiện hệ thống văn quy phạm pháp luật bảo vệ môi trường Các đề xuất cụ thể: - Nghiên cứu, xây dựng chế thực lồng ghép yêu cầu bảo vệ môi trường vào chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển ngành, địa phương; Đẩy mạnh phối hợp liên ngành, liên tỉnh; Tăng cường trách nhiệm quản lý nhà nước bảo vệ môi trường cấp, ngành, địa phương; Nâng cao tính tích cực, chủ động, sáng tạo tổ chức trị, đoàn thể, xã hội việc tham gia giám sát hoạt động bảo vệ môi trường; - Đẩy mạnh việc xây dựng ban hành sách, pháp luật bảo vệ môi trường sở văn Trung ương phù hợp với địa phương, cụ thể: Xây dựng quy định khung nhiệm vụ chi cho hoạt động bảo vệ môi trường; Quy định bảo vệ môi trường địa tỉnh; Quy chế quản lý chất thải rắn; Quy định thủ tục hành bảo vệ môi trường có thống chung toàn tỉnh; - Đẩy mạnh áp dụng công cụ kinh tế quản lý môi trường Nghiên cứu đưa chế, sách về: Hệ thống phí, lệ phí bảo vệ môi trường khí thải chất thải rắn… phù hợp với điều kiện địa phương; - Tạo lập môi trường pháp lý thuận lợi nhằm khuyến khích đa dạng hoá nguồn đầu tư cho bảo vệ môi trường, thúc đẩy xã hội hoá hoạt động bảo vệ môi trường, nhân rộng mô hình phát triển bền vững ngành kinh tế: nông nghiệp, công nghiệp, thuỷ sản, lâm nghiệp 12.2.3 Giải pháp mặt tài chính, đầu tư cho bảo vệ môi trường 102 Triển khai chi 1% ngân sách hàng năm cho nghiệp môi trường phải đạt mục tiêu cụ thể sau: - Quản lý chất thải: Hạn chế, tiến tới ngăn chặn hoàn toàn mức độ gia tăng ô nhiễm suy thoái môi trường; Từng bước xử lý khu vực/điểm nóng môi trường, cải thiện nâng cao chất lượng môi trường; Bảo đảm đạt tiêu đặt Chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia Thủ tướng phê duyệt - Xây dựng, quản lý, vận hành phát triển hệ thống quan trắc phân tích môi trường; xây dựng hệ thống thông tin sở liệu môi trường - Tăng cường công tác bảo tồn thiên nhiên đa dạng sinh học, trước mắt tập trung cho khu vực bảo tồn, điểm có tính đa dạng sinh học cao - Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức môi trường - Nâng cao lực đơn vị nghiệp môi trường, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ khối lượng công tác bảo vệ môi trường - Hỗ trợ thúc đẩy xã hội hoá hoạt động bảo vệ môi trường, phát triển loại hình dịch vụ môi trường Đầu tư cho công tác bảo vệ môi trường thời gian tới phải đảm bảo: - Khi xây dựng, phê duyệt chiến lược, quy hoạch bảo vệ môi trường phải bố trí nguồn lực thực - Xây dựng chế sách để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư bảo vệ môi trường - Đa dạng hoá nguồn đầu tư, tăng tỷ lệ đầu tư cho bảo vệ môi trường từ nguồn vốn hỗ trợ phát triển thức - Vận động nhân dân tham gia đầu tư cho công tác bảo vệ môi trường, tạo điều kiện đẩy mạnh dịch vụ môi trường - Xây dựng kế hoạch đầu tư có trọng tâm, trọng điểm - Đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, làng nghề, bãi rác… - Tạo chế khuyến khích, tranh thủ đầu tư hỗ trợ từ dự án nước cho công tác bảo vệ môi trường 12.2.4 Vấn đề tăng cường hoạt động giám sát chất lượng, quan trắc cảnh báo ô nhiễm môi trường Tiếp tục tăng cường xây dựng đội ngũ cán quản lý, lực lượng tra, kiểm tra, triển khai xử lý nghiêm trường hợp vi phạm nhằm đảm bảo thực nghiêm chỉnh Luật bảo vệ môi trường Tăng cường giám sát việc thực thi chủ trương, sách pháp luật bảo vệ môi trường địa phương sở Các hoạt động kiểm tra giám sát 103 tập trung vào vấn đề nóng, vấn đề môi trường xúc xử lý triệt để sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng Tiếp tục triển khai thực nhiệm vụ điều tra, thống kê loại chất thải rắn, chất thải nguy hại Bên cạnh tăng cường hoạt động hợp tác quốc tế liên quan đến kiểm soát ô nhiễm, quản lý chất thải Tăng cường chất lượng thẩm định báo cáo đánh giá môi trường chiến lược, báo cáo đánh giá tác động môi trường xác nhận cam kết bảo vệ môi trường Tăng cường hoạt động kiểm tra, giám sát hậu thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường 12.2.5 Vấn đề nguồn lực người, giải pháp tăng cường tham gia cộng đồng bảo vệ môi trường Tăng cường số lượng chất lượng cán môi trường Tiếp tục hoàn thiện quan bảo vệ môi trường cấp thị/ huyện, phường/ xã, đặc biệt khu vực có làng nghề Nâng cao nhận thức giáo dục bảo vệ môi trường thông qua phương tiện thông tin đại chúng Phát huy tối đa hiệu phương tiện thông tin đại chúng việc nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường Tổ chức biên soạn hệ thống chương trình phát thanh, truyền hình để chuyển tải đầy đủ nội dung trách nhiệm bảo vệ môi trường người công dân; phổ cập nâng cao hiểu biết môi trường, cung cấp thông tin bảo vệ môi trường; cổ động liên tục cho phong trào toàn dân bảo vệ môi trường, nêu gương điển hình hoạt động bảo vệ môi trường Xây dựng mô hình tự chủ, tự quản bảo vệ môi trường Lồng ghép yếu tố môi trường chương trình, dự án phát triển kinh tế xã hội, nâng cao chất lượng sống nhân dân Tăng cường vai trò cộng đồng việc giám sát thực chủ trương, sách pháp luật bảo vệ môi trường địa phương, sở Cộng đồng trực tiếp tham gia giải xung đột môi trường Lồng ghép nội dung bảo vệ môi trường hoạt động có tính phong trào ngành, tổ chức đoàn thể 12.2.6 Các giải pháp quy hoạch phát triển - Gắn liền công tác bảo vệ môi trường chiến lược, kế hoạch, quy hoạch tổng thể chi tiết phát triển kinh tế - xã hội - Đánh giá môi trường chiến lược cho quy hoạch phát triển ngành, lĩnh vực địa phương - Đẩy mạnh công tác quy hoạch hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật đô thị 104 - Nghiên cứu ban hành chế sách khuyến khích thành phần kinh tế, huy động nguồn lực xã hội tham gia đầu tư, quản lý, vận hành cung cấp dịch vụ công cộng đô thị, xoá bỏ tính độc quyền, manh mún khép kín theo địa giới hành 12.2.7 Các giải pháp công nghệ kỹ thuật - Áp dụng công nghệ sản xuất thay dần công nghệ lạc hậu, gây ô nhiễm môi trường lãng phí tài nguyên - Áp dụng công nghệ môi trường xử lý loại chất thải, chất thải nguy hại - Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học môi trường giai đoạn CNHHDH đất nước với trạng diễn biến môi trường tỉnh - Triển khai ứng dụng rộng rãi đề tài, dự án BVMT nghiên cứu, thử nghiệm thành công - Từng bước đại hóa công nghệ dây chuyền sản xuất nhằm kiểm soát giảm thiểu lượng chất thải phát sinh - Hỗ trợ tài cho sở sản xuất áp dụng chương trình sản xuất 12.2.8 Các giải pháp cụ thể khác tùy theo vấn đề trọng tâm báo cáo 12.2.8.1 Bảo vệ môi trường khu, cụm công nghiệp, sở khai thác chế biến khoáng sản, dịch vụ sản xuất - Lập danh sách phân loại sở gây ô nhiễm môi trường, ô nhiễm môi trường nghiêm trọng + Các khu, cụm công nghiệp; khu công nghiệp Đề Thám, thị xã Cao Bằng; cụm công nghiệp Miền Đông I, huyện Phục Hoà, tỉnh Cao Bằng; khu, cụm công nghiệp xây dựng; + Cơ sở khai thác chế biến khoáng sản, dịch vụ sản xuất: sở khai thác chế biến khoáng sản; + Các sở sản xuất, dịch vụ công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp - Thanh tra, kiểm tra dự án tuân thủ nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường, cam kết bảo vệ môi trường phê duyệt; thực biện pháp xử lý, bảo vệ môi trường đạt theo quy chuẩn Việt Nam; - Kiểm kê khối lượng, lưu lượng nguồn thải gây ô nhiễm định kỳ tháng/năm - Xây dựng trạm xử lý nước thải tập trung cho khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghiệp xây dựng 12.2.8.2 Bảo vệ môi trường nông nghiệp, sở dịch vụ sản xuất nông nghiệp 105 - Xác định tổng lượng thuốc BVTV sử dụng, phân bón hoá học, chất thải từ sở sản xuất nông nghiệp; thống kê khối lượng, chủng loại loại thuốc BVTV, phân bón hoá học sử dụng, nguồn thải từ trình nuôi trồng sản xuất nông nghiệp - Lập danh sách khu vực bị ô nhiễm thuốc BVTV, kho thuốc BVTV, sở sản xuất nông nghiệp gây ô nhiễm môi trường để xử lý theo quy định - Kế hoạch bảo vệ kho thuốc BVTV, nguồn cung cấp thuốc BVTV, phân bón hoá học cung cấp cho sản xuất nông nghiệp - Kế hoạch bảo vệ môi trường sở sản xuất dịch vụ nông nghiệp; tra, kiểm tra hệ thống phân phối, cung cấp, dịch vụ, bảo quản, sử dụng nguồn thuốc bảo vệ thực vật từ sở nông nghiệp phát triển nông thôn đến đơn vị hành huyện, xã sở buôn bán, sử dụng 12.2.8.3 Bảo vệ môi trường, thị xã, thị trấn, khu dân cư tập chung - Giám sát nguồn gây ô nhiễm môi trường nước, khí, đất từ nước thải, rác thải sinh hoạt, rác thải công nghiệp; nước thải: xác định tổng lượng nước thải sinh hoạt, kiểm soát nguồn nước thải; lập danh sách khu vực, điểm xả nước thải vào nguồn nước vượt quy chuẩn Việt Nam; rác thải: rác thải sinh hoạt, chất thải rắn đô thị, khu dân cư tập trung; quy hoạch bãi tập trung xử lý rác, tổ chức thu gom vận chuyển rác - Hoàn chỉnh hệ thống thu gom nước thải xử lý nước thải cho thị xã Cao Bằng thị trấn huyện, khu dân cư tập trung - Hoàn chỉnh hệ thống thu gom rác thải, bãi rác thải xử lý rác thải thị xã Cao Bằng, bảo đảm theo quy chuẩn Việt Nam - Xóa bỏ dần lò sản xuất gạch thủ công địa bàn thị xã Cao Bằng tiến tới thị trấn thị tứ, khu dân cư tập chung 12.2.8.4 Bảo vệ môi trường nông thôn - Tiếp tục thực chương trình nâng cao nhận thức cộng đồng dân cư sinh sống nông thôn, xây dựng làng văn hoá lấy tiêu chí bảo vệ môi trường, thí điểm mô hình làng văn hoá lấy tiêu chí bảo vệ môi trường làm chuẩn mực 1-2 làng/huyện - Xây dựng số mô hình hầm biogas, bếp đun cải tiến - Phổ biến, nhân rộng mô hình hầm biogas, bếp đun cải tiến tiết kiệm lượng; bước đầu nhà nước hỗ trợ kinh phí tập huấn sử dụng Đối với chất thải phi hữu phải tổ chức thu gom bố trí khu tập trung xử lý cộng đồng thôn xóm tham gia quản lý - Quy hoạch, kế hoạch tái chế, tái sử dụng chất thải làng nghề, tiểu thủ công nghiệp; hướng dẫn người dân phương pháp thu gom, tái sử dụng xử lý chất thải theo đơn vị hành xã, thôn, cụm dân cư nông thôn, cụm làng nghề tiểu thủ công nghiệp 106 12.2.8.5 Quản lý chất thải nguy hại - Kiểm kê, thống kê, phân loại chất thải nguy hại từ sở y tế - Kiểm kê, thống kê, phân loại chất thải nguy hại từ sở sản xuất, kinh doanh dịch vụ hộ gia đình - Lập sổ đăng ký chủ nguồn thải chất thải nguy hại; - Cấp giấy phép hành nghề thu gom, vận chuyển xử lý tiêu hủy chất thải nguy hại; - Hướng dẫn chủ sở, người dân nhận biết phân loại chất thải nguy hại với chất thải thông thường, phổ biến quy trình thu gom chất thải nguy hại hình thức tuyên truyền, tổ chức tập huấn - Quy hoạch xây dựng sở xử lý chất thải nguy hại tập trung loại chất thải nguy hại Đầu tư hỗ trợ kinh phí xây dựng lực cho Công ty TNHH thành viên đủ điều kiện thu gom vận chuyển, xử lý chất thải nguy hại địa bàn toàn tỉnh 12.2.8.6 Quản lý bảo vệ rừng đa dạng sinh học - Xây dựng quy hoạch đa dạng sinh học tỉnh - Rà soát quy hoạch rừng đa dạng sinh học, vùng cảnh quan sinh thái, khu di tích lịch sử văn hoá - Xây dựng kế hoạch trồng rừng, phủ xanh đất trống đồi trọc - Xây dựng quy chế tổ chức quản lý vùng cảnh quan sinh thái, văn hoá lịch sử nguồn tài nguyên đa dạng sinh học, nguồn gen quý - Lập kế hoạch bảo tồn loài thực động vật - Thống kê, kiểm kê loài quý hiếm; loài đặc trưng sinh thái: thực, đồng vật 12.2.8.7 Quản lý tổng hợp tài nguyên nước - lưu vực sông - Xác định đoạn sông bị ô nhiễm nguồn gây ô nhiễm - Xác định đoạn sông cần gia cố kế hoạch gia cố, đoạn sông xãi lở ảnh hưởng đến nhà cửa, sở kinh tế xã hội - Rà soát bổ sung trạm quan trắc thuỷ văn, chất lượng nước lưu vực sông, đoạn sông; đoạn sông biên giới - Lập kế hoạch tổ chức đánh giá thảm thực vật nguồn lợi thuỷ sinh sông, đoạn sông - Lập danh mục nguồn nước thải gây ô nhiễm từ hoạt động sản xuất, kinh doanh nguồn nước thải gây ô nhiễm từ thành phố, thị trấn, khu tập trung dân cư - Lập kế hoạch quản lý, xử lý nguồn gây ô nhiễm nước sông: sở sản xuất kinh doanh, sở dịch vụ, nhà hàng 107 - Lập kế hoạch trồng rừng, phủ xanh đất trống lưu vực sông - Tổ chức quản lý việc khai thác nguồn tài nguyên khoáng sản: cát, vàng, lưu vực sông suối theo quy định 12.2.8.8 Giáo dục, đào tạo nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường - Nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường thông qua lớp học, tập huấn hoạt động cộng đồng khác - Tăng cường giáo dục môi trường trường học: Lồng ghép kiến thức môi trường với hoạt động ngoại khóa; Khuyến khích sở giáo dục - đào tạo tổ chức hoạt động nhằm nâng cao tình yêu thiên nhiên, đất nước, ý thức tự giác bảo vệ môi trường học sinh, đặc biệt trường mẫu giáo, tiểu học trung học phổ thông - Tăng cường công tác nâng cao nhận thức BVMT phát triển bền vững cho cán bộ, công chức máy Nhà nước, doanh nghiệp thông qua buổi hội thảo, tập huấn, bồi dưỡng, nói chuyện chuyên đề, đào tạo dài hạn, ngắn hạn, tuần lễ tuyên truyền BVMT - Mở rộng phong trào tình nguyện bảo vệ môi trường, thực tiêu chí thi đua, khen thưởng ý thức BVMT vào mô hình gia đinh, khu phố, quan văn hóa 12.2.8.9 Hợp tác nước - Tăng cường hoạt động hợp tác nước BVMT phát triển bền vững, hòa nhập hoạt động chung khu vực - Tăng cường quản lý hoạt động nhập Rà soát lại quy định nhập hàng hoá nguy hại môi trường sức khỏe - Nâng cao lực đàm phán thương mại hội nhập quốc tế - Hoàn thiện chế phối hợp quan quản lý thương mại quản lý môi trường, nâng cao khả thực thi pháp luật - Tiếp tục thực Dự án “Bảo vệ đa dạng sinh học xuyên Quốc gia (BCI)” Dự án “Phát triển kinh doanh với người nghèo tỉnh Cao Bằng (DBRP)” - Kêu gọi tổ chức quốc tế tạo điều kiện thuận lợi cho việc nghiên cứu, xác định tồn tại, phát triển loài động thực vật quý khác theo chương trình, dự án tổ chức quốc tế; giúp cho đồng bào dân tộc địa việc tạo điều kiện thuận lợi, ổn định, nâng cao sống nhân dân vùng có tính đa dạng sinh học cao để bảo tồn động thực vật, nguồn gen quý 108 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Kết luận Trong vài năm trở lại công tác bảo vệ môi trường đạt kết đáng khích lệ, nhận thức người vấn đề bảo vệ môi trường nâng cao hơn, hệ thống tổ chức quản lý nhà nước bảo vệ môi trường ngày hoàn thiện, nâng cao lực quản lý đội ngũ cán thực nhiệm vụ quản lý bảo vệ môi trường địa bàn tỉnh Cao Bằng Cùng với tăng trưởng ngày mạnh mẽ tỉnh, khu dân cư thị xã, thị trấn, thị tứ mở rộng xây dựng nhanh chóng, hoạt động công nghiệp đẩy mạnh, mức sống nhân dân ngày nâng cao, nhu cầu vật chất tăng theo, dẫn tới lượng chất thải gia tăng Hiện việc quản lý xử lý loại chất thải khu vực đô thị khu công nghiệp chưa đầu tư mức, nguy gây suy thoái, ô nhiễm môi trường tiếp tục diễn biến phức tạp So với năm trước trạng môi trường đất, nước, không khí biến đổi đáng kể Công tác phát triển, trồng bảo vệ rừng có tiến triển tích cực vài năm gần đây, thông qua việc giao đất, giao rừng kết hợp, nâng cao độ che phủ rừng địa bàn tỉnh, tượng chặt phá rừng tiếp diễn chưa thể khắc phục Bảo vệ đa dạng sinh học, loài qúi vấn đề xúc cần ý năm tới Môi trường nông 109 nghiệp nông thôn chưa quan tâm nhiều, chưa cải thiện tập quán vệ sinh làng điều kiện kinh tế sống nhân dân nhiều khó khăn Việc giải nước phục vụ sinh hoạt cho nông thôn đặc biệt vùng cao cần tiếp tục quan tâm, cần đẩy mạnh việc cung cấp nước sinh hoạt cho cộng đồng dân cư nông thôn đô thị Hoạt động bảo vệ môi trường hoạt động khai thác chế biến khoáng sản mối quan tâm lớn tỉnh Vấn đề môi trường khai thác khoáng sản gây nhiều tổn thất, ảnh hưởng môi trường nghiêm trọng, làm cho đất bị xáo trộn sói mòi, chất màu bị rửa trôi, nguồn nước bị ô nhiễm Tuy nhiên năm năm trở lại với đời Luật bảo vệ môi trường văn luật, góp phần đáng kể cho công tác quản lý môi trường hoạt động khai thác chế biến khoáng sản, vấn đề cải tạo, phục hồi môi trường bước thực có hiệu Nhằm nâng cao hiệu việc khai thác chế biến khoáng sản địa bàn tỉnh, cấp quyền có chế tài hợp lý, nhằm bảo vệ nguồn tài nguyên khoáng sản bảo vệ môi trường, bước đầu hạn chế việc chảy máu tài nguyên Tuy nhiên hoạt động khai thác khoáng sản tự địa bàn diễn phức tạp, đòi hỏi phải có biện pháp thiết thực để hạn chế hoạt động Mặc dù công tác quản lý môi trường địa bàn tỉnh Cao Bằng cải thiện, thiếu nguồn nhân lực trang thiết bị nên việc quản lý môi trường chưa đạt nhiều hiệu Công tác quản lý môi trường nhiều vấn đề bất cập lĩnh vực từ nhận thức đến công tác tổ chức cán bộ, chiến lược bảo vệ môi trường, văn pháp luật, sách công tác đào tạo đội ngũ cán chuyên môn phụ trách môi trường, cấp, ngành cán môi trường yếu Để thực tốt công tác quản lý bảo vệ môi trường địa bàn tỉnh, cần phải có chiến lược, quy hoạch, kế hoạch hợp lý, tập chung đào tạo nhiều nguồn nhân lực phục vụ cho hoạt động bảo vệ môi trường Kiến nghị Đề nghị Chính phủ, bộ, ngành Trung Ương liên quan cần quan tâm đến công tác đào tạo, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn cho địa phương Tăng cường nguồn lực quản lý môi trường địa phương từ cấp tỉnh đến cấp huyện, thị đủ sức hoàn thành chức quản lý Nhà nước môi trường có hiệu (về Luật pháp, người, kinh phí, trang thiết bị ) Đề nghị Bộ Tài nguyên Môi trường, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch Đầu tư đầu tư kinh phí trang bị thiết bị quan trắc, phân tích môi trường để chủ động kiểm soát diễn biến môi trường tỉnh Ban hành kịp thời văn Luật, hướng dẫn cụ thể việc triển khai thực Xem xét điều chỉnh văn pháp qui phù hợp với thực tế quản lý môi trường địa phương 110 Dành kinh phí để tiếp tục triển khai dự án điều tra xử lý môi trường địa phương, trước mắt giải tiếp nước sinh hoạt nông thôn vùng cao vấn đề môi trường hậu phát triển kinh tế xã hội thời kỳ trước để lại mỏ khai thác khoáng sản Trong trình thực việc quản lý bảo vệ môi trường địa bàn tỉnh Cao Bằng, bộ, ngành trung ương thường xuyên quan tâm có đạo kịp thời, nhằm nâng cao hiệu công tác bảo vệ môi trường 111