Tiểu luận môn học chủ nghĩa xã hội khoa học Đề tài lý luận chung về gia Đình liên hệ với thực trang gia Đình Ở việt nam hiện nay

Khái niệm gia đình:  Là một hình thức tổ chức đời sống đồng của con người, một thiết chế văn hóa - xã hội đặc thù, được hình thành tồn tại và phát triển trên cơ sở của quan hệ hôn nhân,

TRƯỜNG ĐẠI HỌC DUY TÂN KHOA KH XÃ HỘI & NHÂN VĂN

BÀI TIỂU LUẬN MÔN HỌC: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC

ĐỀ TÀI: LÝ LUẬN CHUNG VỀ GIA ĐÌNH - LIÊN HỆ VỚI THỰC TRANG GIA ĐÌNH Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

GVHD: THS.NGUYỄN THỊ HẢI LÊN

LỚP: POS 351 W

DANH SÁCH THÀNH VIÊN NHÓM 7B:

Thái Đăng Duy – 27211202748

Trần Hoàng Hiếu – 27211248260

Trần Nguyên Huy – 26217142007

Nguyễn Trịnh Nhất Long – 27213149384

Phan Bùi Minh Tân – 28210204393

Võ Hồ Thành Trung – 28211101194

NĂM HỌC 2023-2024

Mục Lục

LỜI MỞ ĐẦU 3

CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ GIA ĐÌNH: 4

1 Khái niệm, vị trí và chức năng của gia đình: 4

1.1 Khái niệm gia đình: 4

1.2 Vị trí của gia đình trong xã hội: 4

1.3 Chức năng của gia đình: 5

2 Cơ cấu xây dựng gia đình 7

2.1 Cơ sở kinh tế: 7

2.2 Cơ sở chính trị - xã hội: 7

2.3 Cơ sở văn hóa: 7

2.4 Chế độ hôn nhân tiến bộ: 8

CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ GIA ĐÌNH Ở VIỆT NAM TRONG THỜI 9

1 Thực trạng gia đình Việt Nam hiện nay: 9

2 Những thành tựu đạt được sau 35 năm xây dựng gia đình Việt Nam trong thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội: 10

3 Những hạn chế trong vấn đề xây dựng gia đình Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội: 12

4 Nguyên nhân của thực trạng trên: 14

5 Những vấn đề đặt ra: 15

KẾT LUẬN 16

LỜI MỞ ĐẦU

Các Mác và Ăngghen đã luận chứng rõ về những mối quan hệ thiết yếu của con người như một điều tất yếu ngoài nhu cầu vật chất nuôi sông bản thân mình, đó chính

là duy trì nòi giống, mối quan hệ hôn nhân, huyết thống: ”Quan hệ thứ ba tham dự ngay từ đầu vào quá trình phát triển lịch sử: hàng ngày tái tạo ra đời sống của bản thân mình, con người bắt đầu tạo ra những người khác, sinh sôi, nảy nở - đó là quan hệ giữa chồng và vợ, cha mẹ và con cái, đó là gia đình ”

Trong nền đại công nghiệp tư bản chủ nghĩa, không chỉ các quan hệ mà cả qua hệ gia đình cũng bị thây đổi Sự yên ấm của từng gia đình cũng có thể bị phá vỡ theo dòng xoáy nền sản xuất tư bản chủ nghĩa: “ Chính nền sản xuất tư bản chủ nghĩa lại có sứ mệnh phải gây cho lối hôn nhân đó một vết rạn quyết định Biến mọi thứ thành hàng hóa” đồng thời “xé toang tấm màng tình cảm bao phủ những quan hệ gia đình và làm cho những quan hệ ấy chỉ còn là những quan hệ tiền nong đơn thuần”

Chúng ta cần một xã hội mà trong đó sự phát triển là thực sự vì con người, chứ không phải vì lợi nhuận mà bóc lột và chà đạp lên nhân phẩm con người chúng ta cần

sự phát triển về kinh tế đi đôi với tiến bộ và công bằng xã hội, chứ không phải gia tăng khoảng cách giàu nghèo và bất bình đẳng xã hội Chúng ta cần một xã hội nhân ái, đoàn kết, tương trợ lẫn nhau, hướng tới các giá trị tiến bộ, nhân văn, chứ không phài cạnh tranh bất công, ”cá lớn nuốt cá bé” vì lợi ích vị kỷ của một số ít cá nhân và các phe nhóm

Chúng ta cần sự phát triển bển vững, hài hòa với thiên nhiên để bảo đảm môi trường sống trong lành cho các thế hệ hiện tại và tương lai, chứ không phải để khai thác, chiếm đoạt tài nguyên, tiêu dùng vật chất vô hạn độ và hủy hoại môi trường Và chúng

ta cần một hệ thống chính trị mà quyền lực thực sự thuộc về nhân dân, do nhân dân và phục vụ lợi ích của nhân dân, chứ không phải chỉ cho một thiểu số giàu có Phải chăng những mong ước tốt đẹp đó chính là những giá trị đích thực của CNXH và cũng chính

là mục tiêu, là con đường mà Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng ta và nhân dân ta đã lựa chọn và đang kiên định, kiên trì theo đuổi

Vì vậy, trong quá trình quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, con đường mà chúng

ta lựa chọn là bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa Bên cạnh những cơ hội là không ít thách thức, khó khăn cân giải quyết Cơ hội và thách thức đan xen tác động, chuyển hóa lẫn nhau Việc nhận rõ cơ hội và thách thức trong quá trình vận động đi lên chủ nghĩa xã hội, bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa ở nước ta hiện nay có ý nghĩa quan trọng đối với vấn để xây dựng gia đình

Bài tiểu luận dưới đây sẽ nêu rõ các quan điểm Mác- Lênin về vấn đề gia đình Bài tiểu luận còn vấn đề gì sai sót, mong cô góp ý để bài tiểu luận có thể hoàn chỉnh hơn Nhóm 7B xin chân thành cảm ơn cô

CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ GIA ĐÌNH:

1 Khái niệm, vị trí và chức năng của gia đình:

1.1 Khái niệm gia đình:

 Là một hình thức tổ chức đời sống đồng của con người, một thiết chế văn hóa - xã hội đặc thù, được hình thành tồn tại và phát triển trên cơ sở của quan hệ hôn nhân, quan hệ huyết thống, quan hệ nuôi dưỡng và giáo dục, giữa các thành viên

 Là một thiết chế văn hóa – xã hội đặc thùm một hình ảnh “xã hội thu nhỏ” Cơ bản nhất của xã hội

 Gia đình hình thành từ rất sớm và trải qua một quá trình phát triển lâu dài Lịch sử nhân loại có những hình thức hôn nhân , cũng có các loại gia đình đa dạng

1.2 Vị trí của gia đình trong xã hội:

 Gia đình là tế bào của xã hội:

Có thể ví xã hội là một cơ thể sống hoàn chỉnh và không ngừng biến đổi được sắp xếp, tổ chức" theo nhiều mối quan hệ trong đó gia đình được xem là một tế bào, một thiết chế cơ sở đầu tiên Mỗi một chế độ xã hội được sinh thành, vận động và biển đổi trên cơ sở một phương thức sản xuất xác định và có vai trò quy định đối với gia đình Nhưng xã hội ấy lại tồn tại thông qua các hình thức kết cấu và quy mô gia đình Mỗi gia đình hạnh phúc, hòa thuận thì cả cộng đồng và xã hội tôn tại và vận động một cách

êm ấm Mục đích chung của sự vận động biến đổi của xã hội trước hết vì lợi ích của mỗi công dân, mỗi thành viên xã hội và mỗi gia đình - tổ chức và thiết chế xã hội đầu tiên, cơ sở nơi quần tụ của mỗi công dân và thành viên của xã hội Nhưng lợi ích của công dân, mỗi thành viên xã hội lại chịu sự chi phối của lợi ích các tập đoàn giai cấp thống trị trong xã hội, trong điều kiện xã hội phân chia thành gia cấp

Tuy nhiên mức độ tác động của gia đình đối với xã hội còn phụ thuộc vào bản chất của từng chế độ xã hội Trong các chế độ xã hội dựa trên chế độ tư hữu vê tư liệu sản xuất, sự bất bình đẳng trong quan hệ gia đình, quan hệ xã hội đã hạn chế rất lớn đến sự tác động của gia đình đối với xã hội

 Gia đình là tổ ấm, mang lại các giá trị hạnh phúc, sự hài hòa trong đời sống cả nhân của mỗi thành viên:

Gia đình là tổ ấm, mang lại các giá trị hạnh phúc, sự hài hòa trong đời sống của mỗi thành viên, mỗi công dân của xã hội Chỉ trong gia đình, mới thể hiện mối quan hệ tình cầm thiêng liêng giữa vợ và chồng, cha mẹ và con cái

Gia đình là nơi nuôi dưỡng, chăm sóc những công dân tốt cho xã hội Sự hạnh phúc gia đình là tiền đề để hình thành nên nhân cách tốt cho những công dân của xã hội Vì vậy muốn xây dựng xã hội thì phải chú trọng xây dựng gia đình Hồ chủ tịch nói: "Gia đình tốt thì xã hội tốt, nhiều gia đình tốt cộng lại thì làm cho xã hội tốt hơn"

Xây dựng gia đình là một trách nhiệm, một bộ phận cấu thành trong chỉnh thể các mục tiêu phấn đấu của xã hội, vì sự ổn định và phát triển của xã hội Thế nhưng, các cá nhân không chỉ sống trong quan hệ gia đình mà còn có những quan hệ xã hội Mỗi cá nhân không chỉ là thành viên của gia đình mà còn là thành viên của xã hội Không thể

có con người bên ngoài xã hội Gia đình đóng vai trò quan trong để đáp ứng nhu cầu về quan hệ xã hội của mỗi cá nhân

Ngược lại, bất cứ xã hội nào cũng thông qua gia đình để tác động đến mỗi cá nhân Mặt khác, nhiều hiện tượng của xã hội cũng thông qua gia đình mà có ảnh tưởng tích cực hoặc tiêu cực đến sự phát triển của mỗi cá nhân về tư tưởng, đạo đức, lối sống

 Gia đình là cầu nối giữa cá nhân và xã hội:

Các giá trị văn hóa truyển thống của mỗi nển văn hóa, mỗi vùng và địa phương khác nhau được giao thoa từ mỗi cá nhân trong mỗi gia đình Gia đình là môi trường đầu tiên có ảnh hưởng rất quan trọng đến sự hình thành và phát triển tính cách của mỗi

cá nhân Thông qua các hoạt động tổ chức đời sống trong gia đình và của gia đình, mỗi

cá nhân, mỗi gia đình tiếp nhận, chịu sự tác động và "phản ứng" lại đối với những tác động của xã hội, thông qua xã tổ chức, các thiết chế, chính sách, của xã hội Sự đồng thuận hay không đồng thuận của những tác động từ xã hội, nhà nước với những hình thức tổ chức, sinh hoạt trong thiết chế gia đình sẽ tạo ra kết quả tốt hay xấu của mối chế độ xã hội, mỗi thời đại

1.3 Chức năng của gia đình:

 Chức năng tái sản xuất ra con người:

Đây là chức năng đặc thù của gia đình, không một cộng đồng nào có thể thay thế.

Chức năng này không chỉ đáp ứng nhu cầu tâm, sinh lý tự nhiên của con người, đáp ứng nhu cầu duy trì nòi giống của gia đình, dòng họ mà còn đáp ứng nhu cầu về sức lao động của xã hội Việc thực hiện chức năng tái sản xuất ra con người diễn ra trong từng gia đình, nhưng nó không chỉ là việc riêng của gia đình mà là vấn đề xã hội Bởi

vì, nó quyết định đến mật độ dân cư và nguồn lực lao động của một quốc gia và quốc

tế, một yếu tố cấu thành của tồn tại xã hội Thực hiện chức năng này liên quan chặt chẽ đến sự phát triển mọi mặt đời sống của xã hội Vì vậy, tùy theo từng nơi, phụ thuộc vào

nhu cầu của xã hội, chức năng này được thực hiện theo xu hướng hạn chế hay khuyến khích Trình độ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội ảnh hưởng đến chất lượng nguồn lực lao động mà gia đình cung cấp

 Chức năng nuôi dưỡng, giáo dục:

Chức năng này thể hiện tình cảm thiêng liêng, trách nhiệm của cha mẹ với con cái, đồng thời thể hiện trách nhiệm của gia đình với xã hội Thực hiện chức năng này, gia đình có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự hình thành nhân cách, đạo đức, lối sống của mỗi người Bởi vì, ngay khi sinh ra, trước tiên mỗi người đều chịu sự giáo dục trực tiếp của cha mẹ và người thân trong gia đình Những hiểu biết đầu tiên, mà gia đình đem lại đều có ý nghĩa rất quan trọng đối với một đời người.Vì vậy, gia đình là một môi trường văn hóa, giáo dục, và là khách thể chịu sự giáo dục của các thành viên khác trong gia đình Chức năng nuôi dưỡng, giáo dục có ảnh hưởng lâu dài và toàn diện đối với mỗi

cá nhân trong suốt cuộc đời, từ lúc còn bé cho đến khi trưởng thành và tuổi già Mỗi thành viên trong gia đình đều có vị trí, vai trò nhất định vừa là chủ thể, vừa là khách thể trong việc nuôi dưỡng, giáo dục của gia đình Thực hiện tốt chức năng nuôi dưỡng, giáo dục, đòi hỏi mỗi người làm cha, làm mẹ phải có kiến thức cơ bản, tương đối toàn diện về mọi mặt văn hóa, học vấn, đặc biệt là phương pháp giáo dục

 Chức năng kinh tế và tổ chức tiêu dùng:

Gia đình tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất và tái sản sản xuất ra tư liệu sản

xuất và tư liệu tiêu dùng Tuy nhiên, đặc thù của gia đình mà các đơn vị kinh tế khác không có được, là ở chỗ, gia đình là đơn vị duy nhất tham gia vào quá trình tái sản xuất

ra sức lao động cho xã hội

Gia đình không chỉ tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất ra của cải vật chất và sức lao động cho xã hội, mà còn là một đơn vị tiêu dùng trong xã hội Gia đình thực hiện chức năng tổ chức tiêu dùng hàng hóa để duy trì đời sống của gia đình về lao động sản xuất cũng như sinh hoạt gia đình Đó là việc sử dụng hợp lý các khoản thu nhập của các thành viên trong gia đình vào việc đảm bảo đời sống vật chất và tinh thần của mỗi thành viên cùng với việc sử dụng quỹ thời gian nhàn rỗi để tạo ra một môi trường văn hóa lành mạnh trong gia đình, nhằm nâng cao sức khỏe, đồng thời để duy trỉ sở thích, sắc thái riêng của mỗi người

 Chức năng thỏa mãn nhu cầu tâm sinh lý, duy trì tình cảm gia đình:

Đây là chức năng thường xuyên của gia đình, bao gồm việc thỏa mãn nhu cầu tình cảm, văn hóa, tinh thần cho các thành viên, đảm bảo sự cân bằng tâm lý, bảo vệ chăm sóc sức khỏe người ốm, người già, trẻ em Sự quan tâm, chăm sóc lẫn nhau giữa các thành viên trong gia đình vừa là nhu cầu tình cảm vừa là trách nhiệm, đạo lý, lương tâm của mỗi người Do vậy, gia đình là chỗ dựa tình cảm cho mỗi người, là nơi nương tựa về mặt tinh thần chứ không chỉ là nơi nương tựa về vật chất của con người.Với việc duy trì tình cảm giữa các thành viên, gia đình có y nghĩa quyết định đến sự ổ định và phát triển của xã hội.Khi các quan hệ tình cảm gia đình rạn nứt, quan hệ tình cảm trong

xã hội cũng có nguy cơ bị phá vỡ

 Chức năng khác:

 Chức năng văn hóa:

Với chức năng văn hóa, gia đình là nơi lưu giữ truyền thống văn hóa của dân tộc

cũng như tộc người Những phong tục, tập quán, sinh hoạt văn hóa của cộng đồng được thực hiện trong gia đình Gia đình không chỉ là nơi ưu giữ mà còn là nới sáng tạo và thực hiện những giá trị đạo đức, văn hóa

 Chức năng chính trị:

Gia đình là một tổ chức chính trị của xã hội, là nơi tổ chức thực hiện chính sách,

pháp luật của nhà nước và quy chế (hương ước) của làng xã và hưởng lợi từ hệ thống pháp luật, chính sách và quy chế đó Gia đình cũng là cầu nối của mối quan hệ giữa nhà nước với công dân

2 Cơ cấu xây dựng gia đình:

2.1 Cơ sở kinh tế:

Cơ sở kinh tế - xã hội để xây dựng gia đình trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã

hội là sự phát triển của lực lượng sản xuất và tương ứng trình độ của lực lượng sản xuất

là quan hệ sản xuất mới, xã hội chủ nghĩa Cốt lõi của quan hệ sản xuất mới ấy là chế

độ sở hữu xã hội chủ nghĩa đối với tư liệu sản xuất từng bước hình thành và củng cố thay thế chế độ sở hữu tư nhân về tư liệu sản xuất Nguồn gốc của sự áp bức bóc lột và bất bình đẳng trong xã hội và gia đình dần dần bị xóa bỏ,tạo cơ sở kinh tế cho việc xây dựng quan hệ bình đẳng trong gia đình và giải phóng phụ nữ trong trong xã hội V.I Lênnin đã viết: “Bước thứ hai và là bước chủ yếu là thủ tiêu chế độ tư hữu về ruộng đất, công xưởng và nhà máy Chính như thế và chỉ có như thế mới mở được con đường giải phóng hoàn toàn và thật sự cho phụ nữ, mới thủ tiêu được “chế độ nô lệ gia đình” nhờ có việc thay thế nền kinh tế gia đình cá thể bằng nền kinh tế xã hội hóa quy mô lớn”

2.2 Cơ sở chính trị - xã hội:

Cơ sở chính trị để xây dựng gia đình trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội là

việc thiết lập chính quyền nhà nước của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, nhà nước xã hội chủ nghĩa Trong đó, lần đầu tiên trong lịch sử, nhân dân lao động được thực hiện quyền lực của mình không có sự phân biệt giữa nam và nữ Nhà nước cũng chính là công cụ xóa bỏ những luật lệ cũ kỹ, lạc hậu, đè nặng lên vai người phụ nữ đồng thời thực hiện việc giải phóng phụ nữ và bảo vệ hạnh phúc gia đình Như V.I.Lênin đã khẳng định: “Chính quyền xô viết là chính quyền đầu tiên và duy nhất trên thế giới đã hoàn toàn thủ tiêu tất cả pháp luật cũ kỹ, tư sản, đê tiện, những pháp luật đó đặt người phụ nữ vào tình trạng không bình đẳng với nam giới, đã dành đặc quyền cho nam giới Chính quyền xô viết, một chính quyền của nhân dân lao động, chính quyền đầu tiên và duy nhất trên thế giớ đã hủy bỏ tất cả những đặc quyền gắn liền với chế độ tư hữu, những đặc quyền của người đàn ông trong gia đình…”

2.3 Cơ sở văn hóa:

Sự phát triển hệ thống giáo dục, đào tạo, khoa học và công nghệ góp phần nâng cao trình độ dân trí, kiến thức khoa học và công nghệ của xã hội, đồng thời cũng cung

cấp cho các thành viên trong gia đình kiến thức, nhận thức mới, làm nền tảng cho sự hình thành những giá trị, chuẩn mực mới, điều chỉnh các mối quan hệ gia đình trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội Thiếu đi cơ sở văn hóa, hoặc cơ sở văn hóa không

đi liền với cơ sở kinh tế, chính trị, thì việc xây dựng gia đình sẽ lệch lạc, không đạt hiệu quả cao

2.4 Chế độ hôn nhân tiến bộ:

 Hôn nhân tự nguyện:

Hôn nhân tiến bộ là hôn nhân xuất phát từ tình yêu giữa nam và nữ Tình yêu là khát vọng của con người trong mọi thời đại Chừng nào, hôn nhân không được xây dựng trên cơ sở tình yêu thì chừng đó, trong hôn nhân, tình yêu, hạnh phúc gia đình sẽ

bị hạn chế Hôn nhân xuất phát từ tình yêu tất yếu dẫn đến hôn nhân tự nguyện Đây là bước phát triển tất yếu của tình yêu nam nữ, như Ph.Ăngghen nhấn mạnh: “…nếu nghĩa vụ của vợ và chồng là phải thương yêu nhau thì nghĩa vụ của những kẻ yêu nhau

há chẳng phải là kết hôn với nhau và không được kết hôn với người khác” Hôn nhân

tự nguyện là đảm bảo cho nam nữ có quyền tự do trong việc lựa chọn người kết hôn, không chấp nhận sự áp đặt của cha mẹ Tất nhiên, hôn nhân tự nguyện không bác bỏ việc cha mẹ quan tâm, hướng dẫn giúp đỡ con cái có nhận thức đúng, có trách nhiệm trong việc kết hôn

 Hôn nhân một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng:

Hôn nhân một vợ một chồng đã xuất hiện từ sớm trong lịch sử xã hội loài người, khi có sự thắng lợi của chế độ tư hữu đối với chế độ công hữu nguyên thủy Tuy nhiên, trong các xã hội trước, hôn nhân một vợ một chồng thực chất chỉ đối với người phụ nữ

“Chế độ một vợ một chồng sinh ra từ sự tập trung nhiều của cải vào tay một người -vào tay người đàn ông, và từ nguyện vọng chuyển của cải ấy lại cho con cái của người đàn ông ấy, chứ không phải của người nào khác Vì thế, cần phải có chế độ một vợ một chồng về phía người vợ, chứ không phải về phía người chồng” Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, thực hiện chế độ hôn nhân một vợ một chồng là thực hiện sự giải phóng đối với phụ nữ, thực hiện sự bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau giữa vợ và chồng Trong đó vợ và chồng đều có quyền lợi và nghĩa vụ ngang nhau về mọi vấn đề của cuộc sống gia đình Vợ và chồng được tự do lựa chọn những vấn đề riêng, chính đáng như nghề nghiệp, công tác xã hội, học tập và một số nhu cầu khác v.v Đồng thời cũng

có sự thống nhất trong việc giải quyết những vấn đề chung của gia đình như ăn, ở, nuôi dạy con cái nhằm xây dựng gia đình hạnh phúc

 Hôn nhân được đảm bảo về pháp lý:

Quan hệ hôn nhân, gia đình thực chất không phải là vấn đề riêng tư của mỗi gia đình mà là quan hệ xã hội Tình yêu giữa nam và nữ là vấn đề riêng của mỗi người, xã hội không can thiệp,nhưng khi hai người đã thỏa thuận để đi đến kết hôn, tức là đã đưa quan hệ riêng bước vào quan hệ xã hội, thì phải có sự thừa nhận của xã hội, điều đó được biểu hiện bằng thủ tục pháp lý trong hôn nhân Thực hiện thủ tục pháp lý trong hôn nhân, là thể hiện sự tôn trọng trong tình tình yêu, trách nhiệm giữa nam và nữ, trách nhiệm của cá nhân với gia đình và xã hội và ngược lại Đây cũng là biện pháp

ngăn chặn những cá nhânlợi dụng quyền tự do kết hôn, tự do ly hôn để thảo mãn những nhu cầu không chính đáng, để bảo vệ hạnh phúc của cá nhân và gia đình Thực hiện thủ tục pháp lý trong hôn nhân không ngăn cản quyền tự do kết hôn và tự do ly hôn chính đáng, mà ngược lại, là cơ sở để thực hiện những quyền đó một cách đầy đủ nhất

CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ GIA ĐÌNH Ở VIỆT NAM TRONG THỜI

KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI:

1 Thực trạng gia đình Việt Nam hiện nay:

 Về mặt tích cực:

Xã hội Việt Nam hiện nay đang tồn tại song song hai loại hình gia đình đó là gia đình truyền thống và gia đình hạt nhân Hiện nay gia đình ở Việt Nam vẫn là gia đình truyền thống đa chức năng Vẫn có các chức năng cơ bản như: chức năng kinh tế, chức năng tiêu dùng, chức năng tái sản xuất, chức năng nuôi dưỡng giáo dục… Các chức năng này không những có vai trò quan trọng đối với từng thành viên trong gia đình mà còn tác động mạnh mẽ tới sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước ta Trình độ kinh tế

- xã hội phát triển, sự du nhập hòa nhập của nhiều nền văn hóa khác nhau trên thế giới cùng với công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước ngày càng nhanh chóng đã tác động sâu sắc đến quy mô và nếp sống của gia đình Việt Nam

Quy mô của gia đình ngày nay ngày càng thu nhỏ, phần lớn là các gia đình hạt nhân trong đó chỉ có một cặp vợ chồng (bố mẹ) và con cái của họ sinh ra Gia đình hạt nhân đang có xu hướng ngày càng tăng Theo kết quả Tổng điều tra năm 2019, số người bình quân trong hộ liên tục giảm, TĐTDS 1979 là 5,22 người/hộ; 1989 là 4,84 người/hộ; 1999 là 4,6 người hộ; 2009 là 3,8 người/hộ; TĐTDS năm 2019 có tổng số 26,870 triệu hộ, bình quân mỗi hộ có 3,5 người/hộ, thấp hơn 0,3 người/hộ so với năm

2009 Điều này cho thấy xu thế quy mô hộ gia đình nhỏ đã hình thành và ổn định ở nước ta và quy mô này vẫn tiếp tục giảm Trước hết, gia đình hạt nhân tồn tại như một đơn vị độc lập, gọn nhẹ, linh hoạt và có khả năng thích ứng nhanh với các biến đổi xã hội

Gia đình hạt nhân có sự độc lập về quan hệ kinh tế Kiểu gia đình này tạo cho mỗi thành viên khoảng không gian tự do tương đối lớn để phát triển tự do cá nhân Vai trò

cá nhân được đề cao Sự bình đẳng giới giữa nam và nữ hiện nay, đời sống riêng tư của con người ngày càng được tôn trọng hơn, các mâu thuẫn xung đột phát sinh từ gia đình cũng giảm đi, cha mẹ có thể chăm sóc con cái tốt hơn Sự bình đẳng giới là một nét biến đổi trong gia đình Việt Nam hiện nay và đang thu hút được rất nhiều sự quan tâm, đồng tình của xã hội Phụ nữ ngày càng có tiếng nói hơn, có quyền quyết định, được nêu ý kiến của mình hơn trước đây góp phần tạo điều kiện cho người phụ nữ được phát huy hết mọi tiềm năng của mình trong quá trình hội nhập và phát triển

 Về mặt tích cực:

Lẽ đương nhiên, bên cạnh những điểm sáng của gia đình hiện nay thì còn khá nhiều thách thức Trong những năm gần đây xã hội Việt Nam có những chuyển biến cực nhanh so với các giai đoạn trước, biểu hiện rõ ở các vấn đề sau đây:

Tuổi kết hôn trung bình lần đầu của cả nam và nữ có xu hướng tăng Theo kết quả Tổng điều tra năm 2019 cho thấy, tuổi kết hôn trung bình lần đầu là 25,2 tuổi (tăng 0,7 tuổi so với năm 2009) Trong đó, tuổi kết hôn trung bình của nam giới cao hơn nữ giới