BỘ TÀI CHÍNH TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH MARKETING ……………… DƯƠNG THỌ TRIỀU MỞ RỘNG CHO VAY HỘ NÔNG DÂN TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN TỈNH ĐỒNG THÁP LUẬN VĂN THẠC SĨ TP Hồ Chí Minh, tháng 05 năm 2015 BỘ TÀI CHÍNH TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH MARKETING ……………… DƯƠNG THỌ TRIỀU T MỞ RỘNG CHO VAY HỘ NÔNG DÂN TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN TỈNH ĐỒNG THÁP Chuyên ngành: Tài – Ngân hang T Mã số: 60340201 T Người hướng dẫn khoa học: TS Ngô Minh Châu T Thành Phố Hồ Chí Minh tháng 05/2015 T LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng Các số liệu, kết nêu luận văn trung thực chưa bảo vệ học vị khoa học cơng bố cơng trình khác Các thơng tin trích dẫn luận văn trân trọng rõ nguồn gốc Tác giả luận văn Dương Thọ Triều LỜI CẢM ƠN Trong trình học thực đề tài, Tôi nhận giúp đỡ nhiệt tình, đóng góp q báu nhiều tập thể cá nhân Trước hết, em xin chân thành cảm ơn sâu sắc đến TS Ngô Minh Châu - người thầy trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ em suốt trình học tập, nghiên cứu đề tài hoàn thành luận văn Em xin chân thành cảm ơn Khoa sau đại học, quý thầy thuộc Khoa sau Đại học giúp em hồn thành trình học thực luận văn Xin trân trọng cảm ơn Lãnh đạo Ngân hàng nông nghiệp Phát triển nông thôn chi nhánh Tỉnh Đồng Tháp giúp đỡ mặt, tạo điều kiện thuận lợi cho Tơi q trình nghiên cứu làm luận văn Xin cảm ơn anh em thuộc Phịng Tín dụng, Phịng Kế hoạch tổng hợp, Phịng Kế tốn Ngân quỹ – NHNo&PTNT Tỉnh Đồng Tháp tạo điều kiện thu thập số liệu, cung cấp thông tin cần thiết cho việc nghiên cứu đề tài Xin cảm ơn gia đình, bạn bè đồng nghiệp động viên giúp đỡ Tơi hồn thành chương trình học tập thực luận văn Tác giả luận văn Dương Thọ Triều MỤC LỤC Lời mở đầu: ………………………………………………………………………… 1 Tính cấp thiết đề tài…………………………………………………………… Mục tiêu nghiên cứu……………………………………………………………… Phương pháp nghiên cứu…………………………………………………………… Đối tượng phạm vi nghiên cứu………………………………………………… Kết cấu luận văn……………………………………………………………… CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG CHO VAY HỘ VÀ MỞ RỘNG CHO VAY HỘ NÔNG DÂN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1 Khái niệm, đặc điểm hộ nông dân 1.1.1 Khái niệm, đặc điểm hộ nông dân 1.1.1.1 Khái niệm hộ nông dân: 1.1.1.2 Hộ nông dân 1.1.1.3 Đặc điểm hộ nông dân 1.1.2 Vai trò kinh tế hộ nông dân kinh tế 1.1.3 Cho vay hộ nông dân 1.1.3.1 Khái niệm cho vay hộ nông dân 1.1.3.2 Đặc điểm cho vay hộ nông dân 1.1.4 Các phương thức tổ chức cho vay hộ nông dân 12 1.1.5 Vai trò cho vay hộ nông dân phát triển kinh tế hộ nông dân 13 1.2 Mở rộng cho vay hộ nông dân ngân hàng thương mại 14 1.2.1 Khái niệm mở rộng cho vay 14 1.2.2 Khái niệm mở rộng cho vay hộ nông dân 15 1.2.2 Khái niệm mở rộng cho vay hộ nông dân 15 1.2.3 Các nhân tố tác động đến mở rộng cho vay hộ nông dân NHTM 15 1.2.3.1 Nhân tố khách quan 15 1.3.3.2 Nhân tố chủ quan 17 1.2.3.3 Mối quan hệ mở rộng cho vay hộ nông dân chất lượng cho vay hộ nông dân 19 1.2.4 Những nội dung chủ yếu việc mở rộng cho vay hộ nông dân 19 1.2.5 Hiệu cho vay hộ nông dân mở rộng cho vay hộ nông dân 20 1.2.3.1 Về mặt kinh tế: 20 1.2.3.2 Hiệu mặt xã hội: 20 1.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng mở rộng cho vay hộ nông dân 21 1.4 Các tiêu đánh giá hoạt động mở rộng cho vay hộ nông dân 26 1.5 Rủi ro cho vay hộ nông dân 28 1.5.1 Các rủi ro từ nguyên nhân khách quan: 28 1.5.2 Các rủi ro từ nguyên nhân chủ quan 28 1.6 Một số học kinh nghiệm hoạt động cho vay mở rộng cho vay hộ nông dân số ngân hàng: 28 1.6.1 Ngân hàng Nông nghiệp Hợp tác xã nông nghiệp Thái Lan (BAAC) 28 1.6.2 Ngân hàng nhân dân Indonesia – Bank Rakyat Indonesia (BRI) 29 1.6.3 Ngân hàng Vietin Đồng Tháp 31 1.6.4 Bài học kinh nghiệm rút cho Agribank Đồng Tháp 32 Kết luận chương 1………………………………………………………………… 34 CHƯƠNG 2: HOẠT ĐỘNG CHO VAY HỘ NÔNG DÂN VÀ MỞ RỘNG CHO VAY HỘ NÔNG DÂN TẠI NHNo&PTNT TỈNH ĐỒNG THÁP 35 2.1 Tổng quan Agribank Đồng Tháp 35 2.1.1 Sơ lược trình thành lập Agribank Đồng Tháp 35 2.1.2 Cơ cấu đội ngũ nhân Agribank tỉnh Đồng Tháp 36 2.2 Thực trạng hoạt động Agribank Đồng Tháp 37 2.2.1 Thị phần cho vay hộ nông dân địa bàn 37 2.2.2 Quy mô cho vay hộ nông dân thời gian qua 39 2.2.3 Thực trạng chất lượng cho vay hộ nông dân giai đoạn (2012 – 2014) 44 2.3 Các yếu tố thúc đẩy việc mở rộng cho vay hộ nông dân 49 2.3.1 Nguồn vốn giai đoạn (2012 – 2014) 49 2.3.2 Cơ cấu nguồn vốn huy động 50 2.4 Thành tựu nguyên nhân hạn chế hoạt động cho vay hộ nông dân Agribank Đồng Tháp 51 2.4.1 Những thành tựu 51 2.4.2 Những hạn chế chủ yếu 53 2.4.3 Nguyên nhân hạn chế, tồn 55 2.4.3.1 Nguyên nhân khách quan 55 2.4.3.2 Những hạn chế chế, sách 56 2.4.3.3 Những nguyên nhân từ phía ngân hàng 57 2.4.3.4 Nguyên nhân từ phía khách hàng 59 Kết luận chương 2……………………………………………………………………… 61 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ MỞ RỘNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY HỘ NÔNG DÂN TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP & PTNT TỈNH ĐỒNG THÁP 62 3.1 Định hướng hoạt động cho vay hộ nông dân ngân hàng nông nghiệp phát triển nông thôn tỉnh Đồng Tháp 62 3.2 Một số giải pháp mở rộng cho vay hộ nông dân ngân hàng nông nghiệp phát triển nông thôn tỉnh Đồng Tháp 62 3.2.1.Những giải pháp tầm quản lý vĩ mô 62 3.2.1.1 Giải tốt vấn đề đất đai, điều chỉnh hạn mức đất nông nghiệp đẩy mạnh công tác cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 63 3.2.1.2 Có sách khuyến khích hộ nơng dân làm giàu đáng tạo điều kiện nâng cao thu nhập dân cư 63 3.2.1.3 Hỗ trợ đắc lực kinh tế hộ nông dân tiêu thụ hàng hóa 64 3.2.1.4 Phát triển hệ thống hợp tác xã dịch vụ phục vụ sản xuất 64 3.2.1.5 Phát triển mạnh mẽ kinh tế trang trại 64 3.2.2 Giải pháp phía ngân hàng 65 3.2.2.1 Cải tiến quy trình cho vay 65 3.2.2.2 Giảm bớt thủ tục giấy tờ, chi phí giao dịch cho hộ nơng dân 67 3.2.2.3 Nâng cao trình độ, kỹ năng, đạo đức nghề nghiệp cho cán cho vay 67 3.2.2.4 Nâng cao chất lượng điều hành hoạt động cho vay hộ nông dân 68 3.2.2.5 Đa dạng hóa phương thức đối tượng cho vay 69 3.2.2.6 Mở rộng cho vay nhóm hộ nơng dân tiềm 70 3.2.2.7.Cho vay mở rộng dịch vụ sản xuất phi nông nghiệp 70 3.2.2.8 Đẩy mạnh việc cho vay qua tổ vay vốn 71 3.2.2.9 Đa dạng hóa hình thức huy động vốn đầu tư cho nơng nghiệp, nơng thơn nói chung kinh tế hộ nơng dân nói riêng 71 3.2.2.10 Bổ sung hoàn thiện chế bảo đảm tiền vay 72 3.2.2.11 Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay hộ nông dân 73 3.2.3 Một số kiến nghị nhằm mở rộng cho vay hộ nông dân NHNo-ĐT 75 3.2.3.1 Đối với Chính phủ 75 3.2.3.2 Đối với quyền tỉnh Đồng Tháp 76 3.2.3.3 Kiến nghị Ngân hàng nhà nước 77 3.2.3.4 Kiến nghị với ngân hàng nông nghiệp phát triển nông thôn Việt Nam 77 3.2.3.5 Những kiến nghị, đề xuất hộ nông dân : 78 Kết luận chương 3……………………………………79 KẾT LUẬN…………………………………………………………………………80 DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT CHỮ VIẾT TẮT CBTD GDP HĐV IPCAS PGD QTDND NHCSXH NHNN NHNo&PTNT NHNo-ĐT NHNo-VN NHTM NHTMCP NHTMNN TDNH TCTD CNH, HĐH VIẾT NGUYÊN CHỮ Cán tín dụng Tổng sản phẩm quốc dân Huy động vốn Dự án đại hóa hệ thống tốn kế tốn khách hàng Phịng giao dịch Quỹ tín dụng nhân dân Ngân hàng sách xã hội Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Ngân hàng Nông nghiệp Phát triển Nông thôn Ngân hàng Nông nghiệp Phát triển Nông thôn Chi nhánh tỉnh Đồng Tháp Ngân hàng Nông nghiệp Phát triển Nông thôn Việt Nam Ngân hàng thương mại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngân hàng thương mại nhà nước Tín dụng ngân hàng Tổ chức tín dụng Cơng nghiệp hóa, đại hóa DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU - Sơ đồ 2.1: Sơ đồ cấu tổ chức Agribank Đồng Tháp - Đồ thị 2.1: Đồ thị biểu diễn dư nợ cho vay cao nhất, thấp cho đối tượng số hộ vay vốn - Đồ thị 2.2: Đồ thị biểu diễn tổng dư nợ cho vay, dư nợ cho vay hộ nông dân - Đồ thị 2.3: Đồ thị biểu diễn dư nợ cho vay hộ nông dân theo ngành nghề - Đồ thị 2.4: Đồ thị biểu diễn mở rộng cho vay hộ nông dân phân theo kỳ hạn - Đồ thị 2.5: Đồ thị biểu diễn nợ xấu cho vay hộ nông dân - Đồ thị 2.6: Đồ thị biểu diễn nợ xấu theo ngành nghề - Đồ thị 2.7: Đồ thị biểu diễn nợ xấu theo kết cấu - Bảng 2.1: Thị phần cho vay hộ nông dân địa bàn tỉnh Đồng Tháp - Bảng 2.2: Kết cho hộ nông dân vay vốn địa bàn - Bảng 2.3: Tăng trưởng dư nợ bình qn cho vay hộ nơng dân - Bảng 2.4: Dư nợ cho vay hộ ND mở rộng cho vay hộ ND theo ngành nghề - Bảng 2.5: Cơ cấu dư nợ cho vay mở rộng cho vay hộ nông dân phân theo kỳ hạn - Bảng 2.6: Hình thức đảm bảo cho vay hộ nơng dân - Bảng 2.7: Tổng doanh số thu nợ cho vay hộ nông dân - Bảng 2.8: Thực trạng nợ xấu cho vay hộ nông dân - Bảng 2.9: Dư nợ xấu theo kết cấu ngành kinh tế cho vay hộ nông dân - Bảng 2.10: Huy động vốn qua 03 năm (2012 – 2014) - Bảng 2.11: Tình hình huy động vốn NHNo&PTNT Đồng Tháp lượng cho vay tạo điều kiện mở rộng cho vay hộ nông dân - Phối hợp chặt chẽ với cấp hội, tổ chức đánh giá, tổng kết việc thực cho vay qua tổ cho vay hộ nông dân - Tranh thủ đạo, ủng hộ quyền địa phương việc thường xuyên báo cáo với cấp ủy để tranh thủ ý kiến đạo, nắm bắt thông tin để có kế hoạch cho vay hướng, đồng thời tranh thủ hỗ trợ để thực biện pháp thu hồi nợ khoản nợ xấu, nợ xử lý rủi ro - Phân công lãnh đạo bám sát sở để đạo hoạt động kinh doanh, tháo gỡ khó khăn nơi phát sinh lúc phát sinh cần tiến hành chặt chẽ cho tất chi nhánh loại cán bộ; rõ ràng phân công, phân nhiệm chịu trách nhiệm trước giám đốc hoạt động cho vay quan hệ hợp tác với cấp ngành liên quan - Đào tạo trang thiết bị, kiến thức cho đội ngũ cán cho vay, cán quản trị rủi ro tín dụng để đủ khả đảm đương công việc - Nâng cao chất lượng giám sát khoản vay, đánh giá định kỳ hộ nơng dân, tránh tình trạng khoản vay tài sản chấp bị bng lịng; kể hộ nơng dân có quan hệ vay lâu dài 3.2.2.5 Đa dạng hóa phương thức đối tượng cho vay NHNo-ĐT nên vào đối tượng sản xuất mà chọn phương thức cho vay phù hợp, phương thức cho vay lần NHNo-ĐT cần áp dụng đa dạng hóa phương thức cho vay như: cho vay theo dự án, cho vay trả góp, cho vay theo hạn mức tín dụng cho vay lưu vụ Trong cho vay kinh tế hộ nông dân NHNo-ĐT thường đầu tư theo vài đối tượng định với nguồn vốn định, dẫn đến việc sử dụng vốn hộ nông dân khó khăn, kéo theo chuyển mục đích sử dụng vốn vào đối tượng khác dễ dẫn đến rủi ro Để thúc đẩy kinh tế hộ nông dân phát triển hiệu quả, NHNo-ĐT cần phải đa dạng hóa đối tượng nguồn vốn cho vay Đi đôi với việc đầu tư cho trồng trọt, chăn nuôi cẩn phải cho vay để mở rộng xây dựng kết cấu hạ tầng nơng thơn, cơng trình hình thức Nhà nước nhân dân làm như: đường giao thông nông thôn, điện cho sản xuất sinh hoạt nông thơn ; trang thiết bị máy móc phục 69 vụ sản xuất, phát triển dịch vụ, ngành nghề, nhu cầu tiêu dùng, tạo bước chuyển dịch cấu kinh tế nông thôn Tùy theo quy mô sản xuất, khả vốn tự có hộ nơng dân, NHNo-ĐT cho vay phần vốn bổ sung thiếu 3.2.2.6 Mở rộng cho vay nhóm hộ nơng dân tiềm - Hộ nơng dân sản xuất hàng hóa: Trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp, nhóm hộ nơng dân sản xuất hàng hóa gồm hộ ni trồng thủy sản, hộ chuyên canh ăn có giá trị cao, hộ chăn nuôi, hộ kinh doanh tổng hợp nông thơn nhóm trang trại Để mở rộng cho vay nhóm hộ NHNo-ĐT cần tăng mức cho vay không đảm bảo cho vay phần khơng có đảm bảo nhóm hộ nơng dân khách hàng truyền thống, có quan hệ xếp loại A theo quy định hành quyền lựa chọn hình thức bảo đảm, mức bảo đảm tự chịu trách nhiệm NHNo-VN - Kinh tế trang trại Tồn tỉnh có nhiều trang trại, nhiều trang trại trồng lâu năm Các trang trại tỉnh thường xuất phát từ hộ nông dân nghèo có ý chí làm giàu đáng, vốn ban đầu không đáng kể biết tạo vốn nhiều cách, biết dồn vốn cho sản xuất, lấy ngắn nuôi dài để tăng trưởng vốn đầu tư Đất canh tác lúc đầu ít, qua khai thác đất hoang hóa, th mướn, nhận khốn tích tụ diện tích lớn chủ yếu hướng vào chun mơn hóa số loại sản phẩm kết hợp kinh doanh tổng hợp để khai thác tối đa tiềm năng, biết áp dụng cơng nghệ kỹ thuật, phát triển theo mơ hình khép kín Việc đầu tư cho kinh tế trang trại NHNo-ĐT mức thấp Nghị đảng tỉnh Đồng Tháp nêu: “thúc đẩy phát triển kinh tế trang trại, nhân rộng mơ hình trang trại làm ăn có hiệu quả” Đây hướng mở hoạt động cho vay ngân hàng kinh tế trang trại, cần tháo gỡ vướng mắc cho vay kinh tế trang trại kiến nghị việc cấp giấy chứng nhận kinh tế trang trại, hỗ trợ cho tiêu thụ, sở mạnh dạn áp dụng hình thức đảm bảo tài sản hình thành từ vốn vay, cấu nguồn vốn vay phù hợp với đối tượng thường lâu năm kinh tế trang trại 3.2.2.7.Cho vay mở rộng dịch vụ sản xuất phi nông nghiệp Cho vay xây dựng, sửa chữa nhà nhu cầu tiêu dùng khác nông thôn, 70 kinh tế nơng thơn ngày phát triển đời sống hộ nông dân nâng lên, nhu cầu tiêu dùng kinh tế hộ ngày cao Vì vậy, mở rộng cho vay xây dựng, sửa chữa nhà ở, mua sắm vật dụng thiết yếu gia đình nhu cầu tài khác giúp cho hộ nông dân thỏa mãn an tâm để sản xuất 3.2.2.8 Đẩy mạnh việc cho vay qua tổ vay vốn Những giải pháp để mở rộng cho vay qua tổ vay vốn NHNo Đồng Tháp Trên sở phát huy kết đạt định hướng phát triển NHNo-VN TW Hội nông dân để với hội nông dân cấp xây dựng tổ vay vốn có chất lượng cao, kiểm soát chặt chẽ hoạt động quy chế để mở rộng cho vay hộ nông dân Chấn chỉnh tổ cũ mở rộng thêm tổ mới, thành viên Chú ý giải pháp: - Phân loại tổ sở tiêu chí thống với cấp hội để có giải pháp củng cố tần suất kiểm tra hợp lý Hệ thống tiêu chí phân loại cần có tiêu chí riêng đánh giá vai trị tổ trưởng nhân tố quan trọng - Phân loại thành viên vay vốn theo tiêu chí: tình hình vay trả, sử dụng vốn, hiệu phương án vay vốn khả trả nợ, trả lãi Xác định công bố công khai kết phân loại mức dư nợ phù hợp thành viên để nâng cao chất lượng cho vay, hiệu kinh doanh qua nâng cao ý thức sử dụng vốn, trả nợ gốc lãi thành viên; làm tốt việc phân tích, cơng khai lãi, nợ để phòng tránh lợi dụng tổ trưởng - Phát triển thêm thành viên thông qua việc hình thành tổ lớn hơn, phát triển thêm tổ vùng dân cư, hình thành thêm loại tổ vay vốn ngành nghề, tổ vay vốn kết hợp với doanh nghiệp nông thôn - Tăng cường tuyên truyền cho tổ viên, đào tạo lại cho tổ trưởng, cải tiến cách quan hệ, giải cho vay địa bàn cho vay qua tổ để có tổ trưởng chuyên nghiệp hơn, kiểm soát chặt chẽ cán cho vay tổ chức trị xã hội 3.2.2.9 Đa dạng hóa hình thức huy động vốn đầu tư cho nơng nghiệp, nơng thơn nói chung kinh tế hộ nơng dân nói riêng - Áp dụng hình thức huy động vốn phù hợp với tình hình kinh tế Trong chiến lược huy động vốn chi nhánh NHNo-ĐT cần phải 71 khai thác tối đa nguồn vốn tiềm ẩn dân cư Huy động vốn thơng qua hình thức tiết kiệm truyền thống khơng kỳ hạn, có kỳ hạn, tăng cường huy động loại vốn trung, dài hạn Ngồi hình thức huy động truyền thống áp dụng cho nhóm khách hàng lâu NHNo-ĐT coi trọng nhóm người có thu nhập thấp lại chiếm đa số tầng lớp dân cư Do việc huy động vốn phải có hình thức riêng tiết kiệm gửi góp theo tháng, quý Bên cạnh cần phải đa dạng hóa loại hình dịch vụ ngân hàng chuyển tiền, dịch vụ ký thác kiều hối, dịch vụ ATM, để huy động vốn, cần trọng thời điểm huy động tốt năm để triển khai hình thức huy động vốn thích hợp - Có sách thu hút vốn nhàn rỗi từ khu vực nơng thơn Để huy động vốn khu vực nơng thơn ngồi việc áp dụng hình thức chế lãi suất hấp dẫn cịn đưa sản phẩm cho vay gắn với việc gửi tiết kiệm theo định kỳ, tùy theo khả tiết kiệm tài hộ nông dân - Huy động vốn từ tổ chức kinh tế, doanh nghiệp, cá nhân tổ chức trị xã hội - Mở rộng mạng lưới tăng cường sở vật chất kỹ thuật, ứng dụng công nghệ thông tin Tiếp tục mở rộng mạng lưới nơi có điều kiện, xếp, tổ chức, tăng cường lực lượng cán làm công tác huy động vốn, bố trí thêm cán trực tiếp huy động vốn, khai thác tốt khách hàng gửi tiền 3.2.2.10 Bổ sung hoàn thiện chế bảo đảm tiền vay NHNo Đồng Tháp cho vay hộ nông dân gần 100% vay phải có tài sản làm bảo đảm Do hộ vay 50 triệu không áp dụng bảo đảm tài sản thường NHNo-ĐT yêu cầu nộp giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất để hạn chế vay nhiều TCTD, NHNo-ĐT định giá giống tài sản chấp từ vào giá trị tài sản vay NHNo Đồng Tháp áp dụng biện pháp bảo đảm tài sản chấp khách hàng vay tài sản chấp bên thứ ba, cịn hình thức bảo đảm khác bảo đảm tài sản hình thành từ vốn vay, bảo đảm hợp đồng tiêu thụ, 72 chưa áp dụng rộng rãi chưa có quy định, hướng dẫn cụ thể Hướng tới, NHNo-ĐT cần phải mở rộng hình thức cho vay khơng có bảo đảm tài sản 3.2.2.11 Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay hộ nông dân - Chú trọng chất lượng cho vay hộ nông dân, lựa chọn cho vay mơ hình sản xuất hộ nơng dân bền vững Về đối tượng cho vay, với mạnh tiềm kinh tế tỉnh Đồng Tháp có T T nhiều loại sản phẩm hàng hóa đa dạng, NHNo-ĐT cần phải đầu tư, tăng trưởng vốn vay tập trung vào đối tượng chủ yếu sau: Một là, Cây ăn quả: Tập trung từ trồng mới, chăm sóc, thâm canh vườn ăn có hiệu kinh tế cao xoài, nhãn, quýt hồng, bưởi da xanh, huyện Cao Lãnh, Châu Thành, Lai Vung có truyền thống mặt hàng phát triển tương đối mạnh, nhu cầu lượng xuất tiêu thụ nước lớn từ làm cho giá thị trường ổn định mang lại lợi nhuận cao cho hộ nông dân, thúc đẩy kinh tế hộ nông dân phát triển Hai là, Các loại hoa kiểng cung cấp cho nước Sa Đéc, đầu tư giống mới, bon sai, cổ thụ giá trị cao Ba là, Cây lương thực, hoa màu: Chủ yếu lúa, nếp, rau màu đầu tư trồng lương thực hàng hóa vùng trọng điểm, cao sản có quy mô vừa trở lên, hạn chế cho vay với diện tích q nhỏ, sản phẩm hàng hóa thấp Người dân phải biết chọn lựa loại giống kháng bệnh sâu rầy, cho suất cao, thị trường tiêu thụ mạnh nước nước Đặc biệt trọng trồng rau theo mơ hình rau an tồn theo tiêu chuẩn GAP Bốn là, Chăn nuôi: Đầu tư phát triển chăn ni bị, heo, gà ý rủi ro dịch bệnh, khuyến khích gắn với mơ hình kinh tế trang trại kinh doanh tổng hợp để có nhiều nguồn thu có khả trả nợ Đặc biệt trọng mơ hình chăn ni theo hướng an tồn sinh học Trong cho vay chăn ni, trọng hộ nông dân chăn nuôi thường mang lại hiệu cao; không yêu cầu diện tích đất lớn, tận dụng lao động, chủ động nguồn thức ăn Đối với hộ nông dân chăn ni có quy mơ lớn, hiệu cao, thu hút vốn đầu tư lớn giải nhiều công ăn việc làm, tạo nhiều sản phẩm có sức mạnh cạnh tranh cao thị trường cần 73 trọng có kế hoạch hỗ trợ vốn để phát triển, sở tạo động lực cho ngành chăn nuôi tỉnh Đồng Tháp Tuy nhiên việc mở rộng cho vay cần phải kết hợp với quan chuyên môn để xác định vùng, khu vực hộ nông dân đủ điều kiện chăn nuôi đầu tư vốn, mở rộng cho vay hộ nông dân cần kết hợp với việc bảo vệ môi trường sinh thái Năm là, nuôi trồng thủy sản: Đây mạnh tỉnh Đồng Tháp đặc điểm kinh tế miền sông nước tỉnh khác thuộc khu vực ĐBSCL Việc cho vay NHNo-ĐT hộ nông dân cần phải có kết hợp đối tượng cho vay loại hình kinh tế hộ nơng dân có khả phát triển bền vững Tăng cường quản trị rủi ro hoạt động cho vay coi cơng cụ chiến lược để trì tính ổn định, bền vừng tăng khả sinh lời hoạt động cho vay Trong điều kiện cạnh tranh ngày gay gắt kinh tế thị trường ngày phát triển, rủi ro hoạt động nói chung hoạt động cho vay ngày nhiều với khối lượng lớn, rủi ro hoạt động ngân hàng lường không áp dụng quản trị rủi ro quản trị rủi ro hoạt động cho vay Theo điều khoản hiệp định Basel II, áp dụng quản trị rủi ro hoạt động ngân hàng coi thỏa thuận bắt buộc Muốn trở thành “Bank for Intenational settlement (BIS)” phải áp dụng hệ thống quản trị rủi ro bao gồm khâu quan trọng là: Xác định rủi ro, đo lường rủi ro cuối kiểm soát rủi ro Quy trình quản trị rủi ro hoạt động cho vay phải áp dụng cách nghiêm ngặt, đồng tất khoản vay liên tục từ trước sau cho vay theo quy trình chặt chẽ Quy trình nội dung quản trị rủi ro cho vay phải áp dụng theo tính đặc thù kênh cho vay theo đối tượng cho vay quan tâm Thực nghiêm việc phân loại nợ theo định kỳ trích lập dự phịng rủi ro đầy đủ Việc trích lập quỹ dự phòng rủi ro theo quy định vừa bảo đảm an toàn hệ thống vừa tạo khả bù đắp rủi ro hoạt động cho vay hộ nông dân NHNo-ĐT, nợ xấu nội bảng cần phải thực nghiêm túc, tránh tình trạng chạy theo 74 thành tích, đời sống cán mà phân loại nợ khơng thực chất, trích dự phịng không đủ theo mức độ rủi ro Thu hồi tốt nợ đọng NHNo-ĐT cần có biện pháp thu hồi tốt nợ tồn đọng hộ nông dân nhiều năm qua khoản nợ xử lý rủi ro thời gian gần Một mặt đem lại thu nhập cho ngân hàng Mặt khác, nhằm tránh tình trạng lây lan khách hàng vay chây lì, ỷ lại khơng trả nợ Các biện pháp là: + Cho hộ nông dân trả gốc trước, trả lãi sau hộ nơng dân xét thấy có khả phục hồi sản xuất + Xét miễn giảm lãi, tạo điều kiện cho hộ nơng dân có khả trả nợ lần + Cho hộ nông dân trả dần hộ nơng dân có thu nhập từ nguồn khác + Phối hợp với quan ban ngành địa phương để có hướng thu hồi thích hợp hiệu Khai thác thông tin triệt để, xác cho vay hộ nơng dân NHNo-ĐT coi trọng việc khai thác thơng tin từ nhiều phía nhằm đánh giá đầy đủ xác tình hình thị trường tiêu thụ nơng sản phẩm, lực tài chính, khả quản lý, tín nhiệm hộ nơng dân để từ định cho vay cách có hiệu Mặt khác, phải phối hợp với sở ban ngành có liên quan Sở nơng nghiệp phát triển nông thôn, trung tâm khuyến nông, khuyến ngư, bảo vệ thực vật, trung tâm giống để có biện pháp hỗ trợ người vay kỹ thuật canh tác, cung ứng giống tốt nhằm giúp hộ nông dân làm ăn có hiệu quả, trả nợ hạn, đồng thời ngân hàng hạn chế đầu tư vào sản phẩm khơng có lợi cạnh tranh - Phải có đội ngũ cán cho vay chuyên sâu kỹ năng, nghiệp vụ: Đội ngũ cán cho vay phải thường xuyên tập huấn, trao đổi nghiệp vụ nhằm khơng ngừng nâng cao trình độ chun mơn kinh nghiệm thực tế Phải trọng đào tạo chuyên sâu phương pháp kỹ thẩm định phương án, dự án vay vốn, quy trình cho vay, thực phân cấp quản lý cho vay theo trình độ, lực, kinh nghiệm công tác cán cho vay 3.2.3 Một số kiến nghị nhằm mở rộng cho vay hộ nông dân NHNo-ĐT 3.2.3.1 Đối với Chính phủ 75 Chính phủ cần tăng vốn đầu tư vào nông nghiệp, nông dân nông thôn nhằm tạo hàng hóa xuất khẩu, hàng tiêu dùng, chuyển đổi cấu kinh tế nông thôn theo hướng CNH, HĐH Thực tốt có hiệu sách hỗ trợ cho hộ nông dân như: miễn, giảm loại phí, thuế, hỗ trợ lãi suất, giá vật tư phục vụ nơng nghiệp Chính phủ cần bổ sung vào Nghị định 41/CP mức cho vay khơng có đảm bảo tài sản (hiện 50 triệu đồng) để tạo điều kiện cho Ngân hàng nông nghiệp tăng mức cho vay hộ nông dân điều kiện 3.2.3.2 Đối với quyền tỉnh Đồng Tháp Tỉnh Đồng Tháp cần phải có kế hoạch cụ thể triển khai định hướng phát triển công bố quy hoạch vùng sản xuất chuyên canh như: vùng trồng ăn trái, vùng sản xuất lúa chất lượng cao xuất khẩu, vùng nuôi trồng thủy sản, vùng chăn nuôi gia súc gia cầm, quy hoạch ngành nghề để nơng dân biết thực Chính quyền tỉnh Đồng Tháp cần có sách khuyến khích kinh tế để hộ nông dân vùng tham gia thực sản xuất theo quy hoạch tích cực, nhằm tạo khối lượng sản phẩm lớn, chất lượng cao có lợi cạnh tranh Xây dựng sở chế biến nông sản gắn với vùng nguyên liệu cách tương ứng; cần trọng đến liên kết sản xuất nông sản, chế biến, tiêu thụ sản phẩm nhằm tạo nên chu trình tái sản xuất mở rộng thích ứng với chế thị trường, phát triển vững chắc, có hiệu để hộ nơng dân có khả trả nợ vay, có lãi, có tích lũy Tiêu thụ nơng sản thơng qua hợp đồng biện pháp tốt để góp phần đưa sản xuất nông nghiệp bước vào giai đoạn mới, riêng ngành nông nghiệp triển khai thực chưa đủ mà cần triển khai, tiến hành đồng Trong hoạt động cần có tham gia quan ban ngành, vai trò ngân hàng, quan tuyên truyền để thực sách khuyến khích tiêu thụ nơng sản thơng qua hợp đồng UBND tỉnh Đồng Tháp ban ngành có liên quan có kế hoạch định kỳ tổ chức họp mặt với hộ nông dân để thu thập lấy ý kiến khó khăn vướng mắc Từ có biện pháp tháo gỡ nhằm giúp cho tổ chức, cá nhân có vay vốn ngân hàng 76 hoạt động thuận lợi có hiệu Đồng thời qua NHNo-ĐT nắm bắt tình hình nhu cầu vốn để phục vụ sản xuất kinh doanh Tiếp tục rà sốt khoản phí, lệ phí thuộc lĩnh vực nơng nghiệp Kiên bỏ khoản đóng góp khơng với quy định khoản đóng góp mang tính địa phương Thực việc giảm, miễn loại chi phí thực cung cấp loại giao dịch công, thực chế ngân sách Nhà nước hỗ trợ phần phí bảo hiểm cho nông dân tham gia bảo hiểm nông nghiệp trồng, vật nuôi, bảo hiểm thiên tai mùa màng cho nông dân tuyên truyền cho hộ nên tham gia bảo hiểm nông nghiệp 3.2.3.3 Kiến nghị Ngân hàng nhà nước Cần phải hoàn thiện quy định, quy trình pháp lý xử lý tài sản chấp để thu hồi nợ nhanh chóng NHNo cho vay kinh tế hộ nông dân nhiều nay, việc cho vay ngân hàng coi trọng hiệu vay hết để thu hồi nợ gốc lãi Nhưng thực tế sản xuất kinh doanh hộ nông dân phụ thuộc vào nhiều yếu tố rủi ro thiên tai, sách, thị trường ln biến động khó lường Vì ngân hàng cho vay xem biện pháp chấp tài sản đảm bảo nợ quan trọng, biện pháp sau để thu hồi nợ Nhưng thực tế việc xử lý tài sản chấp phức tạp, nhiều thời gian làm cho tính chất giáo dục, cưỡng chế pháp luật không người tôn trọng Đối với Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh Đồng Tháp cần làm tốt vai trò phối hợp NHNo-ĐT với quyền địa phương tháo gỡ vướng mắc xử lý tài sản bảo đảm, đăng ký giao dịch bảo đảm, thu hồi nợ đọng hộ nông dân để hoạt động cho vay ngân hàng kinh tế hộ nông dân phát triển 3.2.3.4 Kiến nghị với ngân hàng nông nghiệp phát triển nơng thơn Việt Nam Nhanh chóng ban hành áp dụng thống sách cho vay hộ nơng dân Trong sách cần chi tiết hóa điều kiện áp dụng theo tiêu chí thiết lập có tính đến đặc thù hoạt động hộ nơng dân chi nhánh, cần có quy định sách cạnh tranh quản lý hạn mức cho vay chung Ngoài cho vay lưu vụ lúa, NHNo-VN cần mở rộng quy định cho vay lưu vụ lưu gốc, hoa màu để tạo điều kiện cho hộ nông dân không 77 thời gian vay trả tốn nhiều chi phí liên quan không vay vốn kịp thời cho mùa vụ Thiết lập quy trình cho vay hộ nơng dân theo kênh có hỗ trợ cơng nghệ thơng tin để bảo đảm tính tn thủ quy định, giảm tải, hạn chế rủi ro, an toàn hiệu cấp vốn vay 3.2.3.5 Những kiến nghị, đề xuất hộ nông dân: - Hộ nơng dân phải có ý thức việc chủ động xây dựng phương án sản xuất kinh doanh sở khả năng, tiềm sẵng có Cung cấp đầy đủ, thơng tin tình hình tài chính, tình hình sản xuất kinh doanh để Ngân hàng xem xét, tư vấn cho hộ nông dân xác định mức vốn hợp lý phù hợp với lực quản lý hộ nơng dân - Q trình sản xuất tiêu dùng phải có kế hoạch tiết kiệm để tích lũy vốn, thực vốn tự có tối thiểu phải tham gia đủ tỷ lệ quy định, vốn vay Ngân hàng vốn bổ sung - Chấp hành nghiêm túc quy định, điều kiện, thể lệ tín dụng Ngân hàng Có ý thức trách nhiệm q trình quản lý sử dụng vốn vay, sòng phẳng quan hệ vay mượn 78 KẾT LUẬN CHƯƠNG Trong chuơng luận văn đưa giải pháp để mở rộng nâng cao chất lượng tín dụng hộ nơng dân NHNo Đồng Tháp: giải pháp huy động vốn, giải T T pháp cơng tác tín dụng, giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng, giải pháp quan quản lý vĩ mô Đồng thời luận văn nêu lên số kiến nghị với Chính phủ, với NHNN, NHNo-VN Kết giải pháp tiền đề cho giải pháp khác ngược lại, thiếu giải pháp ảnh hưởng đến trình thực giải pháp khác 79 KẾT LUẬN Việc nghiên cứu, đánh giá thực trạng tín dụng hộ nơng dân, tồn tại, yếu kém, tìm giải pháp khắc phục để mở rộng nâng cao chất lượng tín dụng hộ sản xuất nông nghiệp NHNo-ĐT yêu cầu cấp thiết để NHNo-ĐT mở rộng kinh doanh, thực tốt định hướng chiến lược NHNoVN đồng thời thúc đẩy kinh tế hộ địa bàn phát triển, mục tiêu luận văn Trong trình nghiên cứu, luận văn hồn thành số nội dụng sau: Hệ thống lý luận tín dụng ngân hàng, tín dụng hộ Trên sở kết hợp với nghiên cứu hoạt động tín dụng hộ nơng dân NHNo-ĐT, luận văn nêu thành tựu, hạn chế nguyên nhân mặt hạn chế Trên sở định hướng phát triển kinh tế xã hội tỉnh, định hướng phát triển tín dụng ngân hàng kinh tế hộ nông dân NHNo-ĐT, luận văn đề xuất nhóm giải pháp để NHNo-ĐT mở rộng nâng cao chất lượng tín dụng hộ sản xuất nông nghiệp nhằm áp dụng yêu cầu kinh doanh phục vụ tốt cho phát triển kinh tế địa phương Luận văn đề xuất số kiến nghị với cấp, ngành liên quan để giúp kinh tế hộ phát triển NHNo-ĐT khắc phục tồn tại, yếu kém, mở rộng hoạt động tín dụng hộ nông dân theo hướng bền vững, phù hợp với điều kiện địa phương tình hình Mặc dù có nhiều cố gắng thực đề tài, hướng dẫn tận tình giáo viên hướng dẫn: TS Ngô Minh Châu, giúp đỡ Ban lãnh đạo NHNoĐT, anh chị đồng nghiệp song luận văn khó tránh khỏi hạn chế định Tác giả mong nhận ý kiến đóng góp quý hội đồng, quý thầy cô quan tâm để luận văn hoàn chỉnh 80 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Tiếng việt Vũ Tuấn Anh – Trần Thị Vân Anh – GS Tery Mcgee (1997), Kinh tế hộ lịch sử triển vọng phát triển Trung tâm Khoa học xã hội nhân văn quốc gia Trường Đại học British Comlumbia, Canada; Nxb Khoa học xã hội, Hà nội Nguyễn Văn Giàu (2001), “Tín dụng ngân hàng phục vụ phát triển nơng nghiệp nông thôn – Thực trạng giải pháp”, Tạp chí Ngân hàng Vũ Hiền – Trịnh Hữu Đản (2000), Nghị trung ương IV (Khóa VIII) vấn đề tín dụng nơng nghiệp, nơng thơn, NXB Chính trị quốc gia Đinh Phi Hổ (2006), Kinh tế phát triển, lý thuyết thực tiễn, NXB thống kê Thành phố Hồ Chí Minh Đỗ Tất Ngọc (2005), “Sự hình thành phát triển tín dụng Ngân hàng kinh tế hộ Việt Nam”, Tạp chí Ngân hàng Trương Thị Minh Sâm (2005), Các giải pháp nâng cao chất lượng tăng trưởng vùng kinh tế trọng điểm phí nam thời kỳ 2001 – 2010, NXB Khoa học xã hội Lê Văn Sở (2004), “Hoạt động NHNo&PTNT góp phần chuyển dịch cấu kinh tế Đồng sơng cửu long”, Tạp chí Ngân hàng Phương Ngọc Thạch (2002), Những biện pháp thúc đẩy cơng nghiệp hóa – đại hóa nơng nghiệp, nông thôn vùng đồng Sông Cửu Long, NXB Chính trị Quốc gia Lê Đình Thẳng – Nguyễn Đình Nam (1993), Phát triển kinh tế hộ theo hướng sản xuất hàng hóa, NXB Nơng nghiệp 10 Nguyễn Văn Tiêm (2005), Gắn bó nơng nghiệp, nơng thơn, nơng dân đổi mới, NXB Nông nghiệp 11 Nguyễn Văn Tiến (2005), Quản trị rủi ro kinh doanh ngân hàng, NXB Thống kê 12 Giang Vân (2005), Pháp luật kinh tế trang trại, NXB Tư pháp 13 Cục thống kê tỉnh Đồng Tháp, niêm giám thống kê tỉnh Đồng Tháp (từ năm 2012 đến năm 2014) 14 Ngân hàng Nhà nước Việt Nam – Viện Nghiên cứu khoa học ngân hàng – Ngân hàng Nông nghiệp Phát triển nông thôn Việt Nam (2002): Tài liệu hội thảo khoa học: Tín dụng ngân hàng với cơng tác phịng ngừa, khắc phục hậu thiên tai bảo vệ môi trường 15 Ngân hàng Nhà nước tỉnh Đồng Tháp, báo cáo thống kê hoạt động ngành ngân hàng năm 2012 đến năm 2014 16 Ngân hàng nông nghiệp PTNT Việt Nam (2010), Báo cáo tổng kết 10 năm thực định số 67/1999/QĐ-TTg giải pháp triển khai nghị định số 41/2010/NĐ-CP “về sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn” 17 Chính phủ (2006), Nghị định số 163/2006/NĐ-CP, ngày 29/12/2006 “về giao dịch bảo đảm” 18 Trung tâm nghiên cứu nông nghiệp quốc tế Australia (2007), Phát triển nông nghiệp sách đất đai Việt Nam Web: 19 http://www.agribank.com.vn 20 http://www.dongthap.gov.vn 21 http://www.vbard.com.vn THỜI GIAN DỰ KIẾN THỰC HIỆN LUẬN VĂN T T T T Chương I: Hoàn tất ngày 05 tháng 12 năm 2014 Chương II: Hoàn tất ngày 28 tháng 02 năm 2015 Chương III: Hoàn tất ngày 27 tháng năm 2015 T Hoàn chỉnh luận văn đến ngày 20 tháng năm 2015 T ... niệm mở rộng cho vay hộ nông dân Mở rộng cho vay hộ nông dân gia tăng quy mô cho vay hộ nông dân ngân hàng, mở rộng bao gồm mở rộng số lượng hộ nông dân vay vốn ngân hàng, gia tăng doanh số cho vay. .. luận hoạt động cho vay hộ mở rộng cho vay hộ nông dân Ngân hàng thương mại Chương 2: Th ực trạng cho vay hộ nông dân mở rộng cho vay hộ nông dân Ngân hàng nông nghiệp & PTNT tỉnh Đồng Tháp Chương... Đồng Tháp để rút học kinh nghiệm cho Ngân hàng nông nghiệp phát triển nông thôn tỉnh Đồng Tháp 34 CHƯƠNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY HỘ NÔNG DÂN VÀ MỞ RỘNG CHO VAY HỘ NÔNG DÂN TẠI NHNo&PTNT TỈNH ĐỒNG THÁP