- Thời kỳ Hiện đại: + 19 - 20 thế kỷ: Cách mạng Công nghiệp, sự phát triển của khoa học và công nghệ, cách mạng dân chủ, và chiến tranh thế giới thứ hai đã làm thay đổi toàn diện xã hộ
Trang 1ĐẠI HỌC QUỐC GIA
TRƯỜNG KHOA HỌC TỰ NHIÊN
BÁO CÁO KHOA HỌC TRÁI ĐẤT VÀ SỰ SỐNG
HỌ VÀ TÊN : Nguyễn Duy Hoàng
Trang 2Sự phát triển của con người qua các thời kì đã trải qua một hành trình dài và đa dạng, từ khi loài người xuất hiện đến hiện đại Quá trình được tóm tắt qua những mốc thời gian sau:
- Thời kỳ Tiền-sử:
+ 2 triệu năm trước (trước Công nguyên): Xuất hiện của Homo habilis, loài người đầu tiên sử dụng công cụ đơn giản
+ 1,8 triệu năm trước: Homo erectus xuất hiện với sự phát triển về kích thước não và khả năng di chuyển
+ 300,000 - 30,000 năm trước: Homo sapiens xuất hiện, sử dụng công cụ phức tạp và tạo nên nghệ thuật đầu tiên
-
Thời kỳ Đồng cỏ và Nông nghiệp (Neolithic):
+ 10,000 - 2,000 trước Công nguyên: Sự xuất hiện của nông nghiệp và lưu vực sông ngòi, giúp con người chuyển từ lối sống săn bắn thu thập sang lối sống nông nghiệp và làm ruộng
-
Thời kỳ Cổ đại:
+ 3,000 BCE - 500 CE: Sự hình thành các nền văn minh lớn như Mesopotamia, Ai Cập cổ đại, Hy Lạp cổ đại và La Mã cổ đại Phát triển
về văn hóa, kinh tế, và chính trị
-
Thời kỳ Trung cổ:
+ 500 - 1500 CE: Sự xuất hiện của chủ nghĩa Phong kiến, với ảnh hưởng của Công giáo và Hồi giáo Phát triển về nghệ thuật, tri thức và thương nghiệp
-
Thời kỳ Phục hưng và Chiến tranh thế giới thứ nhất :
+ 15 - 18 thế kỷ: Sự phục hưng văn minh châu Âu sau thời kỳ trung cổ Chiến tranh thế giới thứ nhất gây ra những thay đổi lớn trong cách con người nhìn nhận về thế giới
-
Thời kỳ Hiện đại:
+ 19 - 20 thế kỷ: Cách mạng Công nghiệp, sự phát triển của khoa học và công nghệ, cách mạng dân chủ, và chiến tranh thế giới thứ hai đã làm thay đổi toàn diện xã hội và văn minh
-
Thời kỳ Đương đại:
+ 20 thế kỷ đến nay: Globalization, sự phát triển của công nghệ thông tin, cách mạng công nghiệp 4.0, và các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu đang tác động mạnh mẽ đến con người và xã hội
Trang 31 Thời kì tiền sử:
- Homo Habilis (Khoảng 2,4 - 1,5 triệu năm trước Công nguyên):
+ Xuất hiện của loài Homo Habilis đánh dấu sự phát triển lớn đầu tiên trong dòng họ con người
Sử dụng công cụ đơn giản, chủ yếu là gạt và gạt đá, để đáp ứng nhu cầu sinh hoạt hàng ngày và săn mồi
- Homo Erectus (Khoảng 1,9 triệu - 140 nghìn năm trước Công nguyên):
+ Phát triển về kích thước cơ thể lớn hơn và khả năng di chuyển tốt hơn + Sử dụng công cụ đa dạng hơn và có khả năng chế tạo lửa, mở ra khả năng nấu ăn và bảo vệ khỏi lạnh
- Homo Neanderthalensis (Khoảng 400 nghìn - 40 nghìn năm trước Công nguyên):
+ Loài Neanderthal xuất hiện tại châu Âu và khu vực lân cận
+ Phát triển khả năng làm công cụ và sử dụng ngôn ngữ hữu ích trong giao tiếp
- Homo Sapiens (Khoảng 300 nghìn năm trước Công nguyên - nay):
+ Loài Homo sapiens, loài người hiện đại, xuất hiện khoảng 300 nghìn năm trước Công nguyên tại châu Phi
+ Phát triển khả năng sáng tạo và nghệ thuật, có những biểu hiện đầu tiên của tư duy trừu tượng và tôn giáo
+ Di cư ra khỏi châu Phi và lan rộng khắp thế giới, tương tác với các nhóm loài người khác nhau
- Thời kỳ Lên mạch của Homo Sapiens (Khoảng 10,000 - 2,000 trước Công nguyên):
+ Bắt đầu thời kỳ Đồng cỏ và Nông nghiệp, con người chuyển từ lối sống săn bắn-thu thập sang lối sống làm ruộng và định cư
Xuất hiện nền văn minh đầu tiên với sự phát triển của nghệ thuật, văn hóa, và các cộng đồng đô thị
=>Sự phát triển của con người trong thời kỳ tiền-sử đã phản ánh sự tiến bộ vượt bậc trong sáng tạo công cụ, nghệ thuật, và xã hội Khả năng chế tạo công cụ, sử dụng lửa, và phát triển ngôn ngữ là những yếu tố quan trọng đánh dấu sự tiến hóa và thích nghi của loài người trước Công nguyên.
Trang 42.Thời kì Đồng cỏ và Nông nghiệp:
Thời kỳ Đồng cỏ và Nông nghiệp (Neolithic) là giai đoạn quan trọng trong lịch sử con người, khi xã hội chuyển từ lối sống săn bắn-thu thập sang lối sống làm ruộng và định cư Thời kỳ này thường kéo dài từ khoảng 10,000 đến 2,000 năm trước Công nguyên, tùy thuộc vào khu vực và văn hóa cụ thể
- Làm Ruộng và Chăn Nuôi:
+ Con người bắt đầu làm ruộng và chăn nuôi động vật, tạo ra một nguồn cung thực phẩm ổn định hơn so với việc săn bắn-thu thập
+ Sự xuất hiện của nông nghiệp mở ra khả năng tạo ra các xã hội nông dân ổn định và tăng cường khả năng sinh sản
- Định Cư và Đô Thị Hóa:
+ Xã hội chuyển từ lối sống di cư đến định cư tại các vùng đất phù hợp cho việc canh tác và chăn nuôi
+ Xuất hiện các đô thị đầu tiên, nơi mà con người có thể tập trung vào các hoạt động kinh tế và xã hội chuyên sâu
- Phát Triển Công Cụ Nông Nghiệp:
+ Sự phát triển của công cụ nông nghiệp như cày cọc giúp tăng hiệu suất làm ruộng và giảm sức lao động
+ Sự xuất hiện của những công cụ mới cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển kỹ thuật nông nghiệp
- Chế Tác Gốm và Chế Biến Thức Ăn:
+ Sự chế tác gốm phát triển, mang lại những đồ dùng hữu ích cho cuộc sống hàng ngày và góp phần vào việc bảo quản thực phẩm
+ Quá trình chế biến thức ăn, như việc nấu nướng, giúp tạo ra các món
ăn phức tạp và ngon miệng hơn
- Thay Đổi Văn Hóa và Tôn Giáo:
+ Sự đổi mới trong cuộc sống hàng ngày và nền văn hóa
+ Sự xuất hiện của các tín ngưỡng tôn giáo mới, thường liên quan đến việc tôn vinh các thần linh đất đai và thú cưng
- Chế Tác Công Cụ và Nghệ Thuật:
+ Phát triển các công cụ làm việc với kim loại và đá, góp phần vào sự nâng cao kỹ thuật chế tác và xây dựng
+ Xuất hiện các biểu hiện nghệ thuật mới, từ điêu khắc đến vẽ tranh, thể hiện sự phong phú và đa dạng của văn hóa
Trang 5=>Thời kỳ Đồng cỏ và Nông nghiệp đánh dấu sự chuyển đổi lớn trong lối sống và kinh tế của con người, đồng thời mở ra cánh cửa cho sự phát triển đa dạng của xã hội và văn minh.
Trang 63.Thời kì cổ đại:
- Mesopotamia (3,000 - 539 trước Công nguyên):
+ Sự hình thành các nền văn minh lớn như Sumer, Babylon, và Assyria tại khu vực Mesopotamia (nay là Iraq)
+ Phát triển hệ thống viết chữ, với ví dụ như ký tự cuneiform của người Sumer
- Ai Cập Cổ Đại (3,100 - 30 trước Công nguyên):
+ Xây dựng các đế chế lâu dài như Đế chế Cổ Đại, nơi có nền văn hóa phong phú và tri thức cao
+ Xây dựng các kiến trúc lớn như đền thờ, kim tự tháp, và kênh đào
- Hy Lạp Cổ Đại (800 - 146 trước Công nguyên):
+ Phát triển về tri thức, nghệ thuật, và triết học Đánh dấu bằng sự xuất hiện của những nhân vật nổi tiếng như Socrates, Plato, và Aristotle + Xây dựng các thành phố như Athens và Sparta, tạo ra hệ thống chính trị đầu tiên như chế độ dân chủ
- La Mã Cổ Đại (753 trước Công nguyên - 476 sau Công nguyên):
+ Hình thành Đế chế La Mã với hệ thống pháp luật, quân đội mạnh mẽ,
và kiến trúc lớn như đường La Mã và các di tích như Colosseum + Lan rộng văn hóa và chính trị qua nhiều khu vực châu Âu, châu Phi,
và châu Á
- Ấn Độ Cổ Đại (2,600 trước Công nguyên - 647 sau Công nguyên):
Hình thành các nền văn minh như Văn minh Harappa và Văn minh Mohenjo-Daro ở thung lũng sông Ấn Độ
+ Xuất hiện các tác phẩm văn học như Rigveda và Mahabharata
- Trung Quốc Cổ Đại (Circa 1600 trước Công nguyên - 221 trước Công nguyên):
+ Hình thành các triều đại như Shang, Zhou, và Qin, với sự phát triển của triết học như Confucianism và Daoism
+ Xây dựng các công trình kiến trúc lớn như Đường Vạn Lý Trường Thành
- Châu Phi Cổ Đại:
+ Sự phát triển của nền văn hóa ở các khu vực như Đông Phi và phần lớn châu Phi bằng sự xuất hiện của các đế chế như Axum và Kush + Phát triển ngôn ngữ và truyền thống văn hóa độc đáo
Trang 7=>Thời kỳ cổ đại chứng kiến sự hình thành và phát triển của những nền văn minh lâu dài, với những đóng góp quan trọng cho văn hóa, khoa học, và xã hội Các triết lý, nghệ thuật, và hệ thống chính trị từ thời kỳ này vẫn ảnh hưởng đến thế giới hiện đại.
Trang 84.Thời kì trung cổ:
Thời kỳ Trung cổ (500 - 1500) đánh dấu một giai đoạn quan trọng trong
sự phát triển của con người trên khắp thế giới, nơi mà nền văn minh, kinh tế, và chính trị có những biến động đặc trưng
- Châu Âu:
+ Chủ nghĩa Phong kiến: Hình thành và phổ biến chủ nghĩa phong kiến, với các tầng lớp xã hội rõ ràng, quyền lực tập trung vào địa chủ và quân bình phối với đạo luật thần thánh
+ Nền Văn Hóa và Nghệ Thuật: Sự phát triển của nền văn hóa châu Âu, với các tác phẩm nghệ thuật và văn học từ kỳ Roman và kỳ Byzantine, cũng như các kiến trúc tôn giáo như nhà thờ Gothic
- Châu Á:
+ Trung Quốc: Triều đại Sui và Tang thúc đẩy sự phát triển kinh tế và văn hóa Trung Quốc trở thành trung tâm thương mại quốc tế thông qua Tuyến đường tơ lụa
+ Ấn Độ: Sự nở rộ của triết học và nghệ thuật Ấn Độ, với sự xuất hiện của các đế chế như Gupta và Chola
+ Nhật Bản: Thời kỳ Heian và Kamakura thấy sự phát triển của nền văn hóa tôn giáo và văn minh samurai
- Châu Phi và Trung Đông:
+ Châu Phi: Sự phát triển của các đế chế như Ghana và Mali, nơi có sự giàu có từ thương mại và vàng
+ Trung Đông: Sự lớn mạnh của Đế chế Byzantine và Sassanian, cũng như sự phổ biến của đạo Hồi sau sự ra đời của Muhammad
- Chinh Chiến và Thương Nghiệp:
+ Chinh chiến: Thời kỳ này chứng kiến nhiều xung đột và cuộc chinh chiến như Crusades ở châu Âu, chiến tranh thời kỳ Heian ở Nhật Bản, và cuộc chiến tranh giữa Đế chế Byzantine và Đế chế Ottoman
+ Thương nghiệp: Sự phát triển của thương nghiệp và sự xuất hiện của hội nghề thương nghiệp ở châu Âu
- Triết Học và Giáo Dục:
+ Trung Quốc: Sự nở rộ của học thuật và nghệ thuật, với việc sáng tạo chữ Hán, in ấn, và triết học Neo-Confucianism
+ Châu Âu: Sự xuất hiện của các trường học chủ nghĩa Scholastic, nơi nơi các nhà học giả chủ yếu tập trung vào việc giảng dạy và bảo vệ triết học Kitô giáo
Trang 9=>Thời kỳ Trung cổ chứng kiến sự phức tạp và đa dạng trong lịch
sử con người, với sự tiến bộ và đôi khi là xung đột trong các khía cạnh văn minh, tôn giáo, và xã hội.
Trang 105 Thời kì Phục hưng và Chiến tranh thế giới thứ nhất:
Thời kỳ Phục hưng (Renaissance) và Chiến tranh thế giới thứ nhất là giai đoạn lịch sử quan trọng, đánh dấu bởi sự phát triển nghệ thuật, khoa học, và văn hóa trong thời kỳ Phục hưng, cùng với những biến cố chính trị và xã hội đặc biệt quan trọng trong Chiến tranh thế giới thứ nhất
*Thời kỳ Phục hưng (Renaissance: Khoảng 14 - 17 thế kỷ):
- Nghệ Thuật và Văn Hóa:
+ Nghệ Thuật: Phục hưng là thời kỳ nở rộ của nghệ thuật, với sự trỗi dậy của nghệ sĩ như Leonardo da Vinci, Michelangelo, và Raphael Nghệ thuật trở nên chân thực hơn và có chiều sâu hơn
+ Văn Hóa: Sự hồi sinh của kiến thức cổ điển Hy Lạp và La Mã, với sự tập trung vào tri thức và giáo dục In ấn chữ in có ảnh hưởng lớn, tăng cường sự phổ biến của sách và thông tin
- Khoa Học và Khám Phá:
+ Khoa Học: Thời kỳ Phục hưng là thời kỳ của sự hiểu biết và sự khám phá trong lĩnh vực khoa học Các nhà khoa học như Galileo Galilei và Johannes Kepler đóng góp vào sự hiểu biết về vũ trụ
+ Khám Phá: Địa học và thương mại mở ra thế giới mới thông qua các chuyến khám phá như chuyến của Christopher Columbus và Vasco da Gama
*Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918):
- Chính Trị và Xã Hội:
+ Xung Đột Chính Trị: Châu Âu bắt đầu chiến tranh lớn với xung đột giữa các liên minh quân sự, với ý chính của Đồng Minh và Trục + Ảnh Hưởng Đối với Xã Hội: Chiến tranh thay đổi cách mà xã hội nhìn nhận về chiến tranh và gây ra những tác động lâu dài đối với tâm lý và văn hóa
- Công Nghiệp Chiến Tranh:
+ Công Nghiệp Hóa Chiến Tranh: Công nghiệp chiến tranh mang lại sự tăng cường trong sản xuất vũ khí và đạn dược, nhưng cũng gây ra hậu quả lớn về môi trường và sức khỏe
- Tác Động Đối với Văn Hóa và Nghệ Thuật:
Trang 11+ Mất Mát và Trauma: Chiến tranh gây mất mát lớn và trauma tinh thần cho hàng triệu người Nó ảnh hưởng đến văn hóa và nghệ thuật, thể hiện qua những tác phẩm như "Mất mát Tinh Thần" và "Tử Thần Sẽ Chưa Đến"
- Sự Xuất Hiện của Liên Hợp Quốc:
+ Liên Hợp Quốc (League of Nations): Hậu quả của Chiến tranh thế giới thứ nhất đã dẫn đến việc thành lập Liên Hợp Quốc nhằm duy trì hòa bình và hợp tác quốc tế Tuy nhiên, nó không ngăn chặn sự xảy ra của Chiến tranh thế giới thứ hai
=>Cả thời kỳ Phục hưng và Chiến tranh thế giới thứ nhất đều có những tác động lớn đối với con người và xã hội, đồng thời tạo ra những thay đổi đáng kể trong lịch sử và văn hóa thế giới.
Trang 12- Toàn Cầu Hóa Kinh Tế: Sự liên kết kinh tế toàn cầu, với chuỗi cung ứng toàn cầu và tăng cường quan hệ thương mại giữa các quốc gia
- Phát Triển Bền Vững: Chú trọng vào phát triển bền vững và nỗ lực giảm độc tố và lợi ích kinh tế đồng đều
6 Giáo Dục và Nghiên Cứu:
- Cách Tiếp Cận Giáo Dục: Cách tiếp cận giáo dục thay đổi, với sự betters hoá hệ thống giáo dục và sự phát triển của học nền tảng trực tuyến
- Nghiên Cứu và Sáng Tạo: Sự phát triển mạnh mẽ trong nghiên cứu và sáng tạo, với sự xuất hiện của các công ty công nghệ và các trung tâm nghiên cứu hàng đầu
=>Thời kỳ đương đại chứng kiến sự đa dạng và phức tạp trong mọi lĩnh vực của đời sống con người Các thách thức và cơ hội hiện đại yêu cầu sự sáng tạo và hợp tác toàn cầu để đối mặt và giải quyết.