TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI KHOA SINH – KTNN TRẦN THỊ HẰNG NGA GÓP PHẦN NGHIÊN CỨU PHÂN LOẠI VÀ GIÁ TRỊ TÀI NGUYÊN CHI RÁY (Alocasia (Schott) G Don) Ở VIỆT NAM KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành: Phân loại Thực vật Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS NGUYỄN VĂN DƢ HÀ NỘI - 2014 LỜI CẢM ƠN Trong q trình làm khóa luận, nhận đƣợc hƣớng dẫn giúp đỡ TS Nguyễn Văn Dư TS Hà Minh Tâm Nhân dịp này, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến thầy Tôi xin trân trọng cảm ơn TS Nguyễn Văn Dƣ tập thể cán phòng Thực vật – Viện Sinh thái Tài nguyên Sinh vật tạo điều kiện thuận lợi tận tình giúp đỡ tơi suốt q trình nghiên cứu Trong q trình thực đề tài, tơi nhận đƣợc giúp đỡ nhiều tổ chức cá nhân trƣờng Nhân dịp tơi xin trân trọng cảm ơn Phịng Tiêu thực vật – Viện sinh thái tài nguyên sinh vật; Ban chủ nhiệm khoa Sinh _ KTNN – Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội 2; đặc biệt giúp đỡ, động viên gia đình, bạn bè suốt thời gian học tập nghiên cứu Một lần nữa, xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày 20/ 05/ 2014 Sinh viên Trần Thị Hằng Nga LỜI CAM ĐOAN Để đảm bảo tính trung thực khóa luận, tơi xin cam đoan: Khóa luận “Góp phần nghiên cứu phân loại giá trị tài nguyên chi Ráy (Alocasia (Schott) G Don) Việt Nam” công trình nghiên cứu cá nhân tơi, đƣợc thực dƣới hƣớng dẫn TS Nguyễn Văn Dư Các kết trình bày khóa luận trung thực chƣa đƣợc cơng bố cơng trình trƣớc Hà Nội , ngày / 05/ 2014 Sinh viên Trần Thị Hằng Nga MỤC LỤC MỞ ĐẦU CHƢƠNG TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1 Trên giới 1.2 Ở Việt Nam CHƢƠNG 2: ĐỐI TƢỢNG, PHẠM VI, THỜI GIAN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đối tƣợng nghiên cứu 2 Phạm vi nghiên cứu Thời gian nghiên cứu 2.4 Nội dung nghiên cứu Phƣơng pháp nghiên cứu CHƢƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 3.1 HỆ THỐNG PHÂN LOẠI VÀ VỊ TRÍ CỦA CHI RÁY (ALOCASIA (Schott) G.Don) Ở VIỆT NAM 3.2 PHÂN TÍCH ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI CÁC LỒI THUỘC CHI RÁY (ALOCASIA (Schott) G Don) Ở VIỆT NAM 3.2.1 Dạng sống 3.2.2 Lá 3.2.3 Cụm hoa 3.2.4 Quả 10 3.3 MÔ TẢ CHI RÁY (ALOCASIA (Schott) G Don) Ở VIỆT NAM Error! Bookmark not defined 3.4 KHÓA ĐỊNH LOẠI CÁC LOÀI THUỘC CHI RÁY (ALOCASIA (Schott) G.Don) Ở VIỆT NAM 10 3.5 MƠ TẢ CÁC LỒI THUỘC CHI RÁY (ALOCASIA (Schott ) G.Don) Ở VIỆT NAM 11 3.5.1.Alocasia macrorrhizos (L.) G.Don – Ráy to 11 3.5.2.Alocasia cucullata (Lour.) G.Don – Chim mĩ vú 15 3.5.3 Alocasia longiloba Miq.– Ráy dài 18 3.5.4 Alocasia odora (Lindl.) K Koch – Ráy 21 3.5.5.Alocasia evrardii Gagnep ex V D Nguyen– Ráy ê-va-di 26 3.5.6 Alocasia lecomtei Engl In Engl & K Kráue- Ráy lê côm tê 28 3.5.7 Alocasia vietnamensis V D Nguyen & de Kok 30 3.6 GIÁ TRỊ TÀI NGUYÊN CỦA CÁC LOÀI THUỘC CHI RÁY (ALOCASIA (Schott) G.Don) Ở VIỆT NAM 32 3.6.1 Giá trị làm thuốc 32 3.6.2 Giá trị làm cảnh 33 3.6.3 Làm thức ăn cho ngƣời gia súc 33 CHƢƠNG 4: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 34 TÀI LIỆU THAM KHẢO 35 MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Thế giới thực vật vô phong phú đa dạng Trên giới nhƣ Việt Nam có nhiều chuyên ngành khoa học nghiên cứu thực vật Trong đó, chuyên ngành phân loại Thực vật đóng vai trị tảng Nghiên cứu phân loại thực vật vấn đề cần thiết sở khoa học cho lĩnh vực khác nhƣ Sinh thái học, Sinh lý thực vật, Tài nguyên thực vật, y học, dƣợc học Chi Ráy (Alocasia (Schott) G Don), thuộc họ Ráy (Araceae) chi có nhiều giá trị kinh tế khoa học quan trọng sống Từ xƣa chúng đƣợc biết đến để sử dụng làm thức ăn cho ngƣời gia súc, số lồi có giá trị làm thuốc trị cảm cúm, đau bụng, tả, điều trị áp xe côn trùng cắn… Do sống dƣới tán rừng, ƣa sáng lại có đẹp, nhiều lồi Ráy cịn đƣợc dùng làm cảnh, trang trí nội ngoại thất Một số lồi có giá trị làm thuốc đƣợc sử dụng phổ biến dƣợc học thuốc nam nhƣng việc nhận biết lồi sử dụng có nhầm lẫn Chính vậy, việc nghiên cứu phân loại chi nhƣ giá trị tài nguyên chúng cần thiết Để chuẩn bị cho việc nghiên cứu cách toàn diện phân loại chi Ráy Việt Nam góp phần cung cấp liệu cho việc nhận biết, sử dụng loài thuộc chi này, chúng tơi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Góp phần nghiên cứu phân loại giá trị tài nguyên chi Ráy (Alocasia (Schott) G Don) Việt Nam” Mục đích nghiên cứu Hồn thành cơng trình khoa học phân loại chi giá trị tài nguyên chi Ráy (Alocasia (Schott) G Don) Việt Nam cách có hệ thống, làm sở cho việc nghiên cứu họ Ráy (Araceae) phục vụ cho việc biên soạn Thực vật chí Việt Nam cho nghiên cứu có liên quan Ý nghĩa khoa học Kết đề tài cung cấp dẫn liệu phân loại chi Ráy (Alocasia (Schott) G Don) Việt Nam, góp phần bổ sung thêm vốn kiến thức cho chuyên ngành phân loại thực vật, tạo hiểu biết sâu sắc mặt phân loại cho họ Ráy nói chung chi nói riêng Ý nghĩa thực tiễn + Kết đề tài phục vụ cho ngành ứng dụng sản xuất nông, lâm nghiệp, y - dƣợc, sinh thái, tài nguyên sinh vật, đa dạng sinh học, + Góp phần nâng cao chất lƣợng sử dụng phƣơng pháp nghiên cứu giảng dạy mơn phân loại thực vật nói chung có chi Ráy (Alocasia (Schott) G Don) nói riêng Bố cục khóa luận Gồm …trang, 2hình vẽ, ảnh, đƣợc chia thành phần nhƣ sau: Mở đầu (3 trang), chƣơng (Tổng quan tài liệu: trang), chƣơng (Đối tƣợng, phạm vi, thời gian phƣơng pháp nghiên cứu: trang), chƣơng (Kết nghiên cứu: 28 trang), kết luận kiến nghị: trang), tài liệu tham khảo: 20 tài liệu; bảng tra tên khoa học tên Việt Nam, phụ lục CHƢƠNG TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1 Trên giới Trên giới, chi Alocasia bao gồm có 73 lồi, phân bố chủ yếu vùng nhiệt đới cận nhiệt đới Đông Nam Á ( từ Ấn Độ tới Đông Nam Trung Quốc xuống Đông Nam Á Đông Bắc Úc) Chi Alocasia đƣợc thành lập G Don năm 1839, tác giả tách sect Alocasia Schott từ chi Colocasia Từ đƣợc thành lập đến nay, có nhiều cơng trình nghiên cứu chi Alocasia Trong cơng trình nghiên cứu chi giới phải kể đến cơng trình J D Kooker, C.B, K C S I năm 1894 Flora of British India ông nghiên cứu Ấn Độ Trong tài liệu này, ông mô tả ngắn gọn 13 loài kèm theo trích dẫn [20] Năm 1920, Krause Engler mơ tả chi, lập khóa định loại cho 63 lồi biết giới thông tin mẫu chuẩn (mẫu type), nơi phân bố, điều kiện sinh thái loài [12] Trong Araceae-Colocasioideae (1920), Krause tách riêng thành lập chi Schizocasia từ chi Alocasia Ơng lập khóa định loại cho lồi kèm theo mơ tả, trích dẫn, nơi phân bố chúng [11] Năm 1979, Li Hen nghiên cứu loài chi Trung Quốc Trong Flora Reipublicae Polularis Sinicae, bà xây dựng khoá định loại cho lồi kèm theo trích dẫn, mơ tả, hình ảnh [19] Ngồi ra, Hay Wise nghiên cứu số loài chi Australia Năm 1991, ơng xây dựng khóa định loại cho 13 lồi kèm theo tên đồng nghĩa, trích dẫn, mẫu chuẩn, mô tả, nơi phân bố loài [15] Năm 1998, Hay nghiên cứu loài chi West Malesia Sulawesi Ơng mơ tả 30 lồi kèm theo khóa định loại, tên đồng nghĩa, tài liệu tham khảo, trích dẫn chúng [16] Năm 2012, P C Boyce Duangchai Sookchaloem nghiên cứu loài chi Thái Lan Trong Flora of Thailand, ông xây dựng khố định loại cho 12 lồi kèm theo mơ tả, trích dẫn, nơi phân bố, mẫu chuẩn [18] 1.2 Ở Việt Nam Ở Việt Nam, nghiên cứu chi Alocasia phải kể đến cơng trình Gagnepain năm 1942 ông viết họ Ráy Đông Dƣơng Trong tài liệu ông mô tả xây dựng khóa định loại 11 lồi phân bố Việt Nam[13] Một số tác giả khác Việt Nam nghiên cứu mô tả loài chi nhƣ tác giả Phạm Hoàng Hộ, "Cây cỏ Việt Nam" [4] mô tả ngắn gọn 12 lồi, kèm theo hình vẽ đơn giản lồi Tuy nhiên, cơng trình “Cây cỏ Việt Nam” có nhiều hạn chế nhƣ khơng có khóa định loại, khơng có tài liệu trích dẫn, khơng có mẫu nghiên cứu Ngồi cơng trình mang tính phân loại trình bày trên, cịn có số cơng trình khác đề cập đến giá trị sử dụng loài chi Alocasia Việt Nam nhƣ thuốc nhƣ Đỗ Tất Lợi (1995) “Những thuốc vị thuốc Việt Nam”, Đỗ Huy Bích cộng (2004) “Cây thuốc động vật làm thuốc Việt Nam”, Võ Văn Chi (2012) “Từ điển thuốc Việt Nam” Năm 2013, Nguyễn Văn Dƣ phát loài thuộc chi Alocasia vƣờn Quốc gia Bà Nà Ông đặt tên cho loài Alocasia vietnamensis V D Nguyen & R Kok Trong " Danh lục loài thực vật Việt Nam "[6] luận án tiến sĩ mình, ơng ghi nhận Việt Nam có lồi, xây dựng khóa định loại cho loài chi, bổ sung nhiều khu phân bố cho lồi thơng tin khác sinh học sinh thái cơng dụng lồi [7] Mặc dù luận án Nguyễn Văn Dƣ thống kê, chỉnh sửa danh pháp, xây dựng khóa định loại lồi, v.v nhƣng gần có nhiều thơng tin bổ sung thành phần loài, khu phân bố, thực vật dân tộc học, v.v Để hồn thành khóa luận, góp phần vào nghiên cứu chi Alocasia nói riêng thực vật nói chung, sau tham khảo ý kiến thầy hƣớng dẫn, chọn đề tài: “Góp phần nghiên cứu phân loại giá trị tài nguyên chi Ráy (Alocasia (Schott) G Don) Việt Nam” làm đề tài nghiên cứu cho khóa luận Ảnh 4: Alocasia odora K Koch Dạng sống; Lá; Hoa; Bông mo (ảnh: Nguyễn Văn Dƣ) 25 3.4.5.Alocasia evrardii Gagnep ex V D Nguyen – Ráy ê-va-di Gagnep 1942 Fl Gén Indoch 6: 1150, pl 109 (7- 11); Phamh 1993 Illustr Fl Vietn 3: 443; fig 8321; id 2000 l c 355, fig 9132; Govaert & al 2002 World Checkl Bibliogr Arac 66; V.D Nguyen, 2005 in N.T Ban Checkl Pl Vietn 3: 874 Cây thân củ, cao 30-60 cm Thân củ hình cầu, đƣờng kính 2-2,5cm, vỏ ngồi có nhiều sợi cuống thối hóa để lại Lá hình khiên; phiến hình bầu dục đến gần trịn, dài 10-25cm, rộng 9-20 cm, gốc lõm, chóp nhọn tới mũi nhọn; gân bên 4-5 cặp; thùy gốc dài 5-8cm, rộng 3-5 cm, đỉnh tù đến tròn; cuống dài 25-30 cm, bẹ cuống rộng Bông mo 1-2 cái; cuống dài 13-18 cm; mo dài 8-12 cm; ống mo hình trứng thn, dài 3cm, màu xanh; phiến mo hình mác thn, dài 5-8 cm, gốc thn, đỉnh có mũi nhọn Bông nạc dài cm; phần dài 1cm; phần hoa bất thụ dài 1cm, thắt giữa; phàn đực dài 2,5 cm, hữu thụ gần nhƣ toàn bộ; phần phụ hình nón thn tới hình dùi, dài 2cm, cuống có hoa bất thụ dạng sợi Hoa đực cao 2mm, mặt nhiều cạnh, mang 12-14 bao phấn; bao phấn thẳng Bầu gần hình cầu; núm nhụy hình đĩa, lõm, rộng 1mm, 4-5 thùy; nỗn 2, đính gốc Loc.class: Quảng trị, Cửa Tùng; Lâm Đồng, Đà Lạt; Cămpuchia, Peunong Syntypi: Evrard 1154 (P!); Cadiere sine num (P!); Thorel sine num (P!) Sinh học sinh thái: Cỏ cỡ trung bình, mọc đất Phân bố: Mới biết có Việt Nam: Quảng Bình, Quảng Trị (Cửu Tùng), Lâm Đồng (Đà Lạt), Đồng Nai (Định Quán) Mẫu nghiên cứu: QUẢNG BÌNH, N.T Hiệp & al NTH 4538 (HN) – ĐỒNG NAI, Poilane 21488 (P) 26 Hình 2: Alocasia evrardii Gagnep mo; Bông mo với ống mo cắt bỏ phần; 3.hoa đực; Bầu cắt dọc; Bầu nhìn từ xuống (hình theo Gagnep 1942) 27 3.4.6 Alocasia lecomtei Engl In Engl & K Kráue - Ráy lê côm tê Engl in Engl & K Krause, 1920 Pflanzenr Arac 71 (IV 23E): 90; Gagnep 1942 Fl Gén Indoch 6:1151; Phamh 1993 Illustr Fl Vietn 3: 444, fig 8323; id 2000 l c 356, fig 9135; V.D Nguyen, 2005 in N.T Ban Checkl Pl Vietn 3:874 Cây thân rễ nhỏ Lá hình khiên; phiến hình trứng, gốc hình tim, dài 15cm, rộng 10cm, mép thẳng, thùy trƣớc cuống dài 12cm, thùy gốc nửa tròn, dài 2,5 cm, rộng cm, phần hợp sinh dài 1,3 cm, đỉnh tròn; gân bên cặp, làm thành góc nhọn với gân giữa, gặp gân chung cách mép - mm, gân thùy gốc 2; cuống dài 30cm, bẹ rộng, dài tới cuống Cuống mo dài 15 cm; ống mo hình trứng thn, dài 1,5 cm; phiến mo dài 4,5 cm, cuộn lại thành ống rộng 1,5 cm, đỉnh có mũi ngắn Bơng nạc dài cm, phần dài - mm, đƣờng kính mm; phấn hoa bất thụ dài 10 - 15 mm, đƣờng kính - 3,5 mm; phấn hoa đực dài 2,5 cm; phần phụ hình nón, dài 1cm Hoa bất thụ khơng đều; hoa đực gần trịn, thùy khơng rõ Loc class: Bắc Bộ Typus: Bon 493 (P!) Sinh học sinh thái: Cỏ nhỏ, sống đất Phân bố: Mới biết có Việt Nam: Bắc Bộ Mẫu nghiên cứu: Bắc Bộ, Bon 493 (P!) 28 Ảnh 5: Alocasia lecomtei Engl in Engl & K Krause (sƣu tầm internet) 29 3.4.7 Alocasia vietnamensis V D Nguyen & de Kok Cây thân rễ, thƣờng xanh Thân rễ hình trụ, cao 70 - 80 cm, đƣờng kính - cm, có sợi bẹ thối hóa bao phủ Lá hình khiên, lá; phiến hình bầu dục đến gần tròn, dài 20 - 33 cm, rộng 15,5 - 21,5 cm, gốc lõm, chóp tù trịn; gân bên - cặp; thùy gốc có phần hợp sinh dài 7,5 - 9cm, rộng 7,5 - 19 cm, gần hình tam giác; cuống dài 60 - 80 cm, bẹ cuống dài 1,5 cm Bông mo cái; cuống dài 15 - 23 cm; mo dài cm; ống mo thon dài, dài cm, màu xanh nhạt bên ngoài, xám nhạt bên trong; phiến mo màu trắng ngà với chút màu xanh nhạt bên ngoài, bên màu trắng bóng, hình trứng thn dài, dài 6,5 cm, gốc thn, đỉnh có mũi nhọn Bơng nạc ngắn mo, dài cm; phần dài 1,3 cm; phần hoa bất thụ dài 2,5 cm, thắt giữa; phần đực dài 1,3 cm, đƣờng kính mm; phần phụ hình nón thn tới hình dùi, dài mm Bầu ô, xếp thành hàng, màu xanh cây, đƣờng kính mm; núm nhụy màu vàng xỉn, hình đĩa, lõm, thùy; nỗn - 5, đính gốc Hoa đực nhóm - 3, cao 1,2 mm; bao phấn hình nón hình trụ, dài 0,5 mm, mở lỗ đỉnh Loc class: Đà Nẵng Sinh học sinh thái: Sống phụ sinh gỗ rừng thƣờng xanh vùng núi ẩm ƣớt Phân bố: Mới biết có Việt Nam: Đà Nẵng Mẫu nghiên cứu: ĐÀ NẴNG, V D Nguyen, V T Pham, T C Vu, H Q Bui, R de Kok, R P Clark, C J A M Sinou, M D Xanthos, A Moore & P I Little HNK 3381 (HN!; isotype: K!) 30 Ảnh 6: Alocasia vietnamensis V D Nguyen & de Kok 1.Dạng sống; Bông mo (ảnh: Nguyễn Văn Dƣ) 31 3.5 GIÁ TRỊ TÀI NGUYÊN CỦA CÁC LOÀI THUỘC CHI RÁY (ALOCASIA (Schott) G.Don) Ở VIỆT NAM 3.5.1 Giá trị làm thuốc Giá trị tài nguyên lớn chi Alocasia giá trị làm thuốc Trong lồi A odora Việt Nam, theo kinh nghiệm dân gian: thân rễ đƣợc dùng làm thuốc Thân rễ thu hoạch quanh năm, cạo bỏ lớp vỏ thơ bên ngồi Có thể dùng tƣơi hay xắt lát mỏng, phơi khô Vị thuốc đƣợc xem có vị nhạt, tính hàn có tác dụng giải nhiệt, trừ độc, khu phong Vị thuốc đƣợc dùng trị cảm cúm, sƣng khớp xƣơng phong thấp, vết thƣơng côn trùng độc cắn Dùng lần 10 - 15 gram dƣợc liêu khô hay 60 - 90 gram thân rễ tƣơi (khơng nên dùng q liều gây ngộ độc với triệu chứng tê lƣỡi, sƣng lƣỡi, ngộ độc thần kinh trung ƣơng) Có thể giả nát thân rễ tƣơi để dùng da (chỉ đắp vào vết thƣơng, tránh vùng da không bệnh) Củ đƣợc mài dùng cho ngƣời bị kinh phong, đờm trào miệng Ở Trung Quốc, thân đƣợc dùng để chữa đau bụng, tả; điều trị áp xe rắn côn trùng cắn (P C Boyce & Sookchaloem, 2012) Lồi A macrorrhizos có tác dụng chữa: cúm, cảm mạo, sốt cao, trúng nắng, lao phổi, phong thấp, đau nhức khớp, sa nang, mụn nhọt, ghẻ lở, trúng độc rắn độc cắn, bỏng lửa Liều dùng 10 - 15g khô, 30 - 60g tƣơi, đun sôi kỹ - trƣớc dùng Dân gian dùng bột củ Ráy, bột khoai sọ tẩm nƣớc làm thành bánh, đắp bó để cầm máu bó gãy xƣơng, thân Ráy giã nhỏ, thêm nƣớc uống, bã dùng đắp trị rắn cắn, bò cạp đốt sƣng tấy Lồi A longioba dùng có tác dụng tiêu viêm, sát khuẩn Dịch dùng nhỏ vào vết thƣơng mƣng mủ gia súc Ngoài ra, loài A cucullata có tác dụng chữa: cúm truyền nhiễm, sốt cao khơng lui Viêm khí quản, lao phổi Sốt thƣơng hàn Vô danh thũng độc, bỏng lửa, bỏng nƣớc Ong đốt, rắn độc cắn 32 3.5.2 Giá trị làm cảnh Bên cạnh giá trị làm thuốc, loài thuộc chi Alocasia cịn đƣợc trồng để trang trí nội thất gia đình, nhà hàng, khách sạn nhƣ A.macrorrhizos, A odora, A cucullata sống điều kiện ánh sáng, xanh, to đẹp 3.5.3 Làm thức ăn cho ngƣời gia súc Mùa khơ, loại rau ăn khơng có sẵn, Ráy thƣờng đƣợc sử dụng làm thức ăn cho lợn Tuy nhiên ngƣời ta sử dụng Ráy làm thức ăn cho lợn nái trƣớc sau thời gian phối giống (không sử dụng lợn nái ni con) cho lợn thịt dùng gia đình (khơng phải lơn thịt để bán) tăng trọng thấp Theo kinh nghiệm đồng bào Dao, lợn ăn Ráy có chất lƣợng thịt thơm, chắc, mỡ; ngƣời ta cho lợn ăn Ráy để tăng khả thụ tinh (không béo) 33 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Kết luận Quá trình nghiêm cứu chi Ráy (Alocasia (Schott) G Don) Việt Nam, thu đƣợc số kết nhƣ sau: + Đã mô tả đặc điểm chi Ráy qua loài đại diện Việt Nam + Xác định khóa định loại cho loài chi Ráy biết Việt Nam dựa chủ yếu vào đặc điểm cụm hoa, dạng sống + Đã mô tả đặc điểm hình thái lồi thuộc chi Ráy Việt Nam thông tin mẫu chuẩn, đặc điểm sinh học, hình thái, phân bố mẫu nghiên cứu + Đã thống kê giá trị sử dụng loài thuộc chi Ráy Việt Nam: làm thuốc, làm cảnh, làm thức ăn… Kiến nghị Chi Ráy (Alocasia (Schott) G Don) nói riêng họ Ráy (Araceae) nói chung nhiều giá trị nhƣ lấy củ làm thức ăn, làm cảnh đặc biệt giá trị làm thuốc Trên nghiên cứu bƣớc đầu phân loại chi Ráy Việt Nam Việc nghiên cứu sâu sắc chi Ráy (Alocasia (Schott) G Don) nói chung cần thiết, chúng tơi mong nhận đƣợc giúp đỡ môn thực vật - trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội phòng thực vật – Viện sinh thái tài nguyên sinh vật để giúp đỡ chúng tơi thu đƣợc kết tốt nghiên cứu loài thuộc chi Ráy(Alocasia (Schott) G Don) nói riêng tồn họ Ráy (Araceae) nói chung Việt Nam 34 TÀI LIỆU THAM KHẢO Tiếng việt Nguyễn Văn Dƣ (1994), "Họ Ráy (Araceae Juss) hệ thực vật Việt Nam", Tạp chí Sinh học, 16(4): 108-115 Đỗ Tất Lợi (1995), Những thuốc vị thuốc Việt Nam, tr 165- 166, Nxb KH & KT, Hà Nội Nguyễn Tiến Bân (1996), Hướng dẫn viết tắt tên tác giả tài liệu thực vật, 60 tr., Viện Sinh thái Tài nguyên sinh vật, Hà Nội Phạm Hoàng Hộ (2001), Cây cỏ Việt Nam, 3, tr.354-356, Nxb Trẻ, Tp Hồ Chí Minh Đỗ Huy Bích, Đặng Quang Chung, Bùi Xuân Chƣơng, Nguyễn Thƣợng Dong, Đỗ Trung Đàm, Phạm Văn Hiên, Vũ Ngọc Lộ, Phạm Duy Mai, Phạm Kim Mãn, Đoàn Thị Nhu, Nguyễn Tập, Trần Toàn (2004), Cây thuốc động vật làm thuốc Việt Nam, 2, tr.614-616, Nxb KH & KT, Hà Nội Nguyễn Văn Dƣ (2005), “Họ Ráy (Araeae)”, Danh lục loài thực vật Việt Nam, tr 891-893, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội Nguyễn Văn Dƣ (2006), Nghiên cứu phân loại họ Ráy (Araceae Juss) Việt Nam Luận án Tiến sĩ sinh học Nguyễn Nghĩa Thìn (2007), Các phương pháp nghiên cứu thực vật, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội Võ Văn Chi (2012), Từ điển thuốc Việt Nam, 2, tr.548-557, Nxb Y học, Tp.Hồ Chí Minh Tiếng nƣớc 10 Engler, A (1920) Xenophya In A Engle (ed.), Das Pflanzenreich, IV 23 F (Araceae-Aroideae, Araceae-Pistioideae): 60-61 Leipzig 11 Krause, K (1920) Schizocasia In A Engler (ed.), Das Pflanzenreich, IV 23 E (Araceae-Colocasioideae): 115-119, illus Leipzig 35 12 Krause, K & A Engler (1920) Alocasia In A Engler (ed.), Das Pflanzenreich, IV 23 E (Araceae-Colocasioideae): 71-115, illus Leipzig 13 Gagnepain (1942), “Aracees”, Flore Générale de l'Indo-Chine, Tom VI, pp.(), Paris 14 Nicolson, D.H (1968) The genus Xenophya Schott ( Araceae) Blumea 16: 115-118 En 15 Hay, A & R Wise (1991) The genus Alocasia (Araceae) in Australasia Blumea 35: 499-545, illus En 16 Hay, A (1998) The gennus Alocasia (Araceae-Colocasieae) in West Malesia and Sulawesi Gardens Bull Singapore 50: 221-334, illus En 17 Hay, A (1999) The genus Alocasia (Araceae-Colocasieae) in the Philippine Gardens Bull Singapore 51: 1-41, illus En 18 P C Boyce & Duangchai Sookchaloem (2012) Flora of Thailand 11(2): 118-130 19 J D Hookker, C B, K C S I (1894) Flora of British india 524-528 20 Wucheng yih Lihen (1979) Flora Reipublicae Popularis Sinicae 13(2): 74-79 36 Phụ lục 1: BẢNG TRA CỨU CÁC TÊN KHOA HỌC (Số trang in nghiêng tên đồng nghĩa, số trang in đậm tên taxon) Alocasia ………………………………………… ….1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 21, 22 Araceae ………………………………………………………………….1, Alocasia cucullata…………………………………………….9, 10, 12, 15, 26 Alocasia evrardii …………………………………………….9, 10, 12, 22, 23 Alocasia longiloba ………………………………………… 9, 10, 12, 17, 26 Alocasia lecomtei ……………………………… ……………….9, 10, 12, 23 Alocasia macrorrhizos ……………………………………….9, 10, 12, 13, 26 Alocasia odora ……………………………………… …9, 10, 12, 19, 20, 26 Alocasia vietnamensis ……………………………………… ….9, 10, 12, 25 Alocasia rugosa…………………………………………………………… 15 Alocasia indica ……………………………………………………… ……13 Alocasia amabilis……………………………………………………………17 Alocasia cuspidate……………………… …………………………………17 Alocasia denudate……………………… ……………………………….…17 Alocasia cochnchinensis………………… …………………………………17 Alocasia lowii var veitchii……………………… …………………………17 Alocasia communatum……………………………………………… …….19 Alocasia tonkinensis……………………………………………………… 19 Alocasia decumbens…………………………………………………………19 Arum macrorrhizon………………………………………………………….13 Arum indicum……………….……………………………………………….13 Arum cucullata…………….…….………………………………………… 13 Arum odorum………………….…………………………………………… 19 Caladium macrorrhizon…………………………………………………… 13 Caladium cucullatum…………………………………………… ……… 15 Caladium rugosum …………………………………………… ……… 15 Caladium colocasia…………………………………………………… … 15 Caladium cochleata……………… ……………………………………… 15 Caladium veitchii……………………………………………………………17 Caladium odorum………… ……………………………………………….19 Colocasia …………………………………………………………………4, 11 Colocasia macrorrhizon……… ……………………………………………13 Colocasia indica…………………………………………………………….13 Colocasia odora………… …………………………………………… ….19 Panzhuyuia omeiensis………… ………………………………………….15 Schizocasia………… … ……………………………………………….4, 11 Phụ lục 2: BẢNG TRA CỨU TÊN VIỆT NAM Chi Ráy…………………………………… …… 1, 2, 6, 7, 9, 10, 11, 26, 28 Họ Ráy…………………………………………………………………….1, 28 Chim mĩ vú………………………………………………………………… 15 Dã vũ…………………………………………………………………… ….19 Khoai sọ trung quốc…………………………………………………………15 Ráy ………………………………………………………………………… 19 Ráy to………………………………………………………………… …12 Ráy dài ……………………………………………………………… …17 Ráy dại…………………………………………………………………….…19 Ráy ê-va-di ………………………………………………………… … 22 Ráy lê côm tê……………………………………………………… ………23 Ráy bạc hà………………………………………………………… ………19 Ráy túi……………………………………………………………… … …15 ... tài: ? ?G? ?p phần nghiên cứu phân loại giá trị tài nguyên chi Ráy (Alocasia (Schott) G Don) Việt Nam? ?? Mục đích nghiên cứu Hồn thành cơng trình khoa học phân loại chi giá trị tài nguyên chi Ráy (Alocasia. .. thuộc chi Ráy Việt Nam - Xây dựng khố định loại lồi thuộc chi Ráy Việt Nam - Tìm hiểu giá trị tài nguyên chi Ráy Việt Nam Phƣơng pháp nghiên cứu Để nghiên cứu phân loại chi Ráy, sử dụng phƣơng pháp... chung, sau tham khảo ý kiến thầy hƣớng dẫn, chọn đề tài: ? ?G? ?p phần nghiên cứu phân loại giá trị tài nguyên chi Ráy (Alocasia (Schott) G Don) Việt Nam? ?? làm đề tài nghiên cứu cho khóa luận CHƢƠNG