TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH CAO THÖY LIỄU KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN XUẤT NHẬP KHẨU TÂY NAM LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Ngành Kế toán tổng hợp Mã số ngành: D340301 Tháng 08 Năm 2013 TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH CAO THÖY LIỄU MSSV: LT11213 KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN XUẤT NHẬP KHẨU TÂY NAM LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC NGÀNH KẾ TOÁN TỔNG HỢP Mã số ngành: D340301 CÁN BỘ HƢỚNG DẪN LÊ TÍN Tháng 08 Năm 2013 LỜI CẢM TẠ Trong suốt quá trình học tập tại Khoa Kinh tế - Quản trị kinh doanh trƣờng Đại học Cần Thơ, em đã đƣợc sự hƣớng dẫn tận tình của Quý thầy cô và đã tiếp thu đƣợc rất nhiều kiến thức bổ ích, đặc biệt là trong quá trình thực hiện luận văn tốt nghiệp. Để hoàn thành luận văn tốt nghiệp này, em xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám Hiệu trƣờng Đại học Cần Thơ đã tạo điều kiện thuận lợi cho chúng em học tập nghiên cứu, cám ơn các thầy cô trƣờng Đại Học Cần Thơ đặc biệt là các thầy cô khoa Kinh tế - Quản trị kinh doanh đã truyền đạt cho chúng em những kiến thức quý báu sẽ trở thành nền tảng vững chắc cho chúng em về sau này. Đặc biệt em chân thành cám ơn thầy Lê Tín đã hƣớng dẫn tận tình và đóng góp những ý kiến quý báo để em có thể hoàn thành luận văn này. Em xin chân thành cám ơn Ban Giám Đốc công ty Trách nhiệm hữu hạn Xuất Nhập Khẩu Tây Nam, em cũng xin cảm ơn các anh, chị phòng Kế toán, Chị Nguyễn Thị Cẩm Tú - Kế toán trƣởng Công ty đã hƣớng dẫn, giới thiệu và giúp đỡ em rất nhiều trong việc tìm hiểu, nghiên cứu tài liệu ở Công ty. Tuy nhiên, do thời gian thực tập và kiến thức còn hạn chế nên không thể tránh khỏi những thiếu sót, em rất mong đƣợc sự đóng góp chân tình của quý Thầy Cô, cơ quan thực tập và các bạn để đề tài đƣợc hoàn chỉnh hơn. Em kính chúc quý Thầy Cô, Ban Giám Đốc và toàn thể nhân viên trong Công ty dồi dào sức khoẻ, gặt hái đƣợc nhiều thành công. Xin trân trọng cám ơn! Cần Thơ, ngày 18 tháng 11 năm 2012 Sinh viên thực hiện Cao Thúy Liễu i LỜI CAM KẾT Tôi xin cam kết rằng luận văn này đƣợc hoàn thành dựa trên các kết quả nghiên cứu của tôi, các số liệu thu thập và kết quả phân tích trong nghiên cứu này chƣa đƣợc dùng cho bất cứ luận văn cùng cấp nào khác. Cần Thơ, ngày 18 tháng 11 năm 2012 Sinh viên thực hiện Cao Thúy Liễu ii BẢN NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Họ và tên ngƣời hƣớng dẫn: ThS. Lê Tín Học vị: Thạc sĩ Chuyên ngành: Kế toán tổng hợp Cơ quan công tác: Khoa kinh tế - QTKD Tên sinh viên: Cao Thúy Liễu Mã số sinh viên: LT11213 Chuyên ngành: Kế toán tổng hợp Tên đề tài: Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty trách nhiệm hữu hạn Xuất Nhập Khẩu Tây Nam. NỘI DUNG NHẬN XÉT 1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo: .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. 2. Về hình thức: .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. 3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. 4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. 5. Nội dung và các kết quả đạt đƣợc (theo mục tiêu nghiên cứu,…) .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. iii 6. Các nhận xét khác .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. 7. Kết luận (Cần ghi rõ mức độ đồng ý hay không đồng ý nội dung đề tài và các yêu cầu chỉnh sửa,…) .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. Cần Thơ, ngày… tháng… năm… NGƢỜI NHẬN XÉT Lê Tín iv MỤC LỤC Trang CHƢƠNG 1: GIỚI THIỆU............................................................................. 1 1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ................................................................... 1 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ........................................................................ 1 1.2.1 Mục tiêu chung ......................................................................................... 1 1.2.2 Mục tiêu cụ thể ......................................................................................... 2 1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU ........................................................................... 2 1.3.1 Không gian ................................................................................................ 2 1.3.2 Thời gian ................................................................................................... 2 1.3.3 Đối tƣợng nghiên cứu ............................................................................... 2 1.4 LƢỢC KHẢO TÀI LIỆU ............................................................................ 2 CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU................................................................................................................... 5 2.1 PHƢƠNG PHÁP LUẬN ............................................................................. 5 2.1.1 Những vấn đề chung về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm ............. 5 2.1.1.1 Kế toán chi phí sản xuất ......................................................................... 5 2.1.1.2 Kế toán giá thành sản phẩm ................................................................... 8 2.1.1.3 Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm ................. 11 2.1.2 Quy trình kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế ........................................................................................... 11 2.1.3 Tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế .............................................................................................................. 11 2.1.3.1 Mục tiêu ............................................................................................... 11 2.1.3.2 Đặc điểm .............................................................................................. 12 2.1.3.3 Đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm.......... 12 2.1.3.4 Kế toán tập hợp và phân bổ chi phí theo phƣơng pháp kê khai thƣờng xuyên ................................................................................................................ 13 2.2 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................. 23 2.2.1 Phƣơng pháp thu thập số liệu.................................................................. 23 2.2.2 Phƣơng pháp phân tích số liệu ................................................................ 23 CHƢƠNG 3: GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ TỔ CHỨC, BỘ MÁY QUẢN LÝ VÀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÔNG TY TNHH XUẤT NHẬP KHẨU TÂY NAM ............................................................................. 26 v 3.1 LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN ........................................... 26 3.2 ĐẶC ĐIỂM HOẠT ĐỘNG CẤU CÔNG TY ........................................... 26 3.3 TỔ CHỨC BỘ MÁY QUẢN LÝ KINH DOANH CỦA CÔNG TY ....... 27 3.3.1 Sơ đồ tổ chức .......................................................................................... 28 3.3.2 Chức năng, nhiệm vụ của các bộ phận ................................................... 28 3.4 SƠ ĐỒ QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ ........................................................ 30 3.5 TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÔNG TY ............................... 31 3.5.1 Tổ chức bộ máy kế toán .......................................................................... 30 3.5.1.1 Sơ đồ tổ chức ....................................................................................... 32 3.5.1.2 Chức năng, nhiệm vụ của các bộ phận ................................................ 32 3.5.2 Các chính sách và hình thức kế toán áp dụng tại đơn vị ........................ 36 3.6 TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY QUA 3 NĂM (2010-2012) ........................................................................................ 39 CHƢƠNG 4: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY TRÁCH NHỆM HỮU HẠN XUẤT NHẬP KHẨU TÂY NAM ............................... 42 4.1 THỰC TẾ HẠCH TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH TẠI CÔNG TY ................................................................................................ 42 4.1.1 Đặc điểm công tác hạch toán chi phí và tính giá thành sản phẩm .......... 42 4.1.1.1 Chi phí sản xuất ................................................................................... 42 4.1.1.2. Giá thành sản phẩm ............................................................................ 43 4.1.2 Kế toán tập hợp chi phí sản xuất............................................................. 43 4.1.2.1 Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ............................................. 43 4.1.2.2 Kế toán chi phí nhân công trực tiếp ..................................................... 46 4.1.2.3 Kế toán chi phí sản xuất chung ............................................................ 49 4.1.3 Kế toán tổng hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm ............................ 58 4.1.3.1 Tập hợp chi phí .................................................................................... 58 4.1.3.2 Đánh giá sản phẩm dở dang ................................................................. 59 4.1.3.3 Phƣơng pháp tính giá thành ................................................................. 59 4.1.4 Sổ tổng hợp ............................................................................................. 63 4.1.4.1 Sổ nhật ký chung.................................................................................. 63 4.1.4.2 Sổ cái.................................................................................................... 63 4.2 PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN GIÁ THÀNH SẢN PHẨM .............................................................................. 63 vi 4.2.1 Tỷ trọng các khoản mục chi phí trong giá thành sản phẩm .................... 63 4.2.1.1 Tỷ trọng các khoản mục chi phí trong giá thành Bột cá ...................... 63 4.2.1.2 Tỷ trọng các khoản mục chi phí trong giá thành Dầu cá ..................... 64 4.2.2 Phân tích biến động giá thành Bột cá ..................................................... 65 4.2.2.1 Phân tích biến động giá thành đơn vị .................................................. 65 4.2.2.2 Phân tích biến động của các yếu tố cấu thành sản phẩm Bột cá.......... 66 a. Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp .................................................................. 66 b. Chi phí nhân công trực tiếp.......................................................................... 68 c. Chi phí sản xuất chung ................................................................................. 70 4.2.3 Phân tích biến động giá thành Dầu cá .................................................... 71 4.2.3.1 Phân tích biến động giá thành đơn vị .................................................. 71 4.2.3.2 Phân tích biến động của các yếu tố cấu thành sản phẩm Dầu cá......... 72 a. Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp .................................................................. 72 b. Chi phí nhân công trực tiếp.......................................................................... 74 c. Chi phí sản xuất chung ................................................................................. 75 CHƢƠNG 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT, TÍNH GIÁ THÀNH VÀ HẠ GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY ........................................................................ 77 5.1 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM ................................................ 77 5.1.1 Nhận xét .................................................................................................. 77 5.1.1.1 Ƣu điểm ............................................................................................... 77 5.1.1.2 Nhƣợc điểm ......................................................................................... 78 5.1.2 Giải pháp hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm .......................................................................................................... 78 5.2 GIẢI PHÁP HẠ GIÁ THÀNH SẢN PHẨM ......................................... 79 5.2.1 Nhận xét về sự biến động giá thành sản phẩm ....................................... 79 5.2.2 Giải pháp hạ giá thành sản phẩm ............................................................ 79 5.2.2.1 Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ......................................................... 80 5.2.2.2 Chi phí nhân công trực tiếp.................................................................. 80 5.2.2.3 Chi phí sản xuất chung ........................................................................ 81 5.2.2.4 Một số giải pháp khác .......................................................................... 81 Chƣơng 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.................................................... 82 5.1 KẾT LUẬN................................................................................................ 82 vii 5.1.1 Về công ty ............................................................................................... 82 5.1.2 Phƣơng pháp hạch tính giá thành ........................................................... 82 5.1.3 Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ............................................................ 82 5.1.4 Chi phí nhân công trực tiếp..................................................................... 82 5.1.5 Chi phí sản xuất chung ........................................................................... 83 5.2 KIẾN NGHỊ ............................................................................................... 83 5.2.1 Đối với công tác kế toán tại công ty ....................................................... 83 5.2.2 Đối với công tác tính giá thành sản phẩm .............................................. 83 5.2.3 Đối với các hoạt động khác .................................................................... 84 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 85 PHỤ LỤC CHỨNG TỪ ................................................................................ 86 PHỤ LỤC SỔ CHI TIẾT ............................................................................ 104 PHỤ LỤC SỔ TỔNG HỢP ......................................................................... 114 viii DANH SÁCH BẢNG Trang Bảng 3.1 Phân tích kết quả kinh doanh qua 3 năm từ 2010 đến 2012 ............ 39 Bảng 4.1 Phân tích biến động các khoản mục giá thành Bột cá ...................... 65 Bảng 4.2 Phân tích biến động chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ...................... 66 Bảng 4.3 Mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố đến chi phí nguyên vật liệu trực tiếp.................................................................................................................... 66 Bảng 4.4 Phân tích biến động chi phí nhân công trực tiếp .............................. 68 Bảng 4.5 Mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố đến chi phí nhân công trực tiếp .......................................................................................................................... 69 Bảng 4.6 Phân tích biến động chi phí sản xuất chung ..................................... 70 Bảng 4.7 Mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố đến chi phí sản xuất chung ...... 70 Bảng 4.8 Phân tích biến động các khoản mục giá thành Dầu cá ..................... 71 Bảng 4.9 Phân tích biến động chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ...................... 72 Bảng 4.10 Mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố đến chi phí nguyên vật liệu trực tiếp.................................................................................................................... 72 Bảng 4.11 Phân tích biến động chi phí nhân công trực tiếp ............................ 72 Bảng 4.12 Mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố đến chi phí nhân công trực tiếp Bảng 4.13 Phân tích biến động chi phí sản xuất chung ................................... 75 Bảng 4.14 Mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố đến chi phí sản xuất chung .... 75 ix DANH SÁCH HÌNH Trang Hình 2.1 Sơ đồ quy trình kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế ................................................................................. 11 Hình 2.2 Sơ đồ hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ............................ 15 Hình 2.3 Sơ đồ hạch toán chi phí nhân công trực tiếp..................................... 17 Hình 2.5 Sơ đồ hạch toán chi phí sản xuất chung............................................ 20 Hình 2.6 Sơ đồ hạch toán tập hợp chi phí sản xuất ......................................... 22 Hình 3.1 Sơ đồ bộ máy quản lý của Công ty Tây Nam ................................... 28 Hình 3.2 Sơ đồ tổ chức sản xuất của Công ty.................................................. 30 Hình 3.3 Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán ........................................................... 32 Hình 3.4 Sơ đồ trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán trên máy vi tính .......................................................................................................................... 37 Hình 3.5 Sơ đồ trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Nhật ký chung .......................................................................................................................... 38 Hình 4.1 Sơ đồ tỷ trọng các khoản mục chi phí trong giá thành Bột cá ......... 63 Hình 4.2 Sơ đồ tỷ trọng các khoản mục chi phí trong giá thành Dầu cá ........ 64 x DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT BHXH : Bảo hiểm xã hội BHYT : Bảo hiểm y tế BHTN : Bảo hiểm thất nghiệp CP : Chi phí CCDC : Cộng cụ dụng cụ CK : Cuối kỳ DD : Dở dang ĐK : Đầu kỳ đ/m : Định mức đ/kg : Đồng trên kilogam FM : Bột cá FO : Dầu cá GTGT : Giá trị gia tăng K/c : Kết chuyển KG : Kilogam KPCĐ : Kinh phí công đoàn MĐHT : Mức độ hoàn thành NVL : Nguyên vật liệu NC : Nhân công NCTT : Nhân công trực tiếp PX : Phân xƣởng SL : Số lƣợng SP : Sản phẩm SXC : Sản xuất chung TK : Tài khoản TNHH : Trách nhiệm hữu hạn TSCĐ : Tài sản cố định VNĐ : Việt nam đồng xi CHƢƠNG 1 GIỚI THIỆU 1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Đất nƣớc ta hiện nay đang trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá với nền kinh tế hoạt động theo cơ chế thị trƣờng có sự quản lý của Nhà nƣớc, rất cần đến sự đóng góp của tất cả các ngành kinh tế, mà trong đó ngành công nghiệp thủy sản chiếm một vị trí hết sức quan trọng trong chiến lƣợc phát triển kinh tế xã hội, đồng thời đã có những đóng góp tích cực cho nền kinh tế quốc dân. Trong một số năm gần đây, sản lƣợng tiêu thụ của ngành thủy sản ngày một tăng. Việc tận dụng phụ phẩm từ mặt hàng thủy sản nói chung và phụ phẩm cá tra nói riêng để sản xuất thức ăn chăn nuôi ngày càng đƣợc chú trọng hơn. Đối với các doanh nghiệp sản xuất, việc tối đa hoá lợi nhuận đƣợc các doanh nghiệp đặt mối quan tâm lên hàng đầu, có ý nghĩa quyết định đến sự sống còn của doanh nghiệp. Để đạt đƣợc mục tiêu đó, ngoài các yếu tố nhƣ vốn, nguồn nguyên liệu, thị trƣờng…thì một trong những nội dung có ý nghĩa quan trọng là công tác quản lý chi phí và tính giá thành sản phẩm. Trong nền kinh tế thi trƣờng, các doanh nghiệp phải chịu chi phối bởi tác động của các yếu tố khách quan bên ngoài, cũng nhƣ sự cạnh tranh khốc liệt của các doanh nghiệp khác nhất là cạnh tranh về giá cả. Do đó, sản phẩm của doanh nghiệp muốn tiêu thụ đƣợc thì phải dành đƣợc lợi thế trong cạnh tranh, mà cách tốt nhất là doanh nghiệp phải phấn đấu hạ thấp giá thành sản phẩm của mình. Tổ chức tập hợp chi phí và xác định giá thành sản phẩm nhằm tính đúng, tính đủ, tính chính xác chi phí cho một đơn vị sản phẩm để từ đó có kế hoạch quản lý chi phí, hạ giá thành sản phẩm, nhằm nâng cao hơn nữa lợi nhuận. Bên cạnh đó, việc phân tích giá thành để đề ra các biệp pháp hạ giá thành sản phẩm đồng nghĩa với việc tích lũy, tạo nguồn vốn mở rộng sản xuất kinh doanh, là cơ sở để doanh nghiệp hạ giá bán sản phẩm, nhằm giành đƣợc thắng lợi trƣớc các đối thủ cạnh tranh cùng nghành. Nhận thức đƣợc vấn đề đó việc thực hiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm một cách đúng đắn là hết sức cần thiết và quan trọng, là vấn đề quan tâm hàng đầu của lãnh đạo Công ty trách nhiệm hữu hạn xuất nhập khẩu Tây Nam. Với phƣơng châm lý thuyết gắn liền với thực tế, sau một thời gian thực tập, đƣợc sự hƣớng dẫn tận tình của các thầy cô giáo và lãnh đạo, phòng kế toán Công ty, với tất cả các tài liệu thu thập về quá trình sản xuất kinh doanh, em đã đi sâu nghiên cứu, tìm hiểu và lựa chọn đề tài: “Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty trách nhiệm hữu hạn xuất nhập khẩu Tây Nam” 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1 Mục tiêu chung Đánh giá thực trạng hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty TNHH xuất nhập khẩu Tây Nam. 1 1.2.2 Mục tiêu cụ thể - Phân tích thực trạng công tác kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm. - Phân tích ảnh hƣởng của các yếu tố chi phí sản xuất đến giá thành sản phẩm. - Đánh giá công tác tổ chức hạch toán chi phí sản xuất, tính giá thành sản phẩm và hiệu quả hạ giá thành sản phẩm của Công ty. - Đề xuất các biện pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất, tính giá thành sản phẩm và hạ giá thành sản phẩm của Công ty. 1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.3.1 Không gian Đề tại đƣợc tiến hành trong Công ty trách nhiệm nhiệm hữu hạn xuất nhập khẩu Tây Nam. 1.3.2 Thời gian Số liệu dùng để tính giá thành trong tháng 12/2012. Số liệu dùng để phân tích sự biến động của giá thành từ tháng 10/2012 đến tháng 12/2012. Số liệu phân tích khái quát kết quả hoạt động kinh doanh từ năm 2010 đến tháng 6/2013. Thời gian thực hiện đề tài từ tháng 08/2013 đến tháng 11/2013. 1.3.3 Đối tƣợng nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài là chi phí sản xuất và giá thành tại công ty Tây Nam. 1.4 LƢỢC KHẢO TÀI LIỆU Đinh Viết Tuyết Hiền (2009) đã thực hiện nghiên cứu “Kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm tại công ty thuốc lá An Giang”, luận văn đại học, Đại học Cần Thơ. Tác giả đã thu thập số liệu thứ cấp từ phòng kế toán của công ty, thu thập số liệu sơ cấp bằng phƣơng pháp bán cấu trúc (không lập bản câu hỏi, chỉ liệt kê những vấn đề cần hỏi) đối với nhân viên kế toán, và quan sát quy trình hạch toán, luân chuyển chứng từ của công ty để đánh giá công tác tổ chức kế toán. Bên cạnh đó, tác giả đã tiến hành hạch toán một số nghiệp vụ thực tế phát sinh, ghi sổ kế toán. Tác giả còn sử dụng phƣơng pháp so sánh liên hoàn để phân tích ảnh hƣởng của các yếu tố chi phí cấu thành sản phẩm. Kết quả nghiên cứu cho thấy, công tác tổ chức kế toán của công ty còn nhiều hạn chế nhƣ không mở sổ chi tiết, phân bổ chi phí nguyên vật liệu theo số lƣợng sản phẩm hoàn thành làm cho giá thành chƣa chính xác. Từ đó tác giả đã đề ra những giải pháp giúp công ty cải thiện công tác kế toán nhƣ giải pháp tiết kiệm chi phí, kế toán cần mở sổ chi tiết để thuận tiện cho công tác quản lý, đánh giá hiệu quả kinh doanh. 2 Võ Thị Cẩm Vân (2011) với nghiên cứu “Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm nƣớc tại công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Cấp nƣớc và Môi trƣờng Đô thị Đồng Tháp”, luận văn đại học, Đại học Cần Thơ. Nội dung: Tác giả đã thu thập số liệu thứ cấp từ phòng kế toán, tìm hiểu quá trình lƣu chuyển chứng từ của công ty và tiến hành hạch toán một số nghiệp vụ thực tế phát sinh, ghi sổ kế toán. Đồng thời, tác giả còn sử dụng phƣơng pháp so sánh số tuyệt đối và số tƣơng đối để phân tích ảnh hƣởng của các yếu tố chi phí cấu thành sản phẩm. Nghiên cứu cho thấy, công tác tổ chức kế toán của công ty khá tốt nhƣng cũng còn nhiều hạn chế nhƣ tỷ lệ thất thoát nƣớc cao (40%), chi phí điện cao. Từ đó tác giả đã đề ra những giải pháp giúp công ty cải thiện công tác kế toán nhƣ theo dõi chặt chẽ quy trình sản xuất, kiểm tra thƣờng xuyên định mức tiêu hao để giảm bớt tình trạng thất thoát nƣớc, bên cạnh đó công ty cần thay thế một số thiết bị cũ, sử dụng máy móc thiết bị hiện đại để hạn chế điện tiêu hao. Trƣơng Kim Thành (2009) đã nghiên cứu đề tài “Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần chế biến và xuất nhập khẩu thủy sản CADOVIMEX”, luận văn đại học, Đại học Cần Thơ. Trong luận văn này, tác giả cũng sử dụng số liệu thứ cấp thu thập đƣợc từ phòng kế toán của công ty để tiến hành hạch toán các nghiệp vụ kế toán phát sinh. Ngoài ra, tác giả cũng sử dụng phƣơng pháp so sánh để phân tích sự biến động của các yếu tố cấu thành sản phẩm và có những nhận xét về ảnh hƣởng của giá thành tới hoạt động kinh doanh tại công ty. Kết quả nghiên cứu cho thấy, hệ thống kế toán của công ty luôn phản ánh kịp thời và đầy đủ các loại chi phí sản xuất. Bên cạnh đó, còn một số vấn đề tồn tại nhƣ chi phí sản xuất còn khá cao, giá cả nguyên vật liệu biến động liên tục ảnh hƣởng đến việc thu mua nguyên vật liệu đầu vào. Từ đó, tác giả đề xuất giải pháp tìm kiếm nguồn nguyên liệu đầu vào bền vững, tiết kiệm chi phí để hạ giá thành sản phẩm. Đoàn Bảo Ngọc (2008) với nghiên cứu “Phân tích giá thành tại công ty cổ phần may Tiền Tiến tỉnh Tiền Giang”, luận văn đại học, Đại học Cần Thơ. Tác giả thu thập số liệu từ hồ sơ, sổ sách của công ty, đồng thời phỏng vấn và trao đổi trực tiếp với nhân viên của công ty để tìm hiểu về nguyên nhân biến động giá thành sản phẩm. Tác giả có những đánh giá chung về biến động của tất cả các sản phẩm, chú trọng phân tích biến động các khoản mục giá thành của các mặt hàng. Sau khi nghiên cứu, tác giả thấy rằng chi phí nguyên vật liệu giảm đáng kể so với kế hoạch, nhƣng chi phí nhân công và chi phí sản xuất chung tăng lên ảnh hƣởng không tốt đến giá thành sản phẩm. Do đó, tác giả đã đề xuất một số biện pháp hạ giá thành sản phẩm nhƣng vẫn đảm bảo đƣợc chất lƣợng sản phẩm. Hồ Hiền Hạnh (2010) với nghiên cứu “Phân tích sự biến động chi phí sản xuất tại công ty cổ phần chế biến thủy sản và xuất nhập khẩu Cà Mau”, luận văn đại học, Đại học Cần Thơ. Nội dung nghiên cứu: Tác giả có những đánh giá chung về biến động của tất cả các sản phẩm. Bên cạnh đó, tác giả sử dụng phƣơng pháp so sánh và thay thế liên hoàn để phân tích biến động chi phí sản xuất và ảnh hƣởng của sự biến động chi phí đến quá trình sản xuất, phân tích biến động chi phí sản xuất giữa thực tế so kế hoạch qua các năm, 3 phân tích cơ cấu của một số mặt hàng chủ lực. Qua nghiên cứu cho thấy, giá thành sản phẩm tăng qua các năm là do nguồn cung cấp nguyên vật liệu không ổn định gây ra thừa, thiếu nguyên vật liệu, chi phí thay thế, lắp đặt cao do thiết bị sản xuất cũ kỹ, lạc hậu. Từ đó, tác giả đề ra một số biện pháp giảm chi phí nhƣ không thu mua nhỏ lẻ để giảm chi phí thu mua, xây dựng mức tiêu hao để kiểm soát chi phí… Qua lƣợc khảo tài liệu cho thấy, các nghiên cứu trƣớc đây chủ yếu sử dụng các số liệu thứ cấp thu thập từ phòng kế toán, bên cạnh đó còn tiến hành phỏng vấn nhân viên kế toán và quan sát quy trình hạch toán luân chuyển chứng từ tại đơn vị. Từ đó, các tác giả thực hiện hạch toán một số nghiệp vụ thực tế phát sinh và ghi sổ kế toán. Tuy nhiên, nghiên cứu của Trƣơng Kim Thành (2009), Võ Thị Cẩm Vân (2011) còn nhiều hạn chế nhƣ chƣa hạch toán sổ kế toán, trình bày thực trạng kế toán tại đơn vị chƣa đầy đủ. Do vậy, nghiên cứu này kế thừa phƣơng pháp nghiên cứu của Đinh Viết Tuyết Hiền (2009), Trƣơng Kim Thành (2009) và Đoàn Bảo Ngọc (2008). Nghiên cứu này trình bày thực tế công tác kế toán tại đơn vị, hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, phản ánh các chứng từ kế toán và tiến hành ghi sổ chi tiết, sổ cái và sổ nhật ký chung. Đồng thời, sử dụng các phƣơng pháp thống kê, hạch toán, phƣơng pháp so sánh và phƣơng pháp thay thế liên hoàn để phân tích sự biến động của các yếu tố cấu thành sản phẩm. 4 CHƢƠNG 2 PHƢƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1 PHƢƠNG PHÁP LUẬN 2.1.1 Những vấn đề chung về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm 2.1.1.1 Kế toán chi phí sản xuất Những vấn đề chung về kế toán chi phí sản xuất đƣợc tham khảo từ tác giả Phạm Văn Dƣợc và cộng sự, 2009. Kế toán chi phí. TP. Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Lao động, trang 22-23. a. Khái niệm Chi phí sản xuất là biểu hiện bằng tiền của hao phí lao động sống (tiền lƣơng và các khoản trích theo lƣơng) và lao động vật hóa (nguyên vật liệu, nhiên liệu, khấu hao TSCĐ…) mà doanh nghiệp đã bỏ ra để sản xuất kinh doanh trong một kỳ nhất định. b. Phân loại * Phân loại theo tính chất, nội dung kinh tế của chi phí Toàn bộ chi phí đƣợc chia thành các yếu tố sau: - Chi phí nguyên vật liệu: Là toàn bộ giá trị nguyên vật liệu sử dụng cho sản xuất kinh doanh trong kỳ. - Chi phí nhân công: Là tiền lƣơng chính, tiền lƣơng phụ, các khoản trích theo lƣơng (BHXH, BHYT, BHTN, KPCĐ) và các khoản phải trả khác cho công nhân viên chức trong kỳ. - Chi phí khấu hao tài sản cố định: Là phần giá trị hao mòn của tài sản cố định chuyển dịch vào chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ. - Chi phí dịch vụ mua ngoài: Là các khoản tiền điện, tiền nƣớc, điện thoại, thuê mặt bằng… - Chi phí khác bằng tiền: Là những chi phí sản xuất kinh doanh khác chƣa đƣợc phản ánh trong các chi phí trên nhƣng đã chi bằng tiền nhƣ chi phí tiếp khách, hội nghị… * Phân loại theo chức năng hoạt động Cách phân loại này căn cứ vào chức năng hoạt động mà chi phí phát sinh để phân loại. Toàn bộ chi phí đƣợc chia thành 2 loại là chi phí sản xuất và chi phí ngoài sản xuất. - Chi phí sản xuất: + Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. + Chi phí nhân công trực tiếp. + Chi phí sản xuất chung. Trong 3 loại chi phí trên có sự kết hợp với nhau: 5 Kết hợp giữa chi phí nguyên vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp đƣợc gọi là chi phí ban đầu, thể hiện chi phí chủ yếu cần thiết khi bắt đầu sản xuất. Kết hợp giữa chi phí nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất chung đƣợc gọi là chi phí chuyển đổi, thể hiện chi phí cần thiết để chuyển nguyên vật liệu thành sản phẩm. - Chi phí ngoài sản xuất Là những chi phí phát sinh trong quá trình tiêu thụ sản phẩm và quản lý chung toàn doanh nghiệp. + Chi phí bán hàng: Là toàn bộ chi phí phát sinh cần thiết để tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa; bao gồm các khoản chi phí nhƣ vận chuyển, bốc vác, bao bì, lƣơng nhân viên bán hàng, hoa hồng bán hàng, khấu hao tài sản cố định và những chi phí liên quan đến bảo quản, dự trữ sản phẩm, hàng hóa. + Chi phí quản lý doanh nghiệp: Là toàn bộ những chi phí chi ra cho việc tổ chức và quản lý trong toàn doanh nghiệp. Đó là những chi phí hành chính, kế toán, quản lý chung. * Phân loại theo mối quan hệ với thời kỳ xác định kết quả kinh doanh Theo cách phân loại này chi phí đƣợc chia thành 2 loại: - Chi phí sản phẩm: Là những chi phí liên quan trực tiếp đến việc sản xuất sản phẩm hoặc mua bán hàng hóa. - Chi phí thời kỳ: Là những chi phí phát sinh trong một thời kỳ và đƣợc tính hết thành phí tổn trong kỳ để xác định kết quả kinh doanh; bao gồm chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp. Đối với các doanh nghiệp có chu kỳ sản xuất kinh doanh dài và trong kỳ không có hoặc có ít doanh thu thì chúng ta đƣợc tính thành phí tổn của kỳ sau để xác định kết quả kinh doanh. * Ngoài ra còn có cách phân loại theo mối quan hệ với đối tượng chịu chi phí và phân loại theo cách ứng xử của chi phí c. Phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang * Xác định giá trị sản phẩm dở dang theo chi phì nguyên vật liệu trực tiếp (chi phí nguyên vật liệu chính) Phƣơng pháp này áp dụng thích hợp trong trƣờng hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp (hoặc nguyên liệu chính chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu giá thành sản phẩm. Do vậy, trong sản phẩm trong sản phẩm dở dang chỉ bao gồm giá trị vật liệu chính và đƣợc xác định nhƣ sau: CP NVL trực CP NVL trực tiếp (chính) trong SP + tiếp (chính) phát dở dang đầu kỳ sinh trong kỳ Giá trị vật liệu chính nằm trong = sản phẩm dở dang Số lƣợng sản + cuối kỳ phẩm hoàn thành 6 x Số lƣợng SP dở dang cuối kỳ SLSP dở dang CK (2.1) * Xác định giá trị sản phẩm dở dang theo sản lượng ước tính tương đương: Đánh giá sản phẩm dở dang theo phƣơng pháp này phù hợp trong trƣờng hợp chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất chung đều chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu giá thành sản phẩm. Dựa theo mức độ hoàn thành và số lƣợng sản phẩm dở dang để quy ra sản phẩm dở dang thành sản phẩm hoàn thành. Tiêu chuẩn quy đổi thƣờng dựa vào giờ công hoặc tiền lƣơng định mức. Để đảm bảo tính chính xác của việc đánh giá, phƣơng pháp này chỉ nên áp dụng để tính các chi phí chế biến, còn các chi phí nguyên vật liệu chính phải xác định theo số theo số thực tế. Giá trị vật liệu chính nằm trong = sản phẩm dở dang cuối kỳ SL sản phẩm hoàn CP NVL trực CP NVL trực tiếp (chính) trong SP + tiếp (chính) phát dở dang đầu kỳ sinh trong kỳ x Số lƣợng sản phẩm hoàn thành CP VLP bỏ dần vào SX trong = sản phẩm dở dang SL SP + cuối kỳ hoàn thành CP sản xuất chung trong = sản phẩm dở dang cuối kỳ + Số lƣợng SP dở dang cuối kỳ = SL sản phẩm DD CK * Mức độ % hoàn thành thành tƣơng đƣơng CP VLP trực tiếp sản xuất trong kỳ CP VLP trong sản phẩm + dở dang đầu kỳ CP nhân công trực tiếp trong = sản phẩm dở dang cuối kỳ SLSP dở dang CK SL sản phẩm hoàn thành tƣơng đƣơng CP NC trực tiếp trong SP + dở dang đầu kỳ CP NC trực tiếp phát sinh trong kỳ SL sản phẩm hoàn thành tƣơng đƣơng SL SP + hoàn thành CP sản xuất CP sản xuất chung trong SP + chung phát sinh dở dang đầu kỳ trong kỳ CP sản xuất = dở dang cuối kỳ SL SP + hoàn thành (2.2) + SL sản phẩm hoàn thành tƣơng đƣơng (2.4) 7 + (2.5) + (2.2) (2.3) SL sản phẩm x hoàn thành tƣơng đƣơng (2.4) SL sản phẩm x hoàn thành tƣơng đƣơng (2.5) SL sản phẩm x hoàn thành tƣơng đƣơng (2.6) (2.6) * Xác định giá trị sản phẩm dở dang theo 50% chi phí chế biến Đối với những sản phẩm có khối lƣợng sản phẩm dở dang ở các khâu trong dây chuyền sản xuất tƣơng đối đồng đều nhau, có thể vận dụng mức độ hoàn thành chung của sản phẩm dở dang là 50% để tính, sẽ giảm bớt đƣợc công việc xác định mức độ hoàn thành ở từng công đoạn. Phƣơng pháp tính này còn gọi là phƣơng pháp đánh giá theo 50% chi phí chế biến. Chi phí chế biến gồm chi phí nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất chung. Phân bổ chi phí chế biến của mỗi giai đoạn cho sản phẩm dở dang giống nhƣ phƣơng pháp ƣớc lƣợng hoàn thành tƣơng đƣơng, nhƣng mức độ hoàn thành là 50% . * Xác định giá trị sản phẩm dở dang theo chi phí định mức hoặc kế hoạch Theo phƣơng pháp này, giá trị sản phẩm dở dang đƣợc xác định dựa vào định mức tiêu hao hoặc chi phí kế hoạch cho các khâu, các bƣớc chế tạo sản phẩm. Vì vậy, phƣơng pháp này chỉ phát huy tác dụng khi hệ thống định mức chi phí có mức độ chính xác cao. Công thức nhƣ sau: CP NVL trực tiếp = SLSP dở dang CK x Định mức CP NVL (2.7) CP NC trực tiếp = SLSP dở dang CK x Định mức CP NC x MĐHT (2.8) trong SPDDCK CP sản xuất chung = SLSP dở dang CK x Định mức CP SXC x MĐHT (2.9) trong SPDDCK CP sản xuất dở dang cuối kỳ = (2.7) + (2.8) + (2.9) 2.1.1.2 Kế toán giá thành sản phẩm Những vấn đề chung về giá thành sản phẩm đƣợc tham khảo từ tác giả Phạm Văn Dƣợc và cộng sự, 2009. Kế toán chi phí. TP. Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Lao động, trang 45- 46. a. Khái niệm Giá thành sản phẩm là chi phí sản xuất của một khối lƣợng sản phẩm, đơn vị sản phẩm do doanh nghiệp tiến hành sản xuất. b. Phân loại * Phân loại theo thời điểm xác định Đối với doanh nghiệp sản xuất giá thành sản phẩm đƣợc chia thành 3 loại: - Giá thành kế hoạch: Là giá thành đƣợc tính trƣớc khi bắt đầu sản xuất kinh doanh cho tổng sản phẩm kế hoạch dựa trên chi phí định mức của kỳ kế hoạch. - Giá thành định mức: Là giá thành đƣợc tính trƣớc khi bắt đầu sản xuất kinh doanh cho một đơn vị sản phẩm dựa trên chi phí định mức của kỳ kế hoạch. 8 Giữa giá thành kế hoạch và giá thành định mức có mối quan hệ với nhau nhƣ sau: Giá thành Kế hoạch Tổng sản phẩm Giá thành định mức = theo kế hoạch * (2.10) Giá thành định mức theo sản lƣợng thực tế là chỉ tiêu quan trọng để các nhà quản trị làm căn cứ để phân tích, kiểm soát chi phí và ra quyết định. - Giá thành thực tế: Là giá thành đƣợc xác định sau khi đã hoàn thành việc chế tạo sản phẩm trên cơ sở các chi phí thực tế phát sinh và kết quả sản xuất kinh doanh thực tế đạt đƣợc. * Phân loại theo nội dung cấu thành giá thành Giá thành sản phẩm đƣợc chia thành 2 loại: - Giá thành sản xuất: Là toàn bộ chi phí sản xuất có liên quan đến khối lƣợng công việc, sản phẩm hoàn thành. + Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp + Chi phí nhân công trực tiếp + Chi phí sản xuất chung. - Giá thành toàn bộ: Là toàn bộ chi phí phát sinh liên quan đến một khối lƣợng sản phẩm hoàn thành từ khi sản xuất đến khi tiêu thụ xong sản phẩm. Giá thành toàn bộ còn gọi là giá thành đầy đủ và đƣợc tính nhƣ sau: Giá thành toàn bộ (Giá thành tiêu thụ) Giá thành = sản xuất Chi phí ngoài + sản xuất (2.11) c. Phương pháp tính giá thành sản phẩm * Phương pháp trực tiếp (còn gọi là phương pháp giản dơn) Phƣơng pháp này đƣợc áp dụng ở các doanh nghiệp thuộc loại hình sản xuất giản đơn, quy trình chỉ sản xuất ra 1 loại sản phẩm chính duy nhất. Giá thành sản phẩm theo phƣơng pháp này đƣợc tính theo công thức sau: Tổng giá thành sản phẩm hoàn thành Giá trị sản Tổng chi phí = phẩm dở dang + sản xuất phát sinh đầu kỳ trong kỳ Giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ (2.12) Tổng giá thành sản phẩm hoàn thành Giá thành đơn vị sản phẩm = Số lƣợng sản phẩm hoàn thành (2.13) * Phương pháp hệ số Phƣơng pháp này áp dụng trong các doanh nghiệp mà trong cùng một quá trình sản xuất cùng sử dụng một thứ nguyên liệu và một lƣợng lao động nhƣng thu đƣợc đồng thời nhiều sản phẩm khác nhau. 9 Các doanh nghiệp sành sứ, hóa chất, thuỷ tinh, sản xuất giầy dép, may mặc...thƣờng áp dụng phƣơng pháp tính giá thành này. Trong trƣờng hợp này, đối tƣợng kế toán tập hợp chi phí sản xuất là toàn bộ quy trình công, đối tƣợng tính giá thành là từng loại sản phẩm chính hoàn thành. Trình tự hạch toán theo phƣơng pháp hệ số nhƣ sau: - Bước 1: Dựa vào hệ số tính giá thành để quy đổi tất cả sản phẩm về 1 loại sản phẩm chuẩn (sản phẩm có hệ số bằng 1). Tổng SP chuẩn = Tổng số lƣợng SP loại (i) x Hệ số của SP loại (i) (2.14) - Bước 2: Xác định giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ (áp dụng 1 trong các phƣơng pháp xác định sản phẩm dở dang cuối kỳ đã nêu ở nội dung trên) - Bước 3: Xác định tổng giá thành của sản phẩm chuẩn Tổng giá thành Chi phí sản Chi phí sản Chi phí sản thực tế sản = xuất dở dang + xuất phát sinh - xuất dở dang phẩm chuẩn đầu kỳ trong kỳ cuối kỳ (2.15) - Bước 4: Xác định giá thành đơn vị của sản phẩm tiêu chuẩn: Giá thành thực tế của sản phẩm chuẩn Giá thành đơn vị SP chuẩn = Tổng số lƣợng sản phẩm chuẩn (2.16) - Bước 5: Xác định giá thành đơn vị từng loại sản phẩm chính: Giá thành đơn vị của từng loại sản phẩm = Giá thành đơn vị của sản phẩm gốc * Hệ số quy đổi sản phẩm loại (i) (2.17) * Phương pháp tỷ lệ Phƣơng pháp tính giá thành tỷ lệ áp dụng thích hợp trong trƣờng hợp cùng một quy trình công nghệ sản xuất, kết quả thu đƣợc các sản phẩm cùng loại với chủng loại, phẩm cấp, quy cách khác nhau. Trong trƣờng hợp này đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất là toàn bộ quy trình công nghệ, đối tƣợng tính giá thành là từng loại sản phẩm. Công thức tính nhƣ sau: - Tính tổng giá thành định mức (hoặc tổng giá thành kế hoạch) của các loại sản phẩm theo sản phẩm theo sản lƣợng thực tế Tổng giá thành = ∑ ( ZĐM x SL thực tế từng loại sản phẩm) (2.18) định mức - Căn cứ vào tổng chi phí sản xuất thực tế phát sinh trong kỳ, chi phí sản phẩm dở dang đầu kỳ và cuối kỳ của quy trình để tính tổng giá thành thực tế của các loại sản phẩm. Tổng giá thành Chi phí sản Chi phí sản Chi phí sản thực tế của các = xuất dở dang + xuất phát sinh - xuất dở dang loại sản phẩm đầu kỳ trong kỳ cuối kỳ (2.19) 10 - Tính tỷ lệ giữa tổng giá thành thực tế với tổng giá thành định mức (2.20) Tổng giá thành thực tế của các loại thành phẩm Tỷ lệ = Giá thành kế hoạch (hoặc định mức) của các loại sản phẩm - Tính giá thành thực tế từng loại sản phẩm Giá thành thực tế = ZĐM x Tỷ lệ (2.21) * Ngoài ta còn có phương pháp loại trừ sản phẩm phụ, phương pháp liên hợp, phương pháp phân bước. 2.1.2.3 Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm Một đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất tƣơng ứng với một đối tƣơng tính giá thành sản phẩm nhƣ trong các quy trình cộng nghệ sản xuất đơn giản. Một đối tƣợng tập hợp chi phí tƣơng ứng với nhiều đối tƣợng tính giá thành sản phẩm nhƣ trong các quy trình công nghệ sản xuất tạo ra nhiều loại sản phẩm khác nhau Nhiều đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất tƣơng ứng với một đối tƣợng tính giá thành sản phẩm nhƣ trong các quy trình công nghệ sản xuất phức tạp gồm nhiều công đoạn khác nhau. 2.1.2 Quy trình kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế Quá trình kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế có thể tiến hành theo quy trình khác nhau. Quá trình này có thể khái quát qua sơ đồ sau: Chi phí sản xuất thực tế đầu vào Chi phí sản xuất thực tế đầu ra (Chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ + Chi phí sản xuất thực tế phát sinh trong kỳ) (Giá thành thực tế sản phẩm + Chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ) Nguồn: Phạm Văn Dược và cộng sự, 2009. Hình 2.1 Sơ đồ quy trình kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế Quy trình kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế có thể trình bày qua các bƣớc cơ bản sau: - Xác định đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất, đối tƣợng tính giá thành, kỳ tính giá thành và kết cấu giá thành sản phẩm thích hợp với từng loại sản phẩm. 11 - Tập hợp chi phí sản xuất theo từng đối tƣợng tập hợp chi phí. - Tổng hợp chi phí sản xuất đã tập hợp theo từng đối tƣợng tính giá thành. - Đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ. - Xác định tổng giá thành, giá thành đơn vị sản phẩm. 2.1.3 Tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế Tổ chức hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế đƣợc trình bày dựa trên tham khảo từ tác giả Phạm Văn Dƣợc và cộng sự, 2009. Kế toán chi phí. TP. Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Lao động, trang 52- 54. 2.1.3.1 Mục tiêu - Lập báo cáo tài chính. - Hoạch định, kiểm soát và ra quyết định kinh doanh. - Nghiên cứu cải tiến sản xuất nhằm tiết kiệm chi phí. 2.1.3.2 Đặc điểm - Tập hợp chi phí sản xuất căn cứ vào chi phí thực tế phát sinh. - Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất căn cứ vào chi phí sản xuất thực tế phát sinh đã tập hợp. - Giá thành sản phẩm bao gồm chi phí sản xuất thực tế. 2.1.3.3 Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm a. Đối tượng tập hợp chi phí Đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất là phạm vi, giới hạn nhất định để tập hợp chi phí sản xuất. Thực chất của việc xác định đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất là xác định chi phí phát sinh ở những nơi nào (phân xƣởng, bộ phận, quy trình sản xuất…) và thời kỳ chi phí phát sinh (trong kỳ hay kỳ trƣớc) để ghi nhận vào nơi chịu chi phí (sản phẩm A, sản phẩm B…) Để xác định đƣợc đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất ngƣời ta thƣờng dựa vào những căn cứ nhƣ: - Căn cứ vào địa bàn sản xuất - Căn cứ vào đặc điểm, cơ cấu tổ chức sản xuất - Căn cứ vào tính chất quy trình công nghệ sản xuất - Căn cứ vào yêu cầu quản lý, trình độ của ngƣời làm công tác kế toán - Căn cứ vào loại hình sản xuất, đặc điểm sản xuất… Các đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất có thể là phân xƣởng sản xuất, quy trình công nghệ sản xuất, sản phẩm hay nhóm sản phẩm, đơn đặt hàng, công trƣờng thi công… 12 Trong công tác kế toán, xác định đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất là cơ sở xây dựng hệ thống chứng từ ban đầu liên quan đến chi phí sản xuất, xây dựng hệ thống sổ chi tiết của chi phí sản xuất. b. Đối tượng tính giá thành và kỳ tính giá thành - Đối tƣợng tính giá thành: Đối tƣợng tính giá thành là khối lƣợng sản phẩm, dịch vụ, lao vụ, hoàn thành nhất định mà doanh nghiệp cần phải tính tổng giá thành và giá thành đơn vị. Cơ sở xác định đối tƣợng tính giá thành: + Căn cứ vào tổ chức sản xuất + Căn cứ vào quy trình công nghệ + Căn cứ vào đơn vị tính giá thành đƣợc thừa nhận trong nền kinh tế + Căn cứ vào khả năng và yêu cầu quản lý cụ thế đối với từng đơn vị - Kỳ tính giá thành: Kỳ tính giá thành là khoảng thời gian cần thiết để doanh nghiệp tiến hành tổng hợp chi phí sản xuất, tính tổng giá thành và giá thành đơn vị sản phẩm. Kỳ tính giá thành có thể là kỳ theo tháng, quý, năm, theo thời vụ, theo đơn đặt hàng… Tuy thuộc vào đặc điểm kinh tế, kỹ thuật và nhu cầu thông tin giá thành. Cơ sở xác định kỳ tính giá thánh: + Dựa trên cơ sở chu trình cộng nghệ sản xuất sản phẩm + Căn cứ vào chu kỳ sản xuất Trong kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế, kỳ tính giá thành đƣợc chọn trùng với kỳ kế toán nhƣ: tháng, quý, năm. 2.1.3.4 Tập hợp và phân bổ chi phí theo phương pháp kê khai thường xuyên a. Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp là giá trị nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ, bán thành phẩm mua ngoài, nhiên liệu đƣợc sử dụng trực tiếp để sản xuất sản phẩm. Nguyên vật liệu trực tiếp sử dụng sản xuất từng loại sản phẩm thì tập hợp chi phí theo từng loại sản phẩm. Nguyên vật liệu trực tiếp sử dụng sản xuất nhiều loại sản phẩm thì tập hợp chung và trƣớc khi tổng hợp chi phí để tính giá thành, phải phân bổ cho từng đối tƣợng tính giá thành. Tiêu thức phân bổ thƣờng đƣợc sử dụng là phân bổ theo định mức tiêu hao, theo trọng lƣợng, theo số lƣợng sản phẩm... Công thức phân bổ nhƣ sau: Chi phí NVLTT phân bổ cho = từng loại sản phẩm Tổng chi phí NVLTT phân bổ Tổng tiêu thức cần phân bổ 13 Tiêu thức phân bổ x cho từng loại sp (2.22) Chú thích: NVLTT: Nguyên vật liệu trực tiếp SP: Sản phẩm *Chứng từ sử dụng _Phiếu xuất kho _Bảng tổng hợp Nhập –Xuất – Tồn trong tháng _Bảng phân bổ nguyên vật liệu, v.v... * Tài khoản sử dụng + Tài khoản 621: Tài khoản này chỉ dùng để phản ánh chi phí nguyên liệu, vật liệu sử dụng trực tiếp cho hoạt động sản xuất sản phẩm. TK 621- Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp - Trị giá thực tế nguyên liệu, vật - Kết chuyển trị giá nguyên liệu xuất dùng trực tiếp cho hoạt động liệu, vật liệu sử dụng cho sản xuất sản xuất sản phẩm, hoặc thực hiện dịch kinh doanh trong kỳ vào tài khoản vụ trong kỳ hạch toán. 154 “Chi phí ản xuất kinh doanh dở dang”. - Kết chuyển chi phí nguyên liệu trực tiếp vƣợt trên mức bình thƣờng vào TK 632; - Trị giá nguyên vật liệu trực tiếp sử dụng không hết đƣợc nhập lại kho. Tổng số phát sinh nợ Tổng số phát sinh có * Sổ kế toán sử dụng Sổ chi tiết: Sổ chi tiết tài khoản 621 Sổ tổng hợp: Sổ nhật ký chung và sổ cái tài khoản 621 * Trình tự hạch toán + Giá trị nguyên vật liệu mua ngoài đƣa vào sản xuất ngay: Nợ TK 621: Giá trị thực tế nguyên vật liệu sử dụng Nợ TK 133: Thuế VAT đƣợc khấu trừ Có TK 111,112,331…: Số tiền phải trả cho ngƣời bán 14 + Xuất kho nguyên vật liệu để trực tiếp sản xuất sản phẩm Nợ TK 621: Giá trị thực tế nguyên vật liệu xuất dùng Có TK 152: Giá trị thực tế nguyên vật liệu xuất dùng + Trƣờng hợp vật liệu dùng không hết để lại phân xƣởng sản xuất cho tháng sau, kế toán ghi bút toán đỏ để giảm chi phí vật liệu trong tháng Nợ TK 621: (Bút toán đỏ) Có TK 152: (Bút toán đỏ) + Cuối tháng nhập lại nguyên vật liệu không sử dụng hết trả lại kho Nợ TK 152: Giá trị NVL nhập lại kho Có TK 621: Giá trị NVL nhập lại kho + Giá trị nguyên vật liệu vƣợt định mức tính vào giá vốn hàng bán Nợ TK 632: Giá trị NVL vƣợt định mức Có TK 621: Giá trị NVL vƣợt định mức + Cuối kỳ hạch toán, kết chuyển chi phí nguyên vật liệu trực tiếp theo đối tƣợng sử dụng chi phí vào chi phí sản xuất kinh doanh dở dang Nợ TK 154: Tổng chi phí NVL sử dụng trong kỳ Có TK 621: Tổng chi phí NVL sử dụng trong kỳ TK 111, 112, 331,… TK 621 Giá trị NVL mua về đƣa vào sản xuất ngay TK 152 Giá trị NVL dùng không hết nhập lại kho TK 632 TK 152 Giá trị NVL trực tiếp vƣợt đ/m tính vào giá vốn Giá trị NVL xuất kho trực tiếp sản xuất SP Giá trị NVL dùng không hết để lại PX (bút toán đỏ) TK 154 Kết chuyển chi phí NVL trực tiếp Nguồn: Bộ Tài chính, 2006. Chế độ kế toán doanh nghệp quyển 2. Hà Nội: Nhà xuất bản Tài chính, trang 410. Hình 2.2 Sơ đồ hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp b. Chi phí nguyên nhân công trực tiếp Chi phí nhân công trực tiếp là tiền lƣơng, phụ cấp, các khoản phải trả công nhân trực tiếp sản xuất và các khoản trích về BHXH, BHYT, BHTN, KPCĐ. 15 Chi phí nhân công trực tiếp của riêng từng loại sản phẩm thì tập hợp theo từng sản phẩm. Chi phí nhân công trực tiếp của nhiều loại sản phẩm thì tập hợp chung và trƣớc khi tổng hợp chi phí để tính giá thành, phải phân bổ cho từng đối tƣợng tính giá thành. Trong trƣờng hợp liên quan đến nhiều đối tƣợng sản xuất, nhƣng không tổ chức hạch toán riêng, ta có thể phân bổ theo tiêu thức sau: Chi phí NCTT phân bổ cho = từng loại sản phẩm Tổng chi phí NCTT phân bổ Tổng tiêu thức cần phân bổ Tiêu thức phân bổ x từng loại sản phẩm (2.23) * Chứng từ sử dụng: _ Bảng chấm công _ Bảng thanh toán tiền lƣơng, bảng tính BHXH, BHYT, BHTN, KPCĐ... * Tài khoản sử dụng + Tài khoản 622: Tài khoản này dùng để phản ánh chi phí nhân công trực tiếp tham gia vào hoạt động sản xuất, kinh doanh TK 622- Chi phí nhân công trực tiếp - Chi phí nhân công trực tiếp tham - Kết chuyển chi phí nhân công gia vào hoạt động kinh doanh, gồm: trực tiếp tham gia vào hoạt động Tiền lƣơng, Tiền công lao động, các sản xuất kinh vào tài khoản tập khoản trích trên tiền lƣơng theo quy hợp chi phí 154 để tính giá thành định. sản phẩm. - Kết chuyển chi phí nhân công vƣợt trên mức bình thƣờng vào tài khoản 632. Tổng số phát sinh nợ Tổng số phát sinh có * Sổ kế toán: + Sổ chi tiết: Sổ chi tiết tài khoản 622 + Sổ tổng hợp: Sổ nhật ký chung và sổ cái tài khoản 622 * Trình tự hạch toán + Căn cứ vào Bảng phân bổ tiền lƣơng, ghi nhận số tiền lƣơng, tiền công và các khoản khác phải trả cho nhân công trực tiếp sản xuất sản phẩm Nợ TK 622: Chi phí nhân công trực tiếp Có TK 334: Phải trả ngƣời lao động. + Khi trích trƣớc tiền lƣơng nghỉ phép của công nhân sản xuất, ghi: Nợ TK 622: Chi phí nhân công trực tiếp Có TK 335: Chi phí phải trả. 16 + Tính, trích BHXH, BHYT, BHTN, KPCĐ của công nhân trực tiếp sản xuất sản phẩm, thực hiện dịch vụ (Phần tính vào chi phí doanh nghiệp phải chịu) trên số tiền lƣơng, tiền công phải trả theo chế độ quy định, ghi: Nợ TK 622: Chi phí nhân công trực tiếp Có TK 338: Phải trả, phải nộp khác (3382, 3383, 3384, 3389) + Chi phí nhân công vƣợt định mức tính vào giá vốn hàng bán Nợ TK 632: Chi phí nhân công vƣợt định mức Có TK 622: Chi phí nhân công vƣợt định mức + Cuối kỳ kế toán, tính phân bổ và kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp vào bên Nợ TK 154 Nợ TK 154: Chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang Có TK 622: Chi phí nhân công trực tiếp. TK 334 TK 622 Tiền lƣơng nhân công trực tiếp sản xuất TK 632 Chi phí NCTT vƣợt đ/m tính vào giá vốn TK 335 TK 154 Trích trƣớc TLNP cho Công nhân trực tiếp SX Kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp TK 338 Các khoản trích theo lƣơng tính vào chi phí sản xuất Nguồn: Bộ Tài chính, 2006. Chế độ kế toán doanh nghệp quyển 2. Hà Nội: Nhà xuất bản Tài chính, trang 411. Hình 2.3 Sơ đồ hạch toán chi phí nhân công trực tiếp c. Chi phí nguyên sản xuất chung Chi phí sản xuất chung là chi phí quản lý và phục vụ sản xuất – tiền lƣơng nhân viên quản lý, giá trị vật liệu gián tiếp, công cụ dụng cụ, khấu hao máy móc nhà xƣởng, tiền sửa máy... Mức chi phí SXC Tổng chi phí SXC cần phân bổ Tiêu thức phân bổ cho = * phân bổ từng từng đối tƣợng Tổng tiêu thức phân bổ đối tƣợng (2.24) *Chứng từ sử dụng _ Phiếu xuất kho _ Phiếu chi 17 _ Bảng phân bổ chi phí trả trƣớc _Bảng phân bổ ngyên vật liệu, công cụ dụng cụ, … * Tài khoản sử dụng + Tài khoản 627: Tài khoản này dùng để phản ánh chi phí phục vụ sản xuất, kinh doanh chung phát sinh ở phân xƣởng, bộ phận, đội, công trƣờng,… TK 627 – Chi phí sản xuất chung - Các chi phí sản xuất chung - Các khoản giảm chi phí sản phát sinh trong kỳ. xuất chung. - Phân bổ chi phí sản xuất chung cho các đối tƣợng chịu chi phí và kết chuyển vào TK 154 Tổng số phát sinh nợ Tổng số phát sinh có Tài khoản 627 – chi phí sản xuất chung có 6 tiểu khoản TK 6271 – Chi phí nhân viên phân xƣởng TK 6272– Chi phí vật liệu TK 6273 – Chi phí dụng cụ sản xuất TK 6274 – Chi phí khấu hao TSCĐ TK 6277 – Chi phí dịch vụ mua ngoài TK 6278 – Chi phí bằng tiền khác * Sổ kế toán: + Sổ chi tiết: Sổ chi tiết tài khoản 622 + Sổ tổng hợp: Sổ nhật ký chung và sổ cái tài khoản 622 * Trình tự hạch toán + Khi tính tiền lƣơng, các khoản trích BHXH, BHYT, BHTN, KPCĐ phải trả cho nhân viên phân xƣởng Nợ TK 627 - Chi phí sản xuất chung Có TK334 - Phải trả công nhân viên Có TK 338 - phải trả phải nộp khác + Căn cứ vào phiếu xuất kho vật liệu sử dụng cho quản lý, phục vụ sản xuất ở phân xƣởng, kế toán tính ra giá thực tế xuất kho. Nợ TK 627: Chi phí sản xuất chung Có TK 152: Giá trị nguyên liệu, vật liệu xuất kho Có TK 153: Giá trị công cụ, dụng cụ xuất kho + Phân bổ các chi phí trả trƣớc vào chi phí sản xuất chung trong kỳ: 18 Nợ TK 627: Chi phí sản xuất chung (6273) Có TK 142: Chi phí trả trƣớc + Căn cứ vào bảng tính và phân bổ khấu hao TSCĐ sử dụng cho phân xƣởng sản xuất, kế toán ghi: Nợ TK 627: Chi phí sản xuất chung Có TK 214: Hao mòn TSCĐ + Căn cứ vào các loại hoá đơn của ngƣời bán về các khoản dịch vụ sử dụng cho sản xuất chung nhƣ: Tiền điện, tiền nƣớc, tiền điện thoại, tiền sửa chữa TSCĐ thƣờng xuyên Nợ TK 627: Chi phí sản xuất chung (6277) Nợ TK 133: Thuế GTGT đƣợc khấu trừ (nếu có) Có TK 331: Phải trả cho ngƣời bán Có TK 111: Tiền mặt Có TK 112: Tiền gửi ngân hàng + Giá trị sản xuất vƣợt định mức tính vào giá vốn hàng bán Nợ TK 632: Chi phí sản xuất vƣợt định mức Có TK 621: Chi phí sản xuất chung vƣợt định mức + Cuối kỳ, phân bổ và kết chuyển chi phí sản xuất chung vào tài khoản tập hợp chi phí để tính giá thành sản phẩm Nợ TK 154: Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang Có TK 627: Chi tiết sản xuất chung 19 TK 334,338 TK 627 Tiền lƣơng và các khoản trích theo lƣơng nhân viên PX TK 632 Chi phí SXC vƣợt đ/m tính vào giá vốn TK 152,153 TK 154 Xuất kho vật tƣ phục vụ Phân xƣởng sản xuất Kết chuyển chi phí SXC trực tiếp TK 142,242 Phân bổ chi phí phát sinh có giá trị lớn TK 214 Chi phí khấu hao TSCĐ thuộc phân xƣởng sản xuất TK 111, 112, 331,… Chi phí dịch vụ mua ngoài, Chi phí bằng tiền khác Nguồn: Bộ Tài chính, 2006. Chế độ kế toán doanh nghệp quyển 2. Hà Nội: Nhà xuất bản Tài chính, trang 413. Hình 2.4 Sơ đồ hạch toán chi phí sản xuất chung d. Kế toán tập hợp chi phí sản xuất Các chi phí sản xuất kể trên cuối cùng đều phải đƣợc tổng hợp vào bên Nợ tài khoản 154 “Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang”. Tài khoản 154 đƣợc mở chi tiết theo từng ngành sản xuất, từng nơi phát sinh chi phí hay từng loại sản phẩm, từng loại lao vụ, dịch vụ. *Chứng từ sử dụng _ Bao gồm các bảng kê _ Phiếu nhập kho nguyên vật liệu thừa _ Phiếu kết chuyển _ Phiếu báo sản phẩm hỏng… và các chứng từ có liên quan khác. * Tài khoản sử dụng: Tài khoản 154 – chi phí sản xuất kinh doanh dở dang 20 TK 154 – Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang đầu kỳ - Các chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, - Trị giá phế liệu thu hồi, vật liệu, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sử giá trị sản phẩm hỏng không sữa dụng máy thi công, chi phí sản xuất chữa đƣợc. chung phát sinh trong kỳ liên quan - Trị giá nguyên vật liệu, hàng hóa đến sản xuất sản phẩm và chi phí thực gia công nhập lại kho. hiện dịch vụ. - Giá thành sản xuất thực tế của thành phẩm nhập kho, chuyển bán. - Các khoản làm giảm chi phí giá thành thực tế của sản phẩm đã chế tạo xong nhập kho thành phẩm. Tổng số phát sinh Nợ Tổng số phát sinh Có Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang cuối kỳ * Sổ kế toán + Sổ chi tiết: Sổ chi tiết tài khoản 154 + Sổ tổng hợp: Sổ nhật ký chung và sổ cái tài khoản 154 * Trình tự hạch toán + Giá trị nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ xuất kho để gia công, chế biến Nợ TK 154: Giá trị nguyên vật liệu, công cụ xuất kho Có TK 152, 153…: Giá trị nguyên vật liệu, công cụ xuất kho + Chi phí gia công phát sinh trong quá trình gia công nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ. Nợ TK 154: Chi phí phát sinh chƣa có thuế giá trị gia tăng Nợ TK 133 : Thuế giá trị gia tăng Có TK 111, 112, 331: Tổng chi phí phát sinh + Kết chuyển chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung. 21 Nợ TK 154: Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang Có TK 621: Kết chuyển chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Có TK 622: Kết chuyể chi phí nhân công trực tiếp Có TK 627: Kết chuyển chi phí sản xuất chung + Phế liệu thu hồi từ quá trình sản xuất Nợ TK 152: Giá trị phế liệu thu hồi Có TK 154: Giá trị phế liệu thu hồi + Hạch toán thành phẩm hoàn thành nhập kho hoặc tiêu thụ thẳng Nợ TK 155: Giá trị thành phẩm nhập kho Nợ TK 157: Giá trị thành phẩm gởi bán Nợ TK 632: Giá trị thành phẩm bán thẳng không qua kho Có TK 154: Giá trị thành phẩm hoàn thành * Sơ đồ kế toán TK 152,153 TK 154 Giá trị NVL, CCDC xuất kho để gia công, chế biến TK 152 Phế liệu thu hồi từ quá trình sản xuất nhập kho TK 111, 112, 331… TK155 Chi phí gia công phát sinh TK 1331 Thuế GTGT Nhập kho thành phẩm theo giá thành thực tế TK 632 Xuất bán trực tiếp từ Phân xƣởng sản xuất TK 621 K/c CP NVLTT TK 157 TK 622 K/c CP NCTT Tổng hợp CP phát sinh TK 627 Xuất gửi bán theo giá thành thực tế K/c CP SXC Nguồn: Bộ Tài chính, 2006. Chế độ kế toán doanh nghệp quyển 2. Hà Nội: Nhà xuất bản Tài chính, trang 410. Hình 2.5 Sơ đồ hạch toán tập hợp chi phí sản xuất 22 2.2 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.2.1 Phƣơng pháp thu thập số liệu Số liệu đƣợc thu thập chủ yếu là số liệu thứ cấp, đƣợc thu thập từ các sổ sách kế toán và báo cáo tài chính của công ty. Bên cạnh đó, kiến thức trong đề tài này đƣợc tham khảo trong các sách, báo, trang web có liên quan. 2.2.2 Phƣơng pháp phân tích số liệu Mục tiêu 1: Phân tích thực trạng công tác kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm bằng phƣơng pháp hạch toán. Đây là phƣơng pháp chủ yếu, đƣợc sử dụng phổ biến trong việc phân loại và tập hợp các loại chi phí sản xuất, tính toán số liệu thu thập đƣợc, kết chuyển chi phí để tính giá thành sản phẩm. Hạch toán là việc ghi chép và tính toán dựa trên những phƣơng thức cho trƣớc bằng cách ghi các chi phí phát sinh vào những tài khoản đƣợc quy định. Hạch toán xuất kho nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ theo bình quân gia quyền. Khấu hao tài sản cố định theo phƣơng pháp đƣờng thẳng Giá thực tế vật liệu nhập = giá mua ghi trên hóa đơn Hình thức tính lƣơng: Hình thức tính lƣơng theo thời gian. Mục tiêu 2: Mục tiêu này sử dụng phƣơng pháp so sánh và phƣơng pháp thay thế liên hoàn là chủ yếu. Đây là hai phƣơng pháp đơn giản, đƣợc sử dụng phổ biến trong quá trình phân tích sự biến động chi phí cũng nhƣ trong phân tích và dự báo các chỉ tiêu kinh tế - xã hội thuộc lĩnh vực kinh tế vĩ mô. Nó cho phép chúng ta tổng hợp đƣợc những nét chung, tách ra đƣợc những nét riêng của các hiện tƣợng đƣợc so sánh. Trên cơ sở đó đánh giá đƣợc các mặt phát triển hay kém phát triển, hiệu quả hay kém hiệu quả để tìm ra giải pháp quản lý tối ƣu trong mỗi trƣờng hợp cụ thể. * Phƣơng pháp so sánh: Khi sử dụng phƣơng pháp so sánh cần nắm rõ 3 nguyên tắc sau: - Lựa chọn tiêu chuẩn so sánh: Là lựa chọn chỉ tiêu trong một kỳ làm căn cứ để so sánh gọi là kỳ gốc. Các chỉ tiêu đƣợc so sánh với kỳ gốc đƣợc gọi là kỳ thực hiện. - Điều kiện so sánh: + Về thời gian: Các chỉ tiêu phải đƣợc tính trong cùng 1 khoản thời gian hạch toán nhƣ nhau (cụ thể nhƣ cùng tháng, cùng quý, cùng năm…) phải đồng nhất trên cả 3 mặt: Cùng phản ánh nội dung kinh tế, cùng 1 phƣơng pháp tính toán, cùng 1 đơn vị đo lƣờng. + Về không gian: Các chỉ tiêu kinh tế cần phải đƣợc quy đổi về cùng 1 quy mô tƣơng tự nhau (cụ thể là từng bộ phận, phân xƣởng, cùng 1 ngành…) 23 - Kỹ thuật so sánh: + Phƣơng pháp số tuyệt đối: Phản ánh tổng khối lƣợng, tổng quy mô hoặc tổng giá trị của các chỉ tiêu kinh tế đƣợc đo lƣờng bằng các loại thƣớc đo hiện vật, tiền tệ, thời gian… ∆Y = Y1 – Y0 Trong đó: (2.25) ∆Y: Là phần chênh lệch tăng giảm của các chỉ tiêu kinh tế Y1: Là chỉ tiêu kỳ sau Y0: Là chỉ tiêu kỳ trƣớc + Phƣơng pháp số tƣơng đối: Là tỷ lệ phần trăm của chỉ tiêu kỳ phân tích với chỉ tiêu cơ sở để thể hiện mức độ hoàn thành hoặc tỷ lệ số chênh lệch tuyệt đối so với chỉ tiêu gốc để nói lên tốc độ tăng trƣởng hay thể hiện chênh lệch về tỷ trọng của từng bộ phận chiếm trong tổng số giữa kỳ phân tích với kỳ gốc của chỉ tiêu phân tích, nó phản ánh xu hƣớng biến động bên trong của chỉ tiêu. ∆Y %∆Y = x 100% (2.26) Y0 Trong đó: %∆Y: Biểu hiện tốc độ tăng trƣởng của các chỉ tiêu kinh tế ∆Y: Là chênh lệch giữa Y1 – Y0 Y0: Là chỉ tiêu kỳ trƣớc * Phƣơng pháp thay thế liên hoàn Phƣơng pháp thay thế liên hoàn đƣợc dùng để xác định mức độ ảnh hƣởng của từng nhân tố đến quá trình sản xuất kinh doanh và kết quả kinh doanh. Khi áp dụng phƣơng pháp liên hoàn cần tuân thủ các nguyên tắc tính toán sau: - Nguyên cứu sự thay đổi của nhân tố nào đó ảnh hƣởng đến chỉ tiêu kinh tế, phải giả định các nhân tố khác không đổi (cố định ở kỳ kế hoạch hoặc kỳ thực tế). - Các nhân tố phải đƣợc sắp xếp đi theo trình tự từ số lƣợng đến chất lƣợng. - Lần lƣợt thay số kỳ phân tích vào số gốc của từng nhân tố, lấy kết quả thay thế sau so sánh với kết quả thay thế trƣớc sẽ đƣợc mức ảnh hƣởng của nhân tố mới thay đổi. Tuần tự thay thế cho đến nhân tố cuối cùng, tổng hợp kết quả ta có đƣợc mức ảnh hƣởng của các nhân tố đến tổng thể cần phân tích. Ta có: Biến động lƣợng = ( SLTT– SLKH) * QKH* PKH (2.27) Biến động tiêu hao = SLTT *( QTT- QKH)* PKH (2.28) Biến động giá = SLTT * QTT* (PTT – PKH) (2.29) 24 Tổng biến động = Biến động lƣợng + Biến động tiêu hao + Biến động giá Trong đó: SL: Sản lƣợng sản phẩm Q: Lƣợng chi phí tiêu hao P: Giá chi phí tiêu hao TT: Thực tế KH: Kế hoạch Mục tiêu 3: Qua các phƣơng pháp phân tích ở mục tiêu 2 và 3, ta đánh giá đƣợc công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm của công ty bằng phƣơng pháp thống kê, miêu tả. Mục tiêu 4: Từ kết quả phân tích của các mục tiêu trên, đề xuất các biện pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất, tính giá thành sản phẩm và hạ giá thành sản phẩm của công ty. 25 CHƢƠNG 3 GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ TỔ CHỨC BỘ MÁY QUẢN LÝ VÀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN XUẤT NHẬP KHẨU TÂY NAM 3.1 LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN Căn cứ vào Nghị định số 03/2000NĐ-CP của chính phủ vào ngày 02/03/2000, đã ra quyết định về việc thành lập công ty Tây Nam. Tên đầy đủ Công ty: Công ty TNHH xuất nhập khẩu Tây Nam. Tên Công ty viết tắt: SOUTHWESTFEED Trụ sở chính của Công ty tọa lạc tại: Lô 2.20F, khu công nghiệp Trà Nóc II, phƣờng Phƣớc Thới, quận Ô Môn, TP Cần Thơ. Vốn điều lệ: 40.000.000.000 đồng tiền mặt Mã số thuế: 1800725550 Số tài khoản: 093.100.084.886.5 tại Ngân hàng Thƣơng Mại Cổ Phần Ngoại Thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Trà Nóc. Thành viên sáng lập là Ông: Trần Văn Quang, CMND số: 023681967, do Công an Thành Phố Hồ Chí Minh cấp ngày 23/03/1999. Hộ khẩu thƣờng trú tại 125/218 Lƣơng Thế Vinh, phƣờng Tân Thới Hòa, quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh. Công ty TNHH MTV chế biến thức ăn chăn nuôi Tây Nam đƣợc thành lập ngày 20/11/2007 và phát triển đến nay. Công ty có thể liên doanh với các tổ chức và cá nhân trong và ngoài nƣớc khi đƣợc sự nhất trí bằng văn bản của công ty Tây Nam và đƣợc sự chấp thuận của cơ quan quản lý nhà nƣớc có thẩm quyền. Công ty TNHH MTV chế biến thức ăn chăn nuôi Tây Nam (gọi tắt là công ty Tây Nam) đƣợc thành lập và hoạt động hợp pháp tại Việt Nam, thực hiện các hoạt động kinh doanh theo quy định của pháp luật. Công ty Tây Nam có tƣ cách pháp nhân, có con dấu riêng, có tài khoản bằng tiền Việt Nam và ngoại tệ. Đầu tháng 09/2012, Công ty TNHH MTV chế biến thức ăn chăn nuôi Tây Nam đổi tên thành Công ty TNHH xuất nhập khẩu Tây Nam. Hiện tại công ty có khoảng 70 nhân viên, trong đó bao gồm nhân viên văn phòng, nhân viên trực tiếp và gián tiếp làm ra sản phẩm dƣới sự lãnh đạo và quản lý của Ban Giám Đốc. 3.2 ĐẶC ĐIỂM HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG TY - Hình thức sở hữu vốn của Công ty: Vốn góp liên doanh, thuộc loại hình doanh nghiệp liên doanh. - Lực lƣợng lao động hiên tại của công ty gồm 70 ngƣời, trong đó: 26 + Lao động gián tiếp: 20 ngƣời + Lao động trực tiếp: 50 ngƣời - Ngành nghề kinh doanh: sản xuất chế biến, kinh doanh nguyên liệu, sản xuất thức ăn chăn nuôi: gia súc, gia cầm, thủy cầm, thủy sản… sản xuất dầu, mở động thực vật, sản xuất dầu và chất béo thực vật. - Sản phẩm của công ty là: Dầu cá, Bột cá. - Nguyên liệu cho sản xuất sản phẩm là tận dụng phụ phẩm từ cá tra, và một số nguyên vật liệu khác. - Hiện nay, công ty đang có các khách hàng lớn trong nƣớc nhƣ: Công ty Cổ phần Việt – Pháp sản xuất thức ăn gia súc, công ty TNHH tập đoàn quốc tế RunLong Việt Nam, công ty TNHH chế biến phụ phẩm thủy sản Honoroad Việt Nam và các khách hàng khác… - Công ty luôn giữ vững thị trƣờng trong nƣớc, tìm kiếm thêm nhiều khách hàng mới, đồng thời mở rộng sang thị trƣờng nƣớc ngoài nhƣ Ấn Độ, Malaysia, Trung Quốc và Indonesia… - Trong thời gian qua, để không ngừng mở rộng sản xuất, tạo ra sản phẩm có chất lƣợng phục vụ nhu cầu trong và ngoài nƣớc, Công ty đã đầu tƣ dây chuyền sản xuất, trang bị máy móc thiết bị nhằm thay thế cho việc sản xuất bằng thủ công. Từ đó đến nay mang lại hiệu quả đáng kể. 3.3 TỔ CHỨC BỘ MÁY QUẢN LÝ KINH DOANH CỦA CÔNG TY Bộ máy quản lý kinh doanh của Công ty đƣợc tổ chức theo kiểu trực tuyến chức năng, giám đốc là ngƣời có quyền hạn cao nhất, và là ngƣời ra quyết định cuối cùng. 27 3.3.1 Sơ đồ tổ chức Ban Giám Đốc Phòng Bộ Phận Phòng Kế toán Kinh doanh_Sản xuất Tổ Chức Bộ Phận Phòng Phòng Kho Kinh Doanh Sản Xuất Phân Xƣởng Phân Xƣởng I II Nguồn: Từ phòng kế toán của Công ty Hình 3.1 Sơ đồ bộ máy quản lý của Công ty Tây Nam 3.3.2 Chức năng, nhiệm vụ của các bộ phận - Giám đốc: Là ngƣời có trách nhiệm cao nhất, có trách nhiệm lãnh đạo toàn Công ty về tất cả mọi hoạt động theo đúng chính sách pháp luật của nhà nƣớc. Là ngƣời đƣa ra mục tiêu, định hƣớng phát triển của toàn bộ công ty, quyết định thành lập các bộ phận trực thuộc, bổ nhiệm các trƣởng, phó bộ phận, quản lý giám sát, điều hành các hoạt động thông qua các trợ lý, phòng ban. - Phó Giám đốc điều hành: Là ngƣời đƣợc ủy quyền giải quyết các công việc về xây dựng, thực hiện các kế hoạch sản xuất kinh doanh, ký kết hợp đồng kinh tế, hợp đồng mua bán, hợp đồng thế chấp tài sản và vay vốn ngân hàng. Là ngƣời trực tiếp giúp đỡ Giám đốc, trực tiếp phân công quản lý giám sát khi Giám đốc ủy quyền. - Phó Giám đốc tài chính: Là ngƣời đƣợc ủy quyền giải quyết các công việc về tài chính – kế toán, các thủ tục vay ngân hàng theo đúng qui định của pháp luật và chế độ kế toán hiện hành. - Phòng kế toán: Theo dõi tình hình tài sản, nguồn vốn của Công ty, xác định nhu cầu về vốn, tình trạng luân chuyển vốn, có nhiệm vụ thực hiện 28 toàn bộ công tác tính giá thành, theo dõi tình hình tài chính – kinh doanh của Công ty, có nhiệm vụ thực hiện tổ chức bộ máy kế toán theo đúng chế độ qui định. Theo dõi tình hình hiện có và sự biến động của các loại tài sản trong Công ty để cung cấp thông tin kịp thời, chính xác cho Ban Giám đốc. - Phòng Kinh doanh: Có chức năng tổ chức việc kinh doanh, tìm hiểu nghiên cứu thi trƣờng, tìm kiếm khách hàng, ký kết hợp đồng kinh tế với khách hàng. - Phòng tổ chức: Có chức năng tổ chức bộ máy quản lý lao động nhằm sử dụng có hiệu quả lực lƣợng lao động của Công ty. Theo dõi và thực hiện chế độ tiền lƣơng, tổ chức tuyển dụng, đào tạo và phân công lao động. Đồng thời đảm bảo công tác tổ chức hành chính, sử dụng con dấu, công tác văn thƣ của Công ty, phụ trách quản trị kiến thức căn bản của Công ty. - Phòng điều hành sản xuất: Có chức năng lập kế hoạch sản xuất, điều hành, giám sát toàn bộ quá trình sản xuất, hàng hóa, máy móc thiết bị và nhân sự trong phân xƣởng. Theo dõi kế hoạch sản xuất theo từng đơn đặt hàng, phản ánh chính xác, đầy đủ và kịp thời về quá trình sản xuất của Công ty. - Phân xƣởng sản xuất 1 và 2: Quản lý lao động trực tiếp trong ca sản xuất và là chịu trách nhiệm chính về máy móc thiết bị, chất lƣợng sản phẩm, đồng thời chịu trách nhiệm trƣớc ban điều hành và Giám đốc. - Bộ phận kho: Có chức năng theo dõi, ghi chép sự biến động nhập xuất tồn kho của từng loại vật tƣ, hàng hóa, thành phẩm,… sử dụng trong sản xuất kinh doanh nhằm cung cấp thông tin kịp thời phục vụ cho công tác tổ chức sản xuất kinh doanh của Công ty. 29 3.4 SƠ ĐỒ QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ Nấu chín Máy ép bả Nấu chín Chất sơ Nƣớc, dầu, chất đạm Máy tách nƣớc Bột cá Dầu cá Máy nghiền Làm nguội Sản phẩm vào bao Nguồn: Từ phòng kế toán của Công ty Hình 3.2 Sơ đồ tổ chức sản xuất của Công ty 30 * Quy trình chế biến sản phẩm: Công ty sử dụng 1 một quy trình sản xuất để sản xuất ra hai loại sản phẩm Bột cá và Dầu cá, quy trình hoạt động của dây chuyền sản xuất nhƣ sau: Phụ phẩm cá tra nguyên liệu mua về đƣợc đƣa vào nồi nấu chín. Dùng nồi nấu dung tích có gắn ròng rọc để điều khiển cần xé phụ phẩm vào nồi nấu. Cho nguyên liệu vào cần xé, dùng ròng rọc thả vào nồi nƣớc đang sôi. Thời gian nấu 2 - 3 phút đến khi có mùi thơm của cá chín. Sau đó dùng máy ép bã sau khi ly tâm 8-10 phút cho tới khi bã rời ra thành từng mảnh nhỏ. Tiếp tục cho phụ phẩm vào nồi nấu chín giống nhƣ công đoạn nấu chín ban đầu. Sau khi nấu chín, cho vào bao vải bố, đặt vào rô-to của máy ly tâm, tãi đều. Ly tâm 2-3 phút đến khi không còn nƣớc chảy ra từ vòi thoát nƣớc của máy thu đƣợc chất sơ, nƣớc, dầu và đạm. Tiếp theo nƣớc, dầu và đạm đƣợc đƣa vào máy tách nƣớc để tách ra thành hai sản phẩm Bột cá và Dầu cá. Tại máy nghiền, nhờ tác dụng của các dao nghiền quay với tốc độ cao, bột cá đƣợc nghiền nhỏ. ngƣời vận hành điều chỉnh độ nhỏ của bột cá bằng cách thay thế các lƣới nghiền cho phù hợp. Sản phẩm ra khỏi máy nghiền đƣợc làm nguội bằng thông gió tự nhiên nhờ hệ thống cánh đảo và quạt hút hơi nóng trƣớc khi đóng gói. Khi đóng gói, sử dụng các loại bao nhƣ bao PP trắng có tráng hoặc bao PP tráng in. Khối lƣợng 5kg bột cá/bao. Sau khi bao gói, bảo quản bột cá ở nơi khô thoáng, có lƣới chắn, không chất đống quá cao đề phòng sản phẩm tự phát nhiệt và hƣ hỏng. 3.5 TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÔNG TY 3.5.1 Tổ chức bộ máy kế toán Hiện nay, Công ty đang tổ chức bộ máy kế toán tập trung, nghĩa là toàn bộ công việc kế toán đều đƣợc giải quyết ở phòng kế toán của Công ty từ công việc xử lý chứng từ, ghi sổ tổng hợp đến việc lập Báo cáo tài chính. Đứng đầu phòng kế toán là kế toán trƣởng. Các bộ phận khác có nhiệm vụ lập chứng từ kế toán ( tùy thuộc vào từng bộ phận ), sau đó chuyển lên phòng kế toán. Nhờ đó, công tác quản lý tài chính, chỉ đạo kế toán của Công ty đạt hiệu quả cao. Bên cạnh đó, tạo điều kiện cho việc sử dụng máy vi tính thƣờng xuyên và có hiệu quả hơn, giảm nhẹ đƣợc bộ máy kế toán. Từ đó, tiết kiệm chi phí, đảm bảo đƣợc tính kịp thời về thông tin. Bộ máy kế toán đã góp phần thúc đẩy quá trình sản xuất kinh doanh của Công ty, là đầu mối giữa các phòng ban trong công tác quản lý. 31 3.5.1.1 Sơ đồ tổ chức Kế toán trƣởng (Kế toán tổng hợp) KT ngân hàng + KT tiền mặt + KT nguyên vật Bán hàng +Thủ quỹ công nợ mua hàng liệu + Lƣơng + + Theo dõi TSCĐ Thành phẩm + Thuế TNCN + Thuế VAT Thủ kho + CP vận chuyển Nguồn: Từ phòng kế toán của Công ty Hình 3.3 Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán 3.5.1.2 Chức năng, nhiệm vụ của các bộ phận * Kế toán trƣởng (Kế toán tổng hợp) Chức năng : - Là ngƣời chịu trách nhiệm về tổ chức bộ máy kế toán, chỉ đạo toàn bộ công tác kế toán - thống kê theo cơ chế quản lý của Công ty. - Thực hiện và áp dụng các chính sách kế toán, luật kế toán và chuẩn mực kế toán, tuân thủ theo đúng luật pháp Việt Nam. - Tổ chức việc ghi ghép, phản ánh chính xác, đầy đủ, kịp thời về tình hình tài chính và kết quả hoạt động kinh doanh phục vụ ban giám đốc và các cơ quan bên ngoài. Nhiệm vụ: - Kiểm tra thƣờng xuyên về tình chính xác và trung thực của kế toán viên thông qua chứng từ kế toán và các báo cáo khác phục vụ lƣu trữ chứng từ và cung cấp cho ban Giám đốc. - Lập bảng tính giá thành, giá vốn hàng bán theo tháng cung cấp kịp thời cho ban Giám đốc. - Lập báo cáo thuế thu nhập doanh nghiệp theo quý và báo cáo quyết toán năm. - Lập báo cáo tài chính hàng tháng/quý/năm cung cấp cho ban Giám đốc và các ngân hàng giúp ban Giám đốc nắm đƣợc tình hình sản xuất kinh doanh của Công ty. 32 * Kế toán ngân hàng + Bán hàng + Thủ quỹ + Thuế TNCN Chức năng: - Theo dõi các khoản thanh toán qua ngân hàng và các khoản nợ vay của Công ty. - Có trách nhiệm theo dõi hợp đồng bán hàng, các khoản công nợ phải thu khách hàng một cách chặt chẽ, tránh tình trạng nợ kéo dài. - Là ngƣời quản lý tiền mặt của Công ty và khi có sự đồng ý của cấp trên thì thủ quỹ mới có quyền thu – chi. Nhiệm vụ: + Kế toán ngân hàng: - Lập ủy nhiệm chi, chứng từ vay và các chứng từ khác phát sinh (nếu có) liên quan đến khoản tiền gửi ngân hàng và vay ngân hàng. - Tổ chức ghi chép, phản ánh và hạch toán vào sổ sách kế toán phát sinh liên quan đến ngân hàng. - Hàng ngày, lập báo cáo số dƣ tiền gửi tại ngân hàng trình kế toán trƣởng và Ban Giám đốc. - Định kỳ tính lãi vay ngân hàng và theo dõi nợ vay ngân hàng, lập kế hoạch trả nợ vay hàng. - Cuối tháng đối chiếu số dƣ ngân hàng với sổ phụ ngân hàng. + Kế toán bán hàng: - Theo dõi việc thực hiện hợp đồng bán hàng và các khoản trong hợp đồng (thời gian giao hàng, thanh toán,…). - Theo dõi doanh thu bán hàng và chịu trách nhiệm xuất hóa đơn giá trị gia tăng cung cấp kịp thời cho khách hàng (trƣớc khi xuất hóa đơn phải đối chiếu với kế toán thành phẩm). - Lập bảng kê doanh thu hàng hóa bán ra và báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn cung cấp cho kế toán thuế, khai báo thuế gía trị gia tăng hàng tháng. - Phản ánh, ghi chép và hạch toán vào sổ sách kế toán các khoản nợ phải thu khách hàng theo lần phát sinh. Lập báo cáo tổng hợp về các khoản nợ phải thu theo từng đối tƣợng cung cấp cho kế toán trƣởng và ban Giám đốc. - Lập biên bản đối chiếu công nợ với khách hàng và nhắc nhở khách hàng về khoản nợ còn phải thanh toán. + Thủ quỹ: - Kiểm tra đầy đủ chữ ký và nội dung ghi ghép chứng từ trƣớc khi thanh toán. - Hàng ngày, thủ quỹ phải đối chiếu số liệu với kế toán thanh toán về các phát sinh thu – chi tiền mặt trong ngày, xác định tồn quỹ và kiểm tra quỹ 33 tiền mặt thực tế. Cuối ngày (hoặc sáng ngày hôm sau), trình bày báo cáo quỹ cho kế toán trƣởng và ban Giám đốc. - Cuối tháng, kiểm tra lại tất cả các phiếu thu – chi và báo cáo quỹ cả tháng trình kế toán trƣởng. - Có nhiệm vụ giao dịch với ngân hàng (nộp tiền, nhận tiền và nhận chứng từ). - Chịu trách nhiệm về việc an toàn của quỹ tiền mặt, tổ chức an toàn việc giao nhận tiền. - Báo cáo kế toán trƣởng và đƣợc quyền từ chối nhận tiền nếu không đủ điều kiện an toàn (giao dịch tại ngân hàng, tại cơ quan của khách hàng). + Thuế thu nhập cá nhân: - Theo dõi tất cả các khoản thu nhập của cán bộ công nhân viên trong Công ty, các cá nhân thuộc diện nộp thuế thu nhập cá nhân, các khoản chi hoa hồng bán hàng, các khoản chi khác (chi bốc xếp) cho đối tƣợng thuê ngoài. - Lập báo cáo thuế thu nhập cá nhân theo quý. + Nhiệm vụ khác: Hàng tháng thống kê và theo dõi giá cả vật tƣ (dựa vào phiếu chi kèm hóa đơn). * Kế toán tiền mặt + Công nợ mua hàng + Theo dõi TSCĐ + Thuế VAT Chức năng: - Có trách nhiệm nhận các chứng từ thanh toán và từ chối thanh toán nếu chứng từ không hợp lệ hoặc chƣa đủ chứng từ. - Theo dõi và quản lý các khoản chi phí của Công ty, thực hiện tránh lãng phí. - Chịu trách nhiệm về quản lý, theo dõi và tính khấu hao TSCĐ. - Đƣợc quyền giao dịch với cơ quan thuế và các đối tƣợng bên ngoài. Nhiệm vụ: + Kế toán tiền mặt: - Kiểm tra chứng từ thanh toán trình kế toán trƣởng và Giám đốc duyệt. - Tập hợp chứng từ thanh toán đƣợc duyệt và các khoản nợ đến hạn phải trả nhà cung cấp từ kế toán công nợ lên kế hoạch thu chi. - Lập phiếu thu chi liên quan đến tiền mặt. - Phối hợp với kế toán vật tƣ – công nợ để đảm bảo việc thanh toán đúng công nợ nhà cung cấp. - Tổ chức ghi chép, phản ánh và hạch toán vào sổ sách kế toán các phát sinh liên quan đến tiền mặt. 34 - Cuối ngày, in báo cáo tồn quỹ đối chiếu với thủ quỹ về tình hình thu chi trong ngày. - Kiểm soát việc thực hiện chi phí và tập hợp chi phí liên quan đến hoạt động sản xuất – kinh doanh của Công ty. - Hàng tháng, lập báo cáo chi phí bán hàng và quản lý của Công ty cung cấp cho kế toán trƣởng và ban Giám đốc. * Kế toán công nợ (TSCĐ + nhiên liệu + hóa chất +bao bì + chi phí khác) - Có trách nhiệm theo dõi hợp đồng mua vật tƣ, hàng hóa, TSCĐ, các khoản công nợ phải trả nhà cung cấp, theo dõi thời hạn trả nợ nhà cung cấp, đặc biệt là các khoản ứng trƣớc cho nhà cung cấp. - Lập phiếu nhập xuất kho nhiên liệu, hóa chất, bao bì theo nhu cầu phân xƣởng sản xuất. - Cuối tháng lập báo cáo nhập xuất tồn kho nhiên liệu và hóa chất. + Kế toán tài sản cố định - Theo dõi và quản lý tất cả TSCĐ hiện có của Công ty - Cuối tháng, lập bảng trích khấu hao TSCĐ và phân bổ chi phí khấu hao cho từng bộ phận. + Kế toán Thuế GTGT: - Kiểm tra các hóa đơn đầu vào và đầu ra theo đúng quy định của chuẩn mực kế toán và thuế. - Hàng tháng, lập báo cáo thuế GTGT. Đối chiếu báo cáo thuế với sổ kế toán thuế GTGT. + Nhiệm vụ khác: - Theo dõi chi phí điện - nƣớc, chi phí phục vụ sản xuất - kinh doanh và chi phí quản lý doanh nghiệp. - Cuối tháng, lập báo cáo về tình hình sử dụng chi phí và phân bổ trong kỳ. * Kế toán Nguyên vật liệu (công nợ) + Vật tƣ +CP vận chuyển + Thành phẩm + Lƣơng: Chức năng: - Theo dõi tình hình nhập – xuất – tồn vật tƣ và thành phẩm nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu sản xuất – kinh doanh của Công ty. - Theo dõi giá cả nguyên vật liệu, giá cả xe vận chuyển, bốc xếp và liên hệ với nhà cung cấp về thời gian hàng (nguyên liệu + thành phẩm). Nhiệm vụ: - Hàng ngày, có trách nhiệm theo dõi tình hình nguyên liệu (phụ phẩm) và báo cáo với ban giám đốc về nhu cầu nguyên liệu phục vụ sản xuất. 35 - Lập phiếu nhập - xuất kho nguyên vật liệu, thành phẩm. Trƣớc khi nhập phiếu xuất kho phải có lệnh xuất hàng hay có sự chỉ đạo của kế toán trƣởng và ban Giám đốc. - Tổ chức ghi chép, phản ánh và hạch toán vào sổ sách kế toán về tình hình nhập – xuất và tồn kho nguyên vật liệu, thành phẩm hàng tháng. - Cuối tháng, kiểm kê kho đối chiếu với thủ kho về tình hình nhập xuất tồn vật tƣ, thành phẩm thông qua “báo cáo kiễm kê hàng tồn kho”. - Theo dõi công nợ mua nguyên liệu, thành phẩm mua ngoài. Cuối tháng, thực hiện tính lƣơng cho cán bộ công nhân dựa vào bảng chấm công của phòng Tổ Chức. * Thủ kho vật tƣ và thành phẩm Chức năng: - Là ngƣời quản lý toàn bộ tài sản, vật tƣ của Công ty. - Theo dõi tình hình nhập - xuất- tồn vật tƣ và thành phẩm nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu sản xuất - kinh doanh của Công ty. - Chịu trách nhiệm về tính chính xác của số lƣợng vật tƣ, thành phẩm. - Đƣợc quyền nhận và từ chối thực hiện nhập – xuất kho nếu chứng từ không hợp lệ, và không có chữ ký của ban Giám đốc. Nhiệm vụ: - Đối với phần nhập kho, kiểm tra vật tƣ hàng hóa theo đúng quy cách, tiêu chuẩn, chất lƣợng trong “đơn đặt hàng” hay “giấy đề nghị mua” trƣớc khi nhập vào kho. - Đối với phần xuất kho, kiểm tra chứng từ “giấy đề nghị xuất kho, lệnh giao hàng” phải có đầy đủ chữ ký của hoặc có sự dồng ý của cấp trên mới đƣợc phép xuất kho. - Tổ chức ghi chép và cập nhật hàng ngày vào sổ kho về nhập – xuất – tồn kho. Tập hợp chứng từ cho kế toán vật tƣ, thành phẩm ghi vào sổ và hạch toán. - Theo dõi việc sử dụng vật tƣ, hàng hóa nhằm tránh tiêu cực và lãng phí. Nếu có xảy ra tiêu cực thì phải báo gấp với ban Giám đốc. - Cuối tháng, thực hiện kiểm kê và đối chiếu về tình hình nhập – xuất – tồn kho với kế toán vật tƣ – thành phẩm. 3.5.2 Các chính sách và hình thức kế toán áp dụng tại đơn vị - Niên độ kế toán bắt đầu từ ngày 01/01 đến ngày 31/12 hàng năm. - Đơn vị tiền tệ sử dụng thống nhất trong kế toán và báo cáo tài chính: VNĐ. 36 - Tổ chức hệ thống tài khoản kế toán: Hiện nay Công ty sử dụng hệ thống tài khoản thống nhất theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC ban hành ngày 20/03/2006 của Bộ trƣởng Bộ Tài Chính. - Nguyên tắc đánh giá tài sản cố định: Theo nguyên giá và giá trị còn lại. - Phƣơng pháp tính khấu hao tài sản cố định: Đƣờng thẳng. - Phƣơng pháp tính giá xuất kho: Kế toán sử dụng phƣơng pháp bình quân gia quyền để tính giá trị vật liệu, công cụ dụng cụ xuất kho trong kỳ kế toán. - Phƣơng pháp hạch toán hàng tồn kho: Theo phƣơng pháp kê khai thƣờng xuyên. - Phƣơng pháp hạch toán thuế giá trị gia tăng: Theo phƣơng pháp khấu trừ. - Phƣơng pháp tính giá thành: Theo phƣơng pháp giản đơn - Tổ chức hình thức kế toán: Tại Công ty Tây Nam đang sử dụng hình thức sổ kế toán Nhật ký chung. - Công ty trang bị phần mềm kế toán MISA.NET 2010. Do có sự hỗ trợ của máy vi tính và năng lực của phòng kế toán nên hoàn thành công việc một cách hiệu quả. Sổ kế toán - Sổ tổng hợp - Sổ chi tiết Chứng từ kế toán Phần mềm Kế toán Bảng tổng hợp chứng từ kế toán cùng loại - Báo cáo tài chính - Báo cáo kế toán quản trị Ghi chú: Nhập số liệu hàng ngày In sổ, báo cáo cuối tháng, cuối năm Đối chiếu Nguồn: Từ phòng kế toán của Công ty Hình 3.4 Sơ đồ trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán trên máy vi tính *Nguyên tắc của hình thức kế toán trên máy vi tính: Ngay từ khi thành lập công ty đã sử dụng phần mềm kế toán MISA.NET 2010 để thuận tiện cho công tác kế toán. 37 Hàng ngày kế toán căn cứ vào chứng từ kế toán hoặc bằng tổng hợp chứng từ kế toán cùng loại đã đƣợc kiểm tra, đƣợc dùng làm căn cứ ghi sổ, xác định tài khoản ghi Nợ, tài khoản ghi Có để nhập số liệu vào máy theo các bảng đƣợc thiết kế sẵn trên phần mềm kế toán. Theo quy trình, các thông tin tự động chuyển số liệu vào các sổ tổng hợp (Sổ Cái, Sổ Nhật ký chung) và các sổ thẻ chi tiết có liên quan. Cuối tháng, cuối quý, hoặc cuối năm, kế toán tổng hợp thực hiện các thao tác khóa sổ trên máy, kiểm tra số liệu và lập báo cáo tài chính. Việc đối chiếu số liệu giữa số liệu tổng hợp và số liệu chi tiết đƣợc thực hiện tự động và luôn đảm bảo chính xác. Sau đó, ngƣời làm kế toán in các chứng từ, sổ sách và báo cáo tài chính ra để lƣu trữ. Chứng từ kế toán Sổ Nhật ký Đặt biệt SỔ NHẬT KÝ CHUNG Sổ, thẻ kế toán chi tiết SỔ CÁI Bảng tổng hợp Chi tiết Bảng cân đối số phát sinh BÁO CÁO TÀI CHÍNH Ghi chú: Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng, hoặc định kỳ Quan hệ đối chiếu, kiễm tra Nguồn: Từ phòng kế toán của Công ty Hình 3.5 Sơ đồ trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Nhật ký chung 38 *Nguyên tắc, đặc trưng cơ bản của hình thức kế toán Nhật ký chung: + Đặc trƣng cơ bản của hình thức kế toán Nhật ký chung: Tất cả các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh điều phải đƣợc ghi vào sổ Nhật ký, mà trọng tâm là sổ Nhật ký chung, theo trình tự thời gian phát sinh và nội dung kinh tế (định khoản kế toán) của nghiệp vụ đó. Sau đó lấy số liệu trên các sổ Nhật ký để ghi vào Sổ Cái theo từng nghiệp vụ phát sinh. + Hình thức kế toán Nhật ký chung gồm các loại sổ chủ yếu sau: - Sổ Nhật ký chung, Sổ Nhật ký đặc biệt; - Sổ Cái; - Các sổ, thẻ kế toán chi tiết. *Trình tự ghi sổ kế toán - Hàng ngày, căn cứ vào các chứng từ đã kiễm tra đƣợc dùng để nhập vào máy vi tính, đồng thời ghi các nghiệp vụ phát sinh vào sổ Nhật ký chung. Sau đó, căn cứ số liệu đã ghi trên sổ Nhật ký chung để ghi vào sổ cái các tài khoản kế toán phù hợp. Đồng thời ghi vào thẻ, sổ kế toán chi tiết có liên quan. - Nhật ký đặc biệt có Nhật ký thu tiền và Nhật ký chi tiền. Hàng ngày, căn cứ vào các chứng từ thu, chi để ghi vào sổ Nhật ký thu tiền và sổ Nhật ký chi tiền. Định kỳ 5 ngày, tổng hợp từng sổ Nhật ký đặc biệt, lấy số liệu để ghi vào các tài khoản phù hợp trên Sổ Cái, sau khi đã loại trừ các nghiệp vụ trùng lắp đƣợc ghi đồng thời vào nhiều sổ Nhật ký đặc biệt. - Cuối tháng, cộng số liệu trên Sổ Cái, lập bảng cân đối số phát sinh. - Sau khi kiễm tra, đối chiếu số liệu khớp đúng trên Sổ Cái và bảng tổng hợp chi tiết thì tiến hành lập Báo cáo tài chính. - Về nguyên tắc: Tổng số phát sinh Nợ và Tổng số phát sinh Có trên Bảng cân đối số phát sinh phải bằng Tổng số phát sinh Nợ và Tổng số phát sinh Có trên sổ Nhật ký chung. - Hình thức kế toán này rõ ràng, dễ hiểu nhƣng công việc nhiều, trùng lắp. 3.6 TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY QUA 3 NĂM (2010-2012) Để đánh giá đƣợc hiệu quả hoạt động kinh doanh của Công ty ta tiến hành phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty. Trong đó, doanh thu, chi phí, lợi nhuận là những chỉ tiêu tổng hợp phản ánh kết quả mọi hoạt động sản xuất kinh kinh doanh. Để hiểu rõ hơn ta có bảng phân tích số liệu của các chỉ tiêu nơi trên. 39 Bảng 3.1: Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh qua 3 năm từ 2010 đến 2012 Đơn vị tính: đồng Năm CHỈ TIÊU 2010 1. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ 2. Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ 3. Giá vốn hàng bán 4. Lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch vụ 5. Doanh thu hoạt động tài chính 6. Chi phí hoạt động tài chính Trong đó: Chi phí lãi vay 7. Chi phí bán hàng 8. Chi phí quản lý doanh nghiệp 9. Lợi nhuận thuần từ HĐKD 10. Thu nhập khác 11. Chi phí khác 12. Lợi nhận khác 13. Tổng lợi nhuận kế toán trƣớc thuế 14. Lợi nhuận sau thuế TNDN 2011 2012 So sánh 2011/2010 Tỷ lệ Số tiền (%) So sánh 2012/2011 Tỷ lệ Số tiền (%) 34.070.104.335 97.076.110.196 164.350.476.038 63.006.005.861 184,93 67.274.365.842 69,30 34.070.104.335 32.652.999.456 97.076.110.196 164.350.476.038 95.141.913.585 149.444.097.965 63.006.005.861 62.488.914.129 184,93 67.274.365.842 191,37 54.302.184.380 69,30 57,07 1.417.104.879 1.934.196.611 14.960.378.073 517.091.732 36,49 13.026.181.462 73,47 203.129.249 41.244.469 108.802.891 (161.884.780) (79,70) 67.558.422 163,80 1.706.857.512 1.694.082.012 721.275.301 5.297.687.286 5.294.872.261 2.980.388.285 3.126.049.299 3.082.167.329 6.013.045.967 3.590.829.774 3.600.790.249 2.259.112.984 210,38 (2.171.637.987) 212,55 (2.212.704.932) 313,21 3.032.657.682) (40,99) (41,79) 101,75 1.380.229.645 2.824.223.190 (2.188.128.330) (9.126.857.681) - 2.626.311.884 3.249.773.814 50.306.243 1.443.993.545 (6.938.729.351) - 104,62 317,11 - (197.911.306) 12.376.631.495 50.306.243 - - 22.025.000 28.281.243 100 (6.938.249.351) 317,02 (6.938.249.351) 3177,02 12.404.912.739 12.404.912.739 135.92 135.92 480.000 - 22.025.000 (480.000) - 28.281.243 (2.188.608.330) (9.126.857.681) (2.188.608.330) (9.126.857.681) 3.278.055.057 3.278.055.057 Nguồn: Tính toán, tổng hợp từ báo cáo kết quả họa động kinh doanh của Công ty2010, 2011, 2012. 40 (7,01) (135,61) 100 Qua bảng báo cáo trên, ta thấy kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty qua 3 năm biểu hiện nhƣ sau: + Doanh thu năm 2011 tăng so với năm 2010. Trong năm 2010 doanh thu công ty khoảng 34 tỷ đồng, năm 2011 khoảng 97 tỷ đồng, tăng hơn 63 tỷ đồng, tƣơng ứng tăng 184,93% so với năm 2010. Nhƣng doanh thu tăng đáng kể là năm 2012, doanh thu đạt đƣợc trên 164 tỷ đồng, tăng trên 67 tỷ đồng, tăng 69,30% so với năm 2011. Cho thấy doanh thu tăng nhanh qua các năm. Sự gia tăng doanh thu là do mở rộng quy mô sản xuất, tăng thu mua nguyên liệu, đẩy mạnh việc xúc tiến bán hàng và mở rộng thị trƣờng. Bên cạnh đó, từ năm 2010 đến 2012 tỷ lệ lạm phát ở mức cao hai chữ số nên Công ty buộc phải tăng giá các sản phẩm bán ra dẫn đến doanh thu các mặt hàng đều tăng. + Về giá vốn hàng bán, năm 2011 trên 95 tỷ đồng, năm 2010 trên 32 tỷ đồng, năm 2011 tăng so với năm 2010 trên 62 tỷ đồng, tƣơng ứng với tỷ lệ tăng 191,37 %. Riêng năm 2012, giá vốn hàng bán tƣơng đối cao trên 149 tỷ đồng, tăng cao hơn năm 2011 khoảng 54 tỷ đồng, với tỷ lệ tăng 57,07%. Điều này cho thấy giá vốn hàng bán ngày càng gia tăng. Nguyên nhân của sự gia tăng giá vốn hàng bán là do sự ảnh hƣởng của một số yếu tố nhƣ: Tăng sản lƣợng bán, chi phí nguyên liệu đầu vào tăng (trong gia đoạn này có sự bất ổn về nguyên liệu đầu vào các tra, cá basa), tăng thu nhập cho ngƣời lao động (Tăng theo mức lƣơng của mặt bằng chung). Tuy nhiên, sự giá tăng của chi phí nguyên liệu đầu vào và tiền lƣơng của ngƣời lao động không đáng kể, chủ yếu là do tăng sản lƣợng sản xuất và tiêu thụ. + Các chi phí nhƣ: Chi phí lãi vay, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp cũng tăng nhanh qua các năm. Tăng cao nhất là năm 2011. Chi phí tăng làm ảnh hƣởng đáng kể đến lợi nhuận của Công ty. + Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh năm 2011 giảm so với năm 2010. Trong đó năm 2011 lỗ hơn 9 tỷ đồng, năm 2010 lỗ 2 tỷ đồng, trong năm 2011 doanh thu tăng, nhƣng chi phí tăng cao so với năm 2010, dẫn tới kinh doanh lỗ năm 2011. Năm 2012 lợi nhuận đạt đƣợc khoảng 3 tỷ đồng, từ năm 2012 công ty hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả. Công ty đã có những cố gắng cải thiện kết quả kinh doanh, biểu hiện cụ thể ở chi phí giảm, trong khi đó doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ, doanh thu hoạt động tài chính tăng. Đây là những biểu hiện tốt, công ty cần phải phát huy hơn. 41 CHƢƠNG 4 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN XUẤT NHẬP KHẨU TÂY NAM 4.1 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH TẠI CÔNG TY 4.1.1 Đặc điểm công tác hạch toán chi phí và tính giá thành sản phẩm 4.1.1.1 Chi phí sản xuất a. Đối tượng hạch toán chi phí sản xuất Quản lý chi phí sản xuất hợp lý sẽ là nhân tố ảnh hƣởng tích cực đến nâng cao lợi nhuận thực tế của Công ty. Do vậy, xác định đƣợc đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất là khâu đầu tiên và đặc biệt trong công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Đối tƣợng tập hợp chi phí: Do công việc sản xuất của công ty đƣợc tiến hành tại hai phân xƣởng với quy trình công nghệ khép kín nên đối tƣợng tập hợp chi phí là các loại sản phẩm sản xuất tại từng phân xƣởng, sau đó tiến hành phân bổ chi phí sản xuất cho từng loại sản phẩm theo số lƣợng sản phẩm hoàn thành. Đối tƣợng chịu chi phí: Là chi phí nguyên vật liệu liên quan đến mỗi kg dầu cá và bột cá nhƣ: phụ phẩm cá tra, muối, Caustic Soda Flake NaOH… Và các loại chi phí, nguyên vật liệu khác nhƣ: Củi trấu, than cám, dầu diesel, bao PP tráng in, bao PP trắng có tráng….đƣợc phân bổ cho từng kg thành phẩm theo sản lƣợng sản xuất. b. Phân loại chi phí Công ty tập hợp chi phí theo khoản mục nhƣ sau: - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp - Chi phí nhân công trực tiếp - Chi phí sản xuất chung Việc phân loại theo khoản mục chi phí có tác dụng phục vụ cho việc quản lý chi phí sản xuất chặt chẽ, cung cấp số liệu cho công tác tính giá thành sản phẩm, phân tích tình hình kế hoạch giá thành, làm cơ sở để lập kế hoạch giá thành cho kỳ sau. 42 4.1.1.2. Giá thành sản phẩm a. Đối tượng tính giá thành Tất cả sản phẩm của Công ty đều đƣợc sản xuất từ phụ phẩm cá tra là nguyên liệu chính, đƣợc tính theo đơn vị kg. Tập hợp vào từng kg dầu cá và bột cá, do đó đối tƣợng tính giá thành là từng kg thành phẩm. Quy trình sản xuất sản phẩm của Công ty giản đơn nên Công ty sử dụng phƣơng pháp tính giá thành theo phƣơng pháp trực tiếp. b Kỳ tính giá thành Vì sản phẩm của Công ty là sản phẩm có chu kỳ sản xuất ngắn nên việc xác định giá thành sản phẩm có thể xác định đƣợc hàng ngày, nhƣng vì các chi phí phân bổ đƣợc phân bổ hàng tháng. Do đó, để tính chính xác giá thành của sản phẩm nên kỳ tính giá thành đƣợc xác định là một tháng. 4.1.2 Kế toán tập hợp chi phí sản xuất 4.1.2.1 Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Đây là khoản chi phí chiếm tỷ trọng lớn trong giá thành sản xuất hơn 90%, nên việc hạch toán chính xác và đầy đủ chi phí nguyên vật liệu có tầm quan trọng đặc biệt trong việc xác định lƣợng tiêu hao vật chất trong sản xuất và tính chính xác giá thành sản phẩm. Nguyên vật liệu dùng cho sản xuất sản phẩm của Công ty bao gồm: Nguyên vật liệu chính, nhiên liệu, hóa chất, bao bì… - Nguyên vật liệu chính: Phụ phẩm cá tra. - Nhiên liệu: Củi trấu, Than cám 3a, Dầu Diesel, Nhớt PLC Gear oil MP 90 EP, Mỡ bò thƣờng DOGA, Mỡ bò SKF LGMT 3/18… - Hóa chất: Muối Thái Lan, Caustic Soda Flake NaOH (Đài Loan), Calcium Hypochlorride… - Bao bì: Bao PP trắng có tráng, Bao PP tráng in. a. Chứng từ sử dụng Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp sử dụng các loại chứng từ sau:  Hóa đơn GTGT (bên bán lập)  Hóa đơn thông thƣờng (bên bán lập)  Biên bản kiểm nghiệm  Phiếu xuất kho Thẻ kho  Báo cáo tổng hợp tồn kho b. Tài khoản sử dụng Để phản ánh giá trị nguyên vật liệu nhập, xuất, tồn kho trong kỳ một cách chặt chẽ, kế toán sử dụng tài khoản 152 – Nguyên vật liệu trực tiếp, và 43 tài khoản 621 – Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp để tập hợp chi phí nguyên vật liệu sử dụng trực tiếp sản xuất ra sản phẩm. Đồng thời, để thuận tiện theo dõi việc sử dụng nguyên vật liệu, kế toán đã mở chi tiết cho từng loại nguyên vật liệu nhƣ sau: Tài khoản 152 có 4 tài khoản chi tiết: - 152.1: Nguyên vật liệu chính - 152.2: Nguyên vật liệu – Nhiên liệu - 152.3: Nguyên vật liệu – Hóa chất - 152.4: Nguyên vật liệu – Bao bì c. Trình tự hạch toán Trong quá trình sản xuất, phân xƣởng có nhu cầu về vật liệu sẽ lập giấy đề nghị mua vật tƣ rồi chuyển đến phòng điều hành sản xuất, phòng điều hành sản xuất sẽ tiến hành mua vật tƣ bằng cách gửi đơn đặt hàng đến nhà cung cấp hoặc trực tiếp mua trên thị trƣờng. Khi nhận đƣợc hàng và hóa đơn của ngƣời bán, phòng điều hành sản xuất chuyển hóa đơn đến phòng kế toán lập phiếu nhập kho. Giá trị nguyên vật liệu của Công ty chủ yếu là mua ngoài nên khi nhập kho đƣợc xác định theo giá thực tế: Giá thực tế Giá mua nguyên vật liệu = ghi trên + mua ngoài hoá đơn Chi phí thu mua Chiết khấu thƣơng (phí vận chuyển, bốc mại, giảm giá vác, bốc dỡ) hàng mua (4.1) Giá xuất kho vật tƣ đƣợc phần mềm kế toán tự động tính theo phƣơng pháp bình quân gia quyền. (Trị giá vật tƣ tồn ĐK + Trị giá vật tƣ nhập trong kỳ) Giá thực tế xuất kho = (SL vật tƣ tồn ĐK + SL vật tƣ nhập trong kỳ) (4.2) Khi phân xƣởng cần vật liệu cho sản xuất sẽ lập phiếu đề nghị xuất kho có chữ ký của thủ kho và trƣởng bộ phận sản xuất gửi đến phòng kế toán và Giám đốc xét duyệt. Sau khi xét duyệt, kế toán vật tƣ lập phiếu xuất kho căn cứ vào phiếu đề nghị xuất kho của phân xƣởng. Phiếu xuất kho đƣợc lập thành 2 liên, 1 liên lƣu tại phòng kế toán để ghi sổ kế toán, 1 liên chuyển phân xƣởng để làm căn cứ xuất kho. Đồng thời, thủ kho căn cứ vào phiếu xuất kho để ghi vào thẻ kho. Cuối tháng, thủ kho tính ra tổng số nhập, xuất, tồn của nguyên liệu trên thẻ kho và đối chiếu số liệu với kế toán chi tiết hàng tồn kho. Để giúp công tác tính giá thành đƣợc nhanh chóng và gọn nhẹ hơn, hàng ngày, kế toán theo dõi nguyên liệu chính (phụ phẩm các tra) trên báo cáo 44 chi phí sản xuất. Sau đó, kế toán căn cứ vào báo cáo sản xuất và báo cáo tổng hợp tồn kho, lấy số liệu để lập phiếu xuất kho vào phần mềm kế toán. - Giấy đề nghị xuất kho Phụ phẩm cá tra (xem phụ lục chứng từ số 03) - Phiếu xuất kho Phụ phẩm cá tra (xem phụ lục chứng từ số 04) Trong tháng 12/2012, chi phí nguyên vật liệu trực tiếp đƣợc kế toán theo dõi nhƣ sau: - Ngày 11 tháng 12 năm 2012 căn cứ phiếu xuất kho số XKNVL_12/001, xuất kho 188.865 kg phụ phẩm cá tra để trực tiếp sản xuất sản xuất sản phẩm trị giá 1.141.122.624 đồng. Nợ TK 621: 1.141.122.624 Có TK 1521: 1.141.122.624 - Ngày 22 tháng 12 năm 2012 căn cứ phiếu xuất kho số XKNVL_12/005 xuất kho 187.865 kg phụ phẩm cá tra để trực tiếp sản xuất sản xuất sản phẩm trị giá 1.135.048.275 đồng. Nợ TK 621: 1.135.048.275 Có TK 1521: 1.135.048.275 - Ngày 31 tháng 12 năm 2012 căn cứ chứng từ nghiệp vụ khác số THOP_12/004 trích trƣớc chi phí phải trả tháng 12- thuê xe vận chuyển phụ phẩm 32.700.001 đồng. Nợ TK 621: 32.700.001 Có TK 3353: 32.700.001 - Cuối tháng, căn cứ chứng từ kế toán số KC_12/002 kế toán tiến hành tập hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp sang tài khoản chi phí sản xuất kinh doanh dở dang. Nợ TK 154: 2.308.870.900 Có TK 621: 2.308.870.900 d. Sổ chi tiết: (xem phụ lục sổ chi tiết số 01) - Cuối kỳ, kế toán tiến hành phân bổ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp vào giá thành thành phẩm. Đối với Công ty Tây Nam, tiêu thức phân bổ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp theo sản lƣợng sản phẩm hoàn thành. - Dựa vào sổ chi tiết, kế toán tổng kết đƣợc chi phí nguyên vật liệu đã sử dụng sản xuất sản phẩm. Việc phân bổ đƣợc thực hiện trên máy tính bằng bảng tính Excel, có thể khái quát nhƣ sau: Số lƣợng sản xuất Bột cá 87.110 kg Số lƣợng sản xuất Dầu cá 60.250 kg Chi phí nguyên vật liệu tập hợp chung cho cả hai sản phẩm là 2.308.870.900 đồng - Phân bổ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp sử dụng sản xuất sản phẩm: 45 Chi phí NVL chính phân bổ cho Bột cá = Chi phí NVL chính phân bổ cho Dầu cá = 2.308.870.900 x 87.110 = 1.364.859.827 87.110 + 60.250 2.308.870.900 x 60.250 = 944.011.073 87.110 + 60.250 Ta thấy chi phí vật liệu chính phân bổ cho Bột cá nhiều hơn Dầu cá là do lƣợng sản xuất của Bột cá trong tháng cao nên lƣợng nguyên liệu chính phân bổ cho sản phẩm này cao. 4.1.2.2 Kế toán chi phí nhân công trực tiếp Tiền lƣơng là biểu hiện về mặt giá trị của chi phí về lao động sống, là yếu tố cơ bản cấu thành nên giá trị sản phẩm. Vì thế Công ty rất chú trọng đến việc trả lƣơng cho cán bộ công nhân viên, coi đó là đòn bẩy tích cực, động viên họ hăng say sáng tạo làm việc nhằm tạo ra nhiều sản phẩm, tăng năng suất lao động góp phần làm giảm chi phí trong giá thành, đem lại hiệu quả cho sản xuất kinh doanh. Chi phí nhân công trực tiếp gồm: Tiền lƣơng chính, tiền làm thêm giờ, phụ cấp và các khoản trích theo lƣơng của công nhân trực tiếp sản xuất tại phân xƣởng. Việc tính lƣơng cho nhân kế toán rất quan trọng, vì hạch toán lƣơng sẽ giúp cho việc tính giá thành sản phẩm đƣợc chính xác. a. Chứng từ sử dụng  Bảng chấm công  Bảng thanh toán lƣơng  Bảng kê trích nộp các khoản theo lƣơng b. Tài khoản sử dụng: TK 622 “chi phí nhân công trực tiếp” dùng để tập hợp chi phí nhân công trực tiếp. c. Trình tự hạch toán Hiện nay công ty áp dụng chế độ trả tiền lƣơng theo thời gian cho công nhân trực tiếp sản xuất.Việc tính lƣơng và các khoản trích theo lƣơng chỉ áp dụng đối với những công nhân viên đƣợc chính thức tuyển dụng vào Công ty. Hàng ngày, phòng tổ chức theo dõi và thực hiện công việc chấm công cho từng nhân viên, và công nhân trực tiếp sản xuất ở 2 phân xƣởng. Cuối tháng, kế toán tổng hợp Bảng chấm công của từng phòng ban, phân xƣởng sản xuất có xác nhận của trƣởng phòng tổ chức hành chính và Giám đốc Công ty, để lên Bảng thanh toán lƣơng hàng tháng. - Cách tính lƣơng cho từng công nhân sản xuất: Mức lƣơng cơ bản tháng đƣợc xác định: 46 Lƣơng cơ bản tháng = Số ngày công x Đơn giá ngày công (4.3) Tùy theo trình độ, cấp bậc của công nhân mà đơn giá ngày công gồm hai mức cơ bản mà Công ty quy định cho tổ trƣởng nguyên liệu là 110.000 đồng, công nhân trực tiếp sản xuất là 90.000 đồng. Phụ cấp cơm là khoản phụ cấp tiền ăn giữa ca cho công nhân viên. Theo chế độ của Công ty thì công nhân đƣợc hƣởng phụ cấp 15.000 đồng/ngày làm việc bình thƣờng (8 tiếng). Đối với số ngày công nhân làm việc tăng ca (trên 8 tiếng) thì phụ cấp thêm 10.000 đồng. Vậy, đối với ngày làm việc tăng ca thì tổng phụ cấp cơm là 25.000 đồng/ngày. Phụ cấp cơm = số ngày làm việc x 15.000 + (Số ngày tăng ca x 10.000) (4.5) Tiền lƣơng làm thêm giờ: Đây là khoản làm thêm ngoài giờ, tăng ca…mà công nhân đƣợc hƣởng lƣơng thêm ngoài tiền lƣơng chính. Tiền lƣơng làm thêm giờ = Số giờ công x Đơn giá giờ công (4.5) Trong đó, Đơn giá giờ công = Đơn giá ngày công / 8giờ (4.6) Tiền lƣơng làm thêm giờ: Đây là khoản làm thêm ngoài giờ, tăng ca…mà công nhân đƣợc hƣởng lƣơng thêm ngoài tiền lƣơng chính. Tổng thu nhập tháng = Lƣơng cơ bản tháng + Tiền lƣơng làm thêm giờ + Phụ cấp cơm + Lƣơng nghỉ phép (nếu có) (4.7) - Các khoản trích theo lƣơng tại Công ty bao gồm Bảo hiểm xã hội (BHXH) TK 3383, Bảo hiểm y tế (BHYT) TK 3384, Kinh phí công đoàn (KPCĐ) TK 3382, Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) TK 3389. + BHXH: Công ty phải trích ra 24% tính theo lƣơng cơ bản của công nhân trực tiếp sản xuất, trong đó có 17% tính vào chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ, còn 7% trừ vào lƣơng của công nhân. Quỹ BHXH dùng để trợ cấp cho ngƣời lao động có tham gia đóng góp quỹ trong trƣờng hợp ốm đau, thai sản, tử tuất… + BHYT: Lấy 4,5% lƣơng cơ bản của công nhân trực tiếp sản xuất, trong đó 3% tính vào chi phí sản xuất kinh doanh, còn 1,5% trừ vào lƣơng ngƣời lao động. Quỹ BHYT sử dụng để đài thọ cho ngƣời lao động có tham gia đóng góp quỹ trong các hoạt động khám chữa bệnh. + KPCĐ: Lấy 2% tiền lƣơng công nhân trực tiếp sản xuất và tính toàn bộ vào chi phí sản xuất kinh doanh. KPCĐ là quỹ tài trợ cho hoạt động của công đoàn các cấp. + BHTN: Lấy 2% tiền lƣơng công nhân trực tiếp sản xuất, trong đó 1% tính vào chi phí sản xuất kinh, còn lại 1% trừ vào lƣơng ngƣời lao động. Công ty trích bảo hiểm cho công nhân dựa trên mức lƣơng cơ bản tham gia bảo hiểm xã hội do công ty quy định. Có 2 mức lƣơng cơ bản tham gia bảo hiểm xã hội là 1.958.000 đồng dành cho tổ trƣởng nguyên liệu và 1.904.600 đồng cho công nhân sản xuất. 47 Ví dụ: có thể trình bày cách tính lƣơng của nhân viên Nguyễn Văn Trận, chức vụ tổ trƣởng nguyên liệu ở bộ phận sản xuất ca 1 cụ thể nhƣ sau: Lƣơng cơ bản tháng = 10 x 110.000 = 1.100.000 đồng Phụ cấp cơm = 10 x 15.000 + (7 x 10.000) = 220.000 đồng (Trong 10 ngày công làm việc có 7 ngày tăng ca nên nhân viên đƣợc hƣởng thêm phần phụ cấp cho mỗi ngày tăng ca là 10.000) Tiền lƣơng làm thêm giờ = (110.000/8) x 49,5 = 680.625 đồng Tiền lƣơng nghỉ phép 1 ngày: 110.000 đồng Tổng thu nhập tháng = 1.100.000 + 220.000 + 680.625 + 110.000 = 2.111.000 đồng BHXH, BHYT… = 1.958.000 x 9,5% = 186.010 đồng Cuối tháng, Kế toán tiến hành thanh toán lƣơng cho nhân viên Nguyễn Văn Trận sau khi đã trừ các khoản BHXH, BHYT…. Phần thực lãnh còn lại của Nguyễn Văn Trận là 2.111.000 - 186.010 = 1.925.000 đồng. Tƣơng tự nhƣ vậy, ta có đƣợc tiền lƣơng của các nhân viên khác thông qua bảng thanh toán lƣơng tháng 12/2012 đƣợc lập tại phòng kế toán của Công ty. - Bảng thanh toán lƣơng bộ phận sản xuất (xem phụ lục chứng từ số 18) Trong tháng 12/2012, chi phí nhân công trực tiếp đƣợc tổng hợp nhƣ sau: - Ngày 31 tháng 12 năm 2012, chứng từ nghiệp vụ khác số THOP_12/003 trích trƣớc chi phí nhân công bộ phận trực tiếp sản xuất tháng 12 là 64.616.000 đồng. Nợ TK 622: 64.616.000 Có TK 3341: 64.616.000 - Ngày 31 tháng 12 năm 2012, chứng từ nghiệp vụ khác số THOP_12/003 trích trƣớc BHYT, BHXH, BHTN bộ phận trực tiếp sản xuất là 10.821.510 đồng. Nợ TK 622: 10.821.510 Có TK 3383: 10.821.510 - Cuối tháng, căn cứ chứng từ kế toán số KC_12/002 kế toán tiến hành tập hợp chi phí nhân công trực tiếp sang tài khoản chi phí sản xuất kinh doanh dở dang. Nợ TK 1541: 75.437.510 Có TK 622: 75.437.510 d. Sổ chi tiết: (xem phụ lục sổ chi tiết số 02) Tƣơng tự nhƣ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp cũng phân bổ theo sản lƣợng sản phẩm hoàn thành. 48 Số lƣợng sản xuất Bột cá 87.110 kg Số lƣợng sản xuất Dầu cá 60.250 kg Chi phí nhân công tập hợp chung cho cả hai sản phẩm là 75.437.510 đồng - Phân bổ chi phí nhân công trực tiếp sản xuất cho từng sản phẩm + Chi phí nhân công trực tiếp dùng để sản xuất Bột cá: 75.437.510 x 87.110 = 44.593.930 đồng 60.250 + 87.110 + Chi phí nhân công trực tiếp dùng để sản xuất Dầu cá: 75.437.510 x 60.250 = 30.843.580 đồng 60.250 + 87.110 4.1.2.3 Kế toán chi phí sản xuất chung Chi phí sản xuất chung ở Công ty Tây Nam là những chi phí phục vụ và quản lý chung cho tất cả các tổ sản xuất và toàn phân xƣởng mà không thuộc hai khoản mục chi phí nguyên vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp phát sinh hàng tháng tại các phân xƣởng của Công ty. Chi phí sản xuất chung ở Công ty bao gồm: Chi phí nhân viên, chi phí vật liệu, dụng cụ sản xuất, chi phí khấu hao tài sản cố định, chi phí dịch vụ mua ngoài và chi phí bằng tiền khác. a. Chứng từ sử dụng  Bảng thanh toán lƣơng cho nhân viên phục vụ phân xƣởng  Giấy đề nghị xuất kho  Phiếu xuất kho  Thẻ kho  Bảng tính khấu hao TSCĐ  Hoá đơn tiền điện, nƣớc  Phiếu chi  Bảng tính khấu hao tài sản cố định  Báo cáo chi phí sản xuất  Báo cáo tổng hợp tồn kho  Bảng phân bổ chi phí trả trƣớc ngắn hạn  Bảng phân bổ chi phí trả trƣớc dài hạn.... b. Tài khoản sử dụng Chi phí sản xuất chung đƣợc theo dõi trên TK 627 chung cho toàn Công ty và chi tiết theo các tiểu khoản sau: 49 TK 6271 – Chi phí nhân viên phân xƣởng . TK 6272 – Chi phí vật liệu. TK 6273 – Chi phí dụng cụ sản xuất . TK 6274 – Chi phí về khấu hao TSCĐ. TK 6277 – Chi phí về dịch vụ mua ngoài. TK 6278 – Chi phí bằng tiền khác Ngoài ra, Công ty còn sử dụng tài khoản 142, 242, 335 để theo dõi chi phí phân bổ và các chi phí trích trƣớc phát sinh ở phân xƣởng và các tài khoản 152, 111, 214, 334, 338, 131, 331,… dùng để theo dõi các chi phí phát sinh phục vụ phân xƣởng. c. Trình tự hạch toán  Chi phí nhân viên phân xưởng: Chi phí nhân viên: Gồm tiền lƣơng, tiền công của nhân viên quản lý, nhân viên phân xƣởng, nhân viên cơ điện, nhân viên bảo vệ..., phụ cấp và các khoản trích theo lƣơng của số nhân viên này. Chi phí nhân viên phân xƣởng cũng đƣợc kế toán theo dõi chính xác, đầy đủ đảm bảo cho quá trình sản xuất, và tiết kiệm chi phí giảm giá thành sản xuất. Đây cũng là khoản chi phí mà Công ty quan tâm góp phần tăng năng xuất lao động. Quá trình tính và thanh toán lƣơng cho nhân viên cũng tƣơng tự nhƣ đối với lƣơng nhân viên trực tiếp sản xuất. Kế toán sử dụng bảng chấm công của phòng tổ chức để làm căn cứ tính lƣơng cho nhân viên. Riêng đối với lƣơng nhân viên gián tiếp có mức lƣơng khoán/tháng tính cho 30 ngày công. Do đó, lƣơng cơ bản của nhân viên đƣợc tính nhƣ sau: Lƣơng cơ bản = (Mức lƣơng khoán / 30 ngày công) x Số ngày công (4.8) Thu nhập khác = Số giờ công x Đơn giá giờ công (4.9) Trong đó, Đơn giá giờ công = Đơn giá ngày công / 8giờ (4.10) Phụ cấp cơm là khoản phụ cấp tiền ăn giữa ca cho công nhân viên. Theo chế độ của Công ty thì công nhân đƣợc hƣởng phụ cấp 15.000 đồng/ngày làm việc bình thƣờng (8 tiếng). Đối với số ngày công nhân làm việc tăng ca (trên 8 tiếng) thì phụ cấp thêm 10.000 đồng. Vậy, đối với ngày làm việc tăng ca thì tổng phụ cấp cơm là 25.000 đồng/ngày. Phụ cấp cơm = số ngày làm việc x 15.000 + (Số ngày tăng ca x 10.000) (4.11) Tổng thu nhập tháng là: Lƣơng cơ bản tháng + Tiền lƣơng làm thêm giờ + Phụ cấp cơm 50 (4.12) Ví dụ: Có thể trình bày cách tính lƣơng của nhân viên Lê Hoàng Vĩnh Lộc, là giám sát sản xuất ở bộ phận điều hành sản xuất cụ thể nhƣ sau: Lƣơng CB tháng = (3.900.000 / 30 ) x 9 = 1.170.000 đồng Phụ cấp cơm = 9 x 15.000 + (7 x 10.000) = 205.000 đồng (Trong 9 ngày công làm việc có 7 ngày tăng ca nên nhân viên đƣợc hƣởng thêm phần phụ cấp cho mỗi ngày tăng ca là 10.000) Tiền lƣơng làm thêm giờ = ((3.900.000 / 30) / 8h) x 66,5 = 1.080.625 Tổng thu nhập tháng = 1.170.000 + 205.000 + 1.080.625 = 2.456.000 BHXH, BHYT… = 2.153.800 x 9,5% = 204.611 đồng Cuối tháng, Kế toán tiến hành thanh toán lƣơng cho nhân viên Lê Hoàng Vĩnh Lộc sau khi đã trừ các khoản BHXH, BHYT... Phần thực lãnh còn lại của Lê Hòang Vĩnh Lộc là 2.456.000 – 204.611 = 2.251.000 đồng. Tƣơng tự nhƣ vậy, ta có đƣợc tiền lƣơng của các nhân viên khác thông qua bảng thanh toán lƣơng tháng 12/2012 đƣợc lập tại phòng kế toán của Công ty. - Bảng thanh toán lƣơng bộ phận điều hành và cơ điện (xem phụ lục chứng từ số 19) Trong tháng 12/2012, chi phí nhân công trực tiếp đƣợc tổng hợp nhƣ sau: - Ngày 31 tháng 12 năm 2012, căn cứ chứng từ nghiệp vụ khác số THOP_12/003 trích trƣớc chi phí nhân công bộ phận gián tiếp sản xuất tháng 12 là 28.732.000 đồng. Nợ TK 6271: 28.732.000 Có TK 3341: 28.732.000 - Ngày 31 tháng 12 năm 2012, căn cứ chứng từ nghiệp vụ khác số THOP_12/003 trích trƣớc BHYT, BHXH, BHTN bộ phận gián tiếp sản xuất là 6.279.840 đồng. Nợ TK 6271: 6.279.840 Có TK 3383: 6.279.840 - Cuối tháng, căn cứ chứng từ kế toán số KC _12/002 kế toán tiến hành tập hợp chi phí nhân công gián tiếp sang tài khoản chi phí sản xuất kinh doanh dở dang. Nợ TK 1541: 35.011.840 Có TK 6271: 35.011.840  Chi phí vật liệu dùng cho quản lý: Chi phí vật liệu phục vụ phân xƣởng bao gồm: Bao PP trắng có tráng, Bao PP tráng in, củi trấu, than cám 3a. Trình tự hạch toán công tác nhập, xuất kho vật liệu giống nhƣ nhập và xuất kho nguyên vật liệu chính. Hàng ngày, các nghiệp vụ phát sinh đƣợc kế 51 toán ghi nhận và lập phiếu nhập, xuất kho vật tƣ bằng giấy tay. Sau đó, để giảm bớt công việc kế toán, và để thuận tiện trong việc quản lý chi phí và tính giá thành sản phẩm, đều đặn khoản 3 đến 5 ngày, kế toán tập hợp và nhập các phiếu nhập, xuất kho vật tƣ vào phần mềm kế toán. - Giấy đề nghị xuất kho (xem phụ lục chứng từ số 05) - Phiếu xuất kho Củi trấu (xem phụ lục chứng từ số 06) - Phiếu xuất kho Bao PP trắng có tráng (xem phụ lục chứng từ số 07) - Báo cáo chi phí sản xuất (xem phụ lục chứng từ số 17) Trong tháng 12/2012 chi phí vật liệu sử dụng sản xuất sản phẩm đƣợc phản ánh nhƣ sau: - Ngày 01 tháng 12 năm 2012, phiếu xuất kho số XKBB_12/001 xuất kho bao PP trắng có tráng trị giá 2.733.750 đồng. Nợ TK 6272: 2.733.750 Có TK 1524: 2.733.750 - Ngày 01 tháng 12 năm 2012, phiếu xuất kho số XKNL_12/001 xuất kho củi trấu trị giá 5.649.400 đồng. Nợ TK 6272: 5.649.400 Có TK 1524: 5.649.400 … - Ngày 14 tháng 12 năm 2012, phiếu xuất kho số XKBB_12/005 xuất kho bao PP trắng có tráng trị giá 2.430.000 đồng. Nợ TK 6272: 2.430.000 Có TK 1524: 2.430.000 … - Ngày 16 tháng 12 năm 2012, phiếu xuất kho số XKNL_12/020 xuất kho củi trấu trị giá 8.671.500 đồng. Nợ TK 6272: 8.671.500 Có TK 1522: 8.671.500 - Cuối tháng, căn cứ chứng từ kế toán số KC_12/002 kế toán tiến hành tập hợp chi phí vật liệu sang tài khoản chi phí sản xuất kinh doanh dở dang. Nợ TK 1541: 124.840.825 Có TK 6272: 124.840.825  Chi phí khấu hao TSCĐ: Chi phí khấu hao bao gồm: chi phí khấu hao tài sản cố định thuộc các phân xƣởng sản xuất kinh doanh nhƣ: máy móc thiết bị, nhà xƣởng, phƣơng tiện vận tải… cho hoạt động sản xuất kinh doanh. 52 Công ty đã áp dụng thông tƣ số 206 ngày 11/12/2003 để quản lý hạch toán TSCĐ, việc trích khấu hao đƣợc công ty áp dụng theo phƣơng pháp đƣờng thẳng.Theo phƣơng pháp khấu hao đƣờng thẳng, mức khấu hao hàng năm (MKH năm) của một TSCĐ đƣợc tính theo công thức sau: MKH năm = Nguyên giá TSCĐ x Tỷ lệ khấu hao năm 1 Trong đó, Tỷ lệ khấu hao = x 100 Số năm sử dụng dự kiến (4.13) (4.14) Hàng tháng, kế toán tiến hành trích khấu hao TSCĐ theo đúng chế độ quy định. Dựa vào nguyên giá TSCĐ và số năm tính khấu hao để tính khấu hao hàng năm và khấu hao tháng sau đó. Việc tính khấu hao toàn bộ tài sản do phần mềm kế toán máy thực hiện qua các thông tin về nguyên giá và thời gian sử dụng ƣớc tính của tài sản. Phần mềm kế toán máy tự động vào sổ nhật ký chung, sổ cái TK 214, sổ chi tiết và sổ tổng hợp TK 6274. Cuối năm tài chính, kế toán tổng hợp lại toàn bộ TSCĐ đã có tình hình biến động tăng, giảm TSCĐ trong năm. Và từ đó phân bổ khấu hao tháng cho các bộ phận. - Bảng tính khấu hao TSCĐ (xem phụ lục chứng từ số 14) Trong tháng 12/2012, chi phí khấu hao TSCĐ đƣợc phản ánh nhƣ sau: - Ngày 31 tháng 12 năm 2012, căn cứ chứng từ hạch toán khấu hao TSCĐ số KH_12/001 kế toán trích khấu hao TSCĐ phòng sản xuất tháng 12 số tiền 18.738.918 đồng. Nợ TK 6274: 18.738.918 Có TK 2141: 18.738.918 - Ngày 31 tháng 12 năm 2012, căn cứ chứng từ hạch toán khấu hao TSCĐ số KH_12/001 kế toán trích khấu hao TSCĐ phân xƣởng sản xuất tháng 12 số tiền là 124.807.947 đồng. Nợ TK 6274: 124.807.947 Có TK 2141: 124.807.947 - Ngày 31 tháng 12 năm 2012, căn cứ chứng từ hạch toán khấu hao TSCĐ số KH_12/001 kế toán trích khấu hao TSCĐ bộ phận xây dựng tháng 12 số tiền 7.979.441 đồng. Nợ TK 6274: 7.979.441 Có TK 2141: 7.979.441 - Cuối tháng, căn cứ chứng từ kế toán số KC_12/002 kế toán tiến hành tập hợp chi phí khấu hao TSCĐ sang tài khoản chi phí sản xuất kinh doanh dở dang. Nợ TK 1541: 151.526.306 Có TK 6274: 151.526.306 53  Chi phí dịch vụ mua ngoài: Chi phí dịch vụ mua ngoài gồm: Tiền điện, nƣớc, phân bổ chi phí trả trƣớc ngắn hạn và dài hạn… Hàng tháng căn cứ vào các bảng chiết tính điện, nƣớc của Nhà máy Công nghệ Thực phẩm Miền Tây về số tiền điện nƣớc mà công ty đã tiêu thụ (Công ty dùng chung đồng hồ điện, nƣớc với Nhà máy Công nghệ Thực phẩm Miền Tây nên hàng tháng Nhà máy chiết tính lại với Công ty), kế toán mua hàng và kế toán công nợ phải trả nhập các chứng từ phát sinh vào phần mềm và theo dõi trên các sổ chi tiết TK 331, TK 111. Sau đó, phần mềm kế toán sẽ ghi vào sổ Nhật ký chung cuối tháng ghi vào sổ cái TK 627. - Phiếu chi tiền nƣớc (xem phụ lục chứng từ số 08) - Giấy đề nghị thanh toán tiền nƣớc (xem phụ lục chứng từ số 09) - Hóa đơn nƣớc (xem phụ lục chứng từ số 10) - Phiếu chi tiền điện (xem phụ lục chứng từ số 11) - Bảng chiết tính điện tiêu thụ (xem phụ lục chứng từ số 12) Trong tháng 12 chi phí dich vụ mua ngoài đƣợc phản ánh nhƣ sau: - Ngày 31 tháng 12 năm 2012, căn cứ chứng từ nghiệp vụ khác số THOP_12/001 phân bổ chi phí trả trƣớc ngắn hạn tháng 12 (tẩy cáu cặn lò hơi). Nợ TK 6277: 4.250.000 Có TK 1424: 4.250.000 - Ngày 31 tháng 12 năm 2012, căn cứ chứng từ nghiệp vụ khác số THOP_12/002 phân bổ chi phí trả trƣớc dài hạn tháng 12 (kiểm định kỹ thuật an toàn nồi hơi). Nợ TK 6277: 104.167 Có TK 2428: 104.167 - Ngày 31 tháng 12 năm 2012, căn cứ chứng từ nghiệp vụ khác số THOP_12/004 trích trƣớc chi phí phải trả- chi phí nƣớc phục vụ sản xuất. Nợ TK 6277: 2.723.638 Có TK 3531: 2.723.638 - Ngày 31 tháng 12 năm 2012, căn cứ chứng từ nghiệp vụ khác số THOP_12/004 trích trƣớc chi phí phải trả- chi phí điện phục vụ sản xuất . Nợ TK 6277: 58.935.934 Có TK 3531: 58.935.934 - Cuối tháng, căn cứ chứng từ kế toán số KC_12/002 kế toán tiến hành tập hợp chi phí dịch vụ mua ngoài sang tài khoản chi phí sản xuất kinh doanh dở dang. 54 Nợ TK 1541: 66.013.739 Có TK 6277: 66.013.739  Chi phí khác bằng tiền: Bao gồm: Chi phí nhiên liệu mua ngoài; mua vật tƣ phục vụ phân xƣởng; vật liệu dùng sửa chữa, bảo dƣỡng TSCĐ, và các vật liệu dùng cho quản lý chung ở các phân xƣởng sản xuất, mua chỉ may, bao tay len, khẩu trang phục vụ phân xƣởng; phụ cấp xăng đi công tác cho công nhân; phân bổ chi phí trả trƣớc ngắn hạn và dài hạn;… Hàng tháng khi có các chứng từ phát sinh và đƣợc sự phê chuẩn của Giám đốc công ty, kế toán thanh toán lập phiếu chi thành 2 liên, một liên lƣu tại phòng kế toán để ghi sổ kế toán, một liên chuyển qua cho thủ quỹ chi tiền. Trình tự này đƣợc kế toán thực hiện trên phần mềm từ công việc vào sổ nhật ký chung đến các Sổ cái tài khoản 627. Đồng thời kế toán theo dõi quá trình thu, chi trong sổ nhật ký thu tiền và sổ nhật ký chi tiền. - Phiếu chi tiền nƣớc uống đóng chai (xem phụ lục chứng từ số 13) Trong tháng 12/2012, chi phí bằng tiền khác đƣợc phản ánh nhƣ sau: - Ngày 04 tháng 12 năm 2012, phiếu chi số PC_12/004 thanh tiền đổi gas phục vụ phân xƣởng là 401.818 đồng. Nợ TK 6278: 401.818 Có TK 1111: 401.818 - Ngày 06 tháng 12 năm 2012, phiếu chi số PC_12/006 trả tiền mua nƣớc uống đóng chay phục vụ phân xƣởng là 1.008.000 đồng. Nợ TK 6278: 1.008.000 Có TK 1111: 1.008.000 … - Ngày 31 tháng 12 năm 2012, chứng từ nghiệp vụ khác THOP_12/001 phân bổ chi phí trả trƣớc ngắn hạn – Chi phí sửa chữa thƣờng xuyên số tiền là 37.589.064 đồng. Nợ TK 6278: 37.589.064 Có TK 1111: 37.589.064 - Cuối tháng, căn cứ chứng từ kế toán số KC_12/002 kế toán tiến hành tập hợp chi phí bằng tiền khác sang tài khoản chi phí sản xuất kinh doanh dở dang. Nợ TK 1541: 46.986.372 Có TK 6278: 46.986.372 d. Sổ chi tiết - Sổ chi tiết tài khoản 6271 (xem phụ lục sổ chi tiết số 03) - Sổ chi tiết tài khoản 6271 (xem phụ lục sổ chi tiết số 04) 55 - Sổ chi tiết tài khoản 6271 (xem phụ lục sổ chi tiết số 05) - Sổ chi tiết tài khoản 6271 (xem phụ lục sổ chi tiết số 06) - Sổ chi tiết tài khoản 6271 (xem phụ lục sổ chi tiết số 07) * Dựa vào số liệu tổng hợp đƣợc từ các sổ chi tiết chi phí sản xuất chung các tài khoản 6271, 6272, 6274, 6277, 6278, ta tiến hành phân bổ chi phí cho từng sản phẩm nhƣ sau: Số lƣợng sản xuất Bột cá 87.110 kg Số lƣợng sản xuất Dầu cá 60.250 kg Chi phí nhân viên phân xƣởng tập hợp chung cho cả hai sản phẩm là 35.011.840 đồng. Chi phí vật liệu tập hợp chung cho cả hai sản phẩm là 114.209.575 đồng, chi phí bao bì phát sinh riêng cho Bột cá là 10.631.250 đồng. Chi phí khấu hao TSCĐ tập hợp chung cho cả hai sản phẩm là 151.526.306 đồng. Chi phí dịch vụ mua ngoài tập hợp chung cho cả hai sản phẩm là 66.013.739 đồng. Chi phí bằng tiền khác tập hợp chung cho cả hai sản phẩm là 46.986.372 đồng. - Phân bổ chi phí nhân viên phân xưởng Chi phí nhân viên phân xƣởng tập hợp đƣợc tháng 12 là 35.011.840 đồng, phân bổ cho từng sản phẩm. + Chi phí nhân công gián tiếp dùng để sản xuất Bột cá: 35.011.840 x 87.110 = 20.696.806 đồng 60.250 + 87.110 + Chi phí nhân công gián tiếp dùng để sản xuất Dầu cá: 35.011.840 x 60.250 = 14.315.034 đồng 60.250 + 87.110 - Phân bổ chi phí vật liệu cho sản phẩm hoàn thành Trong tháng 12/2012, chi phí Bao bì tập hợp đƣợc thông qua Báo cáo nhập, xuất, tồn kho vật tƣ là 10.631.250 đồng, chi phí này chỉ phát sinh riêng cho Bột cá là Bao PP trắng có tráng: 10.631.250 đồng Chi phí nhiên liệu đƣợc tập hợp chung cho cả 2 sản phẩm theo bảng tổng hợp nhập, xuất, tồn kho là 114.209.575 đồng và đƣợc phân bổ nhƣ sau: 56 + Chi phí vật liệu dùng để sản xuất Bột cá: 114.209.575 x 87.110 = 67.513.546 đồng 60.250 + 87.110 + Chi phí vật liệu dùng để sản xuất Dầu cá: 114.209.575 x 60.250 = 46.696.029 đồng 60.250 + 87.110 Chi phí vật liệu phân bổ cho Bột cá = 10.631.250 + 67.513.546 = 78.144.796 đồng Chi phí vật liệu phân bổ cho Dầu cá = 46.696.029 đồng - Phân bổ chi phí khấu hao: Trong tháng 12/2012, Chi phí khấu hao tại phân xƣởng là 151.526.306 đồng, phân bổ cho Bột cá và Dầu cá theo sản lƣợng sản xuất, phân bổ chi phí nhƣ sau: + Chi phí vật liệu dùng để sản xuất Bột cá: 151.526.306 x 87.110 = 89.572.859 đồng 60.250 + 87.110 + Chi phí vật liệu dùng để sản xuất Dầu cá: 151.526.306 x 60.250 = 61.953.447 đồng 60.250 + 87.110 - Phân bổ chi phí dịch vụ mua ngoài Theo sổ chi tiết, chi phí dịch vụ mua ngoài tập hợp đƣợc là 66.013.739 đồng, phân bổ nhƣ sau: + Chi phí vật liệu dùng để sản xuất Bột cá: 66.013.739 x 87.110 = 39.023.187 đồng 60.250 + 87.110 + Chi phí vật liệu dùng để sản xuất Dầu cá: 66.013.739 x 60.250 = 26.990.552 đồng 60.250 + 87.110 - Phân bổ chi phí bằng tiền khác Theo sổ chi tiết, chi phí bằng tiền khác tập hợp đƣợc là 46.986.372 đồng, phân bổ nhƣ sau: 57 + Chi phí vật liệu dùng để sản xuất Bột cá: 46.986.372 x 87.110 = 27.780.695 đồng 60.250 + 87.110 + Chi phí vật liệu dùng để sản xuất Dầu cá: 46.986.372 x 60.250 = 19.205.677 đồng 60.250 + 87.110 4.1.3 Kế toán tổng hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm 4.1.3.1 Tập hợp chi phí  Chứng từ kế toán sử dụng: Chứng từ kế toán (phiếu kết chuyển) - Chứng từ kế toán của sản phẩm Bột cá (xem phụ lục chứng từ số 01) - Chứng từ kế toán của sản phẩm Dầu cá (Xem phụ lục chứng từ số 02)  Tài khoản sử dụng: Bộ phận kế toán tại Công ty vận dụng phƣơng pháp kê khai thƣờng xuyên trong hạch toán hàng tồn kho nên tất cả các chi phí sản xuất đều đƣợc tập hợp vào tài khoản 154 – Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang. Tài khoản này đƣợc Công ty mở chi tiết cho phù hợp với tình hình sản xuất của Công ty. Để tính giá thành thực tế của sản phẩm hoàn thành nhập kho, kế toán sử dụng tài khoản 1541 – Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang. Bên Nợ: Là tập hợp các chi phí sản xuất trong tháng, trên cơ sở bên Có của các tài khoản 621, 622, 627 phải bằng với bên Nợ của tài khoản 1541. Bên Có: Là giá trị thực tế của thành phẩm hoàn thành nhập kho. Giá trị bên Có của tài khoản 154.1 bằng với giá trị bên Nợ của hai tài khoản 1551 và 1552 cộng lại với nhau. Trong tháng 12/2012, căn cứ chứng từ kế toán số KC_12/002 chi phí đƣợc tập hợp cho sản phẩm Bột cá nhƣ sau: Nợ TK 1541: 1.664.672.100 Có TK 621: 1.364.859.827 Có TK 622: 44.593.930 Có TK 6271: 20.696.806 Có TK 6272: 78.144.796 Có TK 6274: 89.572.859 Có TK 6277: 39.023.187 Có TK 6278: 27.780.695 58 Và chi phí đƣợc tập hợp cho sản phẩm Dầu cá nhƣ sau: Nợ TK 1541: 1.144.015.392 Có TK 621: 944.011.073 Có TK 622: 30.843.580 Có TK 6271: 14.315.034 Có TK 6272: 46.696.029 Có TK 6274: 61.953.447 Có TK 6277: 26.990.552 Có TK 6278: 19.205.677 4.1.3.2 Đánh giá sản phẩm dở dang Việc đánh giá sản phẩm dở dang có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc tính toán chính xác giá thành thực tế của sản phẩm hoàn thành. Nhƣng vì đặc điểm sản xuất của Công ty TNHH Xuất Nhập Khẩu Tây Nam, nguyên vật liệu chính xuất kho đƣợc kế toán tổng hợp một lần vào cuối tháng, nguyên vật liệu còn tồn tại phân xƣởng cuối tháng sẽ nhập lại kho hoặc để lại phân xƣởng, tiếp tục sản xuất cho tháng sau nên không có sản phẩm dở dang. Do đó, trong khâu sản xuất của Công ty, cuối tháng sản phẩm hoàn thành không tồn động sản phẩm dở dang, và cũng ít hoặc gần nhƣ không có các khoản thiệt hại trong sản xuất. 4.1.3.3 Phương pháp tính giá thành Công ty sử dụng phƣơng pháp tính giá thành là phƣơng pháp giản đơn. Trong tháng 12/2012, Công ty không có phế liệu thu hồi trong sản xuất, cũng nhƣ các khoản thiệt hại và không có chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ và cuối kỳ nhƣ đã nêu ở phần trên, do đó giá thành thực tế sản phẩm hoàn thành nhập kho cụ thể nhƣ sau: Giá thành thực tế của Bột cá: 0 + 1.664.672.100 + 0 = 1.664.672.100 đồng Giá thành thực tế của Dầu cá: 0 + 1.144.015.392 + 0 = 1.144.015.392 đồng Cuối kỳ, kế toán tiến hành phân bổ và tính giá thành sản phẩm thông qua bảng tính giá thành bằng Excel. Thông qua bảng tính giá thành ta tập hợp đƣợc giá thành thực tế của từng sản phẩm nhƣ sau: + Giá thành thực tế Bột cá: 1.644.672.100 đồng 1.644.672.100 Đơn giá Bột cá = = 19.110 đồng/kg 87.110 59 + Giá thành thực tế Dầu cá: 1.144.015.392 đồng 1.144.015.392 Đơn giá Dầu cá = = 18.988 đồng/kg 60.250 - Trình tự nhập kho thành phẩm: Hàng ngày, sản phẩm sản xuất hoàn thành kế toán tiến hành lập phiếu nhập kho thành phẩm và theo dõi sản phẩm hoàn thành trên Báo cáo chi phí sản xuất, đồng thời Thủ kho theo dõi trên thẻ kho. - Phiếu nhập kho Dầu cá (xem phụ lục chứng từ số 15) - Phiếu nhập kho Bột cá (xem phụ lục chứng từ số 16) - Báo cáo chi phí sản xuất (xem phụ lục chứng từ số 17) - Sổ chi tiết tài khoản 1551 Dầu cá (xem phụ lục sổ chi tiết số 09) - Sổ chi tiết tài khoản 1552 Bột cá (xem phụ lục sổ chi tiết số 08) - Bảng tổng hợp chi tiết vật liệu, sản phẩm, công cụ, dụng cụ (xem phụ lục sổ chi tiết số 10) Trong tháng 12 năm 2012 tình hình nhập kho thành phẩm nhƣ sau: - Ngày 01 tháng 12 năm 2012, phiếu nhập kho số NKFM_ 12/001 nhập kho Bột cá từ sản xuất số lƣợng 4.480 kg trị giá 85.612.800 đồng. Nợ TK 1551: 85.612.800 Có TK 1541: 85.612.800 - Ngày 01 tháng 12 năm 2012, phiếu nhập kho số NKFO_12/001nhập kho Dầu cá từ sản xuất số lƣợng 3.100 kg trị giá 58.859.700 đồng. Nợ TK 1552: 58.859.700 Có TK 1541: 58.859.700 … - Ngày 09 tháng 12 năm 2012, phiếu nhập kho số NKFO_12/009 nhập kho Dầu cá từ sản xuất số lƣợng 3.500 kg trị giá 66.454.500 đồng. Nợ TK 1552: 66.454.500 Có TK 1541: 66.454.500 - Ngày 10 tháng 12 năm 2012, phiếu nhập kho số NKFM_12/012 nhập kho Bột cá từ sản xuất số lƣợng 4.950 kg trị giá 94.594.500 đồng. Nợ TK 1551: 94.594.500 Có TK 1541: 94.594.500 … 60 Bảng 4.1: Phiếu tính giá thành sản phẩm Bột cá tháng 12/2012 Đơn vị tính: đồng S T T I II 1 2 III 1 2 3 4 5 6 KHOẢN MỤC CHI PHÍ NGUYÊN VẬT LIỆU TRỰCTIẾP Nguyên vật liệu chính Chi phí vận chuyển nguyên liệu Chi phí bốc xếp nguyên liệu CHI PHÍ NHÂN CÔNG TRỰC TIẾP Lƣơng CB công nhân trực tiếp sản xuất BHXH+BHYT+BHTN CHI PHÍ SẢN XUẤT CHUNG Chi phí nhân viên phân xƣởng Lương nhân viên (gián tiếp sản xuất) BHXH+BHYT+BHTN Chi phí vật liệu Phân bổ công cụ, dụng cụ Khấu hao TSCĐ Chi phí dịch vụ mua ngoài Chi phí bằng tiền khác Tổng cộng CPSX DD ĐẦU KỲ CPSX PS TRONG KỲ CPSX DD GIÁ THÀNH CUỐI THỰC TẾ KỲ TK NỢ TK CÓ x x - 1.364.859.827 - 621 621 621 x 622 622 x x 627,1 627,1 627,2 627,3 627,4 627,7 627,8 x 152,1 335,3 335,3 x 334,1 338,3 x x 334,1 338,3 152 153 214,1 335,1 152,142 x - 1.354.529.635 19.330.192 44.593.930 38.196.931 6.396.999 255.218.343 20.696.806 16.984.558 3.712.248 78.144.796 89.572.859 39.023.187 27.780.695 1.664.672.100 - Nguồn: Báo cáo từ phòng kế toán của Công ty, 2012. 61 SỐ LƢỢNG GIÁ THÀNH ĐƠN VỊ SP 1.364.859.827 87.110 15.668 1.354.529.635 19.330.192 44.593.930 38.196.931 6.396.999 255.218.343 20.696.806 16.984.558 3.712.248 78.144.796 89.572.859 39.023.187 27.780.695 1.664.672.100 87.110 87.110 87.110 87.110 87.110 87.110 87.110 87.110 87.110 87.110 87.110 87.110 87.110 - 15.446 222 512 438 73 2.930 238 195 43 897 1.028 448 319 19.110 Bảng 4.1: Phiếu tính giá thành sản phẩm Dầu cá tháng 12/2012 Đơn vị tính: đồng S T T I KHOẢN MỤC CHI PHÍ NGUYÊN VẬT LIỆU TRỰCTIẾP Nguyên vật liệu chính Chi phí vận chuyển nguyên liệu Chi phí bốc xếp nguyên liệu CHI PHÍ NHÂN CÔNG TRỰC TIẾP Lƣơng CB công nhân trực tiếp sản xuất BHXH+BHYT+BHTN II 1 2 II I CHI PHÍ SẢN XUẤT CHUNG 1 Chi phí nhân viên phân xƣởng Lương nhân viên (gián tiếp sản xuất) BHXH+BHYT+BHTN 2 Chi phí vật liệu 3 Phân bổ công cụ, dụng cụ 4 Khấu hao TSCĐ 5 Chi phí dịch vụ mua ngoài 6 Chi phí bằng tiền khác Tổng cộng CPSX DD ĐẦU KỲ CPSX PS TRONG KỲ CPSX DD CUỐI KỲ GIÁ THÀNH THỰC TẾ SỐ LƢỢNG GIÁ THÀNH ĐƠN VỊ SP TK NỢ TK CÓ x x - 944.011.073 - 944.011.073 60.250 15.668 621 621 621 x 622 622 152,1 335,3 335,3 x 334,1 338,3 - 930.641.264 13.369.809 30.843.580 26.419.069 4.424.511 - 930.641.264 13.369.809 30.843.580 26.419.069 4.424.511 60.250 60.250 60.250 60.250 60.250 15.446 222 x x x 627,1 627,1 627,2 627,3 627,4 627,7 627,8 x x 334,1 338,3 152 153 214,1 335,1 152,142 x - 173.512.756 14.315.034 11.747.442 2.567.592 46.696.029 61.953.447 26.990.552 19.205.677 1.144.015.392 - 173.512.756 14.315.034 11.747.442 2.567.592 46.696.029 61.953.447 26.990.552 19.205.677 1.144.015.392 60.250 60.250 60.250 60.250 60.250 60.250 60.250 60.250 - 2.808 238 195 43 775 Nguồn: Báo cáo từ phòng kế toán của Công ty, 2012. 62 512 438 73 1.028 448 319 18.988 4.1.4 Sổ tổng hợp 4.1.4.1 Sổ nhật ký chung (xem phụ lục sổ tổng hợp số 01) 4.1.4.2 Sổ cái - Sổ cái tài khoản 621 (xem phụ lục sổ tổng hợp số 02) - Sổ cái tài khoản 622 (xem phụ lục sổ tổng hợp số 03) - Sổ cái tài khoản 627 (xem phụ lục sổ tổng hợp số 04) - Sổ cái tài khoản 154 (xem phụ lục sổ tổng hợp số 05) - Sổ cái tài khoản 155 (xem phụ lục sổ tổng hợp số 06) 4.2 PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN GIÁ THÀNH SẢN PHẨM 4.2.1 Tỷ trọng các khoản mục chi phí trong giá thành sản phẩm 4.2.1.1 Tỷ trọng các khoản mục chi phí trong giá thành Bột cá 9.97% 11.43% 1.52% 15.33% 1.31% 2.68% 87.26% 88.51% 10/2012 11/2012 81.99% 12/2012 Chú thích: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Chi phí nhân công trực tiếp Chi phí sản xuất chung Hình 4.1 Sơ đồ tỷ trọng các khoản mục chi phí trong giá thành Bột cá Từ biểu đồ tỷ trọng các khoản mục giá thành Bột cá ta thấy, chi phí nguyên vật liệu trong sản phẩm Bột cá chiếm tỷ trọng cao nhất, ở tháng 10/2012 là 88,51%, tháng 11/2012 là 87,26% tháng 12/2012 là 81,99%. Trong khoản mục này, chi phí nguyên vật liệu chính – phụ phẩm cá tra là chủ yếu, điều này cho thấy công ty có kế hoạch tiết kiệm chi phí. Kế tiếp là chi phí sản xuất chung, tại tháng 10/2012 là 9,97%, tháng 11/2012 là 11,43%, và tháng 12/2012 là 15,33%. Chi phí sản xuất chung tăng qua các tháng, nguyên nhân có thể do tăng chi phí tiếp khách, hội nghị, tiệc tùng…Bên cạnh đó do tỷ trọng chi phí nguyên vật liệu giảm nên tỷ trọng chi phí nhân công trực tiếp hoặc tỷ 63 trọng chi phí sản xuất chung phải tăng. Cuối cùng là chi phí nhân công trực tiếp chiếm tỷ trọng thấp nhất, lần lƣợt qua các tháng là 1,52%, 1,31%, và 2,68%, khoản mục chi phí này giảm trong tháng 11/2012 nhƣng lại tăng lên trong tháng 12/2012. Nhƣng khoản mục chi phí này chiếm tỷ trọng không đáng kể trong tổng chi phí. Tuy nhiên Công ty cũng cần phải xem xét nguyên nhân tăng giảm để tìm ra biện pháp khắc phục và quản lý tốt chi phí hơn. 4.2.1.2 Tỷ trọng các khoản mục chi phí trong giá thành Dầu cá 9.36% 10.81% 1.53% 14.78% 1.32% 2.70% 10/2012 82.52% 87.87% 89.11% 11/2012 12/2012 Chú thích: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Chi phí nhân công trực tiếp Chi phí sản xuất chung Hình 4.2 Sơ đồ tỷ trọng các khoản mục chi phí trong giá thành Dầu cá Qua biểu đồ ta thấy, cũng nhƣ Bột cá chi phí nguyên vật liệu trong giá thành Dầu cá chiếm tỷ trọng cao nhất, ở tháng 10/2012 là 89,11%, tháng 11/2012 là 87,87%, tháng 12/2012 là 82,52%. Trong khoản mục này, chi phí nguyên vật liệu chính cũng là phụ phẩm cá tra là chủ yếu. Kế tiếp là tỷ trọng chi phí sản xuất chung cũng tăng , tại tháng 10/2012 là 9,36%, tháng 11/2012 là 10,81%, tháng 12/2012 là 14,78%. Chi phí sản xuất chung tăng, đây là biểu hiện chƣa tốt trong công tác quản lý chi phí của công ty. Cuối cùng là chi phí nhân công trực tiếp chiếm tỷ trọng thấp nhất, lần lƣợt qua các tháng là 1,53%, 1,31%, 2,69%, khoản mục chi phí này giảm trong tháng 11/2012, nhƣng lại tăng trong tháng 12/2012. Nhìn chung trong cả hai sản phẩm, tỷ trọng của chi phí nguyên vật liệu chiếm cao nhất, kế đó là chi phí là chi phí sản xuất chung và chi phí nhân công trực tiếp. Để tìm hiểu nguyên nhân tăng giảm tỷ trọng của các khoản mục chi phí qua các tháng, ta đi sâu nghiên cứu sự biến động các yếu tố cấu tạo nên giá thành của hai sản phẩm Bột cá và Dầu cá. 64 4.2.2 Phân tích biến động giá thành Bột cá 4.2.2.1 Phân tích biến động giá thành đơn vị Bảng 4.1: Phân tích biến động các khoản mục giá thành Bột cá Đơn vị tính: đồng Giá thành đơn vị Khoản mục Giá thành đơn vị Đ V T Số lƣợng Kg Chi phí NVL đ/kg trực tiếp Chi phí NC đ/kg trực tiếp Chi phí sản đ/kg xuất chung TỔNG CỘNG Biến động Số tuyệt đối Số tƣơng đối (%) T11/ T12/ T11/ T12/ T10 T11 T10 T11 - 46.570 - 74.460 - 22,37 - 46,09 10/2012 11/2012 12/2012 208.140 161.570 87.110 15.995 15.462 15.668 - 533 206 - 3,33 1,33 275 232 512 - 43 280 - 15,64 120.69 1.802 2.026 2.930 224 904 12,43 44,62 18.071 17.720 19.110 -351 1.390 - 1,94 Nguồn: Tính toán và tổng hợp từ các bảng báo cáo từ phòng kế toán của Công ty, 2012. Qua bảng phân tích các khoản mục của giá thành ta thấy rằng giá thành của Bột cá tăng giảm không ổn định qua các tháng. Tình hình tăng giảm cụ thể nhƣ sau: Tháng 11/2012 giá thành Bột cá giảm so với tháng 10/2012 là 351 đồng, tƣơng đƣơng tỷ lệ giảm 1,91%. Tháng 12/2012 tăng so với tháng 11/2012 là 1.390 đồng, tỷ lệ tăng 7,84 %. Điều này cho thấy giá thành có giảm nhƣng giảm không đáng kể, tuy nhiên tháng 12 giá thành tăng đáng kể so với tháng 10 và tháng 11. Nguyên nhân tăng giảm giá thành đơn vị Bột cá là do sự tăng giảm không ổn định của từng khoản mục chi phí sản xuất, cụ thể nhƣ sau: Tháng 11/2012 so với tháng 10/2012 hai khoản mục nguyên vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp giảm, riêng chi phí sản xuất chung tăng. Tháng 12 so với tháng 11 cả 3 khoản mục chi phí đều tăng. Trong đó, chi phí sản xuất chung tăng cao nhất, tăng 904 đồng so với tháng 11, tỷ lệ tăng 44,62 %. Chi phí sản xuất chung tăng là một biểu hiện chƣa tốt, Công ty cần phải quản lý chặt chẽ chi phí này hơn. Tuy nhiên, sản lƣợng sản xuất của Bột cá có nhiều biến động, sản lƣợng sản xuất giảm liên tục qua các tháng. Cụ thể tháng 11 so với tháng 10 giảm 46.570 kg, tƣơng đƣơng giảm 22,37%, tháng 12 so với tháng 11 giảm 74.460 kg, tƣơng đƣơng giảm 46,09%. Sản lƣợng sản xuất của Bột cá giảm liên tục qua các tháng. Đây là vấn đề cần đƣợc quan tâm và đề ra giải pháp nâng cao hiệu quả sản xuất của công ty, đồng thời cần kết hợp chặt chẽ với khâu tiêu thụ sản phẩm và tìm kiếm thị trƣờng đầu ra cho sản phẩm. Để tìm hiểu rõ hơn nguyên nhân gây nên biến động ta đi phân tích từng khoản mục giá thành của sản phẩm Bột cá. 65 7,84 4.2.2.2 Phân tích biến động của các yếu tố cấu thành sản phẩm Bột cá a.Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Bảng 4.2: Phân tích biến động chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Đơn vị tính: đồng Giá thành đơn vị Khoản mục Giá thành đơn vị Đ V T Số lƣợng Biến động Số tƣơng đối Số tuyệt đối (%) T11/ T12/ T11/ T12/ T10 T11 T10 T11 10/2012 11/2012 12/2012 Kg 208.140 161.570 87.110 - 46.570 Mức tiêu hao NVL đ/kg 2,59 2,57 2,56 - 0,02 -0,01 - 0,77 - 0,39 Đơn giá Đồng 6.176 6.009 6.117 - 167 108 - 2,70 1,79 Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Triệu đồng 3.329 2.495 1.364 -834 - 74.460 - 22,37 - 46,09 - 1.131 - 25,05 - 45,33 Nguồn: Tính toán và tổng hợp các bảng báo cáo từ phòng kế toán của Công ty, 2012. Đối tƣợng phân tích là chi phí nguyên vật liệu thực tế sử dụng trực tiếp sản xuất sản phẩm tháng 12/2012 so với tháng 11/2012, tháng 11/2012 so với tháng 10/2012. Ta có, 3 nhân tố ảnh hƣởng: a: Số lƣợng sản phẩm sản xuất b: Mức tiêu hao nguyên vật liệu c: Đơn giá nguyên vật liệu  = a + b + c Phƣơng pháp tính toán (xem phụ lục phân tích số liệu) Sử dụng phƣơng pháp thay thế liên hoàn, phân tích mức độ ảnh hƣởng của từng nhân tố qua bảng số liệu sau: Bảng 4.3: Mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố đến chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Đơn vị tính: Triệu đồng Khoản mục giá thành đơn vị Số lƣợng Mức tiêu hao NVL Đơn giá Tổng chi phí Mức độ ảnh hƣởng T11/T10 T12/T11 -745 -1.150 -20 -5 -69 +24 -834 -1.131 Từ công thức tổng, một lần nữa ta thấy đƣợc khái quát nhân tố ảnh hƣởng đến chi phí nguyên vật liệu. Và kết quả có đƣợc từ công thức này bằng 66 đúng với kết quả đã đƣợc phân tích của bảng phân tích biến động chi phí nguyên vật liệu. Qua phân tích trên ta thấy rằng: - Chi phí nguyên vật liệu tháng 11/2012 giảm 834 triệu đồng, tƣơng đƣơng tỷ lệ giảm 25,05% so với tháng 10/2012 là do : + Số lƣợng sản phẩm giảm làm chi phí nguyên vật liệu giảm 745 triệu đồng, tƣơng đƣơng 22,37%. + Mức tiêu hao nguyên vật liệu giảm làm chi phí nguyên vật liệu giảm 20 triệu đồng, tƣơng đƣơng 0,77%. + Đơn giá nguyên vật liệu giảm làm chi phí nguyên vật liệu giảm 69 triệu đồng, tƣơng đƣơng 2,70%. - Chi phí nguyên vật liệu tháng 12/2012 giảm 1.131 triệu đồng, tƣơng đƣơng tỷ lệ giảm 45,33% so với tháng 11/2012 là do: + Số lƣợng sản phẩm giảm làm chi phí nguyên vật liệu giảm 1.150 triệu đồng, tỷ lệ giảm 46,09%. + Mức tiêu hao nguyên vật liệu giảm làm chi phí nguyên vật liệu giảm 5 triệu đồng, tỷ lệ giảm 0,39%. + Đơn giá nguyên vật liệu tăng làm chi phí nguyên vật liệu tăng 24 triệu đồng, tỷ lệ tăng 2,79%. - Trong đó, nhân tố ảnh hƣởng đến chi phí nguyên vật liệu nhiều nhất là sản lƣợng sản xuất, làm cho chi phí nguyên vật liệu biến động nhiều nhất. Trong tháng 11/2102, sản lƣợng sản xuất Bột cá giảm so với tháng 10/2012 là 46.570 kg, tháng 12/2012 so với tháng 11/2012 giảm 74.460 kg nhân tố này giảm làm chi phí nguyên vật liệu giảm đáng kể. Sản lƣợng giảm liên tục qua các tháng. Sản lƣợng sản xuất giảm là do nhu cầu tiêu thụ trên thị trƣờng ngày càng gặp nhiều khó khăn. Đồng thời, các mặt hàng các tra gần đây sản xuất chậm lại nên việc thu mua sản lƣợng Phụ phẩm để sản xuất bị hạn chế và phụ thuộc nhiều vào các công ty sản xuất thủy sản nói chung và sản xuất mặt hàng cá tra nói riêng. Đây là biểu hiện chƣa tốt vì nhân tố này giảm là biểu hiện năng lực sản xuất của công ty giảm. Mức tiêu hao nguyên vật liệu tháng 11/2012 giảm 0,02 kg cho một sản phẩm so với tháng 10/2012 và tháng 12/2012 so với tháng 11/2012 là 0,01 kg . Điều này cho thấy công tác quản lý việc sử dụng nguyên vật liệu có biểu hiện tốt. Mức tiêu hao nguyên liệu giảm, nguyên nhân là do trình độ tay nghề công nhân đƣợc nâng cao, máy móc thiết bị đƣợc đầu tƣ, thay thế nhiều máy móc thiết bị mới, hạn chế tiêu hao nguyên vật liệu mà vẫn đảm bảo đƣợc chất lƣợng sản phẩm. Đây là biểu hiện tốt cần phải phát huy. Tuy nhiên, nhân tố này giảm không đáng kể trong tổng các nhân tố ảnh hƣởng. Do đó, Công ty cần tiếp tục mở lớp tập huấn cho nhân viên, nhằm nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho nhân viên, làm mức tiêu hao nguyên vật liệu đƣợc cải thiện hơn, sản phẩm hỏng cũng đƣợc giảm bớt. Công ty cần đầu tƣ trang thiết 67 bị kỹ thuật tiên tiến, định mức kỹ thuật cao hơn, giúp công tác tiết kiệm chi phí trong sản xuất đạt hiệu quả tốt hơn. Đơn giá nguyên vật liệu giảm tháng 11 so tháng 10 là 167 đồng, tháng 12 so với tháng 11 tăng 168 đồng. Yếu tố này bị ảnh hƣởng nhiều của giá cả thị trƣờng, nên giá cả biến động tăng giảm không ổn định và có xu hƣớng tăng. Do nguyên liệu chính để sản xuất sản phẩm thức ăn chăn nuôi là phụ phẩm cá tra nên cũng chịu ảnh hƣởng giá cả của mặt hàng thủy sản nói chung và cá tra nói riêng. Giá cả của mặt hàng này ngày càng tăng làm giá thu mua phụ phẩm tăng theo. Tuy nhiên, nhân tố này cũng không đáng kể trong 3 nhân tố. Điều này cho thấy Công ty có biểu hiện tốt trong công tác quản lý giá cả nguyên vật liệu. Đồng thời, công ty có nguồn nguyên liệu ổn định và không ngừng cải thiện hệ thống thu mua nguyên liệu đầu vào, làm đơn giá nguyên vật liệu không ảnh hƣởng nhiều tới chi phí nguyên vật liệu. b. Chi phí nhân công trực tiếp Bảng 4.4: Phân tích biến động chi phí nhân công trực tiếp Đơn vị tính: đồng Giá thành đơn vị Khoản mục Giá thành đơn vị Đ V T Số lƣợng Kg Đơn giá Chi phí nhân công trực tiếp Đồng Triệu đồng Biến động Số tuyệt đối Số tƣơng đối (%) T11/ T12/ T11/ T12/ T10 T11 T10 T11 - 46.570 - 74.460 - 22,37 - 46,09 10/2012 11/2012 12/2012 208.140 161.570 87.110 274,9 231,87 511,93 - 43,03 57,216 37,462 44,593 - 19,754 280,06 - 15,65 120,78 7,131 - 34,53 Nguồn: Tính toán và tổng hợp các bảng báo cáo từ phòng kế toán của Công ty, 2012. Qua bảng số liệu ta thấy chi phí nhân công trực tiếp có xu hƣớng giảm qua các tháng. Tuy nhiên, để làm rõ các nhân tố gây ảnh hƣởng đến chi phí nhân công, ta cùng tìm hiểu biến động do sản lƣợng sản phẩm và biến động do đơn giá nhân công trực tiếp cho 1 kg Bột cá. Phƣơng pháp tính toán (xem phụ lục phân tích số liệu) Sử dụng phƣơng pháp thay thế liên hoàn, phân tích mức độ ảnh hƣởng của từng nhân tố qua bảng số liệu sau: 68 19,04 Bảng 4.5: Mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố đến chi phí nhân công trực tiếp Khoản mục giá thành đơn vị Số lƣợng Đơn giá Tổng chi phí Đơn vị tính: Triệu đồng Mức độ ảnh hƣởng T11/T10 T12/T11 -12,802 -17,265 -6,952 +24,396 -19,754 +7,131 Qua phân tích ta thấy rằng, sản lƣợng sản xuất đã làm chi phí nhân công trực tiếp tháng 11/2012 giảm 12,802 triệu đồng so với tháng 10/2012, tháng 12 so với tháng 11 giảm 17,265 triệu đồng. Việc giảm sản lƣợng sản xuất đã đƣợc đề cập ở phần phân tích chi phí nguyên vật liệu. Biến động do đơn giá nhân công trực tiếp: Đơn giá nhân công tháng 11 so với tháng 10 giảm làm cho chi phí nhân công giảm 6,952 triệu đồng. Nguyên nhân của việc đơn giá nhân công giảm là do: + Trong tháng này công ty đã đầu tƣ thêm trang bị máy móc, dây chuyền sản xuất để đáp ứng các đơn đặt hàng xuất khẩu sang Trung Quốc, Ấn Độ,…điều này góp phần tiết kiệm đƣợc chi phí nhân công, nhân lực cho sản xuất, số giờ công tăng ca cũng giảm đi, do máy móc sử lý hầu hết quy trình sản xuất. + Hơn nữa, nguyên nhân làm cho đơn giá giảm là Công ty phân bổ tiền lƣơng công nhân trực tiếp theo sản lƣợng sản xuất nên việc đơn giá tháng 11/2012 giảm hơn tháng 10/2012 cũng là do sản lƣợng sản xuất tháng 11 giảm 22,27%. Tuy nhiên, chi phí nhân công trực tiếp tháng 12 tăng so với tháng 11 là 7,131 triệu đồng, tƣơng ứng tỷ lệ tăng 19,04%. Nguyên nhân tăng chi phí nhân công là do yếu tố các mặt hàng thiết yếu trong cuộc sống có chiều hƣớng tăng nên công ty có xu hƣớng tăng lƣơng cho công nhân, đảm bảo cuộc sống của họ. Nhờ đó mà họ gắn bó hơn với công ty, làm việc có hiệu quả hơn. Mặc dù chi phí nhân công tháng 12 tăng nhƣng so với tháng 10 thì vẫn giảm là 12,623 triệu đồng. 69 c. Chi phí sản xuất chung Bảng 4.6: Phân tích biến động chi phí sản xuất chung Đơn vị tính:đồng Giá thành đơn vị Khoản mục giá thành đơn vị Đ V T Số lƣợng Đơn giá Chi phí sản xuất chung Biến động Số tƣơng đối Số tuyệt đối (%) T11/ T12/ T11/ T12/ T10 T11 T10 T11 - 46.570 - 74.460 - 22,37 - 46,09 10/2012 11/2012 12/2012 Kg 208.140 161.570 87.110 Đồng Triệu đồng 1.801,91 2.025,82 2.929,84 223,91 375,049 327,331 255,218 - 47,718 904,02 12,43 -72,113 - 12,72 - 22,03 Nguồn: Tính toán và tổng hợp các bảng báo cáo từ phòng kế toán của Công ty, 2012. Nhìn vào bảng phân tích trên, ta thấy chi phí sản xuất chung tháng 11/2012 so với tháng 10/2012 giảm 47,718 triệu đồng, tỷ lệ giảm 12,72%, tháng 12/2012 so với tháng 11/2012 giảm là do ảnh hƣởng của hai nhân tố sản lƣợng sản xuất và đơn giá sản xuất chung trên 1 kg Bột cá. Phƣơng pháp tính toán (xem phụ lục phân tích số liệu) Sử dụng phƣơng pháp thay thế liên hoàn, phân tích mức độ ảnh hƣởng của từng nhân tố qua bảng số liệu sau: Bảng 4.7: Mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố đến chi phí sản xuất chung Khoản mục giá thành đơn vị Số lƣợng Đơn giá Tổng chi phí Đơn vị tính: Triệu đồng Mức độ ảnh hƣởng T11/T10 T12/T11 -83,914 -150,842 36,196 +78,729 -47,718 -72,113 Qua phân tích ta thấy rằng, sản lƣợng sản xuất đã làm chi phí sản xuất chung tháng 11/2012 giảm 83,914 triệu đồng so với tháng 10/2012, tháng 12 so với tháng 11 giảm 150,842 triệu đồng. Việc giảm sản lƣợng sản xuất đã đƣợc đề cập ở phần phân tích chi phí nguyên vật liệu. Ngoài ra, giảm chi phí sản xuất chung qua các tháng là do Công ty phân bổ chi phí sản xuất chung theo sản lƣợng sản phẩm hoàn thành nên việc giảm sản lƣợng sản xuất dẫn đến giảm chi phí sản xuất chung. Tuy nhiên, tỷ lệ giảm sản lƣợng sản xuất nhanh hơn tỷ lệ giảm của chi phí sản xuất chung qua các tháng nhƣ sau: Tháng 11 so với tháng 10 sản lƣợng sản xuất giảm 22,37 %, trong khi đó chi phí sản xuất chung giảm 12,72 %, 70 44,62 tháng 12 sản lƣợng sản xuất giảm 46,09 % so với tháng 11, còn chi phí sản xuất chung chỉ giảm 22,03 %. Nguyên nhân chi phí sản xuất chung giảm chậm là do: Công ty đã mua về một số máy móc mới, nhằm nâng cao trình độ công nghệ trong sản xuất, do đó tổng nguyên giá của tài sản cố định tăng thêm. Cụ thể là xây dựng thêm Hồ xử lý bã và Hệ thống lọc mỡ. Chi phí khấu hao TSCĐ của Công ty phụ thuộc và nguyên giá của tài sản cố định. Việc đầu tƣ thêm máy móc làm chi phí khấu hao TSCĐ tăng lên. Đây là một trong những khoản mục ảnh hƣởng đến chi phí sản xuất chung. 4.2.3 Phân tích biến động giá thành Dầu cá 4.2.3.1 Phân tích biến động giá thành đơn vị Bảng 4.8: Phân tích biến động các khoản mục giá thành Dầu cá Đơn vị tính: đồng Giá thành đơn vị Khoản mục Giá thành đơn vị Đ V T Số lƣợng Kg Chi phí NVL đ/kg trực tiếp Chi phí NC đ/kg trực tiếp Chi phí sản đ/kg xuất chung TỔNG CỘNG Biến động Số tuyệt đối Số tƣơng đối (%) T11/ T12/ T11/ T12/ T10 T11 T10 T11 - 44.150 - 57.450 - 27,28 - 48,81 10/2012 11/2012 12/2012 161.850 117.700 60.250 15.995 15.462 15.668 - 533 275 232 512 1.679 1.903 17.948 17.597 206 - 3,33 1,33 - 43 280 - 15,64 120,69 2.808 224 878 13,34 45,49 18.988 - 351 1.390 - 1,96 7,9 Nguồn: Tính toán và tổng hợp từ các bảng báo cáo từ phòng kế toán của Công ty, 2012. Qua bảng phân tích các khoản mục của giá thành ta thấy rằng giá thành của Dầu cá cũng tăng giảm không ổn định qua các tháng. Tình hình tăng giảm cụ thể nhƣ sau: Tháng 11/2012 giá thành đơn vị Dầu cá giảm so với tháng 10/2012 là 351 đồng, tƣơng đƣơng tỷ lệ giảm 1,96%. Tháng 12/2012 tăng so với tháng 11/2012 là 1.390 đồng, tỷ lệ tăng 7,9%. Điều này cho thấy giá thành có giảm nhƣng giảm không đáng kể, tuy nhiên tháng 12 giá thành tăng đáng kể so với tháng 10 và tháng 11. Nguyên nhân tăng giảm giá thành đơn vị Dầu cá là do sự tăng giảm không ổn định của từng khoản mục chi phí sản xuất, cụ thể nhƣ sau: Tháng 11/2012 so với tháng 10/2012 hai khoản mục nguyên vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp giảm, riêng chi phí sản xuất chung tăng bằng tỷ lệ tăng giảm của sản phẩm Bột cá. Tháng 12 so với tháng 11 cả 3 khoản mục chi phí đều tăng. Trong đó, tỷ lệ tăng của chi phí nhân công trực tiếp là cao nhất, tăng 120,69%. Tiếp theo là chi phí sản xuất chung tăng 45,49% là một biểu hiện chƣa tốt, Công ty cần phải quản lý chặt chẽ hơn hai loại chi phí này. 71 Bên cạnh đó, sản lƣợng sản xuất của Dầu cá giảm liên tục qua các tháng. Cụ thể lần lƣợt giảm qua các tháng là 44.150 kg, tỷ lệ 27,28% và 57.450 kg, tỷ lệ giảm 48,81%. Sản lƣợng sản xuất của Dầu cá giảm liên tục nhƣ sản phẩm Bột cá. Đây là vấn đề cần đƣợc quan tâm và đề ra giải pháp nâng cao hiệu quả sản xuất của công ty, đồng thời cần kết hợp chặt chẽ với khâu tiêu thụ sản phẩm và tìm kiếm thị trƣờng đầu ra cho sản phẩm. Để tìm hiểu rõ hơn nguyên nhân gây nên biến động ta đi phân tích từng khoản mục giá thành của sản phẩm Dầu cá. 4.2.3.2 Phân tích biến động của các yếu tố cấu thành sản phẩm Dầu cá a.Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Bảng 4.9: Phân tích biến động chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Đơn vị tính: đồng Giá thành đơn vị Khoản mục Giá thành đơn vị Đ V T Số lƣợng Mức tiêu hao NVL Biến động Số tƣơng đối Số tuyệt đối (%) T11/ T12/ T11/ T12/ T10 T11 T10 T11 - 44.150 - 57.450 - 27,29 - 48,81 10/2012 11/2012 12/2012 Kg 161.850 117.700 60.250 đ/kg 2,59 2,57 2,56 - 0,02 -0,01 - 0,77 - 0,39 Đơn giá Đồng 6.176 6.009 6.117 - 167 108 - 2,70 1,79 Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Triệu đồng 2.589 1817 944 - 772 - 873 - 29,81 - 48,05 Nguồn: Tính toán và tổng hợp các bảng báo cáo từ phòng kế toán của Công ty, 2012. Cũng giống nhƣ phân tích biến động của Bột cá, đối tƣợng phân tích là chi phí nguyên vật liệu thực tế sử dụng trực tiếp sản xuất sản phẩm tháng 12/2012 so với tháng 11/2012, tháng 11/2012 so với tháng 10/2012. Phƣơng pháp tính toán (xem phụ lục phân tích số liệu) Sử dụng phƣơng pháp thay thế liên hoàn, ta phân tích đƣợc mức độ ảnh hƣởng của từng nhân tố qua bảng sau: Bảng 4.10: Mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố đến chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Đơn vị tính: Triệu đồng Khoản mục giá thành đơn vị Số lƣợng Mức tiêu hao NVL Đơn giá Tổng chi phí Mức độ ảnh hƣởng T11/T10 T12/T11 -706 -15 -51 -772 72 -887 -3 +17 -873 Từ công thức tổng, một lần nữa ta thấy đƣợc khái quát nhân tố ảnh hƣởng đến chi phí nguyên vật liệu. Và kết quả có đƣợc từ công thức này bằng đúng với kết quả đã đƣợc phân tích của bảng phân tích biến động chi phí nguyên vật liệu. Qua phân tích trên ta thấy rằng: - Chi phí nguyên vật liệu tháng 11/2012 giảm 772 triệu đồng, tƣơng đƣơng tỷ lệ giảm 29,81 % so với tháng 10/2012 là do : + Số lƣợng sản phẩm giảm làm chi phí nguyên vật liệu giảm 706 triệu đồng, tƣơng đƣơng 27,29 %. + Mức tiêu hao nguyên vật liệu giảm làm chi phí nguyên vật liệu giảm 15 triệu đồng, tƣơng đƣơng 0,77%. + Đơn giá nguyên vật liệu giảm làm chi phí nguyên vật liệu giảm 51 triệu đồng, tƣơng đƣơng 2,70%. - Chi phí nguyên vật liệu tháng 12/2012 giảm 873 triệu đồng, tƣơng đƣơng tỷ lệ giảm 48,05 % so với tháng 11/2012 là do: + Số lƣợng sản phẩm giảm làm chi phí nguyên vật liệu giảm 887 triệu đồng, tỷ lệ giảm 48,81 %. + Mức tiêu hao nguyên vật liệu giảm làm chi phí nguyên vật liệu giảm 3 triệu đồng, tỷ lệ giảm 0,39 %. + Đơn giá nguyên vật liệu tăng làm chi phí nguyên vật liệu tăng 17 triệu đồng, tỷ lệ tăng 1,79 %. - Trong đó, nhân tố ảnh hƣởng đến chi phí nguyên vật liệu nhiều nhất là sản lƣợng sản xuất, làm cho chi phí nguyên vật liệu biến động nhiều nhất. Trong tháng 11/2012, sản lƣợng sản xuất Bột cá giảm so với tháng 10/2012 là 464.150 kg, tháng 12/2012 so với tháng 11/2012 giảm 57.450 kg nhân tố này giảm làm chi phí nguyên vật liệu giảm đáng kể. Sản lƣợng giảm liên tục qua các tháng. Sản lƣợng sản xuất giảm là do nhu cầu tiêu thụ trên thị trƣờng ngày càng gặp nhiều khó khăn. Đồng thời, các mặt hàng các tra gần đây sản xuất chậm lại nên việc thu mua sản lƣợng Phụ phẩm để sản xuất bị hạn chế và phụ thuộc nhiều vào các công ty sản xuất thủy sản nói chung và sản xuất mặt hàng cá tra nói riêng. Do cùng một dây chuyền sản xuất ra đồng thời hai loại sản phẩm Bột cá và Dầu cá, nên sản lƣợng Bột cá giảm đồng nghĩa với việc giảm sản lƣợng sản xuất của Dầu cá. Mức tiêu hao nguyên vật liệu của Bột cá và Dầu cá là nhƣ nhau: Tháng 11/2012 giảm 0,02 kg cho một sản phẩm so với tháng 10/2012 và tháng 12/2012 so với tháng 11/2012 là 0,01 kg . Điều này cho thấy công tác quản lý việc sử dụng nguyên vật liệu có biểu hiện tốt. Mức tiêu hao nguyên liệu giảm, nguyên nhân đã đƣợc trình bày cụ thể nhƣ ở phần phân tích biến động khoản mục chi phí nguyên vật liệu của sản phẩm Bột cá. Cũng giống nhƣ mức tiêu hao nguyên vật liệu, đơn giá nguyên vật liệu của Dầu cá bằng đơn giá nguyên vật liệu của Bột cá, giảm trong tháng 11 73 nhƣng tăng trong tháng 12. Yếu tố này bị ảnh hƣởng nhiều của giá cả thị trƣờng, nên giá cả biến động tăng giảm không ổn định và có xu hƣớng tăng. Do nguyên liệu chính để sản xuất sản phẩm thức ăn chăn nuôi là phụ phẩm cá tra nên cũng chịu ảnh hƣởng giá cả của mặt hàng thủy sản nói chung và cá tra nói riêng. Giá cả của mặt hàng này ngày càng tăng làm giá thu mua phụ phẩm tăng theo. Tuy nhiên, nhân tố này cũng không đáng kể trong 3 nhân tố. Điều này cho thấy Công ty có biểu hiện tốt trong công tác quản lý giá cả nguyên vật liệu. Đồng thời, công ty có nguồn nguyên liệu ổn định và không ngừng cải thiện hệ thống thu mua nguyên liệu đầu vào, làm đơn giá nguyên vật liệu không ảnh hƣởng nhiều tới chi phí nguyên vật liệu. b. Chi phí nhân công trực tiếp Bảng 4.11: hân tích biến động chi phí nhân công trực tiếp Đơn vị tính:đồng Giá thành đơn vị Khoản mục Giá thành đơn vị Đ V T Số lƣợng Kg Đơn giá Chi phí nhân công trực tiếp Đồng Triệu đồng 10/2012 11/2012 12/2012 161.850 274,9 117.700 231,87 60.250 511,93 Biến động Số tuyệt đối Số tƣơng đối (%) T11/ T12/ T11/ T12/ T10 T11 T10 T11 - 44.150 - 57.450 - 27,29 - 48,81 - 43,03 280,06 - 15,65 120,78 44,492 27,291 30,843 - 17,201 3,552 - 38,66 Nguồn: Tính toán và tổng hợp các bảng báo cáo từ phòng kế toán của Công ty, 2012. Qua bảng số liệu ta thấy chi phí nhân công trực tiếp có xu hƣớng giảm qua các tháng. Tuy nhiên, để làm rõ các nhân tố gây ảnh hƣởng đến chi phí nhân công, ta cùng tìm hiểu biến động do sản lƣợng sản phẩm và biến động do đơn giá nhân công trực tiếp cho 1 kg Dầu cá. Phƣơng pháp tính toán (xem phụ lục phân tích số liệu) Sử dụng phƣơng pháp thay thế liên hoàn, phân tích mức độ ảnh hƣởng của từng nhân tố qua bảng số liệu sau: Bảng 4.12: Mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố đến chi phí nhân công trực tiếp Khoản mục giá thành đơn vị Số lƣợng Đơn giá Tổng chi phí Đơn vị tính:đồng Mức độ ảnh hƣởng T11/T10 T12/T11 -12,137 -13,321 -5,064 +16,873 -17,201 +3,552 74 13,02 Qua phân tích ta thấy rằng, sản lƣợng sản xuất đã làm chi phí nhân công trực tiếp tháng 11/2012 giảm 12,137 triệu đồng so với tháng 10/2012, tháng 12 so với tháng 11 giảm 13,321 triệu đồng. Việc giảm sản lƣợng sản xuất đã đƣợc đề cập ở trên. Biến động do đơn giá nhân công trực tiếp: Đơn giá nhân công tháng 11 so với tháng 10 giảm làm cho chi phí nhân công giảm 5,064 triệu đồng. Nguyên nhân của việc đơn giá nhân công giảm là do: Công ty đầu tƣ thêm máy móc thiết bị nhƣ đề cập ở phần phân tích chi phí nhân công của Bột cá, đồng thời Công ty phân bổ tiền lƣơng công nhân trực tiếp theo sản lƣợng sản xuất nên việc đơn giá tháng 11/2012 giảm hơn tháng 10/2012 cũng là do sản lƣợng sản xuất tháng 11 giảm 27,29 %. Tuy nhiên, chi phí nhân công trực tiếp tháng 12 tăng so với tháng 11 là 16,873 triệu đồng, tƣơng ứng tỷ lệ tăng 120,78 %. Nguyên nhân tăng chi phí nhân công là do yếu tố các mặt hàng thiết yếu trong cuộc sống có chiều hƣớng tăng nên công ty có xu hƣớng tăng lƣơng cho công nhân, đảm bảo cuộc sống của họ. Nhờ đó mà họ gắn bó hơn với công ty, làm việc có hiệu quả hơn. Mặc dù chi phí nhân công tháng 12 tăng nhƣng so với tháng 10 thì vẫn giảm là 13,649 triệu đồng. c. Chi phí sản xuất chung Bảng 4.13: Phân tích biến động chi phí sản xuất chung Đơn vị tính: đồng Giá thành đơn vị Khoản mục giá thành đơn vị Đ V T Số lƣợng Đơn giá Chi phí sản xuất chung Biến động Số tƣơng đối Số tuyệt đối (%) T11/ T12/ T11/ T12/ T10 T11 T10 T11 - 44.150 - 57.450 - 27,29 - 48,81 10/2012 11/2012 12/2012 Kg 161.850 117.700 60.250 Đồng Triệu đồng 1.678,94 1.903,24 2.807,63 224,3 271,736 224,011 169.160 - 47,725 904,39 13,36 - 54,841 - 17,56 - 24,48 Nguồn: Tính toán và tổng hợp các bảng báo cáo từ phòng kế toán của Công ty, 2012. Nhìn vào bảng phân tích trên, ta thấy chi phí sản xuất chung tháng 11/2012 so với tháng 10/2012 giảm 47,725 triệu đồng, tỷ lệ giảm 17,56 %, tháng 12/2012 so với tháng 11/2012 giảm 54,841 triệu đồng, tƣơng đƣơng giảm 24,48 % là do ảnh hƣởng của hai nhân tố sản lƣợng sản xuất và đơn giá sản xuất chung trên 1 kg Bột cá. Phƣơng pháp tính toán (xem phụ lục phân tích số liệu) Sử dụng phƣơng pháp thay thế liên hoàn, phân tích mức độ ảnh hƣởng của từng nhân tố qua bảng số liệu sau: 75 47,52 Bảng 4.14: Mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố đến chi phí sản xuất chung Khoản mục giá thành đơn vị Số lƣợng Đơn giá Tổng chi phí Đơn vị tính: đồng Mức độ ảnh hƣởng T11/T10 T12/T11 -74,125 -109,330 +20,400 +54,489 -47,725 +54,841 Qua phân tích ta thấy rằng, sản lƣợng sản xuất đã làm chi phí sản xuất chung tháng 11/2012 giảm 74,124 triệu đồng so với tháng 10/2012, tháng 12 so với tháng 11 giảm 109,330 triệu đồng. Việc giảm sản lƣợng sản xuất đã đƣợc đề cập ở phần phân tích trên. Bên cạnh đó, nguyên nhân giảm chi phí sản xuất chung qua các tháng là do Công ty phân bổ chi phí sản xuất chung theo sản lƣợng sản phẩm hoàn thành nên việc giảm sản lƣợng sản xuất dẫn đến giảm chi phí sản xuất chung. Tuy nhiên, tỷ lệ giảm sản lƣợng sản xuất nhanh hơn tỷ lệ giảm của chi phí sản xuất chung qua các tháng nhƣ đã đề cập ở phần phân tích Bột cá. Do vậy, dù chi phí sản xuất chung có giảm, đay là biểu hiện tốt nhƣng Công ty cần phải quán triệt hơn nữa vì qua các phân phân tích, nguyên nhân chủ yếu của việc giảm chi phí sản xuất chung là lo sản lƣợng sản xuất giảm. 76 CHƢƠNG 5 MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT, TÍNH GIÁ THÀNH VÀ GIẢM GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY 5.1 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM 5.1.1 Nhận xét 5.1.1.1 Ưu điểm - Trong thời gian thực tập tại công ty TNHH Xuất Nhập Khẩu Tây Nam, em đã đƣợc tiếp xúc với quy trình làm việc của phòng kế toán đặc biệt là phần tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Em nhận thấy phòng kế toán công ty đƣợc tổ chức tƣơng đối khoa học, hoàn chỉnh. Công ty đã sử dụng phần mềm kế toán khá phù hợp với công tác kế toán tại công ty, cùng với đội ngũ nhân viên trẻ, sử dụng thành thạo máy vi tính giúp giảm bớt khối lƣợng công việc rất nhiều so với kế toán thủ công, giảm thiểu sai sót trong quá trình ghi chép, xử lý chứng từ, giúp công việc nhanh chóng và chính xác hơn, công tác kế toán đƣợc thực hiện đồng bộ, nhanh chóng và chính xác, số liệu đƣa vào máy tính một cách liên hoàn, khoa học. Do đó, việc tổ chức công tác hạch toán kế toán đƣợc tiến hành một cách kịp thời và thích ứng với điều kiện hiện nay của công ty. Mặt khác giữa các phòng ban có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, hổ trợ đắc lực cho nhau. - Công ty áp dụng phƣơng pháp kế toán hàng tồn kho theo phƣơng pháp kê khai thƣờng xuyên, phƣơng pháp tính trị giá thực tế nguyên vật liệu xuất kho là phƣơng pháp bình quân gia quyền hoàn toàn thích hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm, đặc biệt là khả năng kiểm tra giám sát một cách thƣờng xuyên liên tục các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến công tác tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành. - Từng nhân viên kế toán đƣợc bố trí hợp lý với các nhiệm vụ đƣợc phân chia rõ ràng, giúp kiểm tra công việc của từng nhân viên dễ dàng hơn, đồng thời giữa phần hành kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành với các phần hành kế toán khác có sự phối hợp đồng bộ giúp cho công tác kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành đƣợc thuận lợi hơn. - Về công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Công ty đã tổ chức tập hợp chi phí và tính giá thành theo phƣơng pháp giản đơn. Cách tính giá này đơn giản, dễ tính, rõ ràng, phù hợp với quy trình công nghệ của Công ty. Có thể nói, công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm đƣợc thực hiện tốt đã giúp công ty đề ra những biện pháp tiết kiệm chi phí có hiệu quả, giúp cho tình hình phân tích giá thành, góp phần vào việc xây dựng hƣớng quản lý giá thành một cách thiết thực hơn. 77 Nhìn chung, công tác tổ chức kế toán nói chung và kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành nói riêng của Công ty có rất nhiều mặt tích cực cần phát huy. Tuy nhiên, bên cạnh đó thì công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành cũng còn một số điểm tồn tại cần khắc phục và rút kinh nghiệm để ngày càng hoàn thiện hơn nữa. 5.1.1.2 Nhược điểm Đối với công tác tổ chức luân chuyển chứng từ: Do việc viết phiếu nhập kho và xuất kho tại phòng kế toán, trong khi đó việc nhập hoặc xuất kho vật tƣ thông thƣờng chỉ cần thủ kho và kỹ thuật xác nhận và lập phiếu nhập kho hoặc xuất kho, căn cứ vào phiếu nhập và phiếu xuất thủ kho sẽ ghi vào thẻ kho, kế toán chi tiết ghi vào sổ chi tiết hàng tồn kho. Nhiều trƣờng hợp nhập, xuất kho mà kế toán không theo dõi kịp thời .Điều này ảnh đến việc đối chiếu giữa thủ kho và kế toán chi tiết hàng tồn kho vào cuối tháng. Tại công ty áp dụng hình thức phân bổ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp theo khối lƣợng sản phẩm hoàn thành sẽ làm cho việc phân bổ chi phí chƣa đƣợc chính xác, ảnh hƣởng đến việc tính giá thành sản phẩm, vì phần lớn thực thể cấu tạo nên sản phẩm là nguyên vật liệu chính (chiếm hơn 80 %), có thể làm cho giá thành của sản phẩm đội lên cao không phù hợp. Đối với chi phí nhân công trực tiếp: Nhân công hiện nay đã đủ đảm bảo công việc sản xuất của công ty, nhƣng cần phải tăng năng xuất lao động tốt hơn nữa nhằm nâng cao năng suất. Về mặt hạch toán, kế toán chỉ sử dụng tài khoản 3383 để trích tất cả các khoản trích theo lƣơng cho công nhân. Điều này chƣa đúng với quy định kế toán theo QĐ số 15/2006/QĐ – BTC, gây khó khăn trong quá trình theo dõi chi tiết từng khoản trích bảo hiểm cũng nhƣ kinh phí công đoàn. Đối với chi phí sản xuất chung: Do công ty tập hợp chi phí sản xuất chung cho cả hai sản phẩm rồi phân bổ chi phí theo số lƣợng sản phẩm hoàn thành giống nhƣ những chi phí khác nên việc phân bổ chƣa đƣợc chính xác. Do ậy, Công ty không thể theo dõi cụ thể tình hình tiết kiệm hay lãng phí chi phí sản xuất chung cho mỗi sản phẩm. Từ đó, dẫn đến tình trạng giá thành cao do không quản lý đƣợc chi phí chung riêng cho từng sản phẩm. 5.1.2 Giải pháp hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm Đối với công tác tổ chức luân chuyển chứng từ: Viết phiếu nhập kho và xuất kho nên đƣợc thực hiện tại bộ phận kho vì việc nhập hoặc xuất kho vật tƣ thông thƣờng chỉ cần thủ kho và kỹ thuật xác nhận và lập phiếu nhập kho hoặc xuất kho, căn cứ vào phiếu nhập và phiếu xuất thủ kho sẽ ghi vào thẻ kho, kế toán chi tiết ghi vào sổ chi tiết hàng tồn kho. Nhƣ vậy trƣờng hợp nhập, xuất kho sẽ đƣợc theo dõi kịp thời, việc đối chiếu giữa thủ kho và kế toán chi tiết hàng tồn kho vào cuối tháng đƣợc thuận lợi hơn. Đối với việc phân bổ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, Công ty cần xây dựng tiêu thức phân bổ hợp lý hơn, chẳng hạn nhƣ phân bổ theo định mức tiêu hao nguyên vật liệu vì phân bổ theo khối lƣợng sản phẩm hoàn thành sẽ làm 78 cho việc phân bổ chi phí chƣa đƣợc chính xác, ảnh hƣởng đến việc tính giá thành sản phẩm. Đồng thời, xây dựng định mức tiêu hao sẽ giúp tiết kiệm chi phí và việc quản lý tiêu hao chi phí nguyên vật liệu đƣợc chặt chẽ hơn. Đối với chi phí nhân công trực tiếp: Kế toán cần mở sở chi tiết để theo dõi chi tiết các khoản trích theo lƣơng cho công nhân theo quy định kế toán hiện hành (QĐ số 15/2006/QĐ – BTC), hạch toán chi tiết cho từng khoản bảo hiểm gồm: TK 3382 - Kinh phí công đoàn, TK 3383- Bảo hiểm xã hội, TK 3384 – Bảo hiểm y tế, TK 3389 – Bảo hiểm thất nghiệp, để thuận tiện cho quá trình theo dõi từng khoản trích bảo hiểm, giúp cho công tác hạch toán chi phí chín xác hơn. 5.2 GIẢI PHÁP HẠ GIÁ THÀNH SẢN PHẨM 5.2.1 Nhận xét về sự biến động giá thành sản phẩm Qua phân tích các khoản mục của giá thành ta thấy rằng giá thành đơn vị của cả hai loại sản phẩm tăng giảm không ổn định, nguyên nhân tăng giảm giá thành đơn vị là do sự tăng giảm không ổn định của từng khoản mục chi phí sản xuất. Sản lƣợng sản xuất sản phẩm giảm liên tục qua các tháng do gặp khó khăn trong công ty thu mua nguồn nguyên liệu đầu vào và do nhu cầu tiêu thụ trên thị trƣờng ngày càng giảm sút. Đồng thời, các mặt hàng các tra gần đây sản xuất chậm lại nên việc thu mua sản lƣợng Phụ phẩm để sản xuất bị hạn chế và phụ thuộc nhiều vào các công ty sản xuất thủy sản nói chung và sản xuất mặt hàng cá tra nói riêng nên số lƣợng nguyên liệu đáp ứng cho nhƣ cầu sản xuất là chƣa. Bên cạnh đó, giá nguyên vật liệu trực tiếp ngày càng tăng làm cho chi phí tăng theo gây ảnh hƣờng rất lớn đến giá đến giá thành sản phẩm và lợi nhuận của công ty. Đối với chi phí sản xuất chung: còn khá cao và có xu hƣớng tăng, Công ty cần phải quan tâm hơn đối với khoản mục này. Sử dụng và bảo quản các dụng cụ mua về, giảm thiểu tối đa các chi phí bất thƣờng làm tăng chi phí không đáng có. 5.2.2 Giải pháp hạ giá thành sản phẩm Công ty cần có những biện pháp thích hợp trong việc giảm chi phí sản xuất nhƣ: giám sát chặt chẽ và có kế hoạch thích hợp trong việc sử dụng nguyên liệu tránh gây hao phí, giám sát tình hình làm việc của các công nhân trực tiếp sản xuất nhằm hạn chế thời gian hao phí trong thao tác công việc của công nhân, tìm nguồn nguyên liệu với giá rẻ, hợp lý hơn để có thể giảm nhẹ phần nào chi phí sản xuất nhằm hạ thấp giá thành sản phẩm để sản phẩm của Công ty có đủ năng lực cạnh tranh với các đối thủ trên thị trƣờng. Ngoài ra, với công nghệ mới hiện đại đƣợc đầu tƣ và đội ngũ công nhân viên có đầy đủ năng lực, trình độ chuyên môn, có tay nghề cao, năng lực sản xuất của Công ty đƣợc cải thiện sẽ làm giảm đi phần nào chi phí tồn trữ nguyên liệu và giúp cho Công ty có thể điều chỉnh, hoạch định chiến lƣợc 79 nguyên vật liệu phù hợp hơn. Điều này cũng sẽ góp phần vào việc hạ thấp giá thành sản phẩm, nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty trong tƣơng lai. Để hạ giá thành sản phẩm nhƣng vẫn đảm bảo chất lƣợng sản phẩm trong điều kiện cạnh tranh gay gắt nhƣ hiện nay, sau đây là một số biện pháp cụ thể đối với từng khoản mục chi phí sản xuất: 5.2.2.1 Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp - Tiết kiệm tiêu hao nguyên vật liệu: Công ty phải cần xây dựng định mức tiêu hao để khống chế số lƣợng tiêu hao nguyên vật liệu .Công ty nên áp dụng tiêu thức phân bổ theo định mức tiêu hao nguyên vật liệu chính vì chi phí nguyên vật liệu chính chiếm hơn 80% chi phí sản xuất, nhƣ vậy sẽ làm cho việc tập hợp chi phí và tính giá thành chính xác và đầy đủ hơn. Công ty cần phối hợp tất cả các khâu từ thu mua đến sản xuất: - Khâu thu mua nguyên liệu: Số nhà cung ứng Phụ phẩm cá tra còn hạn chế nên cần tìm kiếm thêm nhà cung ứng, mở rộng mối quan hệ với các nhà cung ứng sẽ hạn chế đƣợc việc thiếu hụt nguồn hàng. Xây dựng lại kênh thu mua, Công ty cần thu mua chặt chẽ, đa dạng hóa để tránh tình trạng có ít nguồn mua nguyên liệu ổn định và mua với số lƣợng lớn để giảm thiểu chi phí vận chuyển và hƣởng đƣợc mức chiết khấu thích hợp. - Khâu bảo quản: Do đặt tính hàng thủy sản không giữ lâu đƣợc nên muốn bảo quản tốt thì phải bảo quản ở nhiệt độ thích hợp, đồng thời phải đảm bảo sự tƣơi mới của sản phẩm, nên tránh tình trạng bảo quản quá lâu nguyên liệu. Do đó, Bộ phân thu mua của Công ty cần linh hoạt trong việc vận chuyển, nguyên liệu mua về đƣa trực tiếp nguyên liệu đến phân xƣởng chế biến ngay. Nhƣ vậy, vừa tiết kiệm đƣợc chi phí bảo quản, vừa hạn chế tối đa sự hƣ hỏng của nguyên liệu. - Khâu sản xuất và tiêu thụ: Quá trình sản xuất phải đƣợc đảm bảo liên tục, đảm bảo sản lƣợng cung ứng ra thị trƣờng. Công ty đã có nhiều khách hàng lớn trong và ngoài nƣớc, nhƣng cần phải tìm kiếm thêm nhiều khách hàng, quảng bá sản phẩm, mở rộng thị trƣờng. 5.2.2.2 Chi phí nhân công trực tiếp Nhân công trực tiếp sản xuất đóng một vai trò hết sức quan trọng trong việc tạo ra thành phẩm, đào tạo một đội ngũ công nhân lành nghề và hăng say sản xuất thì năng suất lao động sẽ rất cao, nhƣ thế lƣợng sản phẩm đƣợc tạo ra sẽ nhiều hơn và chất lƣợng hơn trong cùng một thời gian đối với những công nhân không lành nghề và ý thức làm việc không tốt. Vì thế việc đào tạo nên một đội ngũ công nhân lành nghề là cần thiết, có nhƣ vậy năng suất lao động mới tăng cao, tạo ra nhiều sản phẩm hơn trong cùng một đơn vị thời gian và nhƣ thế sẽ tiết kiệm đƣợc chi phí nhân công kết tinh trong thành phẩm. Đồng thời Công ty cũng nên quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần của công nhân viên, bảo đảm các chế độ tiền lƣơng, tiền thƣởng, bảo hiểm và các chế độ khác, có nhƣ thế công nhân mới nhận thấy mình đƣợc đối xử tốt và phấn đấu làm việc hết mình cho Công ty. Đây là một vấn đề hết sức quan trọng giúp Công ty nâng cao năng lực sản xuất của mình. 80 5.2.2.3 Chi phí sản xuất chung Để tiết kiệm đƣợc chi phí này, biện pháp hữu hiệu là tận dụng tối đa công suất máy móc thiết bị. Cần bảo trì liên tục máy móc, các phƣơng tiện vận chuyển, tránh tình trạng hƣ hỏng nặng. Vì khi máy móc bị hƣ hỏng, công việc sản xuất bị gián đoạn, mà Công ty còn phải tồn một khoản chi phí lớn để sữa chữa, hoặc thay thế. Quá trình xuất khẩu sản phẩm sang nƣớc ngoài cần tìm những đơn vị vận chuyển chuyên nghiệp, cƣớc phí thấp, đảm bảo tính an toàn và thời gian. 5.2.2.4 Một số giải pháp khác Bộ phận kế toán nên thƣờng xuyên có những buổi họp để trao đổi, phổ biến kiến thức chuyên môn, cập nhật thông tin kế toán mới để có sự phối hợp nhịp nhàng, ăn ý giữa các kế toán viên, nhằm tính đúng, tính đủ, tính nhanh chóng, chính xác giá thành của từng loại sản phẩm. Coi trọng và phát triển mạnh hệ thống kế toán quản trị trong Công ty. Thƣờng xuyên lập kế hoạch, dự toán, phân tích sự biến động giá thành sản xuất và các chỉ tiêu khác để báo cáo thƣờng xuyên lên cấp lãnh đạo. 81 CHƢƠNG 6 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 5.1 KẾT LUẬN 5.1.1 Về công ty Trong thời gian thực tập tôi thấy rằng công tác chi phí và tính giá thành sản phẩm của Công ty rất hiệu quả, có rất nhiều ƣu điểm tuy bên cạnh đó còn có những khuyết điểm, nhƣng những khuyết điểm đó không ảnh hƣởng lớn. Công ty luôn tuân theo đúng những chuẩn mực kế toán mà nhà nƣớc đã ban hành. Đây sẽ luôn là một vốn kiến thức quý giá đối với tôi. Trong một năm qua, mặc dù gặp khó khăn chung của nền kinh tế: Giá cả các loại vật tƣ luôn tăng, việc áp dụng luật thuế mới, bậc lƣơng mới đối với nhân viên, v.v… Công ty đã cố gắng rất nhiều trong việc giảm chi phí, hạ giá thành sản phẩm để nâng cao lợi nhuận trong kinh doanh. Tuy nhiên do giá nguyên vật liệu tăng, chi phí sản xuất chung và chi phí gián tiếp cũng tăng nên làm cho giá thành toàn bộ sản phẩm của Công ty tăng lên. Một số kiến nghị sau đây là một phần đóng góp nho nhỏ của bản thân tôi đối với Công ty, cảm ơn toàn thể Công ty đã giúp tôi trong suốt quá trình thực tập. 5.1.2 Phƣơng pháp tính giá thành Công ty đã có một phƣơng pháp tính giá thành thích hợp. Giúp cho việc xác định giá thành đƣợc chính xác và đơn giản. Điều này giúp cho bộ phận kế toán giảm bớt đƣợc số lƣợng công việc. 5.1.3 Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp đƣợc kế toán mở sổ chi tiết theo dõi vật tƣ, sổ cái TK 621. Mọi loại vật tƣ đều đƣợc theo dõi cụ thể, có mở tài khoản chi tiết riêng để tiện cho việc quản lý. Việc mở tài khoản theo dõi chi tiết nhƣ vậy là rất cần thiết đối với doanh nghiệp sản xuất có nhiều loại vật tƣ. Chi phí nguyên vật liệu chiếm tỷ trọng lớn trong tổng giá thành sản phẩm, nó là yếu tố cấu thành nên giá thành sản phẩm. Hạch toán chi phi nguyên vật liệu đúng và đủ sẽ có thể định giá thành chính xác là hợp lý. Việc phân bổ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp cần phải cân nhắc để không làm cho giá thành bị sai lệch. 5.1.4 Chi phí nguyên nhân công trực tiếp Kế toán đã mở hệ thống sổ, chứng từ theo dõi tiền lƣơng đúng quy định của Bộ Tài chính. Ngoài các chứng từ là hợp đồng lao động, bảng chấm công, bảng thanh toán lƣơng thì kế toán còn mở sổ cái TK 622. Tất cả tiền công phải trả cho công nhân trực tiếp sản xuất đƣợc kế toán tập hợp và ghi vào sổ cái TK 622 vào ngày cuối mỗi tháng. Song song với việc vào sổ cái kế toán còn mở sổ chi tiết để theo dõi các khoản phải trích theo lƣơng (gồm BHXH, BHYT, BHTN. 82 Tuy nhiên, việc Công ty chỉ mở sổ chi tiết tài khoản 3383 để theo cho cho tất cả các khoản trích theo lƣơng là chƣa hợp lý, cần hạch toán và mở sổ chi tiết theo dõi riêng cho từng khoản bảo hiểm cũng nhƣ kinh phí công đoàn. 5.1.5 Chi phí nguyên sản xuất chung Chi phí sản xuất chung của doanh nghiệp phát sinh tƣơng đối nhiều và đƣợc theo dõi phản ảnh khá đầy đủ, chi phí này cũng có một tỷ trọng không nhỏ trong tổng giá thành cũng nhƣ giá thành đơn vị. Cần phải hạch toán đúng các loại chi phí vào chi phí sản xuất chung, không làm cho chi phí này tăng lên quá cao, ảnh hƣởng đến giá thành đơn vị cũng nhƣ tổng giá thành. 83 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bộ Tài chính, 2006. Chế độ kế toán doanh nghệp quyển 2. Hà Nội: Nhà xuất bản Tài chính. 2. Đinh Viết Tuyết Hiền, 2009. Kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm tại công ty thuốc lá An Giang. Luận văn đại học. Đại học Cần Thơ. 3. Đoàn Bảo Ngọc, 2008. Phân tích giá thành tại công ty cổ phẩn may Tiền Tiến tỉnh Hậu Giang. Luận văn đại học. Đại học Cần Thơ. 4. Hồ Hiền Hạnh, 2008. Phân tích sự biến động chi phí sản xuất tại công ty cổ phẩn chế biến thủy sản và xuất nhập khẩu Cà Mau. Luận văn đại học. Đại học Cần Thơ. 5. Phạm Văn Dƣợc và cộng sự, 2009. Kế toán chi phí. TP. Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Lao động. 6. Quốc Cƣờng và Hoàng Anh, 2006. Hệ thống chế độ kế toán mới theo chuẩn mực kế toán Việt Nam. Hà Nội: Nhà xuất bản Thống kê 7. Trƣơng Kim Thành, 2009. Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần chế biến và xuất nhập khẩu thủy sản CADOVIMEX. Luận văn đại học. Đại học Cần Thơ. 8. Võ Thị Cẩm Vân, 2011. Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm nước tại công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên cấp nước và Môi trường Đô thị Đồng Tháp. Luận văn đại học. Đại học Cần Thơ 9. Võ Văn Nhị, 2001. Hướng Dẫn Thực Hành Kế Toán Doanh Nghiệp Theo Chế Độ Kế Toán Mới Hiện Hành, Hà Nội: Nhà xuất bản Thống Kê. 84 PHỤ LỤC CHỨNG TỪ Phụ lục số 01 CHỨNG TỪ KẾ TOÁN Số: KC_12/002 Ngày: 31/12/2012 Tên……………………………………………… Địa chỉ………………………………………….. STT Diễn giải Kết chuyển chi phí NVL trực tiếp Sang CPSX, KD dở dang T.12/2012 Kết chuyển chi phí NC trực tiếp Sang CPSX, KD dở dang T.12/2012 Kết chuyển chi phí NC gián tiếp Sang CPSX, KD dở dang T.12/2012 Kết chuyển chi phí vật liệu Sang CPSX, KD dở dang T.12/2012 Kết chuyển chi phí khấu hao TSCĐ Sang CPSX, KD dở dang T.12/2012 Kết chuyển chi phí dịch vụ mua ngoài Sang CPSX, KD dở dang T.12/2012 Kết chuyển chi phí bằng tiền khác Sang CPSX, KD dở dang T.12/2012 1 2 3 4 5 6 7 Ghi Nợ 1541 Ghi Có 621 1541 622 44.593.930 1541 6271 20.696.806 1541 6272 78.144.796 1541 6274 89.572.859 1541 6277 39.023.187 1541 6278 27.780.695 Cộng Thành tiền 1.364.859.827 1.664.672.100 Thành tiền bằng chữ: Một tỷ sáu trăm sáu mƣơi bốn triệu sáu trăm bảy mƣơi hai ngàn một trăm đồng. Ghi chú: Kết chuyển chi phí sản xuất Bột cá. Phụ trách kế toán (Ký, họ tên) Giám đốc (Ký, họ tên, đóng dấu) 85 Phụ lục số 02 CHỨNG TỪ KẾ TOÁN Tên……………………………………………… Địa chỉ………………………………………….. STT Diễn giải Kết chuyển chi phí NVL trực tiếp Sang CPSX, KD dở dang T.12/2012 Kết chuyển chi phí NC trực tiếp Sang CPSX, KD dở dang T.12/2012 Kết chuyển chi phí NC gián tiếp Sang CPSX, KD dở dang T.12/2012 Kết chuyển chi phí vật liệu Sang CPSX, KD dở dang T.12/2012 Kết chuyển chi phí khấu hao TSCĐ Sang CPSX, KD dở dang T.12/2012 Kết chuyển chi phí dịch vụ mua ngoài Sang CPSX, KD dở dang T.12/2012 Kết chuyển chi phí bằng tiền khác Sang CPSX, KD dở dang T.12/2012 1 2 3 4 5 6 7 Số: KC_12/002 Ngày: 31/12/2012 Ghi Nợ 1541 Ghi Có 621 1541 622 30.843.580 1541 6271 14.315.034 1541 6272 46.696.029 1541 6274 61.953.447 1541 6277 26.990.552 1541 6278 19.205.677 Cộng Thành tiền 944.011.073 1.144.015.392 Thành tiền bằng chữ: Một tỷ một trăm bốn mƣơi bốn triệu không trăm mƣời lăm ngàn ba trăm chín mƣơi hai đồng. Ghi chú: Kết chuyển chi phí sản xuất Dầu cá. Phụ trách kế toán (Ký, họ tên) Giám đốc (Ký, họ tên, đóng dấu) 86 Phụ lục số 03 CTY TNHH XUẤT NHẬP KHẨU TÂY NAM SOUTHWEST VINA GIẤY ĐỀ NGHỊ XUẤT KHO SỐ: 12/001 Tôi tên: Nguyễn Văn Quốc Bộ phận: Trƣởng ca sản xuất Địa chỉ: Cty TNHH Xuất Nhập Khẩu Tây Nam Kính đề nghị Ban giám đốc cho xuất kho một số vật tƣ nhƣ sau: STT 01 MẶT HÀNG ĐVT Phụ phẩm cá tra kg CỘNG SỐ MỤC ĐÍCH LƢỢNG SỬ DỤNG 188.865 Đƣa vào sản xuất thu hồi Bột + Dầu cá 188.865 GHI CHÚ Công ty, ngày 11 tháng 12 năm 2012 B.Giám đốc (Ký, họ tên) PT.Kế toán (Ký, họ tên) PT.Bộ phận (Ký, họ tên) 87 Ngƣời đề nghị (Ký, họ tên) Phụ lục số 04 Công ty TNHH Xuất Nhập Khẩu Tây Nam Mẫu số: 02-VT Lô 2.20F Khu CN Trà Nóc, P. Phƣớc Thới, Q. Ô Môn, TP.Cần Thơ (Ban hành theo QĐ số 15/2006/ QĐ-BTC Ngày 20/03/2006 của Bộ trƣởng BTC) PHIẾU XUẤT KHO Ngày 11 tháng 12 năm 2012 Số: XKNLC_12/001 Nợ: 621 Có: 152.1 - Họ và tên ngƣời nhận hàng:Lê Hoàng Vĩnh Lộc - Địa chỉ (bộ phận): CTY TNHH XUẤT NHẬP KHẨU TÂY NAM - Lý do xuất kho: Xuất kho phụ phẩm cá tra phục vụ sản xuất - Xuất tại kho (ngăn lô): Vật tƣ - Địa điểm:........ Tên, nhãn hiệu, S quy cách, phẩm T chất vật tƣ, dụng T cụ, sản phẩm, Mã số hàng hóa A B C 1 Phụ phẩm cá tra PP_CA TRA Cộng Đơn vị tính D KG Số lƣợng Yêu cầu Thực xuất 1 188.865 2 188.865 Đơn giá Thành tiền 3 6.042 4 1.141.122.624 1.141.122.624 - Tổng số tiền (Viết bằng chữ): Một tỷ một trăm bốn mƣơi mốt triệu mộttrăm hai mƣơi hai ngàn sau trăm hai mƣơi bốn đồng. - Số chứng từ gốc kèm theo: …………………………………………………… Ngày …tháng…năm Ngƣời lập phiếu Ngƣời nhận hàng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Thủ kho Kế toán trƣởng Giám đốc (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên, đóng dấu) 88 Phụ lục số 05 CTY TNHH XUẤT NHẬP KHẨU TÂY NAM SOUTHWEST VINA GIẤY ĐỀ NGHỊ XUẤT KHO SỐ: 12/001 Tôi tên: Nguyễn Văn Quốc Bộ phận: Trƣởng ca sản xuất Địa chỉ: Cty TNHH Xuất Nhập Khẩu Tây Nam Kính đề nghị Ban giám đốc cho xuất kho một số vật tƣ nhƣ sau: STT MẶT HÀNG 01 02 Củi trấu Bao PP trắng có tráng CỘNG B.Giám đốc (Ký, họ tên) Kg cái SỐ MỤC ĐÍCH LƢỢNG SỬ DỤNG 4.530 Xuất kho p/v phân xƣởng 450 Xuất kho p/v phân xƣởng x x ĐVT GHI CHÚ x PT.Kế toán (Ký, họ tên) PT.Bộ phận (Ký, họ tên) 89 Ngƣời đề nghị (Ký, họ tên) Phụ lục số 06 Công ty TNHH Xuất Nhập Khẩu Tây Nam Lô 2.20F Khu CN Trà Nóc, P. Phƣớc Thới, Q. Ô Môn, TP.Cần Thơ Mẫu số: 02-VT (Ban hành theo QĐ số 15/2006/ QĐ-BTC Ngày 20/03/2006 của Bộ trƣởng BTC) PHIẾU XUẤT KHO Ngày 01 tháng 12 năm 2012 Nợ: 627.2 Số: XKNL_12/001 Có: 152.2 - Họ và tên ngƣời nhận hàng:Lê Hoàng Vĩnh Lộc - Địa chỉ (bộ phận): CTY TNHH XUẤT NHẬP KHẨU TÂY NAM - Lý do xuất kho: Xuất kho nhiên liệu phục vụ sản xuất - Xuất tại kho (ngăn lô): Vật tƣ - Địa điểm:…........ Tên, nhãn hiệu, S quy cách, phẩm T chất vật tƣ, dụng T cụ, sản phẩm, Mã số hàng hóa A B 1 Củi trấu Cộng C Đơn vị tính CUI D kg x x Số lƣợng Đơn giá Thành tiền Yêu cầu Thực xuất 1 4.530 2 4.530 3 1.247 4 5.649.400 x x x 5.649.400 - Tổng số tiền (Viết bằng chữ): Năm triệu sáu trăm bốn mƣơi chín ngàn bốn trăm đồng. - Số chứng từ gốc kèm theo: …………………………………………………… Ngày …tháng…năm Ngƣời lập phiếu Ngƣời nhận hàng Thủ kho Kế toán trƣởng Giám đốc (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên, đóng dấu) 90 Phụ lục số 07 Công ty TNHH Xuất Nhập Khẩu Tây Nam Lô 2.20F Khu CN Trà Nóc, P. Phƣớc Thới, Q. Ô Môn, TP.Cần Thơ Mẫu số: 02-VT (Ban hành theo QĐ số 15/2006/ QĐ-BTC Ngày 20/03/2006 của Bộ trƣởng BTC) PHIẾU XUẤT KHO Ngày 01 tháng 12 năm 2012 Nợ: 627.2 Số: XKBB_12/001 Có: 1524 - Họ và tên ngƣời nhận hàng:Lê Hoàng Vĩnh Lộc - Địa chỉ (bộ phận): CTY TNHH XUẤT NHẬP KHẨU TÂY NAM - Lý do xuất kho: Xuất kho nhiên liệu phục vụ sản xuất - Xuất tại kho (ngăn lô): Vật tƣ - Địa điểm:…........ Tên, nhãn hiệu, S quy cách, phẩm T chất vật tƣ, dụng T cụ, sản phẩm, Mã số hàng hóa A B 1 Bao PP trắng có tráng Cộng C BAO PP_ TRẮNG x Đơn vị tính D cái Số lƣợng Thực xuất Yêu cầu Đơn giá Thành tiền 1 450 2 450 3 6.075 4 2.733.750 x x x 2.733.750 x - Tổng số tiền (Viết bằng chữ): Hai triệu bảy trăm ba mƣơi ba ngàn bảy trăm năm mƣơi đồng. - Số chứng từ gốc kèm theo: …………………………………………………… Ngày …tháng…năm Ngƣời lập phiếu Ngƣời nhận hàng Thủ kho Kế toán trƣởng Giám đốc (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên, đóng dấu) 91 Phụ lục số 08 Mẫu số: 02-TT (Ban hành theo QĐ số: 15/2006/QĐ-BTC Ngày 20/03/2006 của Bộ trƣởng BTC) Công ty TNHH Xuất Nhập KhẩuTây Nam Lô 2.20F Khu CN Trà Nốc 2, P.Phƣớc Thới, Q.Ô Môn, TP.CT PHIẾU CHI Quyển số:….. Ngày 31 tháng 01 năm 2013 Số: PC_01/027 Nợ: 3351,13311 Có: 1111 Họ và tên ngƣời nhận tiền: Lƣơng Minh Đức Địa chỉ: Cty CP Cấp thoát nƣớc Trà Nóc Lý do chi: Trả tiền nƣớc sinh hoạt T.12/2012 Số tiền : 2.848.200 VND Viết bằng chữ: Hai triệu tám trăm bốn mƣơi tám ngàn hai trăm đồng. Kèm theo:………Chứng từ gốc Ngày 31 tháng 01 năm 2013 P.Giám đốc Kế toán trƣởng Thủ quỹ Ngƣời lập phiếu Ngƣời nhận tiền (Ký, họ tên, đóng dấu) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Đã nhận đủ số tiền (Viết bằng chữ): Hai triệu tám trăm bốn mƣơi tám ngàn hai trăm đồng Phụ lục số 09 CTY TNHH Xuất Nhập Khẩu Tây Nam CỘNG HÕA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Lô 2.20F Khu CN Trà Nốc II, Ô Môn, TP.CT Độc Lập – Tự Do - Hạnh Phúc GIẤY ĐỀ NGHỊ THANH TOÁN Họ và tên: Lƣơng Minh Đức……………………………………………… Chức vụ: Nhân viên ………………………………………………………… Địa chỉ: Cty CP Cấp thoát nƣớc Trà Nóc…………………………………… Lý do thanh toán: Trả tiền nƣớc sinh hoạt T.12/2012……………………… Số tiền: 2.848.200 đ………………………………………………………… (Bằng chữ: Hai triệu tám trăm bốn mƣơi tám ngàn hai trăm đồng …………….………………………………………………………………….) Công ty, ngày 31 tháng 01 năm 2013 THỦ TRƢỞNG KẾ TOÁN TRƢỞNG PT.BỘ PHẬN 92 NGƢỜI ĐỀ NGHỊ Phụ lục số 10 CTY CP CẤP THOÁT NƢỚC TRÀ NÓC HÓA ĐƠN TIỀN NƢỚC Lô 2.20F Khu CN Trà Nốc 2, Q.Ô Môn, TP.CT MST:1800651683 MSTKH: 1800725550 Mẫu số: 01GTKT-3LN-02 HỌ TÊN VÀ ĐỊA CHỈ (Phần 2: giao khách hàng) KH: AA/2009T No: 042152 CT TNHH XUẤT NHẬP KHẨU TÂY NAM DANH BỘ LÔ 2,20F D.SO 8 KCN TN2 PPT QUÂN Ô MÔN TP. 164-01640 CẦN THƠ KỲ HÓA CHỈ SỐ SỐ M3 MỨC TIÊU THỤ ĐƠN SỐ PHIẾU KỲ NĂM CŨ MỚI THỰC TẾ THEO HĐ 117 106 1 2013 22.906 23.357 451 451 MỨC TIÊU THỤ ĐƠN GIÁ M3 THÀNH TIỀN S 5523,8095 451 2.491.238,0845 CỘNG 2.491.238 TIỀN THUẾ GTGT 124.562 TIỀN THUÊ ĐỒNG HỒ 6.900 PHÍ BVMT 0 CHI PHÍ NƢỚC THẢI 225.500 TỔNG CỘNG TIỀN THANH TOÁN 2.848.200 TIỀN P. Giám Đốc Công Ty BẰNG Hai triệu tám trăm bốn mƣơi CHỮ tám ngàn hai trăm đồng 93 Phụ lục số 11 Mẫu số: 02-TT (Ban hành theo QĐ số: 15/2006/QĐ-BTC Ngày 20/03/2006 của Bộ trƣởng BTC) Công ty TNHH Xuất Nhập KhẩuTây Nam Lô 2.20F Khu CN Trà Nốc 2, P.Phƣớc Thới, Q.Ô Môn, TP.CT PHIẾU CHI Quyển số:….. Ngày 31 tháng 01 năm 2013 Số: PC_01/028 Nợ: 3351,13311 Có: 1111 Họ và tên ngƣời nhận tiền: Lƣơng Minh Đức Địa chỉ: Nhà máy công nghệ thực phẩm Miền Tây Lý do chi: Trả tiền Điện phục vụ sản xuất T.12/2012 Số tiền: 58.935.934 VND Viết bằng chữ: Năm mƣơi tám triệu chín trăm ba mƣơi lăm ngàn chín trăm ba mƣơi bốn đồng. Kèm theo:………Chứng từ gốc Ngày 06 tháng 12 năm 2012 P.Giám đốc Kế toán trƣởng Thủ quỹ Ngƣời lập phiếu Ngƣời nhận tiền (Ký, họ tên, đóng dấu) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Đã nhận đủ số tiền (Viết bằng chữ): Năm mƣơi tám triệu chín trăm ba mƣơi lăm ngàn chín trăm ba mƣơi bốn đồng. 94 Phụ lục số 12 NHÀ MÁY CÔNG NGHỆ THỰC PHẨM MIỀN TÂY- WESTVINA Địa chỉ: Lô 2.20F KCN Trà Nóc II – P. Phƣớc Thới –Q. Ô Môn – TP. Cần Thơ Điện thoại: 07103 744 802 Fax: 07103 744 803 Email: Westternstorage@vnn.vn BẢNG CHIẾT TÍNH ĐIỆN TIÊU THỤ S T T Ngày 1 Từ 01>21/12/2012 2 Từ 01>21/12/2012 3 Từ 01>21/12/2012 4 Từ 22>31/12/2012 5 Từ 22>31/12/2012 6 Từ 22>31/12/2012 Tổng cộng CTY TNHH XUẤT NHẬP KHẨU TÂY NAM Từ ngày 01 đến ngày 31 tháng 12 năm 2012 Chỉ Hệ Điện Điện số Đơn Diễn giải số tiêu tiêu thụ điện giá 5/800 Thụ Phụ trội (Kw/h) Giờ bình 144,2 160 23.072 24.226 1.184 thƣờng Giờ cao 66,3 160 10.608 11.138 2.156 điểm Giờ thấp 39,8 160 6.368 6.686 746 điểm Giờ bình 10,1 160 1.616 1.697 1.243 thƣờng Giờ cao 3,7 160 592 622 2.263 điểm Giờ thấp 3,3 160 528 554 783 điểm 267,4 x 42.784 44.923,2 x Thành tiền 28.683.110 24.014.390 4.988.054 2.109.122 1.406.681 434.095 61.635.454 Bằng chữ: Sáu mƣơi mốt triệu sáu trăm ba mƣơi lăm ngàn bốn trăm năm mƣơi bốn đồng. XÁC NHẬN Công ty, ngày 02 tháng 01 năm 2013 CTY TNHH XUÂT NHẬP KHÂU TÂY NAM NHÀ MÁY THỰC PHẨM MIỀN TÂY 95 Phụ lục số 13 Mẫu số: 02-TT (Ban hành theo QĐ số: 15/2006/QĐ-BTC Ngày 20/03/2006 của Bộ trƣởng BTC) Công ty TNHH Xuất Nhập KhẩuTây Nam Lô 2.20F Khu CN Trà Nốc 2, P.Phƣớc Thới, Q.Ô Môn, TP.CT PHIẾU CHI Ngày 06 tháng 12 năm 2012 Số: PC_12/006 Quyển số:….. Nợ: 6278 Có: 1111 Họ và tên ngƣời nhận tiền: Hoàng Quốc Kỳ Địa chỉ: Đại lý nƣớc Lý do chi: Thanh tiền mua nƣớc uống đóng chai phục vụ phân xƣởng Số tiền: 1.008.000 VND Viết bằng chữ: Một triệu không trăm linh tám ngàn đồng chẵn. Kèm theo:………Chứng từ gốc Ngày 06 tháng 12 năm 2012 P.Giám đốc Kế toán trƣởng Thủ quỹ Ngƣời lập phiếu Ngƣời nhận tiền (Ký, họ tên, đóng dấu) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Đã nhận đủ số tiền (Viết bằng chữ): Một triệu không trăm linh tám ngàn đồng chẵn. 96 Phụ lục số 14 Công ty TNHH Xuất Nhập Khẩu Tây Nam Lô 2.20F Khu CN Trà Nóc, P.Phƣớc Thới, Q. ô Môn,TP.Cần Thơ KHẤU HAO TÀI SẢN CỐ ĐỊNH Diễn giải: Ngày 31 tháng 12 năm 2012 Số: KH_12/001 Khấu hao TSCĐ tháng 12 năm 2012 DCHUYEN DCHUYEN_ GHILO HONUOC_ LOHOI Khấu hao tháng 12 năm 2012 DCHUYEN 6274 Ghi Có 2141 Khấu hao tháng 12 năm 2012 DCHUYEN_GHILO 6274 2141 10.087.917 Khấu hao tháng 12 năm 2012 HONUOC_LOHOI 6274 2.125.933 HTDIEN_PX NHA_LOHOI NHA_XUONG THAPGN HOXLNT HT_HOI BONMO2 … Cộng Khấu hao tháng 12 năm 2012 HTDIEN_PX Khấu hao tháng 12 năm 2012 NHA_LOHOI Khấu hao tháng 12 năm 2012 NHA_XUONG Khấu hao tháng 12 năm 2012 THAPGN Khấu hao tháng 12 năm 2012 HOXLNT Khấu hao tháng 12 năm 2012 HT_HOI Khấu hao tháng 12 năm 2012 BONMO2 … 6274 6274 6274 6274 6274 6274 6274 … 2141 2141 Mã Tài sản Ghi nợ Diễn giải 2141 2141 2141 2141 2141 2141 … Thành tiền bằng chữ: Một trăm năm mƣơi một triệu năm trăm hai mƣơi sáu ngàn ba trăm linh sáu đồng. Kế toán trƣởng Giám đốc (Ký, họ tên) (Ký, họ tên, đóng dấu) 97 Số tiền 55.116.135 2.945.769 5.033.672 18.738.918 552.499 8.407.127 28.562.669 5.247.812 … 151.526.306 Phụ lục số 15 Công ty TNHH Xuất Nhập Khẩu Tây Nam Lô 2.20F Khu CN Trà Nóc, P.Phƣớc Thới, Q. ô Môn,TP.Cần Thơ Mẫu số: 01-VT (Ban hành theo QĐ số 15/2006/QĐ – BTC Ngày 20/03/2006 của Bộ trƣởng BTC) PHIẾU NHẬP KHO Ngày 09 tháng 12 năm 2012 Nợ:1551 Số: NKFO_12/009 Có: 1541 Họ và tên ngƣời giao: Lê Hoàng Vĩnh Lộc Theo …………số…………..ngày…….tháng……..năm…….của…………. Nhập tại kho: Thành phẩm Địa chỉ:…………………… Tên, nhãn hiệu, Số lƣợng quy cách, S Đơn Phẩm chất vật tƣ, Đơn Theo T Mã Vị Thành tiền Thực Dụng cụ, sản giá Chứng T Số tính Nhập phẩm, từ hàng hóa A B C D 1 2 3 4 1 Dầu cá FO kg 3.500 3.500 18.987 66.454.500 66.454.500 Cộng x x 3.500 3.500 x - Tổng số tiền (viết bằng chữ): Sáu mƣơi sáu triệu bốn trăm năm mƣơi bốn ngàn năm trăm đồng. - Số chứng từ gốc kèm theo:………………………………………………… Ngày…tháng…năm… Ngƣời lập phiếu Ngƣời giao hàng Thủ kho Kế toán trƣởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) 98 Phụ lục số 16 Công ty TNHH Xuất Nhập Khẩu Tây Nam Lô 2.20F Khu CN Trà Nóc, P.Phƣớc Thới, Q. ô Môn,TP.Cần Thơ Mẫu số: 01-VT (Ban hành theo QĐ số 15/2006/QĐ – BTC Ngày 20/03/2006 của Bộ trƣởng BTC) PHIẾU NHẬP KHO Ngày 10 tháng 12 năm 2012 Nợ:1552 Số: NKFO_12/010 Có: 1541 Họ và tên ngƣời giao: Lê Hoàng Vĩnh Lộc Theo …………số…………..ngày…….tháng……..năm…….của…………… Nhập tại kho: Thành phẩm Địa chỉ:……………………… Tên, nhãn hiệu, Số lƣợng quy cách, S Đơn Phẩm chất vật tƣ, Đơn Theo T Mã Vị Thành tiền Thực Dụng cụ, sản giá Chứng T Số tính Nhập phẩm, từ hàng hóa A B C D 1 2 3 4 1 Bột cá FM kg 4.950 4.950 19.110 94.594.500 Cộng x x 4.950 4.950 x 94.594.500 - Tổng số tiền (viết bằng chữ): Chín mƣơi bốn triệu năm trăm chín mƣơi bốn ngàn năm trăm đồng. - Số chứng từ gốc kèm theo:………………………………………………… Ngày…tháng…năm… Ngƣời lập phiếu Ngƣời giao hàng Thủ kho Kế toán trƣởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) 99 Phụ lục số 17 SOUTHWEST ANIMAL FEED PROCESSING LIMITED COMPANY Lô 2.20F KCN Trà Nóc II – Q. Ô Môn – TP. Cần Thơ Tel: 07103 744 825 - Fax: 0710307440826 - MST: 1800725550 BÁO CÁO CHI PHÍ SẢN XUẤT Từ ngày 01 đến ngày 31 tháng 12 năm 2012 S T T Ngày 1 01/12/12 2 02/12/12 3 03/12/12 … … 9 09/12/12 10 10/12/12 … … TỔNG NLSX/ Ngày (Kg) 19.405 12.953 22.758 … 21.401 21.504 … Than/Ngày (kg) Trấu Cám 2.017 3.050 5.100 … 4.500 4.520 … 91.585 - Bột cá Thời Gian SX(h) SL sản Xuất Đạm 16h 16h 16h … 16h 16h … x 4.480 3.010 5.290 … 4.860 4.950 … 87.110 57,6 58,4 59 … 58 57 … x Tỷ lệ Thu hồi 16,6 16,2 17,9 … 17,8 16,6 … x Dầu cá Bột mua về xử Tỷ lệ CỘNG SL sản TỶ LỆ lý lại Thu Xuất (kg) hồi 3.100 23,1 39,7 2.050 21.5 37.6 3.600 21,5 39,5 … … … … 3.500 20,6 38,3 3.450 16,6 33,2 … … … … 60.250 x x - Tổng Bột cá 4.480 3.010 5.290 … 15.000 14.000 ... 89.050 Ngày 31 tháng 12 năm 2012 Kế toán trƣởng (Ký, họ tên) Ngƣời lập (Ký, họ tên) 100 Ghi chú Phụ lục số 18 Công ty TNHH Xuất Nhập KhẩuTây Nam Lô 2.20F Khu CN Trà Nóc, P. Phƣớc Thới, Q. Ô Môn, TP.Cần Thơ BẢNG THANH TOÁN LƢƠNG THÁNG 12/2012 Bộ phận: Sản xuất S T T Họ tên BP.SẢN XUÁT CA 1 Nguyễn Văn 1 Trận … 9 … Huỳnh Văn Lặc Chứ c vụ TT NL … NV. SX Lƣơng CB tham gia BHXH Lƣơng cơ bản Đơn giá /ngày công Ngày công Thu nhập khác Làm thêm giờ Thành tiền Số giờ Thành tiền Phụ cấp cơm Ngày công Lƣơng nghỉ phép Thành tiền BHXH… Thành tiền Ngày Tổng thu nhập /tháng Thực lãnh (9.5% T.12/2012 x 111 10.190.000 690,5 7.891.875 111 2.485.000 5 470.000 21.037.000 1.814.443 19.222.000 1.958.000 110.000 10 1.100.000 49,5 680.250 10 220.000 1 110.000 2.111.000 186.010 1.925.000 … … … … … … … … … … … … … 1.904.600 90.000 11 990.000 68 765.000 11 245.000 - - 2.000.000 180.937 1.819.000 x 114 10.460.000 814,5 9.368.125 114 2.630.000 3 270.000 22.729.000 1.814.443 20.914.000 110.000 10 1.100.000 82 1.127.500 10 240.000 - 0 2.468.000 186.010 2.282.000 90.000 X … X ... 10 74 … 61 … 900.000 6.840.000 … 5.750.000 … 67 290 … 158 … 753.750 3.390.625 … 1.868.750 … 10 74 … 61 … 230.000 1.420.000 … 1.290.000 … 2 … 1 … 0 190.000 … 100.000 … 1.884.000 11.840.000 … 9.010.000 … 180.937 723.748 … 542.811 … 1.703.000 11.116.000 … 8.467.000 ... x 360 33.240.000 1.953 22.519.375 360 7.825.000 11 1.030.000 64.616.000 4.895.445 59.719.000 BP.SẢN XUẤT CA 2 NV. 1 Lê Văn Em SX 1.958.000 NV. 2 Đặng Văn Ảnh SX 1.904.600 BP.ÁP TẢI+ BỐC XẾP+ VỆ SINH … … … … BP.THÀNH PHẨM … … … … TỔNG CỘNG Bằng chữ: (Năm mươi chín triệu bảy trăm mười chín ngàn đồng chẵn) Ngƣời lập (Ký, họ tên) Kế toán trƣởng (Ký, họ tên) 101 Phụ lục số 19 Công ty TNHH Xuất Nhập Khẩu Tây Nam Lô 2.20F Khu CN Trà Nóc, P.Phƣớc Thới, Q. ô Môn,TP.Cần Thơ S T T Họ tên Chức vụ Mức lƣơng khoán /tháng (30 ngày công) Lƣơng CB tham gia BHXH BAN ĐIỀU HÀNH 1 Lê Hoàng Vĩnh Lộc 2 Hoàng Quốc Kỳ CƠ ĐIỆN CA 1 BẢNG THANH TOÁN LƢƠNG THÁNG 12/2012 Bộ phận: Điều hành + Cơ điện Lƣơng cơ bản Thu nhập khác Phụ cấp cơm Lƣơng nghỉ phép Tổng thu nhập /tháng Làm thêm giờ Ngày công Thành tiền Số giờ Ngày công Thành tiền Thành tiền Thành tiền Ngày BHXH… (9.5%) T.12/2012 Thực lãnh 17 2.210.000 122 1.982.500 17 395.000 - - 4.588.000 409.222 4.178.000 GSSX 3.900.000 2.153.800 9 1.170.000 66,5 1.080.625 9 205.000 - - 2.456.000 204.611 2.251.000 Điều hành 3.900.000 2.153.800 8 1.040.000 55,5 901.875 8 190.000 - - 2.132.000 204.611 1.927.000 41 4.533.333 314 4.338.125 41 945.000 1 106.667 9.923.000 999.381 8.924.000 1 Tăng Văn Phiến Trƣởng ca 3.700.000 2.153.800 8 986.667 59 909.583 8 190.000 - - 2.086.000 204.611 1.882.000 2 Ngô Mã Bình NVKT điện 3.200.000 2.029.200 8 853.333 50 666.667 8 180.000 1 106.667 1.807.000 192.774 1.614.000 … … … … … … … … … … … … … 56 6.28.000 4171,5 6.601.250 56 1.340.000 - - 14.221.000 1.227.666 12.994.000 … CƠ ĐIỆN CA 2 … … 1 Nguyễn Văn Quốc Trƣởng ca 3.700.000 2.153.800 11 255.000 84.5 1.302.708 11 255.000 - - 2.914.000 204.611 2.710.000 2 Hoàng Phạm Sáng NVKT điện 3.500.000 2.153.800 9 1.050.000 82,5 1.203.125 9 225.000 - - 2.478.000 204.661 2.274.000 … … … … … … … 114 2.680.000 1 106.667 28.732.000 2.636.269 26.096.000 … … TỔNG CỘNG … … … x … … … 114 13.023.333 907,5 … 12.921.875 Bằng chữ: (Hai mƣơi sáu triệu không trăm chín mƣơi sáu ngàn đông chẵn) 102 PHỤ LỤC SỔ CHI TIẾT Phụ lục số 01 SỔ CHI TIẾT CÁC TÀI KHOẢN Tháng 12 năm 2012 Tài khoản: 621 – Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Chứng từ Ngày, tháng ghi sổ Số hiệu A B Ngày, tháng C Số phát sinh Số dƣ Diễn giải TK đối ứng Nợ Có Nợ Có D E 1 2 3 4 Số dƣ đầu kỳ Số phát sinh trong kỳ 31/12/2012 KC_12/002 31/01/2011 31/12/2012 THOP_12/004 31/01/2011 11/12/2012 XKNLC_12/001 11/12/2012 22/12/2012 XKNLC_12/005 22/12/2012 Kết chuyển Chi phí NVL trực tiếp sang CPSX, KD dở dang T.12/12 Trích trƣớc chi phí thuê xe vận chuyển phụ phẩm T.12/2012 2.308.870.900 1541 3353 32.700.001 Phụ phẩm cá tra 1521 1.141.122.624 Phụ phẩm cá tra 1521 1.135.048.275 Cộng số phát sinh 2.308.870.900 2.308.870.900 Số dƣ cuối kỳ - Sổ này có 1 trang, đánh số từ trang 1 đến trang 1 - Ngày mở sổ:………………………. Ngày…tháng…năm Kế toán trƣởng (Ký, họ tên) Ngƣời ghi sổ (Ký, họ tên) 103 Phụ lục số 02 SỔ CHI TIẾT CÁC TÀI KHOẢN Tháng 12 năm 2012 Tài khoản: 622 – Chi phí nhân công trực tiếp Chứng từ Ngày, tháng ghi sổ Số hiệu A B Ngày, tháng C Số phát sinh Số dƣ Diễn giải TK đối ứng Nợ Có Nợ Có D E 1 2 3 4 Số dƣ đầu kỳ Số phát sinh trong kỳ 31/12/2012 KC_12/002 31/12/2012 31/12/2012 THOP_12/003 31/12/2012 31/12/2012 THOP_12/003 31/12/2012 Kết chuyển Chi phí NC trực tiếp sang CPSX, KD dở dang T.12/12 Trích trƣớc chi phí nhân côngBp trực tiếp sản xuất T.12/2012 Trích trƣớc chi phí BHXH+BHYT +BHTN T.12/2012- bộ phận trực tiếp sản xuất Cộng số phát sinh 75.437.510 1541 334.1 64.616.000 3383 10.821.510 75.437.510 75.437.510 Số dƣ cuối kỳ - Sổ này có 1 trang, đánh số từ trang 1 đến trang 1 - Ngày mở sổ:…………………………………. Ngày …tháng…năm Kế toán trƣởng (Ký, họ tên) Ngƣời ghi sổ (Ký, họ tên) 104 Phụ lục số 03 SỔ CHI TIẾT CÁC TÀI KHOẢN Tháng 12 năm 2012 Tài khoản: 6271 – Chi phí nhân viên phân xƣởng Chứng từ Ngày, tháng ghi sổ Số hiệu A B Ngày, tháng C Số phát sinh Số dƣ Diễn giải TK đối ứng Nợ Có Nợ Có D E 1 2 3 4 Số dƣ đầu kỳ Số phát sinh trong kỳ 31/12/2012 KC_12/002 31/12/2012 31/12/2012 THOP_12/003 31/12/2012 31/12/2012 THOP_12/003 31/12/2012 Kết chuyển Chi phí NC gián tiếp sang CPSX, KD dở dang T.12/12 Trích trƣớc chi phí nhân côngBp gián tiếp sản xuất T.12/2012 Trích trƣớc chi phí BHXH+BHYT +BHTN T.12/2012- bộ phận gián tiếp sản xuất Cộng số phát sinh 35.011.840 1541 334 28.732.000 3353 6.279.840 35.011.840 35.011.840 Số dƣ cuối kỳ - Sổ này có 1 trang, đánh số từ trang 1 đến trang 1 - Ngày mở sổ:…………………………………. Ngày …tháng…năm Kế toán trƣởng (Ký, họ tên) Ngƣời ghi sổ (Ký, họ tên) 105 Phụ lục số 04 SỔ CHI TIẾT CÁC TÀI KHOẢN Tháng 12 năm 2012 Tài khoản: 6272 – Chi phí vật liệu Chứng từ Ngày, tháng ghi sổ A Số hiệu B TK đối ứng E Diễn giải Ngày, tháng C D 01/12/2012 XKBB_12/001 01/12/2012 Số dƣ đầu kỳ Số phát sinh trong kỳ Bao PP trắng có tráng 01/12/2012 XKNL_12/001 01/12/2011 Củi trấu 1522 … … Bao PP trắng có tráng 1524 … … 16/12/2012 Củi trấu 1522 31/01/2011 Kết chuyển chi phí vật liệu sang CPSX, KD dở dang T.12/2012 1541 … 14/12/2012 … 16/12/2012 31/01/2011 … … XKBB_01/005 … 12/12/2012 … XKNL_12/020 KX_01/002 Cộng số phát sinh Số phát sinh Số dƣ Nợ Có Nợ Có 1 2 3 4 1524 2.733.750 5.649.400 … … 2.430.000 … … 8.671.500 124.840.825 124.840.825 124.840.825 Số dƣ cuối kỳ - Sổ này có 5 trang, đánh số từ trang 1 đến trang 5 - Ngày mở sổ:…………………………………. Ngày …tháng…năm Kế toán trƣởng (Ký, họ tên) Ngƣời ghi sổ (Ký, họ tên) 106 Phụ lục số 05 SỔ CHI TIẾT CÁC TÀI KHOẢN Tháng 12 năm 2012 Tài khoản: 6274 – Chi phí khấu hao TSCĐ Chứng từ Ngày, tháng ghi sổ Số hiệu A B Ngày, tháng C Số phát sinh Số dƣ Diễn giải TK đối ứng Nợ Có Nợ Có D E 1 2 3 4 Số dƣ đầu kỳ Số phát sinh trong kỳ 31/12/2012 KC_12/002 31/12/2012 31/12/2012 KH_12/001 31/12/2012 31/12/2012 KH_12/001 31/12/2012 31/12/2012 KH_12/001 31/12/2012 Kết chuyển Chi phí khấu hao TSCĐ sang CPSX, KD dở dang T.12/12 Khấu hao TSCĐ phòng sản xuất T.12/2012 Khấu hao TSCĐ phòng phân xƣởng T.12/2012 Khấu hao TSCĐ Bộ phận xây dựng T.12/2012 Cộng số phát sinh 151.526.306 1541 2141 18.738.918 2141 124.807.947 2141 7.979.441 151.526.306 151.526.306 Số dƣ cuối kỳ - Sổ này có 1 trang, đánh số từ trang 1 đến trang 1 - Ngày mở sổ:………………………. Ngày…tháng…năm Kế toán trƣởng (Ký, họ tên) Ngƣời ghi sổ (Ký, họ tên) 107 Phụ lục số 06 SỔ CHI TIẾT CÁC TÀI KHOẢN Tháng 12 năm 2012 Tài khoản: 6277 – Chi phí dịch vụ mua ngoài Ngày, tháng ghi sổ A Chứng từ Số hiệu B Ngày, tháng C 31/12/2012 KC_12/002 31/12/2012 31/12/2012 THOP_12/001 31/12/2012 31/12/2012 THOP_12/002 31/12/2012 31/12/2012 THOP_12/002 31/12/2012 31/12/2012 THOP_12/004 31/12/2012 TK đối ứng E Diễn giải D Số dƣ đầu kỳ Số phát sinh trong kỳ Kết chuyển cp dịch vụ mua ngoài sang CPSX, KD dở dang T.12/12 Phân bổ chi phí trả trƣớc NH – Tẩy cáu cặn lò hơi T.12/2012 Phân bổ chi phí trả trƣớc DH-(kiểm định kỹ thuật an toàn nồi hơi) T.12/2012 Phân bổ chi phí nƣớc tiêu thụ p/v sản xuất T.12/2012 Phân bổ chi phí điện tiêu thụ p/v Phân xƣởng T.12/2012 Cộng số phát sinh Số dƣ cuối kỳ Số phát sinh Số dƣ Nợ Có Nợ Có 1 2 3 4 66.013.739 1541 1424 4.250.000 2428 104.167 3351 2.723.638 3351 58.935.934 66.013.739 66.013.739 - Sổ này có 1 trang, đánh số từ trang 1 đến trang 1 - Ngày mở sổ:………………………. Ngày…tháng…năm Kế toán trƣởng (Ký, họ tên) Ngƣời ghi sổ (Ký, họ tên) 108 Phụ lục số 07 SỔ CHI TIẾT CÁC TÀI KHOẢN Tháng12 năm 2012 Tài khoản: 6278 – Chi phí bằng tiền khác Chứng từ Ngày, tháng ghi sổ A Số hiệu B Ngày, tháng C 04/12/2012 PC_12/004 04/12/2012 06/12/2012 PC_12/006 06/12/2012 … … … 31/12/20112 KC_12/002 31/12/2012 31/12/2012 THOP_01/001 31/12/2012 … 31/01/2011 … THOP_01/002 … 31/01/2011 TK đối ứng E Diễn giải D Số dƣ đầu kỳ Số phát sinh trong kỳ Thanh tiền đổi gas p/v phân xƣởng Trả tiền mua nƣớc uống đóng chay p/v phân xƣởng … Kết chuyển Chi phí bằng tiền khác sang CPSX, KD dở dang T.12/12 Phân bổ chi phí trả trƣớc NH_ CP sữa chữa thƣờng xuyên T.12/2012 … Phân bổ chi phí trả trƣớc DH_ CP nâng cấp sữa chữa MM, nhà xƣởng T.12/2012 Cộng số phát sinh Số dƣ cuối kỳ - Sổ này có 4 trang, đánh số từ trang 1 đến trang 4 - Ngày mở sổ:………………………. Ngƣời ghi sổ (Ký, họ tên) Số phát sinh Nợ Có Nợ Có 1 2 3 4 1111 401.818 1111 1.008.000 … … … 2427 … … 46.986.372 1541 1428 Số dƣ 37.589.064 … … … 2.229.167 46.986.372 46.986.372 Ngày…tháng…năm Kế toán trƣởng (Ký, họ tên) 109 Phụ lục số 08 SỔ CHI TIẾT VẬT LIỆU, DỤNG CỤ (SẢN PHẨM, HÀNG HÓA) Tháng 12 năm 2012 Mã kho: 155 Tên kho: Thành phẩm Chứng từ Số Ngày, Hiệu tháng A B Mã hàng: FM NKFM_ 12/001 NKFM_ 12/002 … XKFM_ 12/001 NKFM_ 12/012 … Cộng Tổng cộng - 02/12/2012 02/12/2012 … 06/12/2012 09/12/2012 … Đơn vị tính: Việt Nam dồng Diễn giải TK Đối ứng Đ V T C D E Tên hàng: Bột cá Số dƣ đầu kỳ Nhập kho Bột cá từ sản xuất Nhập kho Bột cá từ sản xuất … Xuất kho Bột cá HĐ146FM/SWF Nhập kho Bột cá từ sản xuất … Đơn giá 1 Nhập SL 2 1541 kg 17.810 19.110 4.480 1541 kg 19.110 … 632 … kg Xuất Tồn Thành tiền SL Thành tiền SL Thành tiền Ghi chú 3=1x2 4 5=1x4 6 7=1x6 8 85.612.800 60.448 64.928 1.076.573.861 1.162.186.661 3.010 57.521.100 67.938 1.219.707.761 … 18.166 … … 1541 kg 19.110 4.950 94.594.500 … … … 87.110 87.110 ... … 73.890 … … 1.664.672.100 134.749 1.664.672.100 134.749 … 1.342.258.740 … 2.497.277.572 2.497.277.572 … 9.378 22.088 418.087.221 … 12.809 12.809 … … 243.960.389 243.960.389 Sổ này có trang 3 trang, đánh số từ trang 1 đến trang 3 Ngày mở sổ:……………………………………… Ngày…tháng…năm Kế toán trƣởng (Ký, họ tên) Ngƣời ghi sổ (Ký, họ tên) 110 … … 170.378.321 Phụ lục số 09 SỔ CHI TIẾT VẬT LIỆU, DỤNG CỤ (SẢN PHẨM, HÀNG HÓA) Tháng 12 năm 2012 Mã kho: 155 Tên kho: Thành phẩm Chứng từ Số Ngày, Hiệu tháng A B Mã hàng: FO NKFO_ 12/001 NKFO_ 12/002 XKFO_ 01/002 … NKFO_ 12/009 … Cộng Tổng cộng 01/12/2012 02/12/2012 03/12/2012 … 09/12/2012 … Đơn vị tính: Việt Nam dồng Diễn giải TK Đối ứng Đ V T Đơn giá C D E Tên hàng: Dầu cá Số dƣ đầu kỳ Nhập kho Dầu cá từ sản xuất Nhập kho Dầu cá từ sản xuất Xuất kho Dầu cá -HĐ 264/2012 … Nhập kho Dầu cá từ sản xuất … 1 Nhập SL 2 Xuất Tồn Thành tiền SL Thành tiền SL Thành tiền Ghi chú 3=1x2 4 5=1x4 6 7=1x6 8 18.036.074.416 18.094.934.116 1541 kg 17.604 18.987 3.100 58.859.700 1.024.521 1.027.621 1541 kg 18.987 2.050 38.923.350 1.029.671 18.133.857.466 632 kg 17.611 … … 1541 kg … 18.987 ... … … … 3.500 … 66.454.500 20.560 362.082.160 1.009.111 17.771.775.306 … … … 1.013.651 … … 17.882.154.780 … … … … … … … 60.250 1.144.015.392 96.750 1.708.562.070 988.021 17.471.563.7338 60.250 1.144.015.392 96.750 1.708.562.070 988.021 17.471.563.7338 111 Mẫu số:S11 - DN (Ban hành theo QĐ số 15/2006/QĐ-BTC Ngày 20/03/2006 của Bộ trƣởng BTC) Phụ lục số 10 BẢNG TỔNG HỢP CHI TIẾT VẬT LIỆU, DỤNG CỤ, SẢN PHẨM, HÀNG HÓA Tháng 12 năm 2012 Mã kho: 155 Tên kho : Thành phẩm STT Đơn vị tính: Việt Nam đồng Tên, quy cách vật liệu, dụng cụ, Sản phẩm, hàng hóa A 1 B Bột cá 2 Dầu cá Tồn đầu kỳ 1 Cộng Số tiền Nhập trong kỳ Xuất trong kỳ 2 3 Tồn cuối kỳ 4 18.036.074.416 1.144.015.392 1.708.526.070 17.471.563.738 1.076.573.861 1.664.672.100 2.497.277.572 243.968.389 19.112.648.277 2.808.687.492 4.205.803.642 17.715.532.127 Ngày…tháng…năm Kế toán trƣởng (Ký, họ tên) Ngƣời lập (Ký, họ tên) 112 PHỤ LỤC SỔ TỔNG HỢP Phụ lục số 01 Công ty TNHH Xuất Nhập Khẩu Tây Nam Mẫu số:S03a-DN Lô Trà Nóc 2.20F Khu CN, P.Phƣớc Thới, Q. ô Môn,TP.Cần Thơ (Ban hành theo QĐ số:15/2006/QĐ-BTC Ngày 20/03/2006 của Bộ trƣởng BTC) SỔ NHẬT KÝ CHUNG Tháng 12 năm 2012 Chứng từ Ngày, tháng ghi sổ Diễn giải Đã ghi Sổ cái Số STT hiệu dòng TK ĐƢ E G Số hiệu Ngày tháng A B C 01/12/2012 NKFO_ 12/001 NKFO_ 12/001 01/12/2012 Dầu cá 1551 01/12/2012 Dầu cá 1541 01/12/2012 D H XKBB_ 12/001 01/12/2012 Bao PP trắng có tráng 6272 01/12/2012 XKBB_ 12/001 01/12/2012 Bao PP trắng có tráng 1524 01/12/2012 XKNL_ 12/001 01/12/2012 Củi trấu 01/12/2012 Củi trấu 02/12/2012 Bột cá NKFM_ 12/002 02/12/2012 Bột cá … XKNLC_ 12/001 … … 11/12/2012 Phụ phẩm cá tra 02/12/2012 02/12/2012 … 11/12/2012 XKNL_ 12/001 NKFM_ 12/002 có 1 2 58.859.700 2.733.750 2.733.750 5.649.400 6272 5.649.400 1521 1552 57.521.100 1541 … 11/12/2012 XKNLC_ 12/001 11/12/2012 Phụ phẩm cá tra … … … … 31/12/2012 THOP_ 12/004 31/12/2012 THOP_ 12/004 31/12/2012 31/12/2012 Nợ 58.859.700 01/12/2012 01/12/2012 Số phát sinh … … 621 57.521.100 … … 1.141.122.624 1.141.122.624 1521 … … Phân bổ chi phí điện tiêu thụ T.12/2012 Phân bổ chi phí điện tiêu thụ T.12/2012 Cộng phát sinh Số lũy kế chuyển kỳ sau … … … 58.935.934 6277 58.935.934 3351 198.231.924.106 198.231.924.106 198.231.924.106 198.231.924.106 - Sổ này có 51 trang đánh số từ trang 1 đến trang 51 - Ngày mở sổ:……………………………………. Ngƣời ghi sổ (Ký, họ tên) Kế toán trƣởng (Ký, họ tên) 113 Ngày …tháng…năm Giám đốc (Ký, họ tên, đóng dấu) Phụ lục số 02 Công ty TNHH Xuất Nhập Khẩu Tây Nam Lô Trà Nóc 2.20F Khu CN, P.Phƣớc Thới, Q. ô Môn,TP.Cần Thơ Mẫu số:S03b-DN (Ban hành theo QĐ số:15/2006/QĐ-BTC Ngày 20/03/2006 của Bộ trƣởng BTC) SỔ CÁI (Dùng cho hình thức kế toán Nhật ký chung) Tháng 12 năm 2012 Tài khoản: 621 – Chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp Ngày, Tháng Ghi sổ Chứng từ Số hiệu Ngày, tháng A B C Nhật ký chung Diễn Giải D Trang STT Sổ dòng SH TK đối ứng E G F Số tiền Nợ Có 1 2 Số dƣ đầu kỳ Số phát sinh trong kỳ 31/12/2012 31/12/2012 11/12/2012 22/12/2012 KC_1 2/002 THOP_ 12/004 XKNLC_ 12/001 XKNLC_ 12/005 31/12/2012 31/12/2012 Kết chuyển Chi phí NVL trực tiếp sang CPSX, KD dở dang T.12/12 Trích trƣớc chi phí thuê xe vận chuyển phụ phẩm T.12/2012 11/12/2012 Phụ phẩm cá tra 22/12/2012 Phụ phẩm cá tra 2.308.870.900 1541 32.700.001 3353 1521 1521 Cộng số phát sinh Số dƣ cuối kỳ Cộng lũy kế từ đầu năm 1.141.122.624 1.135.048.275 2.308.870.900 2.308.870.900 2.308.870.900 2.308.870.900 - Sổ này có 1 trang,đánh số từ trang 1 đến trang 1 - Ngày mở sổ: ……………………………….. Ngƣời ghi sổ (Ký, họ tên) Kế toán trƣởng (Ký, họ tên) 114 Ngày…tháng…năm Giám đốc (Ký, họ tên, đóng dấu) Phụ lục số 03 Công ty TNHH Xuất Nhập Khẩu Tây Nam Lô Trà Nóc 2.20F Khu CN, P.Phƣớc Thới, Q. ô Môn,TP.Cần Thơ Mẫu số:S03b-DN (Ban hành theo QĐ số:15/2006/QĐ-BTC Ngày 20/03/2006 của Bộ trƣởng BTC) SỔ CÁI (Dùng cho hình thức kế toán Nhật ký chung) Tháng 12 năm 2012 Tài khoản: 622 – Chi phí nguyên nhân công trực tiếp Ngày, Tháng Ghi sổ Chứng từ Số hiệu Ngày, tháng A B C Nhật ký chung Số hiệu Diễn Giải D Số tiền Trang STT Sổ dòng TK đối Nợ ứng Có E G 2 F 1 Số dƣ đầu kỳ 31/12/2012 31/12/2012 KC_ 12/002 THOP_ 12/003 THOP_ 12/003 31/12/2012 Số phát sinh trong kỳ Kết chuyển Chi phí NC trực tiếp sang CPSX, 31/12/2012 KD dở dang T.12/12 Trích trƣớc chi phí nhân công-Bp trực tiếp 31/12/2012 sản xuất T.12/2012 Trích trƣớc chi phí BHXH+BHYT +BHTN T.12/2012- bộ 31/12/2012 phậntrực tiếp sản xuất 75.437.510 1541 64.616.000 3341 10.821.510 338.3 Cộng số phát sinh 75.437.510 75.437.510 75.437.510 75.437.510 Số dƣ cuối kỳ Cộng lũy kế từ đầu năm - Sổ này có 1 trang, đánh số từ trang 1 đến trang 1 - Ngày mở sổ: ……………………………….. Ngƣời ghi sổ (Ký, họ tên) Kế toán trƣởng (Ký, họ tên) 115 Ngày…tháng…năm Giám đốc (Ký, họ tên, đóng dấu) Phụ lục số 04 Công ty TNHH Xuất Nhập Khẩu Tây Nam Lô Trà Nóc 2.20F Khu CN, P.Phƣớc Thới, Q. ô Môn,TP.Cần Thơ Mẫu số:S03b-DN (Ban hành theo QĐ số:15/2006/QĐ-BTC Ngày 20/03/2006 của Bộ trƣởng BTC) SỔ CÁI (Dùng cho hình thức kế toán Nhật ký chung) Tháng 12 năm 2012 Tài khoản: 627 – Chi phí sản xuất chung Chứng từ Số hiệu Ngày tháng A B C Tài khoản 6271 - Số tiền NK chung Ngày, Tháng Ghi sổ Diễn Giải D Trang Sổ SH S đối D ứng E F G Nợ Có 1 2 Chi phí nhân viên phân xƣởng Số dƣ đầu kỳ Số phát sinh trong kỳ 31/12/2012 31/12/2012 31/12/2012 KC_ 12/002 THOP_ 12/003 THOP_ 12/003 31/12/2012 31/12/2012 31/12/2012 Kết chuyển Chi phí NC gián tiếp Trích trƣớc chi phí nhân công-Bp gián tiếp sx Trích trƣớc chi phí BHXH bộ phận gián tiếp sản xuất 35.011.840 1541 3341 338.3 Cộng số phát sinh 28.732.000 6.279.840 35.011.840 35.011.840 35.011.840 35.011.840 Số dƣ cuối kỳ Cộng lũy kế từ đầu năm Tài khoản 6272 - Chi phí vật liệu Số dƣ đầu kỳ Số phát sinh trong kỳ 01/12/2012 01/12/2012 … 31/01/2011 XKBB 12/001 XKNL 12/001 … KX_ 01/002 01/12/2012 Bao PP trắng có tráng 01/12/2012 Củi trấu … 31/01/2011 1524 1521 … Kết chuyển chi phí vật liệu 2.733.750 5.649.400 … 124.840.825 1541 Cộng số phát sinh … 124.840.825 124.840.825 124.840.825 124.840.825 Số dƣ cuối kỳ Cộng lũy kế từ đầu năm Tài khoản 6274 - Chi phí khấu hao TSCĐ Số dƣ đầu kỳ Số phát sinh trong kỳ 31/12/2012 31/12/2012 31/12/2012 KC_ 12/002 KH_ 12/001 KH_ 12/001 31/12/2012 31/12/2012 31/12/2012 Kết chuyển Chi phí khấu hao TSCĐ Khấu hao TSCĐ phòng sản xuất T.12/2012 Khấu hao TSCĐ phòng phân xƣởng T.12/2012 116 151.526.306 1541 2141 2141 18.738.918 124.807.947 31/12/2012 KH_ 12/001 31/12/2012 Khấu hao TSCĐ Bộ phận xây dựng T.12/2012 2141 Cộng số phát sinh 7.979.441 151.526.306 151.526.306 151.526.306 151.526.306 Số dƣ cuối kỳ Cộng lũy kế từ đầu năm Tài khoản 6277 - Chi phí dịch vụ mua ngoài Số dƣ đầu kỳ Số phát sinh trong kỳ 31/12/2012 KC_ 12/002 31/12/2012 Kết chuyển cp dịch vụ mua ngoài 31/12/2012 THOP_ 12/001 31/12/2012 Phân bổ chi phí trả trƣớc NH – Tẩy cáu cặn lò hơ THOP_ 12/002 31/12/2012 31/12/2012 31/12/2012 31/12/2012 THOP_ 12/002 THOP_ 12/004 31/12/2012 31/12/2012 Phân bổ chi phí trả trƣớc DH-(kiểm định kỹ thuật an toàn nồi hơi) Phân bổ chi phí nƣớc tiêu thụ p/v sản xuất Phân bổ chi phí điện tiêu thụ T.12/2012 66.013.739 1541 4.250.000 1421 104.167 2428 3351 3351 Cộng số phát sinh 2.723.638 58.935.934 66.013.739 66.013.739 66.013.739 66.013.739 Số dƣ cuối kỳ Cộng lũy kế từ đầu năm Tài khoản 6278 - Chi phí bằng tiền khác Số dƣ đầu kỳ Số phát sinh trong kỳ 04/12/2012 06/12/2012 … PC_ 12/004 PC_ 12/006 … 04/12/2012 06/12/2012 … 31/12/20112 KC_ 12/002 31/12/2012 31/12/2012 THOP_ 01/001 31/12/2012 … … … Thanh tiền đổi gas p/v phân xƣởng Trả tiền mua nƣớc uống đóng chay p/v PX 1111 1111 … 401.818 1.008.000 … Kết chuyển Chi phí bằng tiền khác Phân bổ chi phí trả trƣớc NH_CP sữa chữa thƣờng xuyên T.12/2012 … Cộng số phát sinh … 46.986.372 1541 37.589.064 1428 … 46.986.372 … 46.986.372 46.986.372 46.986.372 Số dƣ cuối kỳ Cộng lũy kế từ đầu năm 424.379.082 424.379.082 - Sổ này có 9 trang,đánh số từ trang 1 đến trang 9 - Ngày mở sổ: ……………………………….. Ngƣời ghi sổ (Ký, họ tên) Kế toán trƣởng (Ký, họ tên) 117 Ngày…tháng…năm Giám đốc (Ký, họ tên, đóng dấu) Phụ lục số 05 Công ty TNHH Xuất Nhập Khẩu Tây Nam Lô Trà Nóc 2.20F Khu CN, P.Phƣớc Thới, Q. ô Môn,TP.Cần Thơ Mẫu số:S03b-DN (Ban hành theo QĐ số:15/2006/QĐ-BTC Ngày 20/03/2006 của Bộ trƣởng BTC) SỔ CÁI (Dùng cho hình thức kế toán Nhật ký chung) Tháng 12 năm 2012 Tài khoản: 154.1 – Chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang Ngày, Tháng Ghi sổ Chứng từ Số hiệu Ngày, tháng A B 01/12/2012 02/12/2012 02/12/2012 … 31/12/2012 31/12/2012 31/12/2012 31/01/2011 31/12/2012 31/12/2012 31/12/20112 Diễn Giải Nhật ký chung SH Số tiền Trang STT Sổ dòng TK ĐƢ Nợ E G F 1 Có C D NKFO_ 12/001 NKFM_ 12/001 NKFO_ 12/002 01/12/2012 - Số dƣ đầu kỳ Dầu cá 2 1551 58.859.700 02/12/2012 Bột cá 1541 85.612.800 02/12/2012 Dầu cá … KC_1 2/002 KC_ 12/002 KC_ 12/002 KX_ 01/002 KC_ 12/002 KC_ 12/002 KC_ 12/002 … 38.923.350 31/12/2012 31/12/2012 31/12/2012 31/01/2011 31/12/2012 31/12/2012 31/12/2012 … Kết chuyển Chi phí NVL trực tiếp Kết chuyển Chi phí NC trực tiếp Kết chuyển Chi phí NC gián tiếp Kết chuyển chi phí vật liệu Kết chuyển Chi phí khấu hao TSCĐ Kết chuyển cp dịch vụ mua ngoài Kết chuyển Chi phí bằng tiền khác … … Cộng … 1541 1541 1541 … … 2.308.870.900 75.437.510 35.011.840 124.840.825 1541 151.526.306 66.013.739 46.986.372 2.808.687.492 2.808.687.492 Số dƣ cuối kỳ - Sổ này có 2 trang,đánh số từ trang 1 đến trang 2 - Ngày mở sổ: ……………………………….. Ngƣời ghi sổ Kế toán trƣởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) 118 Ngày…tháng…năm Giám đốc (Ký, họ tên, đóng dấu) Phụ lục số 06 Công ty TNHH Xuất Nhập Khẩu Tây Nam Lô Trà Nóc 2.20F Khu CN, P.Phƣớc Thới, Q. ô Môn,TP.Cần Thơ Mẫu số:S03b-DN (Ban hành theo QĐ số:15/2006/QĐ-BTC Ngày 20/03/2006 của Bộ trƣởng BTC) SỔ CÁI (Dùng cho hình thức kế toán Nhật ký chung) Tháng 12 năm 2012 Tài khoản: 155 – Thành phẩm Chứng từ Số hiệu Ngày, tháng Ngày, Tháng Ghi sổ A B Tài khoản 1551 Nhật ký chung Số hiệu Diễn Giải Trang STT Sổ dòng C D E - Thành phẩm - Dầu cá F TK ĐƢ Nợ Có G 1 2 Số dƣ đk 01/12/2012 NKFO_ 12/001 02/12/2012 NKFO_ 12/002 03/12/2012 XKFO_ 01/002 … … 01/12/2012 Dầu cá 09/12/2012 NKFO_ 12/009 09/12/2012 Dầu cá Số tiền 18.036.074.416 58.859.700 02/12/2012 Dầu cá 38.923.350 03/12/2012 Dầu cá 362.082.160 … … … … … … 66.454.500 Cộng 1.144.015.392 Số dƣ cuối kỳ 17.471.563.738 Tài khoản 1552 - Thành phẩm - Bột cá Số dƣ đk 02/12/2012 02/12/2012 … 06/12/2012 09/12/2012 … 1.708.526.070 1.076.573.861 NKFM_ 02/12/2012 Bột cá 12/001 NKFM_ 02/12/2012 Bột cá 12/002 … … … XKFM_ 06/12/2012 Bột cá 12/001 NKFM_ 09/12/2012 Bột cá 12/012 … … … 1541 85.612.800 1541 57.521.100 632 1541 … … Cộng Số dƣ cuối kỳ … 1.342.285.740 94.594.500 … … 1.664.672.100 2.497.277.572 243.968.389 - Sổ này có 6 trang, đánh số từ trang 1 đến trang 6 - Ngày mở sổ: ……………………………….. Ngƣời ghi sổ (Ký, họ tên) Kế toán trƣởng (Ký, họ tên) 119 Ngày…tháng…năm Giám đốc (Ký, họ tên, đóng dấu) PHỤ LỤC PHÂN TÍCH SỐ LIỆU * Phân tích biến động của các yếu tố cấu thành sản phẩm Bột cá - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp * Tháng 11/2012 so với tháng 10/2012: Chọn tháng 10/2012 làm gốc - Do số lượng sản xuất giảm làm tổng chi phí nguyên vật liệu giảm a = (161.570 – 208.140) x 2,59 x 6.176 = - 745 triệu đồng - Mức tiêu hao NVL thay đổi làm tổng chi phí nguyên vật thay đổi b = 161.570 x (2,57 - 2,59) x 6.176 = - 20 triệu đồng - Đơn giá nguyên vật liệu giảm làm tổng chi phí nguyên vật liệu giảm c = 161.570 x 2,57 x (6.009 - 6.176 ) = - 69 đồng Tổng đại số của 3 nhân tố:  = a + b + c  = - 745 – 20 – 69 = - 834 triệu đồng * Tháng 12/2012 so với tháng 11/2012: Chọn tháng 11/2012 làm gốc - Do số lượng sản xuất giảm làm tổng chi phí nguyên vật liệu giảm a = (87.110 – 161.570) x 2,57 x 6.009 = - 1.150 triệu đồng - Mức tiêu hao NVL thay đổi làm tổng chi phí nguyên vật thay đổi b = 87.110 x (2,56 - 2,57) x 6.009 = - 5 triệu đồng - Đơn giá nguyên vật liệu tăng làm tổng chi phí nguyên vật liệu tăng c = 87.110 x 2,56 x (6.117 - 6.009 ) = +24 đồng Tổng đại số của 3 nhân tố:  = a + b + c  = - 1.150 – 5 + 24 = - 1.131 triệu đồng - Chi phí nhân công trực tiếp * Tháng 11/2012 so với tháng 10/2012: - Biến động do sản lượng sản xuất giảm làm chi phí nhân công trực tiếp giảm a = (161.570 – 208.140) x 274,9 = - 12,802 triệu đồng - Biến động do đơn giá nhân công giảm làm chi phí nhân công trực tiếp giảm b = 161.570 x (231,87 – 274,9) = - 6,952 triệu đồng Tổng đại số hai nhân tố:  = - 12,802 – 6,952 = - 19,754 triệu đồng * Tháng 12/2012 so với tháng 11/2012: - Biến động do sản lượng sản xuất thay đổi làm chi phí nhân công trực tiếp thay đổi a = (87.110 – 161.570) x 231,87 = - 17,265 triệu đồng 120 - Biến động do đơn giá nhân công tăng làm chi phí nhân công trực tiếp tăng b = 87.110 x (511,93 – 231,87) = + 24, 396 triệu đồng Tổng đại số hai nhân tố:  = -17,265 + 24,396 = + 7,131 triệu đồng - Chi phí sản xuất chung * Tháng 11/2012 so với tháng 10/2012: - Biến động do sản lượng sản xuất giảm làm chi phí nhân sản xuất chung giảm a = (161.570 – 208.140) x 1.801,91 = - 83,914 triệu đồng - Biến động do đơn giá tăng làm chi phí sản xuất chung tăng b = 161.570 x (2.025,82 – 1.801,91) = +36,196 triệu đồng - Tổng đại số hai nhân tố:  = - 83,914 + 36,196 = - 47,718 triệu đồng * Tháng 12/2012 so với tháng 11/2012: - Biến động do sản lượng sản xuất làm chi phí nhân sản xuất chung giảm a = (87.110 – 161.570) x 2.025,82 = - 150,842 triệu đồng - Biến động do đơn giá tăng làm chi phí sản xuất chung tăng b = 87.110 x (2.929,84 – 2.025,82) = +78,729 triệu đồng - Tổng đại số hai nhân tố:  = - 150,842 + 78,729 = - 72,113 triệu đồng * Phân tích biến động của các yếu tố cấu thành sản phẩm Dầu cá - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp * Tháng 11/2012 so với tháng 10/2012: Chọn tháng 10/2012 làm gốc - Do số lượng sản xuất giảm làm tổng chi phí nguyên vật liệu giảm a = (117.700 – 161.850) x 2,59 x 6.176 = - 706 triệu đồng - Mức tiêu hao NVL thay đổi làm tổng chi phí nguyên vật thay đổi b = 117.700 x (2,57 - 2,59) x 6.176 = - 15 triệu đồng - Đơn giá nguyên vật liệu giảm làm tổng chi phí nguyên vật liệu giảm c = 117.700 x 2,57 x (6.009 - 6.176 ) = - 51 đồng Tổng đại số của 3 nhân tố:  = a + b + c  = - 706 - 15 - 51 = - 772 triệu đồng * Tháng 12/2012 so với tháng 11/2012: Chọn tháng 11/2012 làm gốc - Do số lượng sản xuất giảm làm tổng chi phí nguyên vật liệu giảm a = (60.250 – 117.700) x 2,57 x 6.009 = - 887 triệu đồng - Mức tiêu hao NVL thay đổi làm tổng chi phí nguyên vật thay đổi 121 b = 60.250 x (2,56 - 2,57) x 6.009 = - 3 triệu đồng - Đơn giá nguyên vật liệu tăng làm tổng chi phí nguyên vật liệu tăng c = 60.250 x 2,56 x (6.117 - 6.009 ) = +17 đồng Tổng đại số của 3 nhân tố:  = a + b + c  = - 887 - 3 + 17 = -873 triệu đồng - Chi phí nhân công trực tiếp * Tháng 11/2012 so với tháng 10/2012: - Biến động do sản lượng sản xuất giảm làm chi phí nhân công trực tiếp giảm a = (117.700 – 161.850) x 274,9 = - 12,137 triệu đồng - Biến động do đơn giá nhân công giảm làm chi phí nhân công trực tiếp giảm b = 117.700 x (231,87 – 274,9) = - 5,064 triệu đồng Tổng đại số hai nhân tố:  = - 12,137 – 5,064 = -17,201 triệu đồng * Tháng 12/2012 so với tháng 11/2012: - Biến động do sản lượng sản xuất thay đổi làm chi phí nhân công trực tiếp thay đổi a = (60.250 – 117.700) x 231,87 = - 13,321 triệu đồng - Biến động do đơn giá nhân công tăng làm chi phí nhân công trực tiếp tăng b = 60.250 x (511,93 – 231,87) = + 16,873 triệu đồng Tổng đại số hai nhân tố:  = -13,321 + 16,873 = + 3,552 triệu đồng - Chi phí sản xuất chung * Tháng 11/2012 so với tháng 10/2012: - Biến động do sản lượng sản xuất giảm làm chi phí nhân sản xuất chung giảm a = (117.700 – 161.850) x 1.678,94 = - 74,125 triệu đồng - Biến động do đơn giá tăng làm chi phí sản xuất chung tăng b = 117.700 x (1.903,24 – 1.678,94) = + 26,400 triệu đồng - Tổng đại số hai nhân tố:  = - 74,125 + 16,400 = - 47,725 triệu đồng * Tháng 12/2012 so với tháng 11/2012: - Biến động do sản lượng sản xuất làm chi phí nhân sản xuất chung giảm a = (60.250 – 117.700) x 1.903,24 = - 109,330triệu đồng - Biến động do đơn giá tăng làm chi phí sản xuất chung tăng 122 b = 60.250 x (2.807,63 – 1.903,24) = +54,489 triệu đồng - Tổng đại số hai nhân tố:  = - 109,330 + 54,489 = + 54,841 triệu đồng 123 [...]... TNHH xuất nhập khẩu Tây Nam 1 1.2.2 Mục tiêu cụ thể - Phân tích thực trạng công tác kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm - Phân tích ảnh hƣởng của các yếu tố chi phí sản xuất đến giá thành sản phẩm - Đánh giá công tác tổ chức hạch toán chi phí sản xuất, tính giá thành sản phẩm và hiệu quả hạ giá thành sản phẩm của Công ty - Đề xuất các biện pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản. .. trình kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế Quy trình kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế có thể trình bày qua các bƣớc cơ bản sau: - Xác định đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất, đối tƣợng tính giá thành, kỳ tính giá thành và kết cấu giá thành sản phẩm thích hợp với từng loại sản phẩm 11 - Tập hợp chi phí sản xuất. .. cô giáo và lãnh đạo, phòng kế toán Công ty, với tất cả các tài liệu thu thập về quá trình sản xuất kinh doanh, em đã đi sâu nghiên cứu, tìm hiểu và lựa chọn đề tài: Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty trách nhiệm hữu hạn xuất nhập khẩu Tây Nam 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1 Mục tiêu chung Đánh giá thực trạng hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty. .. chi phí - Tổng hợp chi phí sản xuất đã tập hợp theo từng đối tƣợng tính giá thành - Đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ - Xác định tổng giá thành, giá thành đơn vị sản phẩm 2.1.3 Tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế Tổ chức hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế đƣợc trình bày dựa trên tham khảo từ tác giả Phạm Văn Dƣợc và. .. vào chức năng hoạt động mà chi phí phát sinh để phân loại Toàn bộ chi phí đƣợc chia thành 2 loại là chi phí sản xuất và chi phí ngoài sản xuất - Chi phí sản xuất: + Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp + Chi phí nhân công trực tiếp + Chi phí sản xuất chung Trong 3 loại chi phí trên có sự kết hợp với nhau: 5 Kết hợp giữa chi phí nguyên vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp đƣợc gọi là chi phí. .. thành giá thành Giá thành sản phẩm đƣợc chia thành 2 loại: - Giá thành sản xuất: Là toàn bộ chi phí sản xuất có liên quan đến khối lƣợng công việc, sản phẩm hoàn thành + Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp + Chi phí nhân công trực tiếp + Chi phí sản xuất chung - Giá thành toàn bộ: Là toàn bộ chi phí phát sinh liên quan đến một khối lƣợng sản phẩm hoàn thành từ khi sản xuất đến khi tiêu thụ xong sản phẩm. .. tƣợng tính giá thành sản phẩm nhƣ trong các quy trình công nghệ sản xuất tạo ra nhiều loại sản phẩm khác nhau Nhiều đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất tƣơng ứng với một đối tƣợng tính giá thành sản phẩm nhƣ trong các quy trình công nghệ sản xuất phức tạp gồm nhiều công đoạn khác nhau 2.1.2 Quy trình kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế Quá trình kế toán tập... nghiệp sản xuất giá thành sản phẩm đƣợc chia thành 3 loại: - Giá thành kế hoạch: Là giá thành đƣợc tính trƣớc khi bắt đầu sản xuất kinh doanh cho tổng sản phẩm kế hoạch dựa trên chi phí định mức của kỳ kế hoạch - Giá thành định mức: Là giá thành đƣợc tính trƣớc khi bắt đầu sản xuất kinh doanh cho một đơn vị sản phẩm dựa trên chi phí định mức của kỳ kế hoạch 8 Giữa giá thành kế hoạch và giá thành định mức... toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế có thể tiến hành theo quy trình khác nhau Quá trình này có thể khái quát qua sơ đồ sau: Chi phí sản xuất thực tế đầu vào Chi phí sản xuất thực tế đầu ra (Chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ + Chi phí sản xuất thực tế phát sinh trong kỳ) (Giá thành thực tế sản phẩm + Chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ) Nguồn: Phạm Văn Dược và cộng sự,... loại sản phẩm Tổng giá thành Chi phí sản Chi phí sản Chi phí sản thực tế của các = xuất dở dang + xuất phát sinh - xuất dở dang loại sản phẩm đầu kỳ trong kỳ cuối kỳ (2.19) 10 - Tính tỷ lệ giữa tổng giá thành thực tế với tổng giá thành định mức (2.20) Tổng giá thành thực tế của các loại thành phẩm Tỷ lệ = Giá thành kế hoạch (hoặc định mức) của các loại sản phẩm - Tính giá thành thực tế từng loại sản phẩm ... tính giá thành sản phẩm hiệu hạ giá thành sản phẩm Công ty - Đề xuất biện pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất, tính giá thành sản phẩm hạ giá thành sản phẩm Công ty 1.3 PHẠM... sản xuất, tính giá thành sản phẩm hạ giá thành sản phẩm công ty 25 CHƢƠNG GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ TỔ CHỨC BỘ MÁY QUẢN LÝ VÀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN XUẤT NHẬP KHẨU TÂY NAM. .. HẠCH TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH TẠI CÔNG TY 42 4.1.1 Đặc điểm công tác hạch toán chi phí tính giá thành sản phẩm 42 4.1.1.1 Chi phí sản xuất 42 4.1.1.2 Giá thành