Nhận thức được tình hình và nhằm hỗ trợ cho các doanh nghiệp có thể tuân thủ đúng các quy định Thuế nói chung và phòng tránh rủi ro về pháp lý, tài chính, công ty TNHH Deloitte Việt Nam
S Ự CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Thuế, đặc biệt là thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), đóng vai trò quan trọng trong ngân sách Nhà nước và là công cụ điều chỉnh kinh tế vĩ mô theo Luật quản lý thuế 78/2006QH11 Nguồn thu này cho phép Chính phủ đầu tư vào hạ tầng công cộng, thực hiện các chính sách phúc lợi và thúc đẩy công bằng xã hội.
Từ khi Thủ tướng Chính phủ phát động tinh thần quốc gia khởi nghiệp vào năm 2016, số lượng doanh nghiệp mới ở Việt Nam đã gia tăng nhanh chóng Các doanh nghiệp hiện tại cũng đang tìm cách mở rộng và phát triển Tuy nhiên, cả doanh nghiệp mới và doanh nghiệp đang phát triển đều đối mặt với nhiều khó khăn trong việc tuân thủ quy định về thuế và pháp luật Việt Nam Những khó khăn này xuất phát từ cả nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan, như việc một số người nước ngoài và người khởi nghiệp chưa nắm rõ các quy định về thuế thu nhập doanh nghiệp, trong khi ngay cả những người có kinh nghiệm cũng gặp khó khăn do sự thay đổi thường xuyên của các văn bản luật thuế tại Việt Nam.
Công ty TNHH Deloitte Việt Nam đã cung cấp dịch vụ Tư vấn Thuế trong hơn 20 năm, giúp doanh nghiệp tuân thủ quy định thuế và giảm thiểu rủi ro pháp lý, tài chính Với danh mục khách hàng đa dạng về kích cỡ và ngành nghề, Deloitte cam kết củng cố kiến thức về thuế và kế toán cho các doanh nghiệp Đề tài nghiên cứu của tôi tập trung vào quy trình cung cấp dịch vụ thuế TNDN tại Deloitte, nhằm nâng cao hiểu biết lý thuyết đã học trên lớp.
M ỤC TIÊU ĐỀ TÀI
Bài viết này tìm hiểu quy trình tư vấn thuế TNDN của công ty TNHH Deloitte Việt Nam, được minh họa qua số liệu cụ thể từ khách hàng là công ty AKZ Việt Nam Đồng thời, dựa trên các căn cứ pháp lý liên quan đến quy định về thuế TNDN, bài viết cũng đưa ra nhận xét về việc tuân thủ pháp luật thuế trong quá trình tư vấn tại công ty TNHH AKZ Việt Nam.
P HƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
Bài viết này sử dụng phương pháp quan sát và phỏng vấn để phân tích quy trình tư vấn thuế tại Công ty TNHH Deloitte Việt Nam, đồng thời đánh giá những thuận lợi và khó khăn trong quy trình này Ngoài ra, nghiên cứu cũng đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình tư vấn thuế Dữ liệu minh họa được thu thập từ nguồn thứ cấp có sẵn tại công ty.
P HẠM VI VÀ HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI
Đề tài này được thực hiện cho một khách hàng cụ thể của Công ty TNHH Deloitte Việt Nam, với một số thông tin đã được điều chỉnh để đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo mật và đạo đức của công ty Các thông tin thay đổi bao gồm tên doanh nghiệp và số liệu liên quan Trong quá trình thực hiện kế hoạch tư vấn thuế, tác giả chỉ có thể trình bày chi tiết các công việc mà mình phụ trách, như được minh họa trong Hình 5, trang 15, trong khi các kết quả của các phần hành khác sẽ được tóm tắt trong báo cáo công việc.
B Ố CỤC ĐỀ TÀI
Bài báo cáo có kết cấu gồm 3 phần như sau:
Chương 1: Giới thiệu tổng quát về công ty TNHH Deloitte Việt Nam và khách hàng nhận dịch vụ tư vấn thuế TNDN AKZ Việt Nam
Chương 2: Quy trình tư vấn thuế TNDN của công ty TNHH Deloitte Việt Nam cho khách hàng là công ty TNHH AKZ Việt Nam
Chương 3: Nhận xét, đánh giá và kiến nghị giải pháp nhằm cải thiện quy trình tư vấn thuế TNDN của công ty TNHH Deloitte Việt Nam.
GIỚI THIỆU TỔNG QUÁT VỀ CÔNG TY TNHH DELOITTE VIỆT NAM VÀ KHÁCH HÀNG NHẬN DỊCH VỤ TƯ VẤN THUẾ THU NHẬP
G IỚI THIỆU TỔNG QUÁT VỀ CÔNG TY TNHH D ELOITTE V IỆT N AM
1.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của công ty TNHH Deloitte Việt Nam 1.1.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của công ty
Deloitte Việt Nam, công ty kiểm toán đầu tiên trên thị trường kiểm toán độc lập, đã có sự phát triển mạnh mẽ cùng với sự hình thành của ngành kiểm toán độc lập và tư vấn thuế tại Việt Nam.
Công ty Kiểm toán Việt Nam (VACO) được thành lập vào năm 1991 theo Quyết định số 165TC/QĐ/TCCB của Bộ trưởng Bộ Tài chính Đến năm 2003, VACO chuyển đổi thành công ty TNHH một thành viên theo quyết định số 1927/QĐ-BTC Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của công ty mang số 0104000112, được cấp vào ngày 19 tháng 01 năm 2004.
2004 do Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội cấp
VACO là công ty kiểm toán hàng đầu tại Việt Nam, cung cấp dịch vụ chuyên ngành cho nhiều khách hàng lớn từ các lĩnh vực kinh tế khác nhau, bao gồm doanh nghiệp liên doanh, doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp nhà nước và các dự án quốc tế Năm 1992, VACO ký kết hợp tác đầu tiên với Deloitte Touche Tohmatsu Limited, và vào tháng 4 năm 1994, liên doanh VACO – Deloitte Touche Tohmatsu chính thức được thành lập Sự kiện này đánh dấu bước tiến quan trọng trong ngành kiểm toán độc lập và tư vấn thuế tại Việt Nam, khi VACO, đại diện cho phòng dịch vụ quốc tế (ISD), được công nhận là thành viên của Deloitte Touche Tohmatsu vào ngày 01 tháng 10.
VACO trong những năm sau đó luôn duy trì vị thế là công ty kiểm toán đầu tiên và lớn nhất Việt Nam
Năm 2007, Việt Nam cam kết với WTO về dịch vụ tài chính trong ngành kiểm toán, dẫn đến việc các công ty kiểm toán nhà nước chuyển đổi sở hữu thành doanh nghiệp không có vốn nhà nước Quá trình chuyển đổi của VACO đã được chuẩn bị từ năm 2002, sau khi Hiệp định được ký kết.
Tháng 5 năm 2007, VACO đã trở thành công ty đầu tiên tại Việt Nam chuyển đổi thành công sở hữu, ngay sau đó áp dụng mô hình quản lý mới là Công ty TNHH nhiều thành viên không có sở hữu Nhà nước Công ty cũng gia nhập mạng lưới toàn cầu của Deloitte và chính thức hoạt động dưới thương hiệu Deloitte Việt Nam, theo Giấy chứng nhận Đăng ký kinh doanh số.
Vào ngày 18/10/2007, Sở Kế hoạch và Đầu tư Thành phố Hà Nội đã cấp giấy chứng nhận số 0102030181, chính thức cho phép Công ty Kiểm toán Việt Nam TNHH đổi tên thành Công ty TNHH Deloitte Việt Nam, có hiệu lực từ ngày 01/11/2007.
1.1.1.2 Chức năng, nhiệm vụ của công ty
Deloitte Việt Nam cung cấp đa dạng dịch vụ nhằm tạo ra một môi trường cạnh tranh lành mạnh và đáng tin cậy, bao gồm các giải pháp tư vấn và hỗ trợ doanh nghiệp.
- Dịch vụ Tư vấn Quản trị Rủi ro Doanh nghiệp – ERS;
- Dịch vụ Tư vấn Quản trị Kinh doanh;
- Dịch vụ Tư vấn Tài chính – FAS;
- Dịch vụ Tư vấn Thuế;
Trong đó 4 dịch vụ cuối trong danh sách kể trên là nhóm lĩnh vực kinh doanh chính của Deloitte Việt Nam trong các năm qua
1.1.2 Đặc điểm tổ chức cung cấp dịch vụ tư vấn thuế, quản lý tại công ty công ty TNHH Deloitte Việt Nam
1.1.2.1 Đặc điểm tổ chức cung cấp dịch vụ tư vấn thuế cho khách hàng
Giải pháp thuế là mối quan tâm hàng đầu của doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh thị trường Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, với các quy định và chính sách thuế liên tục được cải tiến.
Nhóm tư vấn thuế của Deloitte Việt Nam bao gồm các chuyên gia am hiểu sâu sắc về chế độ thuế trong nước và có mối quan hệ chặt chẽ với các cơ quan chức năng Đội ngũ này còn được hỗ trợ bởi các chuyên gia tư vấn thuế quốc tế giàu kinh nghiệm, giúp cung cấp cho khách hàng các giải pháp thuế toàn cầu hiệu quả.
Từ việc tuân thủ cho đến hoạch định thuế, Deloitte Việt Nam xây dựng chiến lược thuế nhằm hỗ trợ khách hàng đạt được các mục tiêu kinh doanh
1.1.2.2 Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý của công ty
Hình 1: Bộ máy quản lý của Công ty TNHH Deloitte Việt Nam
Chủ tịch công ty là người lãnh đạo cao nhất, nắm giữ quyền quyết định toàn diện về các chiến lược hoạt động của doanh nghiệp và chịu trách nhiệm chính đối với mọi vấn đề liên quan đến công ty.
- Đội ngũ chuyên gia nước ngoài: Thực hiện sự hỗ trợ về mặt nghiệp vụ đối với các phòng ban và các hợp đồng của công ty
Ban giám đốc có trách nhiệm xây dựng các định hướng chung như chiến lược kinh doanh và chính sách tuyển dụng, đồng thời giám đốc là đại diện toàn quyền của công ty và chịu trách nhiệm trước hãng Deloitte Touche Tohmatsu về mọi hoạt động của công ty Giám đốc có quyền điều hành và quyết định mọi hoạt động của công ty cũng như các văn phòng đại diện Phó giám đốc phụ trách soát xét kỹ thuật và nghiên cứu khoa học tại các bộ phận, hỗ trợ giám đốc trong một số lĩnh vực và chịu trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ được giám đốc ủy quyền.
Các phòng nghiệp vụ bao gồm phòng nghiệp vụ trong nước, chuyên kiểm toán báo cáo tài chính của các doanh nghiệp Nhà nước, và phòng nghiệp vụ quốc tế, thực hiện kiểm toán cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài cũng như các dự án quốc tế.
Chủ tịch công ty Đội ngũ chuyên gia nước ngoài Ban giám đốc
Phòng dịch vụ trong nước
Phòng dịch vụ quốc tế
Phòng IT và dịch vụ quản lý rủi ro
Phòng tư vấn tài chính và giải pháp
Phòng quản trị nhân sự và phòng IT đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ khách hàng với các phần mềm, đánh giá và quản lý rủi ro Họ giúp tăng cường độ tin cậy của hệ thống và cải thiện quy trình sản xuất kinh doanh trong doanh nghiệp.
Các phòng tư vấn bao gồm: Phòng tư vấn tài chính và giải pháp, chuyên cung cấp dịch vụ tư vấn tài chính, giải pháp quản lý, kế toán và hỗ trợ dự án Phòng tư vấn thuế tập trung vào việc giải quyết thắc mắc về thuế và tư vấn các vấn đề pháp luật thuế cho khách hàng.
Khối hành chính bao gồm các phòng ban với chức năng cụ thể: Phòng kế toán chịu trách nhiệm thu thập, xử lý và cung cấp thông tin về tài sản cũng như các hoạt động kinh tế, tài chính trong quá trình kinh doanh, phục vụ cho công tác quản lý và tín dụng Phòng hành chính quản lý hồ sơ nhân sự, lưu trữ văn thư, giải quyết thủ tục hành chính và cập nhật thông tin, văn bản mới Trong khi đó, Phòng nhân sự theo dõi và phân công lao động, đồng thời sắp xếp điều kiện cho nhân viên khi đi công tác.
G IỚI THIỆU TỔNG QUÁT VỀ DOANH NGHIỆP ĐƯỢC CUNG CẤP DỊCH VỤ TƯ VẤN THUẾ - CÔNG TY TNHH AKZ V IỆT N AM
1.2.1 Quá trình hình thành và phát triển của công ty
1.2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của công ty
AKZ là công ty hàng đầu thế giới trong lĩnh vực sơn và chất phủ, cung cấp sản phẩm và nguyên liệu thiết yếu nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống hàng ngày Với khoảng 45.000 nhân viên tại 80 quốc gia và các thương hiệu nổi tiếng như Dulux, Sikkens, và International, AKZ cam kết đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng thông qua các sản phẩm sáng tạo và công nghệ bền vững Trụ sở tại Amsterdam, Hà Lan, công ty không ngừng phát triển các giải pháp bảo vệ và màu sắc cho các ngành công nghiệp, đồng thời hướng tới việc tạo ra một thế giới an toàn và đầy màu sắc, góp phần cải thiện cuộc sống của mọi người.
Công ty sơn AKZ Việt Nam đã không ngừng phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực sơn trang trí và hiện đang dẫn đầu trong ngành công nghiệp sơn trang trí tại Việt Nam Với giấy phép thành lập hợp pháp, AKZ cam kết cung cấp sản phẩm chất lượng cao và dịch vụ tốt nhất cho khách hàng.
Công ty được cấp mã số 462043000572 vào ngày 26/08/2009 và chính thức hoạt động từ ngày 01/06/2007, với ông Philip John Gillett là đại diện pháp luật Nhà xưởng của công ty tọa lạc tại Lô E-1-CN, KCN Mỹ Phước 2, Thị xã Bến Cát, Tỉnh Bình Dương.
Trong suốt 11 năm phát triển, hai dòng sản phẩm sơn DULUX và Maxilite của AKZ đã khẳng định vị thế hàng đầu trong phân khúc sơn tại Việt Nam Cả hai sản phẩm đều là những sản phẩm đầu tiên đạt tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia về sơn tường, được chứng nhận bởi QUATEST3 Đặc biệt, Dulux đã được người tiêu dùng bình chọn là thương hiệu sơn tin cậy nhất trong 5 năm liên tiếp từ 2009 đến 2013 và là một trong số ít thương hiệu Việt Nam nhận chứng nhận “Nhãn hiệu xanh” từ Hội đồng Môi trường Singapore Vào ngày 13/10/2013, Dulux cũng được trao chứng nhận “Thương hiệu thân thiện với Môi trường” bởi Hiệp hội Công nghiệp & Môi trường Việt Nam.
1.2.1.2 Chức năng, nhiệm vụ của công ty
AKZ, với sự hợp tác chặt chẽ cùng các đối tác trong ngành và đội ngũ chuyên gia dày dạn kinh nghiệm, mang đến cho khách hàng những giải pháp toàn diện và chuyên nghiệp Điều này giúp các dự án được hoàn thành nhanh chóng và suôn sẻ Các dịch vụ mà AKZ Việt Nam cung cấp bao gồm:
Dịch vụ tư vấn phối màu chuyên cung cấp các bản phối màu chất lượng cao với nhiều nhóm màu đa dạng, giúp đảm bảo thiết kế kiến trúc và nội thất phù hợp với màu sơn Điều này không chỉ tạo sự hài hòa cho không gian mà còn hỗ trợ nhận diện thương hiệu hiệu quả cho doanh nghiệp.
Đội ngũ giám sát tại công trình cung cấp dịch vụ tư vấn và hỗ trợ kỹ thuật nhằm tối ưu hóa hiệu quả sơn và đảm bảo độ bền lâu dài Họ thực hiện chẩn đoán bề mặt, hướng dẫn quy trình pha trộn và thi công sơn, đồng thời tư vấn kỹ thuật cho từng vị trí cụ thể và lưu trữ hồ sơ sử dụng sản phẩm.
Đề xuất các giải pháp sơn và chất phủ bao gồm việc sáng tạo màu sắc, phát triển sản phẩm và nâng cao chất lượng dịch vụ Mục tiêu là đáp ứng nhu cầu chuyên nghiệp của khách hàng, hướng đến sự hoàn hảo trong từng sản phẩm.
1.2.2 Đặc điểm bổ máy tổ chức của khách hàng nhận cung cấp dịch vụ tư vấn thuế
Hình 2: Bộ máy tổ chức của Công ty TNHH AKZ
Công ty TNHH AKZ hoạt động chủ yếu trong ba lĩnh vực: Sơn trang trí, Sơn hiệu năng và Hóa chất đặc biệt, được tổ chức thành các phòng kinh doanh Các phòng kinh doanh này được quản lý trực tiếp bởi Vùng thương mại, cùng với sự giám sát từ Ban quản trị và Ủy ban điều hành Cổ đông giữ quyền kiểm soát toàn bộ công ty và chi phối hoạt động của Ban kiểm sát.
Ban quản trị/Ủy ban điều hành
Các phòng ban chức năng khác
Vùng thương mại Sơn trang trí
Kinh doanh Sơn trang trí
Vùng thương mại Sơn hiệu năng
Kinh doanh Sơn hiệu năng
Vùng thương mại Hóa chất đặc biệtKinh doanh Hóa chất đặc biệt
QUY TRÌNH TƯ VẤN THUẾ TNDN CỦA CÔNG TY DELOITTE VIỆT NAM CHO CÔNG TY TNHH AKZ VIỆT NAM
C ĂN CỨ PHÁP LÝ
2.1.1 Văn bản thuế (theo thứ tự thời gian)
Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp số 14/2008/QH12 ngày 03/06/2008; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp số 32/2013/QH13 ngày 19 tháng 6 năm 2013;
Luật Quản lý thuế 2006 và Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý thuế 2013; Luật Quản lý thuế hợp nhất số 03/VBHN-VPQH 2016;
Thông tư 151/2014/TT-BTC được ban hành nhằm hướng dẫn thi hành Nghị định số 91/2014/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 01 tháng 10 năm 2014, liên quan đến việc sửa đổi, bổ sung một số điều trong các Nghị định quy định về thuế Việc ban hành thông tư này vào ngày 10/10/2014 nhằm đảm bảo việc thực hiện các quy định thuế một cách đồng bộ và hiệu quả.
Thông tư 119/2014/TT-BTC, ban hành ngày 25/08/2014, đã sửa đổi và bổ sung một số điều của các thông tư trước đó, bao gồm Thông tư số 156/2013/TT-BTC, Thông tư số 111/2013/TT-BTC, Thông tư số 219/2013/TT-BTC, Thông tư số 08/2013/TT-BTC, Thông tư số 85/2011/TT-BTC, Thông tư số 39/2014/TT-BTC và Thông tư số 78/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính Mục tiêu của các sửa đổi này là cải cách và đơn giản hóa các thủ tục hành chính liên quan đến thuế.
Thông tư 96/2015/TT-BTC hướng dẫn về thuế thu nhập doanh nghiệp theo Nghị định số 12/2015/NĐ-CP ngày 12/2/2015 của Chính phủ Thông tư này quy định chi tiết việc thi hành luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật về thuế, cũng như sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định và thông tư trước đó, bao gồm thông tư số 78/2014/TT-BTC, thông tư số 119/2014/TT-BTC và thông tư số 151/2014/TT-BTC, được ban hành bởi Bộ Tài chính vào ngày 22/06/2015.
Thông tư 26/2015/TT-BTC hướng dẫn về thuế giá trị gia tăng và quản lý thuế theo Nghị định số 12/2015/NĐ-CP ngày 12 tháng 2 năm 2015, quy định chi tiết thi hành luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật về thuế Thông tư cũng điều chỉnh một số quy định trong Nghị định và Thông tư số 39/2014/TT-BTC ngày 31/3/2014 của Bộ Tài Chính liên quan đến hóa đơn bán hàng hóa và cung ứng dịch vụ.
Thông tư 78/2014/TT-BTC và Thông tư 11/VBHN-BTC đều hướng dẫn thi hành Nghị định số 218/2013/NĐ-CP, quy định về luật thuế thu nhập doanh nghiệp, được ban hành vào ngày 26/12/2013 Ngoài ra, Thông tư 14/VBHN-BTC hợp nhất các thông tư hướng dẫn thi hành Luật quản lý thuế, nhằm tạo sự đồng bộ và dễ hiểu trong việc áp dụng các quy định thuế tại Việt Nam.
2.1.2 Văn bản kế toán và văn bản khác
Các quy định về kế toán doanh thu, chi phí, lập dự phòng và tài sản cố định được quy định rõ ràng trong Chế độ kế toán theo Thông tư 200/2014/TT-BTC Thông tư này hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện việc ghi nhận doanh thu và chi phí một cách chính xác, đồng thời yêu cầu lập dự phòng cho các khoản rủi ro tài chính Ngoài ra, các quy định cũng đề cập đến việc quản lý tài sản cố định, đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ các chuẩn mực kế toán hiện hành.
Thông tư 45/2013/TT-BTC hướng dẫn chế độ quản lý, sử dụng và trích khấu hao tài sản cố định;
Thông tư 228/2009/TT-BTC quy định hướng dẫn về việc trích lập và sử dụng các khoản dự phòng cho giảm giá hàng tồn kho, tổn thất từ các khoản đầu tư tài chính, nợ phải thu khó đòi, cũng như bảo hành sản phẩm, hàng hóa và công trình xây lắp trong doanh nghiệp.
G IỚI THIỆU QUY TRÌNH TƯ VẤN THUẾ TẠI CÔNG TY TNHH D ELOITTE V IỆT N AM
Mục đích của tư vấn tình trạng thuế doanh nghiệp là kiểm tra sự tuân thủ pháp luật thuế và tình hình kê khai, nộp thuế Quá trình này giúp doanh nghiệp hiểu rõ nghĩa vụ thuế của mình, kịp thời phát hiện và sửa chữa sai sót, từ đó tránh được việc bị phạt thuế.
Hình 3: Khái quát quy trình tư vấn thuế tại Deloitte Việt Nam
Việc tìm hiểu khách hàng là một yếu tố quan trọng trong việc đánh giá rủi ro khi chấp nhận hợp đồng tư vấn thuế Doanh nghiệp cần xem xét liệu việc chấp nhận khách hàng có thể làm tăng rủi ro cho hoạt động kinh doanh và uy tín của công ty hay không Điều này đặc biệt cần thiết khi khách hàng có thể liên quan đến các hoạt động phi pháp như rửa tiền.
Để đảm bảo hiệu quả trong công tác tư vấn thuế, quy trình bao gồm việc tìm hiểu khách hàng, lập kế hoạch, thực hiện kế hoạch và hoàn tất cùng với việc gửi báo cáo Bước đánh giá rủi ro được thực hiện bởi các chuyên gia có kinh nghiệm như giám đốc tư vấn thuế, phân loại rủi ro thành các mức thấp, trung bình và cao Dựa trên từng mức độ rủi ro, Deloitte Việt Nam sẽ thiết lập kế hoạch và thực hiện công việc tư vấn thuế một cách phù hợp.
Sau khi tìm hiểu khách hàng, một nhóm tư vấn thuế được thành lập dựa trên yêu cầu công việc, với giám đốc tư vấn thuế quyết định số lượng và chuyên môn của các thành viên Nhóm thường bao gồm một thành viên điều hành hoặc giám đốc, một trưởng hoặc phó phòng tư vấn thuế, một chuyên viên tư vấn thuế cấp cao và hai chuyên viên tư vấn thuế Công việc được giám đốc hoặc phó phòng vạch ra trước khi bắt đầu, và chuyên viên tư vấn thuế cấp cao phân công nhiệm vụ cũng như mục tiêu cho từng phần hành trong buổi họp đầu tiên (Kick-off meeting) Sau khi hoàn tất, toàn bộ giấy tờ sẽ được nộp cho phó phòng để quản lý.
Sau khi thành lập nhóm tư vấn và lập kế hoạch việc làm, nhóm tư vấn thuế bắt đầu thực hiện kế hoạch tư vấn thuế Đầu tiên, danh sách tài liệu cần thiết sẽ được gửi đến khách hàng Đối với khách hàng lâu năm, các giấy tờ quan trọng như Giấy phép thành lập doanh nghiệp, Hợp đồng lao động và Thỏa ước lao động tập thể sẽ được lưu trữ tại công ty, trừ khi có sự thay đổi trong năm tư vấn Ngược lại, các sổ sách kế toán như sổ cái và sổ chi tiết luôn được thu thập hàng năm và lưu trữ cẩn thận.
Hồ sơ tư vấn thuế hàng năm được thực hiện bởi chuyên viên tư vấn thuế cấp cao, người sẽ phân tích các số liệu và tài liệu để phát hiện các vấn đề thuế tiềm tàng Nhóm tư vấn thuế thường làm việc từ 3-5 ngày tại công ty khách hàng để thu thập thêm bằng chứng và thực hiện các thủ tục cần thiết như lấy mẫu, phỏng vấn và quan sát, nhằm hiểu rõ bản chất doanh nghiệp và cách thức hạch toán Sau khi thu thập thông tin, các phần hành có rủi ro cao về thuế sẽ được báo cáo cho phó phòng tư vấn thuế để xin ý kiến, trước khi được chuyển lại cho chuyên viên tư vấn thuế nhằm tìm ra giải pháp phù hợp với pháp luật thuế tại Việt Nam, đồng thời mang lại lợi ích cho khách hàng.
Sau khi hoàn thành các phần hành riêng lẻ, chuyên viên tư vấn thuế cấp cao sẽ kiểm tra lại tính chất và tính toán số liệu trước khi tổng hợp và viết báo cáo (Memorandum) Toàn bộ tài liệu sẽ được gửi cho phó phòng tư vấn thuế, người sẽ tiến hành xem xét thông tin một cách cẩn trọng trước khi trình báo cáo cho trưởng phòng hoặc thành viên điều hành ký và gửi cho khách hàng.
M INH HỌA QUY TRÌNH CUNG CẤP DỊCH VỤ TƯ VẤN THUẾ TNDN CỦA CÔNG TY
2.3.1 Giới thiệu chung về công ty TNHH AKZ Việt Nam
Công ty sơn AKZ Việt Nam là một trong những doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực sơn trang trí tại Việt Nam, với giấy phép thành lập chính thức.
Công ty AKZ Việt Nam, với mã số thuế 462043000572, được thành lập vào ngày 26/08/2009 và chính thức hoạt động từ ngày 01/06/2007, do ông Philip John Gillett làm đại diện pháp luật Trụ sở chính của công ty đặt tại Lô E-1-CN, KCN Mỹ Phước 2, Thị xã Bến Cát, Tỉnh Bình Dương Từ năm 2015 đến nay, AKZ Việt Nam đã hợp tác với công ty TNHH Deloitte Việt Nam để sử dụng dịch vụ tư vấn thuế.
Quá trình hình thành, các dịch vụ của AKZ Việt Nam cũng như cơ cấu công ty đã được trình bày cụ thể ở Chương 1
2.3.2 Giai đoạn tìm hiểu khách hàng Đánh giá khả năng chấp nhận khách hàng
Để tiến hành tư vấn thuế hiệu quả, cần thu thập thông tin sơ bộ về khách hàng như loại hình doanh nghiệp, lĩnh vực hoạt động, hình thức sở hữu và tổ chức bộ máy quản lý Việc kiểm tra tính độc lập đối với khách hàng tiềm năng là điều kiện cần thiết nhằm đảm bảo mục tiêu tư vấn được thực hiện Tính độc lập yêu cầu nhân viên tư vấn phải trung thực và có trách nhiệm với kết quả tư vấn, không bị ràng buộc khi tiếp xúc với tài liệu và báo cáo của doanh nghiệp Trong suốt quá trình tư vấn, chuyên viên phải duy trì sự độc lập, không bị ảnh hưởng bởi lợi ích vật chất hay tinh thần, đảm bảo tính khách quan và chuyên nghiệp Tất cả các câu hỏi liên quan đến tình hình kinh doanh và xử lý kế toán cần được trả lời đầy đủ, và chuyên viên phải có quyền thu thập các bằng chứng cần thiết mà không bị hạn chế.
Các giấy tờ làm việc cần có ở giai đoạn này bao gồm:
– Mẫu giấy làm việc về khảo sát và đánh giá khách hàng tiềm năng;
Bảng câu hỏi đánh giá tính độc lập của Công ty tư vấn thuế được thiết kế bởi hệ thống của Deloitte Toàn cầu, nhằm phục vụ cho từng loại hình khách hàng cụ thể.
Để đưa ra đề xuất tư vấn thuế và ước tính phí dịch vụ, cần cung cấp các thông tin và tài liệu cần thiết Mức độ đáp ứng của khách hàng có thể ảnh hưởng đến chương trình tư vấn thuế, và trưởng nhóm tư vấn thuế có thể điều chỉnh các kết luận tư vấn dựa trên thông tin nhận được.
Một hạn chế của bài báo cáo này là việc thu thập các giấy tờ liên quan tới việc đánh giá khả năng chấp nhận khách hàng bị giới hạn Điều này là do các giấy tờ đánh giá khách hàng được bảo quản nghiêm ngặt bởi thành viên điều hành và ban giám đốc, và việc tiết lộ chúng có thể vi phạm nội quy công ty Do đó, tác giả chỉ có thể minh họa mẫu giấy làm việc về khảo sát và đánh giá khách hàng tiềm năng và bảng câu hỏi đánh giá tính độc lập.
Thoả thuận cung cấp dịch vụ
Khi nhận được yêu cầu cung cấp dịch vụ, Công ty sẽ gửi bản chào hàng đến khách hàng, trong đó giới thiệu về Công ty, lĩnh vực kinh doanh và tóm tắt hoạt động trong thời gian qua Đặc biệt, bản chào hàng sẽ nêu rõ nội dung tư vấn thuế và phí dịch vụ tư vấn thuế, kèm theo hồ sơ pháp lý (Phụ lục 2) Chi tiết về tư vấn thuế và phí dịch vụ sẽ được làm rõ hơn trong Hợp đồng tư vấn thuế.
Sau khi chấp nhận khách hàng, Công ty và khách hàng sẽ ký kết Hợp đồng tư vấn thuế, một văn bản pháp lý được bảo mật nghiêm ngặt Do đó, nội dung hợp đồng cụ thể với AKZ Việt Nam sẽ không được phép tiết lộ ra bên ngoài, theo quy định tại Phụ lục số 3.
Để chuẩn bị cho cuộc tư vấn thuế hiệu quả, công ty sẽ cung cấp mẫu bảng kê các tài liệu quan trọng mà khách hàng cần cung cấp Bảng kê này sẽ bao gồm các tài liệu liên quan đến kế toán và các thông tin tài chính khác, nhằm đảm bảo quá trình làm việc diễn ra thuận lợi.
2.3.3 Giai đoạn lập kế hoạch
Sau khi chấp nhận khách hàng, một nhóm tư vấn thuế sẽ được thành lập bao gồm một thành viên điều hành hoặc giám đốc tư vấn thuế, một trưởng hoặc phó phòng tư vấn thuế, một chuyên viên tư vấn thuế cấp cao và hai chuyên viên tư vấn thuế Chỉ những nhân viên từ chuyên viên tư vấn cấp cao trở xuống sẽ đi công tác tại công ty khách hàng do tính chất bận rộn của thành viên điều hành và giám đốc Họ sẽ theo dõi tiến độ công việc qua e-mail và sắp xếp cuộc họp với khách hàng nếu cần Trưởng nhóm tư vấn thuế thường là trưởng/phó phòng hoặc chuyên viên tư vấn cấp cao, người sẽ làm việc sát sao với nhóm.
Deloitte Việt Nam đã cung cấp dịch vụ tư vấn thuế cho AKZ Việt Nam trong các năm 2015 và 2016 Sau hai năm làm việc, trưởng nhóm tư vấn thuế nhận thấy rằng AKZ Việt Nam đã gặp phải những vấn đề tương tự nhau với mức độ rủi ro khá đồng nhất Do đó, trưởng nhóm quyết định phân chia từng vấn đề cụ thể để đưa ra giải pháp hiệu quả hơn.
Mẫu bảng kê tài liệu được trích từ Giấy tờ làm việc của công ty TNHH Deloitte Việt Nam, sử dụng cho khách hàng là công ty TNHH AKZ Việt Nam.
Trong quá trình phân chia công việc cho việc soát xét thuế TNDN tại AKZ Việt Nam, trưởng nhóm sẽ dựa vào mức độ phức tạp của phần hành, khối lượng công việc và trình độ của từng thành viên để phân công nhiệm vụ cụ thể Dưới đây là bảng phân chia công việc cho từng thành viên trong nhóm.
Hình 5: Bảng phân chia công việc cho nhóm tư vấn thuế (trích từ Giấy tờ làm việc)
Trước khi bắt đầu công tác tại khách hàng, trưởng nhóm tư vấn thuế sẽ tổ chức một buổi họp để cung cấp cho nhóm cái nhìn tổng quan về doanh nghiệp, bao gồm giới thiệu về khách hàng và ngành công nghiệp của họ, cũng như những vấn đề thuế đã gặp phải trong quá khứ Đối với thực tập sinh, trưởng nhóm sẽ hướng dẫn cách thực hiện công việc cụ thể để giúp họ tự tin và nhanh chóng bắt tay vào nhiệm vụ khi tiếp xúc với khách hàng.
2.3.4 Giai đoạn thực hiện kế hoạch
Trưởng nhóm tư vấn thường yêu cầu nhóm chuẩn bị Danh sách Mẫu từ 3-5 ngày trước khi đến công ty khách hàng, giúp trưởng nhóm có thời gian xem xét lại mẫu đã chọn Danh sách Mẫu sẽ được gửi cho khách hàng 1-3 ngày trước ngày công tác, cho phép khách hàng chuẩn bị hồ sơ và chứng từ cần thiết, đảm bảo mọi thứ sẵn sàng vào ngày đầu tiên nhóm tư vấn làm việc Việc này không chỉ giúp công việc diễn ra trôi chảy mà còn tiết kiệm thời gian cho cả hai bên Quy tắc chọn mẫu cho một số phần hành cụ thể sẽ được trình bày chi tiết ở phần sau.
M ỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ HÓA ĐƠN
Hình 14: Bảng điều chỉnh doanh thu và chi phí thuế TNDN (trích từ Giấy tờ làm việc)
Các phần hành ít rủi ro thường được giao cho thực tập sinh, nhưng trong quá trình thực tập, tôi nhận thấy rằng việc kiểm tra tính hợp lệ của hóa đơn là rất quan trọng, đặc biệt khi xử lý các phần hành phức tạp như chi phí Hóa đơn không chỉ là căn cứ pháp lý mà còn là tài liệu được cơ quan Thuế kiểm tra kỹ lưỡng trong các đợt thanh tra Do đó, các hóa đơn mua và bán cần tuân thủ quy định trong thông tư 39/2014/TT-BTC, với các nội dung bắt buộc như tên loại hóa đơn, ký hiệu mẫu số, thông tin người bán và người mua, chi tiết hàng hóa, cũng như chữ ký và thông tin liên quan đến tổ chức in hóa đơn Hóa đơn phải được lập bằng tiếng Việt, và nếu có chữ nước ngoài, phải được ghi rõ ràng theo quy định.
Kiểm tra giá trị trên hóa đơn bao gồm việc xác nhận giá trị bằng chữ và số, với số có thể sử dụng dấu phẩy để tách nhóm và dấu chấm để biểu diễn phần thập phân Ví dụ, hai triệu năm trăm nghìn đồng có thể ghi là 2,500,000 hoặc 2.500.000 Cần đảm bảo phần tiền bằng chữ khớp với giá trị bằng số và đối chiếu với chứng từ ghi sổ cùng sổ sách kế toán của doanh nghiệp Nếu phát hiện sự khác biệt, cần phỏng vấn kế toán để tìm hiểu nguyên nhân và thực hiện điều chỉnh phù hợp.
Nhiều doanh nghiệp thường mắc phải sai sót trong hóa đơn, như ghi sai tên khách hàng, địa chỉ hoặc mã số thuế Theo khoản 7 điều 3 của TT 26/2014/TT-BTC, các quy định liên quan đến việc sửa chữa những lỗi này cần được tuân thủ để đảm bảo tính hợp pháp và chính xác trong hoạt động kinh doanh.
Nếu hóa đơn đã lập có sai sót về tên hoặc địa chỉ của người mua nhưng mã số thuế được ghi đúng, các bên cần lập biên bản điều chỉnh mà không cần lập hóa đơn điều chỉnh Đối với các sai sót khác trên hóa đơn, cần thực hiện theo hướng dẫn tại Điều 20 Thông tư số 39/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính.
Khi doanh nghiệp ghi sai tên hoặc địa chỉ người mua, chỉ cần lập biên bản điều chỉnh, ngay cả khi đã kê khai Tuy nhiên, nếu mã số thuế bị ghi sai, doanh nghiệp cần lập hóa đơn điều chỉnh cùng với biên bản điều chỉnh.
Hợp đồng (HĐ) là tài liệu gốc quan trọng của khách hàng, do đó, việc xem xét hợp đồng cần được thực hiện cẩn thận để tránh tình trạng rách hoặc hư hỏng.
Khi cần photocopy, ưu tiên sử dụng phương pháp photo bằng tay thay vì khay giấy tự động của máy Toàn bộ chứng từ gốc của doanh nghiệp nên được xem xét tại chỗ để tránh rủi ro thất lạc khi mang về công ty.
NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ VÀ KIẾN NGHỊ GIẢI PHÁP, VỀ QUY TRÌNH TƯ VẤN THUẾ TNDN CỦA CÔNG TY TNHH DELOITTE VIỆT
N HẬN XÉT CHUNG VỀ CÔNG TÁC TƯ VẤN THUẾ CỦA DOANH NGHIỆP
Nhân sự của Deloitte Việt Nam có trình độ chuyên môn cao và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định công ty cùng chuẩn mực đạo đức quốc tế Họ nhiệt huyết với nghề và sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm cho thế hệ sau Trước khi bắt đầu thực tập, nhân viên được tham gia các buổi tập huấn về sắc thuế, giúp họ nắm vững kiến thức cơ bản Trong môi trường đa quốc gia, tác giả đã gặp khó khăn về chuyên môn và thủ tục hành chính, nhưng luôn nhận được sự hỗ trợ nhiệt tình từ các thế hệ đi trước.
Trong quá trình làm việc tại Deloitte Việt Nam và Deloitte Đông Nam Á, việc giám sát chặt chẽ các quy trình từ tìm hiểu khách hàng đến gửi báo cáo là rất quan trọng để giảm thiểu rủi ro cho nhóm tư vấn thuế và công ty Việc lựa chọn khách hàng tiềm năng trong môi trường cạnh tranh khốc liệt là một thách thức lớn Nếu ký hợp đồng với khách hàng có rủi ro cao, như vấn đề tài chính hoặc tham gia hoạt động phi pháp, công ty có thể đối mặt với hậu quả nghiêm trọng, bao gồm việc không thu được phí dịch vụ hoặc rắc rối pháp lý cho nhóm tư vấn Do đó, quá trình tìm hiểu khách hàng được thực hiện cẩn thận và thường xuyên bởi các cấp lãnh đạo.
Quy trình làm việc của Deloitte Việt Nam được chuẩn hóa, giúp nhân viên nắm vững các công việc cần thực hiện cho từng khách hàng Mọi kết quả đều được kiểm tra cẩn thận ở nhiều cấp độ để giảm thiểu sai sót, bảo vệ danh tiếng của công ty Khi có thiếu sót, cấp trên sẽ phản hồi để nhân viên hiểu và cải thiện bản thân, từ đó tránh lặp lại lỗi trong tương lai.
Đa số chuyên viên cấp cao phản hồi tích cực về cơ chế đãi ngộ nhân viên, cho thấy rằng một cơ chế tốt giúp đảm bảo sự cân bằng giữa công việc và sở thích cá nhân Điều này không chỉ giúp giải tỏa căng thẳng mà còn gián tiếp nâng cao năng suất, tính chính xác và sự sáng tạo trong mỗi sản phẩm mà nhân viên tạo ra.
Trong suốt quá trình thực tập, tác giả đã tiến hành quan sát và gửi bảng câu hỏi đến các chuyên viên tư vấn cấp cao, từ đó tổng hợp được những hạn chế chính trong công việc.
Áp lực công việc đối với các chuyên viên tư vấn thuế tại Deloitte đang gia tăng do số lượng khách hàng tăng mạnh trong khi nguồn nhân lực có kinh nghiệm lại hạn chế Điều này dẫn đến tình trạng một chuyên viên phải xử lý công việc của nhiều khách hàng cùng lúc, ví dụ như khi một chuyên viên tư vấn thuế cấp cao đang công tác tại khách hàng A thì vẫn phải hoàn thành công việc cho khách hàng B và chuẩn bị dữ liệu cho khách hàng C Với cường độ làm việc cao, đặc biệt trong mùa cao điểm từ tháng 1 đến tháng 3, các chuyên viên thường phải làm việc từ 12 đến 13 giờ mỗi ngày, khiến họ dễ rơi vào tình trạng quá tải và có nguy cơ mắc sai sót.
Việc sử dụng các biểu mẫu và quy trình xác định sẵn trong công việc tư vấn thuế có thể làm giảm tính sáng tạo của chuyên viên, đặc biệt là những thực tập sinh mới Họ thường dựa vào các bản mẫu mà không hiểu rõ bản chất và mục đích công việc, dẫn đến việc thực hiện một cách máy móc Mặc dù điều này giúp tiết kiệm công sức cho các cấp trên tại Deloitte, nhưng lạm dụng quy trình mẫu mà không nắm vững kiến thức sẽ hạn chế khả năng phán đoán và tiếp thu kiến thức mới của chuyên viên tư vấn.
M ỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO QUY TRÌNH TƯ VẤN THUẾ CHO CÔNG TY
Để đảm bảo đội ngũ nhân lực đủ về số lượng và chất lượng, Công ty cần nhanh chóng tuyển dụng thêm nhân viên có kinh nghiệm nhằm giảm áp lực cho các chuyên viên tư vấn Các chuyên viên cấp cao đã phản ánh rằng áp lực công việc rất lớn do số lượng khách hàng tăng và việc nghỉ việc của một số chuyên viên khác Điều này dẫn đến tình trạng quá tải, ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc và cuộc sống cá nhân Công ty nên xem xét tuyển dụng cả sinh viên mới ra trường và những người đã có kinh nghiệm, đồng thời tham gia vào các chương trình hợp tác đào tạo với các trường đại học Cải thiện cơ chế đãi ngộ và xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp sẽ thu hút nhân tài Hơn nữa, việc quảng bá thương hiệu Deloitte Việt Nam là cần thiết để thu hút sinh viên và người có kinh nghiệm, từ đó tận dụng nguồn nhân lực chất lượng cao và nhiệt huyết.
Việc bồi dưỡng kiến thức cho nhân viên hiện tại trong công ty là rất quan trọng bên cạnh việc thu hút nhân lực mới Công ty nên cấp kinh phí cho nhân viên tham gia các khóa học ngắn hạn và hội thảo chuyên ngành để nâng cao trình độ Đồng thời, việc luân chuyển nhân viên giữa các công ty thành viên thuộc hệ thống Deloitte Toàn cầu sẽ tạo cơ hội cho họ học hỏi kinh nghiệm từ các chuyên viên tư vấn quốc tế Đối với nhân viên mới và thực tập sinh, cần có hướng dẫn cụ thể để họ hiểu rõ quy trình tư vấn thuế, tránh tình trạng hiểu máy móc Cần giúp nhân viên cấp dưới nhận thức toàn cảnh quy trình tư vấn thuế từ việc tìm hiểu khách hàng đến gửi báo cáo, vì thực tập sinh thường chỉ tiếp xúc với giấy tờ đánh giá khách hàng Để nâng cao hiểu biết, công ty nên tổ chức các cuộc họp ngắn giữa nhân viên và giám đốc tư vấn thuế để giải đáp mọi thắc mắc.