http://kilobooks.com THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN giáo dục đào tạo trờng đại học kinh tế quốc dân OBO OKS CO M - vơng đức tuấn hoàn thiện chế, sách để thu hút đầu t trực tiếp nớc thủ đô hà nội giai đoạn 2001 2010 chuyên ngành "kinh tế trị x hội chủ nghĩa" KI L m số: 5.02.01 Tóm tắt luận án tiến sỹ kinh tế Hà Nội, 2007 http://kilobooks.com THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN OBO OKS CO M giáo dục đào tạo trờng đại học kinh tế quốc dân vơng đức tuấn hoàn thiện chế, sách để thu hút đầu t trực tiếp nớc thủ đô hà nội giai đoạn 2001 - 2010 Chuyên nghành : Kinh tế trị XHCN Mã số : - 02 - 01 luận án tiến sỹ kinh tế KI L ngời hớng dẫn khoa học Giáo viên hớng dẫn : GS.TS Phạm Quang Phan Giáo viên hớng dẫn : PGS.TS Đặng Văn Thắng Hà Nội - 2007 http://kilobooks.com THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN OBO OKS CO M Lời cam đoan Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu độc lập riêng tôi, số liệu luận án trung thực, có nguồn gốc đợc trích dẫn rõ ràng Đề tài không trùng lắp với công trình khoa học đ đợc Tác giả luận án Vơng Đức Tuấn KI L công bố http://kilobooks.com THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN chữ viết tắt luận án -: Ngân hàng phát triển châu AFTA : Khu vực mậu dịch tự ASEAN APEC : Diễn đàn hợp tác kinh tế Châu - Thái Bình Dơng BĐS : Bất động sản CNH : Công nghiệp hoá OBO OKS CO M ADB CNH - HĐH : Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá CNXH : Chủ nghĩa xã hội ĐFT : Đang phát triển ĐTNN : Đầu t nớc EC : Tín dụng xuất EMS : Hệ thống tiền tệ Châu Âu FDI : Đầu t trực tiếp nớc (Foregn Direct Investment) : Tổng sản phẩm quốc nội GNP : Tổng sản phẩm quốc gia G7 : 07 nớc công nghiệp phát triển giới IMF : Quỹ tiền tệ quốc tế KHCN : Khoa học công nghệ NIEs NICs ODA SCCI KI L GDP : Các kinh tế CNH : Các quốc gia lãnh thổ CNH : Viện trợ phát triển thức : Uỷ ban Hợp tác Đầu t SQG : Xuyên quốc gia Tbcn : T chủ nghĩa WB : Ngân hàng giới WTO : Tổ chức Thơng mại giới http://kilobooks.com THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN Mục lục Trang OBO OKS CO M Phần mở đầu Chơng Cơ sở lý luận Và THựC TIễN CủA việc hoàn thiện chế, sách thu hút đầu t trực tiếp nớc 1.1 Những vấn đề lý luận chung chế, sách đầu t nớc thu hút FDI 10 1.2 Những nhân tố ảnh hởng đến trình hoàn thiện chế, sách thu hút FDI Việt Nam 30 1.3 Kinh nghiệm quốc tế việc hoàn thiện chế, sách thu hút FDI 41 Chơng Thực trạng trình hoàn thiện chế, sách thu hút đầu t trực tiếp nớc tác động đến kết thu hút đầu t trực tiếp nớc Hà Nội 2.1 Đánh giá chung điều kiện tự nhiên kinh tế Hà Nội tác động tới trình hoàn thiện chế, sách thu hút FDI 57 2.2 Thực trạng trình hoàn thiện chế, sách thu hút FDI Việt Nam 63 2.3 Tác động trình hoàn thiện chế, sách đến kết thu hút đầu t trực tiếp nớc Hà Nội 97 2.4 Những hạn chế tồn đặt chế, sách thu hút FDI Hà Nội 119 Chơng Phơng hớng giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện KI L chế, sách nhằm tăng cờng thu hút đầu t trực tiếp nớc thủ đô Hà Nội đến năm 2010 3.1 Nhu cầu vốn phát triển kinh tế thủ đô Hà Nội tới 2010 137 3.2 Phơng hớng thu hút đầu t trực tiếp nớc tình hình 146 3.3 Giải pháp hoàn thiện chế, sách để tăng cờng thu hút FDI Hà Nội đến 2010 166 Kết luận 199 Tài liệu tham khảo 201 Những công trình đ công bố liên quan đến luận án 208 Phụ lục http://kilobooks.com THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN Danh mục biểu Bảng 2.1 Nguồn vốn cấp xây dựng sở hạ tầng Hà Nội đến 2005 Trang 95 100 Bảng 2.3 Số dự án phân vốn đầu tử Hà Nội 1989 - 1996 101 Bảng 2.4 Số dự án phân vốn đầu t Hà nội 1997 - 2005 104 Bảng 2.5 Hiện trạng vốn FDI địa bàn Hà Nội 107 Bảng 2.6 Tỷ trọng vốn FDI tổng vốn đầu t Hà Nội 109 Bảng 2.7 Hiện trạng loại hình FDI địa bàn Hà Nội 111 Bảng 2.8 Doanh thu sản xuất công nghiệp địa bàn Hà Nội 115 Bảng 2.9 Hiện trạng xuất địa bàn Hà Nội 116 Bảng 3.1 Số liệu phát triển tổng quy hoạch đô thị Hà Nội đến 2010 143 Bảng 3.2 Những tiêu phát triển đầu t nớc thành phố Hà Nội đến năm 2020 145 Bảng 3.3 Vốn đầu t nớc tổng vốn đầu t x hội thành phố Hà Nội qua năm 166 OBO OKS CO M Bảng 2.2 Hiện trạng dự án FDI địa bàn Hà Nội 1988 - 1994 Danh mục biểu đồ 101 Biểu đồ 2.2 Số dự án đợc cấp phép Hà Nội 1989 - 1996 102 Biểu đồ 2.3 Vốn đăng ký vốn thực Hà Nội 1997 - 2005 104 Biểu đồ 2.4 Số dự án đợc cấp phép Hà Nội 1997 - 2005 105 Biểu đồ 2.5 Tỷ trọng vốn FDI tổng vốn đầu t 109 Biểu đồ 2.6 Tỷ trọng loại hình đầu t FDI vào Hà Nội năm 2004 111 KI L Biểu đồ 2.1 Vốn đăng ký vốn thực Hà Nội 1989 - 1996 Danh mục phụ lục tham khảo Phụ lục 1: Vốn đầu t nớc Hà Nội so với nớc 209 Phụ lục 2: Vốn đầu t trực tiếp nớc Hà Nội phân theo quốc gia l nh thổ 210 Phụ lục 3: Bảng xếp hạng môi trờng kinh doanh số nớc khu vực ASEAN 211 Phụ lục 4: Những điểm tiến Luật ĐTNN Việt Nam sửa đổi, bổ sung năm 1996 2000 212 Phụ lục 5: Một số khoản u đ i ĐTNN Việt Nam hấp dẫn so với số nớc châu 216 Phụ lục 6: Những điểm nhà ĐTNN đợc u đ i nhà đầu t nớc Việt Nam 219 http://kilobooks.com THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN phần mở đầu 1.Tính cấp thiết đề tài OBO OKS CO M Nền kinh tế thị trờng kinh tế hoạt động phát triển sở hội nhập với kinh tế khu vực giới Hội nhập đ tạo điều kiện cho kinh tế nớc hội phát triển, song đặt không thách thức, kinh tế phát triển Nếu can thiệp hữu hiệu Nhà nớc pháp luật quốc tế sách đối ngoại khai thông đợc nguồn lực nớc kể vốn, công nghệ, thị trờng kinh nghiệm quản lý, đồng thời khó khắc phục đợc bất cập trình hội nhập, bao gồm kinh tế, văn hoá chủ quyền quốc gia Trong hội nhập quốc tế, đầu t trực tiếp nớc (FDI) có vai trò lớn: Nó nhân tố quan trọng góp phần thúc đẩy kinh tế tăng trởng, tạo điều kiện chuyển dịch cấu kinh tế - x hội theo chiều hớng tiến bộ, giảm nhẹ gánh nặng thất nghiệp, thúc đẩy xuất khẩu, bớc hội nhập với kinh tế khu vực giới Qúa trình thu hút đầu t trực tiếp nớc (FDI) chịu tác động nhiều chế thị trờng, ảnh hởng môi trờng hội đầu t, tình hình biến động kinh tế giới khu vực Để đạt đợc mục tiêu đề nớc thu hút FDI, giai đoạn định cần phải nghiên cứu hoàn thiện chế, sách cho phù hợp với hoàn cảnh kinh tế nớc nh bối cảnh chung khu vực giới KI L Hà Nội thủ đô, trái tim Việt Nam, trung tâm trị - kinh tế văn hoá - khoa học mặt nớc Song, trải qua nửa kỷ bị chiến tranh tàn phá, đến Hà Nội thủ đô lạc hậu, kinh tế so với thủ đô nớc khu vực giới Do vậy, việc thúc đẩy phát triển kinh tế - x hội Hà Nội đòi hỏi cấp thiết giai đoạn Muốn vậy, việc sử dụng có hiệu nguồn nội lực quốc gia, Hà Nội cần có chế, sách giải pháp, nhằm tăng cờng thu hút sử dụng có hiệu nguồn vốn FDI Những năm qua Chính phủ đ ban hành nhiều sách u đ i, áp dụng nhiều quy chế khuyến khích nhà đầu t nớc đầu t vào Hà nội Nhng chế, sách thu hút đầu t trực tiếp nớc nớc ta http://kilobooks.com THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN nhiều bất hợp lý, cha hấp dẫn cha phù hợp với thông lệ quốc tế, nên điều ảnh hởng trực tiếp đến tốc độ thu hút vốn FDI Hà Nội Cụ thể OBO OKS CO M từ năm 1997 tới dòng vốn FDI vào Việt Nam Hà Nội có giảm sút rõ rệt, nhu cầu vốn FDI cho phát triển kinh tế thủ đô Hà Nội thời gian tới lớn Theo chơng trình phát triển kinh tế Thành uỷ Hà Nội khoá XI đ đề [26]: Trong giai đoạn từ 2001 đến 2010 thành phố Hà Nội phấn đấu đạt 3,784 tỷ USD vốn FDI Để đạt đợc mục tiêu đòi hỏi Chính phủ phải tiếp tục hoàn thiện chế, sách thu hút FDI Việt Nam nói chung Hà Nội nói riêng Với mong muốn góp phần vào việc giải vấn đề có ý nghĩa quan trọng thiết thực mang tính cấp bách này, đề tài: Hoàn thiện chế, sách thu hút đầu t trực tiếp nớc thủ đô Hà Nội giai đoạn 2001- 2010 , đợc chọn làm luận án tiến sỹ, chuyên ngành kinh tế trị Tình hình nghiên cứu đề tài Đầu t nớc vấn đề đợc nhiều học giả nớc quan tâm nghiên cứu Việt Nam năm gần đ xuất nhiều sách báo, công trình nghiên cứu học giả nớc đầu t nớc liên quan đến đầu t nớc Trớc hết phải kể đến công trình Hoàn thiện sách tổ chức thu hút đầu t trực tiếp nớc Việt Nam, PGS.TS Mai Ngọc Cờng làm chủ biên xuất năm 2000 Trong nghiên cứu tác giả đ phân tích sách nớc có tác KI L động mạnh đến trình thu hút FDI, nh đề xuất biện pháp tổ chức thu hút FDI Theo tác giả cần tiếp tục nghiên cứu triển khai thực phân cấp việc cấp phép đầu t, giải vấn đề sở hữu, sử dụng đất đai, u đ i khuyến khích tài chính, sách tiền lơng ngời lao động làm việc doanh nghiệp có vốn đầu t trực tiếp nớc Tuy nhiên đề xuất đ đợc giải phần lớn Luật Đầu t nớc năm 2000, Luật Đất Đai năm 2003, Hơn việc nghiên cứu tác giả tập trung cho nớc phạm vi nghiên cứu đến năm 1999 Một công trình nghiên cứu đáng ý khác có tựa đề Kinh tế có vốn đầu t nớc kinh tế thị trờng định hớng x hội chủ nghĩa http://kilobooks.com THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN Việt Nam nay; thực trạng triển vọng, đề tài cấp Bộ PGS TS Trần Quang Lâm làm chủ nhiệm hoàn thành năm 2005 OBO OKS CO M Đề tài KX 01.05 Khu vực kinh tế có vốn đầu t nớc ngoài: Vị trí vai trò kinh tế thị trờng định hớng x hội chủ nghĩa Việt Nam, PGS TSKH Nguyễn Bích Đạt làm chủ nhiệm hoàn thành năm 2005 Có thể nói, hai đề tài đợc coi công trình nghiên cứu toàn diện đánh giá tầm quan trọng FDI kinh tế thị trờng định hớng x hội chủ nghĩa Việt Nam Ngoài đề cập đến số tác phẩm nh: Tiềm thu hút đầu t trực tiếp nớc vào Việt Nam, TS Hoàng Xuân Long, H.2001 Đầu t trực tiếp nớc vào Việt Nam, sở pháp lý, trạng, triển vọng, Nguyễn Anh Tuấn - Phan Hữu Thắng - Hoàng Văn Huấn, H1994 Tạo việc làm cho ngời lao động qua đầu t trực tiếp nớc ngoài, Bùi Anh Tuấn, H2000 Một số luận án đầu t nớc đ đợc bảo vệ thành công nh: Luận án PTS Luật học Lê Mạnh Tuấn Hoàn thiện khung pháp luật đầu t trực tiếp nớc Việt Nam H.1996 Luận án TS Kinh tế Nguyễn Huy Thám Kinh nghiệm thu hút vốn đầu t nớc nớc ASEAN vận dụng vào Việt Nam H.1999 Luận án TS Kinh tế Nguyễn Văn Thanh Vai trò đầu t trực tiếp nớc phát triển bền vững nớc Đông học Việt Nam H.2000 Luận án TS Kinh tế Đỗ Thị Thuỷ Đầu t trực tiếp nớc với công nghiệp hoá, Hiện KI L đại hoá Việt Nam giai đoạn 1988 2005 H.2001 Luận án tiến sỹ kinh tế Nguyễn Thị Kim Nh Giải pháp tăng cờng thu hút đầu t trực tiếp nớc (FDI) Việt Nam H.2005 Song cha có công trình sâu nghiên cứu việc hoàn thiện chế, sách để thu hút đầu t trực tiếp nớc Hà Nội, tác giả muốn sâu nghiên cứu vấn đề Mục đích nhiệm vụ nghiên cứu Mục đích luận án là: - Nghiên cứu sở lý luận thực tiễn việc hoàn thiện chế, sách thu hút FDI - Nghiên cứu tác động trình hoàn thiện chế, sách thu hút FDI đến kết thu hút FDI vào Hà Nội http://kilobooks.com THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN 10 - Nghiên cứu việc hoàn thiện chế, sách để tăng cờng thu hút FDI thủ đô Hà Nội đến năm 2010 OBO OKS CO M Để đạt đợc mục tiêu trên, luận án tập trung giải nhiệm vụ sau: - Hệ thống hoá sở lý luận thực tiễn chế, sách thu hút đầu t trực tiếp nớc - Phân tích, đánh giá thực trạng trình hoàn thiện chế, sách thu hút FDI, nhân tố tác động đến kết thu hút FDI Hà Nội thời gian qua - Đánh giá thành tựu đạt đợc, tồn tại, hạn chế nguyên nhân để có định hớng cho việc tiếp tục hoàn thiện chế, sách thu hút FDI thời gian tới - Trên sở phân tích lý luận thực tiễn, đề xuất phơng hớng giải pháp cho việc tiếp tục hoàn thiện chế, sách nhằm tăng cờng thu hút FDI vào Hà Nội đến năm 2010 Đối tợng phạm vi nghiên cứu luận án Đối tợng nghiên cứu: Nghiên cứu chế, sách thu hút đầu t nớc trình hoàn thiện chế, sách thu hút FDI đ tác động đến kết thu hút FDI Hà Nội dới giác độ khoa học kinh tế trị Phạm vi nghiên cứu: Luận án nghiên cứu thực trạng trình hoàn thiện chế, sách thu hút FDI Việt Nam tác động đến kết thu hút FDI vào Hà Nội (bao gồm dự án Trung ơng quản lý KI L dự án Hà Nội quản lý) thời kỳ 1988 - 2005 Phơng pháp nghiên cứu Để giải nhiệm vụ đặt ra, luận án sử dụng số phơng pháp nghiên cứu kinh tế phổ biến sau - Phơng pháp vật biện chứng, vật lịch sử phơng pháp hệ thống: Việc nghiên cứu chế, sách thu hút FDI Hà Nội đợc thực cách đồng bộ, gắn với hoàn cảnh, điều kiện giai đoạn cụ thể Các sách thu hút FDI đợc xem xét mối liên hệ chặt chẽ với không gian thời gian, đồng thời đợc đặt bối cảnh chung toàn kinh tế nh riêng Hà Nội trình đổi mở rộng quan hệ đối ngoại Việt Nam http://kilobooks.com THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN 218 Phụ lục 3: Brunei Malaysia Thái Lan Philippines Indonesia Việt nam Myanma Lào Campuchia Sân bay 4,9 3,3 3,1 3,1 2,3 3,0 1,9 1,6 1,5 1,6 Bến cảng 4,9 3,0 3,1 2,5 2,4 2,4 2,0 1,5 - 1,5 Vận tải 4,6 3,3 2,7 1,6 1,9 2,3 1,9 1,6 1,5 1,8 Năng lợng 4,4 3,6 2,6 2,7 2,2 2,6 1,9 1,4 1,7 1,4 Viễn thông 4,7 3,5 3,2 3,0 2,7 2,7 2,2 1,4 1,5 1,4 Nguồn nhân lực 4,1 2,8 2,9 2,7 3,1 2,5 2,7 2,3 1,7 1,4 Công nghệ 3,8 2,6 3,0 2,6 2,8 2,2 1,9 1,8 1,5 1,3 Tài 4,6 3,3 3,0 2,5 2,6 2,0 1,6 1,6 1,3 1,2 Điều kiện sống 4,1 3,3 3,2 2,7 2,7 2,3 1,8 1,7 1,4 1,5 Hệ thống thuế 4,2 3,3 3,2 2,7 2,7 2,3 1,8 1,7 1,4 1,5 Hậu máy hành 4,5 3,0 3,0 2,3 2,4 1,9 1,4 1,6 1,3 1,1 Tính công minh máy hành 4,3 2,3 3,0 2,3 2,2 1,8 1,5 1,6 1,4 1,1 Trung bình 4,4 3,1 3,0 2,6 2,5 2,1 1,9 1,7 1,5 1,4 10 KI L Singapore OBO OKS CO M Bảng xếp hạng môi trờng kinh doanh số nớc khu vực ASEAN Xếp hạng trung bình từ tốt đến xấu Theo thang điểm điểm cao (Nguồn: [75]) http://kilobooks.com THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN 219 Phụ lục 4: Những điểm tiến luật ĐTNN Việt Nam sửa đổi, OBO OKS CO M bổ sung năm 1996 2000 Nét Luật ĐTNN sửa đổi năm 1996 sửa đổi, bổ sung năm 2000 So với Luật ĐTNN sửa đổi năm 1992, Luật ĐTNN sửa đổi năm 1996 có số điểm mới: Khuyến khích ĐTTTNN sở quy định u đ i thuế thông thoáng để thu hút FDI vào lĩnh vực địa bàn nh sản xuất hàng xuất khẩu; nông, lâm, thuỷ sản; sử dụng công nghệ cao; xây dựng sở hạ tầng; sử dụng nhiều lao động; địa bàn miền núi, vùng sâu, vùng xa; vùng có điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn (Điều 39) Luật đ đa dạng hoá phơng thức đầu t (bổ sung thêm phơng thức đầu t BOT, BT, BTO) (Đièu 19) Đồng thời, Luật có điều chỉnh góp vốn đầu t tiền Việt Nam nhà ĐTNN; bảo đảm việc hỗ trợ cân đối ngoại tệ cho công trình hạ tầng, sản xuất hàng hoá thay hàng nhập thiết yếu công trình quan trọng khác (Điều 33); thu hẹp đề mục phải biểu theo nguyên tắc trí Luật sửa đổi đ đa u đ i tài đợc áp dụng với tiêu chuẩn khuyến khích nhiều hơn, rõ ràng lĩnh vực, thời hạn nghành nghề Các dự án đầu t đợc phân thành nhóm khác nh: dự án bình thờng, dự án khuyến khích đầu t, dự án có nhiều tiêu chuẩn khuyến khích đầu t dự án đặc biệt khuyến khích đầu t Tiếp tục thu hẹp phạm vi quy định nguyên tắc trí Doanh nghiệp liên doanh KI L Những điểm tiến Luật ĐTNN Thay từ đề mục phải biểu theo nguyên tắc trí, Luật sửa đổi năm 2000 đ thu hẹp giữ lại đề mục bổ nhiệm, miễn nhiệm TGĐ, Phó TGĐ, Kế toán trởng; sửa đổi, bổ sung điều lệ doanh nghiệp (Điều 14) Quy định điều chỉnh quan trọng, góp phầm làm hài lòng nhà ĐTNN Tạo điều kiện cho nhà ĐTNN tự lựa chọn hình thức chuyển nhợng vốn đầu t phù hợp với thông lệ quốc tế Điều 19 Luật ĐTNN năm 1996 đ đợc bổ sung Luật mới: "Các doanh nghiệp có vốn ĐTNN trình hoạt động đợc tự lựa chọn hình thức đầu t, chia tách, sát nhập, hợp doanh nghiệp" Đây bổ sung quan trọng tạo điều kiện cho nhà ĐTNN sử dụng vốn cách linh động để tránh rủi ro cao Tại điều 34 Luật ĐTNN năm 1996 có quy định buộc doanh nghiệp 100% vốn nớc phải u tiên chuyển nhợng vốn cho doanh nghiệp Việt Nam Quy định biện pháp cần thiết để đảm bảo lợi ích doanh nghiệp Việt Nam nhng đ bộc lộ số hạn chế: vừa bó buộc cho ta, vừa gây phản ứng nhà ĐTNN Luật năm 2000 đ khắc phục hạn chế cách Luật quy định" "Nhà ĐTNN doanh nghiệp 100% vốn nớc có quyền chuyển nhợng vốn mình" http://kilobooks.com THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN 220 Giảm bớt mức can thiệp Nhà nớc vào hoạt động sản xuất kinh doanh Doanh nghiệp liên doanh Điều 41 Luật ĐTNN năm 1996 quy định "sau nộp thuế lợi tức, doanh nghiệp liên doanh trích 5% lợi nhuận lại để lập quỹ dự phòng Quỹ dự phòng đợc giới hạn mức 10% vốn pháp định doanh nghiệp Quy định Luật năm 1996 đ giảm nhẹ nghĩa vụ phải trích lập quỹ dự phòng doanh nghiệp liên doanh (giảm mức tối đa từ 25% theo quy định Luật sửa đổi, bổ sung năm 1992 xuống mức tối đa không 10% vốn pháp định doanh nghiệp liên doanh) Tuy nhiên quy định thiếu cụ thể, cha làm rõ mục đích nh chế sử dụng quỹ dự phòng Theo ý kiến nhà ĐTNN quy định đ can thiệp vào quyền chủ động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp liên doanh làm ảnh hởng đến lợi nhuận bên liên doanh Để khắc phục hạn chế này, Điều 41 Luật đ sửa lại thành "việc trích lập quỹ dự phòng doanh nghiệp định" Quy định cởi mở không can thiệp vào dh dx kinh doanh doanh nghiệp nh trớc, đáp ứng đợc yêu cầu quyền chủ động sản xuất kinh doanh bảo đảm cải thiện lợi nhuận cho bên liên doanh Quy định nguyên tắc "không hồi tố" Nghị định 12/CP Nghị định 101/1998/NĐ-CP đ đợc luật hoá OBO OKS CO M Thời hạn miễn thuế lợi tức đợc kéo dài tối đa năm Doanh nghiệp có quyền chuyển khoản lỗ năm thuế sang năm đợc bù khoản lỗ lợi nhuận năm tiếp theo, nhng không đợc năm [23,81-88] Bên cạnh việc miễn thuế giảm thuế, việc hoàn thuế lợi tức đợc trọng Thuế lợi tức đợc hoàn trả dự án tái đầu t thuộc lĩnh vực khuyến khích đầu t, vốn tái đầu t đợc sử dụng từ năm trở lên đ góp đủ vốn pháp định Tuỳ mức độ khuyến khích khác mà mức hoàn thuế lợi tức 50%, 75% 100% (Nghị định số 10-1998/CP ngày 23-1-1998 tiếp tục biện pháp khuyến khích bảo đảm hoạt động ĐTTTNN Việt Nam có mở rộng diện miễn thuế lợi tức năm kể từ bắt đầu kinh doanh có l i, giảm 50% năm nh dự án sản xuất loại giống mới, giống lai đạt tiêu chuẩn quốc tế hiệu kinh tế cao, sản xuất vật liệu mới, công nghệ điện tử, sinh học, viễn thông ) Quản lý nhà nớc đợc quy định rõ phân cấp chức thẩm quyền KI L Chính phủ, Bộ, quan ngang Bộ quan trực thuộc Chính phủ, Uỷ ban nhân dân tỉnh thành phố trực thuộc Trung ơng theo hớng bảo đảm phối hợp Bộ, ngành địa phơng việc quản lý hoạt động ĐTNN, tránh chồng chéo, tạo sở pháp lý cần thiết để cải tiến mạnh mẽ thủ tục đầu t, nâng cao hiệu QLNN hoạt động đầu t Cải cách bớc thủ tục hành Vấn đề "không hồi tố" đ đợc đa vào Luật ĐTNN Việt Nam năm 1992, nhng quy định nguyên tắc chung "Nhà nớc Việt Nam có biện pháp giải thoả đáng quyền lợi nhà đầu t luật pháp thay đổi làm thiệt hại đến lợi ích doanh nghiệp đ đợc việc rút ngắn thời gian cấp giấy phép quy định giấy phép đầu t" Để hớng dẫn thi đầu t Đây bớc cải cách quan trọng hành quy định này, Điều 101 Nghị định http://kilobooks.com THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN 221 12/CP ngày 18-2-1997 đ quy định số "biện pháp giải thoả đáng" gồm [13, 12]: - Thay đổi mục tiêu dự án; - Giảm, miễn thuế khuôn khổ pháp luật; - Thiệt hại nhà ĐTNN đợc coi khoản lỗ đợc chuyển sang năm tiếp theo; - Đợc xem xét bồi hoàn thoả đáng số trờng hợp cần thiết Nhằm cụ thể hoá Điều khoản nói trên, Điều Nghị định 10/1998/NĐ-CP ngày 23-1-1998 đ khẳng định nguyên tắc: không áp dụng quy định văn pháp luật gây thiệt hại đến lợi ích doanh nghiệp đ đợc quy định giấy phép đầu t, u đ i đợc ban hành sau doanh nghiệp đợc cấp giấy phép đầu t đợc quan cấp giấy phép đầu t điều chỉnh cho doanh nghiệp đợc hởng theo quy định Nghị định Các quy định nói biện pháp đảm bảo đầu t quan trọng phù hợp với thông lệ quốc tế đợc nhà đầu t đánh giá cao Tuy nhiên, đợc quy định Nghị định Chính phủ, biện pháp nói cha có hiệu lực pháp lý cao đợc áp dụng hạn chế phạm vị nh đối tợng điều chỉnh Để khắc phục hạn chế phù hợp với quy định Luật ban hành văn quy phạm pháp luật, quy định "không hồi tố" Nghị định 12/CP Nghị định 10/1998/NĐ-CP đ đợc Luật hoá Điều 21 Luật ĐTNN sửa đổi, bổ sung năm 2000 Một số quy định tài chính, ngoại hối đ đợc sửa đổi luật hoá: OBO OKS CO M nhằm bớc hoàn thiện thủ tục hành hoạt động thu hút FDI yếu tố thờng làm nản lòng nhà ĐTNN Với nội dung đổi đây, Luật ĐTNN Việt Nam sửa đổi năm 1996 đ tiến bộ, thông thoáng, chặt chẽ phù hợp thông lệ quốc tế so với Luật cũ, đóng góp quan trọng để hoàn thiện môi trờng pháp lý, cải thiện môi trờng đầu t nhằm mục tiêu thu hút FDI với số lợng nhiều hơn, chất lợng cao hơn, góp phần thực chiến lợc phát triển kinh tế - x hội đất nớc, tăng cờng hội nhập kinh tế với nớc khu vực giới Tiếp theo Luật ĐTNN sửa đổi năm 1996 Chính phủ đ ban hành nhiều sách định quan trọng (Nghị định 12/CP KI L Nghị định 10/1998/NĐ-CP Chính phủ, Chỉ thị số 11/1998/CT-TTg Quyết định số 53/1999/QQĐ-TTg Thủ tớng Chính phủ) nhằm tiếp tục cải thiện môi trờng đầu t, định hớng khuyến khích ĐTNN vào ngành, lĩnh vực, địa bàn cần thu hút vốn ĐTNN, đợc nhà ĐTNN đánh giá cao Chính phủ đ định loạt biện pháp nhằm khuyến khích tạo thuận lợi cho doanh nghiệp có vốn ĐTNN hoạt động kinh doanh mà trọng tâm nhằm vào hớng chủ yếu [21]: + Trực tiếp giảm bớt chi phí đầu t cho doanh nghiệp, nâng cao sức cạnh tranh hiệu sản xuất kinh doanh; + Đơn giản hoá thủ tục, giảm phiền hà tháo gỡ khó khăn cho nhà ĐTNN; ** Về thuế chuyển lợi nhuận nớc ngoài: Luật sửa đổi bổ sung đ điều chỉnh mức thuế chuyển lợi nhuận nớc từ 5%, 7% 10% xuống 3%, 5%, 7% (Điều 43) http://kilobooks.com THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN 222 ** Về đối tợng miễn giảm thuế nhập khẩu: quy định Điều 10 Nghị định 10 đ đợc luật hoá vào phần bổ sung điều 47 Luật năm 2000 để khuyến khích nhập tài sản để không ngừng đổi công nghệ tiên tiến mà nớc cha sản xuất đợc ** Về quy định chuyển lỗ: Luật sửa đổi năm 2000 đ mở rộng phạm vi đối tợng điều chỉnh doanh nghiệp liên doanh, doanh nghiệp 100% vốn nớc ngoài, doanh nghiệp tham gia hợp giới khu vực có nhiều thay đổi, đ xuất yêu cầu cấp bách cần sửa đổi Luật ĐTNN năm 1996 nhằm tăng cờng tính cạnh tranh môi trờng đầu t Việt Nam Ngày 9-6-2000 Quốc hội khoá X, kỳ họp thứ đ thông qua Luật ĐTNN sửa đổi lần thứ đồng hợp tác kinh doanh thay có doanh nghiệp liên doanh nh trớc (Điều 40) ** Về quản lý ngoại hối: Tại Điều 33 Luật ĐTNN năm 1996 quy định: doanh nghiệp có vốn ĐTNN, bên nớc tham gia hợp đồng hợp tác kinh doanh tự bảo đảm nhu cầu tiền nớc cho hoạt động mình" Quy định đặc doanh nghiệp có vốn ĐTNN trớc nhiều khó khăn, rủi ro việc bảo đảm ngoại tệ cho hoạt động Để khắc phục hạn chế trên, Luật năm 2000 đ sửa lại Điều 33 Luật ĐTNN năm 1996: doanh nghiệp có vốn ĐTNN, bên nớc tham gia hợp đồng hợp tác kinh doanh đợc mua ngoại tệ ngân hàng thơng mại để đáp ứng cho giao dịch v ng giao dịch đợc phép khác theo quy định pháp luật quản lý ngoại hối" ** Về chấp tài sản vay vốn: Luật năm 2000 (Điều 46) đ cho phép doanh nghiệp có vốn ĐTNN đợc chấp tài sản gắn liền với đất giá trị quyền sử dụng đất để đảm bảo vay vốn tổ chức tín dụng đợc phép hoạt động Việt Nam" Đây nét bổ sung nhằm tháo gỡ khó khăn vốn cho doanh nghiệp có vốn ĐTNN mà Luật ĐTNN trớc không đề cập đến KI L OBO OKS CO M + Mở điều kiện u đ i dành cho nhà đầu t đạt đợc tiêu chuẩn tỷ lệ xuất cao, hàng xuất có hàm lợng nội địa hoá cao, sử dụng nhiều lao động Mặc dù đ trải qua lần sửa đổi, nhng trớc phát triển nhanh chóng tình hình kinh tế - x hội, nhu cầu vốn cho đầu t phát triển giai đoạn tới lớn, đặc biệt môi trờng đầu t nớc (Nguồn: [6]) http://kilobooks.com THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN 223 Phụ lục 5: Về mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp Theo Luật ĐTNN Việt Nam sửa đổi năm 1996 năm 2000, thuế suất thu nhập phổ thông áp dụng cho doanh nghiệp có vốn ĐTNN bên nớc tham gia hợp đồng HTKD 25% (Điều 38 - Luật năm 1996; Điều 45 Nghị định số 24/200-0/CP ngày 31-7-2000 hớng dẫn thi hành Luật bổ sung, sửa đổi năm 2000) Với mức thuế suất thu nhập doanh nghiệp nớc giới thờng giao động khoảng 30% - 60% thuế suất Việt Nam vào loại thấp Ngay so với nớc khu vực, mức thuế suất Việt Nam đợc coi hấp dẫn hơn, chẳng hạn thuế thu nhập doanh nghiệp hành Brunei 30%; Malaysia 28%; Myanmar 30%; Singapore 26%; Thái Lan 30%; Trung Quốc 30%, phải trả thuế thu nhập địa phơng 3%; Philippines thuế thu nhập công ty giảm dần mức thuế từ 34% năm 1998, xuống 33% năm 1999, 32% từ năm 2000 trở Các u đ i thuế suất, miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp Các u đ i thuế thu nhập doanh nghiệp Việt Nam đợc coi hấp dẫn với mức thuế suất u đ i 20%, 15%, 10%, thời hạn miễn thuế tối đa năm Mức thuế suất u đ i thời hạn miễn giảm thuế phụ thuộc chủ yếu vào số tiêu chí nh lĩnh vực đầu t, địa bàn đầu t, tỷ lệ xuất khẩu, trình độ công nghệ, số lợng lao động sử dụng, KI L Ưu đ i miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp OBO OKS CO M Một số khoản u đ i ĐTNN Việt Nam hấp dẫn so với số nớc châu mức độ sử dụng nguyên liệu, vật t nớc Các dự án đáp ứng đợc nhiều tiêu chí đợc hởng mức u đ i cao Chẳng hạn: - Trên sở tiêu chí lĩnh vực đầu t: Theo quy định hành Việt Nam, dự án đầu t vào cac ngành khuyến khích nh chế biến nông, lâm, thuỷ sản, xây dựng công trình sở hạ tầng đợc hởng mức thuế suất u đ i khác 10%, 20% đợc miễn, giảm thuế với mức khác nhau, tối đa năm Trong Malaysia quy định dự án đầu t vào lĩnh vực đợc giảm 30% thuế miễn thuế tối đa năm tính từ ngày sản xuất, Philippines http://kilobooks.com THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN 224 quy định miễn thuế tối đa năm kể từ lúc bắt đầu vào hoạt động - Trên sở tiêu chí địa bàn đầu t: Việt Nam quy định: dự án OBO OKS CO M đầu t vào vùng núi, vùng sâu, vùng xa đợc hởng thuế suất u đ i 10% 15 năm, miễn thuế năm giảm 50% thuế năm Trung Quốc quy định dự án đầu t vào khu vực xa xôi, phát triển đợc giảm 15-30% thuế, 10 năm sau thời hạn miễn thuế bình thờng, Lào xem xét cho dự án hởng thuế suất thu nhập công ty u đ i 10-15% việc miễn thuế xem xét cho số trờng hợp h n hữu v.v Chính sách u đ i Việt Nam miễn thuế nhập tơng đối rộng Về nguyên tắc, tất tài sản thuộc vốn đầu t đợc miễn thuế nhập gồm: - Máy móc, thiết bị, phơng tiện vận tải chuyên dùng nằm dây chuyền công nghệ để tạo TSCĐ doanh nghiệp, linh kiện, chi tiết kèm, nguyên liệu, vật t để chế tạo linh kiện, chi tiết - Vật t xây dựng để tạo TSCĐ nớc cha sản xuất đợc - Các dự án thuộc danh mục dự án đặc biệt khuyến khích đầu t dự án đầu t vào vùng núi, vùng sâu, vùng xa đợc miễn thuế nhập nguyên liệu sản xuất năm kể từ bắt đầu sản xuất - Nguyên liệu, vật t nhập để sản xuất hàng xuất Ưu đ i miễn giảm thuế nhập đợc nhiều nớc khu vực áp dụng Ngoài yêu cầu chung hàng hoá nhập phải thuộc vốn đầu t phải đợc trực tiếp sử dụng cho dự án, việc miễn, KI L Ưu đ i miễn, giảm thuế nhập giảm thuế nhập thờng phải đợc nớc xem xét kèm theo số điều kiện định khác Chẳng hạn: + Trung Quốc quy định từ 1-1-1998 điều kiện để đợc miễn thuế nhập máy móc, thiết bị nhập cho dự án phải thuộc danh mục dự án khuyến khích đầu t + Indonesia Malaysia quy định hoàn thuế nhập nguyên liệu nhập để sản xuất hàng xuất Tuy nhiên Malaysia quy định, với nguyên liệu có thuế suất nhập [...]... Tham gia hội nhập, các quốc gia có cơ hội và điều kiện tiếp cận với dòng vốn, công nghệ, mở rộng thị trờng, tiếp nhận kỹ năng và kinh nghiệm quản lý từ các nền kinh tế phát triển Nhờ tham gia hội nhập, các nớc đang phát triển sẽ có cơ hội đẩy nhanh tốc độ tăng trởng kinh tế trong nớc thông qua việc thụ hởng những tiến bộ khoa học kỹ thuật của các nớc tiên tiến và tận dụng triệt để các nguồn lực trong. .. trong doanh nghiệp của mình Nh vậy FDI không những có vai trò to lớn đối với việc thúc đẩy quá trình phát triển kinh tế ở các nớc đầu t mà còn cả ở nớc sở tại Một trong những tác động quan trọng nhất của FDI đối với nớc sở tại là góp phần thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế, phục vụ cho mục tiêu công nghiệp hóa Thông qua FDI, chính phủ các nớc này có thể chú trọng u tiên phát triển các... phân tích quá trình hoàn thiện cơ chế, chính sách thu hút FDI ở OBO OKS CO M Hà Nội - Phơng pháp phân tích tổng hợp: Trên cơ sở phân tích quá trình hoàn thiện cơ chế, chính sách tác động đến kết quả thu hút FDI ở Hà Nội Luận án đ đa ra những đánh giá chung có tính khái quát về hệ thống cơ chế, chính sách thu hút FDI ở Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng - Phơng pháp so sánh, đối chiếu: Cơ chế, chính... tế KI L nào muốn phát triển lại đứng ngoài quá trình phân công lao động quốc tế, bởi lẽ ngày nay việc cung cấp đầu vào cho quá trình sản xuất và tìm đầu ra cho quá trình tiêu thụ sản phẩm không chỉ bó hẹp trong phạm vi mỗi nớc mà diễn ra trên toàn thế giới Muốn thực hiện công cuộc cải cách, mở cửa và từng bớc tham gia hội nhập quốc tế, tất yếu phải đổi mới và hoàn thiện hệ thống cơ chế chính sách thu... nối giữa nền kinh tế Việt Nam với kinh tế tri thức đang phát triển mạnh mẽ ở các quốc gia tiên tiến của thế giới nh: Mỹ, EU, Nhật Bản Do đó Việt Nam cần phải hoàn thiện cơ chế, chính sách thu hút FDI nhằm tìm kiếm nguồn vốn và công nghệ hiện đại của các nớc công nghiệp phát triển Thực chất hoàn thiện cơ chế, chính sách thu hút FDI là việc điều chỉnh, sửa đổi, bổ xung những cơ chế, chính sách liên quan... liên kết giữa các ngành công nghiệp đợc hình thành và phát triển Việc hình thành mối liên kết này là cơ sở quan trọng để chuyển giao công nghệ, phát triển nguồn nhân lực và thúc đẩy xuất nhập khẩu của nớc sở tại Ngoài những tác động trên, FDI trong một chừng mực nào đó có thể góp phần nâng cao chất lợng môi trờng, xoá bỏ độc quyền, tăng cờng an ninh quốc gia, phát triển văn hoá - x hội, Tuy nhiên, những... sự phát triển kinh tế - x hội Bản thân mỗi chính sách khi hớng vào việc giải quyết một vấn đề bức xúc đ KI L làm cho sự vật phát triển thêm một bớc, đồng thời lại tác động lên các vấn đề khác, làm nảy sinh những nhu cầu phát triển mới Về bản chất, chính sách phản ánh đờng lối phát triển kinh tế - x hội của đất nớc, các quan điểm, t tởng phát triển đất nớc Đó là các nguyên tắc thể hiện bản chất của chế. .. lập thể chế kinh tế kế hoạch và thể chế kinh tế thị trờng TBCN Sau sự sụp đổ của chế độ kinh tế x hội ở Liên Xô và các nớc XHCN Đông âu vào thập kỷ cuối của thế kỷ XX, quá trình chuyển đổi và cải cách thể chế kinh tế diễn ra trên phạm vi toàn cầu Trên góc độ tổng thể, sự biến đổi này chủ yếu diễn ra trong quá trình chuyển đổi từ thể chế kế hoạch hoá tập trung cao của các nớc XHCN (cũ) sang thể chế kinh... học và công nghệ, lực lợng sản xuất thế giới phát triển mạnh mẽ dẫn đến sự biệt lập của các quốc gia bị phá vỡ, tạo ra sự gắn kết, giao lu, thông thơng giữa các nớc, các dân tộc trong sự vận động phát triển chung để tồn tại và phát triển, các quốc gia nhất thiết phải tham gia vào quá trình toàn cầu hoá, mà khi tham gia quá trình này các quốc gia buộc phải mở cửa để cho đầu t nớc ngoài du KI L nhập Một... chênh lệch về kinh tế với các nớc công nghiệp phát triển Singapore là một minh chứng điển hình cho thấy tác dụng của FDI đối với việc giúp các nớc chậm phát triển rút ngắn khoảng cách với các nớc công nghiệp phát triển Là một quốc gia nhỏ, ít tài nguyên thiên nhiên (chỉ đợc biết đến nh là kho chứa hàng tái xuất khẩu trong khu vực Đông - Nam á), Singapore đ nhanh chóng phát triển thành một quốc gia có nền ...http:/ /kilobooks. com THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN OBO OKS CO M giáo dục đào tạo trờng đại học kinh tế quốc dân... dẫn : GS.TS Phạm Quang Phan Giáo viên hớng dẫn : PGS.TS Đặng Văn Thắng Hà Nội - 2007 http:/ /kilobooks. com THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN OBO OKS CO M Lời cam đoan Tôi xin cam đoan công trình nghiên... trùng lắp với công trình khoa học đ đợc Tác giả luận án Vơng Đức Tuấn KI L công bố http:/ /kilobooks. com THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN chữ viết tắt luận án -: Ngân hàng phát triển châu