BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ TÀI CHÍNH HỌC VIỆN TÀI CHÍNH œ• CAO VĂN KẾ N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông Vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y dùng ë viÖt nam hiÖn nay LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ HÀ NỘI - 2015 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ TÀI CHÍNH HỌC VIỆN TÀI CHÍNH œ• CAO VĂN KẾ N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông Vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y dùng ë viÖt nam hiÖn nay Chuyên ngành : Tài chính - Ngân hàng Mã số : 62.34.02.01 LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS, TS. NGUYỄN THỊ HOÀI LÊ 2. PGS, TS. LÊ HOÀNG NGA HÀ NỘI - 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan bản Luận án là công trình nghiên cứu khoa học, độc lập của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận án là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Những kết luận khoa học nêu trong Luận án chưa từng ai được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. TÁC GIẢ LUẬN ÁN Cao Văn Kế MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục các bảng, biểu, hình, hộp, phụ lục MỞ ĐẦU 1 Chương 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 6 1.1. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 6 1.1.1. Các nghiên cứu trong nước 6 1.1.2. Các nghiên cứu nước ngoài 12 1.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 14 1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU 16 1.4. Ý NGHĨA NGHIÊN CỨU LUẬN ÁN 17 1.4.1. Ý nghĩa khoa học của luận án 17 1.4.2. Ý nghĩa thực tiễn của luận án 17 Chương 2: LÝ LUẬN CHUNG VỀ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG 19 2.1. ĐẶC ĐIỂM DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG VÀ VỐN KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG 19 2.1.1. Đặc điểm doanh nghiệp xây dựng 19 2.1.2. Phân loại doanh nghiệp xây dựng 20 2.1.3. Khái niệm vốn kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng 22 2.1.4. Đặc trưng vốn kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng 23 2.1.5. Vai trò của vốn kinh doanh trong doanh nghiệp xây dựng 25 2.1.6. Phân loại vốn kinh doanh trong doanh nghiệp xây dựng 26 2.1.7. Nguồn vốn kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng 28 2.2. HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG 30 2.2.1. Khái niệm hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh 30 2.2.2. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng 33 2.3. PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG 36 2.3.1. Sử dụng các mô hình dự báo 36 2.3.2. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng 47 2.4. KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG 61 2.4.1. Kinh nghiệm quốc tế về nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh 61 2.4.2. Bài học kinh nghiệm đối với doanh nghiệp xây dựng ở Việt Nam 67 Kết luận chương 2 69 Chương 3: THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG Ở VIỆT NAM 70 3.1. TỔNG QUAN VỀ DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG TRONG THỜI GIAN QUA 70 3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển, quy mô của doanh nghiệp xây dựng 70 3.1.2. Tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng 77 3.2. HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG 78 3.2.1. Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn kinh doanh (ROA) 78 3.2.2. Tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở hữu (ROE) 79 3.2.3. Tỷ suất sinh lời kinh tế của tài sản (BEP) 81 3.2.4. Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên doanh thu (ROS) 82 3.2.5. Hệ số hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh 84 3.2.6. Hệ số khả năng thanh toán ngắn hạn 85 3.2.7. Hệ số khả năng thanh toán nhanh 86 3.2.8. Vòng quay hàng tồn kho 87 3.2.9. Kỳ thu tiền bình quân 88 3.3. PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG 90 3.3.1. Phân tích theo thang đo Linkert để chỉ ra nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh 90 3.3.2. Phân tích theo phương trình Dupont để chỉ ra các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh 95 3.4. ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG 97 3.4.1. Kết quả đạt được 97 3.4.2. Một số hạn chế 98 3.4.3. Nguyên nhân làm ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng 103 Kết luận chương 3 109 Chương 4: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG Ở VIỆT NAM 110 4.1. BỐI CẢNH KINH TẾ VIỆT NAM VÀ THẾ GIỚI GIAI ĐOẠN 2015 - 2025 110 4.1.1. Dự báo bối cảnh kinh tế Việt Nam giai đoạn 2015 - 2025 110 4.1.2. Dự báo bối cảnh kinh tế thế giới giai đoạn 2015 - 2025 112 4.2. QUAN ĐIỂM, PHƯƠNG HƯỚNG, MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG 112 4.2.1. Quan điểm và phương hướng phát triển doanh nghiệp xây dựng 112 4.2.2. Mục tiêu phát triển và nâng cao hiệu qủa sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng 114 4.3. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG 120 4.3.1. Nhóm giải pháp cơ bản 120 4.3.2. Nhóm giải pháp bổ trợ 128 4.4. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ 142 4.4.1. Đối với Chính phủ 142 4.4.2. Đối với các bộ, ngành 148 4.4.3. Đối với Ngân hàng, Kho bạc, Thuế 150 Kết luận chương 4 152 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 153 DANH MỤC CÔNG TRÌNH Đà CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 155 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 156 PHỤ LỤC 162 DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN Chữ viết tắt Chữ nguyên nghĩa BCH Ban chấp hành BEP Tỷ suất sinh lời kinh tế của tài sản BHXH Bảo hiểm xã hội BHYT Bảo hiểm y tế CB CNV Cán bộ công nhân viên DA Dự án DATC Công ty mua bán nợ và tài sản tồn đọng DN Doanh nghiệp DNNN Doanh nghiệp nhà nước DNNVV Doanh nghiệp nhỏ và vừa DNXD Doanh nghiệp xây dựng DNXDGT Doanh nghiệp xây dựng giao thông DNXDNN Doanh nghiệp xây dựng nhà nước EPS Earning per share - Thu nhập mỗi cổ phần HĐQT Hội đồng quản trị HĐTV Hội đồng thành viên IRR Intenal Rate of Return - Tỷ suất nội hoàn KD Kinh doanh MMTB Máy móc, thiết bị NLSX Năng lực sản xuất NSNN Ngân sách nhà nước ROA Tỷ suất lợi nhuận sau thuế/ vốn kinh doanh ROE Tỷ suất lợi nhuận sau thuế/ vốn chủ sở hữu ROI Tỷ suất hòa vốn đầu tư ROS Tỷ suất lợi nhuận sau thuế/ vốn kinh doanh SX Sản xuất SXKD Sản xuất kinh doanh TCT Tổng công ty TCTXD Tổng công ty xây dựng TCTXDCTGT Tổng công ty xây dựng công trình giao thông TĐKTVN Tập đoàn kinh tế VN TNHH Trách nhiệm hữu hạn TSCĐ Tài sản cố định TSLĐ Tài sản lưu động TSTC Tài sản tài chính TTCK Thị trường chứng khoán VAMC Công ty quản lý và khai thác tài sản Việt Nam VCĐ Vốn cố định VCSH Vốn chủ sở hữu VLĐ Vốn lưu động VN Việt Nam XDCB Xây dựng cơ bản XDCT Xây dựng công trình DANH MỤC CÁC BẢNG TRONG LUẬN ÁN Số hiệu Nội dung Trang Bảng 2.1: Bảng mô tả bảng hỏi và trả lời 38 Bảng 3.1: Vốn kinh doanh của DNXD giai đoạn 2008-2013 74 Bảng 3.2: Bảng thống kê mô tả dữ liệu 91 Bảng 3.3: Bảng hệ số kiểm định tương quan các biến 91 Bảng 3.4: Bảng hệ số hồi quy bội 92 Bảng 3.5: Bảng tính ROE của Tổng công ty XD Sông Đà 96 DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ TRONG LUẬN ÁN Số hiệu Nội dung Trang Biểu đồ 3.1: Tỷ trọng DNXD theo quy mô vốn kinh doanh thời điểm 31/12/2008 75 Biểu đồ 3.2: Tỷ trọng DNXD theo quy mô vốn kinh doanh thời điểm 31/12/2013 75 Biểu đồ 3.3: Tỷ suất lợi nhuận sau thuế/ vốn kinh doanh 79 Biểu đồ 3.4: Tỷ suất lợi nhuận sau thuế/ vốn chủ sở hữu 80 Biểu đồ 3.5: Tỷ suất sinh lời kinh tế của tài sản 82 Biểu đồ 3.6: Tỷ suất lợi nhuận sau thuế / doanh thu 83 Biểu đồ 3.7: Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh 85 Biểu đồ 3.8: Khả năng thanh toán ngắn hạn 86 Biểu đồ 3.9: Khả năng thanh toán nhanh 87 Biểu đồ 3.10: Vòng quay hàng tồn kho 88 Biểu đồ 3.11: Kỳ thu tiền bình quân 90 Biểu đồ 4.1: Tỷ suất lợi nhuận sau thuế/ Tổng tài sản 115 Biểu đồ 4.2: Tỷ suất lợi nhuận sau thuế/nguồn vốn chủ sở hữu 115 Biểu đồ 4.3: Hệ số khả năng thanh toán ngắn hạn 116 Biểu đồ 4.4: Hệ số khả năng thanh toán nhanh 117 Biểu đồ 4.5: Tổng thu nhập trước thuế/ doanh thu 117 Biểu đồ 4.6: Tổng thu nhập trước thuế/ tổng tài sản 118 Biểu đồ 4.7: Tổng thu nhập trước thuế/ nguồn vốn CSH 119 Biểu đồ 4.8: Vòng quay hàng tồn kho 119 DANH MỤC CÁC HÌNH, HỘP TRONG LUẬN ÁN Số hiệu Nội dung Trang Hình 2.1: Mô hình, câu hỏi xác định quan điểm trong quản trị tài chính 42 Hình 2.2: Sơ đồ phân tích Dupont trong một DN xây dựng 46 Hình 4.1: Chi phí sử dụng vốn của doanh nghiệp xây dựng 135 Hình 4.2: Mô hình quản trị doanh nghiệp hiện đại 142 Hộp 4.1: Cơ cấu tài sản dài hạn trong DNXD 131 [...]... nghiên cứu về vốn và hiệu quả sử dụng vốn, các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong doanh nghiệp xây dựng - Luận án phân tích thực trạng hiệu quả sử dụng vốn, các nguyên nhân cơ bản dẫn tới việc sử dụng vốn kém hiệu quả trong doanh nghiệp xây dựng ở Việt Nam hiện nay Luận án đã tập trung đi sâu phân tích, đánh giá thực trạng hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của 12 TCTXD giai đoạn... nội hàm của khái niệm hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của DN, đưa ra được hệ thống các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của DNXD; phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của DN - Thông qua việc nghiên cứu kinh nghiệm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của DNXD của một số quốc gia, từ đó rút ra một số bài học kinh nghiệm có thể vận dụng cho Việt Nam Những... vốn kinh doanh của DNXD nhằm trả lời các câu hỏi nghiên cứu sau: - Lý luận chung về hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong DNXD? - Thực trạng hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của DNXD ở Việt Nam hiện nay như thế nào? - Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của DNXD ở Việt Nam hiện nay? 17 1.4 Ý NGHĨA NGHIÊN CỨU LUẬN ÁN 1.4.1 Ý nghĩa khoa học của luận án Trên cơ sở kế thừa các kết quả nghiên... cơ cấu vốn, hiệu quả sử dụng tài sản của DNXD; từ kết quả phân tích làm rõ các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn, đề ra các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của DNXD - Luận án áp dụng thang đo Linkert để lượng hóa các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh, sử dụng 04 biến trong thang đo: X1 - khả năng thanh khoản; X2 - cơ cấu vốn; X3 - hiệu quả sử dụng tài... ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn trong DNXD từ đó định hướng công tác quản lý, sử dụng vốn trong DNXD cho giai đoạn tiếp theo Song song với việc phân tích các chỉ tiêu cơ bản về hiệu quả sử dụng vốn; luận án sử dụng kết quả phiếu điều tra của 126 công ty cổ phần điển hình trong ngành xây dựng, sử dụng thang đo Linkert để phân tích quan điểm quản trị vốn kinh doanh với hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh. .. Việt Nam Các DNXD tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại, tìm kiếm và mở rộng thị trường ngoài nước Đào tạo đội ngũ cán bộ có trình độ tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp, tổ chức thi công 19 Chương 2 LÝ LUẬN CHUNG VỀ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG 2.1 ĐẶC ĐIỂM DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG VÀ VỐN KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG 2.1.1 Đặc điểm doanh nghiệp xây dựng -... Từ kết quả phân tích chỉ ra các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn, đề xuất các nhóm giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của DNXD 5 Những đóng góp mới của luận án - Luận án đã hệ thống hóa các vấn đề lý luận về hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của các DNXD như: phân tích làm rõ khái niệm, đặc điểm của DNXD trong nền kinh tế; khái niệm, đặc trưng, thành phần vốn kinh doanh của DNXD;... xuất kinh doanh (SXKD) của các DNXD, trong đó việc phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh là vấn đề mang tính thời sự lớn Chính vì vậy, việc nghiên cứu đề tài: Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng ở Việt Nam hiện nay là có ý nghĩa thiết thực trên cả phương diện lý luận và thực tiễn 2 Mục đích nghiên cứu của luận án - Làm rõ về lý luận các nội dung nghiên cứu về vốn. .. cố và hoàn thiện, tổng hợp cơ sở lý luận về vốn kinh doanh của DNXD; luận án làm rõ đặc trưng, vai trò, phân loại vốn kinh doanh, đặc điểm, phân loại DNXD, chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sử dụng vốn, mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng, phương hướng nâng cao hiệu quả, kinh nghiệm quốc tế về nâng cao hiệu quả, các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn Từ số liệu sơ cấp và thứ cấp của các DNXD... lập ở chương 2 và phân tích nhóm các chỉ tiêu về: khả năng thanh khoản, cơ cấu vốn, hiệu quả sử dụng tài sản, khả năng sinh lời - Đề xuất các nhóm giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong doanh nghiệp xây dựng trong những năm tiếp theo 3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu luận án - Đối tượng nghiên cứu luận án: Vốn kinh doanh và hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của DN xây . hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng 103 Kết luận chương 3 109 Chương 4: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG Ở VIỆT NAM. ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng 47 2.4. KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG 61 2.4.1. Kinh nghiệm. vốn kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng 28 2.2. HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG 30 2.2.1. Khái niệm hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh 30 2.2.2. Chỉ tiêu đánh giá hiệu