Skkn cấp tỉnh một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho học sinh trường thpt mường quạ

Hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, đặc biệt là giáo dục pháp luật cho học sinh trong các nhà trường phổ thông hiện nay là giáo dục đạo đức, lối sống, giáo dục ý thức

0

SỞ GD&ĐT NGHỆ AN TRƯỜNG THPT MƯỜNG QUẠ

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

NĂM HỌC: 2023 - 2024

DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT

NGLL Ngoài giờ lên lớp THPT Trung học phổ thông GDCD Giáo dục công dân

ATGT An toàn giao thông CBGV Cán bộ giáo viên GD&ĐT Giáo dục và đào tạo GDKT & PL Giáo dục kinh tế và pháp luật

XHCN Xã hội chủ nghĩa ATTH An toàn trường học

i

MỤC LỤC

Trang

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1

1 Lý do chọn đề tài 1

2 Mục đích nghiên cứu 2

3 Đối tượng nghiên cứu 2

4 Phạm vi nghiên cứu 2

5 Đóng góp mới của đề tài 2

6 Kế hoạch thực hiện 2

PHẦN 2: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 3

1 Cơ sở lý luận 3

1.1 Một số khái niệm cơ bản về giáo dục pháp luật 3

1.1.1 Khái niệm giáo dục pháp luật 3

1.1.2 Vị trí, vai trò của việc giáo dục pháp luật trong trường THPT Mường Quạ 3

1.1.3 Mục đích của việc giáo dục pháp luật 4

1.2 Cơ sở của việc giáo dục pháp luật cho học sinh trường THPT Mường Quạ 5

2 Cơ sở thực tiễn 6

2 1 Đặc điểm tình hình về công tác giáo dục pháp luật của Trường THPT Mường Quạ - Con Cuông – Nghệ An………… 6

2.2 Những thuận lợi và khó khăn trong công tác giáo dục pháp luật cho học sinh Trường THPT Mường Quạ 7

2.2.1 Thuận lợi 7

2.2.2 Khó khăn 7

2.3 Thực trạng về công tác giáo dục pháp luật cho học sinh Trường THPT Mường Quạ 8

2.4 Khảo sát thực trạng về việc thực hiện pháp luật của học sinh Trường THPT Mường Quạ 10 2.4.1 Mức độ hiểu biết pháp luật của học sinh trường THPT Mường Quạ……… 10

2.4.2 Mức độ hiệu quả của hoạt động giáo dục pháp luật cho HS tại trường THPT Mường Quạ 11

2.4.3 Mức độ hứng thú của HS khi tham gia hoạt động giáo dục pháp luật tại trường THPT Mường Quạ 11

2.4.4 Sự cần thiết của hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh ở trường THPT Mường Quạ 12

2.4.5 Nguyên nhân dẫn đến hoạt động giáo dục pháp luật cho HS tại trường THPT Mường Quạ hiệu quả chưa cao 13

3 Biện pháp nâng cao hiệu quả công tác giáo dục pháp luật cho học sinh trường THPT Mường Quạ 14

ii

3.1 Tăng cường sự chỉ đạo, lãnh đạo của cấp uỷ, của BGH, tổ chuyên môn đối với

công tác hoạt động giáo dục pháp luật 14

3.1.1.Tăng cường sự chỉ đạo lãnh đạo của cấp uỷ, của BGH 14

3.1.2.Tăng cường sự chỉ đạo của tổ chuyên môn đối với công tác hoạt động giáo dục pháp luật 15

3.2 Xây dựng kế hoạch cụ thể, chủ động phối hợp với chính quyền địa phương cơ quan Công an, hội cha mẹ học sinh 16

3.2.1 Xây dựng kế hoạch phối hợp với chính quyền địa phương, cơ quan Công an địa phương.……… 16

3.2.2 Xây dựng kế hoạch phối hợp chặt chẽ giữa các đoàn thể và Hội cha mẹ học sinh 17

3.3 Tăng cường bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho cán bộ quản lý, giáo viên dạy môn GDKT & PL và báo cáo viên, cán bộ phụ trách công tác giáo dục pháp luật, an ninh của nhà trường

17 3.3.1.Tăng cường bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho cán bộ quản lý, cán bộ phụ trách công tác giáo dục pháp luật, an ninh của nhà trường 17

3.3.2.Tăng cường bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho giáo viên dạy môn GDCD, môn GDKT & PL, báo cáo viên 18

3.4 Phát huy hiệu quả việc giáo dục pháp luật và giáo dục kỹ năng sống của các tổ chức đoàn thể trong nhà trường 19

3.4.1 Phát huy hiệu quả việc giáo dục pháp luật của ban an ninh trường học 19

3.4.2 Phát huy hiệu quả Tổ tư vấn tâm lý, tổ công tác xã hội trường học, trong việc tư vấn giáo dục pháp luật, kỹ năng sống 20

3.5 Đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền giáo dục pháp luật phù hợp, linh hoạt, hiệu quả…… 21

3.5.1 Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua sinh hoạt dưới cờ……… 21

3.5.2 Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua hoạt động trải nghiệm……… 22

3.5.3 Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua hoạt động câu lạc bộ……… 23

3.5.4 Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua môi trường số……… 24

3.6 Tăng cường đầu tư cho tủ sách pháp luật trong nhà trường……… 26

3.6.1 Xây dựng thư viện thân thiện, tạo nhiều tủ sách để tìm hiểu pháp luật……… 26

3.6.2 Duy trì nền nếp đọc sách hàng ngày để tìm hiểu pháp luật trong Giáo viên, học sinh 27 3.7 Xây dựng mạng lưới thông tin tinh nhuệ, rộng lớn nhằm phát hiện và xử lý kịp thời, hiệu quả những học sinh có biểu hiện vi phạm pháp luật, nội quy nhà trường………… 28

3.7.1 Xây dựng mạng lưới thông tin tinh nhuệ, rộng lớn nhằm phát hiện hành vi vi phạm 28

iii

pháp luật, nội quy nhà trường………

3.7.2 Xây dựng các biện pháp nhằm ngăn chặn và xử lý kịp thời những biểu hiện vi phạm pháp luật và nội quy nhà trường ……… 29

4 Khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất……… 31

4.1 Mục đích khảo sát……… 31

4.2 Nội dung và phương pháp khảo sát……… 31

4.3 Đối tượng khảo sát……… 31

4.4 Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất……… 31

4.4.1 Kết quả khảo sát về sự cấp thiết của các biện pháp đã đề xuất ……… 31

4.4.2 Kết quả khảo sát về tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất……… 33

5 Đánh giá kết quả đạt được sau khi áp dụng các biện pháp……… ……… 34

5.1 Mức độ hiểu biết của học sinh về pháp luật……… 34

5.2 Sự cần thiết của hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh tại trường THPT Mường Quạ……… 35

5.3 Mức độ hiệu quả của hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh tại trường THPT Mường Quạ……… 35

5.4 Mức độ hứng thú của học sinh khi tham gia hoạt động giáo dục pháp luật tại trườngTHPT Mường Quạ……… 36

PHẦN 3 KẾT LUẬN ……… 37

1 Kết luận chung 37

2 Những đóng góp của đề tài 37

3 Ý nghĩa của đề tài 38

4 Một số kiến nghị, đề xuất 38

PHỤ LỤC 1.Phục lục 1……… 39

1.1 Kế hoạch phổ biến giáo dục pháp luật……… 39

1.2.Kế hoạch phối hợp giữa nhà trường và ban cha mẹ học sinh……… 45

1.3.Kế hoạch phối hợp giữa nhà trường và công an xã……… 48

2.Phục lục 2………

2.1.Phiếu khảo sát mức độ hiểu biết pháp luật của học sinh trường THPT Mường Quạ… 2.2.Kết quả khảo sát thực trạng………

2.3.Kết quả khảo sát sau khi áp dụng biện pháp………

53 53 54 55 3.Phục lục 3: Kết quả khảo sát tính cấp thiết của các biện pháp được áp dụng tại trường THPT Mường Quạ……… 56

4.Phục lục 4: Kết quả khảo sát tính khả thi của các biện pháp được áp dụng tại trường 58

iv

THPT Mường Quạ………

5.Phục lục 5: Hình ảnh phổ biến pháp luật tại trường THPT Mường Quạ……… 60

5.1 Phối hợp với công an, sở tư pháp, UBND huyện Con Cuông tuyên truyền pháp luật 60

5.2 Phát động phong trào học tập suốt đời……… 60

5.3 Phối kết hợp với công an giao thông huyện để giáo dục pháp luật……… 61

5.4 Phổ biến giáo dục pháp luật về phòng cháy chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ……… 61

5.5 Giáo dục pháp luật cho học sinh thông qua phiên toà giả định……… 62

5.6 Phổ biến giáo dục pháp luật về phòng chống pháo nổ, thuốc lá và thuốc lá điện tử… 62 5.7 Ban an ninh thực hiện nhiệm vụ theo kế hoạch……… 63

5.8 Phối kết hợp chính quyền địa phương và công an huyện Con Cuông để giáo dục pháp luật 63 5.9 Tuyên dương các cá nhân thực hiện tốt nhiệm vụ……… 63

5.10 Lễ ra mắt trường học an toàn……… 63

5.11 Lễ ký xác nhận phối kết hợp với công an huyện Con Cuông……… 64

5.12 Phối kết hợp huyện đoàn Con Cuông tổ chức ngày hội thanh niên Con Cuông…… 64

5.13 Nhà trường triển khai các lớp tổ chức hoạt động Stem……… 64

5.14 Tuyên truyền pháp luật về di cư người trái phép……… 64

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1.Lý do chọn đề tài

Mục tiêu giáo dục toàn diện của nước ta hiện nay là: “Đào tạo con người Việt

Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” Để thực hiện đào tạo, phát triển toàn diện con người Việt

Nam mới thì tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật là một nội dung không thể thiếu trong chương trình giáo dục ở các cấp học, trong các nhà trường phổ thông và trình độ đào tạo của hệ thống giáo dục quốc dân hiện nay

Xuất phát từ mục tiêu giáo dục và đào tạo toàn diện của các nhà trường, từ yêu cầu tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, ngay từ thập niên 80, Đảng và Nhà nước ta

đã chủ trương đưa giáo dục pháp luật vào nhà trường Hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, đặc biệt là giáo dục pháp luật cho học sinh trong các nhà trường phổ thông hiện nay là giáo dục đạo đức, lối sống, giáo dục ý thức chấp hành qui định của pháp luật, ý thức công dân, ý thức làm người Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản pháp luật thể chế hoá các Nghị quyết của Đảng, khẳng định vai trò chiến lược của công tác giáo dục pháp luật trong nhà trường, tạo cơ sở pháp lý cho việc triển khai thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường

Có thể nói giáo dục pháp luật cho học sinh THPT là một nội dung quan trọng trong chương trình giáo dục phổ thông, góp phần quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách của học sinh Trong thời đại công nghệ số, giáo dục pháp luật đối với học sinh càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết Bởi lẽ, trong thời đại này, học sinh có nhiều cơ hội tiếp cận với thông tin, nhưng cũng có nhiều nguy cơ bị xâm hại quyền lợi, vi phạm pháp luật Vì thế cần giáo dục pháp luật để giúp học sinh hiểu được vai trò, ý nghĩa của pháp luật trong đời sống xã hội, các quyền và nghĩa vụ của công dân, các quy định của pháp luật về các lĩnh vực của đời sống xã hội, đặc biệt là các quy định về an ninh mạng, an toàn thông tin Từ đó, học sinh có thể có những hiểu biết đúng đắn về pháp luật, có thái độ tôn trọng pháp luật, biết vận dụng pháp luật vào thực tiễn cuộc sống, đặc biệt là trong môi trường số

Là giáo viên, đang trực tiếp làm công tác an ninh trong trường học tại trường miền núi thuộc vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, biên giới, nơi mà trình độ nhận thức của học sinh và dân trí còn thấp, kinh tế còn khó khăn, tình trạng vi phạm pháp luật thường xuyên xảy ra, đặc biệt là đạo đức, lối sống của một bộ phận học sinh hiện nay đã và đang đặt ra cho xã hội nhiều vấn đề bức thiết đáng quan tâm Đó là lối sống buông thả, đua đòi, sống ảo, sống không có lí tưởng, sống chưa thực sự hữu ích Điều đó cho thấy, đã đến lúc chúng ta cần thiết phải tăng cường và đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, giúp học sinh hình thành ý thức tuân thủ pháp luật, biết phân biệt được hành vi đúng đắn và hành vi sai trái, biết tự giác thực hiện các quy định của pháp luật trong môi trường số Từ đó, học sinh có thể tự giác chấp hành pháp luật, không vi phạm pháp luật, rèn luyện thói quen hành vi ứng xử theo pháp luật, biết xử lý các tình huống trong cuộc sống phù hợp với quy định của pháp luật

Với những lí do trên, chúng tôi tập trung nghiên cứu và đưa ra sáng kiến kinh

nghiệm: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho học sinh

trường THPT Mường Quạ”

- Hướng bản thân mỗi học sinh có thể trở thành những tuyên truyền viên đối với gia đình và những người xung quanh Xây dựng môi trường học tập, làm việc, phát triển tuân thủ hiến pháp và pháp luật

3 Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho học sinh ở trường THPT Mường Quạ - Con Cuông - Nghệ An

4 Phạm vi nghiên cứu

- Về không gian: Trường THPT Mường Quạ - Con Cuông - Nghệ An

- Về thời gian nghiên cứu: Năm học 2023 – 2024

- Về khách thể nghiên cứu: Nghiên cứu thực nghiệm trên 430 học sinh của trường THPT Mường Quạ - Con Cuông - Nghệ An

- Về nội dung: Có rất nhiều phương pháp để tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho học sinh để đạt hiệu quả Tuy nhiên trong đề tài sáng kiến kinh nghiệm bản thân chúng tôi chỉ đi vào nghiên cứu một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác giáo dục pháp luật cho đối tượng học sinh

5 Đóng góp mới của đề tài

- Tìm hiểu, nghiên cứu, đưa ra một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác giáo dục pháp luật cho đối tượng học sinh trường THPT Mường Quạ - Con Cuông - Nghệ An

- Tìm hiểu, nghiên cứu và áp dụng trong công tác giảng dạy, tuyên truyền và phổ biến pháp luật cho đối tượng học sinh để xây dựng một môi trường học đường với những học sinh hiểu biết, tôn trọng và chấp hành pháp luật Góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục cả về tri thức, đạo đức, kỹ năng cho học sinh

6 Kế hoạch thực hiện

STT Thời gian Nội dung công việc

1 Tháng 8/2023 Tìm hiểu thực trạng và chọn đề tài, viết đề cương nghiên cứu

- Viết sơ lược sáng kiến

- Xin ý kiến đồng nghiệp

PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

I CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN

1 Cơ sở lí luận

1.1 Một số khái niệm cơ bản về giáo dục pháp luật

1.1.1 Khái niệm giáo dục pháp luật

Trước hết giáo dục pháp luật đó là một nhiệm vụ mang tính thường xuyên, liên tục của nhà nước Do đó, nhà nước cần thực hiện việc tổ chức, quản lí, đánh giá kết quả lĩnh vực hoạt động này

Giáo dục pháp luật phải đảm bảo tính kịp thời, sát thực và phù hợp cả về phương diện nội dung, hình thức và đối tượng Tuy nhiên, dưới góc độ tổng quan cần gắn việc giáo dục pháp luật trong nhà trường, trong các thiết chế chính trị xã hội với giáo dục ở ngoài cộng đồng xã hội và gia đình Kết nối việc phổ biến, giáo dục pháp luật với công tác giáo dục truyền thống lịch sử và phong tục tập quán tốt đẹp của dân tộc Đặc biệt, cần gắn giáo dục pháp luật với quá trình thực thi nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước, của từng vùng, miền địa phương và an sinh xã hội

Tóm lại, giáo dục pháp luật là quá trình tác động một cách có hệ thống, có mục

đích và thường xuyên tới nhận thức của con người nhằm trang bị cho mỗi người trình

độ pháp lí nhất định để từ đó có ý thức đúng đẳn về pháp luật, tôn trọng và tự giác xử

sự theo yêu cầu của pháp luật

1.1.2 Vị trí, vai trò của việc giáo dục pháp luật trong trường THPT Mường Quạ

- Giáo dục pháp luật có vai trò vô cùng quan trọng trong việc giáo dục đạo đức, lối sống, rèn luyện nề nếp, xây dựng nhân cách cho học sinh tại trường THPT Mường Quạ Nhằm tạo ra những con người sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật

- Việc giáo dục pháp luật được thực hiện lồng ghép thông qua các môn học hay những tiết ngoại khóa đầu năm của nhà trường, các cuộc thi, vẽ tranh cổ động, thi tìm hiểu pháp luật, đóng kịch… Giáo dục pháp luật trong nhà trường giữ vai trò vô cùng quan trọng trong việc hình thành lối sống, nhân cách sống cho học sinh tại trường THPT Mường Quạ, để các em có được vốn hiểu biết pháp luật cơ bản trước khi bước chân vào cuộc sống Giúp các em hiểu biết pháp luật, hình thành nên thói quen pháp luật và sử dụng pháp luật để bảo vệ các quyền và lợi ích cơ bản của bản thân Tạo điều kiện cho việc học tập, làm việc và phát triển bản thân

- Trường học chính là môi trường lí tưởng để giáo dục pháp luật, bởi học sinh trường THPT Mường Quạ là đối tượng rất nhanh nhạy và có khả năng nắm bắt và lan tỏa rất nhanh Khi các em nắm được luật thì bản thân các em sẽ là một tuyên truyền viên đến gia đình, người thân, làng xóm, bạn bè một cách nhanh chóng, tích cực nhất giúp cho quá trình phổ biến giáo dục đối với nhân dân trở nên đơn giản hơn Học sinh chỉ có ý thức pháp luật khi đã nắm vững kiến thức pháp luật, nên việc giáo dục pháp luật là một yếu tố quan trọng giúp học sinh chấp hành, tuân thủ pháp luật, có những hành vi phù hợp với qui định pháp luật

1.1.3 Mục đích của việc giáo dục pháp luật

Mục đích của giáo dục pháp luật là trang bị kiến thức pháp luật cơ bản cho học sinh thông qua việc tuyên truyền, giúp học sinh nắm được ý nghĩa, vai trò của pháp luật trong cuộc sống Nhìn chung, mục đích giáo dục pháp luật có thể mang tính lâu dài hoặc trước mắt nhưng đều hướng tới ba vấn đề cơ bản:

Một là giáo dục pháp luật nhằm nâng cao khả năng nhận thức pháp lí, sự hiểu

biết pháp luật, hình thành tri thức pháp luật cần thiết cho các chủ thể (với tính cách là đối tượng nhận thức hay là đối tượng của giáo dục) Đây là mục đích hàng đầu của giáo dục pháp luật bởi lẽ sự hiểu biết pháp luật có vai trò quan trọng trong việc bảo đảm sự phát triển của tư duy pháp lí, định hướng các hành vi của chủ thể trên thực tế

Tri thức pháp luật tạo nên cơ sở khẳng định lòng tin vào các giá trị của pháp luật, các chuẩn mực pháp lí cần thiết giúp cho các chủ thể chủ động xác lập hành vi và chịu trách nhiệm về hành vi Tri thức pháp luật không thể là sự hiểu biết đơn giản, phiến diện về một số khía cạnh pháp luật nào đó mà nó mang tính hệ thống, logíc Do

đó, giáo dục pháp luật là hoạt động có vai trò quan trọng đối với quá trình mở rộng khối lượng tri thức pháp lí, nâng cao khả năng hiểu biết pháp luật một cách toàn diện, thống nhất đối với chủ thể

Hai là giáo dục pháp luật nhằm khơi dậy tình cảm, lòng tin và thái độ đúng đắn

đối với pháp luật Để hình thành lòng tin và đem lại thái độ đúng đắn, tích cực đối với pháp luật ở mỗi người thì cần phải giải quyết nhiều vấn đề có liên quan, trong đó giáo dục pháp luật là hoạt động cơ bản Chúng ta biết rằng lòng tin vào pháp luật là lòng tin vào công lí, lẽ công bằng được tạo lập bởi chính pháp luật Lòng tin chỉ có giá trị đích thực khi nó đem lại thái độ chủ động trong xử sự phù hợp với pháp luật và được hình thành trên tri thức pháp luật cần thiết (nếu không sẽ là niềm tin mù quáng, phản tác dụng) Giáo dục pháp luật không đơn thuần là chỉ để hiểu biết về các quy định của pháp luật mà cao hơn nữa là để pháp luật được “sống” trong tư duy, hành vi của mọi người, để khơi dậy tình cảm, lòng tin và thái độ đúng đắn ở mỗi người đối với pháp luật Cần giáo dục tình cảm công bằng, khoan dung, ý thức trách nhiệm, thái độ không khoan nhượng trước các hành vi, vi phạm pháp luật và thái độ tôn trọng pháp luật, pháp chế

Ba là giáo dục pháp luật nhằm hình thành thói quen xử sự theo pháp luật với

động cơ tích cực Tri thức pháp luật không thể là những nội dung lí luận thuần tuý mà

nó phải được hiện thực hoá thông qua các hoạt động pháp lí thực tiễn Mục đích của giáo dục pháp luật không chỉ cung cấp những kiến thức lí luận hoặc các quy định pháp luật cụ thể mà quan trọng hơn là tạo lập được thói quen xử sự theo pháp luật ở mỗi loại

chủ thể trong xã hội Thói quen này được hình thành không phải là thụ động, vô thức

mà dựa trên nền tảng của động cơ về hành vi hợp pháp, tích cực Trên thực tế, để có thói quen xử sự hợp pháp không những đòi hỏi con người phải thu nạp lượng kiến thức pháp lí cần thiết mà còn trải qua quá trình chuyển hoá chủ quan về mặt tâm lí

1.2 Cơ sở của việc giáo dục pháp luật cho học sinh trường THPT Mường Quạ

- Nhà nước luôn quan tâm tới việc giáo dục pháp luật cho mọi tầng lớp nhân dân

nhất là tầng lớp học sinh, nhằm đưa những quy định của pháp luật đi vào thực tiễn đời sống

xã hội, trở thành hành vi hợp pháp cá nhân, tổ chức nói chung và của học sinh nói riêng

- Để công tác giáo dục pháp luật đạt hiệu quả cao và thiết thực, hiện nay các trường học trên địa bàn tỉnh đều quan tâm, chú trọng đến công tác giáo dục, thường xuyên tổ chức phổ biến pháp luật dưới nhiều hình thức khác nhau để đảm bảo mọi chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đều được phổ biến kịp thời, đầy

đủ đến giáo viên và học sinh trong nhà trường

- Xuất phát từ mục tiêu giáo dục và đào tạo toàn diện của các nhà trường, ngay từ đầu những năm 80, Đảng và Nhà nước ta đã chủ trương đưa giáo dục pháp luật vào nhà trường Các Nghị quyết quan trọng của Đảng từ Nghị quyết số 14/TU ngày 11/01/1979 về cải cách giáo dục đến các nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ V,VI,VII đều đã thể hiện nhất quán chủ trương đó và nhấn mạnh vai trò của phổ biến giáo dục pháp luật trong quá trình xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa Việt Nam Trong Đại hội Đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ V, khẳng định Đảng ta tiếp tục khẳng

định “Các cấp uỷ Đảng, các cơ quan Nhà nước và các đoàn thể phải thường xuyên

giải thích pháp luật trong các tầng lớp nhân dân, đưa việc giáo dục pháp luật vào các trường học, các cấp học, xây dựng ý thức sống có pháp luật và tôn trọng pháp luật”

- Văn kiện Đại hội Đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ VII nhấn mạnh “Coi trọng

công tác giáo dục và đưa việc dạy pháp luật vào hệ thống các trường của đảng, của Nhà nước (kể cả các trường phổ thông, đại học) của các đoàn thể nhân dân Cán bộ quản lý các cấp từ Trung ương đến đơn vị cơ sở phải có kiến thức về quản lý hành chính và hiểu biết về pháp luật, cần sử dụng nhiều hình thức và biện pháp để giáo dục, nâng cao ý thức pháp luật và làm tư vấn pháp luật cho nhân dân”

- “ Điều quan trọng để phát huy dân chủ là xây đựng và hoàn chỉnh hệ thống

pháp luật, tăng cường pháp chế XHCN, nâng cao trình độ dân trí, hiểu biết pháp luật

và ý thức tuân thủ pháp luật của nhân dân Thường xuyên giáo dục pháp luật, xây dựng ý thức sống và làm việc theo pháp luật trong nhân dân.” (Văn kiện Đại hội Đại

biểu Đảng toàn quốc lần thứ VII, nhà xuất bản Sự thật Hà nội - 1991)

- Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ hai (khoá VIII) về “định hướng chiến lược phát triển giáo dục - đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá và nhiệm

vụ đến năm 2000” đã xác định mục tiêu của giáo dục trong giai đoạn hiện nay là “xây dựng những con người và thế hệ thiết tha gắn bó với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có đạo đức trong sáng, có ý chí kiên cường xây dựng và bảo vệ tổ quốc”;

“coi trọng giáo dục chính trị, tư tưởng, nhân cách, khả nǎng tư duy sáng tạo và nǎng lực thực hành” Để thực hiện mục tiêu này, một trong những giải pháp được Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ hai (khoá VIII) đề ra là “Tǎng cường giáo dục công dân, giáo dục

tư tưởng - đạo đức, lòng yêu nước, chủ nghĩa Mác-Lênin, đưa việc giảng dạy tư tưởng Hồ Chí Minh vào nhà trường phù hợp với lứa tuổi và với từng bậc học”

- Với quan niệm phổ biến, giáo dục pháp luật, đặc biệt là giáo dục pháp luật cho học sinh trong các nhà trường là giáo dục đạo đức, lối sống, giáo dục ý thức công dân,

ý thức làm người, Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản pháp luật thể chế hoá các Nghị quyết của Đảng, khẳng định vai trò chiến lược của công tác giáo dục pháp luật trong nhà trường, tạo cơ sở pháp lý cho việc triển khai thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường

- Trên tinh thần quán triệt nghị quyết Trung ương II về “tăng cường giáo dục công dân, giáo dục tư tưởng, đạo đức, lòng yêu nước, chủ nghĩa Mác-Lê nin, đưa việc giảng dạy tư tưởng Hồ Chí Minh vào nhà trường, phù hợp với lứa tuổi và với từng bậc học”, ngày 07/01/1998 Thủ tướng Chính phủ ra Chỉ thị số 02/1998/CT-TTg về việc tăng cường công tác phổ biến giáo dục pháp luật trong giai đoạn hiện nay, nhấn mạnh tầm quan trọng của môn học pháp luật trong việc góp phần hình thành và xây dựng nhân cách cho học sinh, sinh viên - thế hệ tương lai của đất nước, của dân tộc

- Nhận thức được vai trò của Pháp luật đối với sự phát triển chung của cộng đồng

xã hội Ban giám hiệu trường THPT Mường Quạ - Con Cuông – Nghệ An luôn quan tâm và sát sao đến việc giáo dục pháp luật đến với học sinh nhằm tạo ra môi trường học tập, giáo dục lành mạnh Xây dựng ý thức trách nhiệm cộng đồng đối với từng công dân tương lai của đất nước

Đối tượng học sinh trường THPT Mường Quạ là con em chủ yếu thuộc 2 xã Môn Sơn và Lục Dạ, đa phần các em đều là con em nông thôn đặc biệt khó khăn, ngoan, có ý thức song cũng không ít em còn ham chơi, nghịch ngợm, chưa chú ý học tập và rèn luyện

Về công tác giáo dục pháp luật cho học sinh ở nhà trường trong những năm gần đây được lãnh đạo nhà trường luôn quan tâm, vì trường học là nơi quản lý trực tiếp học sinh đồng thời cũng là nơi giáo dục toàn diện cho người học về đạo đức, lối sống và nhân cách Dưới sự lãnh chỉ đạo đúng đắn của Cấp uỷ, Ban giám hiệu nhà trường và sự quan tâm thích đáng của các tổ chức Công đoàn, Đoàn thanh niên và các thầy giáo, cô giáo về công tác giáo dục pháp luật cho học sinh, chắc chắn đem lại hiệu quả Thực tế cho thấy, làm tốt công tác giáo dục pháp luật trong trường học sẽ tạo ra một sân chơi lành mạnh mang tính giáo dục cao, thu hút được đông đảo học sinh tham gia Trên cơ

sở đó, nhà trường đã xây dựng kế hoạch, chỉ đạo trực tiếp đến tổ chuyên môn, đoàn thanh niên, giáo viên bộ môn, giáo viên chủ nhiệm tổ chức tích hợp, lồng ghép công

tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật qua các môn học chính khóa, qua hoạt

động ngoài giờ lên lớp, hoạt động ngoại khóa nên đã đem lại nhiều chuyển biến tích cực Tuy nhiên công tác giáo dục pháp luật chưa được tổ chức thường xuyên, hình thức tổ chức chưa đa dạng, phong phú… Một số giáo viên chưa quan tâm nhiều công tác giáo dục pháp luật cho các em Vì vậy, nhà trường cần phải đa dạng hóa các phương pháp, đa dạng về hình thức tổ chức, nội dung phong phú phù hợp với thực tiễn cho học sinh hiện nay của nhà trường

2.2 Những thuận lợi và khó khăn trong công tác giáo dục pháp luật cho học sinh Trường THPT Mường Quạ

2.2.1 Thuận lợi

Trường THPT Mường Quạ được thành lập năm 2000 Vùng tuyển sinh của trường chủ yếu thuộc 2 xã Môn Sơn và Lục Dạ là địa bàn sinh sống chủ yếu là dân tộc Thái đa số gia đình học sinh sống chủ yếu bằng nghề sản xuất nông nghiệp và một phần nhỏ là sản xuất kinh doanh, buôn bán Tình hình an ninh, chính trị trật tự ở địa phương cơ bản ổn định

Là ngôi trường có bề dày hơn 24 năm xây dựng và phát triển, khuôn viên trường

có diện tích rộng 19600m2, cơ sở vật chất, trang thiết bị đủ phục vụ cho việc dạy và học, sân chơi, bãi tập, khuôn viên nhà trường đẹp, trường phấn đấu đạt chuẩn quốc gia năm 2024 Hệ thống cây xanh, bóng mát, bồn hoa, cây cảnh thân thiện, đáp ứng được yêu cầu của công tác giảng dạy và giáo dục học sinh, môi trường văn hoá nhà trường lành mạnh, thân thiện

Cùng với các đơn vị trường THPT trên cả nước, đơn vị trường THPT Mường Quạ

đã tích cực, chủ động trong công tác xây dựng trường học đảm bảo an ninh, an toàn, thân thiện, có nhiều giải pháp hữu hiệu đã được áp dụng nhằm đạt được mục tiêu giúp

CB, GV, HS mỗi ngày đến trường là một ngày vui nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện

Trường THPT Mường Quạ hiện có 12 lớp với trên 450 học sinh, 30 cán bộ, giáo viên, công nhân viên Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên 100% đạt chuẩn và trên chuẩn Trong đó: Ban giám hiệu có 3 đồng chí, 25 giáo viên và 2 nhân viên cơ bản cùng đồng lòng hưởng ứng xây dựng phát triển nhà trường

Nhiều năm qua trường đã nỗ lực cố gắng để hoàn thành tốt nhiệm vụ và gặt hái được nhiều thành tích Tập thể nhà trường luôn yêu thương, gắn bó, có trách nhiệm cao đối với việc giáo dục HS tiến bộ trong học tập và rèn luyện Học sinh trường THPT Mường Quạ đa số các em có phẩm chất tốt, ngoan ngoãn Các tổ chức và cá nhân trong toàn trường đoàn kết, luôn quan tâm đến công tác xây dựng và phát triển nhà trường

2.2.2 Khó khăn

Địa bàn tuyển sinh của trường rộng, địa hình nhiều đồi núi, khe suối, giao thông

đi lại khó khăn; kinh tế chậm phát triển, thu nhập trên đầu người còn thấp, tỷ lệ hộ nghèo còn cao, một bộ phận phụ huynh chưa quan tâm đầu tư cho việc học tập của con em mình Điều kiện địa lý một số vùng không được thuận lợi; phân bố dân cư, số lượng lớp học, số lượng học sinh một số địa phương không đồng đều, khó khăn cho việc tổ chức thực hiện một cách hợp lý để tạo điều kiện thuận lợi cho người học về cự ly đến trường

Việc quản lí học sinh cũng khó khăn khi địa bàn sinh sống của các em khá rộng,

đi lại phức tạp Một số em người dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa xôi hẻo lánh phải ở trọ đi học Nhiều em sống trong gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn

Điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương gặp khó khăn, ảnh hưởng đến hoạt động của ngành và đời sống của cán bộ, giáo viên, nhân viên; định mức chi cho giáo dục và đào tạo nhiều năm liên tục không thay đổi; nguồn thu khoản vận động tài trợ giáo dục rất khó khăn; địa bàn tuyển sinh của đơn vị rộng, thuộc vùng đặc biệt khó khăn Những khó khăn trên đã phần nào ảnh hưởng đến quá trình thực hiện đề tài trong việc thực hiện khảo sát và thực nghiệm

Trong công tác chủ nhiệm, một vài giáo viên chủ nhiệm còn coi nhẹ công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho học sinh

Học sinh còn ngại khi tham gia hoạt động ngoại khóa, tâm lý e dè trong giao tiếp và phản hồi Chưa chủ động trong tìm hiểu và tham gia các hoạt động ngoại khóa, tuyên truyền

Một số gia đình các em có hoàn cảnh khó khăn do đó bố mẹ phải đi làm ăn xa, nên hầu như không quan tâm được đến đời sống hàng ngày cũng như việc thực hiện nền nếp của con em mình ở trường và phó mặc cho nhà trường

Đội ngũ làm công tác giáo dục pháp luật, kiêm nhiệm nhiều lĩnh vực nên kiến thức pháp luật, khả năng và kỹ năng tuyên truyền còn hạn chế, nội dung còn chưa có trọng tâm trọng điểm, chưa sát thực với học sinh nên chưa thực sự thu hút được học sinh tham gia

2.3 Thực trạng về công tác giáo dục pháp luật cho học sinh Trường THPT Mường Quạ

Trong những năm qua, mặc dù nhà trường đã chú ý cải tiến về nội dung và hình thức tổ chức giáo dục pháp luật cho các em nhằm nâng cao hiệu qủa của hoạt động giáo dục pháp luật và thu hút sự tham gia của học sinh Song những cải tiến đó chỉ mang nặng tính hình thức, lý thuyết chưa sát thực với hoạt động thực tiễn Nội dung hoạt động ít thay đổi, hình thức hoạt động thiếu tính đa dạng Vì vậy dễ gây sự nhàm chán, tạo bầu không khí uể oải trong hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh

Không chỉ học sinh Trường THPT Mường Quạ mà học sinh ở các trường phổ thông do thiếu hiểu biết về pháp luật nên các em có những hành vi thiếu chuẩn mực, lối sống buông thả, vi phạm đạo đức có chiều hướng gia tăng, với những biểu hiện rất

đa dạng khiến người lớn không khỏi giật mình như: gặp người lớn không chào hỏi, có lời lẽ tục tĩu, xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm của các bạn, đánh nhau với bạn bè, quan hệ bạn khác giới đi qua giới hạn Một bộ phận giới trẻ tự thành lập cho mình những nhóm bạn mang tính chất côn đồ, xã hội đen…

Học sinh nhà trường là con em nông thôn, cha mẹ chủ yếu làm thuê tự do hay đi làm công nhân trong các nhà máy Chính vì vậy, mọi công việc của các em hầu như không được gia đình quan tâm chỉ bảo đến nơi đến chốn, do đó các em thiếu đi sự quan tâm, giáo dục của gia đình, dẫn đến các em thích làm gì thì làm

Trong học tập, cũng như thực hiện nề nếp nội quy nhà trường, hay trong cuộc sống hàng ngày một số em chưa biết cách tổ chức học tập sao cho hiệu quả, chưa thực hiện đúng những yêu cầu về nội quy trường lớp và thời gian biểu của nhà trường theo quy định, vẫn có hiện tượng trong quan hệ bạn bè cư xử, cục cằn, thô lỗ để xảy ra mâu thuẫn, mất đoàn kết …

Để hạn chế tình trạng vi nội quy, phạm pháp luật ở lứa tuổi học sinh, thì thầy cô giáo chủ nhiệm, ban an ninh, đoàn thanh niên cần nắm bắt, hiểu biết và vận dụng được kiến thức về pháp luật để hiểu được phần nào được tâm tư, nguyện vọng, sự phát triền tâm sinh lý của mỗi cá nhân học sinh Từ đó mới có thể giúp học sinh hiểu được ở lứa tuổi mình, những điều mình nên làm, những điều mình không nên làm Nắm bắt kịp thời những biểu hiện bất thường của các em, để nhà trường và gia đình thông tin cho nhau biết, có biện pháp ngăn chặn những hành vi nông nổi của các em Lứa tuổi học trò, nhất là lứa tuổi vị thành niên thì nhà trường, gia đình cần phải hiểu rằng các em đang ở lứa tuổi muốn khẳng định mình những suy nghĩ, biểu hiện và hành động chưa thực sự đúng đắn và không làm chủ được bản thân Do đó các thầy cô giáo, gia đình cần nắm vững đặc điểm tâm lý này để có biện pháp giáo dục phù hợp Chúng ta cần giáo dục cho các em và trang bị cho các em hiểu biết về pháp luật, những quy định của pháp luật, những biểu hiện, hành vi vi phạm pháp luật mà các em không được làm có như vậy các em mới thực sự trở thành con ngoan, trò giỏi, thành người có ích cho xã hội

- Đội ngũ tuyên truyền viên pháp luật của nhà trường làm công tác kiêm nhiệm nên đôi lúc việc nghiên cứu, biên soạn tài liệu tuyên truyền cũng như việc tham gia các buổi, đợt triển khai công tác phổ biến, giáo dục pháp luật còn hạn chế, thiếu đồng bộ dẫn đến hiệu quả chưa cao

- Việc triển khai, quán triệt các văn bản luật mới ban hành cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh trong nhà trường đôi khi còn chậm

- Việc tổ chức tập huấn các lớp về tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, giáo viên, nhân viên tham gia học tập qua các đợt triển khai hội nghị phổ biến, giáo dục pháp luật tại huyện và các địa phương tổ chức chưa được thường xuyên

- Công tác phối hợp với các ngành như: Công an huyện Con Cuông, Công an các

xã trên địa bàn chưa thực sự phối hợp chặt chẽ trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật

- Tủ sách pháp luật nhà trường đã được xây dựng nhưng hiệu quả khai thác và sử dụng còn thấp, số lượng cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh tham gia mượn đọc, nghiên cứu sách báo pháp luật còn ít

- Kinh phí đầu tư cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật còn quá hạn chế

2.4 Khảo sát thực trạng về việc thực hiện pháp luật của học sinh Trường THPT Mường Quạ

Chúng tôi tiến hành khảo sát, điều tra chính thức được thực hiện trên 217 học sinh từ

lớp 10 đến lớp 12 năm học 2023-2024 của trường THPT Mường Quạ, cụ thể như sau:

THPT Mường

Bảng thống kê số lượng học sinh nghiên cứu thực trạng

2.4.1 Mức độ hiểu biết pháp luật của học sinh trường THPT Mường Quạ

Để tìm hiểu mức độ hiểu biết pháp luật của học sinh trường THPT Mường Quạ

chúng tôi đã sử dụng nội dung phiếu điều tra ở phần (Phụ lục 2) Sau đó thống kê kết

quả trong phiếu điều tra, để đưa ra một cách tương đối chính xác mức độ hiểu biết pháp luật của học sinh trường THPT Mường Quạ như sau:

Qua (Biểu đồ 2.4.1) trên thì chúng ta có thể thấy mức độ hiểu biết pháp luật của

học sinh trường THPT Mường Quạ đang còn thấp, tỷ lệ ít hiểu biết pháp luật chiếm tỷ

lệ 60%, trong khi tỷ lệ hiểu biết pháp luật là 28,1%, rất hiểu biết pháp luật cũng chỉ đạt 8,2% Đây là thực trạng đáng báo động trong giai đoạn hiện nay, nhất là các em học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường

Không hiểu biết Ít hiểu biết Hiểu biết Rất hiểu biết

Biểu đồ 2.4.1: Mức độ hiểu biết pháp luật của học sinh trường THPT Mường Quạ

2.4.2 Mức độ hiệu quả của hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh tại trường THPT Mường Quạ

Qua khảo sát câu hỏi 2 (Phụ lục 2) đánh giá về tính hiệu quả của hoạt động giáo

dục pháp luật cho học sinh tại trường THPT Mường Quạ, chỉ có 3.7% học sinh được khảo sát cho rằng các hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh tại trường THPT Mường Quạ được tổ chức rất hiệu quả; 9.7% cho rằng hiệu quả; 48,8% cho rằng thiếu hiệu quả Trong khi đó tới 37.8% học sinh đánh giá không hiệu quả Qua tìm hiểu thực trạng, chúng tôi nhận thấy hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh tại trường THPT Mường Quạ trong thời gian qua đạt kết quả chưa cao Điều đó do nhiều nguyên nhân khác nhau

2.4.3 Mức độ hứng thú của HS khi tham gia hoạt động giáo dục pháp luật tại trường THPT Mường Quạ

Về mức độ hứng thú của học sinh khi tham gia hoạt động giáo dục pháp luật

Chúng tôi tiến hành khảo sát 217 học sinh của nhà trường với câu hỏi 3 (Phụ lục 2) và thu được kết quả được thể hiện ở (Biểu đồ 2.4.3)

Không hiệu quả Thiếu hiệu quả Hiệu quả Rất hiệu quả

Biểu đồ 2.4.2 Đánh giá hiệu quả của hoạt động giáo dục pháp luật cho HS tại

trường THPT Mường Quạ

Biểu đồ 2.4.3: Mức độ hứng thú của HS khi tham gia hoạt động giáo dục pháp

luật tại trường THPT Mường Quạ

Nhận xét: Qua (Biểu đồ 2.4.3) chúng tôi thấy 17.6% học sinh cho rằng hoạt động

này rất hứng thú, 25.30% học sinh hứng thú với hoạt động này Điều đó một bộ phận nhỏ học sinh nhà trường nhận thức được rất rõ nhiệm vụ tham gia giáo dục pháp luật, từ đó có hứng thú đối với hoạt động này Còn lại có 57,1% học sinh không hứng thú với hoạt động này Qua trực tiếp trao đổi với một số học sinh của nhà trường, các em cho rằng, hoạt động giáo dục pháp luật chưa thực sự niềm say mê hứng thú, giáo dục pháp luật chỉ vì mục đích triển khai cho có Hoặc nhiều em học sinh không muốn tham gia giáo dục pháp luật vì cho rằng hoạt động này mất nhiều thời gian, công sức và cuối cùng thì tình trạng vi phạm pháp luật vẫn xẩy

ra nhiều Điều này đã dẫn tới suy nghĩ lệch lạc của một bộ phận không nhỏ học sinh trong việc tham gia giáo dục pháp luật ở nhà trường trong các năm học qua

2.4.4 Sự cần thiết của hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh ở trường THPT Mường Quạ

Chúng tôi đã khảo sát 217 học sinh của nhà trường bằng phiếu câu hỏi 4 ở

(Phụ lục 2) Sau đó thống kê kết quả trong phiếu điều tra Kết quả sự cần thiết của

hoạt động giáo dục pháp luật phòng, chống bạo lực học đường của học sinh thể

hiện qua (Biểu đồ 2.4.4) sau:

Qua (Biểu đồ 2.4.4) ta thấy, chỉ có 18% số học sinh cho rằng hoạt động này là

cần thiết, có tới 47% học sinh cho rằng các hoạt động này không thực sự cần thiết, 35% học sinh vẫn đang còn phân vân, chưa thật sự biết được liệu các hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh tại trường có thật sự cần thiết hay không Sở dĩ một số em cho rằng hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh THPT là không cần thiết bởi các

em nghĩ rằng chúng em có học thì cũng chẳng làm cách nào hạn chế được tình trạng vi phạm pháp luật hiện nay Sự phân vân của các em học sinh cũng là một điều dễ hiểu, bởi các em chưa nhận thức được đầy đủ và chưa thật sự hiểu biết cặn kẽ về hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh THPT cũng như trách nhiệm của các em trong hoạt động này

Không cần thiết Cần thiết Không có ý kiến

Biểu đồ 2.4.4: Sự cần thiết của hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh

ở trường THPT Mường Quạ

2.4.5 Nguyên nhân dẫn đến hoạt động giáo dục pháp luật cho HS tại trường

THPT Mường Quạ hiệu quả chưa cao

Qua (Biểu đồ 2.4.5) chúng tôi thấy có mấy nguyên nhân cơ bản sau dẫn đến hoạt động

giáo dục pháp luật cho học sinh ở trường THPT Mường Quạ hiện nay chưa hiệu quả:

Thứ nhất: Học sinh chưa nhận thức được vai trò của hoạt động giáo dục pháp luật, có

tới 44.7% cho biết rằng không thích tìm hiểu, các em cho rằng có tìm hiểu cũng không mang lại lợi ích gì, không phải việc của mình

Thứ hai: Những thành viên làm công tác giáo dục pháp luật tự tìm tòi kiến thức, làm

việc bằng kinh nghiệm và tấm lòng là chính, chưa lên kế hoạch bồi dưỡng, giáo dục cụ thể Vì thế, khiến công tác này chưa hiệu quả, thiếu kỹ năng và kiến thức khoa học

Thứ ba: Nhà trường trong những năm qua đã có các văn bản chỉ đạo tích hợp nội

dung, tuy nhiên chưa được chú trọng, còn xem nhẹ vấn đề này

Thứ tư: Tài liệu cho việc giảng dạy và học tập pháp luật hiện nay hầu như là không

có, chủ yếu là các em tự tìm hiểu trên mạng

Thứ năm: Hình thức giáo dục pháp luật hiện nay còn khô khan, chưa sinh động, nội

dung chưa phù hợp nên gây nhàm chán cho các em

Kết luận: Nhìn chung, thực trạng giáo dục giáo dục pháp luật cho học sinh tại

trường THPT Mường Quạ hiện nay chưa đạt hiệu quả như mong muốn Thực trạng này

có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan, trong đó, nguyên nhân chủ quan là chủ yếu, trong khi hoạt động giáo dục nâng cao hiểu biết pháp luật cho học sinh là vô cùng quan trọng Vì vậy, chúng tôi xin được đề xuất một số biện pháp nâng cao hiểu quả giáo dục pháp luật cho học sinh trường THPT Mường Quạ, với hy vọng chia sẽ các đồng nghiệp có thêm tài liệu để thực hiện hiệu quả hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh trường mình

Hình thức giáo dục pháp luật chưa hiệu quả

Biểu đồ 2.4.5: Những nguyên nhân dẫn đến hoạt động giáo dục pháp luật

cho HS tại trường THPT Mường Quạ hiệu quả chưa cao

3 Biện pháp nâng cao hiệu quả công tác giáo dục pháp luật cho học sinh trường THPT Mường Quạ

3.1 Tăng cường sự chỉ đạo, lãnh đạo của cấp uỷ, của BGH, tổ chuyên môn đối với công tác hoạt động giáo dục pháp luật

3.1.1 Tăng cường sự chỉ đạo lãnh đạo của cấp uỷ, của BGH

Vào đầu năm học, nhà trường thực hiện theo các công văn hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học của Sở GD&ĐT Nghệ an để xây dựng kế hoạch, chỉ đạo thực hiện các nội dung dạy và học, trong đó nhà trường luôn chú trọng xây dựng kế hoạch giáo

dục pháp luật cho học sinh (Phụ lục 1) Yêu cầu các tổ chức xây dựng kế hoạch cụ thể,

chi tiết như: Tổ bộ môn xã hội, BCH Đoàn thanh niên, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên dạy NGLL, tổ tư vấn tâm lý… đưa nội dung giáo dục, tổ chức các hoạt động giáo dục pháp luật vào kế hoạch hoạt động của cá nhân, tổ chức để thực hiện trong năm học Xem đây là một nội dung quan trọng, cần thiết để giáo dục các em học sinh nâng cao hiểu biết pháp luật, góp phần giảm thiểu tình trạng bạo lực học đường hiện nay

Để các hoạt động được tiến hành kịp thời, hiệu quả Cấp ủy Đảng, Ban giám hiệu nhà trường luôn tổ chức kiểm tra, đánh giá việc thực hiện các kế hoạch đã đề ra Vì nếu không kiểm tra, đánh giá để kịp thời chỉ ra những bất cập, hạn chế thì việc lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai kế hoạch đôi khi trên giấy tờ và không mang lại kết quả như mong muốn Thông qua việc kiểm tra, đánh giá để có hướng chỉ đạo kịp thời những vấn đề, nội dung thực hiện còn bất cập, kém hiệu quả, đồng thời cũng phát huy những việc làm tốt, thiết thực Bên cạnh đó sẽ tiến hành biểu dương, khen ngợi bằng vật chất hoặc tinh thần đối với những cá nhân, tập thể đã thực hiện tốt, để tạo sức lan tỏa trong cán bộ, giáo viên và học sinh nhà trường

Như vậy việc tăng cường sự chỉ đạo quyết liệt của cấp uỷ, BGH trường THPT Mường Quạ đến tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ về tuyên truyền và PBGDPL đã đem lại hiệu quả cho việc giáo dục pháp luật cho học sinh trong nhà trường

+ Các tổ chức, cá nhân thực hiện nghiêm túc nhiệt tình, có trách nhiệm và có hiệu quả + Học sinh thực hiện nghiêm túc, hứng thú khi tham gia tuyên truyền và phổ biến giáo dục pháp luật

+ Làm tốt khâu ngăn chặn học sinh có biểu hiện vi phạm pháp luật

Ban giám hiệu chỉ đạo giáo viên về giáo dục pháp luật cho HS

3.1.2 Tăng cường sự chỉ đạo của tổ chuyên môn đối với công tác hoạt động giáo dục pháp luật

- Xây dựng hệ thống văn bản

Đầu năm học, nhà trường đã xây dựng hệ thống văn bản nhằm giáo dục pháp luật Trước hết phải xây dựng và triển khai thực hiện các văn bản quy định cấp trên, đặc biệt những nội dung hướng dẫn thực hiện giáo dục pháp luật của Sở GD&ĐT Nghệ An Trên

cơ sở đó xây dựng hệ thống văn bản chỉ đạo, điều hành của đơn vị phù hợp, sát đúng với đối tượng Trong những năm qua trường THPT Mường Quạ luôn ban hành nhiều văn bản nhằm đảm bảo công tác giáo dục pháp luật đạt kết quả cao, đó là: Quy chế dân chủ cơ quan và các quy chế phối hợp để đảm bảo an ninh, an toàn: Quy chế phối hợp với Công

an huyện Con Cuông, công an 2 xã Môn Sơn và Lục Dạ; Quy chế phối hợp với phụ huynh học sinh; Quy chế phối hợp với Công đoàn, Đoàn thanh niên…

Đề thực hiện nghiêm túc và hiệu quả các quy chế đã ban hành, nhà trường luôn triển khai

và xây dựng kế hoạch thực hiện công tác giáo dục pháp luật hàng năm, hàng tháng (Phụ lục 1)

- Tổ chức thực hiện

Buổi đầu tiên khi học sinh đến trường, nhà trường sẽ tổ chức cho học sinh toàn trường học tập các nội quy, quy định của ngành, của trường đề ra; Thông qua bộ Quy tắc ứng xử được nhà trường ban hành; học tập, tìm hiểu về truyền thống của nhà trường Cũng tại buổi học này, nhà trường tổ chức cho học sinh ký các cam kết thực hiện không vi phạm pháp luật … Trên cơ sở các văn bản đã được ban hành, giao cho tổ chuyên môn, các tổ chức, cá nhân liên quan thực hiện quy chế, kế hoạch đã đề ra Quá trình thực hiện phải theo đúng những nội dung, yêu cầu đặt ra, tuy nhiên phải linh hoạt và điều chỉnh phù hợp với tình hình thực tế, hướng đến việc thực hiện đạt hiệu quả cao nhất

Việc nhà trường chỉ đạo hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật đến các tổ chuyên môn và các tổ chuyên môn tiếp tục chỉ đạo, theo dõi đánh giá hoạt động của tổ viên kết quả đem lại hiệu quả

+ Làm việc có tinh thần trách nhiệm cao

+ Thể hiện được năng lực cá nhân trong việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho học sinh

+ Đánh giá được chất lượng công việc của tổ viên

+ Nâng cao chất lượng việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho học sinh

Tổ chuyên môn chỉ đạo tổ viên về việc thực hiện giáo dục pháp luật cho học sinh trong nhà trường

3.2 Xây dựng kế hoạch cụ thể, chủ động phối hợp với chính quyền địa phương cơ quan Công an, hội cha mẹ học sinh

3.2.1 Xây dựng kế hoạch phối hợp với chính quyền địa phương, cơ quan Công an địa phương

Để thực hiện thành công trong công tác giáo dục học sinh thì nhà trường đã xây

dựng kế hoạch cụ thể, chi tiết sát đúng với thực tiễn của nhà trường( Phụ lục 1) Ngoài

ra việc phối hợp với chính quyền địa phương, cơ quan công an và các tổ chức đoàn thể

và gia đình là một việc làm không thể thiếu trong quá trình giáo dục học học sinh Ở đâu có chính quyền và các tổ chức đoàn thể mạnh ở đó công tác phối hợp giáo dục học sinh rất hiệu quả Hằng năm vào đầu năm học mới nhà trường mời lãnh đạo, cùng với công an địa phương để trao đổi về phương pháp, kế hoạch, giáo dục học sinh trong năm học mới, từ đó lãnh đạo địa phương mới quán triệt giao nhiệm vụ cho lực lượng công an xã, đoàn thanh niên, phải phối hợp chặt chẽ với gia đình, với nhà trường trong việc giáo dục đạo đức, pháp luật cho học sinh, hàng tháng Ban chấp hành Đoàn trường tổng hợp các vi phạm của học sinh và báo cáo với Ban chấp hành Đoàn xã nơi học sinh

cư trú để có biện pháp giáo dục, nhắc nhở kịp thời Trường hợp học sinh vi phạm pháp luật thì ngoài việc nhà trường thông báo, mời phụ huynh lên để phối hợp giáo dục thì còn có thông báo về địa phương để chính quyền địa phương vào cuộc trong công tác phối hợp giáo dục đạo đức cho các em Ngoài xây dựng kế hoạch cụ thể, chủ động phối hợp với chính quyền địa phương cơ quan Công an, các tổ chức đoàn thể và gia đình thì trong giao ban hàng quý phải có tuyên dương, khen thưởng kịp thời các tổ chức cá nhân làm tốt trong công việc phối hợp giáo dục đạo đức, pháp luật cho các em học sinh Như vậy việc xây dựng kế hoạch phối hợp với chính quyền địa phương, cơ quan công an địa phương tại trường THPT Mường Quạ đem lại hiệu quả

+ Phối kết hợp với nhà trường để cùng giáo dục học sinh mang lại hiệu quả cao vì đây là những ban nghành chuyên nghiệp về xử lý và giáo dục pháp luật

+ Chủ động trong công việc giáo dục pháp luật cho học sinh

+ Mở rộng mạng lưới kiểm soát học sinh vi phạm pháp luật

+ Hạn chế rất nhiều về những học sinh có biểu hiện vi phạm pháp luật

Phối kết hợp công an xã Môn Sơn, Lục Dạ PBGDPL phòng chống ma tuý,

pháo nổ, bạo lực học đường

3.2.2 Xây dựng kế hoạch phối hợp chặt chẽ giữa các đoàn thể và hội cha mẹ học sinh

Công tác phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội là một việc làm hết sức quan trọng trong công tác giáo dục học sinh Đặc biệt trong thời đại công nghệ 4.0 thì việc sử dụng mạng internet như thế nào cho hiệu quả cũng là một vẫn đề mà nhà trường rất quan tâm, Để đáp ứng được việc học tập của học sinh THPT hiện nay thì học sinh nào cũng phải có máy tính hoặc điện thoại thông minh kết nối Internet, nhưng không phải học sinh nào cũng sử dụng đúng mục đích học tập Thực tế, một số em còn vào các trang mạng có nội dung xấu, có tính chất phản động, sa vào các trò chơi điện

tử Giao tiếp, bình luận bằng những lời lẽ thiếu chuẩn mực dẫn đến mâu thuẩn, gây xích mích dẫn đến đánh nhau Vì thế nhà trường đã xây dựng kế hoạch cụ thể, chi tiết

để cùng phối kết hợp giáo dục học sinh (Phụ lục 1)

Như vậy việc tăng cường công tác phối hợp với Hội cha mẹ học sinh, các đoàn thể trường THPT Mường Quạ đã đạt được kết quả

+ Phát hiện kịp thời những lệch lạc, thiếu chuẩn mực, biểu hiện vi phạm pháp luật ở các em để từ đó có phương pháp giáo dục kịp thời và phù hợp

+ Phát huy được tinh thần trách nhiệm của hội cha mẹ học sinh và các đoàn thể trong việc giáo dục học sinh

+ Chủ động tạo ra những mối quan hệ phối hợp vì mục tiêu giáo dục đào tạo thế hệ trẻ thành những người công dân có tri thức phục vụ tốt nhu cầu phát triển kinh tế cho đất nước trong tương lai

3.3 Tăng cường bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho cán bộ quản lý, giáo viên dạy môn GDKT & PL và báo cáo viên, cán bộ phụ trách công tác giáo dục pháp luật,

an ninh của nhà trường

3.3.1.Tăng cường bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho cán bộ quản lý, cán bộ phụ trách công tác giáo dục pháp luật, an ninh của nhà trường

Thực tế cho thấy, hiện nay ở Trường THPT Mường Quạ, cán bộ quản lý, cán bộ

phụ trách công tác giáo dục pháp luật, an ninh của nhà trường ở trường chưa được đào tạo chuyên sâu về kiến thức pháp luật, những người làm công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật hiện nay là làm công tác kiêm nhiệm Kiến thức pháp luật của

họ chủ yếu là tự tìm hiểu Tuy nhiên, do nhiều điều kiện khác nhau nên việc cập nhật những thông tin pháp luật, điều kiện để tiếp xúc với sách báo pháp luật còn nhiều hạn chế Trong khi đó, do nhận thức không đúng mức của một số người làm công tác phổ biến pháp luật, coi công tác phổ biến pháp luật chỉ là nhiệm vụ riêng của ngành tư pháp Dẫn đến tình trạng coi thường Do đó việc bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho cán

bộ quản lý, cán bộ phụ trách công tác giáo dục pháp luật, an ninh của nhà trường là hết sức cấn thiết và để đội ngũ cán bộ, giáo viên làm công tác báo cáo viên về phổ biến giáo dục pháp luật đạt hiệu quả cao

Ngoài ra cán bộ giáo viên phải tự bồi dưỡng để nâng cao về kiến thức pháp luật cho mình thông qua sách, báo, Internet …

Trong năm học 2023-2024 trường THPT Mường Quạ đã tăng cường bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho cán bộ quản lý, cán bộ phụ trách công tác giáo dục pháp luật,

an ninh của nhà trường và thu được kết quả

+ Cán bộ quản lý nắm chắc kiến thức pháp luật để chỉ đạo

+ Cán bộ trực tiếp phụ trách tuyên truyền và phổ biến pháp luật, an ninh nhà trường nắm chắc kiến thức pháp luật sẽ mang lại hiệu quả cao, đồng thời linh hoạt trong thực hiện công việc và ngăn ngừa được rất nhiều về những học sinh có biểu hiện vi phạm pháp luật

+ Mang lại hiệu quả cao trong việc giáo dục pháp luật cho học sinh

3.3.2.Tăng cường bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho giáo viên dạy môn GDCD, môn GDKT&PL, báo cáo viên

Hiện nay ở Trường THPT Mường Quạ, giáo viên giảng dạy môn GDCD, môn

GDKT&PL, báo cáo viên ở trường về kiến thức pháp luật chưa nhiều chủ yếu có được

là tự tìm hiểu Do điều kiện của mỗi cá nhân khác nhau nên việc cập nhật những thông tin pháp luật, điều kiện để tiếp xúc với sách báo pháp luật còn nhiều hạn chế Trong khi đó, do nhận thức không đúng mức của một số người làm công tác phổ biến pháp luật, coi công tác phổ biến pháp luật chỉ là nhiệm vụ riêng của ngành tư pháp Dẫn đến tình trạng coi thường về dạy và học môn pháp luật, nhiều khi giáo viên dạy còn qua loa đại khái, thiếu nhiệt tình, thiếu sáng tạo trong việc dạy học, còn học sinh thì học một các miễn cưỡng, gò ép, dẫn đến buổi học tập pháp luật thường trở nên khô khan, tẻ nhạt Do đó việc bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho giáo viên dạy môn GDCD, môn GDKT&PL, báo cáo viên.của nhà trường là hết sức cấn thiết và để đội ngũ cán bộ làm công tác báo cáo viên về phổ biến giáo dục pháp luật đạt hiệu quả cao

Kết hợp lồng ghép giảng dạy pháp luật trong chương trình chính khoá với việc giáo dục pháp luật trong các chương trình ngoại khoá, chương trình hoạt động ngoài giờ lên lớp để từng bước hình thành và nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ giáo viên và học sinh

Trong năm học 2023-2024 trường THPT Mường Quạ đã tăng cường cho giáo viên dạy môn GDCD, môn GDKT&PL, báo cáo viên tham gia các đợt tập huấn bồi dưỡng kiến thức pháp luật do cấp trên tổ chức và thu được kết quả

+ Giáo viên GDCD, môn GDKT&PL, báo cáo viên nắm chắc kiến thức pháp luật và thực hiện rất tốt về việc phổ biến pháp luật

+ Tạo được sự hứng thú cho học sinh tham gia chương trình phổ biến pháp luật

Giáo viên thạm gia các đợt tập huấn để nâng cao việc GDPL

+ Báo cáo viên thay đổi được nhiều hình thức báo cáo dẫn đến học sinh không nhàm chán khi tham gia

+ Việc giáo dục pháp luật được lồng ghép trong chương trình học chính khoá, chính

vì vậy việc PBGDPL được thường xuyên hơn

3.4 Phát huy hiệu quả việc giáo dục pháp luật và giáo dục kỹ năng sống của các

tổ chức đoàn thể trong nhà trường

3.4.1 Phát huy hiệu quả việc giáo dục pháp luật của ban an ninh trường học

Công tác An ninh trường học đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc giáo dục các em chấp hành những nội quy, quy định của nhà trường cũng như các quy định của nghành, để phát huy tốt vai trò của ban an ninh thì trước hết những người làm trong ban an ninh phải là những người am hiểu về pháp luật, am hiếu về tâm sinh lý của các em, đồng thời để ban phát hiện kịp thời những lệch lạc, sai trái của các em thì ban cũng phải lập

ra một hệ thống thông tin liên lạc rộng khắp ở các lớp, nhằm phát hiện kịp thời những vi phạm của các em để đưa ra biện pháp xử lý, phù hợp, đạt hiệu quả cao Ngoài ra phải thành lập các câu lạc bộ như câu lạc bộ phòng chống ma tuý, các tệ nạn học đường Đây là những thành viên tích cực trong các hoạt động tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật, từ những thành viên trong câu lạc bộ ta có thể phát triển sâu rộng mạng lưới, tuyên truyền, tình báo

để làm sao mỗi học sinh là một tuyên truyền viên giỏi, một người tình báo tinh nhuệ Có như vậy thì công tác giáo dục pháp luật mới đem lại hiệu quả thiết thực

Ở trường THPT Mường Quạ dưới sự chỉ đạo sát sao của lãnh đạo trường ban an ninh trường hoạt động rất nhiệt tình và hiệu quả cao trong công việc, lịch trực được phân công cụ thể theo tuần đồng thời làm việc nghiêm túc, phát hiện kịp thời và xử lý ngay các trường hợp khi học sinh đã có biểu hiện vi phạm Chính vì vậy công tác phổ biến giáo dục pháp luật mới đạt kết quả cao

Phổ biến giáo dục pháp luật và đội an ninh thực hiện nhiệm vụ Kết quả GDPL thể hiện ở báo cáo sơ kết KH1 năm học 2023-2024

3.4.2 Phát huy hiệu quả tổ tư vấn tâm lý, tổ công tác xã hội trường học, trong việc tư vấn giáo dục pháp luật, kỹ năng sống

Đây là việc làm cực kỳ quan trọng trong việc giáo dục học sinh vì mục đích làm việc của tổ tư vẫn tâm lý, tổ công tác xã hội, các tổ chức đoàn thể là:

- Định hướng giáo dục cho học sinh có khó khăn về tâm lý, tình cảm, những bức xúc của lứa tuổi, những vướng mắc trong học tập, sinh hoạt,… hoặc những khó khăn

mà học sinh, cha mẹ học sinh gặp phải trong quá trình học tập và sinh hoạt Qua đó góp phần ổn định đời sống tâm hồn, tình cảm và giúp học sinh thực hiện được ước vọng, ước mơ của mình

- Phòng ngừa, hỗ trợ, can thiệp kịp thời, có hướng giải quyết phù hợp, giảm thiểu tác động tiêu cực có thể xẩy ra, góp phần xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện và phòng chống bạo lực học đường, xâm hại tình dục Tạo cho các em có ý chí, niềm tin, bản lĩnh, thái độ ứng xử phù hợp trong các mỗi quan hệ xã hội, rèn luyện sức khoẻ, thể chất, tinh thần, góp phần xây dựng và hoàn thiện nhân cách cho bản thân

Để phát huy hiệu quả tổ tư vấn tâm lý, tổ công tác xã hội trường học, trong việc tư vấn giáo dục pháp luật, kỹ năng sống nhà trường nhà trường đã thành lập ban trong đó bao gồm BGH, bí thư đoàn trường, GVCN, trưởng ban an ninh trường học đã tư vấn nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, cha mẹ học sinh, học sinh và các lực lượng khác trong nhà trường về công tác tư vấn tâm lý học đường, công tác xã hội trường học, giáo dục pháp luật,

kỹ năng sống; xây dựng kế hoạch hoạt động tư vấn, tham vấn trong nhà trường cụ thể theo từng năm học; xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ cán bộ tư vấn chuyên nghiệp để tổ chức các hoạt động tư vấn trong trường học; tổ chức đa dạng các hoạt động tư vấn cho học sinh, giáo viên, cha mẹ học sinh khi có đề xuất của giáo viên chủ nhiệm

Đây là tin nhắn giữa một học sinh và giáo viên trong tổ tư vấn tâm lý thể hiện sự bức xúc về lời nói, cư xử của bạn cùng lớp và thái độ tiếp nhận thông tin, tư vấn kịp thời từ thành viên tổ tư vấn tâm lý nhà trường

Học sinh này đã được tư vấn kịp thời, sau một thời gian, mọi sự bức xúc vướng

Tin nhắn giữa học sinh và giáo viên trong tổ tư vấn tâm lý

mắc trong mối quan hệ, cách ứng xử với bạn bè đã được giải quyết

Kết quả đạt được sau khi áp dụng biện pháp tại trường THPT Mường Quạ

+ Dưới sự quản lý và nắm bắt thông tin từ GVCN đối với các em có biểu hiện về các vấn đề chưa ổn định về tâm lý rất kịp thời và thông tin đáng tin cậy

+ Thành lập nhiều ban việc tư vấn giáo dục mang lại hiệu quả cao vì học sinh có biểu hiện ở lĩnh vực tâm lý nào thì giao cho ban đó

3.5 Đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền giáo dục pháp luật phù hợp, linh hoạt, hiệu quả

3.5.1 Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua sinh hoạt dưới cờ

-Xây dựng kế hoạch: để lồng ghép giáo dục pháp luật trong sinh hoạt dưới cờ được thực hiện tốt thì trước tiên phải xây dựng kế hoạch chương trình năm học Đây là một khâu hết sức quan trọng trong việc triển khai các hoạt động, một phần quyết định chất lượng hiệu quả buổi sinh hoạt dưới cờ

- Lựa chọn các hoạt động theo chủ điểm phù hợp với từng tuần, từng tháng để tuyên truyền giáo dục pháp luật đồng thời cần quan tâm đến tên gọi cho mỗi hoạt động bởi vì tên gọi hoạt động là cơ sở để xây dựng nội dung và lựa chọn hình thức, tên gọi

có tác dụng định hướng về mặt tâm lí, kích thích được tính tích cực

- Nâng cao hiệu quả tạo hứng thú cho học sinh trong tiết sinh hoạt dưới cờ cần làm cho tiết sinh hoạt dưới cờ không bị nhàm chán, giúp các em nhiệt tình trong hoạt động Để làm điều đó nội dung gắn liền với nhiệm vụ, phù hợp với điều kiện thực tế, chủ đề sinh hoạt phải đa dạng, thay đổi thường xuyên, cần lựa chọn những chủ đề các em yêu thích

- Tăng cường sự phối hợp giữa nhà trường và các lực lượng tham gia sinh hoạt

dưới cờ cần tạo mối liên hệ chặt chẽ giữa các lực lượng, cùng nhau tổ chức thành công tiết sinh hoạt dưới cờ Nâng cao ý thức trách nhiệm của người tham gia, phân công công việc, nhiệm vụ cho từng cá nhân tập thể tránh tình trạng chồng chéo

- Việc lồng ghép GDPL ở trường THPT Mường Quạ trong tiết chào cờ được thực hiện khoa học, thiết thực, thường xuyên và thay đổi các hình thức khác nhau cho nên hiệu quả đạt được

+ Tạo được hứng thú cho học sinh trong tiết chào cờ

Tư vấn tâm lý học đường cho học sinh trong nhà trường

+ Đây là hoạt động thường xuyên theo tuần nên học sinh luôn ghi nhớ, nâng cao nhận thức về pháp luật và học sinh sẽ nhận ra tầm quan trọng của việc tuân thủ luật pháp để duy trì trật tự xã hội để không vi phạm pháp luật

+ Việc tuyên truyền này giúp ngăn chặn hành vi phạm tội và tạo ra một môi trường học tập an toàn, lành mạnh

3.5.2 Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua hoạt động trải nghiệm

Đề các em học sinh hiểu biết kiến thức thực tiễn, nhà trường đã tổ chức nhiều hoạt động dã ngoại, bằng hình thức “Trải nghiệm sáng tạo” Thông qua các buổi học ngoại khóa đó, giúp các em hiểu sâu hơn về kiến thức được học tập trong sách vở, đồng thời giáo dục các em học sinh các kỹ trong trong cuộc sống và giá trị sống cho các em về lòng biết ơn, bao dung và tha thứ…

*Quy trình tổ chức hoạt động tham quan trải nghiệm

- Khảo sát nhu cầu tham gia của học sinh

- Lên kế hoạch tổ chức

- Tổ chức thực hiện

- Cho học sinh làm bài thu hoạch

- Theo dõi, nhận xét, đánh giá sự thay đổi và kết quả đạt được về năng lực nghề nghiệp của học sinh

* Các bước thực hiện cuộc tham quan trải nghiệm:

- Dựa vào kế hoạch của Sở giáo dục và kế hoạch giáo dục của trường, chúng tôi lên

kế hoạch phát triển năng lực định hướng nghề nghiệp thông qua hình thức tham quan trải nghiệm (đầu tháng 9)

- Xây xựng phiếu khảo sát nhu cầu tham gia tham quan trải nghiệm của học sinh dưới sự đồng ý của phụ huynh

- Chọn địa điểm, thời gian liên hệ với công ty sản xuất để thực hiện kế hoạch

- Giáo viên hướng dẫn cho học sinh viết bài thu hoạch trong và ngay sau khi tham quan (về nội dung, ý nghĩa của việc tham quan trải nghiệm)

-Theo dõi, đánh giá và nhận xét

Các buổi học ngoại khóa được các bộ môn rất chú trọng, xem đây là nhiệm vụ chuyên môn cần thiết để chuyền tải cho học sinh những kiến thức phong phú hơn trong các bài

Tuyên truyền pháp luật thông qua hoạt động chào cờ đầu tuần

giảng, đồng thời còn tích hợp nhiều kiến thức giáo dục pháp luật cho các em học sinh Hình thức hoạt động ngoại khóa được triển khai rất đa dạng, tuy thuộc vào từng môn học, chuyên môn nhà trường phối hợp với các bộ môn sẽ triển khai dưới nhiều hình thức khác nhau Một số môn học được tổ chức dưới hình thức dã ngoại, tham quan các di tích lịch sử, văn hóa, các mô hình kinh tế tiêu biểu trên địa bàn tỉnh Nghệ an; một số môn triển khai theo hình thức câu lạc bộ, sân khấu hóa và được thực hiện vào các buổi ngoài giờ lên lớp tại trường học, hình thức này bộ môn Ngữ văn đã triển khai rất hiệu quả

Trong nhiều năm qua, để đẩy mạnh giáo dục pháp luật cho học sinh, Ban chuyên môn nhà trường yêu cầu các tổ chuyên môn xây dựng và triển khai ít nhất 01 buổi hoạt động ngoại khóa cho học sinh, trong đó giao cho các môn xã hội chú trọng lồng ghép kiến thức giáo dục cho học sinh, như môn Giáo dục công dân, Lịch sử và Địa lý

Biện pháp giáo dục pháp luật thông qua hoạt động trải nghiệm đã mang lại hiệu quả

cho học sinh trường THPT Mường Quạ

+ Tạo ra trải nghiệm sống động và thực tế

+ Tăng cường kiến thức và nhận thức về pháp luật

+ Khuyến khích thái độ tích cực và trách nhiệm

+ Xây dựng kỹ năng và tư duy pháp lý

3.5.3 Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua hoạt động câu lạc bộ

Trong những năm qua nhà trường thường tổ chức các hoạt động tìm hiểu, giáo dục pháp luật bằng hình thức sân khấu hóa, điển hình có các cuộc thi: Thanh niên với văn hóa học đường; Cuộc thi tìm hiểu luật giao thông qua hình thức “Rung chuông vàng”, bằng các tiểu phẩm dự thi của các chi đoàn học sinh; ngày hội thanh niên Con

Cuông “ Chung tay bảo vệ động vật hoang dã” (Phụ lục 5)

Trong kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học, đầu năm nhà trường đã giao cho đoàn thanh niên xây dựng một số chương trình tuyên truyền pháp luật cho học sinh bằng hình thức sân khấu hóa, vì thế mỗi năm đều có một số cuộc thi tìm hiểu pháp luật diễn ra Các buổi tổ chức tuyên truyền bằng hình thức sân khấu hóa, không chỉ chuyển tải những kiến thức pháp luật phong phú mà còn tại ra sân chơi bổ ích cho các em học sinh tham gia

Hiệu quả của biện pháp này mang lại cho học sinh trường THPT Mường Quạ

Giáo dục pháp luật thông qua hoạt động trải nghiệm

+ Nâng cao nhận thức về pháp luật: Hoạt động câu lạc bộ giúp học sinh hiểu rõ hơn

về các quy định pháp luật và vai trò của chúng trong xã hội Học sinh sẽ biết được những hành vi phạm tội và hậu quả của việc không tuân thủ luật pháp

+ Khuyến khích tư duy pháp lý: Thông qua thảo luận, tranh luận và các hoạt động thực hành, học sinh sẽ được khuyến khích phát triển tư duy pháp lý và khả năng quan sát, phân tích và đưa ra quyết định đúng đắn trong các tình huống pháp lý

+ Xây dựng ý thức công dân: Việc tuyên truyền giáo dục pháp luật giúp học sinh nhận thức về trách nhiệm và quyền lợi của mình trong xã hội, từ đó giúp họ trở thành công dân có ý thức và tham gia tích cực vào các hoạt động cộng đồng

+ Tạo ra môi trường học tập tích cực: Hoạt động câu lạc bộ với nội dung pháp luật giúp học sinh tạo ra môi trường học tập tích cực, tạo sự thú vị và hấp dẫn trong việc học hỏi và tìm hiểu về lĩnh vực này

+ Phòng ngừa hành vi vi phạm pháp luật: Bằng cách tăng cường kiến thức và nhận thức

về pháp luật cho học sinh, hoạt động câu lạc bộ giúp họ nhận biết và tránh xa những hành vi

vi phạm pháp luật, từ đó giúp họ trở thành công dân chính trực, trách nhiệm

3.5.4 Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua môi trường số

Trong những năm qua nhà trường luôn tổ chức cho cán bộ, giáo viên và học sinh tham gia các cuộc thi trên mạng, như: Cuộc thi “Tìm hiểu pháp luật ATGT và cung cấp

sử dụng thông tin trên mạng internet”, cuộc thi “Tìm hiểu Pháp luật”, “Luật an toàn

Giáo dục pháp luật thông qua hoạt động câu lạc bộ

giao thông: https://atgt.nghean.gov.vn…

Nhà trường xem đây cơ hội rất quan trọng để trang bị thêm nhiều kiến thức về pháp luật cho CBGV và học sinh, vì vậy đã có những biện pháp chỉ đạo hết sức quyết liệt để các thành phần được tham gia theo hướng dẫn Ban tổ chức Cuộc thi đã trở thành phong trào thi đua lớn trong dạy và học, đã thu hút được đông đảo giáo viên và học sinh tham gia

Nhiều cuộc thi đã được kết quả khá cao, trong đó tiêu biểu như: Cuộc thi “Tìm hiểu Luật ATGT”, “Tìm hiểu luật xử lý vi phạm hành chính”… Trường THPT Mường Quạ đã được nhiều cơ quan, ban, ngành ghi nhận

Tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho học sinh trường THPT Mường Quạ thông qua môi trường số mang lại hiệu quả:

+ Tiết kiệm thời gian và chi phí: Thay vì phải tổ chức các buổi tuyên truyền trực tiếp, việc sử dụng môi trường số giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục pháp luật

+ Tiếp cận rộng rãi: Môi trường số giúp cho thông điệp về giáo dục pháp luật có thể tiếp cận đến một số lượng lớn học sinh một cách nhanh chóng và hiệu quả

+ Tăng cường sự tương tác và tham gia: Môi trường số cung cấp cơ hội cho học sinh tham gia vào các hoạt động tương tác như trò chơi, câu đố, thử thách, giúp tăng cường hiểu biết và kiến thức về pháp luật

+ Tạo cơ hội học tập linh hoạt: Học sinh có thể tiếp cận và học tập về pháp luật mọi lúc, mọi nơi thông qua môi trường số, giúp tạo điều kiện thuận lợi cho việc học tập linh hoạt và hiệu quả

+ Khuyến khích sự tự học: Môi trường số khuyến khích học sinh tự nghiên cứu, tự học và tự kiểm tra kiến thức của mình về pháp luật, giúp phát triển khả năng tự học và

tự quản lý học tập

Giáo dục pháp luật thông qua môi trường số

3.6 Tăng cường đầu tư cho tủ sách pháp luật trong nhà trường

3.6.1 Xây dựng thư viện thân thiện, tạo nhiều tủ sách để tìm hiểu pháp luật

Hiện nay, trong nhà trường đã có tủ sách pháp luật nhưng nhìn lại tủ sách này còn nghèo nàn về các loại sách báo pháp luật, tài liệu pháp luật thiếu đồng bộ và nhất là việc tổ chức khai thác sử dụng còn hạn chế, đối tượng phục vụ chủ yếu của tủ sách pháp luật hiện nay là cán bộ quản lý Còn cán bộ giáo viên và học sinh ít biết đến tủ sách này Vì nhiều lí do, trong đó lí do chính là ngại đến thư viện mượn đọc và tham khảo về pháp luật, kiến thức pháp luật còn khô khan…

Vì thế việc đầu tư mua sắm thêm sách, báo về pháp luật là một việc làm cần thiết Nhà trường đã đầu tư tủ sách pháp luật có qui mô để cán bộ giáo viên thuận tiện trong việc đến đọc, tham khảo về các loại sách, báo, tài liệu về tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật Quy định cụ thể ngày lên đọc và tìm hiểu pháp luật, đây cũng là tiêu chí đánh giá xếp loại giáo viên và học sinh để nâng cao hiểu biết kiến thức về pháp luật cho cán bộ giáo viên và học sinh trong toàn trường

Biện pháp này đã mang lại hiệu quả cho học sinh trường THPT Mường Quạ + Thuận tiện cho người đọc: Việc sắp xếp sách một cách rõ ràng và có hệ thống giúp học sinh và giáo viên dễ dàng tìm kiếm và nghiên cứu thông tin hơn

+ Tăng cường kiến thức về pháp luật: Bằng cách trang bị cho thư viện nhiều sách liên quan đến pháp luật, học sinh và giáo viên có thể nắm rõ hơn về các quy định, thủ tục pháp lý và quyền lợi của mình

+ Hỗ trợ nghiên cứu và giảng dạy: Giáo viên có thể tìm kiếm tài liệu cần thiết cho nghiên cứu và giảng dạy từ các tủ sách pháp luật

+ Định hình ý thức pháp luật: Thư viện với nhiều sách pháp luật giúp tạo ra môi trường thúc đẩy trí tuệ và nâng cao ý thức pháp luật của cộng đồng

+ Đối thoại và trao đổi kiến thức: Các cuộc thảo luận và trao đổi kiến thức về pháp luật trong thư viện sẽ giúp học sinh hiểu rõ hơn về pháp luật và thúc đẩy sự phát triển của xã hội

Thư viện thân thiện, tạo nhiều tủ sách để tìm hiểu pháp luật

3.6.2 Duy trì nền nếp đọc sách hàng ngày để tìm hiểu pháp luật trong giáo viên, học sinh

Ngày nay, cùng với nhịp sống hiện đại, bạn trẻ ngày càng có ít thời gian dành cho việc đọc sách Tuy nhiên, trong môi trường học đường, vẫn cần duy trì một nền nếp truyền thống vốn có rất nhiều lợi ích đối với học sinh Vì vậy, cần nhiều biện pháp để phát triển văn hóa đọc học đường

Một trong những biện pháp hữu hiệu là sự khích lệ của thầy cô giáo, cha mẹ giao nhiệm vụ đọc sách cụ thể đối với mỗi học sinh trong khoảng thời gian cố định hàng ngày Mọi thói quen tốt đều được hình thành từ việc nghiêm túc tập luyện và lập kế hoạch rõ ràng dành cho việc đọc Mỗi ngày, thói quen sẽ được rèn luyện và trở nên tự nhiên hơn theo thời gian

Bên cạnh đó, với sự hỗ trợ của các chuyên gia, các thầy cô giáo và phụ huynh cũng có thể lựa chọn các loại sách phù hợp với sở thích của học sinh Bắt đầu bằng việc chọn những cuốn sách về chủ đề hoặc thể loại được nhiều học sinh quan tâm Điều này giúp các bạn cảm thấy thú vị và dễ dàng hơn để duy trì thói quen đọc

Khuyến khích các mô hình câu lạc bộ đọc sách để các bạn học sinh được tự do tham gia cùng với bạn bè hoặc cộng đồng Đây là cách tốt để học sinh có thể chia sẻ và thảo luận về những cuốn sách đã đọc, từ đó có thể tăng thêm kiến thức và ghi nhớ dễ dàng những ứng dụng và bài học rút ra từ sách

Việc sử dụng các thiết bị và ứng dụng đọc sách hiện đại (online) hoặc thậm chí cả audio book cũng là xu hướng tất yếu để tạo hứng thú và sự thuận tiện cho học sinh Đặc biệt, đối với các học sinh ở thành phố, có điều kiện sử dụng thiết bị như đầu đọc eBook hoặc ứng dụng đọc sách trên điện thoại thông minh hoặc máy tính Qua đó, học sinh có thể tìm thấy sự tiện lợi và tiết kiệm không gian, thời gian mọi lúc, mọi nơi để đọc

Các cơ sở đào tạo cũng tiếp tục đầu tư, nâng cấp, tạo nhiều không gian đọc thoải mái, tiện lợi với ánh sáng tốt và cơ sở vật chất phù hợp, thuận tiện giúp các bạn học sinh dễ dàng tiếp cận và tận hưởng việc đọc sách nơi học đường

Có thể nói, việc phát triển văn hóa đọc học đường là một thói quen tuyệt vời cần được đầu tư và khuyến khích hơn nữa Đọc sách không chỉ để phát triển kiến thức, kỹ năng và tư duy, các học sinh còn có thể tìm được nhiều giải pháp, sự sáng tạo và lời khuyên hữu ích từ sách để áp dụng cho công việc, cuộc sống và tương lai sau này Việc thực hiện biện pháp này tại trường THPT Mường Quạ trong năm học này đã mang lại hiệu quả cho việc GDPL như sau:

+ Nâng cao kiến thức về pháp luật: Đọc sách giúp học sinh và giáo viên hiểu rõ hơn

về các quy định pháp luật liên quan đến giáo dục, cung cấp những kiến thức cơ bản và chuyên sâu giúp bạn áp dụng chúng vào công việc giảng dạy và học tập

+ Phát triển tư duy logic: Việc đọc sách giúp học sinh phát triển tư duy logic, phân tích và suy luận logic một cách chính xác và hiệu quả

+ Nâng cao kỹ năng giáo dục: Việc hiểu rõ pháp luật giúp giáo viên không chỉ thực hiện công việc giảng dạy đúng pháp luật mà còn tạo điều kiện tốt hơn cho việc rèn luyện kỹ năng giáo dục

+ Tạo ra môi trường học tập an toàn: Hiểu rõ pháp luật giúp giáo viên và học sinh tạo ra một môi trường học tập an toàn, lành mạnh và tích cực

+ Giảm thiểu rủi ro pháp lý: Duy trì nền nếp đọc sách hàng ngày về pháp luật giúp học sinh nhận biết và tránh các rủi ro pháp lý có thể xảy ra trong quá trình giảng dạy và học tập

3.7 Xây dựng mạng lưới thông tin tinh nhuệ, rộng lớn nhằm phát hiện và xử lý kịp thời, hiệu quả những học sinh có biểu hiện vi phạm pháp luật, nội quy nhà trường 3.7.1 Xây dựng mạng lưới thông tin tinh nhuệ, rộng lớn nhằm phát hiện hành vi vi phạm pháp luật, nội quy nhà trường

Để hạn chế tối đa những hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm nội quy nhà trường, nhà trường đã tổ chức xây dựng các hòm thư góp ý: để các hòm thư tố giác học sinh tại

các nhà lớp học; cho học sinh viết “Điều em muốn nói” với giáo viên chủ nhiệm, để

các em mạnh dạn góp ý kiến về những việc làm chưa tốt, chưa đúng đối với các bạn của mình Nếu có học sinh vi phạm nội qui nhà trường sẽ có biện pháp giải quyết kịp thời Đối với những trường hợp học sinh cá biệt, có dấu hiệu vi phạm pháp luật, nhà trường có biện pháp phối kết hợp với Công an huyện, công an xã đóng trên địa bàn, cha mẹ học sinh để có biện pháp xử lý một kịp thời và triệt để nhằm giáo dục, răn đe, chấm dứt ngay hành vi vi phạm pháp luật Để pháp luật thực sự đi vào đời sống và mọi người đều được bình đẳng trước pháp luật

Việc thực hiện biện pháp này tại trường THPT Mường Quạ trong năm học này đã mang lại hiệu quả cho việc PBGDPL như sau:

+ Tăng cường giám sát và phát hiện kịp thời hành vi, vi phạm: Mạng lưới thông tin

sẽ giúp cung cấp thông tin và dữ liệu đầy đủ, liên tục từ nhiều nguồn khác nhau, giúp tổ chức quản lý có thể giám sát và phát hiện kịp thời hành vi, vi phạm pháp luật và nội quy nhà trường

Giáó viên và học sinh tham gia đọc sách tại thư viện

+ Nâng cao chất lượng quản lý và giáo dục: Việc sử dụng mạng lưới thông tin giúp cho việc quản lý và giáo dục trở nên hiệu quả hơn thông qua việc thu thập, xử lý và phân tích thông tin một cách nhanh chóng và chính xác

+ Tăng cường sự minh bạch: Việc sử dụng mạng lưới thông tin giúp tạo ra một môi trường minh bạch, giúp tăng cường sự tin tưởng và tham gia của cộng đồng trong quá trình quản lý và giáo dục

+ Giảm thiểu rủi ro và nguy cơ: Bằng việc phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm, mạng lưới thông tin giúp giảm thiểu rủi ro và nguy cơ mà hành vi đó mang lại đối với tổ chức và cộng đồng

+ Tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững: Việc xây dựng mạng lưới thông tin tinh nhuệ và rộng lớn giúp tạo ra cơ sở dữ liệu phong phú về hành vi vi phạm, từ đó giúp ban PBGDPL đưa ra các biện pháp phòng ngừa hiệu quả và phát triển bền vững

3.7.2 Xây dựng các biện pháp nhằm ngăn chặn và xử lý kịp thời những biểu hiện vi phạm pháp luật và nội quy nhà trường

Việc nâng cao hiệu quả phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên, giảm tình trạng thanh niên vi phạm pháp luật, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên đòi hỏi sự quan tâm, của tất cả các cấp, các ngành, đoàn thể và toàn xã hội

Để công tác này thực sự có hiệu quả, cần thực hiện một số giải pháp sau:

- Các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên cần được triển khai thường xuyên, thực chất, có kế hoạch, có mục đích, phải xác định kết quả đầu ra rõ ràng

- Tăng cường tổ chức tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về các quy định của pháp luật cho đối tượng thanh, thiếu niên Nội dung tuyên truyền phù hợp với từng đối tượng, lứa tuổi, vùng, miền, dân cư, giúp các tầng lớp nhân dân hiểu được tâm lý thanh, thiếu niên để chủ động phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn tội phạm do người ở tuổi vị thành niên gây ra

- Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên cần tập trung vào đối tượng

có nguy cơ vi phạm pháp luật cao.Đối tượng thanh niên có nguy cơ vi phạm pháp luật cao thường là thanh niên sống trong gia đình, khu vực đặc biệt như: thanh niên không

có trình độ văn hóa (do bỏ học sớm); gia đình có bố mẹ ly hôn, bố mẹ phạm tội, hoặc

bố mẹ là những “con buôn”, chủ lô đề, cờ bạc; thanh niên không có việc làm đây là những đối tượng rất dễ vi phạm pháp luật do bị tác động bởi hoàn cảnh

- Cần đổi mới nội dung và phương pháp giáo dục, chú trọng giáo dục đạo đức Việc giáo dục đạo đức phải kết hợp với giáo dục pháp luật và kỹ năng sống để những đứa trẻ phát triển toàn diện, không chỉ nhận thức được những kiến thức khoa học mà còn biết vận dụng, ứng xử trong đời sống xã hội

- Để phòng ngừa tình trạng tội phạm trẻ hóa, trước tiên cần đẩy mạnh giáo dục gia đình Bởi lẽ, gia đình có ảnh hưởng rất lớn trong việc hình thành nhân cách mỗi cá nhân Gia đình phải là chủ thể quan tâm giáo dục đạo đức, lối sống; kiểm soát được các mối quan hệ xã hội của chính con em mình để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh những lệch lạc, sai trái