http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN Q độ lên chủ nghĩa xã hội Việt Nam OBO OKS CO M PHẦN 1: MẤY VẤN ĐỀ VỀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI “Cách mạng xã hội chủ nghĩa cách mạng nhằm thay đổi chế độ tư lỗi thời, chế độ xã hội chủ nghĩa điều kiện vật chất tinh thần cho thay mức định, hình thành tình cách mạng.”1 Như vậy, muốn cho cách mạng xã hội chủ nghĩa nổ phải có điều kiện tiên điều kiện vật chất, điều kiện tinh thần, tình cách mạng Có thể nói q trình lâu dài phức tạp Trong lịch sử nhân loại chứng kiến nhiều thay đổi hình thái kinh tế xã hội Các hình thái xã hội đời sau tiến hình thái xã hội trước đưa lịch sử nhân loại phát triển lên tầm cao Xã hội muốn phát triển phải có đấu tranh loại bỏ mâu thuẫn xã hội Và đấu tranh loại bỏ mâu thuẫn đối kháng cách mạng xã hội “Cách mạng xã hội cải biến chế độ xã hội, thay chế độ xã hội chế độ xã hội khác tiến hơn, phù hợp với trình độ nhu cầu phát triển lịch sử”2 Các cách mạng xã hội chủ nghĩa diễn mục đích KI L tiêu diệt chế độ tư chủ nghĩa lỗi thời xây dựng xã hội tiên tién Nếu giai cấp lãnh đạo chủ nghĩa tư giai cấp tư sản cơng nhân người bắt đầu cho q trình chuẩn bị lực lượng, vật chất, tinh thần cho cách mạng xã hội Giai cấp cơng nhân thơng qua đảng Đảng cộng sản lãnh đạo tầng lớp nhân dân lao động lực lượng tiến Các mơn khoa hoc Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh:Giáo trình chủ nghĩa xã hội khoa học, nxb.Chính trị quốc gia, 2004, tr.157 Các mơn khoa học Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh: Giáo trình chủ nghãi xã hội khoa học, nxb CTQG, 2004, tr.157 http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN dùng sức mạnh để lật đổ ách thống trị giai cấp tư sản Trên sở lật đổ xã hội tư cũ xây dựng xã hội tiến hơn, tiêu diệt tồn yếu OBO OKS CO M điểm, hạn chế mà chế độ xã hội cũ để lại Chủ nghĩa xã hội xây dựng thành cơng đạt mục tiêu đề ban đầu Cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa diễn Liên Xơ năm 1917 hình thành loạt nước Xã hội chủ nghĩa Đơng Âu sau chiến tranh giới II làm cho chủ nghĩa tư vị trí thống trị, độc quyền giới Đây thực khơng thể chối cãi hồn tồn phù hợp với quy luật phát triển thời đại Trong giai đoạn ngày nay, chủ nghĩa tư tồn chưa bị tiêu diệt nhận định số nhà khoa học xã hội chủ nghĩa song lòng chủ nghĩa tư tồn mâu thuẫn khơng giải Tuy nhiên, nhận thấy ngồi ưu đỉêm tiến sản xuất, kinh tế tư chủ nghĩa có khả thích ứng tốt Với chất xảo quyệt, chủ nghĩa tư giai cấp tư sản hồn tồn làm dịu lại mâu thuẫn thời lòng xã hội tiếp tục vận dụng nguồn lực tích luỹ qúa trình tồn để tiếp tục phát triển, biện pháp mang tính tạm thời Điều kiện khách quan để cách mạng chủ nghĩa xã hội diễn lại nảy sinh lòng chủ nghĩa tư Chủ nghĩa tư phát triển quan hệ xã hội tiến so với quan hệ phong kiến trước Sau kỷ tồn KI L phát triển, tư chủ nghĩa tạo lực lượng sản xuất đồ sộ tất thời đại trước cộng lại Tuy nhiên, chủ nghĩa tư phát triển tới lúc quan hệ sở hữu tư cản trở phát triển lực lượng sản xuất Khi lực lượng sản xuất xã hội hố cao động lực xố bỏ quan hệ sản xuất Trong xã hội tư lực lượng xã hội hố cao giai cấp cơng nhân đại đại cơng nghiệp khí Sở dĩ nói hai yếu tố nguồn lao động tạo nên cải phồn thịnh http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN cho giai cấp tư sản Vậy hai lực lượng đứng dậy xố bỏ quan hệ sản xuất OBO OKS CO M bất hợp lý cách mạng xã hội chủ nghĩa thành cơng PHẦN 2: CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VÀ CON ĐƯỜNG ĐI LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM 2.1 Những thực tiễn Việt Nam đầu kỷ XX Con đường lên chủ nghĩa xã hội Việt Nam đường phát triển tất yếu thực khách quan Những điều kiện cho phát triển vật chất tinh thần cho cách mạng xã hội chủ nghĩa chuẩn bị Việt Nam từ sớm Cuối kỷ XIX, thực dân Pháp xâm lược Việt Nam Bước sang đầu kỷ XX, Việt Nam trở thành nước thuộc địa nửa phong kiến Điều tất yếu hình thành xã hội thuộc địa mâu thuẫn nhân dân xứ với quyền hộ Bên cạnh đó, chế độ phong kiến Việt Nam vào giai đoạn cuối, sa đoạ thối nát thể rõ Nhà nước khơng làm đủ chức quyền khuất phục trước ách xâm lược thực dân cách nhanh chóng Chính vậy, mâu thuẫn Việt Nam khơng phải mà hai mâu thuẫn chồng chất Vấn đề giải phóng đất nước khỏi ách áp bóc lột thực dân, phong kiến vấn đề KI L to lớn xúc nhân dân ta3 Trong xã hội có mâu thuẫn có đấu tranh Sự nghiệp giải phóng đất nước nhân dân ta lúc thân đấu tranh xố bỏ mâu thuẫn Từ nhận định Đảng ta chất xã hội Việt Nam lúc xã hội thuộc địa nửa phong kiến xác định mâu thuẫn xã hội lúc mâu thuẫn nhân dân Việt Nam với bọn thực dân xâm lược Viện chủ nghĩa xã hội khoa hoc: Giáo trình chủ nghĩa xã hơI khoa học, nxb.Lý luận trị, tr.259 http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN mâu thuẫ nơng dân (nơng dân Việt Nam thời kỳ chiếm 90% dân số nước) với giai cấp địa chủ phong kiến Đây hai mâu thuẫn gắn bó OBO OKS CO M trực tiếp với Bọn thực dân chủ trương trì quyền phong kiến để làm tay sai, chỗ dựa cho thống trị bọn chúng giai cấp phong kiến Việt nam lúc vào giai đoạn suy tàn muốn dựa vào sức mạnh thực dân để tiếp tục bóc lột đàn áp nhân dân (chủ yếu nơng dân) Sự kết hợp tạo hệ thống trị phản động, chúng đảm bảo quyền lợi tập trung vào tay bọn thực dân cai trị trực tiếp chúng Đây máy trị thể rõ đặc tính quyền thực dân Chính quyền phong kiến Việt Nam lúc bệ đỡ cho thực dân Việc quyền phong kiến tồn tức bọn thực dẫn muốn trì xã hội thấp kém, ấu trĩ, lạc hậu nước ta, song thơng qua quyền phong kiến, chúng tăng cường cai trị nước ta Thực dân Pháp áp dụng sách chia để trị chúng chia nước ta làm ba kỳ với ba chế độ khác Như vậy, giải vấn đề dân tộc dân chủ hai nhiệm vụ chủ yếu nhân dân ta lúc Hai nhiệm vụ gắn bó mật thiết làm tiền đề cho Nhân dân ta đánh đổ quyền thực dân phong kiến có độc lập tự Quan hệ biện chứng dân tộc dân chủ nước ta độc đáo bật KI L Để thực hai nhiệm vụ nhân dân ta phải trả qua q trình đấu tranh gian khổ, hy sinh nhiều máu nước mắt Sự khó khăn đến từ hạn chế nhận thức thời đại quy định, đến từ nghèo khó đất nước phương Đơng lạc hậu Đã có người tìm tòi nhiều đường thử nghiệm, với “đề tài” đường cứu nước giải phóng dân tộc hy sinh xương máu khơng thể kể xiết Trên đường tìm đường cứu nứơc đó, ta gặp bao khn mặt đại diện cho tầng lớp http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN xã hội ta thời Sự nghiệp giải phóng đất nước huy động dân tộc tham gia OBO OKS CO M Trước tiên phần tử ưu tú giai cấp phong kiến, giai cấp phong kiến suy đồi song có phần tử ưu tú, có tình u đất nước nồng nàn tha thiết, vị vua bán nước họ Nguyễn có vị vua anh minh sáng suốt hiểu nỗi nhục kẻ nước Và họ người đặt bước chân đường thể nghiệm đường đấu tranh giành lại độc lập cho dân tộc Họ “tác giả” phong trào Cần Vương Phong trào Cần vương lấy hệ tư tưởng Nho giáo phong kiến làm tảng tư tưởng, mong chờ phục hồi độc lập dân tộc để tiếp tục trì chế độ phong kiến Song, vào thời điểm này, chế độ phong kiến tồn giới nói chung phương Đơng nói riêng tới hồi cáo chung Chế độ phong kiến khơng thể tiếp tục trì tồn tại Phương Tây bị tiêu diệt vào kỷ XVII, XVIII Phương Đơng khơng chống cự với xâm nhập tư Vì vậy, đấu tranh giành độc lập dân tộc khơng đặt tảng giai cấp phù hợp, khơng đáp ứng mục tiêu mà đơng đảo quần chúng hướng tới Chính có lơi kéo quần chúng nhân dân tham gia song khơng tạo sức mạnh để chiến thắng kẻ thù chủ nghĩa thực dân Phương Tây Tiếp theo sau hệ cụ Phan Đình Phùng, Tơn Thất Thuyết… KI L nước ta chứng kiến xâm nhập ạt tư tưởng dân chủ tư sản vào nước ta đầu kỷ XX Hệ tư tưởng xâm nhập vào nước ta theo số đường từ Trung Quốc (sách báo, tư tưởng Khang Hữu Vy, Lương Khải Vy, Tơn Trung Sơn…), đường từ Pháp xâm lược ách hộ Pháp lên nước ta, số người Việt Nam nước ngồi Một số lãnh tụ tiêu biểu cho phong trào giải phóng dân tộc theo đường dân chủ tư sản nước ta phải kể đến Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, Nguyễn Thái Học Đây http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN người sớm có tư tưởng tiến nước ta xuất thân từ giai cấp phong kiến Những phong trào họ khởi xướng lãnh đạo hồn tồn OBO OKS CO M so với nhận thức nhà u nước lúc Mục tiêu họ đấu tranh giành độc lập, sau phát triển đất nước theo đường tư hình mẫu nước tư (bao gồm tư phương Tây nước Pháp tư Phương Đơng Nhật Bản) Tuy nhiên, phong trào thất bại, khơng thể dùng hệ tư tưởng tư sản để đấu tranh với nước tư sản.Với điều kiện đất nước ta lúc khơng thể có hệ tư tưởng vật chất tiến thực dân Phápmột nước tư xác lập hai kỷ Mặt khác, vào thời điểm hệ tư tưởng tư trở nên lỗi thời, bộc lộ yếu điểm hạn chế nó, đồng thời có hệ tư tưởng tiến ưu việt đời giới Phong trào kết thúc thất bại song nhiều góp phần nâng cao dân trí nhận thức phận nhân dân Phong trào u nước theo khuynh hướng dân chủ tư sản lần lại khơng đáp ứng u cầu dân tộc đơng đảo quần chúng nhân dân Cuộc cách mạng tháng Mười Nga thành cơng năm 1917 gợi ý cho nghiệm giải phóng dân tộc ta “Cách mạng Tháng Mười Nga(1917) thức tỉnh dân tộc thuộc địa phụ thuộc, mở cho họ đường giải phóng, bỏ qua giai đoạn thống trị chủ nghĩa tư để bước tiến lên chủ nghĩa xã hội”4 Trên thực tế giai cấp tư sản Việt Nam lúc q ỏi số lượng non KI L chất lượng Nước ta vốn nước nơng nghiệp lạc hậu, kinh tế nghèo nàn, đại phận nơng dân Từ trước tới người giàu xã hội trừ vua quan chủ yếu địa chủ, bóc lột nơng dân chủ yếu Chỉ tư vào nước ta có tầng lớp tư sản đời, tư sản nước ta chủ yếu làm th cho Pháp, tiền vốn ỏi, so với mặt chung xã hội Việt Nam lúc giàu có song so với tư Pháp nhỏ nhoi.Năm 1943, tổng Giáo trình chủ nghĩa xã hội khoa học, nxb.CTQG, tr.188 http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN số tư tư sản Việt Nam 7,814 triệu phơrăng, so với tổng số tư Pháp hoạt động Đơng Dương 4,357 tỷ phơrăng phần tư sản Việt OBO OKS CO M Nam chiếm 0,2%5 Điều kiện kinh tế khơng thể tạo cho giai cấp tư sản Việt nam có sức mạnh thực hồi bão giành độc lập cho đất nước Mặt khác, giai cấp tư sản Việt Nam có quyền lợi gắn liền với thực dân Pháp, nội tầng lớp có phân hố thành tư sản dân tộc tư sản mại bản, phần lớn tư sản Việt Nam có nguồn gốc xuất thân từ địa chủ phong kiến Vì vậy, phương diện họ khơng thể vứt bỏ lối suy nghĩ cũ, có xu hướng khơi phục chế độ cũ Vì vậy, số có thái độ khơng cương đấu tranh mảnh đất thực dân phong kiến nghiệt ngã giai cấp tư sản Việt Nam khơng có đủ điều kiện vật chất tinh thần cho xuất giai cấp tư sản dồi sức lực mạnh mẽ tinh thần để đưa đất nước phát triển theo đường tư chủ nghĩa, khỏi ách nơ lệ thực dân.6 Mọi cương lĩnh, đường lối khơng đáp ứng nhu cầu dân tộc dân chủ ngày lên cao dân chúng, nhu cầu thiết đời sống khơng giải quyết, đất nước khơng thể trơng chờ vào tầng lớp Vì vậy, tầng lớp tư sản Việt Nam nói riêng nhà u nước theo khuynh hướng dân chủ tư sản nói chung khơng thể tiếp tục cầm cờ đấu tranh giải phóng dân tộc, cờ thức giao lại cho giai cấp tiếp bước đường đấu tranh đường vơ sản Năm 1927 thất bại Quốc dân đảng thức chấm KI L dứt khuynh hướng u nước dân chủ tư sản nước ta đầu kỷ XX Như đường thể nghiệm giải phóng dân tộc trải qua nhiều hướng đi, song chưa thể tìm hướng đắn Những nhu cầu dân tộc ngày mạnh mẽ rộng lớn vượt qua hạn hẹp cương lĩnh giai cấp phong kiến hay giai cấp tư sản Đồng thời đòi hỏi mạnh mẽ Ngơ Văn Hoa, Dương Kinh Quốc: “Giai cấp cơng nhân Việt Nam năm trước th nh lập Đảng”, Nxb.Khoa học xã hội, 1978, tr.197 Viện chủ nghĩa xã hội khoa hoc: Giáo trình chủ nghĩa xã hơI khoa học, nxb.Lý luận trị, tr.262 http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN xu hướng đường đắn hợp lý Vấn đề giải cương lĩnh triệt để mang tính định hướng xã hội OBO OKS CO M chủ nghĩa đại diện giai cấp vơ sản nêu Đây nguyện vong nhu cầu thiết giai cấp tầng lớp xã hội nước ta Vào năm 20 kỷ trước, người ta chứng kiến biến động sâu sắc tầng lớp xã hội Việt Nam qúa trình đó, giai cấp, tầng lớp thể vai trò cách mạng qua động lực cách mạng hình thành tạo nên điều kiện chủ quan cho cách mạng Việt Nam sau Sau khai thác thuộc địa lần I, giai cấp cơng nhân Việt Nam phận nhỏ xã hội với số lượng cơng nhân ỏi Tuy nhiên, số lượng cơng nhân tăng vọt sau khai thác thuộc địa lần II Pháp nước ta Cơng nhân Việt Nam chủ yếu xuất thân nơng dân, khơng thể sống mảnh ruộng mà họ phải phiêu dạt thành phố bán sức lao động cho tư Pháp Cơng nhân Việt Nam bị ba tầng áp bóc lột,của thực dân, tư sản, địa chủ…vì vậy, giai cấp cơng nhân Việt Nam ngồi nỗi đau nước phải chịu bóc lột thể xác họ sớm hình thành ý thức dân tộc giai cấp Mặc dù có mang đặc điểm cơng nhân giới đại diện cho lực lượng sản xuất tiên tiến song giai cấp cơng nhân Việt Nam xuất thân từ nơng dân, hiểu nỗi thống khổ Vì vậy, cơng nhân Việt Nam lòng đồn kết thống đấu tranh giành lấy tự cơng Vì vậy, nội KI L giai cấp cơng nhân Việt Nam khơng xuất cơng nhân q tộc khơng phải trải qua thời kỳ đấu tranh cờ lãnh đạo giai cấp tư sản.Phong trào đấu tranh giai cấp cơng nhân Việt Nam ban đầu mang tính chất tự phát song gia tăng số lượng phát triển chất lượng Các phong trào khơng hướng vào lợi ích kinh tế mà chĩa mũi nhọn vào vấn đề trị, có u sách riêng với nguyện vọng độc lập dân tộc, dân chủ mang tính http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN triệt để hướng tới chủ nghĩa xã hội Việc đời đảng chứng tỏ nhận thức tự giác cơng nhân Việt Nam OBO OKS CO M Bên cạnh cơng nhân giai cấp nơng dân Đây giai cấp chiếm số lượng đơng nước ta (90% dân số) Đây giai cấp bị bóc lột nặng nề bị phân hố sâu sắc Bị tước đoạt ruộng đất phần lớn nơng dân rơi vào tình cảnh bần hố, số trở thành cơng nhân, số khơng thể trở thành cơng nhân lại quay trở nơng thơn làm th mảnh ruộng mình, số khác lưu manh hố, sống sống bế tắc khơng lối Có thể thấy giai cấp cơng nhân có nguồn gốc từ nơng dân, họ giai cấp nơng dân có mối lo ngại chung kẻ thù chung phong kiến thực dân Tuy điều lý giải cho liên kết chặt chẽ hai giai cấp cách mạng sau Một đặc điểm kết cấu hạ tầng Việt Nam thời kỳ Pháp xâm lược mở rộng thành thị Đi với gia tăng số lượng tầng lớp tiểu tư sản Tầng lớp bao gồm trí thức, dân nghèo thành thị, học sinh sinh viên v v họ bị thực dân Pháp chèn ép, đa số có sống bấp bênh khơng ổn định Song người nhiều tiếp xúc với tri thức có nhận thức đắn Vì vậy, họ sớm tham gia với cơng, nơng phong trào chống Pháp, hướng tới chủ nghĩa xã hội KI L Đây sở để phong trào u nước nhân dân ta năm thập niên đầu kỷ XX phát triển rộng lớn mạnh mẽ Cùng phát triển song song với phong trào u nước phong trào cơng nhân, hai phong trào hướng tới mục tiêu hồn tồn mẻ so với thời kỳ trước mục tiêu chủ nghĩa xã hội Từ phong trào u cầu dân tộc dân chủ tự thân diễn biến phát triển chín muồi Năm 1921 Hồ Chí Minh nêu nhận xét quan trọng: “Sự tàn bạo chủ nghĩa tư sản chuẩn bị đất rồi: Chủ http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN nghĩa xã hội phải làm việc gieo hạt giống cơng giải phóng thơi.”7 OBO OKS CO M Tóm lại, mâu thuẫn dân tộc giai cấp nước ta lên đến đỉnh điểm vào cuối thập niên 20 kỷ XX, phát triển phong trào u nước, phong trào cơng nhân tiền đề cho bùng nổ cách mạng Cùng với hoạt động Nguyễn Ái Quốc truyền bá tư tưởng Mác-Lênin vào nước ta trở thành nhân tố thứ ba quan trọng thành cơng cách mạng xã hội “Phong trào đấu tranh mang tính tự phát giai cấp cơng nhân soi sáng lý luận cách mạng chủ nghĩa Mác-Lênin biến thành tự giác, dẫn tới đời Đảng Cộng sản, tức tạo nên nhân tố có ý nghĩa định đảm bảo cho đấu tranh giai cấp tới thắng lợi.”8 2.2 Cách mạng xã hội chủ nghĩa Việt Nam Năm 1930 Đảng cộng sản Việt Nam đời đáp ứng u cầu nguyện vọng dân tộc nhân dân Việt Nam lúc Trong Chính cương vắn tắt Đảng năm 1930, Nguyễn Ái Quốc khẳng định: “làm tư sản dân quyền cách mạng thổ địa cách mạng để tới xã hội cộng sản” Cuộc cách mạng xã hội thành cơng chuẩn bị đầy đủ điều kiện chủ quan, khách quan có tình cách mạng Cuộc cách mạng tháng Tám năm 1945 nhân dân ta thành cơng Và Đảng cộng sản đại diện cho KI L giai cấp cơng nhân lãnh đạo đất nước xây dựng hồn chỉnh cách mạng xã hội chủ nghĩa Cách mạng tháng Tám làm nhiệm vụ dân tộc đề ra, giành lại độc lập cho nước nhà, nhân dân ta từ địa vị nơ lệ trở thành người làm chủ sống mình, sống sống tự mảnh đất sinh Hồ Chí Minh:To n tập, Nxb.Chính trị quốc gia, H.1995,t1, tr.28 Giáo trình chủ nghĩa xã hội khoa học, Nxb.Chính trị quốc gia, 2004, tr.166 10 http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN bằng, văn minh” Trong đại hội Đảng IX, Đảng kế thừa tồn nội dung nêu bổ sung nội dung mới, mục tiêu cơng xây dựng xã hội chủ nghĩa OBO OKS CO M nước ta là: “dân giàu, xã hội cơng bằng, dân chủ văn minh” Việc xác định mục tiêu nêu có ý nghĩa to lớn tư đổi chủ nghĩa xã hội, Đảng nhân dân tự phê phán quan niệm thời kỳ cũ mang nặng tính hình thức, tập trung quan liêu bao cấp, chấp nhận bình qn chủ nghĩa, thiếu tinh thần đột phá để lên Sự khái qt mục tiêu thể ý nguyện tâm quần chúng nhân dân vươn tới giàu mạnh vật chất tinh thần đưa nhân dân ta tiến mạnh đường tiến văn minh Trên thực tế nhờ phấn đấu cho mục tiêu đó, xã hội ta khỏi trì trệ Hiện có nhiều người biết làm giàu đường đáng, người kinh doanh có tài giới trẻ Nội dung dân chủ đại hội Đảng IX có ý nghĩa quan trọng cơng xây dựng chủ nghĩa xã hộ nước ta Trước hết làm sâu rộng tảng dân chủ ngun tắc cơng xây dựng chủ nghĩa xã hội Thứ hai, dân chủ hố lĩnh vực đời sống nội dung quan trọng cơng đổi nước ta Việc thực nội dung đến đạt thành tựu to lớn đưa nước ta lên trạng thái mới, q trình dân chủ hố đẩy mạnh Bên cạnh vấn đề dân chủ hóa nhiều khía cạnh quan trọng cần giải quyết, nhiều tượng vi phạm quyền dân chủ quan liêu độc đốn đòi hỏi phát huy tinh thần sáng tạo vấn KI L đề mà Đảng Nhà nước cần quan tâm 3.3 Quan điểm Đảng q độ lên xã hội chủ nghĩa nước ta Sự tất yếu chất nội dung thời kỳ q độ Đảng ta trình bày văn kiện Đại hội Đảng trước Đại hội Đảng IX Cương lĩnh Đây vấn đề phong phú phức tạp lý luận thực tiễn Đại hội Đảng IX sở phát huy tinh thần tiếp tục đổi tư chủ nghĩa xã hội 18 http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN sở tổng kết thực tiễn nước ta tiếp thu nhiều kinh nghiệm hay nghiêm túc tự phê phán sai lầm thiếu sót, tham khảo kinh nghiệm, thực OBO OKS CO M tiễn nhiều nước xã hội chủ nghĩa khẳng định bổ sung nội dung cho đại hội Đảng VII bật nêu rõ nội dung q độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ tư chủ nghĩa Bỏ qua chế độ tư chủ nghĩa bỏ qua việc xác lập thống trị quan hệ sản xuất kiến trúc thượng tầng tư chủ nghĩa Trong bỏ qua mặt cần tiếp thu mặt, thành tựu mà nhân loại đạt chế độ tư chủ nghĩa đặc biệt khoa học kỹ thuật cơng nghệ để phát triển nhanh lực lượng sản xuất xây dựng kinh tế đại Nội dung kinh tế phù hợp với quan điểm chủ nghĩa Mác- Lênin hình thái xã hội thời kỳ q độ Nội dung Hồ Chí Minh qn triệt người xác định đặc điểm cách mạng nước ta khơng qua đường tư chủ nghĩa Đây đặc điểm lớn thời kỳ q độ nước ta Đây đổi tư chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa tư Sự đời chủ nghĩa xã hội khơng phải phủ định trơn chủ nghĩa tư Tư phân biệt khác “chất” chủ nghĩa xã hội chủ nghĩa tư đặt chủ nghĩa tư chủ nghĩa xã hội vào lịch trình chung tiến hố nhân loại thơng qua hình thái kinh tế xã hội Chủ nghĩa tư giai đoạn phát triển cao lịch sử văn minh nhân loại nấc thang cận kề lồi người để từ bước sang chủ nghĩa xã hội Nước ta KI L bỏ qua việc xác lập vị trí thống trị quan hệ sản xuất tư quan hệ dựa thống trị chế độ tư hữu, sinh tình trạng áp bóc lột, phát triển tách người lao động khỏi tư liệu sản xuất, làm sâu sắc gay gắt thêm đấu tranh giai cấp Trong thời đại ngày phạm vi giới nghiệp giải phóng đơng đảo người lao động ủng hộ đòi hỏi phải thay chế độ tư xã hội tiên tiến Đây tất yếu lịch sử trở thành xu thực từ Cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười Nga 19 http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN 1917 Mặc dù xu lâm vào tình trạng khủng hoảng song khơng thay đổi Tại nước ta cách mạng dân tộc dân chủ kéo dài 30 OBO OKS CO M năm đem lại thành tựu to lớn tạo nên tiền đề để nước ta bước vào thời kỳ q độ lên chủ nghĩa xã hội Tuy nhiên, nước ta cần tiếp thu thành tựu nhân loại lý sau đây: Thứ nhất: bỏ qua chế độ tư chủ nghĩa nước ta phải tơn trọng q trình lịch sử chuyển biến hình thái kinh tế xã hội sang hình thái kinh tế xã hội khác, đặc biệt tơn trọng q trình lịch sử tự nhiên lực lượng sản xuất, nhân tố kinh tế kỹ thuật mà xét đến nhân tố định đời tồn phát triển chế độ Nếu vi phạm qúa trình qúa độ khơng thể diễn chế độ xã hội chủ nghĩa thực chất khơng hình thành Thứ hai, từ nước lạc hậu, đường rút ngắn lên chủ nghĩa xã hội nước ta tất yếu phải trải qua thời gian dài có đan xen chủ nghĩa xẫ hội chủ nghĩa tư Trạng thái làm cho nhân tố xã hội chủ nghĩa tư chủ nghĩa vừa đấu tranh vừa nương tựa lẫn vừa loại bỏ yếu tố tiêu cực, phát huy yếu tố tích cực Thứ ba, nước ta bỏ qua chế độ tư chủ nghĩa khơng bỏ qua qúa trình phát triển có tính quy luật từ sản xuất nhỏ lên sản xuất lớn mà chủ nghĩa tư trải qua Thứ tư, bỏ qua chế độ tư chủ nghĩa song phải biết kế thừa thành tựu mà lồi người tạo điểu kiện phất triển tư chủ nghĩa Bỏ qua biết sử dụng cách chủ động hợp lý tự giác điều kiện động KI L - điều kiện có nhà nước xã hội chủ nghĩa với chủ thể nhân dân lao Những thành tựu chủ nghĩa tư mà tiếp thu lực lượng sản suất nhân loại tạo điều kiện chủ nghĩa tư khoa học cơng nghệ, yếu tố tích cực chế thị trường với nhiều hình thức mối liên hệ tác động vào q trình sản xuất tăng trưởng kinh tế.ở nước ta lực lượng sản xuất cần phát triển song hành hai phương thức nhảy vọt 20 http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN theo lối “đi tắt đón đầu” cho thời gian ngắn đạt trình độ nước tiên tiến khu vực Bên cạnh ta kế thừa kiến trúc OBO OKS CO M thượng tầng chủ nghĩa tư bản, tiếp thu số nhân tố hợp lý hệ thống pháp quyền tư sản để xây dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa pháp quyền xã hội chủ nghĩa dân dân Để thực mục tiêu thực điều kiện Đảng Nhà nước phải vững mạnh, kinh tế Nhà nước đủ sức đóng góp vai trò chủ đạo tồn kinh tế quốc dân 3.4 Đặc điểm thực chất thời kỳ q độ lên chủ nghĩa xã hội nước ta Đại thắng mùa xn năm 1975 mở giai đoạn lịch sử dân tộc ta Trước hồn thành cơng giải phóng dân tộc, miền Bắc có 20 năm xây dựng chủ nghĩa xã hội Nhân dân miền Bắc làm nhiều việc nghiệp xây dựng kinh tế, phát triển văn hóa, xây dựng Miền Bắc trở thành hậu phương lớn chi viện cho tiền tuyến lớn Chủ nghĩa Mác - Lênin xâm nhập vào quần chúng cách mạng hệ tư tưởng thống Những tổ chức trị xã hội lớn lãnh đạo đảng mácxít hoạt động thành tựu định, sở kinh tế quốc doanh tập thể non yếu song đóng góp đáng kể vào giai đoạn chiến tranh, Nhân dân lao động nơng dân sau chục năm theo Đảng Chính phủ nên lý tưởng xã hội chủ nghĩa thấm sâu vào họ Nhà nước khơng nằm tay giai cấp đổi kháng mà quảng đại KI L quần chúng Đây bước ngoặt đáng kể làm thay đổi mặt nhà nước dân chủ, trị Những yếu tố tạo đường bước cho dân tộc ta Bước hợp với quy luật tất yếu thời đại Bên cạnh sống thời đại xã hội chủ nghĩa nhận giúp đỡ nhiệt tình nhân dân nước xã hội chủ nghiã anh em Những yếu tố bên bên ngồi kết hợp với cho phép bỏ qua giai đoạn tư chủ nghĩa để tiến thẳng lên xã hội chủ nghĩa 21 http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN Bên cạnh thành cơng nước ta nhiều hạn chế nhiều lĩnh vực Khuynh hướng tư sản tồn yếu tố kinh tế, tư tưởng OBO OKS CO M phận người dân chúng Đây khả khách quan cho phát triển tư chủ nghĩa nước ta Như vậy, nước ta có đan xen nhìêu nhân tố khuynh hướng khác Các nhân tố tồn tạo thành hai khuynh hướng trái ngược khuynh hướng tư chủ nghĩa khuynh hướng xã hội chủ nghĩa Sự liên hệ, đối lập qua lại khuynh hướng chất q trình q độ lên chủ nghĩa xã hội nước ta Tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội bỏ qua tư chủ nghĩa với vận dụng chủ nghĩa Mác-Lênin sáng tạo đúc rút kinh nghiệm đường Đảng ta Tuy nhiên, bên cạnh thành tựu to lớn khoảng thời gian từ 1976 đến 1986 Đảng ta mắc số sai lầm thiếu sót biểu chủ quan ý chí Cụ thể sau: • Do chủ quan nóng vội thiếu tri thức kinh nghiệm phát triển kinh tế xã hội, kinh nghiệm thực tiễn chưa kịp đúc rút lại mắc bệnh giáo điều nên chiến lược chuyển từ cách mạng nhân dân sang cách mạng xã hội chủ nghĩa soạn thảo thực với aỏ tưởng giành thắng lợi thời gian ngắn Điều đánh giá khơng điểm xuất phát nước ta bước vào giai đoạn đầu cách mạng xã hội chủ nghĩa tính q đơ, bước trung gian q trình chuyển biến từ cách mạng dân tộc KI L sang cáh mạng xã hội khơng tơn trọng đầy đủ • Hai tính giao kết cách mạng dân tộc dân chủ cách mạng xã hội chủ nghĩa khơng nghiên cứu thực nghiêm túc Nhiệm vụ dân chủ cần hồn thiện bước cao nhằm nâng cao mặt trực tiếp để triển khai nhiệm vụ xã hội Vì vậy, cơng xây dựng móng xã hội khơng tránh khỏi khó khăn, hụt hẫng, thằng thời gian nhiều lĩnh vực 22 http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN • Ba là, việc bỏ qua chế độ tư chủ nghĩa để phát triển đất nước theo xã hội chủ nghĩa có lúc hiểu loại trừ yếu tố tư chủ OBO OKS CO M nghĩa nhiều nhân tố hữu ích chủ nghĩa tư khơng sử dụng Trong đó, yếu tố sở để xây dựng xã hội chủ nghĩa Những thiếu sót phát sửa đổi kể từ Đại hội Đảng VI, cơng đổi khởi xướng thực nhằm khắc phục sai lầm Đảng khẳng định đổi khơng phải thay đổi mục tiêu xã hội chủ nghĩa mà quan niệm đắn chủ nghĩa xã hội thực mục tiêu hình thức bước biện pháp phù hợp Cơng đổi đưa nước ta khỏi khủng hoảng nghiêm trọng mà bối cảnh số nước xã hội chủ nghĩa tan rã Những thành tựu đổi biểu rõ xã hội nảy sinh nhân tố vật chất tinh thần làm thay đổi trạng thái xã hội tạo đà cho chuyển biến có ý nghĩa bước ngoặt Điều quan trọng chỗ với thành tựu cơng đổi nhận thức Đảng ta nhân dân ta đường lên xã hội chủ nghĩa ngày rõ ràng Những sai lầm di sản chiến tranh để lại tác động tiêu cực vào nước ta, đưa đất nước rơi vào tình trạng khủng hoảng kinh tế - xã hội năm 80 kỷ XX Phát điều Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ VI KI L năm 1986, Đảng khởi xướng cơng đổi tồn diện đất nước nhằm tìm phương thức, đường xây dựng chủ nghĩa xã hội hiệu hơn.đường lối đổi khẳng định phát triển qua Đại hội VII, đại hội VIII đại hội IX Việc thực đường lối đổi mang lại nhiều thành tựu to lớn nhiều phương diện Về lý luận đường lên chủ nghĩa xã hội ngày làm sáng tỏ Về chínht rị, định hướng xã hội giữ vững, vai trò lãnh đạo đảng tăng cường Mục tiêu nhà nước dân dân ngày 23 http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN củng cố, táng cường quan hệ quốc tế Nền kinh tế chuển từ kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang kinh tế thị trường có quản lý nhà nước, OBO OKS CO M kinh tế có phát triển nhanh, liên tục Nhà nước quản lý kinh tế pháp luật, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, sách … sử dụng chế thị trường, áp dụng hình thức kinh tế phương pháp quản lý kinhtế thị trường để kích thích sản xuất, giải phóng sức lao động phát huy mặt tích cực,hạn chế khắc phục mặt tiêu cực chế thị trường, bảo vệ quyền lợi vủa nhân dân lao động Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thực phân phối theo kết lao động hiệu kinh tê, đống thời phân phối theo mức đóng góp nguồn lực khác vào sản xuất, kinh doanh thơng qua phúc lợi xã hội Chủ trương thể tư quan niệm Đảng ta phù hợp quan hệ sản xuất với tính chất trình độ lực lượng sản xuất Đó mơ hình kinh tế tổng qt nước ta thời kỳ q độ lên chủ nghĩa xã hội Trong lĩnh vực văn hố tinh thần, chủ nghĩa Mác Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh ngày tỏ rõ sức sống trở thành tư tưởng chủ đạo, nhiều nét giá trị văn hố chuẩn mực đạo đức xã hội chủ nghĩa hình thành Thể chế trị ổn định đất nứoc khỏi tình trạng khủng hoảng kinh tế xã bước vào giai đoạn đẩy mạnh cơng nghiẹp hố, đại hố, thành tựu vĩ đại 15 năm đổimới… Thực tiễn phong phú thu qua 15 năm đổi chứng minh tính đắn cương lĩnh thơng qua Đại hội VII KI L Đảng đồng thời giúp ta ngày nhận thức tõ đường lên chủ nghĩa xã hội nước ta Cương lĩnh cờ chiến đấu thắng lợi nghiệp xây dựng đất nước Việt Nam bước q độ lên chủ nghĩa xã hội định hướng cho hoạt động cua Đảng thập kỷ tới Đảng nhân dân ta khẳng định tâm đưa đất nước Việt Nam theo đường xã hội chủ nghĩa lấy chủ nghiã Mác - Lênin tư tưởng Hồ chí Minh làm tảng Khẳng định lấy chủ nghiã Mác- Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh 24 http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN làm tảng tư tưởng kim nam hành động bước phát triển quan trọng nhận thức tư lý luận cuả Đảng ta OBO OKS CO M Xây dựng chủ nghĩa xã hội bỏ qua tư chủ nghĩa tạo biến đổi chất xã hội tất lĩnh vực nghiệp khó khăn phức tạp Vì phải trải qua thời kỳ q độ lâu dài với nhiều chặng đường, hình thức tổ chức kinh tế, xã hội có tính chất q độ.Từ đại hội Đảng VIII năm 1996 nước ta chuyển sang chặng đường đẩy mạnh cơng nghiệp hố, đại hóa 3.5 Về vấn đề đấu tranh giai cấp giai đoạn Trong thời kỳ q độ lên chủ nghĩa xã hội có nhiều hình thức sở hữu tư liệu sản xuất, nhiều thành phần kinh tế giai cấp giai cấp tầng lớp xã hội khác cấu vị trí tính chất giai cấp xã hội thay đỏi nhiều biến động kinh tế xã hội Mối quan hệ tầng lớp giai cấp xã hội mối quan hệ hợp tác đấu tranh nội nhân dân Đồn kết hợp tác lâu dài nghiệp xây dựng bảo vệ tổ quốc lãnh đạo Đảng Lợi ích giai cấp cơng nhân thống lợi ích tồn dân tộc mục tiêu chung là: “dân giàu nước mạnh, xã hội cơng dân chủ văn minh” Nội dung chủ yếu đấu tranh giai cấp thực thắng lợi nghiệp hố cơng nghiệp hố đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa khắc phục tình trạng nghèo, phát triển, thực cơng xã hội, chống áp bất cơng KI L đấu tranh ngăn chặn khắc phục tư tưởng hành động sai trái, đấu tranh làm thất bại âm mưu hành động chống phá lực thù địch, bảo vệ độc lập dân tộc, xây dựng nước ta thành nước xã hội chủ nghĩa phồn vinh hạnh phúc Hiện nay, có số ý kiến phủ nhận đấu tranh giai cấp thời kỳ q độ nước ta, với đấu tranh giai cấp lỗi thời, lạc hậu có hại cho xây dựng chủ nghĩa xã hội, đối lập tư tưởng đấu tranh gaii cấp với tư tưởng đại đồn kết dân tộc Phần lớn bất đồng quan điểm đề nảy sinh từ phản cảm 25 http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN sai lầm thực tiễn đấu tranh cuả giai cấp trước nhiều nước xã hội chủ nghĩa Vì vậy, cần rút kinh nghiệm thực tiễn để OBO OKS CO M khơng lặp lại tình trạng Trong giai đoạn này, việc khẳng định quan điểm đấu tranh giai cấp theo tinh thần đổi có ý nghĩa quan trọng liên quan trực tiếp đến việc xác định động lực cơng xây dựng chủ nghĩa xã hội Chủ nghĩa Mác thừa nhận cần thiết phải dùng bạo lực cách mạng trấn áp lực lượng phản cách mạng song khơng tán thành cách hiểu, cách làm đơn giản ấu trĩ đấu tranh giai cấp Chủ nghĩa Mác-Lênin coi đấu tranh giai cấp điều kiện quyền thuộc nhân dân xây dựng cải tạo xã hội chủ nghĩa sâu sắc tạo điều kiện bản, xố bỏ tận gốc chế độ người bóc lột người triệt để giải phóng xã hội giải phóng người Nội dung hình thức đấu tranh giai cấp sau cách mạng giành quyền đa dạng phong phú tuỳ theo hồn cảnh cụ thể lịch sử nước tương quan lực lượng cụ thể giai cấp Quan điểm đấu tranh giai cấp chun vơ sản, ngồi việc trấn áp phản kháng giai cấp thống trị bị lật đổ, Lênin nói đến hình thức khác sử dụng chủ nghĩa tư bản, giai cấp tư sản, chun gia giai cấp tư sản làm việc cho giai cáp vơ sản Sự lãnh đạo có tính chất hệ thống với tất người lao động, giáo dục kỷ luật giai đoạn đổi giai cấp cơng nhân Đối với nơng dân tiểu tư sản cách thuyết phục KI L nêu gương lấy kinh nghiệm để giáo dục.Vận dụng quan điểm đấu tranh giai cấp vào nước ta, đấu tranh giai cấp nước ta diễn điều kiện mới, nội dung hình thức * Một là, thời kỳ q độ tồn nhều thành phần kinh tế xã hội, hình thức sở hữu khác nên tồn giai cấp tầng lớp khác với lợi ích khơng hồn tồn đồng nhất, tồn mâu thuẫn giai cấp tất yếu Tuy nhiên Đảng nhà nước ta hồn tồn giải mối quan hệ giai 26 http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN cấp tầng lớp xã hội theo hướng vưà đồn kết hợp tác vừa đấu tranh nội nhân dân, có khả tập hợp tồn dân cờ độc lập dân tộc chủ OBO OKS CO M nghĩa xã hội, thực hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng chủ nghĩa xã hội, bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa * Hai là, nước ta chuyển từ xã hội lạc hậu lên hình thái kinh tếxã hội cao hơn, thơng qua nhiều hình thức trung gian q độ Trong q trình đó, giá trị xã hội chủ nghĩa dần hình thành ngày lớn lên, chiếm vị trí chủ đạo trở thành phổ biến lĩnh vực đời sống xã hội * Ba là, đặc điểm cách mạng xã hội chủ nghĩa nước ta q độ từ nước nơng nghiệp thấp kém, chủ nghĩa xã hội cần có kinh tế sở vật chất, kỹ thuật đại Đấu tranh chống nghèo nàn lạc hậu, xây dựng sở vật chất lên hàng đầu nghiệp nhân dân ta Phương thức chiến thắng nghèo nàn lạc hậu đẩy mạnh “cơng nghiệp hố, đại hố” “Cơng nghiệp hố, đại hố” nhiệm vụ trọng tâm thời kỳ q độ lên chủ nghĩa xã hội “Nội dung chủ yếu đấu tranh giai cấp giai đoạn thực thắng lợi nghiệp cơng nghiệp hố, đại hố theo định hướng xã hội chủ nghĩa, khắc phục tình trạng nước nghèo, phát triển, thực cơng xã hội, chống áp bất cơng đấu tranh ngăn chặn làm thất bại âm mưu hành động chống phá lực thù địch, bảo vệ độc lập dân tộc xây dựng nước ta thành nước xã hội chủ nghĩa phồn KI L vinh, nhân dân hạnh phúc”14 Tóm lại, nội dung bao trùm củấu tranh giai cấp thời kỳ q độ nước ta phấn đấu giành thắng lợi cho chủ nghĩa xã hội, xây dựng sáng tạo tất mặt đời sống xã hội Đấu tranh giai cấp nhận 14 Đảng Cộng sản Việt Nam :Văn kiện đại hội đại biểu to n quốc lần thứ IX , Nxb.Chính trị quốc gia, H.2001, tr.22-23 27 http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN thức theo tinh thần đó, động lực quan trọng cơng xây dựng chủ nghĩa xã hội nước ta.15 OBO OKS CO M Từ sau cơng đổi dân tộc ta vượt qua khó khăn, khủng hoảng đạt nhiều thành tựu cơng đổi Tuy nhiên, để tiếp tục đưa cách mạng nước ta tiến lên hồn cảnh phải có điều kiện cần thiết để giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa Trước hết phải có hệ thống trị vững chắc, Đảng Cộng sản Việt Nam nắm vai trò lãnh đạo, đội tiên phong có lĩnh trị vững vàng, dựa tảng lý luận Mác Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh Có lực tổ chức thực tiễn tổng kết thực tiễn để tìm quy luật, khuynh hướng vận động mang tính quy luật đời sống xã hội Đảng phải có đội ngũ cán vững tư tưởng, trị giàu trí tuệ Thứ hai, cần có nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa thật “của dân, dân dân”, luật pháp chặt chẽ, quan chức gọn nhẹ đạt hiệu cao, cán cơng chức ngày tinh thơng nghiệp vụ quản lý nhà nước mặt xã hội Sức mạnh Nhà nước dựa vào nhân dân nhân dân thực quyền làm chủ thơng qua máy Nhà nước Bên cạnh phải tăng cường củng cố tổ chức xã hội đồn thể quần chúng để tạo điều kiện cho tầng lớp nhân dân lao động thực quyền làm chủ Các tổ chức đồn thể đó, phải tổ chức rộng rãi, có tổ chức,thực sách kinh tế xã hội Đảng nhà nước ta, đảm bảo KI L cơng xã hội lợi ích thỏa đáng./ PHẦN NHIỆM VỤ CẦN THỰC HIỆN ĐỂ XÂY DỰNG THÀNH CƠNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở NƯỚC TA 15 Viện chủ nghĩa xã hội khoa học:Giáo trình chủ nghĩa xã hội khoa học, Nxb Lý luận trị, tr.288-289290 28 http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN * Xây dựng nhà nước “của dân,do dân dân”, lấy liên minh cơng nhân, nơng dân trí thức làm tảng lãnh đạo Đảng OBO OKS CO M * Đẩy mạnh “cơng nghiệp hóa- đại hố”, bước xây dựng sở vật chất cho chủ nghĩa xã hội, nâng cao suất lao động cải thiện đời sống nhân dân * Đa dạng nhiều hình thức sở hữu, phát triển kinh tế nhiều thành phần theo chế thị trường có quản lý Nhà nước Kinh tế quốc doanh, kinh tế tập thể phải tảng kinh tế quốc dân * Tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa lĩnh vực văn hố tư tưởng Lấy chủ nghĩa Mác- Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh tảng giữ vị trí chủ đạo đời sống kinh tế xã hội Phát huy truyền thống văn hố tốt đẹp, đồng thời tiếp thu tinh hoa văn hố nhân loại Chống tư tưởng văn hố phản tiến bộ, trái truyền thống tốt đẹp dân tộc nhân loại, trái với phương hướng lên chủ nghĩa xã hội * Thực sách đại đồn kết dân tộc, thực sách đối ngoại hồ bình hợp tác hữu nghị * Thực hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng chủ nghĩa xã hội bảo vệ Tổ quốc * Xây dựng Đảng vững mạnh trị, tư tưởng tổ chức ngang tầm nhiệm vụ, bảo đảm cho Đảng thực tròn trách nhiệm lãnh đạo KI L nghiệp cách mạng xã hội chủ nghĩa nước ta Xây dựng chủ nghĩa xã hội nước ta chặng đường dài khó khăn phức tạp Để thực thành cơng đường đó, nước ta phải trải qua nhiều chặng đường mà giai đoạn gọi giai đoạn q độ Tình hình giới có nhiều biến động phức tạp Vì vậy, Đảng phải có sách lược sáng tạo linh hoạt, tồn dân tộc phải đồn kết mặt trận để đối phó với khó khăn phức tạp, xây dựng thành cơng xã hội chủ nghĩa Đại hội đại biểu tồn 29 http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN quốc lần thứ IX Đảng cộng sản Việt Nam nhận định rõ : Thế kỷ XXI có nhiều biến đổi Khoa học cơng nghệ có bước tiến nhảy vọt Kinh tế tri OBO OKS CO M thức có vai trò ngày bật …tồn cầu hố kinh tế xu khách quan chứa đựng nhiều mâu thuẫn…Các mâu thuẫn giới biểu hình thức mức độ khác tồn phát triển, có mặt sâu sắc Đấu tranh dân tộc đấu tranh giai cấp tiếp tục diễn gay gắt Thế giới đứng trước nhiều vấn đề tồn cầu…chủ nghĩa tư nắm ưu vốn song khơng thể khắc phục mâu thuẫn vốn có…Chủ nghĩa xã hội giới từ học thành cơng thất bại từ khát vọng thức tỉnh dân tộc, có điều kiện khả tạo bước phát triển mới, theo lịch sử, lồi người định tiến tới chủ nghĩa xã hội…Cuộc đấu tranh hố bình, độc quy luật tiến hố lập dân tộc, dân sinh tiến cơng xã hội có bước tiến mới…Trước mắt nhân dân ta có hội lớn thách thức lớn16 Có tận dụng tốt hội vượt qua thử thách chủ yếu phụ KI L thuộc vào trí tuệ, sức lực, lĩnh…của Đảng nhân dân ta 16 Đảng cộng sản việt Nam , văn kiện đại đại biểu to n quốc lần thứ IX, nxb Chính trị quốc gia, H.2001, tr.64-65-66 30 http://kilobooks.com OBO OKS CO M THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN TÀI LIỆU THAM KHẢO .V.I.I.Lê-nin tồn tập,( tập 20),Nxb Tiến bộ,H.1986 Giáo trình chủ nghĩa xã hội khoa học, nxb.Chính trị quốc gia, H.2004 Nguyễn Phú Trọng:Về định hướng XHCN đường lên CNXH Việt Nam, nxb Chính trị quốc gia, H.2001 Đào Duy Tùng:Q trình hình thành đường lên CNXH Việt Nam.nxb Chính trị quốc gia, H.1994 Viện chủ nghĩa xã hội khoa học: Giáo trình chủ nghĩa xã hội khoa học, nxb Lý luận trị Đảng Cộng sản Việt Nam với cơng đổi đất nước, nxb Qn đội nhân dân, H.2003 Đinh Xn Lâm, Đại cương lịch sử Việt Nam (tập 3), nxb Giáo KI L dục, H.2003 31 http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN OBO OKS CO M MỤC LỤC PHẦN 1: MẤY VẤN ĐỀ VỀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI PHẦN 2: CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VÀ CON ĐƯỜNG ĐI LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM 2.1 Những thực tiễn Việt Nam đầu kỷ XX 2.2 Cách mạng xã hội chủ nghĩa Việt Nam PHẦN Q ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI VÀ NHỮNG QUAN ĐIỂM TỔNG QT CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM 3.1 Quan điểm chủ nghĩa xã hội 3.2 Phương hướng xây dựng chủ nghĩa xã hội 3.3 Quan điểm Đảng q độ lên xã hội chủ nghĩa nước ta 3.4 Đặc điểm thực chất thời kỳ q độ lên chủ nghĩa xã hội nước ta 3.5 Về vấn đề đấu tranh giai cấp giai đoạn PHẦN NHIỆM VỤ CẦN THỰC HIỆN ĐỂ XÂY DỰNG THÀNH CƠNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở NƯỚC TA KI L TÀI LIỆU THAM KHẢO 32 [...]... Qn đội nhân dân, H.2003 7 Đinh Xn Lâm, Đại cương lịch sử Việt Nam (tập 3), nxb Giáo KI L dục, H.2003 31 http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN OBO OKS CO M MỤC LỤC PHẦN 1: MẤY VẤN ĐỀ VỀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI PHẦN 2: CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VÀ CON ĐƯỜNG ĐI LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM 2.1 Những căn cứ thực tiễn ở Việt Nam đầu thế kỷ XX 2.2 Cách mạng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam PHẦN 3 Q ĐỘ LÊN... thời kỳ q độ ở nước ta Đây là sự đổi mới về tư duy về chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa tư bản Sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khơng phải là sự phủ định sạch trơn của chủ nghĩa tư bản Tư duy mới phân biệt sự khác nhau về “chất” giữa chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa tư bản nhưng đặt chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xã hội vào lịch trình chung của sự tiến hố nhân loại thơng qua 5 hình thái kinh tế xã hội Chủ nghĩa tư... LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI VÀ NHỮNG QUAN ĐIỂM TỔNG QT CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM 3.1 Quan điểm về chủ nghĩa xã hội 3.2 Phương hướng cơ bản xây dựng chủ nghĩa xã hội 3.3 Quan điểm của Đảng về q độ lên xã hội chủ nghĩa ở nước ta 3.4 Đặc điểm thực chất thời kỳ q độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta 3.5 Về vấn đề đấu tranh giai cấp trong giai đoạn hiện nay PHẦN 4 NHIỆM VỤ CẦN THỰC HIỆN ĐỂ XÂY DỰNG THÀNH CƠNG CHỦ NGHĨA... Q ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI VÀ NHỮNG QUAN ĐIỂM TỔNG QT CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM 3.1 Quan điểm về chủ nghĩa xã hội Những thành tựu trong cơng cuộc cải tạo và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và việc hồn thành xuất sắc nhiệm vụ dân tộc ở miền Nam chính là KI L những điều kiện vật chất và tinh thần để nước ta bước vào giai đoạn đầu q độ lên chủ nghĩa xã hội Vậy quan điểm tổng qt của Đảng cộng sản Việt. .. ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ OBO OKS CO M nghĩa xã hội, cùng thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng chủ nghĩa xã hội, bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa * Hai là, nước ta chuyển từ một xã hội lạc hậu lên một hình thái kinh t xã hội cao hơn, thơng qua nhiều hình thức trung gian q độ Trong q trình đó, các giá trị xã hội chủ nghĩa dần hình thành ngày càng lớn lên, chiếm vị trí chủ đạo và trở thành... triển của chế độ mới Nếu vi phạm qúa trình đó sự qúa độ khơng thể diễn ra và chế độ xã hội chủ nghĩa về thực chất khơng hình thành Thứ hai, từ một nước lạc hậu, bằng con đường rút ngắn đi lên chủ nghĩa xã hội nước ta tất yếu phải trải qua một thời gian dài trong đó có sự đan xen của chủ nghĩa xẫ hội và chủ nghĩa tư bản Trạng thái này làm cho các nhân tố xã hội chủ nghĩa và tư bản chủ nghĩa vừa đấu... 2 Giáo trình chủ nghĩa xã hội khoa học, nxb.Chính trị quốc gia, H.2004 3 Nguyễn Phú Trọng:Về định hướng XHCN và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam, nxb Chính trị quốc gia, H.2001 4 Đào Duy Tùng:Q trình hình thành con đường đi lên CNXH ở Việt Nam. nxb Chính trị quốc gia, H.1994 5 Viện chủ nghĩa xã hội khoa học: Giáo trình chủ nghĩa xã hội khoa học, nxb Lý luận chính trị 6 Đảng Cộng sản Việt Nam với cơng... tồn tại tạo thành hai khuynh hướng cơ bản trái ngược nhau là khuynh hướng tư bản chủ nghĩa và khuynh hướng xã hội chủ nghĩa Sự liên hệ, đối lập qua lại giữa các khuynh hướng là bản chất của q trình q độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta Tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội bỏ qua tư bản chủ nghĩa với sự vận dụng chủ nghĩa Mác-Lênin và bằng sự sáng tạo đúc rút kinh nghiệm trên con đường đi của Đảng ta Tuy... sản Việt Nam về chủ nghĩa xã hội như thế nào? Con đường đi lên chủ nghĩa xã hội hay nói cách khác là phương hướng cơ bản để đạt được mục tiêu theo quan điểm đó? Hồ Chí Minh đã nhận định về “con đường xã hội chủ nghĩa khái qt như sau: Chủ nghĩa xã hội là “mọi người được ăn no, mặc ấm, sung sướng, tự 13 http://kilobooks.com THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN do”11 và con đường “xây dựng chủ nghĩa xã hội là thay... dựng chủ nghĩa xã hội Đây là thời kỳ chuyển từ cách mạng dân chủ nhân dân lên cách mạng xã hội chủ nghĩa Nhìn lại chặng đường đi theo chủ nghĩa xã hội, có thể thấy đây là một tất yếu lịch sử đem lại sự mới mẻ và triệt để trong quan niệm và giải pháp để giải quyết vấn đề độc lập dân tộc, chỉ có thể gắn liền con đường độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội hay nói cách khác là giải quyết độc lập