Dịch vụ du lịch, dịch vụ vận tải, dịch vụ bảo hiểm ảnh hưởng đến giá trị xuất khẩu dịch vụ từ năm 2012

Đề tài tập trung vào việc nghiên cứu tác động của ba loại dịch vụ đó là: dịch vụbảo hiểm, dịch vụ du lịch, dịch vụ vận tải đến hoạt động xuất khẩu dịch vụ của Việt Namtrong giai đoạn 201

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI

KHOA KINH TẾ

THẢO LUẬN NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA DỊCH VỤ VẬN TẢI, DU LỊCH

VÀ BẢO HIỂM ĐẾN GIÁ TRỊ XUẤT KHẨU DỊCH VỤ

GIAI ĐOẠN 2012 – 2021 VÀ

DỰ BÁO GIÁ TRỊ XUẤT KHẨU DỊCH VỤ NĂM 2022

NHÓM : 1

LỚP : 2305AMAT0511 GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN : MAI HẢI AN

HÀ NỘI – 2023

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU 3

CHƯƠNG 1 LÝ DO LỰA CHỌN ĐỀ TÀI THẢO LUẬN 4

1.1 LÝ DO LỰA CHỌN ĐỀ TÀI 4

1.2 CÁC KHÁI NIỆM LIÊN QUAN TỚI ĐỀ TÀI 4

1.2.1 Dịch vụ 4

1.2.2 Giá trị xuất khẩu dịch vụ 5

CHƯƠNG 2 BÀI TOÁN VÀ SỐ LIỆU 7

2.1 TÊN BIẾN VÀ Ý NGHĨA 7

2.2 Ý NGHĨA HỆ SỐ HỒI QUY MẪU 7

2.3 CÁC BÀI TOÁN KIỂM ĐỊNH 9

2.3.1 Dùng thống kê T 9

2.3.2 Dùng thống kê F 11

2.4 BÀI TOÁN ƯỚC LƯỢNG: TÌM KHOẢNG TIN CẬY CỦA 12

2.5 BÀI TOÁN DỰ BÁO GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH, GIÁ TRỊ CÁ BIỆT 13

CHƯƠNG 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 15

3.1 XÂY DỰNG MÔ HÌNH HỒI QUY MẪU 15

3.2 BÀI TOÁN KIỂM ĐỊNH MỘT BIẾN ĐỘC LẬP LÊN MỘT BIẾN PHỤ THUỘC 16

3.3 BÀI TOÁN KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT CẢ BA YẾU TỐ ĐỀU KHÔNG TÁC ĐỘNG ĐẾN XUẤT KHẨU DỊCH VỤ 18

3.4 BÀI TOÁN ƯỚC LƯỢNG HỆ SỐ 19

3.5 DỰ BÁO GIÁ TRỊ XUẤT KHẨU TRUNG BÌNH, GIÁ TRỊ XUẤT KHẨU CÁ BIỆT NĂM 2022 20

KẾT LUẬN 24

TÀI LIỆU THAM KHẢO 25

LỜI MỞ ĐẦU

Xuất khẩu dịch vụ hiện nay đóng vai trò quan trọng đối với nền kinh tế quốc dân củanước ta Với hàng tỷ USD thu được, xuất khẩu dịch vụ đã góp phần rất lớn trong công cuộcxây dựng và phát triển kinh tế, tạo tiền đề vững chắc cho công nghiệp hóa, hiện đại hóa đấtnước Do đó, việc thúc đẩy xuất khẩu dịch vụ ngày càng được Đảng và Nhà nước quan tâm,chú trọng Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, xuất khẩu dịch vụ của Việt Nam gặpnhiều thuận lợi và thách thức Giai đoạn 2011-2021 khép lại với nhiều biến động và tháchthức to lớn chưa từng có trong lịch sử, đem đến nhiều hệ lụy và tác động đa chiều, đa lĩnhvực ở tầm toàn cầu, đồng thời được dự báo có thể còn kéo dài trong nhiều năm tới Dưới tácđộng của đại dịch COVID-19, gam màu xám nổi lên ở nhiều nơi, nhiều lĩnh vực trong bứctranh toàn cảnh thế giới Đòi hỏi chúng ta phải quan tâm, đầu tư mạnh mẽ cho lĩnh vực nàytheo những giai đoạn, lộ trình cụ thể Tuy nhiên, việc dự báo là một thách thức đối với cácnhà quản lí và các doanh nghiệp, bởi vì nó chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố như tình hìnhkinh tế toàn cầu, các biện pháp thương mại của các quốc gia khác, và các thay đổi trong nhucầu của thị trường Vì vậy đề tài: “Dịch vụ bảo hiểm, dịch vụ du lịch, dịch vụ vận tải ảnhhưởng đến giá trị xuất khẩu dịch vụ từ năm 2012 đến 2021 Dự báo xuất khẩu dịch vụ năm2023.” là vô cùng quan trọng bởi vì ngành xuất khẩu dịch vụ đang trở thành một ngành kinh

tế tiềm năng Đề tài tập trung vào việc nghiên cứu tác động của ba loại dịch vụ đó là: dịch vụbảo hiểm, dịch vụ du lịch, dịch vụ vận tải đến hoạt động xuất khẩu dịch vụ của Việt Namtrong giai đoạn 2012-2021, phân tích dữ liệu và sử dụng các mô hình dự báo để đưa ranhững kết luận, dự báo về tình hình xuất khẩu dịch vụ của Việt Nam trong tương lai Kếtquả của việc nghiên cứu sẽ giúp cho các doanh nghiệp, nhà quản lý có được cái nhìn toàndiện về tình hình xuất khẩu dịch vụ Việt Nam trong quá khứ và tương lai, từ đó có thể đưa racác chiến lược và quyết định phù hợp để phát triển ngành kinh tế này. 

CHƯƠNG 1 LÝ DO LỰA CHỌN ĐỀ TÀI THẢO LUẬN

1.1 LÝ DO LỰA CHỌN ĐỀ TÀI

Dịch vụ đang trở thành lĩnh vực xuất khẩu mới đóng góp đáng kể vào kim ngạch xuấtkhẩu của Việt Nam Xuất khẩu dịch vụ có hiệu quả sẽ đem lại lợi ích kinh tế lớn cho đấtnước Trong những năm gần đây, khi điều kiện môi trường kinh tế đối mới, chính trị và xãhội ổn định, lại được Nhà nước Việt Nam chú trọng khuyến khích, dịch vụ và xuất khẩudịch vụ đã có sự khởi sắc Từ chỗ hoạt động dịch vụ còn rất ít ỏi và do một số doanh nghiệpnhà nước độc quyền cung cấp, nhưng chỉ sau một thời gian ngắn đã có ngày càng nhiềudoanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế tham gia, trong đó có các doanh nghiệp có vốnđầu tư trực tiếp nước ngoài, đã tạo nên diện mạo mới cho dịch vụ và xuất khẩu dịch vụ Hiện

có tới khoảng 70 loại hình dịch vụ của Việt Nam đã được xuất khẩu, mỗi loại hình lại gồmnhiều hoạt động cụ thể Một số ngành dịch vụ như: Dịch vụ du lịch, dịch vụ vận tải, dịch vụbảo hiểm đã được coi là hoạt động khá thành công Đây được coi là 3 ngành cơ bản và có sựảnh hưởng khá lớn đối với giá trị xuất khẩu dịch vụ

Vì vậy, nhóm thảo luận lựa chọn đề tài “Dịch vụ du lịch, dịch vụ vận tải, dịch vụ

bảo hiểm ảnh hưởng đến giá trị xuất khẩu dịch vụ từ năm 2012 đến 2021 Dự báo xuất khẩu dịch vụ năm 2022.” nhằm nghiên cứu mức ảnh hưởng của 3 ngành dịch vụ: du lịch,

vận tải, bảo hiểm đối với giá trị xuất khẩu dịch vụ trong giai đoạn từ năm 2012 đến 2021 tạiViệt Nam, từ đó đưa ra dự báo về giá trị xuất khẩu dịch vụ năm 2022

1.2 CÁC KHÁI NIỆM LIÊN QUAN TỚI ĐỀ TÀI

1.2.1 Dịch vụ

Có nhiều cách định nghĩa về dịch vụ:

Adam Smith từng định nghĩa rằng, "dịch vụ là những nghề hoang phí nhất trong tất

cả các nghề như cha đạo, luật sư, nhạc công, ca sĩ opera, vũ công Công việc của tất cả bọn họ tàn lụi đúng lúc nó được sản xuất ra" Từ định nghĩa này, ta có thể nhận thấy rằng

Adam Smith có lẽ muốn nhấn mạnh đến khía cạnh "không tồn trữ được" của sản phẩm dịch

vụ, tức là được sản xuất và tiêu thụ đồng thời

Trong kinh tế học “Dịch vụ” được hiểu là những thứ tương tự như hàng hóa nhưng

là phi vật chất Có những sản phẩm thiên về sản phẩm hữu hình và những sản phẩm thiênhẳn về sản phẩm dịch vụ, tuy nhiên đa số là những sản phẩm nằm trong khoảng giữa sảnphẩm hàng hóa, dịch vụ

Theo quy định tại Khoản 3 Điều 4 Luật giá năm 2012, dịch vụ là hàng hóa mang tính

vô hình, trong quá trình sản xuất và tiêu dùng không hề tách rời nhau, bao gồm những loạidịch vụ trong hệ thống các ngành sản phẩm Việt Nam theo quy định của pháp luật

Như vậy có thể định nghĩa một cách chung nhất: dịch vụ là những hoạt động laođộng mang tính xã hội, tạo ra các sản phẩm hàng hóa không tồn tại dưới hình thái vật thể,không dẫn đến việc chuyển quyền sở hữu nhằm thoả mãn kịp thời các nhu cầu sản  xuất vàđời sống sinh hoạt của con người

1.2.2 Giá trị xuất khẩu dịch vụ

1.2.2.1 Khái niệm và phương pháp tính

Theo Tổng cục thống kê Việt Nam, giá trị xuất khẩu dịch vụ là tổng giá trị các khoản thu vềdịch vụ do người (đơn vị) thường trú Việt Nam cung cấp cho người (đơn vị) không thườngtrú, tương ứng với sản lượng dịch vụ đã cung cấp

o Dịch vụ bảo hiểm

o Dịch vụ tài chính, ngân hàng

o Dịch vụ máy tính và thông tin

o Phí sử dụng giấy phép, thương hiệu, bản quyền

o Dịch vụ du lịch: là việc cung cấp các dịch vụ về lữ hành, vận chuyển, lưu trú,

ăn uống, vui chơi giải trí, thông tin, hướng dẫn và những dịch vụ khác nhằmđáp ứng nhu cầu của khách du lịch

o Dịch vụ vận tải: là hoạt động dịch chuyển mang tính kinh tế của hàng hóa

diễn ra giữa người vận chuyển, người cung cấp dịch vụ và người có hàng hóacần vận chuyển, sử dụng dịch vụ và chịu trách nhiệm thanh toán

o Dịch vụ bảo hiểm: là một hoạt động qua đó một cá nhân có quyền được

hưởng trợ cấp bảo hiểm nhờ vào một khoản đóng góp cho mình hoặc chongười thứ 3 trong trường hợp xảy ra rủi ro Khoản trợ cấp này do một tổ chứctrả, tổ chức này có trách nhiệm đối với toàn bộ các rủi ro và đền bù các thiệthại theo các phương pháp của thống kê

CHƯƠNG 2 BÀI TOÁN VÀ SỐ LIỆU 1.3 TÊN BIẾN VÀ Ý NGHĨA

Mô hình hồi quy tổng quát:

Mô hình hồi quy tổng thể mô tả mối quan hệ giữa biến phụ thuộc Y chỉ số vềgiá trị xuất khẩu dịch vụ và các biến giải thích (biến độc lập) có dạng:

Trong đó biến phụ thuộc

Y: Chỉ số về giá trị xuất khẩu dịch vụ

β2: Mức thay đổi giá trị xuất khẩu dịch vụ theo chỉ số về dịch vụ vận tải

β3: Mức thay đổi giá trị xuất khẩu dịch vụ theo chỉ số về dịch vụ du lịch

β4: Mức thay đổi giá trị xuất khẩu dịch vụ theo chỉ số về dịch vụ bảo hiểm

  Ui: Sai số ngẫu nhiên

1.4 Ý NGHĨA HỆ SỐ HỒI QUY MẪU

Mô hình hồi quy mẫu có dạng

Trong đó: là các ước lượng của

: Phần dư của hồi quy mẫu

Xuất khẩu dịch vụ chia theo giá trị, loại hình dịch vụ và Năm

Ta xây dựng mô hình hồi quy mẫu

Khi đó ta có phương trình hồi quy mẫu

Ý nghĩa hệ số hồi quy mẫu

= 2,1678 cho biết khi chỉ số về vận tải tăng lên 1 tỷ đồng thì giá trị xuất khẩu dịch

vụ trung bình tăng 2,1678 tỷ đồng với điều kiện các yếu tố khác không đổi

= 0,9098 cho biết khi chỉ số về dịch vụ du lịch tăng lên một 1 tỷ đồng thì giá trịxuất khẩu dịch vụ trung bình tăng 0,9098 tỷ đồng với điều kiện các yếu tố khác không đổi

= -18,5787 cho biết khi chỉ số về dịch vụ bảo hiểm tăng lên một 1 tỷ đồng thì giátrị xuất khẩu dịch vụ trung bình giảm 18,5787 tỷ đồng với điều kiện các yếu tố khác khôngđổi

1.5 CÁC BÀI TOÁN KIỂM ĐỊNH

1.5.1 Dùng thống kê T

 Với mức ý nghĩa 5% kiểm định giả thuyết yếu tố dịch vụ vận tải ảnh hưởng đến giátrị xuất khẩu dịch vụ giai đoạn 2012 – 2021

Ta kiểm định giả thuyết:

Ta xây dựng tiêu chuẩn kiểm định:

Ta kiểm định giả thuyết:

Ta xây dựng tiêu chuẩn kiểm định:

Ta kiểm định giả thuyết:

Ta xây dựng tiêu chuẩn kiểm định:

Miền bác bỏ ,

Ta có

Do đó bác bỏ , chấp nhận

Vậy với mức ý nghĩa 5% có thể cho rằng có ít nhất 1 biến dịch vụ vận tải hoặc dịch vụ

du lịch hoặc dịch vụ bảo hiểm ảnh hưởng đến giá trị dịch vụ xuất khẩu giai đoạn 2012 –2021

1.6 BÀI TOÁN ƯỚC LƯỢNG: TÌM KHOẢNG TIN CẬY CỦA

 Với độ tin cậy 95%, tìm khoảng tin cậy của β2

Vậy với mức ý nghĩa 95% thì khoảng tin cậy của β 2 thuộc: (0,67876 ; 1,14078)

Khi đó khoảng tin cậy của β 3 thuộc: ( ^β3 -t α ∕ 2(n−k).Se (^β3); ^β3+t α ∕ 2(n−k).Se (^β3))

Vậy với mức ý nghĩa 95% thì khoảng tin cậy của β 3 thuộc: (1,18425 ; 2,86358)

1.7 BÀI TOÁN DỰ BÁO GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH, GIÁ TRỊ CÁ BIỆT

 Với độ tin cậy 95%, dự báo giá trị trung bình của xuất khẩu khi VT = 4500 và

DL = 9000

Với = ( 1

4500

9000) VT = 4500, DL = 9000Với = ( 1

P(|T|<tα ∕ 2(n−k))=1−∝=γ

 P (^Y0 -t α ∕ 2(n−k).Se( ^Y0 ) < E(Y / X0) < ^Y0 +t α ∕ 2(n−k).Se( ^Y0 )) = 1-∝=γ

Khoảng tin cậy của E(Y / X0) là: ( ^Y0 -t α ∕ 2(n−k).Se( ^Y0); ^Y0 + t α ∕ 2(n−k).Se( ^Y0 )

⇔(18991,73 ; 20045,87)Vậy khoảng tin cậy của E(Y / X0)thuộc: (18991,73 ; 20045,87)

Kết luận: Với độ tin cậy 95%, giá trị trung bình của xuất nhập khẩu thuộc trong

khoảng từ 18991,73 USD đến 20045,87 USD

Giá trị cá biệt của xuất khẩu thuộc trong khoảng từ 15220,84 tỷ đồng đến 20045,87

Se(Y0−^Y0) = SE1=4500

Để dự báo giá trị cá biệt của Y ta dùng thống kê:

 Khoảng tin cậy của Y0 là (16274,98;15220,84)

Kết luận: Với độ tin cậy 95%, giá trị trung bình của xuất nhập khẩu giảm từ 16274,98

USD xuống 15220,84 USD

CHƯƠNG 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

1.8 XÂY DỰNG MÔ HÌNH HỒI QUY MẪU

Xuất khẩu dịch vụ chia theo giá trị, loại hình dịch vụ và Năm

Sử dụng bảng kết quả Eviews ta có mô hình hồi quy mẫu

Khi đó ta có phương trình hồi quy mẫu

Ý nghĩa hệ số hồi quy mẫu

= 2,167809 cho biết khi chỉ số về vận tải tăng lên 1 tỷ đồng thì giá trị xuất khẩudịch vụ trung bình tăng 2,167809 tỷ đồng với điều kiện các yếu tố khác không đổi

= 0,909817  cho biết khi chỉ số về dịch vụ du lịch tăng lên một 1 tỷ đồng thì giá trịxuất khẩu dịch vụ trung bình tăng 0,909817 tỷ đồng với điều kiện các yếu tố khác không đổi

= -18,57868 cho biết khi chỉ số về dịch vụ bảo hiểm tăng lên một 1 tỷ đồng thì giátrị xuất khẩu dịch vụ trung bình giảm 18,57868 tỷ đồng với điều kiện các yếu tố khác khôngđổi

1.9 BÀI TOÁN KIỂM ĐỊNH MỘT BIẾN ĐỘC LẬP LÊN MỘT BIẾN PHỤ THUỘC

 Với mức ý nghĩa 5% kiểm định giả thuyết yếu tố dịch vụ vận tải ảnh hưởng đến giátrị xuất khẩu dịch vụ giai đoạn 2012 – 2021

Ta kiểm định giả thuyết:

Từ bảng Eviews ta có p_value = 0,006 < 0,05 nên ta bác bỏ , chấp nhận

Vậy với mức ý nghĩa 5% có thể kết luận yếu tố dịch vụ vận tải có ảnh hưởng đến giátrị xuất khẩu dịch vụ giai đoạn 2012 – 2021

 Với mức ý nghĩa 5% kiểm định giả thuyết yếu tố dịch vụ du lịch ảnh hưởng đến giátrị xuất khẩu dịch vụ giai đoạn 2012 – 2021

Ta kiểm định giả thuyết:

Từ bảng Eviews ta có p_value = 0,0002 < 0,05 nên ta bác bỏ , chấp nhận

Vậy với mức ý nghĩa 5% có thể kết luận yếu tố dịch vụ du lịch có ảnh hưởng đến giátrị xuất khẩu dịch vụ giai đoạn 2012 – 2021

 Với mức ý nghĩa 5% kiểm định giả thuyết yếu tố dịch vụ bảo hiểm ảnh hưởng đếngiá trị xuất khẩu dịch vụ giai đoạn 2012 – 2021

Ta kiểm định giả thuyết:

Từ bảng Eviews ta có p_value = 0,704 > 0,05 nên ta chưa đủ cơ sở bác bỏ

Vậy với mức ý nghĩa 5% chưa đủ cơ sở kết luận yếu tố dịch vụ bảo hiểm có ảnhhưởng đến giá trị xuất khẩu dịch vụ giai đoạn 2012 – 2021

Do đó khi thực hiện các thao tác kiểm định về sau thì ta có thể loại bỏ biến

Ta xây dựng lại mô hình hồi quy mẫu sau khi bỏ biến như sau:

Từ bảng Eviews ta có mô hình hồi quy mẫu

1.10 BÀI TOÁN KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT CẢ BA YẾU TỐ ĐỀU KHÔNG TÁC ĐỘNG ĐẾN XUẤT KHẨU DỊCH VỤ

Với mức ý nghĩa 5% ta kiểm định giả thuyết: (với j=2,3,4)

Từ bảng Eviews ta có < 0,05 do đó bác bỏ , chấp nhận

Do đó với mức ý nghĩa 5% có thể cho rằng có ít nhất 1 biến dịch vụ vận tải hoặc dịch vụ

du lịch hoặc dịch vụ bảo hiểm ảnh hưởng đến giá trị dịch vụ xuất khẩu giai đoạn 2012 –

2021

Từ bảng Eviews => Khoảng tin cậy của β2 thuộc: (0,697858; 1,159901)

Khoảng tin cậy của β3 thuộc: (1,184389; 2,863450)

Kết luận:

Vậy với độ tin cậy 95% thì khoảng tin cậy của β2 thuộc: (0,697858; 1,159901) vàkhoảng tin cậy của β3 với độ tin cậy 95% thuộc: (1,184389; 2,863450)

1.12 DỰ BÁO GIÁ TRỊ XUẤT KHẨU TRUNG BÌNH, GIÁ TRỊ XUẤT KHẨU CÁ BIỆT NĂM 2022

 Với độ tin cậy 95%, dự báo giá trị trung bình của xuất khẩu khi VT = 4500 và

Từ bảng Eviews, ta tìm được khoảng tin cậy dự báo giá trị trung bình của E(Y / X0)thuộc: (16274,98; 18991,73)

Kết luận: Với độ tin cậy 95% :

Giá trị trung bình của xuất khẩu thuộc trong khoảng từ 16274,28 tỷ đồng đến18991,73 tỷ đồng

Giá trị cá biệt của xuất khẩu thuộc trong khoảng từ 15220,84 tỷ đồng đến 20045,87

tỷ đồng

KẾT LUẬN

Xuất khẩu dịch vụ là một trong những ngành xuất khẩu chủ lực của nước ta, đem lạinguồn lợi nhuận cao, góp phần thúc đẩy giá trị kinh tế ngành và đóng góp vào tổng kimngạch xuất khẩu tại Việt Nam Tuy nhiên tác động bởi khủng hoảng kinh tế, đại dịch Covid

đã khiến cho thị trường này trở nên lao đao trong một khoảng thời gian Từ những hạn chế

đó, ta có cơ sở hơn để nhìn nhận ra những điểm mạnh, điểm yếu, rào cản và khó khăn trongthị trường này

Thông qua đề tài chúng ta đã phân tích sâu hơn về ảnh hưởng của ba ngành dịch vụ:dịch vụ bảo hiểm, dịch vụ du lịch, dịch vụ vận tải đến xuất khẩu dịch vụ của Việt Nam giaiđoạn 2012-2021 Chúng ta đã thấy rõ sự tăng trưởng đáng kể của các ngành dịch vụ này,đồng thời dự báo đối với xuất khẩu dịch vụ của Việt Nam trong tương lai để có thể đưa racác giải pháp, kiến nghị để tăng cường hiệu quả trong việc thúc đẩy xuất khẩu dịch vụ củaViệt Nam Từ đó, có thể kết luận rằng, ba ngành dịch vụ nói trên đóng vai trò quan trọngtrong việc thúc đẩy xuất khẩu dịch vụ Việt Nam Chúng ta cần tiếp tục tập trung vào việcnâng cao chất lượng dịch vụ, theo dõi ứng phó với biến động thị trường, nắm bắt thị trường

và nhu cầu, xây dựng mối quan hệ hợp tác lâu dài với các đối tác trên thị trường quốc tế, tất cả các nỗ lực này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển và tăng cường xuấtkhẩu dịch vụ của Việt Nam trong năm 2023

Trong quá trình thảo luận, nhóm đã cố gắng trong việc tìm kiếm, thu thập, tổng hợpcác nguồn tài liệu cả lý thuyết lẫn thực tiễn để hoàn thành bài thảo luận Tuy nhiên, đây làmột đề tài lớn, phạm vi rộng, liên quan đến các vấn đề kinh tế Do vậy, đề tài không thểtránh khỏi còn những hạn chế, khiếm khuyết Nhóm mong nhận được góp ý từ Thầy và cácbạn để đề tài tiếp tục được hoàn thiện hơn Xin chân thành cảm ơn