ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT NGUYỄN VĂN GIANG DấU HIệU ĐịNH LƯợNG TRONG LUậT HìNH Sự VIệT NAM (Trên sở số liệu thực tiễn địa bàn tỉnh Đắk Nông) LUN VN THC S LUT HC HÀ NỘI - 2015 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUT NGUYN VN GIANG DấU HIệU ĐịNH LƯợNG TRONG LUậT HìNH Sự VIệT NAM (Trên sở số liệu thực tiễn địa bàn tỉnh Đắk Nông) Chuyờn ngnh: Luật hình tố tụng hình Mã số: 60 38 01 04 LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC Cán hướng dẫn khoa học: GS TS ĐỖ NGỌC QUANG HÀ NỘI - 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn cơng trình nghiên cứu riêng tơi, số liệu thống kê, ví dụ trích dẫn luận văn đảm bảo tính thực tiễn, xác, trung thực tin cậy Các kết nêu luận văn chưa công bố cơng trình nghiên cứu khác, tơi hồn thành tất mơn học theo chương trình thực tất nghĩa vụ tài theo quy định Khoa Luật Đại Học Quốc gia Hà Nội Vậy viết lời cam đoan đề nghị Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội xem xét để tơi bảo vệ luận văn Tơi xin trân trọng cảm ơn! Tác giả luận văn Nguyễn Văn Giang MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục Danh mục bảng MỞ ĐẦU Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ DẤU HIỆU ĐỊNH LƯỢNG TRONG LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM 1.1 Khái niệm, phân loại dấu hiệu định lượng Luật hình Việt Nam 1.1.1 Khái niệm dấu hiệu định lượng Luật hình 1.1.2 Phân biệt dấu hiệu định lượng dấu hiệu định tính Luật hình 11 1.1.3 Phân loại dấu hiệu định lượng luật hình 14 1.2 Quá trình hình thành phát triển Luật hình Việt Nam dấu hiệu định lượng 19 1.2.1 Giai đoạn 1945 đến 1985 19 1.2.2 Giai đoạn 1985 đến 1999 21 1.3 Quy định Bộ luật hình 1999 dấu hiệu định lượng cấu thành tội phạm cụ thể Phần tội phạm 27 1.3.1 Dấu hiệu định lượng hình thức thể quy định cấu thành tội phạm cụ thể Bộ luật hình năm 1999 27 1.3.2 Dấu hiệu định lượng nội dung thể quy định cấu thành tội phạm cụ thể Bộ luật hình năm 1999 30 Chương 2: THỰC TIỄN ÁP DỤNG DẤU HIỆU ĐỊNH LƯỢNG TRONG LUẬT HÌNH SỰ (TRÊN CƠ SỞ SỐ LIỆU THỰC TIỄN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK NÔNG) VÀ NHỮNG KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT 37 2.1 Thực tiễn áp dụng dấu hiệu định lượng luật hình (trên sở số liệu thực tiễn địa bàn tỉnh Đắk Nơng) 37 2.1.1 Sơ lược tình hình địa trị, kinh tế, xã hội tỉnh Đắk Nơng 37 2.1.2 Những kết đạt tồn tại, vướng mắc áp dụng dấu hiệu định lượng luật hình địa bàn tỉnh Đắk Nơng giai đoạn từ 2010 đến 2014 39 2.1.3 Nguyên nhân gây nên tồn vướng mắc việc áp dụng dấu hiệu định lượng luật hình địa bàn tỉnh Đắk Nông 51 2.2 Những kiến nghị đề xuất nâng cao hiệu áp dụng dấu hiệu định lượng luật hình 56 2.2.1 Quan điểm Đảng nhà nước hoàn thiện quy định pháp luật hình tội phạm cụ thể có liên quan đến dấu hiệu định lượng 56 2.2.2 Kiến nghị, đề xuất hoàn thiện pháp luật hình dấu hiệu định lượng số cấu thành tội phạm cụ thể 59 2.2.3 Các kiến nghị đề xuất khác liên quan đến áp dụng dấu hiệu định lượng Luật hình vào thực tiễn đấu tranh phòng chống tội phạm 63 KẾT LUẬN 68 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 71 DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu bảng Tên bảng Trang Bảng 2.1: Tình hình xét xử vụ án hình cấp tịa án nhân dân tỉnh Đắk Nơng 40 Bảng 2.2 Tình hình xét xử vụ án hình có dấu hiệu định lượng cấp tòa án nhân dân tỉnh Đắk Nông từ năm 2010 đến 2014 45 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Trong q trình điều tra, truy tố xét xử vụ án hình (VAHS), quan điều tra, truy tố, xét xử phải định tội danh vào yếu tố cấu thành tội phạm để chứng minh có hành vi phạm tội xảy hay không, thời gian, địa điểm tình tiết khác hành vi phạm tội; người thực hành vi phạm tội; có lỗi hay khơng có lỗi, cố ý hay vơ ý; có lực trách nhiệm hình hay khơng; mục đích, động phạm tội; tình tiết tăng nặng, tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình bị can, bị cáo đặc điểm nhân thân bị can, bị cáo; tính chất mức độ thiệt hại hành vi phạm tội gây nhằm xác định tính chất vụ án Việc nhận thức chân lý khách quan vụ án hình trình phức tạp tạo hoạt động thu thập, kiểm tra, đánh giá chứng chủ thể tiến hành tố tụng thực phù hợp với qui định Bộ luật hình Bộ luật tố tụng hình Vì vậy, để định tội danh mà người phạm tội thực cần vào dấu hiệu cấu thành tội phạm, có dấu hiệu định tính dấu hiệu định lượng mặt khách quan tội phạm, tùy thuộc vào cấu thành tội phạm cụ thể mà Bộ luật hình quy định Do “tội phạm hành vi nguy hiểm cho xã hội quy định Bộ luật hình sự, người có lực trách nhiệm hình thực cách cố ý vơ ý, xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc, xâm phạm chế độ trị, chế độ kinh tế, văn hố, quốc phịng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp tổ chức, xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tự do, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác cơng dân, xâm phạm lĩnh vực khác trật tự pháp luật xã hội chủ nghĩa” mà hành vi phạm tội xảy lĩnh vực khác đời sống xã hội Tùy theo tính chất mức độ nguy hiểm cho xã hội hành vi phạm tội xâm phạm vào nhóm quan hệ xã hội khác pháp luật hình bảo vệ mà Bộ luật hình quy định tội phạm xâm phạm lĩnh vực cụ thể Để tránh sai lầm việc xử lý hành vi nguy hiểm cho xã hội, Bộ luật hình có quy định dấu hiệu định lượng để phân biệt hành vi nguy hiểm cho xã hội đến mức phải bị xử lý hình đến mức phải bị xử lý hành Đây vấn đề mấu chốt quan trọng để phân biệt hành vi nguy hiểm cho xã hội tội phạm hành vi nguy hiểm cho xã hội khơng phải tội phạm Trên sở đưa chế tài xử lý phù hợp với hành vi nguy hiểm cho xã hội Vấn đề dấu hiệu định lượng luật hình Việt Nam đề cập xây dựng Bộ luật hình năm 1985 Tuy nhiên, trình áp dụng Bộ luật hình 1985 bộc lộ nhiều khiếm khuyết việc quy định dấu hiệu định lượng nên dẫn đến tùy tiện việc định tội danh giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử Bộ luật hình năm 1999 thay Bộ luật hình năm 1985 khắc phục tình trạng cách quy định rõ dấu hiệu định lượng nhóm tội phạm cụ thể Tuy nhiên, vấn đề nghiên cứu làm rõ sở lý luận sở thực tiễn áp dụng qui định pháp luật hình vào trình chứng minh vụ án hình quan tiến hành tố tụng quan tâm nghiên cứu Bên cạnh đó, Bộ luật hình 1999 qui định vấn đề chừng mực cịn chưa cụ thể, chặt chẽ phát sinh nhiều bất cập thay đổi tình hình kinh tế, xã hội đất nước Mặt khác, khoa học luật hình cịn khơng vấn đề dấu hiệu định lượng cịn chưa thống cách hiểu, chí có quan điểm trái ngược nhau.Trong thực tiễn hoạt động đấu tranh phòng, chống tội phạm, đặc biệt giai đoạn nay, tình hình tội phạm diễn phức tạp, thủ đoạn gây án che giấu tội phạm kẻ phạm tội ngày tinh vi, xảo quyệt cần quy định cách cụ thể dấu hiệu định lượng tội phạm vụ thể Điều đặt yêu cầu cần tiếp tục nghiên cứu dấu hiệu định lượng để góp phần hồn thiện Bộ luật hình bổ sung, sửa đổi thời gian tới Trước yêu cầu này, tác giả lựa chọn đề tài: “Dấu hiệu định lượng Luật hình Việt Nam (trên sở số liệu thực tiễn địa bàn tỉnh Đắk Nông)” viết luận văn thạc sĩ luật học Tình hình nghiên cứu Cho đến có số cơng trình cơng bố kết nghiên cứu liên quan đến dấu hiệu luật hình Cụ thể: Luận văn thạc sĩ luật học năm 2004: “Vai trò Yếu tố định lượng tài sản việc phân biệt tội phạm với hành vi tội phạm pháp luật hình Việt Nam”của tác giả Nghiêm Xuân Cường; Bài viết: “Vấn đề định lượng tài sản bị chiếm đoạt Bộ luật hình năm 1999” tác giả Lê Thúy Phượng đăng tạp chí Tịa án nhân dân số 3/1999; Bài viết: Có cần định giá tài sản theo Bộ luật hình hay không” tác giả Hồ Oanh đăng tạp chí Tịa án nhân dân số 8/2000; Bài viết: “Bàn định lượng Bộ luật hình năm 1999” TS Đặng Anh đăng tạp chí Tòa án nhân dân số 7/2002; Bài viết: “Dấu hiệu định lượng Bộ luật hình sự” TS Lê Thị Sơn đăng Tạp chí Luật học số 1/2005 v.v Tuy nhiên, cơng trình nghiên cứu viết thể phần, khía cạnh định nghiên cứu dấu hiệu định lượng luật hình theo chương Bộ luật hình nhóm tội phạm mà chưa nghiên cứu toàn diện vấn đề liên quan đến dấu hiệu định lượng định tội danh định lượng áp dụng tình tiết định khung tăng nặng giảm nhẹ Từ thực tiễn điều tra, truy tố, xét xử vụ án hình nghiên cứu mặt lý luận, thực tiễn dấu hiệu định lượng tội phạm, đặt yêu cầu đòi hỏi phải nghiên cứu cách tồn diện có hệ thống vấn đề lý luận thực tiễn quy định dấu hiệu định lượng luật hình Đây vấn đề cần thiết, nhằm khơng ngừng hồn thiện pháp luật hình Việt Nam, sở tạo tảng cho Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án khắc phục thiếu sót nhằm xác định xác tội danh bảo đảm xử lý công minh, công bằng, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp Đảng Nhà nước ta giai đoạn tương lai Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu luận văn Mục đích luận văn làm quy định dấu hiệu định lượng luật hình Việt Nam nhằm giúp cho việc định tội danh tính chất mức độ phạm tội tội phạm Để đạt mục đích nêu trên, nhiệm vụ nghiên cứu luận văn tập trung vào nghiên cứu sở lý luận hình thành quy định luật thực định liên quan đến dấu hiệu định lượng luật hình sự; nghiên cứu thực trạng áp dụng quy định dấu hiệu định lượng thực tiễn điều tra, truy tố, xét xử vụ án hình sở số liệu thực tiễn địa bàn tỉnh Đắk Nông; nghiên cứu làm rõ tồn tại, vướng mắc áp dụng pháp luật hình đưa giải pháp hồn thiện pháp luật hình dấu hiệu định lượng định tội danh xem xét tính chất, mức độ phạm tội tội phạm có liên quan Đối tượng phạm vi nghiên cứu luận văn Đối tượng nghiên cứu luận văn dấu hiệu định lượng luật hình tội phạm cụ thể Phạm vi nghiên cứu luận văn quy định dấu hiệu định lượng phần tội phạm Bộ luật hình năm 1999 sở số liệu thực tiễn địa bàn tỉnh Đắk Nông từ năm 2009 đến 2014 Phương pháp nghiên cứu luận văn Việc nghiên cứu đề tài dựa sở lý luận chủ nghĩa Mác-Lê 2.2.2 Kiến nghị, đề xuất hồn thiện pháp luật hình dấu hiệu định lượng số cấu thành tội phạm cụ thể Như phần trình bày, dấu hiệu định lượng số tội phạm cụ thể khơng cịn phù hợp Cho nên hướng hồn thiện dấu hiệu định lượng luật hình tội tập trung vào: Thứ nhất, nâng giá trị tài sản bị chiến đoạt với tư cách dấu hiệu định lượng cấu thành tội phạm cụ thể từ triệu đồng, mà nâng lên triệu đồng tội chiếm đoạt, trộm cắp tài sản, lừa đảo chiếm đoạt tài sản Cụ thể: Điều 137 Tội chiếm đoạt tài sản Người chiếm đoạt tài sản người khác có giá trị từ năm triệu đồng đến trăm triệu đồng năm triệu đồng gây hậu nghiêm trọng bị xử phạt hành hành vi chiếm đoạt bị kết án tội chiếm đoạt tài sản, chưa xố án tích mà cịn vi phạm, bị phạt tù từ sáu tháng đến ba năm Điều 138 Tội trộm cắp tài sản Người trộm cắp tài sản người khác có giá trị từ năm triệu đồng đến trăm triệu đồng đồng năm triệu đồng gây hậu nghiêm trọng bị xử phạt hành hành vi chiếm đoạt bị kết án tội chiếm đoạt tài sản, chưa xoá án tích mà cịn vi phạm, bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm phạt tù từ sáu tháng đến ba năm Điều 139 Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản 1.Người thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản người khác có giá trị từ năm triệu đồng đến trăm triệu đồng năm triệu đồng gây hậu nghiêm trọng bị xử phạt hành hành vi chiếm đoạt bị kết án tội chiếm đoạt tài sản, chưa xoá 59 án tích mà cịn vi phạm, bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm phạt tù từ sáu tháng đến ba năm Điều 278 Tội tham ô tài sản Người lợi dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản mà có trách nhiệm quản lý có giá trị từ 5.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng 5.000.000 đồng thuộc trường hợp sau đây, bị phạt Thứ hai, nâng giá trị tài sản bị chiến đoạt với tư cách dấu hiệu định lượng cấu thành tội phạm cụ thể từ triệu đồng, mà nâng lên 10 triệu đồng tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản Cụ thể: Điều 140 Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản Người có hành vi sau chiếm đoạt tài sản người khác có giá trị từ mười triệu đồng đến trăm triệu đồng mười triệu đồng gây hậu nghiêm trọng bị xử phạt hành hành vi chiếm đoạt bị kết án tội chiếm đoạt tài sản, chưa xoá án tích mà cịn vi phạm, bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm phạt tù từ ba tháng đến ba năm: a) Vay, mượn, thuê tài sản người khác nhận tài sản người khác hình thức hợp đồng dùng thủ đoạn gian dối bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó; b) Vay, mượn, thuê tài sản người khác nhận tài sản người khác hình thức hợp đồng sử dụng tài sản vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến khơng có khả trả lại tài sản Thứ ba, nâng giá trị tài sản phương tiện phạm tội với tư cách dấu hiệu định lượng cấu thành tội phạm cụ thể từ triệu đồng, mà nâng lên triệu đồng chương tội phạm chức vụ Cụ thể: 60 Điều 279 Tội nhận hối lộ Người lợi dụng chức vụ, quyền hạn, trực tiếp qua trung gian nhận nhận tiền, tài sản lợi ích vật chất khác hình thức có giá trị từ bốn triệu đồng đến mười triệu đồng bốn triệu đồng thuộc trường hợp sau để làm khơng làm việc lợi ích theo yêu cầu người đưa hối lộ, bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm: a) Gây hậu nghiêm trọng; b) Đã bị xử lý kỷ luật hành vi mà vi phạm; c) Đã bị kết án tội quy định Mục A Chương này, chưa xoá án tích mà cịn vi phạm Điều 280 Tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản Người lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản người khác có giá trị từ bốn triệu đồng đến năm mươi triệu đồng bốn triệu đồng gây hậu nghiêm trọng, bị xử lý kỷ luật hành vi bị kết án tội quy định Mục A Chương này, chưa xoá án tích mà cịn vi phạm, bị phạt tù từ năm đến sáu năm Điều 283 Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng người khác để trục lợi Người lợi dụng chức vụ, quyền hạn, trực tiếp qua trung gian nhận nhận tiền, tài sản lợi ích vật chất khác hình thức có giá trị từ bốn triệu đồng đến mười triệu đồng bốn triệu đồng gây hậu nghiêm trọng, bị xử lý kỷ luật hành vi mà vi phạm, để dùng ảnh hưởng thúc đẩy người có chức vụ, quyền hạn làm không làm việc thuộc trách nhiệm liên quan trực tiếp đến công việc họ làm việc khơng phép làm, bị phạt tù từ năm đến sáu năm 61 Điều 289 Tội đưa hối lộ Người đưa hối lộ mà hối lộ có giá trị từ bốn triệu đồng đến mười triệu đồng bốn triệu đồng gây hậu nghiêm trọng vi phạm nhiều lần, bị phạt tù từ năm đến sáu năm Điều 290 Tội làm môi giới hối lộ Người làm môi giới hối lộ mà hối lộ có giá trị từ bốn triệu đồng đến mười triệu đồng bốn triệu đồng gây hậu nghiêm trọng vi phạm nhiều lần, bị phạt tù từ sáu tháng đến năm năm Điều 291 Tội lợi dụng ảnh hưởng người có chức vụ quyền hạn để trục lợi Người trực tiếp qua trung gian nhận tiền, tài sản lợi ích vật chất khác hình thức có giá trị từ bốn triệu đồng đến năm mươi triệu đồng bốn triệu đồng gây hậu nghiêm trọng, bị xử lý kỷ luật hành vi mà vi phạm, để dùng ảnh hưởng thúc đẩy người có chức vụ, quyền hạn làm khơng làm việc thuộc trách nhiệm họ làm việc khơng phép làm, bị phạt tù từ năm đến năm năm Thứ tư, nâng giá trị tài sản bị chiếm giữ, bị hủy hoại, bị làm hư hỏng, bị thiệt hại tội chiếm giữ trái phép tài sản, tội hủy hoại cố ý làm hư hỏng tài sản, tội vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng tài sản Cụ thể: Điều 141 Tội chiếm giữ trái phép tài sản 1.Người cố tình khơng trả lại cho chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp khơng giao nộp cho quan có trách nhiệm tài sản có giá trị từ 30.000.000 đồng đến 500.000.000 triệu đồng, cổ vật vật có giá trị lịch sử, văn hoá bị giao nhầm tìm được, bắt được, sau chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp quan có trách nhiệm yêu cầu nhận lại tài sản theo quy định pháp luật, bị phạt 62 Điều 143 Tội hủy hoại cố ý làm hư hỏng tài sản Người hủy hoại cố ý làm hư hỏng tài sản người khác gây thiệt hại từ 5.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng 5.000.000 triệu đồng gây hậu nghiêm trọng bị xử phạt hành hành vi bị kết án tội này, chưa xố án tích mà cịn vi phạm, bị phạt Điều 145 Tội vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản Người vô ý gây thiệt hại cho tài sản người khác có giá trị từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng, bị phạt 2.2.3 Các kiến nghị đề xuất khác liên quan đến áp dụng dấu hiệu định lượng Luật hình vào thực tiễn đấu tranh phòng chống tội phạm Thứ nhất, cần xây dựng quan giám định địa phương tỉnh Đắk Nông để kịp thời xử lý với trường hợp cần xác định dấu hiệu định lượng để nâng cao hiệu hoạt động quan tư pháp điều tra, truy tố, xét xử tội có dấu hiệu định lượng Ví dụ quan giám định pháp y; quan giám định y khoa; quan giám định chất ma túy v.v Do tính chất đặc điểm tội phạm có dấu hiệu định lượng cần thiết thu thập chứng cần có kết luận giám định (đối với tội phạm ma túy để xác định chất ma túy, để xác định lượng chất ma túy), cần có kết luận giá trị tài sản bị chiếm đoạt, bị hư hỏng, thiệt hại phải thông qua hội đồng định giá tài sản tố tụng hình nên cần bảo quản chứng cách thận trọng Hơn qua thực tiễn nghiên cứu thực tiễn xét xử cho thấy: loại tội phạm có dấu hiệu định lượng loại tội phạm phức tạp, việc đánh giá chứng nghiên cứu, xét xử cơng tác khó khăn khơng cán Tồ án mà Thẩm phán có kinh nghiệm Trên thực tế, công tác xét xử loại tội phạm nói có tiến đáng kể thể nỗ lực 63 người làm công tác bảo vệ pháp luật thời gian qua Tuy nhiên trình thực thi pháp luật cịn có vướng mắc trình độ cán làm công tác tư pháp cịn có khơng đồng hiểu biết dấu hiệu định lượng cịn có hạn chế định khả Do vậy, trước hết, công tác lãnh đạo, quản lý cần phải tăng cường đạo điều hành, nắm bắt quản lý chặt chẽ thông tin tội phạm có dấu hiệu định lượng; đồng thời tổ chức thực tốt đạo cấp hệ thống quan Điều tra, Kiểm sát, Tịa án Bên cạnh đó, việc bổ sung kiến thức cho cán điều tra, truy tố, xét xử quy định Bộ luật hình dấu hiệu định lượng cấu thành tội phạm (tình tiết định tội), dấu hiệu định lượng cấu thành tội phạm định khung tăng nặng tội phạm tham nhũng, tội phạm ma túy v.v yêu cầu cần thiết giúp cho người tiến hành tố tụng xác định tội danh áp dụng pháp luật xác tránh sai lầm dẫn đến làm oan người vô tội bỏ lọt tội phạm Tổ chức khóa bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên sâu đợt tập huấn nghiệp vụ cho đội ngũ cán ngành điều tra, kiểm sát đến xét xử giao nhiệm vụ thực hành quyền tố tụng vụ án thuộc loại tội phạm Việc bồi dưỡng, tập huấn cần tổ chức thường xuyên theo định kỳ… Song song với hoạt động này, vấn đề đạo đức, tư tưởng người làm công tác điều tra, kiểm sát, xét xử phải quan tâm mực, chế độ, sách, ưu đãi cần tiếp tục thực theo văn tiếp tục có hồn thiện, bổ sung thời gian tới Đối với lực lượng cán kỹ thuật hình làm cơng tác giám định tư pháp, cần có sửa đổi chế độ phụ cấp, trực tiếp Quyết định 74/2009/QĐ –TTg ngày 07/5/2009 chế độ bồi dưỡng giám định tư pháp cho phù hợp với tình hình nhằm thu hút chuyên gia giỏi, giàu kinh nghiệm tham gia vào hoạt động giám định tư pháp nói chung giám định dấu, tài liệu 64 nói riêng Cơ quan có thẩm quyền cần nghiên cứu, xây dựng đội ngũ Giám định viên chuyên biệt giám định tài liệu có đủ khả đáp ứng với yêu cầu quan tiến hành tố tụng Lãnh đạo quan tư pháp tỉnh Đắk Nông cần trọng đạo công tác điều tra, truy tố, xét xử với tội có dấu hiệu định lượng, tội xâm phạm sở hữu Thống với Viện kiểm sát nhân dân, Tịa án nhân dân cấp tỉnh Đắk Nơng xử lý nghiêm minh nhằm răn đe, giáo dục chung tội phạm này, tránh để lọt tội phạm thấy dấu hiệu định lượng thấp quy định Luật hình hành Thứ hai, cần có phối hợp quan tư pháp tỉnh Đắk Nông với quan khác nhà nước, tổ chức xã hội có liên quan đến xác định dấu hiệu định lượng liên quan đến định giá tài sản phạm pháp Ví dụ, quan tài chính, hải quan, quản lý thị trường v.v Hiện nay, Chính phủ có nhiều biện pháp tăng cường bảo vệ an ninh, trật tự an tồn xã hội tình hình mới; Bộ, ngành, cấp quyền nhân dân tích cực hưởng ứng tham gia, tình hình trật tự an tồn xã hội nói chung có chuyển biến tích cực, đạt kết định, góp phần ổn định tình hình đất nước Tuy nhiên, tình hình tội phạm nước ta có xu hướng gia tăng diễn biến phức tạp, đặc biệt tội phạm kinh tế, chức vụ, tội phạm trật tự quản lý hành Tình hình nhiều nguyên nhân chủ yếu tác động mặt trái kinh tế thị trường với tồn việc quản lý quan, tổ chức Nhiều nơi chưa đánh giá cách tồn diện tính chất phức tạp nghiêm trọng phát triển tội phạm thời kỳ để đề chủ trương, biện pháp đấu tranh phù hợp Hệ thống pháp luật chưa đồng bộ, việc thi hành pháp luật chưa nghiêm, có nơi cịn xuất nể lý khác, phối hợp hoạt động quan bảo vệ pháp luật 65 cịn thiếu chặt chẽ Nhiều ngành, nhiều cấp quyền chưa coi trọng mức công tác vận động quần chúng tham gia phòng chống tội phạm Để tạo chuyển biến mạnh mẽ công tác đấu tranh có hiệu với loại tội phạm này, cần xây dựng chế phối hợp tổng thể ngành, cấp, tổ chức xã hội việc thực thi pháp luật như: Xây dựng thực chế phát huy sức mạnh tổng hợp toàn hệ thống trị, từ Đảng, Nhà nước tới Mặt trận Tổ quốc đoàn thể quần chúng; đẩy mạnh nâng cao trách nhiệm vai trò chủ động ngành, đoàn thể, tổ chức xã hội tầng lớp nhân dân tham gia phòng ngừa, phát đấu tranh ngăn chặn loại tội phạm, tệ nạn xã hội Tập trung phòng, chống loại tội phạm nói chung Đổi thực nghiêm chỉnh chế phối hợp quan bảo vệ pháp luật, nâng cao trách nhiệm, phát huy chức quan Nhà nước, đơn vị nghiệp, đơn vị vũ trang, tổ chức trị, tổ chức trị - xã hội Từng ngành xây dựng chương trình hành động, gắn việc thực kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội với phòng đấu tranh chống tội phạm, bảo vệ trật tự an toàn xã hội, nâng cao chất lượng, hiệu công tác phát hiện, điều tra xử lý nghiêm loại tội phạm Ngồi việc phân cơng trách nhiệm cụ thể cho ngành chức phòng chống tội phạm, đơn vị cần có phối hợp liên ngành, phối hợp ngành thuộc địa phương khác để tạo điều kiện cho thực thi pháp luật cách xác vướng mắc q trình áp dụng pháp luật, từ có sửa đổi, bổ sung Luật cho phù hợp với thực tiễn công tác điều tra, truy tố, xét xử Tăng cường mối quan hệ phối hợp chặt chẽ quan bảo vệ pháp luật với quan, tổ chức hoạt động đấu tranh phòng, chống tội phạm làm giả dấu, tài liệu dựa sở chức năng, nhiệm vụ ngành theo luật định, 66 nhấn mạnh đến vai trị trung tâm thuộc quan Công an, Viện kiểm sát, Tòa án nguyên tắc phối hợp thống ngành, khắc phục tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm có “thống nhất” vô nguyên tắc xử lý vụ việc cụ thể Hoạt động phối hợp phải thực từ có tin báo, tố giác tội phạm giải triệt để vụ việc Thứ ba, tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nhân dân liên quan đến tội phạm có dấu hiệu định lượng để phòng ngừa chung Trước yêu cầu thực tế đất nước, để đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp, cơng tác đấu tranh phịng, chống tội phạm nói chung tội có dấu hiệu định lượng nói riêng, vấn đề nâng cao hiệu phổ biến, giáo dục pháp luật để qua củng cố, tăng cường hiệu lực pháp luật trở nên cấp thiết Để thực tốt nhiệm vụ trên, đề xuất cần tiến hành số giải pháp đổi nội dung, hình thức tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, ý thức tuân thủ pháp luật cán bộ, công chức, viên chức nhân dân, đặc biệt trọng hình thức tuyên truyền phương tiện thông tin đại chúng, tuyên truyền trực quan, cá biệt, sân khấu hố Tăng cường thơng báo, tun truyền phương tiện thông tin đại chúng; phối hợp với ban, ngành, đoàn, hội tuyên truyền đến quần chúng nhân dân biết thủ đoạn hoạt động tội phạm để nâng cao cảnh giác; phát hiện, tố giác tội phạm 67 KẾT LUẬN Dấu hiệu định lượng luật hình chiếm vị trí quan trọng giúp quan tư pháp định tội danh cách xác, xử lý người, tội Tuy nhiên, nghiên cứu bước xây dựng dấu hiệu định lượng cho tất cấu thành tội phạm cụ thể Phần tội phạm Bộ luật hình chưa tiến hành cách thường xuyên, liên tục Do vậy, dấu hiệu định lượng số cấu thành tội phạm cụ thể dừng lại số tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, số tội xâm phạm sở hữu, tội phạm chức vụ số tội phạm ma túy Yêu cầu thực tiễn xu hướng chung việc xây dựng pháp luật hình đại nước phát triển cần có dấu hiệu định lượng tất tội phạm Mặt dù dấu hiệu định lượng điều Bộ Luật hình chiếm số lượng nhỏ tổng điều luật cấu thành tội phạm cụ thể (50 điều luật/281 điều luật phần tội phạm cụ thể chiếm 17%) Tuy nhiên, thực tế, tội phạm cụ thể có dấu hiệu định lượng xảy nhiều sơ với tội phạm khác Ví dụ, năm từ 2010 đến 2014 địa bàn tỉnh Đắk Nông xảy 453 vụ án Tội cố ý gây thương tích gây tổn hại cho sức khoẻ người khác tổng số 3.801 vụ án hình (chiếm 11,9%); 472 vụ án Tội trộm cắp tài sản (chiếm 12,4%) Điều cho thấy, số tội phạm nói chung xảy địa bàn tỉnh Đắk Nơng từ năm 2010 đến 2014 tội cố ý gây thương tích tội trộm cắp tài sản có dấu hiệu định lượng mang tính phổ biến so với tội phạm khác Trong đấu tranh với tình hình tội phạm xảy tỉnh Đắk Nơng, quan tư pháp nói chung cấp tịa án nhân dân tỉnh Đắk Nơng nói riêng có nhiều cố gắng điều tra, truy tố, xét xử với loại tội phạm, có tội danh phạm trù nghiên cứu luận văn Đó tội có dấu hiệu định lượng cấu thành tội phạm 68 cấu thành tội phạm tăng nặng Tuy nhiên, thực tiễn điều tra, truy tố, xét xử với tội phạm có dấu hiệu định lượng có tồn tại, vướng mắc làm hạn chế hiệu đấu tranh phòng chống tội phạm Những tồn tại, vướng mắc quy định pháp luật hình chưa phù hợp với thực tế (quy định mức khởi điểm triệu đồng số tội xâm phạm sở hữu, tội phạm chức vụ) nên dẫn đến để lọt tội phạm người dân cho rằng, mức khởi điểm thấp; việc tiến hành giám định chất ma túy nhiều khó khăn phải chuyển chất ma túy giám định xuống thành phố Hồ Chí Minh Hà Nội; việc giám định y khoa xác định mức độ thương tật, mức độ tổn hại sức khỏe (trong tội xâm phạm tính mạng sức khỏe) trung tâm y tế cịn nhiều khó khăn; việc định giá tài sản để xác định giá trị tài sản phạm pháp phức tạp, địi hỏi phải có tham gia nhiều ngành, nhiều cấp Ngoài lực trinh độ người tiến hành tố tụng (điều tra viên, kiểm sát viên, thẩm phán, hội thẩm ) cịn hạn chế; kinh phí phục vụ cho công tác giám định, định giá tài sản vấn đề khó khăn tỉnh Đắk Nông Để tháo gỡ tồn vướng mắc cần thiết, trước tiến cần hoàn thiện hệ thống pháp luật hình văn pháp luật khác có liên quan pháp luật giám định, pháp luật định giá tài sản tố tụng hình sự; pháp luật hoạt động quan tư pháp, có luật điều tra hình sự, luật thừa hành cơng tố, luật thẩm phán, hội thẩm v.v Đây điều kiện cần thiết bảo đảm cho việc xử lý tội phạm có dấu hiệu định lượng luật hình Để hồn thiện pháp luật hình dấu hiệu định lượng cấu thành tội phạm cụ thể Phần tội phạm, làm sở cho việc bước quy định dấu hiệu định lượng tất tội phạm cụ thể cần thiết tiến hành tổng kết thực tiễn với tham gia quan trung ương 69 Bộ Cơng an, Bộ Quốc Phịng, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao, Bộ Tư pháp Bộ chuyên ngành khác Trên sở tổng kết này, vận dụng kinh nghiệm xây dựng pháp luật nước để xây dựng Bộ luật hình Việt Nam ngày tiên tiến, đại Nghiên cứu dấu hiệu định lượng Luật hình sở thực tiễn địa bàn tỉnh Đắk Nơng đề tài khó Tác giả nhận thức rằng, luận văn có nhiều khiếm khuyết Tuy nhiên, tác giả mong muốn, kết nghiên cứu góp phần nhỏ bé xây dựng hồn thiện Bộ luật hình Việt Nam 70 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Đặng Anh (2008), “Bàn định lượng Bộ luật hình năm 1999”, Tạp chí Tịa án nhân dân, (7) Lê Cảm (2005), Sách chuyên khảo Sau đại học: Những vấn đề khoa học luật hình (Phần chung), Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội Chủ tịch nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa (1957), Sắc lệnh 001-SL ngày 19/4/1957, cấm hoạt động đầu Chủ tịch nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa (1957), Sắc lệnh 154-SL ngày 13/8/1957, trừng trị bọn làm bạc giả, phá hoại đồng tiền Việt Nam Chủ tịch nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa (1957), Sắc lệnh 267-SL ngày 19/8/1957, trừng trị hoạt động phá hoại tài sản XHCN Đảng Cộng sản Việt Nam (2002), Nghị số 08-NQ/TW ngày 02/10/2002 Bộ Chính trị số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp thời gian tới, Hà Nội Đảng Cộng sản Việt Nam (2002), Văn kiện Đảng tồn tập, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội Đảng Cộng sản Việt Nam (2005), Nghị số 48-NQ/TW ngày 24/5/2005 Bộ Chính trị Chiến lược xây dựng hòa thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến 2010, định hướng đến năm 2020, Hà Nội Đảng Cộng sản Việt Nam (2005), Nghị số 49-NQ/TW ngày 02/06/2005 Bộ Chính trị Chiến lược Cải cách tư pháp đến năm 2020, Hà Nội 10 Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao (2003), Nghị số 02/2003/NQ-HĐTP ngày 17/4/2003 hướng dẫn áp dụng số quy định Bộ luật hình sự, Hà Nội 11 Hội đồng thẩm phán Tịa án nhân dân tối cao (2006), Nghị số 01/2006/NQ-HĐTP ngày 12/5/2006 hướng dẫn áp dụng số quy định Bộ luật hình sự, Hà Nội 71 12 Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao (2010), Nghị số 01/2010/NQ-HĐTP ngày 22/10/2010 Hướng dẫn áp dụng số quy định điều 248 điều 249 Bộ luật hình sự, Hà Nội 13 Nguyễn Lân (chủ biên) (1992), Từ điển tiếng Việt, Trung tâm từ điển ngơn ngữ 14 Nguyễn Đình Lộc (2000), “Sửa đổi Bộ luật hình năm 1999”, Kỷ yếu Tọa đàm khoa học 15 Quốc hội (1985), Bộ luật hình năm 1985 nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Hà Nội 16 Quốc hội (1992 - 1993, 2013), Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Hà Nội 17 Quốc hội (1999), Nghị số 32/1999/NQ/QH10 ngày 21/12/1999 việc thi hành Bộ luật hình sự, Hà Nội 18 Quốc hội (2002), Luật tổ chức Tòa án nhân dân, Hà Nội 19 Quốc hội (2009), Bộ luật hình năm 1999, sửa đổi bổ sung năm 2009 nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Hà Nội 20 Lê Thị Sơn (2005), “Về dấu hiệu định lượng Bộ luật hình sự”, Tạp chí luật học, (1) 21 TAND tỉnh Đắk Nông (2010 - 2014), Các Báo cáo tổng kết, Đắk Nơng 22 Tịa án nhân dân tối cao – Việc kiểm sát nhân dân tối cao – Bộ Công an Bộ tư pháp (2001), Thông tư liên tịch số 02/2001/TTLT-TANDTCVKSNDTC-BCA-BTP ngày 25/12/2001 việc hướng dẫn áp dụng số quy định chương XIV "các tội xâm phạm sở hữu" luật hình năm 1999, Hà Nội 23 Tòa án nhân dân tối cao - Viện kiểm sát nhân tối cao - Bộ công an - Bộ tư pháp (2007), Thông tư liên tịch số 17/2007/TTLT-TANDTC-VKSNDTCBCA-BTP ngày 24/12/2007 hướng dẫn áp dụng số quy định chương xviii “các tội phạm ma túy” luật hình năm 1999, Hà Nội 72 24 Tịa án nhân dân tối cao - Viện kiểm sát nhân tối cao - Bộ công an - Bộ tư pháp - Bộ quốc phịng (2013), Thơng tư liên tịch số 09/2013/TTLTTANDTC-VKSNDTC-BCA-BTP-BQP ngày 28/8/2013 Hướng dẫn áp dụng quy định Chương XIX Bộ luật hình tội xâm phạm trật tự, an tồn giao thơng, Hà Nội 25 Tòa án nhân dân tối cao - Viện kiểm sát nhân tối cao - Bộ công an - Bộ tư pháp - Bộ tài (2013), Thơng tư liên tịch số 10/2013/TTLTTANDTC-VKSNDTC-BCA-BTP-BTC ngày 26/6/2013 Hướng dẫn áp dụng số điều Bộ luật Hình tội phạm lĩnh vực thuế, tài - kế tốn chứng khoán, Hà Nội 26 Trường đại học luật Hà Nội (2002), Giáo trình luật hình Việt Nam, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội 27 Ủy ban Thường vụ Quốc hội (1970), Pháp lệnh ngày 19/4/1970, trừng trị tội phạm xâm phạm tài sản XHCN, Hà Nội 28 Ủy ban thường vụ Quốc hội (2000), Nghị số 229/2000/NQ/UBTVQH10 ngày 28/01/2000 việc triển khai thực mục nghị Quốc hội việc thi hành luật hình sự, Hà Nội 29 Trịnh Tiến Việt (2012), Hoàn thiện qui định phần chung Bộ luật hình trước yêu cầu đổi đất nước, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 30 Trịnh Tiến Việt (2012), Hoàn thiện quy định Phần chung Bộ luật hình trước yêu cầu đất nước, Nxb Chính trị Quốc gia – Sự thật, Hà Nội 31 Trịnh Tiến Việt (2012), Pháp luật hình Việt Nam miễn trách nhiệm hình thực tiễn áp dụng, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội 32 Trịnh Tiến Việt (2013), Tội phạm trách nhiệm hình sự, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 33 Võ Khánh Vinh (2001), Bình luận khoa học Bộ luật hình năm 1999, NXB Cơng an nhân dân, Hà Nội 34 Nguyễn Như Ý (chủ biên) (1998), Đại từ điển Tiếng Việt, Nxb TP Hồ Chí Minh 73 ... THỰC TIỄN ÁP DỤNG DẤU HIỆU ĐỊNH LƯỢNG TRONG LUẬT HÌNH SỰ (TRÊN CƠ SỞ SỐ LIỆU THỰC TIỄN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK NÔNG) VÀ NHỮNG KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT 2.1 Thực tiễn áp dụng dấu hiệu định lượng luật hình (trên. .. KHOA LUẬT NGUYỄN VĂN GIANG DấU HIệU ĐịNH LƯợNG TRONG LUậT HìNH Sự VIệT NAM (Trên sở số liệu thực tiễn địa bàn tỉnh Đắk Nông) Chuyờn ngnh: Lut hỡnh s v tố tụng hình Mã số: 60 38 01 04 LUẬN VĂN... ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK NÔNG) VÀ NHỮNG KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT 37 2.1 Thực tiễn áp dụng dấu hiệu định lượng luật hình (trên sở số liệu thực tiễn địa bàn tỉnh Đắk Nông) 37 2.1.1 Sơ lược tình hình