Tóm Tắt: Phát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh

Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu * Mục đích nghiên cứu Làm rõ một số vấn đề lý luận và thực tiễn phát triển phẩm chất chính trị củachính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay tPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí MinhPhát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh

MỞ ĐẦU

1 Lý do lựa chọn đề tài luận án

Phẩm chất chính trị có vai trò quan trọng trong định hướng nhận thức và hànhđộng của quân nhân góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu, lý tưởng cách mạng củaĐảng, bảo vệ lợi ích của quốc gia, dân tộc Đối với chính trị viên, phẩm chất chínhtrị là thành tố không thể thiếu trong nhân cách và ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượngthực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao Trong các giai đoạn xây dựng, trưởngthành và phát triển của Quân đội, chính trị viên luôn là người chủ trì về chính trị ởphân đội, hạt nhân xây dựng đơn vị vững mạnh về chính trị Do đó, đòi hỏi ở họphẩm chất chính trị tương ứng và không ngừng phát triển đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.Vận dụng linh hoạt, sáng tạo quan điểm chủ nghĩa Mác - Lênin về xây dựngquân đội kiểu mới, quá trình giáo dục, rèn luyện Quân đội ta, Hồ Chí Minh luônchú trọng bồi dưỡng, rèn luyện chính trị viên về phẩm chất chính trị, năng lực toàndiện góp phần nâng cao hiệu quả lãnh đạo của Đảng đối với quân đội, xây dựngquân đội vững mạnh về chính trị Những bài nói, bài viết của Người về chính trịviên là định hướng quan trọng cho phát triển phẩm chất chính trị của chính trị viêntrong mọi giai đoạn cách mạng Cùng với đó, bản thân Hồ Chí Minh hội tụ đầy đủphẩm chất chính trị tiêu biểu của người chiến sĩ cách mạng trong sự nghiệp đấutranh giải phóng con người, giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc Do vậy, pháttriển phẩm chất chính trị của chính trị viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh là tất yếu,khách quan; góp phần hoàn thiện nhân cách, nâng cao chất lượng thực hiện nhiệm

vụ của chính trị viên và tiếp tục khẳng định giá trị khoa học, cách mạng của tưtưởng Hồ Chí Minh trong tình hình mới

Trong những năm qua, nhận thức của các chủ thể ở đơn vị cơ sở về học tập vàlàm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được nâng lên Do đó, nhiềuhoạt động đã vận dụng linh hoạt, sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh phù hợp với từngnội dung bồi dưỡng, rèn luyện chính trị viên Từ đó làm thấm sâu, lan tỏa tư tưởng

Hồ Chí Minh vào phẩm chất chính trị của họ Tuy nhiên, hoạt động bồi dưỡng, rènluyện ở một số đơn vị cơ sở có nội dung chưa vận dụng linh hoạt, sáng tạo tư tưởng

Hồ Chí Minh về chính trị viên, phẩm chất chính trị của chính trị viên; tự tu dưỡng, tựrèn luyện phẩm chất chính trị của một số chính trị viên có thời điểm chưa gắn vớihọc tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, v.v Do vậy, phẩmchất chính trị của một số chính trị viên hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh có mặthạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ ở phân đội

Hiện nay, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, xây dựng Quân đội vững mạnh về chínhtrị đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với phẩm chất chính trị của chính trị viên Việcđẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trongQuân đội đòi hỏi mọi hoạt động của quân đội trên cơ sở nghiên cứu, vận dụng linhhoạt, sáng tạo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong tình hình mới.Diễn biến phức tạp của thực tiễn trong và ngoài quân đội xuất hiện nhiều nội dungcần nhận thức và hành động phù hợp, v.v Do vậy, phẩm chất chính trị của chínhtrị viên hiện nay cần phải kết hợp chặt chẽ giữa kiên định, vận dụng sáng tạo vàphát triển theo tư tưởng Hồ Chí Minh để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ ở phân độitrong tình hình mới

Từ những lý do trên, tác giả lựa chọn: “Phát triển phẩm chất chính trị củachính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ ChíMinh” làm đề tài luận án tiến sĩ là vấn đề có tính cấp thiết cả lý luận và thực tiễn.

2 Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu

* Mục đích nghiên cứu

Làm rõ một số vấn đề lý luận và thực tiễn phát triển phẩm chất chính trị củachính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ ChíMinh; trên cơ sở đó đề xuất giải pháp cơ bản phát triển phẩm chất chính trị của chínhtrị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh

* Nhiệm vụ nghiên cứu

Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận án

Làm rõ thực chất và nhân tố cơ bản quy định phát triển phẩm chất chính trịcủa chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam theo tư tưởng Hồ Chí Minh.Khảo sát, đánh giá thực trạng phẩm chất chính trị và xác định một số vấn đềđặt ra đối với phát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhândân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh

Đề xuất giải pháp cơ bản, khả thi phát triển phẩm chất chính trị của chính trịviên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh

3 Đối tượng, phạm vi nghiên cứu

* Đối tượng nghiên cứu

Phát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dânViệt Nam theo tư tưởng Hồ Chí Minh

* Phạm vi nghiên cứu

Về nội dung: Luận án nghiên cứu một số vấn đề lý luận, thực tiễn liên quanđến phẩm chất chính trị và phát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trongQuân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh

Về không gian: Điều tra, khảo sát thực trạng phẩm chất chính trị của chínhtrị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh ởmột số đơn vị thuộc các sư đoàn bộ binh chủ lực, đủ quân gồm: Sư đoàn 3, Quânkhu 1; Sư đoàn 316, Quân khu 2; Sư đoàn 395, Quân khu 3; Sư đoàn 5, Quân khu7; Sư đoàn 312, Quân đoàn 12; Sư đoàn 9, Quân đoàn 34; chất lượng giáo dục vàđào tạo cán bộ chính trị cấp phân đội, ngành Xây dựng Đảng và Chính quyền Nhànước, trình độ đại học ở Trường Sĩ quan Chính trị

Về thời gian: Từ 2018 đến nay

4 Cơ sở lý luận, chính trị, pháp lý và thực tiễn

* Cơ sở lý luận

Luận án dựa trên cơ sở lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, trực tiếp là về conngười, giai cấp, đấu tranh giai cấp, nhà nước, ý thức xã hội, quân đội, đạo đức; tưtưởng triết học Hồ Chí Minh về con người, quân đội, đạo đức, chính trị viên và bồidưỡng, rèn luyện cán bộ, đảng viên

* Cơ sở chính trị, pháp lý

Cơ sở chính trị: luận án dựa trên cơ sở nghị quyết, chỉ thị, quy định củaĐảng Cộng sản Việt Nam liên quan đến quân đội, xây dựng đội ngũ cán bộ quânđội, chính trị viên, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ ChíMinh; trực tiếp là Nghị quyết 51-NQ/TW ngày 20/2/2005 của Bộ Chính trị (KhoáIX) về tiếp tục hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng, thực hiện chế độ một ngườichỉ huy gắn với thực hiện chế độ chính uỷ, chính trị viên trong Quân đội nhân dânViệt Nam; Chị thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnhhọc tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Nghị quyết số35-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị về tăng cường bảo vệ nền tảng tưtưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình

hình mới; Chỉ thị số 23-CT/TW ngày 09/02/2018 của Ban Bí thư về tiếp tục đổi

mới, nâng cao chất lượng hiệu quả học tập, nghiên cứu, vận dụng và phát triển chủnghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong tình hình mới; Quy định số 144-QĐ/TW ngày 09/5/2024 của Bộ Chính trị về chuẩn mực đạo đức cách mạng củacán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới

Các nghị quyết, chỉ thị của Quân uỷ Trung ương về công tác giáo dục, đàotạo, rèn luyện cán bộ quân đội, trực tiếp là Nghị quyết 513-NQ/ĐUQSTW ngày17/11/2005 của Đảng uỷ Quân sự Trung ương lãnh đạo triển khai, tổ chức thựchiện Nghị quyết số 51-NQ/TW của Bộ Chính trị (khoá IX) về tiếp tục hoàn thiện

cơ chế lãnh đạo của Đảng, thực hiện chế độ một người chỉ huy gắn với thực hiệnchế độ chính uỷ, chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam; Chỉ thị 87-CT/QUTW ngày 08/7/2016 về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức,phong cách Hồ Chí Minh trong Đảng bộ Quân đội và toàn quân; Nghị quyết số109-NQ/QUTW ngày 11/02/2019 về xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là cấp chiếndịch, chiến lược đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới; Chỉ thị số 855-CT/QUTƯ ngày 12/8/2019 về đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động (CVĐ) “Pháthuy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới; Nghịquyết 847-NQ/QUTW ngày 28/12/2021 về phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”,kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới

Cơ sở pháp lý: luận án dựa trên cơ sở hiến pháp và pháp luật Nhà nướcCộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam; trực tiếp là Luật Sĩ quan Quân đội nhândân Việt Nam (sửa đổi, bổ sung năm 2024); Đề án “Đổi mới công tác giáo dụcchính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới”; Điều lệnh quản lý bộ đội Quân đội nhândân Việt Nam; Quy chế Giáo dục chính trị trong Quân đội nhân dân và dân quân

tự vệ Việt Nam; Điều lệ Công tác đảng, công tác chính trị trong Quân đội nhândân Việt Nam

* Cơ sở thực tiễn

Luận án dựa vào kết quả điều tra xã hội học về thực trạng phẩm chất chínhtrị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng HồChí Minh Luận án còn dựa vào các nghị quyết, chỉ thị, báo cáo sơ kết, tổng kếtcủa Quân uỷ Trung ương, Bộ Quốc phòng, cơ quan chức năng, cấp uỷ, chỉ huy các

cấp ở đơn vị cơ sở trong Quân đội nhân dân Việt Nam liên quan đến phát triểnphẩm chất chính trị của chính trị viên hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh.

5 Phương pháp nghiên cứu

Luận án sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng vàduy vật lịch sử; đồng thời, sử dụng một số phương pháp chuyên ngành và liênngành: lịch sử và lôgic, phân tích và tổng hợp; quy nạp và diễn dịch, hệ thống vàcấu trúc, khái quát hóa và trừu tượng hóa; điều tra xã hội học, so sánh, thống kê

6 Những đóng góp mới của luận án

Luận án góp phần làm rõ tư tưởng Hồ Chí Minh về phẩm chất chính trị củachính trị viên và phẩm chất chính trị của chính trị viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh;đồng thời, làm sáng tỏ quan niệm phát triển phẩm chất chính trị của chính trị viêntrong Quân đội nhân dân Việt Nam theo tư tưởng Hồ Chí Minh từ góc độ ngành chủnghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử; xác định nhân tố cơ bản quy định pháttriển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam theo

tư tưởng Hồ Chí Minh Luận án chỉ ra thực trạng phẩm chất chính trị của chính trịviên hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh và đề xuất giải pháp cơ bản phát triểnphẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện naytheo tư tưởng Hồ Chí Minh

7 Ý nghĩa lý luận, thực tiễn của luận án

* Ý nghĩa lý luận

Kết quả nghiên cứu của luận án góp phần cung cấp cơ sở lý luận cho cácchủ thể nghiên cứu xác định nội dung, phương thức, lãnh đạo, chỉ đạo phát triểnphẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam theo tưtưởng Hồ Chí Minh

* Ý nghĩa thực tiễn

Kết quả nghiên cứu của luận án có thể làm tài liệu tham khảo phục vụ côngtác quản lý, bồi dưỡng, rèn luyện phẩm chất chính trị của cán bộ, chiến sĩ nóichung, chính trị viên nói riêng trong Quân đội nhân Việt Nam và hoạt động nghiêncứu, giảng dạy, học tập ở nhà trường quân đội

8 Kết cấu của luận án

Luận án gồm: Mở đầu, 4 chương (09 tiết), kết luận, danh mục các côngtrình khoa học của tác giả đã công bố liên quan đến đề tài luận án, danh mục tàiliệu tham khảo và phụ lục

Chương 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 1.1 Những công trình khoa học tiêu biểu liên quan đến đề tài luận án

1.1.1 Những công trình khoa học tiêu biểu liên quan đến lý luận phát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam theo tư tưởng Hồ Chí Minh

Nguyễn Văn Hiệp (2000), Nâng cao chất lượng cán bộ chính trị cấp phân đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam giai đoạn hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí

Minh; Nguyễn Vĩnh Thắng (2009), “Một số vấn đề có tính quy luật của sự hình

thành và phát triển phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”; Phạm Văn Nhuận (Chủ biên,

2011), Phẩm chất đạo đức của chính ủy, chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam; Đỗ Mạnh Tôn (Chủ biên, 2011), Uy tín của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam; Nguyễn Mạnh Hưởng (2011), Xây dựng quân đội về chính trị trong tình hình mới theo tư tưởng Hồ Chí Minh; Lê Duy Chương và Bùi Quang Cường (Đồng Chủ biên, 2012), Quan điểm V.I.Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về chính ủy, chính trị viên; Hoàng Đình Châu (Chủ biên, 2012), Phẩm chất nhân cách của “Bộ đội Cụ Hồ; Trần Minh Đức (2017), Phát triển đạo đức cách mạng của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh; Nguyễn Đăng Tuyên (2019), Phát triển phẩm chất chính trị của sĩ quan

kỹ thuật cấp phân đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay; Trần Minh

Chiến (2020), “Thấm nhuần lời dạy của Bác đối với chính trị viên, ý nghĩa trongđào tạo chính trị viên hiện nay”; Vũ Đình Đắc (2024), “Tư tưởng Hồ Chí Minh vềvai trò gương mẫu của cán bộ chính trị trong Quân đội”

1.1.2 Những công trình khoa học tiêu biểu liên quan đến thực trạng phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh

Nguyễn Quang Phát (2006), Xây dựng đội ngũ chính ủy, chính trị viên trong quân đội hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh;Hoàng Văn Thanh (Chủ biên, 2009), Bồi dưỡng nhân cách chính trị cho đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội hiện nay; Nguyễn Tiến Quốc (Chủ biên, 2011), Nâng cao phẩm chất, năng lực của đội ngũ chính uỷ, chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay; Trường Sĩ quan Chính trị (2013), “Thư gửi Hội nghị chính trị viên” của Chủ tịch

Hồ Chí Minh - Giá trị lịch sử và hiện thực; Nguyễn Văn Vinh (2016), “Nâng cao

chất lượng đội ngũ cán bộ quân đội theo tư tưởng Hồ Chí Minh”; Hoàng Mạnh

Hưng (2021), Nâng cao chất lượng đội ngũ chính trị viên ở các sư đoàn bộ binh Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay; Phùng Thanh (2022), Xây dựng phong cách lãnh đạo của chính trị viên trong quân đội hiện nay theo phong cách Hồ Chí Minh; Hà Đức Long (2019), Phát triển nhân cách chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh; Khổng Đình Tám

(2023), “Xây dựng bản lĩnh chính trị người chính uỷ, chính trị viên theo chuẩnmực phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” ở Quân khu 2 hiện nay”; Nguyễn Quốc Tuấn(2024), “Phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ chính trị trong xây dựng nhân tốchính trị tinh thần của Quân đội nhân dân Việt nam đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổquốc trong tình mới”

1.1.3 Những công trình khoa học tiêu biểu liên quan đến giải pháp phát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh

Đặng Sỹ Lộc (2010), “Tư tưởng Hồ Chí Minh về tư cách của người chínhtrị viên và việc nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng chính trị viên hiện nay”;

Phùng Văn Thiết (Chủ biên, 2016), Nâng cao bản lĩnh sĩ quan cấp phân đội trong

tình hình mới; Nguyễn Hữu Lập (2017), “Xây dựng nhân cách chính trị Hồ Chí

Minh cho đội ngũ cán bộ, đảng viên ở đơn vị cơ sở trong quân đội”; Trần Thu

Truyền (2018), Bồi dưỡng phương pháp, tác phong công tác của đội ngũ chính trị viên trong quân đội theo tư tưởng Hồ Chí Minh; Nguyễn Văn Thế (2020), “Đào

tạo chính ủy, chính trị viên theo chuẩn mực “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới”; Nguyễn

Quốc Trị (2020), Nâng cao năng lực giáo dục, thuyết phục của đội ngũ chính trị viên ở các sư đoàn bộ binh trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay; Đặng Văn Khương (2021), Năng lực công tác dân vận của chính trị viên theo tư tưởng

Hồ Chí Minh; Đinh Ngọc Giang (2022), “Kết hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa học tập

lý luận chính trị với rèn luyện, thử thách cán bộ trong thực tiễn để nâng cao bản

lĩnh chính trị của đội ngũ cán bộ”; Lương Cường (2023), Phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” tiếp tục xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị trong tình hình mới; Nguyễn Huy Hoàng (2023), “Đổi mới phong cách lãnh đạo của đội ngũ chính

trị viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh”; Nguyễn Đắc Thái (2023), “Rèn luyện bảnlĩnh chính trị cho cán bộ, đảng viên theo tư tưởng, phong cách Hồ Chí Minh,phòng, chống suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; Nguyễn Hùng Oanh(2024), “Bồi dưỡng, phát triển phẩm chất chính trị tinh thần cho đội ngũ sĩ quancấp phân đội đáp ứng yêu cầu xây dựng quân đội, bảo vệ Tổ quốc trong tình hìnhmới”

1.2 Giá trị của các công trình khoa học đã tổng quan và những vấn đề luận án tập trung nghiên cứu

1.2.1 Giá trị của các công trình khoa học đã tổng quan đối với đề tài luận án

Về lý luận, các công trình đã làm rõ tư tưởng Hồ Chí Minh về vị trí, vai trò,

nhiệm vụ, phẩm chất, năng lực, phương pháp, tác phong công tác, nhân cách cũngnhư những đặc trưng của chính trị viên Cách tiếp cận, luận giải vấn đề đó đượcđặt trong mối quan hệ với nhiệm vụ chính trị, với người chỉ huy cùng cấp và kếtquả hoàn thành nhiệm vụ của đơn vị Công trình đã tổng quan cũng đã đề cập vềphẩm chất chính trị - đạo đức, phẩm chất tinh thần, đạo đức cách mạng của chínhtrị viên Khi luận giải những phẩm chất đó của chính trị viên, các công đã vậndụng linh hoạt, sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh để làm rõ về bản lĩnh chính trị, sựtận trung với nước, tận hiếu với dân, quyết tâm suốt đời phục vụ Đảng, phục vụNhân dân; đạo đức cách mạng; tin tưởng tuyệt đối vào cách mạng, ý chí quyết tâmcao trong thực hiện nhiệm vụ, hành vi gương mẫu trước đơn vị; ý thức tổ chức kỷluật nghiêm minh và tinh thần đoàn kết chặt chẽ, lối sống trong sáng, lành mạnh;phẩm chất, năng lực của chính trị viên là sự thống nhất đức và tài, “hồng” và

“chuyên” Đó là những nội dung quan trọng có giá trị để luận án kế thừa khi làm rõmột số vấn đề lý luận phát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên theo tưtưởng Hồ Chí Minh đúng góc độ ngành chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vậtlịch sử Các công trình đã xác định và luận giải tư tưởng Hồ Chí Minh về một sốyếu tố thuộc cấu trúc phẩm chất, phẩm chất chính trị của chính ủy, chính trị viên

và mối quan hệ giữa các yếu tố đó Nhiều công trình đề cập đến các yếu tố như:

Nhận thức chính trị, lý trí, niềm tin cách mạng, tình cảm, thái độ; ý thức chính trị

và hành vi chính trị Đây là giá trị quan trọng đối với luận án trong luận giải tưtưởng Hồ Chí Minh về phẩm chất chính trị của chính trị viên

Các công trình đã xây dựng và luận giải quan niệm phát triển, phát huy,nâng cao, bồi dưỡng những nội dung thuộc phẩm chất, năng lực của chính trị viên,cán bộ chính trị cấp phân theo tư tưởng Hồ Chí Minh với nhiều góc độ tiếp cậnkhác nhau Phương pháp luận giải các khái niệm hướng đến các yếu tố thuộc cấutrúc phẩm chất, năng lực trong mối quan hệ thống nhất, biện chứng với nhau đểphát triển, phát huy, nâng cao, bồi dưỡng phẩm chất, năng lực đáp ứng yêu hoạtđộng thực tiễn của từng đối tượng nhất định Phương pháp tiếp cận trên là tiền đềquan trọng để luận án tham khảo, xây dựng và luận giải quan niệm trung tâm củaluận án Các công trình đã chỉ ra và luận giải những nhân tố khách quan và chủquan quy định phẩm chất, năng lực của chính ủy, chính trị viên, cán bộ chính trị cấpphân đội Trong đó, chất lượng giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng; môi trường hoạt động

và nhân tố chủ quan là những nhân tố được nhiều công trình đề cập Những nội dung

đó có ý nghĩa quan trọng cho luận án kế thừa, xác định và luận giải các nhân tố cơbản quy định phát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên theo tư tưởng Hồ ChíMinh đúng góc độ ngành chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử

Về thực tiễn, các công trình được tổng quan đã khái quát thực trạng, phương

pháp đánh giá và chỉ ra nguyên nhân thực trạng phẩm chất, phẩm chất chính trị củachính ủy, chính trị viên, cán bộ chính trị cấp phân đội với nhiều góc độ tiếp cậnkhác nhau Trong đó, đánh giá theo biểu hiện và cấu trúc phẩm chất, phẩm chấtchính trị được nhiều tác giả sử dụng Các công trình tập trung đánh giá nhận thức

lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối củaĐảng, pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội, quy định đơn vị, chức trách nhiệm vụđược giao; đánh giá ý chí chiến đấu, khắc phục khó khăn trong thực hiện nhiệm vụđược giao, niềm tin vào con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, niềm tin vào sức mạnhchiến đấu của quân đội; tinh thần đấu tranh với các biểu hiện tiêu cực ở đơn vị,phương pháp tác phong công tác; đánh giá hành vi của chính trị viên; năng lực tiếnhành công tác đảng, công tác chính trị và chất lượng hoàn thành nhiệm vụ của họ,v.v Các công trình cũng đã chỉ ra nguyên của thực trạng trên cơ sở các nhân tốquy định đã luận giải trước đó Đây là phương pháp đánh giá thực trạng có giá trịquan trọng để luận án kế thừa và vận dụng khi xác định cách tiếp cận đánh giáthực trạng và nguyên nhân thực trạng phẩm chất chính trị của chính trị viên hiệnnay theo tư tưởng Hồ Chí Minh bảo đảm khách quan, toàn diện, cụ thể và pháttriển, sát với chức trách nhiệm vụ của chính trị viên được giao hiện nay

Các công trình đã khái quát những yếu tố cơ bản tác động, yêu cầu hoặc vấn

đề đặt ra cần giải quyết để nhằm phát triển, phát huy, nâng cao phẩm chất, phẩmchất chính trị hoặc các yếu tố cấu thành liên quan đến phẩm chất chính trị củachính trị viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh Cách tiếp cận chủ yếu từ nhận thức cácmâu thuẫn, những yêu cầu cao của thực tiễn trực tiếp là thực tiễn chính trị - quân

sự như: giáo dục, đào tạo ở các nhà trường quân đội, hoạt động bồi dưỡng ở đơn vị

cơ sở; xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, bảo vệ nền tảng tư tưởng củaĐảng, tác động của cuộc cách mạng công nghệ đến lĩnh vực chính trị, tinh thần củaquân nhân, v.v., trong khi đó còn tồn tại những hạn chế, bất cập chưa đáp ứngđược yêu cầu đặt ra Đây là phương pháp tiếp cận có giá trị nhất định đối với luận

án khi xác định và luận giải vấn đề đặt ra đối với phát triển phẩm chất chính trị củachính trị viên hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh đúng góc độ ngành chủ nghĩaduy vật biện chứng và duy vật lịch sử

Về giải pháp, các công trình được tổng quan đã đề xuất và luận giải nhiều

giải pháp, biện pháp nhằm phát huy, nâng cao, phát triển, v.v., chất lượng, phẩmchất, năng lực, phương pháp tác phong công tác của chính uỷ, chính trị viên theo

tư tưởng Hồ Chí Minh Các giải pháp được luận giải mang tính thống nhất, đồng

bộ giữa vị trí, vai trò và biện pháp thực hiện từng giải pháp Cách thức các côngtrình xác định các giải pháp trên cơ sở yêu cầu, vấn đề đặt ra, nhân tố tác độnghoặc quy định đã được luận giải trước đó nhằm tác động vào các yếu tố cấu thànhlàm biến đổi theo mục đích công trình xác định Các giải pháp được luận giải kháphong phú, đa dạng từ nhiều cách tiếp cận khác nhau và đều đề cập đến chất lượnggiáo dục, đào tạo ở các nhà trường quân đội; các hình thức và nội dung bồi dưỡng,rèn luyện ở đơn vị cơ sở; chất lượng học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phongcách Hồ Chí Minh ở đơn vị; vai trò, trách nhiệm của các chủ thể; môi trường côngtác, môi trường văn hoá quân sự, môi trường chính trị; vai trò của nhân tố chủ quan;rèn luyện trong hoạt động thực tiễn công tác, v.v Đó là những giải pháp, biện pháp

có giá trị quan trọng để đề tài luận án có thể tham khảo, kế thừa để xác định nhữnggiải pháp, biện pháp vừa mang tính phổ quát, vừa mang tính đặc thù để phát triểnphẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện naytheo tư tưởng Hồ Chí Minh

Như vậy, tiếp cận phát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên theo tưtưởng Hồ Chí Minh từ góc độ ngành chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch

sử chưa có công trình nào bàn đến toàn diện, sâu sắc và có hệ thống Do vậy, gợi

mở cho luận án một số vấn đề mới cần tập trung nghiên cứu làm sáng tỏ từ góc độngành chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử

1.2.2 Những vấn đề luận án tập trung nghiên cứu

Về lý luận, tiếp cận từ góc độ ngành chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy

vật lịch sử, kế thừa và phát triển giá trị về mặt lý luận của các công trình được tổngquan, luận án tập trung làm rõ phẩm chất chính trị, phẩm chất chính trị của chínhtrị viên, luận giải tư tưởng Hồ Chí Minh về phẩm chất chính trị của chính trị viên

và phẩm chất chính trị của chính trị viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh Trên cơ sở

đó, luận án tập trung xây dựng và luận giải quan niệm phát triển phẩm chất chínhtrị của chính trị viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh trên một số nội dung như mụcđích phát triển, chủ thể phát triển, nội dung phát triển, phương thức phát triểnphẩm chất chính trị của chính trị viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh từ góc độ ngànhduy vật biện chứng và duy vật lịch sử Luận án còn tập trung khái quát và luận giảinhân tố cơ bản quy định phát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên theo tư

tưởng Hồ Chí Minh, đó là: chất lượng giáo dục, đào tạo ở nhà trường và bồidưỡng, rèn luyện phẩm chất chính trị của chính trị viên ở đơn vị cơ sở trong Quânđội nhân dân Việt Nam; Môi trường chính trị ở đơn vị cơ sở trong Quân đội nhândân Việt Nam và nhân tố chủ quan của chính trị viên Từng nhân tố luận án tậptrung làm rõ cơ sở triết học, nội dung và phương thức quy định phát triển phẩmchất chính trị của chín trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam theo tư tưởng

Hồ Chí Minh

Về thực tiễn, luận án tập trung khảo sát, đánh giá thực trạng phẩm chất

chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tưtưởng Hồ Chí Minh và xác định một số vấn đề đặt ra Trong đó, luận án tập trungkhảo sát, đánh giá ưu điểm, hạn chế về nhận thức chính trị, niềm tin chính trị, thái

độ chính trị, ý chí quyết tâm và hành vi chính trị của chính trị viên theo tư tưởng

Hồ Chí Minh; làm rõ nguyên nhân ưu điểm, hạn chế chủ yếu gắn với giáo dục, đàotạo ở nhà trường quân đội và bồi dưỡng, rèn luyện ở đơn vị, môi trường chính trị ởđơn vị cơ sở và nhân tố chủ quan của chính trị viên Từ thực trạng, luận án tậptrung xác định một số vấn đề đặt ra đối với phát triển phẩm chất chính trị củachính trị viên hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh Trong đó, luận án làm rõ vấn

đề đặt ra về chất lượng giáo dục, đào tạo ở nhà trường quân đội và bồi dưỡng, rènluyện phẩm chất chính trị của chính trị viên ở đơn vị cơ sở; vấn đề đặt ra đối vớimôi trường chính trị ở đơn vị cơ sở và vấn đề đặt ra đối với nhân tố chủ quan củachính trị viên

Về giải pháp, luận án tập trung khái quát và làm rõ giải pháp cơ bản nhằm

phát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân ViệtNam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh Trên cơ sở lý luận, thực trạng và nhữngvấn đề đặt ra, luận án tập trung khái quát, làm rõ các nhóm giải pháp cơ bản là:Nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo ở nhà trường và bồi dưỡng, rèn luyện phẩmchất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam ở đơn vị cơ sởhiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh; xây dựng môi trường chính trị ở đơn vị cơ sởthuận lợi để phát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhândân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh và phát huy nhân tố chủ quancủa chính trị viên trong tự phát triển phẩm chất chính trị của họ hiện nay theo tưtưởng Hồ Chí Minh Mỗi giải pháp, luận án làm rõ vị trí vai trò, nội dung và biệnpháp thực hiện cụ thể và khả thi để làm chuyển hoá phẩm chất chính trị của chínhtrị viên hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh lên trình độ mới cao hơn, đáp ứng yêucầu nhiệm vụ được giao

Kết luận chương 1

Đã có nhiều công trình khoa học tiếp cận trực tiếp, gián tiếp và từ nhiều góc

độ khác nhau liên quan đến phát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trongQuân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh Luận án đãtổng quan 33 công trình tiêu biểu liên quan, theo 03 nhóm phù hợp với logic kếtcấu của luận án Các công trình đã tổng quan có giá trị quan trọng về mặt lý luận,thực tiễn và giải pháp đối với đề tài luận án; là cơ sở để đề tài luận án tham khảo,

kế thừa khi xây dựng khung lý luận; xác định phương pháp, nội dung đánh giáthực trạng phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân ViệtNam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh; đề xuất và luận giải giải pháp cơ bảnphát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân ViệtNam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh ở góc độ ngành chủ nghĩa duy vật biệnchứng và duy vật lịch sử Tổng quan các công trình khoa học tiêu biểu liên quanđến đề tài luận án khẳng định, chưa có công trình tiếp cận từ góc độ ngành chủnghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử về phát triển phẩm chất chính trị củachính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ ChíMinh có hệ thống, toàn diện và sâu sắc Do vậy, luận án có tính cấp thiết cả về lýluận và thực tiễn.

Chương 2 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT CHÍNH TRỊ CỦA CHÍNH TRỊ VIÊN TRONG QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM

THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH 2.1 Thực chất phát triển phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam theo tư tưởng Hồ Chí Minh

2.1.1 Quan niệm phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam theo tư tưởng Hồ Chí Minh

* Quan niệm phẩm chất chính trị:

Chủ nghĩa Mác - Lênin luôn coi phẩm chất con người là kết quả của quá

trình phát triển lâu dài về mặt lịch sử - xã hội gắn với hoạt động thực tiễn của conngười; phẩm chất đó được hiện thực hoá trong hoạt động thực tiễn phục vụ chínhmục đích của con người và xã hội Phẩm chất con người là giá trị của con người,thể hiện bản chất trong đời sống hiện thực, là thước đo trình độ phát triển của conngười về mặt xã hội, nhờ đó mà con người trở thành một cá nhân, một nhân cách.Chính trị luôn gắn với giai cấp và đấu tranh giai cấp; là sự phản ánh những quan hệgiữa các giai cấp, quốc gia, dân tộc; là nội dung phương hướng hoạt động của nhànước để duy trì xã hội theo trật tự nhất định theo hướng của giai cấp thống trị

Theo đó, phẩm chất chính trị là tổng hòa những yếu tố nhận thức chính trị, thái độ chính trị, niềm tin chính trị, ý chí quyết tâm chính trị, hành vi chính trị phản ánh phẩm giá về chính trị của một chủ thể gắn với giai cấp, quốc gia xác định trong duy trì, bảo vệ lợi ích và thực hiện mục đích chính trị của giai cấp, quốc gia trong giai đoạn nhất định

Phẩm chất chính trị của con người là tổng hoà nhận thức chính trị, thái độchính trị, niềm tin chính trị, ý chí quyết tâm chính trị và hành vi chính trị; Phẩmchất chính trị của con người là phẩm chất đặc trưng cho sức mạnh tinh thần trongđấu tranh giai cấp, đấu tranh bảo vệ lợi ích giai cấp, quốc gia, dân tộc, là động lực

to lớn chi phối đến ý thức, hành vi của mọi giai cấp; Trong hoạt động quân sự,phẩm chất chính trị phản ánh đặc thù của con người hoạt động trong lĩnh vực đấutranh vũ trang và bản chất giai cấp tổ chức, lãnh đạo và nuôi dưỡng nó

* Quan niệm phẩm chất chính trị của chính trị viên

Vận dụng linh hoạt, sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin về xây dựng quân độikiểu mới, Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam đã chủ trương thiết lập hệthống cán bộ chính trị của Đảng trong Quân đội, tiến hành hoạt động công tácđảng, công tác chính trị trong toàn quân để giữ vững sự lãnh đạo tuyệt đối, trựctiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội Nghị quyết 51-NQ/TW nêu rõ: từ cấpđại đội và tương đương đến cấp tiểu đoàn và tương đương có chính trị viên Họ làngười chủ trì về chính trị, chịu trách nhiệm trước cấp trên và cấp uỷ cấp mình vềtoàn bộ các hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong đơn vị; có tráchnhiệm trực tiếp chỉ đạo, tổ chức tiến hành các nội dung công tác đảng, công tácchính trị theo chức trách, nhiệm vụ; tham gia xây dựng, tổ chức thực hiện các kếhoạch công tác chung của đơn vị

Từ cách tiếp cận trên, có thể quan niệm: Phẩm chất chính trị của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam là tổng hòa những yếu tố về nhận thức chính trị, thái độ chính trị, niềm tin chính trị, ý chí quyết tâm chính trị và hành vi chính trị tạo nên phẩm giá người chủ trì về chính trị ở cấp phân đội đáp ứng yêu cầu thực hiện chức trách, nhiệm vụ trong mỗi giai đoạn lịch sử nhất định.

Một là, phẩm chất chính trị của chính trị viên là sự hòa quyện, thống nhất

biện chứng của nhiều yếu tố tạo nên giá trị về mặt chính trị của người chủ trì vềchính trị ở phân đội

Hai là, phẩm chất chính trị của chính trị viên phản ánh sức mạnh chính trị

-tinh thần của cán bộ chính trị của Đảng hoạt động trong lĩnh vực quân sự và đượcchuyển hoá thành những hành vi cụ thể tạo nên đặc trưng của chính trị viên trongthực hiện nhiệm vụ với bộ đội, Nhân dân và quân địch

Ba là, phẩm chất chính trị của chính trị viên giữ vai trò chủ đạo và là một

trong những phẩm chất tạo nên nhân cách và giá trị của chính trị viên

* Quan niệm tư tưởng Hồ Chí Minh về phẩm chất chính trị của chính trị viên

Tư tưởng Hồ Chí Minh về phẩm chất chính trị của chính trị viên là hệ thống quan điểm cơ bản, toàn diện phản ánh sự thống nhất biện chứng giữa các yếu tố nhận thức chính trị, thái độ chính trị, niềm tin chính trị, ý chí quyết tâm chính trị

và hành vi chính trị tạo thành phẩm giá của chính trị viên được chuyển hoá vào hoạt động thực tiễn đáp ứng chức trách, nhiệm

vụ được giao trong điều kiện nhất định.

Quan niệm trên cho thấy:

Một là, phẩm chất chính trị của chính trị viên trong tư tưởng Hồ Chí Minh

được cấu thành bởi tổng hoà các yếu tố nhận thức chính trị, thái độ chính trị, niềmtin chính trị, ý chí quyết tâm chính trị và hành vi chính trị tạo nên phẩm giá của họ

Hai là, con đường hình thành phẩm chất chính trị của chính trị viên trong tư

tưởng Hồ Chí Minh, thông qua giáo dục, đào tạo, tự giáo dục, tự đào tạo trong hoạtđộng thực tiễn