TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH PHAN HẢI DƯƠNG PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN HUYỆN TRÀ ÔN TỈNH VĨNH LONG LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số ngành: 52340201 Cần Thơ, tháng 4 năm 2014 1 CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU 1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Nền kinh tế Việt Nam trong vài năm gần đây đang phát triển nhanh và ổn định đã góp phần tạo dựng vị thế của Việt Nam trên trường thế giới. Hơn nữa, với việc mở cửa sâu rộng với nền kinh tế thế giới đã giúp nền kinh tế Việt Nam ngày càng phát triển và hoàn thiện. Trong đó, hệ thống tài chính Việt Nam trong thời gian gần đây nhìn chung có bước phát triển cao, đồng thời ngành cũng đã dần hội nhập và đi theo xu hướng chung của hệ thống tài chính quốc tế. Tuy còn gặp nhiều khó khăn nhưng ngành đã vượt qua và đóng góp vào sự phát triển chung của cả nền kinh tế Việt Nam. Trong đó, các tổ chức tín dụng (TCTD) và các ngân hàng thương mại (NHTM) là bộ phận quan trọng nhất trong hệ thống tài chính Việt Nam. Hệ thống tài chính mà đi đầu là các NHTM đã đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc thúc đẩy nền kinh tế phát triển theo đúng định hướng của Đảng và Nhà nước. Các NHTM thực hiện phương châm “đi vay để cho vay” giúp nền kinh tế điều tiết vốn từ nơi tạm thời nhàn rỗi sang nơi cần vốn để góp phần phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương, đồng thời mang lại lợi nhuận cho chính bản thân các ngân hàng. Trong những năm qua hoạt động của các ngân hàng mà điển hình là Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NHNo&PTNT) đã không ngừng đổi mới và từng bước khẳng định tầm quan trọng trong ngành ngân hàng Việt Nam nói riêng và hệ thống tài chính Việt Nam nói chung. Trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng, hoạt động tín dụng là hoạt động kinh doanh chủ yếu và mang lại lợi nhuận lớn nhất cho ngân hàng. Hoạt động tín dụng là việc ngân hàng thực hiện việc tài trợ cho các nhu cầu sử dụng vốn của khách hàng trong nền kinh tế, dựa trên nguyên tắc có hoàn trả, có thời hạn và có lãi cho ngân hàng. Tuy nhiên đây cũng là lĩnh vực hoạt động chứa đựng nhiều rủi ro nhất cho ngân hàng, đòi hỏi ngân hàng phải thường xuyên theo dõi và quản lý chặt chẽ hoạt động này. Do đó việc đánh giá đúng thực trạng hoạt động tín dụng để có những giải pháp phòng ngừa, hạn chế rủi ro và nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng của ngân hàng là hết sức cần thiết. Chính vì thế, tôi quyết định chọn đề tài “Phân tích hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long” làm đề tài luận văn tốt nghiệp của mình. 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1 Mục tiêu chung 2 Phân tích và đánh giá thực trạng hoạt động tín dụng của NHNo&PTNT huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long qua các năm 2011, 2012, 2013; qua đó tìm ra được những điểm mạnh và hạn chế của ngân hàng. Trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp góp phần nâng cao hoạt động tín dụng của ngân hàng trong thời gian tới. 1.2.2 Mục tiêu cụ thể Để đạt được mục tiêu chung, đề tài tập trung nghiên cứu bốn mục tiêu cụ thể sau: Mục tiêu 1: Đánh giá tình hình huy động vốn và kết quả hoạt động kinh doanh của NHNo & PTNT huyện Trà Ôn giai đoạn 2011 - 2013. Mục tiêu 2: Phân tích thực trạng hoạt động tín dụng của NHNo&PTNT huyện Trà Ôn giai đoạn 2011 - 2013. Mục tiêu 3: Đánh giá hoạt động tín dụng của NHNo&PTNT huyện Trà Ôn giai đoạn 2011 - 2013 thông qua các chỉ số tài chính. Mục tiêu 4: Đánh giá những điểm mạnh và hạn chế trong hoạt động tín dụng của NHNo&PTNT Trà Ôn giai đoạn 2011 - 2013, qua đó đề xuất giải pháp giúp nâng cao hoạt động tín dụng của ngân hàng trong thời gian tới. 1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.3.1 Không gian Đề tài được thực hiện tại NHNo&PTNT Việt Nam chi nhánh huyện Trà Ôn tỉnh Vĩnh Long. 1.3.2 Thời gian Đề tài được nghiên cứu từ 6/1/2014 – 28/04/2014. Đề tài được thực hiện chủ yếu dựa trên số liệu thứ cấp thu thập được trong các năm 2011, 2012, 2013 về NHNo&PTNT Trà Ôn. 1.3.3 Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT huyện Trà Ôn. Do hạn chế về thời gian nghiên cứu và ngân hàng hoạt động ở vùng nông thôn nên đề tài sẽ tập trung phân tích thực trạng hoạt động tín dụng mà quan trọng nhất là hoạt động cho vay tại ngân hàng thông qua các chỉ tiêu như doanh số cho vay, doanh số thu nợ, dư nợ, nợ quá hạn và nợ xấu theo thời gian, thành phần kinh tế và ngành kinh tế. Đi sâu vào việc đánh giá hoạt động tín dụng tại ngân hàng thông qua các chỉ số tài chính; qua đó tìm ra những điểm mạnh và hạn chế trong hoạt động tín dụng của ngân hàng để đề xuất các giải pháp góp phần nâng cao hoạt động tín dụng của ngân hàng trong thời gian tới. 1.4 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU 3 Để đánh giá thực trạng hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Thị xã Bến Tre tác giả Lê Thị Hằng (2007) phân tích doanh số cho vay, doanh số thu nợ, dư nợ nợ quá hạn được chia theo thời gian và theo lĩnh vực đầu tư. Tác giả đã tìm ra các nguyên nhân ảnh hưởng đến hoạt động tín dụng và đưa ra biện pháp khắc phục những khó khăn cho ngân hàng. Tuy nhiên tác giả chưa tìm ra được điểm mạnh và điểm yếu của ngân hàng trên cơ sở đó khắc phục những khó khăn và hạn chế cho ngân hàng trong hoạt động tín dụng. Tác giả Nguyễn Hoàng Phúc (2007) đã tìm ra được nguyên nhân làm phát sinh rủi ro tín dụng, phân tích sơ đồ SWOT về điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của ngân hàng để đưa ra giải pháp hạn chế rủi ro trong hoạt động tín dụng tại ngân hàng. Tuy nhiên đề tài chưa phân tích sâu thực trạng tín dụng và rủi ro tín dụng của ngân hàng, chưa tìm được các nguyên nhân ảnh hưởng đến hoạt động tín dụng và rủi ro trong hoạt động tín dụng của ngân hàng. Đề tài này sẽ khắc phục những hạn chế trên qua đó đề xuất giải pháp giúp nâng cao hoạt động tín dụng của ngân hàng trong thời gian tới. 4 CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN 2.1.1 Ngân hàng thương mại 2.1.1.1 Khái niệm Theo Luật các tổ chức tín dụng có hiệu lực từ ngày 01/01/2011: Ngân hàng thương mại là loại hình ngân hàng được thực hiện tất cả các hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác theo quy định. Hoạt động ngân hàng là việc kinh doanh, cung ứng thường xuyên một hoặc một số các nghiệp vụ sau: nhận tiền gửi, cấp tín dụng và cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài khoản. Như vây, NHTM là một loại hình doanh nghiệp đặc biệt, hoạt động và kinh doanh trên lĩnh vực tiền tệ. Tuy NHTM không trực tiếp tham gia vào quá trình sản xuất và lưu thông hàng hóa nhưng ngân hàng đã góp phần cung cấp vốn cho nền kinh tế thông qua cấp tín dụng, thực hiện chức năng trung gian tài chính và dịch vụ tài chính. 2.1.1.2 Phân loại ngân hàng thương mại - Căn cứ vào hình thức sở hữu: + Ngân hàng thương mại quốc doanh + Ngân hàng thương mại cổ phần + Ngân hàng thương mại liên doanh + Ngân hàng thương mại 100% vốn nước ngoài + Chi nhánh ngân hàng thương mại nước ngoài - Căn cứ vào tính chất nghiệp vụ kinh doanh: + Ngân hàng bán buôn + Ngân hàng bán lẻ + Ngân hàng vừa bán buôn vừa bán lẻ - Căn cứ vào lĩnh vực hoạt động: + Ngân hàng chuyên doanh + Ngân hàng kinh doanh tổng hợp + Ngân hàng đa năng 2.1.1.3 Các nghiệp vụ của ngân hàng thương mại - Nghiệp vụ tài sản nợ: là nghiệp vụ dùng để hình hành nên nguồn vốn hoạt động của các ngân hàng. - Nghiệp vụ tài sản có: là nghiệp vụ sử dụng các nguồn vốn của ngân hàng vào hoạt động kinh doanh. 5 - Nghiệp vụ cung cấp các dịch vụ ngân hàng: dịch vụ ngoại hối, dịch vụ bảo lãnh, dịch vụ thanh toán chuyển khoản, dịch vụ ủy thác và các dịch vụ khác. 2.1.1.4 Cơ cấu nguồn vốn của ngân hàng thương mại - Nguồn vốn chủ sở hữu hay vốn tự có của ngân hàng: là phần vốn thuộc quyền sở hữu của ngân hàng bao gồm giá trị thực có của vốn điều lệ, các quỹ dự trữ và một số nguồn vốn khác của ngân hàng theo quy định. - Nguồn vốn huy động: là nguồn vốn mà ngân hàng thu hút được thông qua các nghiệp vụ của ngân hàng. Đây là nguồn vốn chủ yếu của các ngân hàng bao gồm: huy động tiền gửi và huy động bằng việc phát hành các giấy tờ có giá. - Nguồn vốn vay: là nguồn vốn mà các ngân hàng đi vay từ các TCTD khác hay vay của ngân hàng nhà nước (NHNN). Đây là nguồn vốn giúp các ngân hàng bổ sung nguồn vốn ngắn hạn của mình. - Các nguồn vốn khác: nguồn vốn trong thanh toán, nguồn vốn ủy thác đầu tư tài trợ của chính phủ hoặc của các tổ chức trong và ngoài nước cho các chương trình, dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội. 2.1.2 Tín dụng ngân hàng thương mại 2.1.2.1 Khái niệm, vai trò và chức năng của tín dụng a) Khái niệm Tín dụng ngân hàng là quan hệ chuyển nhượng quyền sử dụng vốn từ ngân hàng cho khách hàng trong một thời hạn nhất định với một khoản chi phí nhất định. Như vậy, tín dụng ngân hàng chứa đựng ba nội dung quan trọng: + Thứ nhất: có sự chuyển nhượng quyền sử dụng vốn từ người sở hữu sang người sử dụng. + Thứ hai: sự chuyển nhượng này có thời hạn hay mang tính tạm thời. + Thứ ba: sự chuyển nhượng này có kèm theo chi phí. b) Vai trò Trong nền kinh tế hiện nay, hoạt động tín dụng của ngân hàng có vai trò rất quan trọng: - Đáp ứng nhu cầu vốn để duy trì quá trình sản xuất liên tục, đồng thời góp phần đầu tư phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. - Thúc đẩy quá trình tập trung vốn và tập trung sản xuất thông qua hoạt động huy động vốn và cấp tín dụng của ngân hàng lượng tiền nhàn rỗi trong nền kinh tế sẽ được tập trung lại và đưa vào sản xuất hay tiêu dùng. - Tín dụng là công cụ tài trợ cho các ngành kinh tế kém phát triển và ngành kinh tế mũi nhọn. 6 - Tín dụng góp phần tác động đến việc tăng cường chế độ hạch toán kinh tế của các doanh nghiệp. - Tạo điều kiện để phát triển các quan hệ kinh tế với nước ngoài,... c) Chức năng - Phân phối lại tài nguyên: tín dụng là sự vận động vốn từ chủ thể này sang chủ thể khác, từ nơi tạm thời thừa vốn sang nơi thiếu vốn. Chính nhờ sự vận động này của tín dụng mà các chủ thể vay vốn nhận được một phần tài nguyên của xã hội phục vụ cho sản xuất hoặc tiêu dùng. Phân phối lại tài nguyên được thực hiện bằng hai cách: + Phân phối trực tiếp: là việc phân phối vốn từ chủ thể có vốn tạm thời chưa sử dụng sang chủ thể trực tiếp sử dụng vốn như kinh doanh hay tiêu dùng. + Phân phối gián tiếp: là việc phân phối được thực hiện thông qua các tổ chức trung gian như ngân hàng, công ty tài chính,…Từ các chủ thể trung gian này mới phân phối cho người sử dụng vốn. Trong nền kinh tế hiện nay, phân phối qua ngân hàng chiếm vị trí quan trọng nhất. - Thúc đẩy sản xuất và lưu thông hàng hóa phát triển: các ngân hàng cung cấp tiền cho lưu thông chủ yếu được thực hiện thông qua con đường tín dụng. Đây là cơ sở đảm bảo cho lưu thông tiền tệ được ổn định, đồng thời đảm bảo đủ phương tiện cho lưu thông. Nhờ vào hoạt động tín dụng của ngân hàng mà tốc độ lưu thông hàng hóa nhanh hơn do vậy hàng hóa đi từ hình thái tiền tệ vào sản xuất và ngược lại được thúc đẩy mạnh mẽ hơn. 2.1.2.2 Phân loại tín dụng Căn cứ vào các tiêu thức phân loại khác nhau sẽ có những hình thức tín dụng khác nhau: - Căn cứ vào thời hạn cấp tín dụng: + Tín dụng ngắn hạn: là những khoản vay có thời hạn đến 01 năm và thường được sử dụng để cho vay bổ sung thiếu hụt tạm thời vốn lưu động hay phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt cá nhân. + Tín dụng trung hạn: là những khoản vay từ trên 01 năm đến 05 năm, được cung cấp để mua sắm tài sản cố định, cải tiến và đổi mới kỹ thuật, mở rộng và xây dựng các công trình nhỏ có thời gian thu hồi vốn nhanh. + Tín dụng dài hạn: là những khoản vay có thời hạn trên 5 năm, được dùng để cấp vốn cho xây dựng cơ bản, cải tiến và mở rộng sản xuất có quy mô lớn. - Căn cứ vào đối tượng cấp tín dụng: + Tín dụng vốn lưu động: vốn cho vay được sử dụng để hình thành vốn lưu động của các tổ chức kinh tế. 7 + Tín dụng vốn cố định: vốn cho vay được sử dụng để hình thành nên tài sản cố định cho các tổ chức kinh tế. - Căn cứ vào mục đích sử dụng vốn: + Tín dụng sản xuất và lưu thông hàng hóa: cho vay cho các chủ thể kinh tế để tiến hành sản xuất và lưu thông hàng hóa. + Tín dụng tiêu dùng: cho vay để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng cá nhân. + Tín dụng học tập: cho vay phục vụ việc học tập của học sinh – sinh viên. - Căn cứ vào mức độ tín nhiệm đối với khách hàng: + Tín dụng không có đảm bảo: là loại cho vay không có tài sản thế chấp, cầm cố hoặc bảo lãnh của người khác mà chỉ dựa vào uy tín của bản thân khách hàng vay vốn để quyết định cho vay. + Tín dụng có đảm bảo: là loại cho vay dựa trên cơ sở có đảm bảo cho tiền vay như thế chấp, cầm cố hoặc bảo lãnh của bên thứ ba. Loại cho vay này áp dụng đối với những khách hàng không có uy tín cao đối với ngân hàng. - Căn cứ vào đối tượng trả nợ: + Tín dụng trực tiếp: người đi vay cũng là người trực tiếp trả nợ. + Tín dụng gián tiếp: người đi vay và người trả nợ là hai người khác nhau. - Căn cứ vào thành phần kinh tế: cho vay thành phần kinh tế nhà nước, doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn,…Tại NHNo&PTNT huyện Trà Ôn chủ yếu cho vay hộ gia đình, cá nhân và doanh nghiệp. - Căn cứ vào ngành kinh tế: cho vay nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng, thương mại - dịch vụ, tiểu thủ công nghiệp,… - Căn cứ vào phương thức cấp tín dụng: + Cho vay theo món: là phương thức cho vay mà mỗi lần vay vốn, khách hàng và ngân hàng phải thực hiện thủ tục vay vốn cần thiết và ký kết hợp đồng tín dụng. + Cho vay theo hạn mức tín dụng: theo phương thức này thì ngân hàng và khách hàng sẽ xác định và thỏa thuận một hạn mức tín dụng duy trì trong thời hạn nhất định hoặc theo chu kỳ sản xuất kinh doanh. Khách hàng chỉ được sử dụng tiền vay trong hạn mức tín dụng mà ngân hàng cho phép. - Căn cứ vào phương thức hoàn trả nợ vay: + Cho vay chỉ có một kỳ hạn trả nợ hay cho vay trả nợ một lần khi đáo hạn. + Cho vay có nhiều kỳ hạn trả nợ hay cho vay trả góp. + Cho vay trả nợ nhiều lần nhưng không có kỳ hạn trả nợ cụ thể mà tùy khả năng tài chính của người đi vay có thể trả nợ bất cứ lúc nào trong thời hạn vay. 2.1.2.3 Thời hạn và lãi suất tín dụng 8 a) Thời hạn tín dụng - Thời hạn tín dụng là khoảng thời gian mà người vay được quyền sử dụng vốn vay và được tính từ khi người vay rút khoản tiền vay đầu tiên đến khi trả hết nợ vay cho ngân hàng. - Thời hạn cho vay chung bao gồm thời hạn giải ngân cho khách hàng, thời hạn ân hạn (ưu đãi) và thời hạn trả nợ của người vay. b) Lãi suất tín dụng Lãi suất tín dụng là tỷ lệ phần trăm giữa số lợi tức thu được trong kỳ so với số vốn tín dụng phát ra trong một thời kỳ nhất định. Thông thường lãi suất tín dụng được tính theo tháng, quý, năm. Lãi suất là cơ sở để tính giá trị thu hồi được của vốn tín dụng sau một thời gian nhất định. Vì vậy việc định giá lãi suất tín dụng là vấn đề quan trọng mà các ngân hàng cần quan tâm thực hiện và việc định giá lãi suất phải phù hợp với mặt bằng chung về lãi suất cho vay của các NHTM và quy định của NHNN. 2.1.2.4 Các phương thức cấp tín dụng Theo quy chế cho vay của NHNN các TCTD được phép thỏa thuận với khách hàng các phương thức cho vay sau: - Cho vay từng lần: mỗi lần vay vốn, khách hàng và TCTD thực hiện thủ tục vay vốn cần thiết và ký kết hợp đồng tín dụng cần thiết. - Cho vay theo hạn mức tín dụng: TCTD và khách hàng sẽ xác định và thỏa thuận một hạn mức tín dụng duy trì trong thời hạn nhất định hoặc theo chu kỳ sản xuất kinh doanh. - Cho vay theo hạn mức tín dụng dự phòng: ngân hàng sẽ cam kết dành cho khách hàng số hạn mức tín dụng đã định, không vì tình hình thiếu vốn để từ chối cho vay. - Cho vay theo dự án: là phương thức cho vay trung và dài hạn, ngân hàng phải thẩm định dự án trước khi cho vay. - Cho vay trả góp: khi vay vốn thì ngân hàng và khách hàng xác định và thỏa thuận số lãi vốn vay phải trả cộng với vốn gốc được chia ra để trả theo nhiều kỳ hạn trong thời hạn cho vay. - Cho vay thông qua phát hành và sử dụng thẻ tín dụng: TCTD chấp thuận cho khách hàng được sử dụng vốn vay trong phạm vi hạn mức tín dụng để thanh toán tiền mua hàng hóa, dịch vụ hay dùng để rút tiền mặt. - Cho vay theo hạn mức thấu chi: là việc cho vay mà TCTD thỏa thuận bằng văn bản chấp thuận cho khách hàng chi vượt số tiền có trên tài khoản thanh toán của khách hàng phù hợp với quy định của Chính phủ và NHNN Việt Nam. 9 - Cho vay hợp vốn: một nhóm TCTD cùng cho vay đối với một dự án vay vốn hoặc phương án vay vốn của khách hàng, trong đó có một TCTD làm đầu mối dàn xếp, phối hợp với TCTD khác. 2.1.2.5 Quy trình cấp tín dụng a) Nguyên tắc cấp tín dụng: trong việc cấp tín dụng cho khách hàng có hai nguyên tắc cơ bản cần tuân thủ: - Tiền vay được sử dụng đúng mục đích đã thỏa thuận trên hợp đồng tín dụng: người vay bắt buộc phải sử dụng vốn vay đúng mục đích, nếu ngân hàng phát hiện khách hàng sử dụng vốn sai mục đích thì ngân hàng có quyền thu hồi vốn trước hạn để tránh tình trạng rủi ro cho bản thân ngân hàng. Khách hàng tuân thủ đúng nguyên tắc sẽ giúp khách hàng sử dụng vốn vào sản xuất kinh doanh và sẽ tạo ra được lợi nhuận. Đồng thời giúp ngân hàng tạo ra lợi nhuận và góp phần phát triển sản xuất. - Tiền vay phải được hoàn trả đầy đủ cả gốc và lãi đúng hạn đã thỏa thuận trên hợp đồng tín dụng: ngân hàng cũng là một đơn vị kinh doanh và cũng hoạt động vì mục tiêu lợi nhuận nên để tồn tại và phát triển cần phải thu hồi cả gốc và lãi sau thời gian cấp tín dụng cho khách hàng. Bất kỳ rủi ro sai hẹn nào từ phía người vay cũng có thể ảnh hưởng đến hoạt động của ngân hàng, có thể làm cho ngân hàng thua lỗ, thậm chí phá sản và ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế - xã hội. b) Điều kiện cấp tín dụng: là những quy định cụ thể của ngân hàng đối với khách hàng có nhu cầu vay vốn. Khách hàng muốn vay vốn ngân hàng phải có các điều kiện cơ bản sau: - Có năng lực pháp lực dân sự, năng lực hành vi dân sự và chịu trách nhiệm dân sự theo quy định của pháp luật. - Mục đích sử dụng vốn vay hợp pháp. - Có khả năng tài chính đảm bảo trả nợ trong thời hạn cam kết. - Có dự án đầu tư, phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ khả thi và có hiệu quả; hoặc có dự án đầu tư, phương án phục vụ đời sống khả thi và phù hợp với quy định của pháp luật. - Thực hiện quy định về bảo đảm tiền vay theo quy định của Chính phủ và hướng dẫn của NHNN Việt Nam. c) Đối tượng cấp tín dụng: là những chi phí vốn cần thiết để cấu thành tài sản cố định, tài sản lưu động và các khoản chi phí phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh của khách hàng trong một thời kỳ. - Ngân hàng cho vay các đối tượng sau: 10 + Giá trị vật tư, hàng hóa, máy móc, thiết bị, các khoản chi phí để khách hàng thực hiện các dự án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, đời sống và đầu tư phát triển. + Số tiền vay trả cho các TCTD trong thời gian thi công chưa bàn giao và đưa tài sản cố định vào sử dụng đối với cho vay trung và dài hạn để đầu tư tài sản cố định mà khoản lãi được tính trong giá trị tài sản cố định đó. - Ngân hàng không cho vay các đối tượng sau: + Số tiền thuế phải nộp (trừ số tiền thuế xuất khẩu, nhập khẩu, thuế VAT). + Số tiền để trả nợ gốc và lãi vay cho các TCTD dụng khác. + Số tiền vay trả cho chính TCTD cho vay vốn. d) Quy trình cấp tín dụng: là tổng hợp mô tả các bước đi cụ thể từ khi tiếp nhận nhu cầu vay vốn của khách hàng cho đến khi ngân hàng ra quyết định cho vay, giải ngân và thanh lý hợp đồng tín dụng. Gồm các bước cơ bản sau: - Lập hồ sơ đề nghị cấp tín dụng. - Phân tích tín dụng. - Quyết định và ký hợp đồng tín dụng. - Giải ngân. - Kiểm tra, giám sát. - Thanh lý hợp đồng tín dụng. 2.1.2.6 Đảm bảo tín dụng a) Khái niệm: Đảm bảo tín dụng hay đảm bảo tiền vay là việc ngân hàng áp dụng các biện pháp nhằm phòng ngừa rủi ro, tạo cơ sở kinh tế và pháp lý để thu hồi được các khoản nợ đã cho khách hàng vay. b) Các hình thức đảm bảo tín dụng - Đảm bảo đối vật: là hình thức đảm bảo tiền vay bằng tài sản là vật chất của người vay nhằm xác định những cơ sở pháp lý để ngân hàng có được quyền hạn nhất định đối với tài sản của người vay. Có hai hình thức cơ bản là thế chấp và cầm cố. - Đảm bảo đối nhân (bảo lãnh vay vốn ngân hàng): bên thứ ba đứng ra cam kết với ngân hàng sẽ thực hiện nghĩa vụ trả nợ thay cho người đi vay trong trường hợp người đi vay không có khả năng trả nợ cho ngân hàng. 2.1.2.7 Rủi ro tín dụng - Rủi ro tín dụng là rủi ro do một hoặc một nhóm khách hàng không thực hiện được các nghĩa vụ trả nợ gốc và lãi đúng thời hạn cho ngân hàng, từ đó tác động đến hoạt động của ngân hàng và có thể làm cho ngân hàng bị phá sản. 11 - Nợ xấu là biểu hiện của rủi ro tín dụng, theo quyết định 493/2005/QĐNHNN và quyết định sửa đổi bổ sung số 18/2007/QĐ-NHNN về việc phân loại nợ thì các TCTD thực hiện việc phân loại nợ theo năm nhóm sau: Nhóm 1 (Nợ đủ tiêu chuẩn): - Các khoản nợ trong hạn và TCTD đánh giá là có khả năng thu hồi đầy đủ cả gốc và lãi đúng hạn; - Các khoản nợ quá hạn dưới 10 ngày và TCTD đánh giá là có khả năng thu hồi đầy đủ gốc và lãi bị quá hạn và thu hồi đầy đủ gốc, lãi đúng thời hạn còn lại; - Các khoản nợ được phân loại vào nhóm 1 theo quy định (Khoản 2 Điều 6 quyết định 18/2007/QĐ-NHNN). Nhóm 2 (Nợ cần chú ý): - Các khoản nợ quá hạn từ 10 ngày đến 90 ngày; - Các khoản nợ điều chỉnh kỳ hạn trả nợ lần đầu (đối với khách hàng là doanh nghiệp, tổ chức thì TCTD phải có hồ sơ đánh giá khách hàng về khả năng trả nợ đầy đủ nợ gốc và lãi đúng kỳ hạn được điều chỉnh lần đầu); - Các khoản nợ được phân loại vào nhóm 2 theo quy định (Khoản 3 Điều 6 quyết định 18/2007/QĐ-NHNN). Nhóm 3 (Nợ dưới tiêu chuẩn): - Các khoản nợ quá hạn từ 91 ngày đến 180 ngày; - Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu, trừ các khoản nợ điều chỉnh kỳ hạn trả nợ lần đầu phân loại vào nhóm 2 theo quy định; - Các khoản nợ được miễn hoặc giảm lãi do khách hàng không đủ khả năng trả lãi đầy đủ theo hợp đồng tín dụng; - Các khoản nợ được phân loại vào nhóm 3 theo quy định (Khoản 3 Điều 6 quyết định 18/2007/QĐ-NHNN). Nhóm 4 (Nợ nghi ngờ): - Các khoản nợ quá hạn từ 181 ngày đến 360 ngày; - Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn dưới 90 ngày theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần đầu; - Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ hai; - Các khoản nợ được phân loại vào nhóm 4 theo quy định (Khoản 3 Điều 6 quyết định 18/2007/QĐ-NHNN). Nhóm 5 (Nợ có khả năng mất vốn): - Các khoản nợ quá hạn trên 360 ngày; - Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn từ 90 ngày trở lên theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần đầu; 12 - Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ hai quá hạn theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần thứ hai; - Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ ba trở lên, kể cả chưa bị quá hạn hoặc đã quá hạn; - Các khoản nợ khoanh, nợ chờ xử lý; - Các khoản nợ được phân loại vào nhóm 5 theo quy định (Khoản 3 Điều 6 quyết định 18/2007/QĐ-NHNN). Như vậy, nợ xấu là nợ thuộc các nhóm 3,4 và 5. 2.1.3 Các chỉ tiêu đánh giá hoạt động tín dụng Một số khái niệm có liên quan - Doanh số cho vay: là chỉ tiêu phản ánh tất cả các khoản cho vay mà ngân hàng đã giải ngân dưới hình thức tiền mặt hoặc chuyển khoản cho khách hàng ay trong một khoảng thời gian nhất định mà không kể đến việc món vay đó đã thu hồi được hay chưa, thường là theo tháng, quý hoặc năm [Nguyễn Thị Cẩm Thúy(2011),tr.21]. - Doanh số thu nợ: là chỉ tiêu phản ánh tất cả các khoản tín dụng mà ngân hàng thu về được khi đáo hạn vào một thời điểm nhất định nào đó [Nguyễn Thị Cẩm Thúy(2011),tr.21]. - Dư nợ: là chỉ tiêu phản ánh số nợ mà ngân hàng đã cho vay và chưa thu hồi được trong một thời điểm nhất định. Để xác định được dư nợ, ngân hàng sẽ so sánh giữa hai chỉ tiêu doanh số cho vay và doanh số thu nợ [Nguyễn Thị Cẩm Thúy(2011),tr.21]. Dư nợ = Dư nợ đầu kỳ + Doanh số cho vay trong kỳ – Doanh số thu nợ trong kỳ - Nợ xấu: là chỉ tiêu phản ánh các khoản nợ mà khách hàng không có khả năng trả nợ cho ngân hàng. Nợ xấu là các khoản nợ thuộc nhóm 3, 4 và 5. Các chỉ tiêu đánh giá - Tổng dư nợ so với nguồn vốn huy động (%, lần) Dư nợ Tổng dư nợ so với nguồn vốn huy động = x 100% Vốn huy động Chỉ tiêu này xác định khả năng sử dụng vốn huy động vào việc cho vay. Nó giúp cho nhà phân tích so sánh khả năng cho vay của ngân hàng với nguồn vốn huy động. Chỉ tiêu này quá lớn hay quá nhỏ đều không tốt vì nếu quá lớn thì khả năng huy động còn thấp để đáp ứng nhu cầu cho vay, còn nếu quá nhỏ cho thấy ngân hàng đã sử dụng vốn huy động không hiệu quả. - Hệ số thu nợ (%) 13 Doanh số thu nợ Hệ số thu nợ = x 100% Doanh số cho vay Hệ số này đánh giá công tác thu hồi nợ cho vay của ngân hàng. Nếu hệ số này càng lớn chứng tỏ khả năng thu hồi nợ càng tốt. - Vòng quay vốn tín dụng (vòng) Doanh số thu nợ Vòng quay vốn tín dụng = Dư nợ bình quân Dư nợ đầu kỳ + Dư nợ cuối kỳ Dư nợ bình quân = 2 Chỉ tiêu này đo lường tốc độ luân chuyển vốn tín dụng, thời gian thu hồi nợ nhanh hay chậm. Nếu chỉ tiêu này càng cao thì tốc độ luân chuyển vốn tín dụng càng nhanh và càng tốt cho ngân hàng. - Nợ xấu so với tổng dư nợ (%) Nợ xấu Nợ xấu so với tổng dư nợ = x 100% Dư nợ Chỉ tiêu này đo lường chất lượng nghiệp vụ tín dụng của ngân hàng. Những ngân hàng có chỉ tiêu này thấp nghĩa là chất lượng tín dụng của ngân hàng cao. - Dư nợ theo thời gian, theo thành phần kinh tế, theo ngành kinh tế và theo nhóm nợ so với tổng dư nợ (%) Dư nợ theo thời gian, theo ngành kinh tế, theo nhóm nợ Chỉ tiêu = x 100% Tổng dư nợ Chỉ tiêu này dùng để xác định cơ cấu tín dụng theo thời gian, theo thành phần kinh tế, theo ngành kinh tế và theo nhóm nợ. Giúp đánh giá cơ cấu đầu tư của ngân hàng. 2.2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.2.1 Phương pháp thu thập số liệu Đề tài được thực hiện chủ yếu dựa trên nguồn số liệu thứ cấp thu thập từ các báo cáo tài chính, báo cáo tổng kết hoạt động của ngân hàng được cung cấp từ Phòng tín dụng của NHNo&PTNT huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long. Đồng thời đề tài cũng thu thập thêm số liệu từ các tài liệu có liên quan đến hoạt động cho vay 14 tại ngân hàng, thu thập số liệu từ website của NHNo&PTNT Việt Nam, tạp chí ngân hàng, báo, đài, internet,… 2.2.2 Phương pháp phân tích số liệu - So sánh bằng số tuyệt đối: là kết quả của phép trừ giữa trị số của kỳ phân tích so với kỳ gốc của các chỉ tiêu kinh tế, kết quả so sánh biểu hiện khối lượng, quy mô của các hiện tượng kinh tế. Công thức tính: ΔX= X1 – X0 ΔX: là chênh lệch tăng hay giảm của chỉ tiêu năm sau so với năm trước. X1 là số liệu năm phân tích. X0 là số liệu năm gốc. - So sánh bằng số tương đối: là kết quả của phép chia giữa trị số của kỳ phân tích so với kỳ gốc của các chỉ tiêu kinh tế, kết quả so sánh biểu hiện kết cấu mối quan hệ tốc độ phát triển, mức phổ biến của các hiện tượng kinh tế. Công thức tính: ΔX = (X1 – X0) x 100% X0 ΔX: tốc độ tăng trưởng của chỉ tiêu năm phân tích so với năm gốc. X1 là số liệu năm phân tích. X0 là số liệu năm gốc. Mục tiêu 1 và 2: sử dụng phương pháp so sánh số tương đối và số tuyệt đối; đồng thời tính tỷ trọng từng khoản mục nghiên cứu để thấy được tình hình thay đổi, biến động giữa các năm. Mục tiêu 3: sử dụng phương pháp phân tích các chỉ tiêu tài chính để đánh giá hoạt động tín dụng của NHNo&PTNT huyện Trà Ôn. Mục tiêu 4: tổng hợp các kết quả từ các phân tích ở mục tiêu 1, 2 và 3 để thấy được những tồn tại và nguyên nhân của nó, từ đó đề ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT huyện Trà Ôn. 15 CHƯƠNG 3 GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN HUYỆN TRÀ ÔN TỈNH VĨNH LONG 3.1 QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN Nước ta đang trong quá trình đổi mới, từng bước thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. NHNo&PTNT Việt Nam ra đời do sự đòi hỏi về vốn trog quá trình sản xuất nông nghiệp. Ngân hàng được thành lập vào ngày 26/3/1988 với 100% vốn do ngân sách Nhà Nước cấp. Chi nhánh NHNo&PTNT huyện Trà Ôn là một trong những ngân hàng chi nhánh trực thuộc sự quản lý của NHNo&PTNT tỉnh Vĩnh Long. Tên giao dịch: Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chi nhánh huyện Trà Ôn. Tên viết tắt: Agribank Trà Ôn. Địa chỉ: 30B Gia Long, khu 1, thị trấn Trà Ôn, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long. Hiện nay, ngân hàng có 03 phòng giao dịch đặt tại trung tâm các xã Vĩnh Xuân, Hòa Bình, Hựu Thành để thuận tiện cho việc giao dịch của khách hàng tại địa phương. Từ khi thành lập đến nay, ngân hàng đã đóng góp quan trọng vào việc phát triển kinh tế ngành, kinh tế địa phương đúng với định hướng chung của huyện và tỉnh. Hoạt động của ngân hàng chủ yếu là hỗ trợ nông nghiệp, nông dân và nông thôn với phương châm “Lấy nông thôn làm thành thị, lấy nông nghiệp làm đối tượng cho vay, khách hàng chính là nông dân”. Hiện nay, đứng trước việc cạnh tranh ngày càng gay gắt trong lĩnh vực ngân hàng với nhiều NHTM đang dần thâm nhập về địa bàn huyện Trà Ôn. NHNo&PTNT huyện Trà Ôn đã không ngừng mở rộng và đa dạng hóa các hoạt động kinh doanh, cung cấp nhiều dịch vụ tiện ích hơn cho khách hàng với phương châm “Luôn đồng hành cùng mọi người, mọi nhà, mọi thành phần kinh tế” và “Làm việc nhanh chóng, chính xác, an toàn bí mật và hiệu quả”. Hoạt động của ngân hàng đã giúp các nguồn vốn sử dụng một cách có hiệu quả, từng bước lưu chuyển vào hoạt động sản xuất kinh doanh, đồng hành cùng nông dân và doanh nghiệp trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế ở địa phương. 3.2 LĨNH VỰC HOẠT ĐỘNG KINH DOANH 3.2.1 Hoạt động huy động vốn 16 - Mở tài khoản và nhận tiền gửi thanh toán của các tổ chức, cá nhân bằng đồng Việt Nam và ngoại tệ. - Mở tài khoản và nhận tiền gửi tiết kiệm bằng đồng Việt Nam và ngoại tệ. - Phát hành kỳ phiếu, trái phiếu bằng đồng Việt Nam và ngoại tệ,… 3.2.2 Hoạt động tín dụng Ngân hàng thực hiện việc cho vay ngắn hạn, trung và dài hạn bằng VNĐ và ngoại tệ cho nhiều thành phần kinh tế thuộc các lĩnh vực: sản xuất, kinh doanh, thương mại, dịch vụ, tiêu dùng,... Đối tượng cho vay của ngân hàng ngày càng được mở rộng đa dạng hơn nhưng chủ yếu vẫn là nông dân và các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn huyện. - Cho vay ngắn hạn nhằm đ áp ứng nhu cầu vốn cho trồng trọt và chă n nuôi theo mùa vụ; cho kinh doanh; tiêu dùng,.., - Cho vay trung, dài hạn nhằm đ áp ứng nhu cầu vốn để mua sắm máy móc thiết bị phục vụ kinh doanh, sản xuất nông nghiệp; xây dựng công trình nông thôn; sửa chữa và xây dựng mới nhà ở,... (6) Khách hàng xin vay vốn (1) Ngân quỹ (5) (4c) Kế toán Cán bộ tín dụng (4b) (4a) (2) Trưởng Phòng tín dụng (3) 3) Ban giám đốc Nguồn: Phòng tín dụng NHNo & PTNT huyện Trà Ôn, 2012 Hình 3.1 Quy trình cho vay tại NHNo & PTNT huyệnTrà Ôn Bước 1: Cán bộ tín dụng (CBTD) phụ trách địa bàn giao dịch với khách hàng có nhu cầu vay vốn, hướng dẫn khách hàng làm hồ sơ xin vay vốn và trực tiếp tiếp nhận hồ sơ của khách hàng. Bước 2: CBTD tiến hành thẩm định hồ sơ vay vốn của khách hàng. Nếu không đủ điều kiện hoặc thiếu sót thì trả hồ sơ cho khách hàng để họ bổ sung hay 17 điều chỉnh lại cho phù hợp. Sau đó CBTD đề nghị cho vay với số tiền, lãi suất thời hạn cho vay và trình lên Trưởng phòng tín dụng (hoặc tổ trưởng tín dụng). Bước 3: Trưởng phòng tín dụng hay tổ trưởng tín dụng kiểm tra tính hợp lệ hợp pháp của hồ sơ và báo cáo thẩm định do CBTD lập. Tiến hành xem xét tái thẩm định (nếu cần thiết), ghi ý kiến vào báo cáo thẩm định hoặc tái thẩm định (nếu có) để trình lên Ban giám đốc quyết định. Bước 4: Ban giám đốc căn cứ vào báo cáo thẩm định, tái thẩm định (nếu có) do Phòng tín dụng trình để quyết định cuối cùng về việc cho vay hay không cho vay đối với hồ sơ xin vay vốn của khách hàng. a) Nếu cho vay thì Ban giám đốc thông báo cho Phòng tín dụng để tiến hành ký kết hợp đồng tín dụng, hợp đồng đảm bảo tiền vay,… với khách hàng. Hồ sơ được Ban giám đốc ký duyệt cho vay và chuyển sang bộ phận kế toán. b) Nếu không cho vay thì Ban giám đốc nêu rõ lý do không cho vay bằng văn bản và gửi lại hồ sơ cho Phòng tín dụng. c) CBTD trực tiếp thông báo cho khách hàng biết về kết quả xin vay vốn. Bước 5: Bộ phận kế toán sau khi tiếp nhận hồ sơ tiến hành việc hạch toán ghi chứng từ, lưu trữ hồ sơ có liên quan,… sau khi hoàn tất chuyển qua cho bộ phận ngân quỹ. Bước 6: Bộ phận ngân quỹ tiếp nhận hồ sơ, chứng từ chuyển qua tiến hành giải ngân cho khách hàng và nhập kho tài sản đảm bảo tiền vay (nếu có). 3.2.3 Cung cấp các dịch vụ ngân hàng - Cung cấp dịch vụ thanh toán và chuyển tiền nhanh. - Mở tài khoản và phát hành thẻ ATM - Thu mua ngoại tệ và chi trả kiều hối. - Phân phối bảo hiểm ABIC như: bảo hiểm bảo an tín dụng, bảo hiểm trách nhiệm dân sự, bảo hiểm tài sản,… 3.3 CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ QUẢN LÝ 3.3.1 Cơ cấu tổ chức Do hoạt động ở vùng nông thôn nên bộ máy tổ chức của NHNo&PTNT huyện Trà Ôn tương đối gọn nhẹ nên đảm bảo được tính linh hoạt trong quá trình hoạt động. Ngân hàng có 46 cán bộ, nhân viên (tính đến 31/12/2013), trong đó: 18 Bảng 3.1 Số lượng và trình độ chuyên môn cán bộ, nhân viên NHNo&PTNT huyện Trà Ôn, 2013 Trình độ chuyên môn Số lượng cán bộ Tỷ lệ (%) Thạc sỹ 2 4,35 Đại học 30 65,22 3 6,52 11 23,91 46 100,00 Cao đẳng và Trung học Khác Tổng cộng Nguồn: Phòng tín dụng NHNo&PTNT huyện Trà Ôn, 2013 Giám đốc Phó giám đốc Phó giám đốc Phòng Tín dụng Phòng Kế toán & Ngân quỹ Tổ tín dụng Phòng giao dịch Vĩnh Xuân Tổ kế toán Phòng giao dịch Hòa Bình Kiểm soát viên Tổ ngân quỹ Phòng giao dịch Hựu Thành Nguồn: Phòng tín dụng NHNo&PTNT huyện Trà Ôn, 2013 Hình 3.2 Sơ đồ tổ chức NHN&PTNT huyện Trà Ôn, 2013 3.3.2 Chức năng và nhiệm vụ của các phòng ban 3.3.2.1 Ban giám đốc  Giám đốc: là người đứng đầu, chịu trách nhiệm quản lý và giám sát hoạt động của ngân hàng; đồng thời chịu trách nhiệm về kết quả kinh doanh trước cán bộ nhân viên ngân hàng, trước ngân hàng cấp trên và lãnh đạo địa phương. Trực tiếp chỉ đạo các nghiệp vụ kinh doanh theo quyền hạn; kiểm tra và ra quyết định 19 cuối cùng về việc ký duyệt hợp đồng tín dụng; tiếp nhận các văn bản, chỉ thị của cấp trên để phổ biến cho toàn thể cán bộ, nhân viên đơn vị mình.  Phó giám đốc: ngân hàng có 02 Phó giám đốc trong đó 01 Phó giám đốc phụ trách tín dụng và 01 Phó giám đốc phụ trách kế toán & ngân quỹ. Cùng hỗ trợ giám đốc trong việc điều hành hoạt động của ngân hàng. - Thay mặt Giám đốc điều hành mọi công việc, hoạt động của ngân hàng khi Giám đốc vắng mặt theo ủy quyền và báo cáo lại kết quả khi Giám đốc có mặt. - Bàn bạc và đề xuất ý kiến với Giám đốc trong việc thực hiện các nghiệp vụ của ngân hàng theo nguyên tắc tập trung dân chủ và chế độ thủ trưởng. - Giám sát và chịu trách nhiệm về tình hình hoạt động của đơn vị trực thuộc mà mình phụ trách; đôn đốc việc thực hiện đúng quy chế và mục tiêu đề ra. 3.3.2.2 Phòng tín dụng - Tham mưu, giúp việc cho Ban Giám đốc ngân hàng trong việc chỉ đạo điều hành các nghiệp vụ tín dụng, bảo lãnh, phòng ngừa và xử lý rủi ro tín dụng,… - Tìm kiếm, phân tích và đề xuất cấp tín dụng cho khách hàng; đồng thời thực hiện việc theo dõi, quản lý, kiểm soát các khoản tín dụng đã cấp và xử lý rủi ro tín dụng theo quy định của NHNo& PTNT Việt Nam. - Quản lý việc giải ngân, thu nợ; thực hiện việc lưu trữ chứng từ giao dịch và hồ sơ tín dụng của khách hàng.  Trưởng phòng tín dụng: chịu trách nhiệm - Phân công CBTD phụ trách địa bàn, kiểm tra và đôn đốc CBTD thực hiện đúng quy chế cho vay của NHNo&PTNT Việt Nam. - Kiểm tra nội dung thẩm định của CBTD; tái thẩm định hồ sơ vay vốn, gia hạn nợ gốc, lãi, điều chỉnh kỳ hạn trả nợ gốc, lãi của khách hàng để tham mưu và đề xuất với Ban giám đốc. - Thực hiện việc kiểm soát chứng từ, hồ sơ tín dụng của khách hàng.  Cán bộ tín dụng: - Chịu trách nhiệm các khoản vay do mình thực hiện và phụ trách địa bàn được phân công. - Giao dịch trực tiếp với khách hàng, hướng dẫn khách hàng làm hồ sơ vay vốn, kiểm tra và phân tích hồ sơ của khách hàng để trình Trưởng phòng và Giám đốc ký kết hợp đồng tín dụng với khách hàng. - Kiểm tra, giám sát quá trình sử dụng vốn và tài sản đảm bảo nợ vay của khách hàng; đôn đốc khách hàng trả nợ đúng hạn và thực hiện việc thu hồi nợ. 3.3.2.3 Phòng kế toán & ngân quỹ 20 - Thực hiện việc hạch toán kế toán theo quy định kế toán hiện hành và quy định của NHNo&PTNT Việt Nam. - Tổng hợp thống kê; lưu trữ số liệu, hồ sơ về hạch toán kế toán, các báo cáo theo quy định tại ngân hàng và thông tin liên quan đến hoạt động của ngân hàng. - Thực hiện việc thu, chi tiền mặt; quản lý ngân quỹ và các loại giấy tờ có giá giấy tờ thế chấp,… - Thực hiện các dịch vụ chuyển tiền nhanh, thanh toán tiền gửi cho khách hàng và nhận tiền gửi từ khách hàng. - Xây dựng các chỉ tiêu kế hoạch tài chính; quyết toán kế hoạch thu, chi tài chính, quỹ tiền lương đối với cán bộ nhân viên ngân hàng. - Thực hiện việc giải ngân cho khách hàng đi vay, nộp ngân sách nhà nước,… 3.3.2.4 Kiểm soát viên Kiểm soát viên chịu sự chỉ đạo trực tiếp của Giám đốc ngân hàng. Có trách nhiệm kiểm soát, kiểm tra các chứng từ thu, chi trong hoạt động của ngân hàng và giải quyết các thư từ khiếu nại của khách hàng. 3.3.2.5 Các phòng giao dịch Giám đốc các phòng giao dịch sẽ trực tiếp quản lý hoạt động của phòng giao dịch mình phụ trách như nhận tiền gửi, cho vay, thu hồi nợ, cung cấp các dịch vụ ngân hàng,…cho khách hàng trên địa bàn đó. Các phòng giao dịch chịu sự chỉ đạo và giám sát của Giám đốc NHNo & PTNT huyện. 3.4 TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH 3.4.1 Kết quả hoạt động kinh doanh NHTM là một tổ chức hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ. Cũng như các tổ chức hoạt động sản xuất khác, hoạt động có hiệu quả và lợi nhuận luôn là mục tiêu hàng đầu của ngân hàng. Đặc biệt là trong bối cảnh kinh tế thế giới hiện nay có nhiều biến động, gây ra nhiều khó khăn cho tình hình kinh tế trong nước, ảnh hưởng đến các ngân hàng. Sự cạnh tranh giữa các ngân hàng ngày càng trở nên gay gắt và quyết liệt, đòi hỏi các ngân hàng phải sử dụng các nguồn vốn có hiệu quả, tạo ra mức lợi nhuận cao. Đây là vấn đề quyết định, ảnh hưởng đến sự tồn tại và phát triển của các ngân hàng. Tự hào với ưu thế là Ngân hàng quốc doanh trụ cột của đất nước, NHNo&PTNT Việt Nam luôn dẫn đầu về nhiều hoạt động, giữ vững vị thế hàng đầu trong lĩnh vực ngân hàng. Chi nhánh NHNo&PTNT huyện Trà Ôn luôn hoạt động hiệu quả, có lợi nhuận, tăng trưởng ổn định hơn các ngân hàng khác trong khu vực. Sau đây là kết quả hoạt động kinh doanh qua 3 năm từ năm 2011 đến năm 2013 của NHNo&PTNT huyện Trà Ôn: 21 Bảng 3.2 Kết quả hoạt động kinh doanh của NHNo&PTNT huyện Trà Ôn giai đoạn 2011 - 2013 Đơn vị tính: triệu đồng Chênh lệch Chênh lệch Năm 2012/2011 2013/2012 Chỉ tiêu 2011 2012 2013 1. Tổng thu nhập 92.816 95.078 130.518 - Thu từ lãi vay 82.626 - Thu khác Số tiền % Số tiền % 2.262 2,44 35.440 37,27 54.462 85.408 (28.164) (34,09) 30.946 56,82 10.190 40.616 45.110 30.426 298,59 4.494 11,06 2. Tổng chi phí 69.632 76.829 105.037 7.197 10,34 28.208 36,72 - Chi trả lãi 56.367 61.558 70.402 5.191 9,21 8.844 14,67 - Chi khác 13.265 15.271 34.635 2.006 15,12 19.364 126,80 3. Lợi nhuận 23.184 18.249 25.481 (4.935) (21,29) 7.232 39,63 Nguồn: Phòng tín dụng NHNo&PTNT huyện Trà Ôn, 2011 - 2013 a) Tổng thu nhập Trong giai đoạn 2011 - 2013, thu nhập của ngân hàng không ngừng tăng năm 2012 thu nhập đạt 95.078 triệu đồng (tăng 2.262 triệu đồng so với năm 2011), năm 2013 thu nhập tăng rất nhanh với tốc độ tăng trưởng 37,27% so với năm 2012 đạt 130.518 triệu đồng. Thu nhập ngân hàng tăng lên chủ yếu là do sự tăng lên từ việc thu lãi vay do hoạt động tín dụng là hoạt động kinh doanh chủ yếu của ngân hàng. Bên cạnh đó nguồn thu khác như thu từ cung cấp dịch vụ, phân phối bảo hiểm,… cũng đóng góp vào tổng thu nhập của ngân hàng. Trong thời gian qua thực hiện chủ trương mở rộng hoạt động tín dụng nên doanh số cho vay của ngân hàng không ngừng tăng kéo theo thu từ lãi vay ngày càng tăng và trong năm 2013 thu nhập tăng mạnh là do trong năm doanh số cho vay của ngân hàng tăng rất cao, bên cạnh đó trong năm 2013 lãi suất vay ngân hàng tăng cao nên thu nhập từ lãi vay của ngân hàng tăng. b) Tổng chi phí Cùng với sự gia tăng của thu nhập thì chi phí ngân hàng bỏ ra cũng gia tăng đáng kể qua các năm. Cụ thể, chi phí năm 2011 là 69.632 triệu đồng. Năm 2012 chi phí của ngân hàng tăng lên mức 76.829 triệu đồng, tăng 10,34% so với năm 2011. Và tiếp tục tăng ở năm 2013 với chi phí là 105.037 triệu đồng, tăng 36,72% so với năm 2012. Chi phí của ngân hàng được tạo nên từ 2 khoản là chi phí trả lãi và chi phí khác. 22 - Chi phí trả lãi: khoản phí này bao gồm chi phí trả lãi tiền gửi khách hàng và trả lãi tiền vay. Nhìn chung, chi phí trả lãi luôn tăng và chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu chi phí của ngân hàng qua các năm. Cụ thể, chi phí trả lãi năm 2011 là 56.367 triệu đồng, chiếm 80,96% trong tổng chi phí. Đến năm 2012, chi phí trả lãi là 61.558 triệu đồng, tăng 5.191 triệu đồng, tương đương tăng 9,21% so với năm 2011 và chiếm 80,12% tổng chi phí của năm. Qua năm 2013, chi phí trả lãi tăng lên 70.402 triệu đồng, tăng 8.844 triệu đồng, tương đương tăng 14,67% so với năm 2012 và chiếm 67,03% tổng chi phí của năm. Chi phí trả lãi của ngân hàng tăng qua các năm là do ngân hàng đã mở rộng quy mô, tăng nguồn vốn hoạt động, sự tăng trưởng của doanh số cho vay và doanh số thu nợ. Thêm vào đó là sự chạy đua lãi suất giữa các ngân hàng để thu hút vốn từ dân cư và các tổ chức kinh tế. Việc chi trả lãi tiền gửi tăng kéo theo chi phí trả lãi cũng tăng. - Chi phí khác: đây là khoản chi cho duy trì hoạt động của ngân hàng, chăm sóc khách hàng, trả lương cho nhân viên,... Nhìn chung qua 3 năm chi phí khác của ngân hàng có xu hướng tăng. Cụ thể, năm 2012 chi phí khác là 15.271 triệu đồng, tăng 2.006 triệu đồng, tương ứng tăng 15,12% so với năm 2011. Đến năm 2013 tăng lên là 34.635 triệu đồng, tăng 19.364 triệu đồng tương ứng tăng 126,80% so với năm 2012. Chi phí khác tăng lên là do sự cạnh tranh thu hút nguồn vốn giữa các ngân hàng, ngân hàng phải chi cho việc quảng cáo, tiếp thị các chương trình khuyến mãi, rút thăm trúng thưởng cùng với việc trích lập dự phòng rủi ro tăng lên đã kéo theo chi phí khác tăng lên. c) Tổng lợi nhuận Nhìn chung, lợi nhuận của ngân hàng là khá cao, nhưng tăng giảm không đều qua các năm. Lợi nhuận của ngân hàng năm 2011 là 23.184 triệu đồng. Đến năm 2012, lợi nhuận giảm xuống 18.249 triệu đồng, giảm 4.935 triệu đồng, tương đương giảm 21,29% so với năm 2011. Tuy lợi nhuận năm 2012 vẫn ở mức khá cao, nhưng đáng chú ý là tốc độ tăng thu nhập của năm 2012 ( 2,44%) thấp hơn so với tốc độ tăng của chi phí (10,34%). Điều đó phần nào cho thấy vốn sử dụng trong năm 2012 của ngân hàng chưa thật sự hiệu quả. Đến năm 2013 lợi nhuận tăng lên 25.481 triệu đồng, tăng 7.232 triệu đồng tương ứng tăng 39,63% so với năm 2012. Nguyên nhân chủ yếu là do sự đóng góp của nguồn thu của hoạt động cho vay, tốc độ tăng trưởng của doanh thu năm 2013 lớn hơn tốc độ tăng của chi phí. Điều này cho thấy ngân hàng đang hoạt động ngày càng có hiệu quả và tạo ra lợi nhuận lớn 3.4.2 Tình hình huy động vốn 23 Vốn huy động là nguồn vốn quan trọng nhất trong quá trình hoạt động của ngân hàng vì bản thân ngân hàng là “đi vay để cho vay” chính vì thế để cho vay ra nền kinh tế đòi hỏi ngân hàng phải có nguồn vốn để đáp ứng nhu cầu này và đó chính là nguồn vốn huy động của ngân hàng. Trong thời gian qua ngân hàng đã từng bước nâng cao hoạt động huy động vốn để tăng nguồn vốn tự huy động trên địa bàn. Trong giai đoạn 2011 - 2013, vốn tự huy động của ngân hàng không ngừng tăng (từ 502.278 triệu đồng năm 2011 tăng lên 651.827 triệu đồng năm 2013) đây là một điều tích cực cho công tác huy động vốn của ngân hàng. Tình hình cụ thể: Bảng 3.3 Tình hình huy động vốn của NHNo&PTNT huyện Trà Ôn giai đoạn 2011 - 2013 Đơn vị tính: triệu đồng Chênh lệch Chênh lệch 2012/2011 2013/2012 Năm Chỉ tiêu 2011 1) Nội tệ 2012 2013 Số tiền 494.478 643.794 644.672 - Tiền gửi kho bạc - Tiền gửi thanh toán - Tiền gửi tiết kiệm + Ngắn hạn ([...]... Chi nhánh NHNo&PTNT huyện Trà Ôn là một trong những ngân hàng chi nhánh trực thuộc sự quản lý của NHNo&PTNT tỉnh Vĩnh Long Tên giao dịch: Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chi nhánh huyện Trà Ôn Tên viết tắt: Agribank Trà Ôn Địa chỉ: 30B Gia Long, khu 1, thị trấn Trà Ôn, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long Hiện nay, ngân hàng có 03 phòng giao dịch đặt tại trung tâm các xã Vĩnh Xuân, Hòa Bình,... của ngân hàng đồng thời tăng nguồn thu từ dịch vụ cho ngân hàng - Mở rộng việc thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn - Xây dựng mục tiêu, kế hoạch hoạt động định kỳ cho từng lĩnh vực hoạt động theo hướng dẫn và chỉ đạo của NHNo&PTNT tỉnh Vĩnh Long để thực hiện 30 CHƯƠNG 4 PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN HUYỆN TRÀ ÔN, TỈNH VĨNH LONG 4.1 PHÂN... giao dịch của khách hàng tại địa phương Từ khi thành lập đến nay, ngân hàng đã đóng góp quan trọng vào việc phát triển kinh tế ngành, kinh tế địa phương đúng với định hướng chung của huyện và tỉnh Hoạt động của ngân hàng chủ yếu là hỗ trợ nông nghiệp, nông dân và nông thôn với phương châm “Lấy nông thôn làm thành thị, lấy nông nghiệp làm đối tượng cho vay, khách hàng chính là nông dân” Hiện nay, đứng... huy động ngoại tệ được ngân hàng triển khai trên điạ bàn đã thu hút nhiều lượng khách hàng gửi ngoại tệ vào ngân hàng 3.4.3 Tình hình hoạt động tín dụng Đây là hoạt động mang lại lợi nhuận nhiều nhất cho ngân hàng và thông qua hoạt động tín dụng sẽ giúp ngân hàng thực hiện chức năng trung gian tài chính của mình qua đó góp phần phát triển kinh tế ở địa phương Bảng 3.4 Tình hình hoạt động tín dụng tại. .. THIỆU VỀ NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN HUYỆN TRÀ ÔN TỈNH VĨNH LONG 3.1 QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN Nước ta đang trong quá trình đổi mới, từng bước thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn NHNo&PTNT Việt Nam ra đời do sự đòi hỏi về vốn trog quá trình sản xuất nông nghiệp Ngân hàng được thành lập vào ngày 26/3/1988 với 100% vốn do ngân sách Nhà Nước cấp... thu hút khách hàng đến gửi tiền và vay vốn từ đó gây khó khăn và áp lực đến hoạt động huy động vốn và cho vay của NHNo&PTNT huyện Trà Ôn Ngân hàng hoạt động ở vùng nông thôn nên sản phẩm, dịch vụ ngân hàng chưa lớn mạnh và phong phú do đó chưa thu hút nhiều khách hàng sử dụng kết quả là doanh thu từ hoạt động dịch vụ chiếm tỷ trọng còn thấp so với tổng doanh thu nên hoạt động tín dụng luôn đóng vai trò... biến động giữa các năm Mục tiêu 3: sử dụng phương pháp phân tích các chỉ tiêu tài chính để đánh giá hoạt động tín dụng của NHNo&PTNT huyện Trà Ôn Mục tiêu 4: tổng hợp các kết quả từ các phân tích ở mục tiêu 1, 2 và 3 để thấy được những tồn tại và nguyên nhân của nó, từ đó đề ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT huyện Trà Ôn 15 CHƯƠNG 3 GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG NÔNG... đương tăng 0,27% so với năm 2012) Nguyên nhân doanh số cho vay ngắn hạn của ngân hàng có sự tăng trưởng là do: - Ngân hàng đang tăng cường mở rộng hoạt động tín dụng cho nông nghiệp, nông dân và nông thôn trên địa bàn huyện theo sự chỉ đạo chung của NHNo&PTNT tỉnh Vĩnh Long Hơn nữa, do phần lớn khách hàng vay vốn ở ngân hàng là nông dân và tiểu thương chủ yếu vay vốn theo mùa vụ hay chu kỳ sản xuất kinh... đã khẳng định được uy tín, niềm tin trong lòng khách hàng khi đến giao dịch với ngân hàng Mục đích ban đầu khi thành lập chi nhánh ngân hàng là để hỗ trợ phát triển kinh tế của địa phương với đối tượng cho vay chủ yếu là nông nghiệp, nông dân và nông thôn Đến nay, ngân hàng đã thực hiện khá tốt mục tiêu đã đề ra khi giúp kinh tế của huyện ngày càng phát triển, đặc biệt là giúp nông dân có vốn làm ăn... Việt Nam luôn dẫn đầu về nhiều hoạt động, giữ vững vị thế hàng đầu trong lĩnh vực ngân hàng Chi nhánh NHNo&PTNT huyện Trà Ôn luôn hoạt động hiệu quả, có lợi nhuận, tăng trưởng ổn định hơn các ngân hàng khác trong khu vực Sau đây là kết quả hoạt động kinh doanh qua 3 năm từ năm 2011 đến năm 2013 của NHNo&PTNT huyện Trà Ôn: 21 Bảng 3.2 Kết quả hoạt động kinh doanh của NHNo&PTNT huyện Trà Ôn giai đoạn ... VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN HUYỆN TRÀ ÔN, TỈNH VĨNH LONG 5.1 ĐÁNH GIÁ CHUNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NHNo & PTNT HUYỆN TRÀ ÔN 5.1.1 Điểm mạnh Ngân hàng Nông nghiệp Phát triển nông thôn huyện Trà Ôn ngân. .. NHNo&PTNT tỉnh Vĩnh Long để thực 30 CHƯƠNG PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN HUYỆN TRÀ ÔN, TỈNH VĨNH LONG 4.1 PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TÍN... cao chất lượng hoạt động tín dụng ngân hàng cần thiết Chính thế, định chọn đề tài Phân tích hoạt động tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp Phát triển nông thôn huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long làm đề tài