Lời cảm ơn Nhân dịp hoàn thành Tiểu luận Tốt nghiệp Trung cấp Lý luận Chính trị - Hành chính với tình cảm chân thành, Tôi xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám đốc Học Viện Thanh thiếu niên Việt Nam, các Thầy giáo, Cô giáo của Học Viện đã nhiệt tình giảng dạy, cung cấp cho tôi những kiến thức quý giá, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và làm tiểu luận. Xin gửi lời cảm ơn đến Phòng văn hoá - Huyện Thanh Sơn - Phú Thọ đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong thời gian học tập và thực hiện tiểu luận. Đặc biệt tôi xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Thầy giáo. tiến sỹ Lê Hữu Tuấn Thầy giáo - ngời hớng dẫn khoa học đã tận tình chỉ bảo, khích lệ, cung cấp những tri thức sâu rộng và giúp tôi trong suốt quá trình nghiên cứu để hoàn thành Tiểu luận. Trong quá trình hoàn thiện tiểu luận, mặc dù đã có nhiều cố gắng, song thời gian nghiên cứu còn hạn chế, bản thân vừa công tác vừa tham gia học tập nên chắc chắn tôi không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong quý Thầy Cô cùng bạn bè đồng nghiệp góp ý để Tiểu luận tốt nghiệp này hoàn thiện hơn. Cuối cùng, tôi xin trân trọng cảm ơn! Phú Thọ, ngày 06 tháng 1 năm 2011 Học viên Đinh Mạnh Tuấn 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Gia đình là một thiết chế xã hội mang đậm bản sắc dân tộc và in rõ dấu ấn của tiến trình văn hóa. Với gia đình Việt Nam, bản sắc ấy, dấu ấn ấy được xác định bởi nhiều yếu tố, song nét nổi bật dễ nhận thấy nhất là gia đình giữ một vị trí đặc biệt trong đời sống Việt Nam và tâm hồn Việt Nam. Sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta hiện nay đang đặt ra nhiều vấn đề, trong đó mục tiêu xây dựng gia đình văn hóa là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. Hiện nay, Việt Nam đang trong thời kỳ đổi mới, bên cạnh những biến đổi xã hội tích cực nhằm duy trì sự tồn tại, củng cố và phát huy truyền thống của dân tộc, tôn vinh những chức năng đáng quý của gia đình, đồng thời cũng nảy sinh nhiều vấn đề tiêu cực gây nhức nhối trong xã hội. Tình hình trên dẫn đến tình trạng thiếu sự phù hợp giữa gia đình và xã hội, ít nhiều gây trở ngại cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Vì vậy, tất cả những giá trị truyền thống tốt đẹp phải được phục hồi từ mỗi gia đình và việc xây dựng gia đình văn hóa là sự hỗ trợ tích cực cho việc giữ gìn phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam. Nằm ở phía Tây Nam tỉnh Phú Thọ, huyện Thanh Sơn có 01 thị trấn và 22 xã - nơi hội tụ của 14 dân tộc anh em sinh sống. Là một huyện miền núi có đông người Mường sinh sống (chiếm 55,8% dân số toàn huyện), họ đóng vai trò là lực lượng chủ đạo và tập trung nhất. Gia đình dân tộc Mường huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ là gia đình có bề dày về các truyền thống văn hóa tốt đẹp nhưng đang có nguy cơ bị mai một, đồng thời vẫn còn tồn tại những hủ tục lạc hậu cần phải xóa bỏ. Thực tế cho thấy, các gia đình dân tộc Mường huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ vẫn còn nghèo khổ, lạc hậu, đời sống vật chất, tinh thần còn thấp kém và việc xây dựng gia đình văn hóa trong đồng 2 bào dân tộc Mường huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ sẽ là động lực thúc đẩy các gia đình dân tộc Mường được nâng lên cả về đời sống vật chất lẫn đời sống tinh thần. Cho nên, việc xây dựng gia đình văn hóa trong dân tộc Mường huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ là việc làm cấp bách. Với ý nghĩa đó cùng với việc nhận thức được tầm quan trọng của công cuộc xây dựng gia đình văn hóa trong sự nghiệp đổi mới của đất nước nói chung và trong đồng bào dân tộc Mường huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ nói riêng, tôi đã chọn vấn đề: “Xây dựng gia đình văn hóa trong dân tộc Mường ở huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ hiện nay” làm đề tài nghiên cứu tiểu luận của mình. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu Mục đích nghiên cứu: Tìm hiểu thực trạng công tác xây dựng gia đình văn hóa trong dân tộc Mường ở huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ hiện nay. Từ đó, đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng cuộc vận động xây dựng gia đình văn hóa trong dân tộc Mường ở huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ hiện nay. Để đạt được mục đích trên, tiểu luận thực hiện những nhiệm vụ sau: - Làm rõ khái niệm gia đình và gia đình văn hóa. - Trình bày những yếu tố tác động đến quá trình xây dựng gia đình văn hóa ở huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ hiện nay. - Nội dung và các hoạt động trong công tác xây dựng gia đình văn hóa trong dân tộc Mường ở huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ hiện nay. - Khái quát những thành tựu, hạn chế và nguyên nhân của những thành tựu, hạn chế đó trong việc thực hiện công tác xây dựng gia đình văn hóa trong dân tộc Mường ở huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ hiện nay. 3 - Đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm đẩy mạnh công tác xây dựng gia đình văn hóa trong dân tộc Mường ở huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ hiện nay. 3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Công tác xây dựng gia đình văn hóa trong dân tộc Mường ở huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ. - Khách thể nghiên cứu: Công tác xây dựng gia đình văn hóa ở huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ. 4. Phạm vi nghiên cứu Công tác xây dựng gia đình văn hóa trong dân tộc Mường ở huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ hiện nay (từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI đến nay). 5. Phương pháp nghiên cứu Sử dụng phương pháp lôgíc và lịch sử, thống kê, phân tích - tổng hợp, tổng kết thực tiễn, quy nạp, diễn dịch, so sánh… 6. Kết cấu của tiểu luận Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, tiểu luận gồm 3 chương và 6 tiết. 4 CHƯƠNG 1 GIA ĐÌNH VĂN HOÁ VÀ NHỮNG YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN GIA ĐÌNH VĂN HOÁ TRONG DÂN TỘC MƯỜNG Ở HUYỆN THANH SƠN TỈNH PHÚ THỌ HIỆN NAY 1.1. Gia đình và gia đình văn hóa 1.1.1. Gia đình Gia đình là một khái niệm mở, có nội dung phức tạp, đa dạng và có tính lịch sử. Do đứng từ những góc độ khoa học khác nhau nên các nhà khoa học thuộc các chuyên ngành khác nhau lại có những định nghĩa không giống nhau. Tuy nhiên, có một điểm chung thống nhất giữa các nhà khoa học đó là: gia đình là một thiết chế xã hội, một tế bào xã hội, một cộng đồng huyết thống dựa trên quan hệ hôn nhân… Đó là điểm đầu tiên phải được nhìn nhận trước khi xem xét gia đình qua những lăng kính khoa học khác nhau. Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, vấn đề gia đình được xem xét trên quan điểm duy vật biện chứng. Ph.Ăngghen vạch rõ nguồn gốc phát triển của các hình thức gia đình trong lịch sử là do sự tác động của quy luật đào thải tự nhiên và do sự phát triển của những điều kiện kinh tế - xã hội, sự phát triển của tâm lý đạo đức, tình cảm của con người. Ngoài ra, gia đình bao giờ cũng được duy trì và củng cố trên cơ sở hôn nhân và huyết thống. Mác coi gia đình là một trong những nhân tố đầu tiên tham gia quyết định sự hình thành và phát triển của lịch sử, quan hệ giữa gia đình và xã hội như quan hệ giữa tế bào sống với cơ thể sống. Đó là một khái niệm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin về gia đình. Thực tế đã chứng minh rằng, những luận điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin về gia đình cho đến nay đã và đang được sự vận động của hiện thực chứng minh là hoàn toàn có cơ sở khoa học, có giá trị thực tiễn cao, nhất là tư tưởng về những biến đổi của gia đình phụ thuộc và 5 gắn liền với sự biến đổi của các điều kiện kinh tế - xã hội và có tác động quan trọng đối với những biến đổi kinh tế - xã hội ấy. Nghiên cứu những tác phẩm của Hồ Chí Minh để lại, chúng ta thấy: Người đề cập đến lĩnh vực gia đình không nhiều, nhưng những luận điểm cơ bản mà Người đề cập đang là kim chỉ nam cho việc định hướng xây dựng gia đình mới - gia đình văn hóa ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Tư tưởng của Người đã khắc đậm mối quan hệ chặt chẽ giữa gia đình và xã hội, giữa chế độ với việc hình thành con người có nhân cách xã hội chủ nghĩa. Như vậy, qua việc tìm hiểu khái niệm gia đình với nhiều nghĩa khác nhau ta có thể định nghĩa một cách khái quát nhất về gia đình như sau: Gia đình là một cộng đồng xã hội được hình thành, củng cố trên cơ sở quan hệ hôn nhân và huyết thống, đồng thời có sự cố kết nhất định về kinh tế vật chất, qua đó nảy sinh những nghĩa vụ và quyền lợi cho các thành viên của mình (hay nói cách khác: gia đình chính là nơi duy trì nòi giống con người, giáo dục con người về nhân cách, tình cảm, đạo đức, trí tuệ, nghề nghiệp, chuẩn bị hành trang cho cá nhân hòa nhập vào cộng đồng xã hội). Đồng thời, gia đình là nơi tổ chức sinh hoạt văn hóa cho con người bắt đầu bằng tiếng ru của người mẹ và làn điệu dân ca của quê hương, là nơi lưu giữ, bảo tồn và truyền thụ các giá trị văn hóa, truyền thống văn hóa, truyền thống tinh thần của dân tộc, của đất nước. 1.1.2. Gia đình văn hóa Gia đình văn hóa là một thuật ngữ dùng để chỉ một danh hiệu, một kiểu mẫu phong tặng cho những gia đình thực hiện tốt những tiêu chuẩn như trong mẫu mô hình ấy đặt ra. Bản thể của gia đình văn hóa là gia đình, nó chỉ tính chất hay phẩm chất của gia đình. 6 Gia đình văn hóa là gia đình phát triển về vật chất và tinh thần, thể hiện qua: nền nếp, kỷ cương, thuận hòa, êm ấm, yêu thương và có trách nhiệm với nhau giữa các thành viên, có hướng xây dựng gia đình giàu có, ít con, tiến bộ, hạnh phúc. Ngoài ra, gia đình văn hóa còn là gia đình biết gìn giữ, phát huy những giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp và tiếp thu, học hỏi những giá trị tiến bộ của thời đại mới. Xây dựng gia đình văn hóa tức là xây dựng những tình cảm, tâm hồn đạo đức mới, quan hệ mới của mỗi người trong gia đình, trong xã hội, góp phần tích cực xây dựng con người mới, nếp sống mới. Mỗi thành viên trong gia đình đều có trách nhiệm cộng đồng trong việc tổ chức tốt nếp sống văn minh và xây dựng mối quan hệ mới trong gia đình. Xây dựng gia đình văn hóa là một hình thức văn hóa có tính chất quần chúng rộng rãi và tập trung nhất, biểu hiện rõ nhất tính chân - thiện - mỹ của nghệ thuật. Bên cạnh đó, xây dựng gia đình văn hóa còn có nghĩa là “xây dựng các quan hệ nhân tính tạo nên một môi trường cho sự phát triển lâu bền của xã hội. Các giá trị văn hóa được hình thành từ môi trường gia đình gắn rất chặt với toàn bộ sự phát triển nhân cách”[4,tr.251]. Gia đình văn hóa mà chúng ta đang xây dựng nằm trong bối cảnh của nền kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, bởi vậy gia đình cũng phải gánh vác những chức năng, trọng trách cao hơn để có thể chống lại những hiện tượng xã hội tiêu cực (tức mặt trái của nền kinh tế thị trường). Do đó, xây dựng gia đình văn hóa ở nước ta hiện nay mang tính chiến lược nhằm xây dựng các cộng đồng dân cư, xây dựng con người mới và cuộc sống mới trong một xã hội hướng tới nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Việc xây dựng một nền văn hóa như vậy, sẽ ngày càng giúp ta nhận thức rõ hơn trước hết phải xây dựng cho được gia đình văn hóa. Gia đình là cái nôi văn hóa đầu tiên, trường học văn hóa đầu tiên tích 7 lũy, giữ gìn và truyền bá những giá trị văn hóa là điểm xuất phát và cũng là kết quả của xây dựng nền văn hóa mới trong quan hệ cá nhân - gia đình cộng đồng và đất nước. Gia đình văn hóa có vị trí quan trọng đối với cuộc sống của mỗi cá nhân. Con người sinh ra trong gia đình, lớn lên trong gia đình và được nuôi dưỡng giáo dục trong không khí văn hóa của gia đình. Các quan hệ xã hội đều bắt đầu hình thành từ trong gia đình; các thói quen, cá tính, nhân cách đều hình thành trước tiên trong gia đình. Dĩ nhiên, con người chịu tác động và ảnh hưởng của cộng đồng, nhưng không có một cộng đồng nào, một đoàn thể nào có thể có vai trò quan trọng thay thế cho gia đình. Gia đình văn hóa còn tạo ra một môi trường trong sáng, lành mạnh, ở đó mỗi thành viên phải phấn đấu học tập, công tác để tự khẳng định mình và đóng góp một phần công sức bé nhỏ của mình vào sự phát triển của đất nước đang trên đà hội nhập quốc tế. Như vậy, xây dựng gia đình văn hóa có vai trò làm ổn định tình hình kinh tế - xã hội, tạo điều kiện để phát triển kinh tế, đem lại hạnh phúc cho mỗi thành viên trong gia đình cũng như trong xã hội. Đây là việc làm có ý nghĩa chiến lược để xây dựng con người Việt Nam tiến bộ, văn minh. Gia đình văn hóa có trách nhiệm bảo đảm nhu cầu vật chất, nhu cầu hưởng thụ văn hóa cho các thành viên. Xây dựng gia đình văn hóa là một bước tiến mới của sự nghiệp xây dựng con người mới. Bởi vì hiện nay trong sản xuất và đời sống xã hội, mọi người đã được bình đẳng. Nhưng thực tế cuộc sống của mỗi gia đình hiện vẫn còn tồn tại đầy rẫy những lề thói cũ của chế độ gia trưởng. Việc xây dựng gia đình văn hóa sẽ từng bước làm cho kiểu gia đình cũ ấy tan biến và làm cho mỗi người sống trong gia đình cảm thấy thoải mái, phấn khởi đi trên con đường tiến bộ mà Đảng và Nhà nước ta đã chọn. Xây dựng gia đình văn hóa còn có vai trò làm cho sinh hoạt chính trị, văn hóa trong cán bộ và quần chúng đi vào nề nếp và trở thành một nhân tố 8 tích cực, tác động mạnh mẽ đến đời sống vật chất và đời sống tinh thần của con người. Góp phần phòng chống tệ nạn xã hội, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh trong quan hệ giữa người với người và các quan hệ xã hội khác. Gia đình văn hóa đã tạo nên những thành viên văn hóa, những quan hệ văn hóa và làm cho mối quan hệ trong các gia đình thêm bền chặt hơn, yêu thương quan tâm đến nhau hơn. Không chỉ có vậy, gia đình văn hóa còn làm cho mối quan hệ giữa các cộng đồng người được củng cố, tinh thần “tương thân, tương ái” được phát huy một cách cao độ. Từ đó hình thành những tư tưởng, tình cảm tốt đẹp làm cho mọi người cảm thấy hưng phấn, tin yêu vào cuộc sống. Gia đình văn hóa được coi như là một kiểu gia đình mới khác với gia đình truyền thống ngày xưa, bởi trong nó đã chứa đựng những phẩm chất thời đại mới. Công cuộc xây dựng gia đình văn hóa phải dựa trên những giá trị văn hóa của gia đình truyền thống, tiếp thu những cái hay, mang đậm bản sắc dân tộc Việt Nam, tiếp thu những giá trị truyền thống còn phù hợp với gia đình Việt Nam trong thời đại mới. Đồng thời, trong quá trình vận động xây dựng gia đình văn hóa cần bổ sung những giá trị văn hóa gia đình dân chủ. Như vậy, xây dựng gia đình văn hóa là chúng ta xác lập đức tính truyền thống quý báu, cố hữu ngàn đời của dân tộc ta: kính già, yêu trẻ và thêm vào đó những yếu tố mới có nội dung xã hội chủ nghĩa: giải phóng và tôn trọng phụ nữ, chăm sóc trẻ em, yêu nước và chấp hành tốt mọi chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước. 1.2. Những yếu tố tác động đến quá trình xây dựng gia đình văn hoá trong dân tộc Mường ở huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ. 1.2.1. Đặc điểm vị trí địa lý, kinh tế - xã hội : Thanh Sơn là một huyện miền núi nằm ở phía Tây Nam tỉnh Phú Thọ với tổng diện tích tự nhiên là 62.063 ha, với tọa độ địa lý từ 20º55' - 21º22' 9 vĩ độ Bắc và từ 105º02' - 105º35' Kinh độ Đông. Phía Bắc giáp huyện Yên Lập và huyện Tam Nông, phía Nam giáp tỉnh Hòa Bình, phía Đông giáp huyện Thanh Thủy, phía Tây giáp huyện Tân Sơn. Về kinh tế - xã hội: Đồng bào dân tộc Mường sống định canh định cư ở miền núi, nơi có nhiều đất sản xuất, thuận tiện cho việc canh tác. Môi trường thung lũng chân núi đã tạo điều kiện cho người Mường làm ruộng nước và cây lúa nước là cây lương thực chủ yếu. Trên nền tảng của truyền thống nông nghiệp ruộng nước, người Mường đã đúc kết và tích lũy được nhiều kinh nghiệm quý báu trong trồng trọt mà đến ngày nay vẫn còn nhiều tác dụng tích cực. Đối với canh tác ruộng nước thì thủy lợi giữ vị trí đặc biệt quan trọng. Thành ngữ Mường có câu: “làm cơm phải có mó, làm ló phải có đác” (tức là: nấu cơm phải có nước, cấy lúa phải có nước). Nguồn nước chính là nước mưa và nước của các con suối chảy xuôi lòng thung lũng. Bên cạnh việc duy trì các biện pháp thủy lợi truyền thống, nhờ sự giúp đỡ về vốn, vật tư và kỹ thuật của Nhà nước, nhiều đập, kè, cống đã được xây dựng. Việc kết hợp giữa hai hình thức: xây dựng công trình thủy lợi mới và thủy lợi truyền thống theo kiểu mương là hướng giải quyết hợp lý nhằm vận dụng các nguồn nước trong việc khai thác các tiềm năng của đất. Ngày nay người Mường đã áp dụng một số tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trong sản xuất nông nghiệp như: dùng thuốc trừ sâu, phân bón hóa học, giống cây trồng mới… Người Mường không chỉ làm ruộng nước trong thung lũng mà còn làm nương trên các sườn đồi, núi bao quanh thung lũng. Nương ở người Mường chủ yếu là nương lúa, ngoài ra còn có nương sắn, nương ngô, nương bầu, bí… Trên nương họ còn có tập quán trồng xen canh một vài loại giống cây trồng khác như: đỗ, vừng Có thể nói, sản phẩm của kinh tế nương rẫy đến nay vẫn đóng vai trò quan trọng trong đời sống hàng ngày của người Mường. 10 [...]... nông cạn, thiếu chín chắn và đang làm ảnh hưởng đến cuộc sống của không ít gia đình Việt Nam Những yếu tố tiêu cực trên đã ảnh hưởng xấu đến những giá trị tốt đẹp của gia đình Việt Nam, nhưng riêng đối với dân tộc Mường thì thực tế cho thấy, do tiếp cận với nền kinh tế thị trường vẫn chưa được sâu sắc (kinh tế vẫn chủ yếu là tự cung, tự cấp) nên mức độ ảnh hưởng những mặt trái của nó đến gia đình dân... nghịch lý khác xảy ra, đó là: nhiều yếu tố ngoại lai thâm nhập làm ảnh hưởng và làm rạn nứt các nền tảng, nề nếp gia phong tốt đẹp vốn có của gia đình Việt Nam truyền thống Hiện nay, chúng ta đang sống ở thời mở cửa và nên kinh tế thị trường đang phát triển Vì vậy, quan niệm về tình yêu của một bộ phận lớp trẻ đã có nhiều thay đổi Ở họ tính nghiêm túc trong hôn nhân đang bị xem thường, chính điều đó đã... tác động tích cực nói trên thì gia đình Việt Nam nói chung và gia đình dân tộc Mường ở huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ nói riêng cũng bị ảnh hưởng không nhỏ bởi những tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường trong điều kiện hiện nay, cụ thể: Chính sự biến đổi quy mô, cơ cấu, tính chất, vai trò của gia đình dưới sự tác động của cơ chế thị trường cũng đã ảnh hưởng đến lối sống, nhân cách của mỗi thành... Quy mô và chất lượng của cơ sở vật chất vẫn chưa được cao Vì vậy, đòi hỏi để xây dựng thành công gia đình văn hóa trong đồng bào dân tộc Mường cần 35 phải đảm bảo điều kiện cơ sở vật chất được vững chắc Các hình thức đầu tư đó là: Nhà nước phải chú trọng đầu tư phát triển mạng luới giao thông; đầu tư để xây dựng các trạm tiếp sóng đài tiếng nói Việt Nam, đài truyền hình Việt Nam; đầu tư để bảo vệ tu bổ... thúc đẩy sự phát triển của xã hội Chính nền kinh tế thị trường này đang có tác động rất lớn đến quá trình xây dựng gia đình văn hóa ở nước ta hiện nay nói chung và ở trong dân tộc Mường huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ nói riêng Biểu hiện ở một số mặt tích cực sau: Việt Nam đang đi trên con đường đổi mới toàn diện về mọi mặt của đời sống (kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội) và ngày càng tiếp cận với... mới thì quyền uy độc đoán của người gia trưởng, người chủ gia đình đang dần được loại bỏ Người làm chủ gia đình là cả cha và mẹ chứ không phải là sự độc đoán gia trưởng của người chồng, người cha như trước kia Đời sống gia đình rõ ràng được ổn định và cải thiện hơn trước Như vậy, điểm mới của gia đình Việt Nam hiện tại nói chung và gia đình dân tộc Mường ở huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ nói riêng chính... dựng gia đình văn hóa trong điều kiện kinh tế - xã hội bước vào thời kỳ mở cửa, giao lưu văn hóa thế giới ngày càng mở rộng thì việc giữ được thăng bằng, kết hợp hài hòa được giữa yếu tố truyền thống và hiện đại ở 16 trong một gia đình không phải là đơn giản Do đó, cuộc vận động xây dựng gia đình văn hóa ở nước ta nói chung và ở dân tộc Mường huyện Thanh Sơn tỉnh Phú Thọ nói riêng cần phải tiến hành... Như vậy, ta thấy ở người Mường vai trò của người cha, người chồng trong gia đình là hết sức quan trọng dù ở loại hình nào: gia đình nhỏ (gia đình hạt nhân) hay gia đình lớn (gia đình không phân chia, gia đình mở rộng) Kết quả điều tra cho thấy: mặc dù người phụ nữ có tham gia vào những quyết định của gia đình nhưng quyền quyết định cuối cùng vẫn thuộc về nam giới Tính chất gia trưởng được biểu hiện... toàn bộ nền kinh tế của người Mường ở huyện Thanh Sơn tỉnh Phú Thọ đến nay vẫn là dựa vào thiên nhiên, mang tính tự túc, tự cấp Họ sinh sống ở thung lũng chân núi, lấy nông nghiệp lúa nước làm nguồn sống chính của mình Chăn nuôi là nghề phụ, có mối quan hệ khăng khít với trồng trọt, quy mô chăn nuôi tùy thuộc vào hoàn cảnh từng gia đình Hoạt động thủ công nghiệp thì ở mức độ nhỏ, chỉ bó hẹp trong phạm... dân tộc để phát triển kinh tế, ổn định xã hội và phát triển nền văn hóa Việt Nam hiện đại, đậm đà bản sắc dân tộc 18 CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG CỦA CÔNG TÁC XÂY DỰNG GIA ĐÌNH VĂN HOÁ TRONG DÂN TỘC MƯỜNG Ở HUYỆN THANH SƠN - TỈNH PHÚ THỌ HIỆN NAY 2.1 Nội dung và những hoạt động trong công tác xây dựng gia đình văn hóa trong dân tộc Mường ở huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ Căn cứ Nghị quyết Hội đồng nhân dân tỉnh . đình Việt Nam, bản sắc ấy, dấu ấn ấy được xác định bởi nhiều yếu tố, song nét nổi bật dễ nhận thấy nhất là gia đình giữ một vị trí đặc biệt trong đời sống Việt Nam và tâm hồn Việt Nam. Sự nghiệp. chín chắn và đang làm ảnh hưởng đến cuộc sống của không ít gia đình Việt Nam. Những yếu tố tiêu cực trên đã ảnh hưởng xấu đến những giá trị tốt đẹp của gia đình Việt Nam, nhưng riêng đối với dân. xây dựng gia đình văn hóa ở nước ta hiện nay nói chung và ở trong dân tộc Mường huyện Thanh Sơn - tỉnh Phú Thọ nói riêng. Biểu hiện ở một số mặt tích cực sau: Việt Nam đang đi trên con đường