- Khởi tố vụ án hình sự là giai đoạn mở đồi của tố tụng hình sự, trong đó cơ quan có thẩm quyên xác định sự việc xảy ra có hay không có dấu hiệu tội phạm để ra quyết định khởi tế hoặc ra
Trang 1
BÀI TẬP HỌC KỶ
Chủ đề Trình bà y © luat to tu p `êkhởi tố vụ
án theo yêu c`Âi i ìnbất cụ thể mà
anh, chị thu thập được
Khoa Luật
Họ và tên: Bùi Thanh Mai Ngày tháng năm sinh: 17/11/2002
Mã sinh viên: 20A50010240
Trang 2
Lời mở đầi
Ra đời vào năm 1988, trải qua nhi âi thập kỉ đổi mới, dọc theo cùng chỉ âi hướng xã hội phát triển, Bộ luật tố tụng hình sự 2015 đã thể hiện rất nhi`âi điểm tiến bộ trong giai đoạn xây dựng Nhà nước pháp quy & của dân, do dân va vi dân L3 một trong những
Bộ luật lớn và quan trọng nhất “quy định trình tự, thủ tục tiếp nhận, giải quyết ngu ôn
tin v tội phạm, khởi tố, điêu tra, truy tố, xét xử và một số thủ tục thi hành án hình sự;
" ws san ^ ⁄ r2 XS GA BÀ ^z nhiệm vụ, quy hạn và mối ¬5C tt uan có thấm quy tiến hành tố tụng; nhiệm vụ, quy Ñ hạn xà iém cua cape quy Ân tiến hành tố tụng;
- quy Ên và nghĩa vụ của n hat guan ,frghirc, cA nhan; hop tac quéc t& trong tO tung hinh Sy’ (di
dam phat hién chin dic công minh, kịp
ngửa, ngăn chặn P“% P “Ki
ph & bảo vệ cô ›
chủ nghĩa, bảo vệ lợ
> Z
nhằm mục đích “bảo
¡ phạm tội, phòng gan guoi vd tdi; gdp
› bág#vệ chế độ xã hội pháp của tổ chức, cá
y & con người, quy
nhân, giáo dục mọi phòng ngửa và chống tội phạm” (đi`â
Khởi tố vụ á HỘI„L¿eivoialb a pháp luật tố
tụng hình sự ø thực tiễn thi
hành quy định = nh một số khó khăn, vướng mỉ >> h là đềtài mà
as ể hiện được sự œ1I ẤC( và góp ý để em
em lira chon nghitn¢q
` xt x ^“ é
tim tol va co gang
có cơ sở tiếp thu, s tên hiểu biết v`vấn
đ ềnêu trên
Khoa Luật
Trang 3
I._ Cơ sở pháp lắ Cơ sở lắ luận
1 Sơ lược v ềkhởi tố vụ án hình sự Sơ lược v`êbi hại
- Khởi tố vụ án hình sự là giai đoạn mở đồi của tố tụng hình sự, trong đó cơ quan có
thẩm quyên xác định sự việc xảy ra có hay không có dấu hiệu tội phạm để ra quyết
định khởi tế hoặc ra quyết định không khởi tố vụ án Việc xác định dấu hiệu tội phạm
dựa theo các căn cứ quy định tại đi âi 143 Bộ luật tế tụng hình sự 2015 Cơ quan có thẩm quy'âi khởi tố vụ án hình sự quy wi tai Cy 153 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 Trong đó, người có thẩm qu G ou Ấtố vụ án hình sự thuộc v`ề Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng C 0 tra 1G trén @ oan 1 đi âi 36 Bộ luật tế
ệ sát các cấp dựa trên điểm tụng hình sự 2015; Viện
3 đi ân 159 Bộ luật tố Ẩ\s
đi âi 154 Bộ luật tố Lư h hình sự quy định tại
đi âu 157 Bộ =) đáẤ dụah 4 án hình sự quy
ồ
án hình sự quy định tại
định tại đi ân 15
Quyết định khởi tố v
tra và việc áp dụng b
khi có quyết định khỏ
những tài liệu
ra Các hoạt động ởi lôi được tiến hành sau
thiết phải làm sáng tỏ
u thập những vật chứng và L ệe=pbátbiện ến hành khám nghiệm hiện tỉ tk |
sản; trưởng hợ
khi khởi tố vụ 2
Khởi tố vụ án góp pỳ | Rhớựe mọi hành vị phạm
kịp thời các ngu Ôn tin
không Nếu các hoạt động tố tụng trone ởi tố vụ án không được tiến hành khẩn trương, đ% đủ sẽ có ông phát hiệ ra dấwahiêu tội phạm, dẫn đến việc ra
quyết định không khởi tố v oa tụ at
Không thể xem khởi tế vụ án hình sự như một hoạt dortg trong giai đoạn đi ân tra Khởi
tố vụ án có nhiệm vụ riêng, chủ thể và các hoạt động tế tụng độc lập với các giai đoạn
tố tụng khác nên được coi là giai đoạn tố tụng độc lập Khởi tố vụ án tạo đi`âi kiện thuận lợi cho các hoạt động tố tụng tiếp theo Sau khi đã xác định dấu hiệu tội phạm và
Trang 4
khởi tố vụ án, hoạt đệng tố tụng ở giai đoạn điêi tra sẽ tập trung làm rõ các hành vi
phạm tội và người thực hiện phạm tội
Khởi tố vụ án góp phần đảm bảo quy ` con người, quy cá nhân, cơ quan, tổ chức
Nếu không thực hiện các hoạt động kiểm tra, xác minh ngu ồn tin v`ềtội phạm mà tiến
hành ngay các hoạt động đi`âi tra, kể cả áp dụng biện pháp cưỡng chế tố tụng sẽ dẫn
đến nhi `âi trưởng hợp sau một thởi gian đi`âi tra không xác định được dấu hiệu của tội
phạm, không chứng minh được người bị áp dụng biện pháp cưỡng chế có hành vi nguy
hiểm cho xã hội nên phải ~goMo ta thì người này đã bị xâm phạm
oe
quy & tu do thân thể `
- Khái niệm bị hại li đ 3h
đã bị kẻ phạm pháp tM, tiếp
thần (như bị lăng
16/TATC ngày 2
thống nhất tron CÁ uật ngữ “người bị hại Chang hạn như
a Phap lêf Namd SF “cus bị hại”,
oa thì dùng thuật ngữ
đưa ¡1 định nghĩa: “là công dân
y6 N#oặc xâm phạm v êtinh theo Thông tư số
x Z
van chưa có sự
luật tố tụng hình Sử ơ
trong khi đó luật tố t
thiệt hại”, “nạn nhân” hay “dân sự ng
Khoản 1 Đi ân
thiệt hại v êthổ >» i v €tai san, uy
tín do téi phan ai diện của họ cũng có những à khoản 4 điên luật này Đi âu Ï
+ Thứ nhất, vềêc
chức khác
+ Thứ ba, thiệt hại của bị hại phải là "HỆ Lác động trực tiếp của tệi phạm, tức là phải có mối quan hệ nhân ữa hành vi Hhạm tôi ® hậu quả gây ra cho người bị hại Day là đi ân kiện quan KHöä.tuưật hại và nguyên đơn dân sự hay các đương sự khác trong vụ án hình sự °
+ Thứ tư, người bị hại chỉ được tham gia tố tụng với tư các là người bị hại khi và chỉ khi được cơ quan tiến hành tố tụng công nhận
2 Khởi tế vụ án theo yêu c`âi bị hại
Trang 5
- Khởi tế vụ án hình sự theo yêu c3i của người bị hại là trưởng hợp đặc biệt của khởi
tố vụ án hình sự, chỉ được áp dụng với một số tội phạm có tính chất nguy hiểm cho xã hội không đáng kể, xâm phạm đến sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín cũng như một
số quy ` tài sản và nhân thân của người bị hại Trong trưởng hợp khởi tố này thì ý chí, nguyện vọng của người bị hại sẽ là cơ sở trực tiếp, đặc biệt quan trọng buộc cơ quan tố tụng phải xem xét trong việc quyết định có khởi tố vụ án hay không sau khi đã xác định dấu hiệu tội phạm đối với những trưởng hợp mà pháp luật quy định
- Khi có dấu hiệu tội phạm, cơ MO ởi tố vụ án hình sự để mọi tội phạm đâi bị xử lí kịp thời Oe vụ án Binh w#`hôag phụ thuộc vào bị hại có dng ý hay không Nhà klfồng Br nào được can thiệp để tội phạm xảy ra mà Ki, i té@Phong ít trưởng hợp tội phạm xảy ra đã gây 4 at(fat ma ca v ềtinh thần
hoặc uy tín Việc ey On thực hiện tội
đà khác cho bị hại so
AP sition thần, làm lộ b3 thường giữa các
phạm trong các
với việc không k
bí mật đời tư của bị
bên Vì để hạn chế ï
khởi tế vụ án
quy định trưởng hợp được tự do lựa chọn cách giải b với người đã gây thiệt hại c hỏa ay-p thể hiện ý chí của bị hại trong ết lệ ình cũng chỉ trong giới hạn
Pháp luật quy đN la, khoản 1 đi ôi
155 Bộ luật tố tụ
hậu quả không lớn và chủ Ÿ hen Tani a BQ ue oi thiết thân, trực tiếp của người bị hại như sức khỏe, uy tín, h A
- Dựa vào khoản 1 đi 'âi 155 Bộ 1O tố ung a Luậ SỰ at có thể xét các căn cứ phát sinh khởi tế theo yêu c3 b
+ Phải có dấu hiệu tội phạm
+ Dấu hiệu tội phạm phải thuộc các trưởng hợp được quy định tại khoản 1 các difu
134, 135, 136, 138, 139, 141, 143, 155, 156, 226 Bộ luật hình sự 2015
+ Phải có yêu c`âi của bị hại hoặc người đại diện của bị hại
Trang 6
- Khoản 1 đi`âi 155 Bệ luật tố tụng hình sự 2015 quy định chủ thể được yêu c`âi khởi tố
vụ án hình sự bao g ôm:
+ Bị hại
+ Người đại diện của bị hại trong trưởng hợp bị hại là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm v`êtâm thần, người có nhược điểm v`êthể chất hoặc đã chết
Khởi tố vụ án hình sự theo yêu câi của ne bị hại không phải là chế định làm biến đổi tắnh chất ỘcôngỢ của quá trình Mờỡ hình sự Nhà nước là chủ thể duy nhất có thẩm quyẼ*âi quyết đi eM ch nhiệm hình sự đối với người
phạm tội Tại đi âi 2 Bộ luật
trước Nhà nước chỉ HN
luật hình sự Đ ông th
cũng cho thấy ý ng
iệm hình sự của công dân
¡ được quy định trong Bộ
ục đắch của hình phạt háp nhân thương mại phạm tội ý t mờ tra nen ụ, ngăn ngửa họ
phạm tội mới; gi Ụ A â ai R tro háp luật, phòng
ngửa và đấu tranh c IxDha1m>>xkb áeb-nhi sự nói chung và hình phạt nói riêng không ng xứngỢ với thiệt hại
mà người thiệt hại p f không nên mang suy nghĩ theo qua 2 ' 5 lượng và giải
với thủ tục củ ~ị
người bị hại tr
chỉ là đi `âi kiệ
nắm giữ vai trò
¡ giống như đối
| - yên vọng của
Si g hình sự 2015 dehy ôi chứ không
¡ người bị hại thể hiện mong a co thé xét mién
trach nhiém hinh st tiểu CệwỂC miễn trách nhiệm hình sự quy định tại đã sự 2015 Cá nhân
em hoàn toàn đằng ý
vụ án chứ không thể chủ động trong \ việc khởi tố vụ án
3 Trưởng hợp người đã eps + ula at t-
- V*ềtrưỡng hợp rút yêu cân khởi tố được quy định tại khoản 2 đi`âi 155 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 như sau: ỘTrưởng hợp người đã yêu cân khởi tố rút yêu c3â thì vụ án phải được đình chỉỢ Rút yêu c*âi khởi tố là khi người bị hại hoặc người đại diện của người
bị hại trước đó đã có mong muốn khởi tố tội phạm và được cơ quan có thẩm quy `êi
chấp thuận và vụ án đã được khởi tố, tuy nhiên sau đó người bị hại hoặc đại diện của
Trang 7
Atos
người bị hại lại không yêu c`âi khởi tố nữa, Việc rút đơn khởi tố sẽ dân đến vụ án bị đình chỉ Thẩm quy đình chỉ vụ án thuộc vêCơ quan đi ôi tra ở giai đoạn đi ôi tra, Viện kiểm sát ở giai đoạn truy tế và thuộc v`êTòa án nếu ở giai đoạn xét xử
Trên thực tế xảy ra những trưởng hợp việc rút đơn khởi tố không phải do ý chí tự nguyện của người bị hại Có khả năng bị hại đã bị mua chuộc, ép buộc, cưỡng bức hoặc nhận sư đe dọa từ phía bị can, bị cáo hoặc những bên có liên quan Lưởng trước trưởng hợp này, khoản 2 đi âi 155 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 cũng quy định: “trưởng hợp có căn cứ xác định người đã C3
a yéu c'arkhd
bị ép buộc, cưỡng bức thi Ay ik yeu cai, Cơ quan di & tra,
4 án”
ởi tố trái với ý muốn của họ do
Viện kiểm sát, Tòa án vã tut tia
- Trong đi`âi 105 Bộ itty tố : đ@ffong trường hợp người
đã yêu c3 khởi rs à 5 y thm thi vu án phải được
đình chỉ” Bộ luậ i ehongrha i yêu c`âi rút khởi
tố của ngươi đã c y khé iéu lu uae By chinh 1a diém mới đáng chu y tfong rut yéu cM khdi tố
đã được mở rộng ra, c3 khởi tế bất cứ lúc nào trong suốt quá trì
Để có thể bảo
tố vụ án hình `
cao đã ra công San pe án dân sự các
cấp Theo đó, án hình sự rút
tòa căn cứ vào tịnh đình chỉ vụ
i phiên tòa thì Hội
yêu cẦâI trước
đi ân 45, điểm a
án; Trưởng hợp
d tng xét xử hoặc 4 5 ee út gọn căn cứ vào
khoan 2 di@ 155, di%@ a S định đình chỉ vụ án;
Trường hợp sau khi kếi A ont Y khang cao, khang nghi
mà người đã yêu c3 khởi TŠ l òa án phải hướng dẫn họ làm đơn kháng cáo để Tòa án cấp Ốt giải quyết việc rút yêu cần theo thủ tục phúc thẩm Tại giai đoạn xét xử phúc thẩm: Trưởng hợp có kháng cáo, kháng A nghi ma tai giai doan xét ' rif é †- tố vụ án hình sự rút yêu c3 thì Hội đồng xét xử hoặc TRãhh Phái Chủ ta DHhicle Lòa xét xử theo thủ tục rút gọn căn cứ vào khoản 2 đi âi 155 và đi`âi 359 của Bộ luật Tố tụng hình sự hủy bản án sơ thẩm và đình chỉ vụ án Trong bản án phúc thẩm, Tòa án phải nhận định rõ lý do hủy bản án sơ thẩm và đình chỉ vụ án là do người đã yêu cân khởi tố vụ án hình sự rút yêu
câ, không phải do lỗi của Tòa án cấp sơ thẩm
Trang 8
- Tuy nhiên, nhằm tránh trường hợp người cĩ yêu c`âi khởi tố sau khi rút đơn khởi tố lại cĩ nguyện vọng khởi tố lại, gây khĩ khắn cho cơ quan tố tụng, pháp luật đã quy định hậu quả pháp lí sau khi người cĩ yêu cân khởi tố rút yêu cÄi Theo đĩ, khoản 3
đi`âi 155 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 nêu rõ: “Bị hại hoặc người đại diện của bị hại đã
rút yêu cân khởi tố thì khơng cĩ quy a yêu e3 lại, trừ trưởng hợp rút yêu cÄi do bị ép buộc, cưỡng bức”
II Một số thực liệu vềtrường hợp bị hại yêuc ân khởi tố
1 Bản án 09/2020/HSPT ey CMO & gây thương tích
đán nhân dân tỉnh “hàn xét xử phúc thẩm cơng
Ngày 21/02/2020, tại trụ s
khai vụ án hình sự thụ lý Š Ơ3/29 01/2 đối với bị cáo Bùi Quang
83/2019/HSST ngày
T do cĩ kháng cáo củ C é
28/11/2019 của TÊN, Bán án hình sự sơ
thẩm số 83/2019/ romero
1 đi âi 3 Nghị ago
V €ndéi dung bản án 0!
quy định tại khoản
ao nam 2017 Q-HĐTTP và Cơng văn 1Ä
S† P de > Ữ
- BỊ cáo cĩ kháng các
sinh năm 1978 lại
nghiệp là lao ä
quốc (tịch Việt Nam,
inh Thai Binh, nghé
ha là ơng Bùi Đức Ð (đã chế I o T cáo khơng cĩ tif án V`ều ko Đ/2019/QĐ-TA ngày 11/4/2015 1 aang V énhan
thân của bj cdo? Ạ ch bàn 395, Trung đồn 8, Quân kh i <r fat Ol nam tù vê tội “Đánh bạc”;
cơng lập tỉnh Thái B
Người người làm chứng trong `4 điển kháng cáo nên Tịa án khơng
triệu tập
- Nội dung vụ án: BỊ cáo nề t.u ø cùng với 07 người khác,
trong d6 cé chi Pham Thi OW att atm Pa tf là người chơi hai suất, mỗi
suất phường là 10.000.000 đ ơng Đến tháng 12/2018, bị cáo T đến lượt lấy phường và
là người lấy cuối cùng nhưng chị Q lại khơng nộp cho chị O 02 suất phường bằng 20.000.000 đơng để chị O trả phường cho bị cáo T Chị O đã dẫn bị cáo T đến nhà chị
Trang 9
Q để trao đổi với chị Q v`ềviệc nộp tỉ phường nhưng chị Q không thừa nhận mình nợ
tỉ phường và không trả tỉ êi phường cho bị cáo T
Sáng ngày 02/6/2019, anh D là bạn bị cáo T (T không biết đ% đủ họ tên, địa chỉ của
anh D) nhà ở xã Ð, thành phố T đi xe mô tô đến nhà bị cáo T chơi, bị cáo T bảo anh D
chở bị cáo T đến nhà chị Q mục đích để đòi tỉ phường nhưng bị cáo T không nói cho anh D biết là đi đâu Đến nơi thấy chị Q đang phơi thóc ở sân, lúc này có chị Trần Thị
3 cũng mang thóc sang nha chi Q ee M Bi cáo T xuống xe và đi vào đứng đối diện
với chị Q nói “Cho em xin tiì MQ chi Q tra loi “Tao khéng biét
con O là con nào, phường OF: út khỏi n By: đó giữa bị cáo T và chị Q
nhát ` chị Q Chị Q đang cần
ng 03 em, lưỡi chang
Chị Q giơ tay lên a à bị ngã nằ i Woong san Ltic nay
bị cáo T tiếp tục vụt k
đó bị cáo T thấy chị
xảy ra cãi chửi nhau, bị
chiếc chang cào thóc 4cn b
bằng kim loại, kích Mp cáo T dùng hai tay giật chiếc chang cà Nưỡi chang và vụt
ph can chang ¡, tử phải qua trái
sườn trái chị Q Sau
anh D đi về
Bản kết luận của Viện khoa
học hình sự -
có vết tụ máu fia
ái và chân trái
g vay, không ảnh hưởng đếi
điểm giám địn
Bản án hình sự #&
dân huyện Đông 1 Quang T phạm
“Cố ý gây thưế Pi du 38; Di G 50; điểm s khoản 1, khoa a cáo Bùi Quang T 06 thang tu, thoi han th tin! v nhiệm dân s SỰ: ui Ấp
ra án sơ thâm ‹ còn tuyên v`ềxử lý vật chứng, án phí và \ quy a kháng c: cáo theo quy y định của pháp luật
Ngày 06/12/2019, bị cáo Bùi Quang T kháng cáo xin ám hình phạt vì cho rằng mức hình phạt là quá nặng
Ngày 06/12/2019, bị hại chị Lại Thị Q có đơn xin rút yêu câi khởi tố đối với bị cáo
Bùi Quang T Tại đơn rút yêu c8 khởi tố, chị Q trình bày: Cơ quan Công an thông báo cho chị biết v êkết luận giám định thương tích của chị là 01%, đến nay thương tích của
Trang 10
~ ^2
chị đã ổn định Xét thấy đi âi kiện hoàn cảnh của gia đình anh T khó khăn, có me già, con nhỏ, anh T là lao động chính trong gia đình nên chị rút đơn khởi tố đối với anh T Việc chị rút yêu c3 khởi tố đối với bị cáo Bùi Quang T là hoàn toàn tự nguyện, không
bị ai ép buộc
Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Thái Bình sau khi phân tích toàn bộ nội dung vụ
án, đánh giá tính chất, mức đệ nguy hiểm v`êhành vi phạm tội của bị cáo và xem xét đơn rút yêu c3 khởi tố của chị Lại Thị Q thì thấy: Việc chi Q rút yêu c3 khởi tố đối với bị cáo Bùi Quang T là hoà ¢ Mo ông bị ép buộc nên đềnghị Hội đồng xét xử căn cứ n ) à khoản 2“ ổi ` ộ luật tố tụng hình sự 2015
ink cha 4
và ản 2 đi`âi 359 của Bộ
n bÑf“_¡ chị Lại Thị Q: Hủy bản án sơ thẩm s
tuyên hủy bán án sơ thẩ
Ô dân huyện Đông
Hưng, tỉnh Thái `
& +
+ Van phi: Bi cao ar bÀocøoldjelurát=plk sự sơ thẩm và án phí
- Quyết định của Tòa
“
luật tố tụng hình sụ
hình sự phúc thẩm
+ Bản án phúc thẩm c
2 Bình luận
9 EWE êu c3 khởi tế
của chị Q Sau é h chị Lại Thị Q
nhan thay thirdigg,tiel roi ty § la 1% nay sức
g cho rằng đi ân Ông chính trong
hi Q nit yéu ca
áp luật dù chị Lại ' rh để mặt tại phiên tòa nên
theo Tòa án, chị Q không a ƠI COraagf ởi tố Vì vậy, Hội đồng
gia đình nên chị ä
khởi tố đối với bị
3 Một số kiến nghị và giải pháp
Hiện nay, các quy định của Khoa tu t yêu cu bị hại đã có nhỉ âu
thay đổi tiến bộ, chặt chế ST tyme, | ại những khó khăn, vướng mắc trong nhận thức và áp dụng pháp luật do luật chưa có quy định hoặc quy định chưa
rõ ràng, chưa có văn bản dưới luật hướng dẫn, giải thích kịp thời, thống nhất Đi `âi này đòi hỏi sự tìm tòi dựa trên thực tế và cải tiến không ngừng từ các nhà làm luật Sau đây
em xin trình bày một số kiến nghị và giái pháp mà bản thân đã sưu tần được
