2020 là dấu mốc quan trọng kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao ViệtNam - Hoa Kỳ, ghi nhận một chặng đường dài đầy ấn tượng với những thành tựu phithường của hai nước trên mọi lĩn
QUAN HỆ NGOẠI GIAO VIỆT NAM – HOA KỲ TRONG LỊCH SỬ
GIAI ĐOẠN TRƯỚC KHI BÌNH THƯỜNG HOÁ QUAN HỆ NGOẠI GIAO
1.1.1 Giai đoạn từ đầu thế kỷ XIX đến năm 1975
Từ đầu thế kỷ XIX đến 1884, quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ chủ yếu là mối quan hệ giữa một quốc gia tư bản và một quốc gia phong kiến Sự khác biệt về trình độ phát triển, thể chế chính trị và văn hóa, cùng với khoảng cách địa lý lớn đã khiến hai bên bỏ lỡ nhiều cơ hội thiết lập quan hệ ngoại giao.
Giai đoạn chiến tranh thế giới thứ 2 (1939 - 1945) chứng kiến sự hợp tác quan trọng giữa Chủ tịch Hồ Chí Minh và Mặt trận Việt Minh với Hoa Kỳ, khi cả hai đều là thành viên trong lực lượng đồng minh chống phát xít Từ góc độ công pháp quốc tế, mối quan hệ này phản ánh sự tương tác giữa một chủ thể đặc biệt (Mặt trận Việt Minh) và chủ thể chủ yếu (Hoa Kỳ) trong bối cảnh quan hệ quốc tế hiện đại, không phụ thuộc vào việc Hoa Kỳ có công nhận Việt Minh hay không.
1 (Một vài suy nghĩ từ việc nghiên cứu quan hệ Việt - Mỹ (1939 - 1954),
2008) Trong lịch sử quan hệ Việt Nam- Hoa Kỳ từ 1954 trở về trước, giai đoạn 1939 -
Năm 1945 đánh dấu giai đoạn tích cực nhất khi cả hai bên đều có điểm chung là hợp tác để chống lại phát xít Nhật.
Năm 1945, sau khi Truman trở thành Tổng thống, chính phủ Mỹ bắt đầu ủng hộ Pháp trong vấn đề Đông Dương, dẫn đến căng thẳng trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ Sự đối đầu gia tăng từ khi Thuyết "Domino" ra đời vào năm 1949, cùng với sự can thiệp của Mỹ vào vấn đề Đông Dương từ năm 1950 đến 1954.
Giai đoạn từ 1954 đến 1975, được gọi là thời kỳ Chiến tranh Việt Nam, chứng kiến mối quan hệ căng thẳng và đối lập giữa Việt Nam và Hoa Kỳ Năm 1954, sau sự thất bại của thực dân Pháp, sự can thiệp của Mỹ đã gia tăng trong cuộc xung đột này.
1 (Một vài suy nghĩ từ việc nghiên cứu quan hệ Việt - Mỹ (1939 - 1954), 2008)
Trong giai đoạn Đông Dương lần thứ nhất (1946 - 1954), Mỹ đã tham gia vào các cuộc đàm phán tại Geneve vào tháng 7 năm 1954 Tuy nhiên, sau đó, Mỹ đã vi phạm Hiệp định Geneve, nhằm thực hiện mục tiêu mở rộng "biên giới Hoa Kỳ đến vĩ tuyến 17" Hành động này đã chuyển đổi mối quan hệ Việt - Mỹ từ đối đầu chính trị thành một cuộc chiến tranh công khai, phản ánh sự khác biệt rõ rệt về mục đích chính trị và hệ tư tưởng giữa hai quốc gia.
Hội nghị Geneve 1954 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân Việt Nam Sự kiện này không chỉ phản ánh thắng lợi của Việt Nam mà còn mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch sử đất nước, tạo điều kiện cho việc phân chia lãnh thổ và thiết lập nền tảng cho các cuộc chiến tranh giành độc lập sau này.
Giai đoạn từ 1946 đến 1954 không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với Việt Nam mà còn ảnh hưởng sâu rộng đến quan hệ quốc tế Đây là thời điểm khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, đặc biệt trong mối quan hệ với các quốc gia khác.
Mỹ buộc phải chấp nhận đại diện của Việt Nam Dân chủ Cộng hoà trong hội nghị, mặc dù không ký vào văn bản chính thức Tuy nhiên, đại diện của Mỹ đã phát đi một tuyên bố cam kết tôn trọng hiệp định Điều này cho thấy Mỹ đã bỏ lỡ cơ hội thiết lập quan hệ hữu hảo với Việt Nam khi quyết định thành lập chính quyền Ngô Đình Diệm vào tháng 7 năm 1954.
Giữa giai đoạn 1939 - 1954, kế hoạch hiệp thương tổng tuyển cử thống nhất Việt Nam bị phá vỡ, dẫn đến sự thay thế Pháp bằng chủ nghĩa thực dân mới ở miền Nam Việt Nam, nhằm thực hiện chiến lược chia cắt lâu dài của Mỹ "Chiến tranh Việt Nam" kéo dài hơn hai thập kỷ, diễn ra trong bối cảnh chiến tranh lạnh với hai phe đối đầu gay gắt, chạy đua vũ trang và mở rộng ảnh hưởng Thời kỳ này chứng kiến sự bùng nổ của phong trào đấu tranh cho hòa bình, dân chủ và tiến bộ xã hội trên toàn cầu, với sự ủng hộ mạnh mẽ từ mọi tầng lớp nhân dân, tổ chức chính trị, xã hội và tôn giáo Đồng thời, phong trào phản đối chiến tranh tại Mỹ cũng diễn ra mạnh mẽ, thể hiện sự đồng cảm với cuộc chiến chính nghĩa của Việt Nam.
Từ năm 1968 đến 1973, cuộc đàm phán tại Pari diễn ra quyết liệt, dẫn đến việc ký kết Hiệp định chấm dứt chiến tranh và lập lại hòa bình ở Việt Nam vào ngày 27/11/1973 Sự kiện này, được thực hiện bởi Bộ trưởng Ngoại giao các bên, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ, chấm dứt một thời kỳ đau thương.
Mối quan hệ Việt - Mỹ từ năm 1939 đến 1954 đã trải qua nhiều thăng trầm, đặt nền tảng cho quá trình hòa giải và tăng cường hiểu biết lẫn nhau Sự bình thường hóa quan hệ giữa hai quốc gia diễn ra vào năm 1995, tiếp theo là việc thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện vào năm 2013.
1.1.2 Giai đoạn từ năm 1976 đến trước năm 1995
Giai đoạn từ 1976 đến 1995 đánh dấu sự khôi phục quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ sau khi Việt Nam thống nhất Trong thời gian này, Hoa Kỳ đã thực hiện chính sách vận động tích cực nhằm tìm kiếm cơ hội kinh tế và hợp tác chính trị tại Việt Nam.
Năm 1977, Tổng thống Jimmy Carter đã nỗ lực thúc đẩy bình thường hóa quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, dẫn đến việc Hoa Kỳ đồng ý cho Việt Nam gia nhập Liên hợp quốc vào ngày 4 tháng 5 Tuy nhiên, quá trình này bị gián đoạn do các cuộc Chiến tranh biên giới Tây Nam và Chiến tranh biên giới Việt-Trung Trong thập niên 80, chính quyền Tổng thống Reagan đã phản đối bình thường hóa cho đến khi Việt Nam xác nhận rút quân khỏi Campuchia và hợp tác trong việc tìm kiếm người Mỹ mất tích Cuối cùng, vào ngày 11 tháng 7 năm 1995, Tổng thống Bill Clinton và Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã công bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lịch sử quan hệ hai nước.
Quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ đã trải qua nhiều giai đoạn với nhiều thay đổi và thách thức, nhưng cũng mở ra nhiều cơ hội cho sự phát triển trong tương lai Hiện nay, Việt Nam đã trở thành một đối tác thương mại quan trọng của Mỹ, và cả hai quốc gia đang nỗ lực xây dựng mối quan hệ hướng tới một tương lai tươi sáng hơn.
QUÁ TRÌNH BÌNH THƯỜNG HOÁ QUAN HỆ NGOẠI GIAO VIỆT
Sau sự sụp đổ của Liên Xô và hệ thống xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu, thế giới đã trải qua những biến đổi sâu sắc, đánh dấu sự kết thúc của Chiến tranh Lạnh Sự chuyển biến này đã làm thay đổi căn bản trật tự thế giới hai cực, mở ra một giai đoạn mới trong quan hệ quốc tế.
Sau khi cuộc chiến tranh lạnh kết thúc, ranh giới phân chia các quốc gia theo ý thức hệ đã trở nên mờ nhạt, dẫn đến việc giảm bớt căng thẳng trong quan hệ giữa hai nước và mở ra hướng hợp tác mới.
Sự thay đổi quan trọng đầu tiên trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ là vào ngày
Vào ngày 29 tháng 9 năm 1990, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Cơ Thạch đã có cuộc gặp lịch sử với Ngoại trưởng Hoa Kỳ James Baker tại New York, đánh dấu cuộc họp cấp cao đầu tiên giữa hai quốc gia sau 17 năm Cuộc đàm phán chính thức bình thường hóa quan hệ Việt - Mỹ bắt đầu vào năm 1991, mở ra hành trình 4 năm tiến tới việc thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức vào năm 1995 Quan hệ giữa hai nước đã vượt qua nhiều thách thức trong những năm cuối thế kỷ XX và bước vào thế kỷ XXI với sự cảm thông và hợp tác mới.
Năm 1991, Mỹ đã công bố "Bản lộ trình 4 bước" cho Việt Nam tại New York, trong đó vấn đề POW/MIA đóng vai trò quan trọng Tiến trình giải quyết vấn đề POW/MIA tại Việt Nam đã ảnh hưởng đáng kể đến quan hệ Việt - Mỹ Việt Nam đã xử lý vấn đề này một cách hiệu quả, tạo điều kiện cho sự phát triển hợp tác ngoại giao và thương mại giữa hai quốc gia Đoàn đại biểu doanh nghiệp Hoa Kỳ do Warren Williams đứng đầu đã thể hiện sự quan tâm mạnh mẽ đến mối quan hệ này.
Vào tháng 12 năm 1991, Kỳ đã thăm Việt Nam, dẫn đến việc Hoa Kỳ bãi bỏ cấm vận thương mại trong lĩnh vực y tế và nông nghiệp, mở đường cho các tổ chức phi chính phủ hoạt động tại đây Đến tháng 12 năm 1992, Tổng thống George Bush cho phép doanh nhân và nhà đầu tư Mỹ đến Việt Nam để chuẩn bị cho sự phát triển kinh tế Tiếp theo, vào tháng 2 năm 1993, Tổng thống Bill Clinton đã nới lỏng cấm vận đối với Việt Nam, và đến tháng 7 năm 1993, Hoa Kỳ thông báo sẽ không cấm IMF cùng các tổ chức đa quốc gia khác cung cấp khoản vay cho Việt Nam.
Vào tháng 2 năm 1994, Việt Nam chính thức được công nhận khi Hoa Kỳ bỏ cấm vận thương mại và trao Quy chế thương mại Tối huệ quốc (MFN) cho Việt Nam.
Ngày 11/7/1995, Tổng thống Willianm J Clinton công bố “bình thường hóa quan hệ” với Việt Nam Ngày 6/8 cùng năm, Ngoại trưởng Warren Christopher thăm
Hà Nội chính thức mở Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam, trong khi Việt Nam cũng thiết lập Đại sứ quán tại Washington D.C Quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Hoa Kỳ ngày càng phát triển và đa dạng sau khi hai nước bình thường hóa quan hệ chính trị Hai bên thường xuyên tiến hành đàm phán về các vấn đề chính trị, nhân quyền và an ninh khu vực.
1.2.2 Lợi ích của hai bên khi thiết lập quan hệ ngoại giao
1.2.2.1 Lợi ích của Việt Nam khi thiết lập quan hệ ngoại giao với Hoa Kỳ
Sau 25 năm thiết lập quan hệ song phương từ năm 1995, hai nước Mỹ và Việt Nam đã trở thành đối tác đáng tin cậy với tình hữu nghị dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau.
Mối quan hệ hợp tác giữa Mỹ và Việt Nam ngày càng phát triển mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực như chính trị, kinh tế, an ninh và giao lưu văn hóa Mỹ cam kết ủng hộ Việt Nam trong việc xây dựng một quốc gia vững mạnh, thịnh vượng và độc lập, đồng thời đảm bảo an ninh quốc tế Quan hệ thương mại giữa hai nước được thiết lập với lợi ích chung, trong khi vẫn tôn trọng nhân quyền và pháp quyền.
Việt Nam đã thu được nhiều lợi ích quan trọng từ việc thiết lập quan hệ với Hoa Kỳ, bao gồm các khoản đầu tư trực tiếp nước ngoài, góp phần tăng cường nguồn vốn cho sự phát triển kinh tế Điều này không chỉ mang lại phúc lợi tài chính mà còn hỗ trợ phát triển kinh tế bền vững và cải thiện các chính sách an ninh toàn cầu.
Hoa Kỳ là nhà tài trợ hàng đầu trong nỗ lực giải quyết vấn đề bom mìn tại Việt Nam, với hơn 140 triệu USD được cung cấp từ năm 1994 đến nay để hỗ trợ công tác này.
Việt Nam nhận được sự hỗ trợ từ Hoa Kỳ nhằm nâng cao năng lực thực thi pháp luật, đồng thời hợp tác giải quyết các vấn đề xuyên biên giới và tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế Bên cạnh đó, Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong các cơ chế ngăn chặn sự bùng phát vũ khí hạt nhân.
Vào tháng 5 năm 2016, Hoa Kỳ đã dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong quan hệ ngoại giao giữa hai nước Sự kiện này không chỉ giúp Việt Nam tăng cường khả năng tự vệ mà còn củng cố an ninh hàng hải, mang lại nhiều lợi ích cho cả hai bên trong việc hợp tác và phát triển mối quan hệ chiến lược.
7 (Các mốc lịch sử quan trọng trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ)
Sự hỗ trợ từ Hoa Kỳ đóng vai trò quan trọng trong việc Việt Nam đối phó với biến đổi khí hậu và các thách thức môi trường Các biện pháp này bao gồm giải quyết vấn đề dioxin, cải thiện hệ thống y tế và giáo dục, cũng như cung cấp trợ giúp cho các nhóm dân cư dễ bị tổn thương.
1.2.2.2 Lợi ích của Mỹ khi thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam
Mỹ thu được nhiều lợi ích đáng kể từ việc thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam, đặc biệt trong việc tìm kiếm hài cốt các quân nhân Mỹ mất tích Việt Nam đã hỗ trợ cung cấp thông tin về các vị trí tìm thấy hài cốt và giúp Mỹ trong quá trình đưa hài cốt về nước Từ năm 1973 đến nay, Việt Nam đã trao trả cho Mỹ hơn 700 bộ hài cốt quân nhân, thể hiện sự hợp tác chặt chẽ giữa hai quốc gia.
Trong lĩnh vực thương mại, Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn thứ 8 của
SỰ PHÁT TRIỂN QUAN HỆ NGOẠI GIAO
KINH TẾ
Việt Nam và Hoa Kỳ đã thiết lập quan hệ thương mại từ năm 1992, nhưng chỉ đạt 4,5 triệu USD, một mức độ khiêm tốn Mốc quan trọng diễn ra vào năm 1994, sau khi lệnh cấm vận được dỡ bỏ Từ đó, thương mại hai chiều giữa hai quốc gia đã tăng trưởng mạnh mẽ, với sự đa dạng trong hàng hóa xuất nhập khẩu và giá trị từng nhóm hàng hóa cũng gia tăng.
Theo số liệu từ Bộ Thương mại Hoa Kỳ, tổng kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Mỹ đã tăng mạnh lên gần 224 triệu USD vào năm 1994, so với chỉ 6,2 triệu USD vào năm trước đó.
Từ năm 1993 đến 1996, kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Mỹ đã tăng mạnh, đạt hơn 1 tỷ USD vào năm 1996, chiếm khoảng 1% trong tổng số hơn 100 tỷ USD thương mại giữa ASEAN và Mỹ Cụ thể, giá trị xuất khẩu của Việt Nam lần lượt là 50,6 triệu USD năm 1994, 198,9 triệu USD năm 1995 và 819,2 triệu USD năm 1996 Trong khi đó, giá trị nhập khẩu cũng tăng từ 173,4 triệu USD năm 1994 lên 720,3 triệu USD năm 1996 Chỉ trong hai năm, tổng kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Mỹ đã tăng hơn 4 lần, vượt xa giá trị thương mại với các đối tác truyền thống Đông Âu và Liên Xô cũ.
Mặc dù quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đã có sự tăng trưởng, nhưng trong năm 1996, tổng giá trị thương mại chỉ đạt 705,8 triệu USD, tương đương 2/3 so với năm 1996 Hai năm tiếp theo, do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính khu vực, thương mại giữa hai nước không vượt quá 1 tỷ USD, với các con số lần lượt là 748 triệu USD vào năm 1998, 838,39 triệu USD vào năm 1999, và đạt 1.084,2 triệu USD vào năm 2000 (Phong & Trí, 2016).
Sau những tiến bộ đạt được vào năm 1999, bao gồm việc ký kết thỏa thuận sơ bộ về Hiệp định Thương mại giữa hai nước, Chính phủ Hoa Kỳ đã tuyên bố những bước đi quan trọng trong quan hệ thương mại.
Việc Hoa Kỳ ngừng thực hiện Tu chính án Jackson Vanik tại Việt Nam đã tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, khuyến khích họ tin tưởng vào triển vọng bình thường hóa quan hệ kinh tế giữa hai nước Từ đầu năm 2000, hoạt động xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trở nên sôi động hơn bao giờ hết, với xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ trong quý I năm 2000 tăng 240,41% so với quý I năm 1999, trong khi nhập khẩu cũng tăng 132,39%, đạt 228,64 triệu USD Sau khi ký kết Hiệp định thương mại với Hoa Kỳ vào tháng 7 năm 2000, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước lần đầu tiên vượt mốc 1 tỷ USD, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong quan hệ thương mại song phương.
Năm 1999, tổng kim ngạch xuất khẩu giữa hai nước đã tăng gấp đôi so với năm
1995, và năm 2000 tăng gấp 2,5 lần so với năm 1995 12 (U.S Relations With Vietnam - United States Department of State, 2021)
Về mặt cơ cấu, xuất khẩu chính của Việt Nam sang Hoa Kỳ từ năm 1994 đến
1999 chủ yếu là nông sản, lâm nghiệp và thủy sản Cà phê chiếm đa số, với doanh số
Năm 1997, Việt Nam đạt kim ngạch xuất khẩu 108 triệu USD, với sự phát triển nhanh chóng của các sản phẩm công nghiệp nhẹ, tuy nhiên vẫn chỉ mang tính chất giới thiệu Xuất khẩu giày dép và khoáng sản đã gia tăng đáng kể từ năm 1996 Các mặt hàng nhập khẩu chủ yếu của Việt Nam từ Hoa Kỳ bao gồm máy móc, thiết bị và phân bón, phù hợp với nhu cầu nhập khẩu của Việt Nam và cơ cấu xuất khẩu của Mỹ.
Hiệp định Thương mại Song phương (BTA) giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, ký vào tháng 7 năm 2000 và có hiệu lực từ tháng 12 năm 2001, đã đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong việc bình thường hóa quan hệ kinh tế giữa hai nước Hiệp định này đã thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Hoa Kỳ và mở cửa thị trường cho các nhà đầu tư Mỹ Kể từ khi BTA có hiệu lực, thương mại và đầu tư của Hoa Kỳ vào Việt Nam đã gia tăng đáng kể, với các hiệp định bổ sung về dệt may, vận tải hàng không, hải quan và hàng hải được ký kết Hoa Kỳ xuất khẩu sang Việt Nam nhiều mặt hàng như máy móc, máy tính, đồ điện tử, nông sản và phương tiện vận tải, trong khi Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ các sản phẩm như hàng may mặc, giày dép, đồ nội thất và hải sản Tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ năm 2000 đạt 1 tỉ USD.
12 (U.S Relations With Vietnam - United States Department of State, 2021) tăng lên 10 tỉ USD năm 2007, chủ yếu do tác động của việc ký kết BTA Sau năm
Từ năm 2007, xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đã tăng cao nhờ vào sự dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu và sự đầu tư nước ngoài vào Việt Nam để tận dụng nguồn lao động dồi dào và giá rẻ Mặc dù bị ảnh hưởng bởi Covid-19, thương mại Việt-Mỹ vẫn đạt 90,8 tỷ USD vào năm 2020, tăng 19,8% so với năm trước Đến tháng 7 năm 2021, Mỹ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch đạt 53,7 tỷ USD, tăng 37,7% so với cùng kỳ năm trước.
Theo các chuyên gia, trong thời gian tới, Việt Nam và Hoa Kỳ sẽ tiếp tục cải cách kinh tế và tăng cường hợp tác thương mại nhằm thiết lập chuỗi sản xuất và giá trị chất lượng.
Sự tăng trưởng mạnh mẽ trong quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Hoa Kỳ chủ yếu xuất phát từ sự bổ sung lẫn nhau giữa hai nền kinh tế Việt Nam, với nền công nghiệp đang phát triển, có nhu cầu lớn về công nghệ và thiết bị hiện đại, trong khi Hoa Kỳ cung cấp các sản phẩm và dịch vụ tiên tiến, tạo điều kiện thuận lợi cho sự hợp tác và phát triển thương mại.
Kỳ là nhà cung cấp thiết bị công nghệ và máy móc hiện đại hàng đầu thế giới Đầu tư của Hoa Kỳ vào Việt Nam đang gia tăng, thúc đẩy thương mại giữa hai nước Hoa Kỳ, với vai trò là thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới, có nhu cầu cao về hàng hóa từ cao cấp đến bình dân, trong đó hàng công nghiệp công nghệ cao và nông sản chiếm 70% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam Điều này đã được các nước như NIC, Thái Lan, Malaysia và Trung Quốc tận dụng trong quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa của họ.
Trong hai thập kỷ qua, Việt Nam đã trở thành một trung tâm sản xuất quan trọng và là một trong mười đối tác thương mại hàng đầu của Hoa Kỳ Theo dữ liệu từ Cục điều tra dân số Hoa Kỳ, kim ngạch thương mại hàng hóa giữa hai nước đạt gần
Năm 2021, thương mại giữa Hoa Kỳ và Việt Nam đạt 113 tỷ USD, tăng 26% so với năm 2020 Thâm hụt thương mại hàng hóa song phương của Hoa Kỳ với Việt Nam lên tới 90,9 tỷ USD, đứng thứ ba trong các mức thâm hụt lớn nhất của Hoa Kỳ Việt Nam là nguồn cung cấp chính các mặt hàng như máy móc điện, đồ nội thất, thiết bị cơ khí, may mặc và giày dép Đặc biệt, Việt Nam là nguồn nhập khẩu quần áo lớn thứ hai cho Hoa Kỳ, chỉ sau Trung Quốc.
Hoa Kỳ xuất khẩu sang Việt Nam các mặt hàng chủ yếu như mạch tích hợp điện tử, bông, thiết bị điện tử và truyền thông, cùng với đậu tương Trong năm 2021, Hoa Kỳ duy trì thặng dư khoảng 1,4 tỷ đô la trong thương mại dịch vụ song phương Những điểm nổi bật này phản ánh sự phát triển mạnh mẽ trong quan hệ kinh tế thương mại giữa Hoa Kỳ và Việt Nam từ năm 2000 đến 2022.
CHÍNH TRỊ - NGOẠI GIAO
Vào đêm ngày 11/7/1995, Tổng thống Mỹ Bill Clinton đã tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Việt Nam, đánh dấu bước chuyển từ tình trạng thù địch trong chiến tranh sang quan hệ bạn bè Kể từ đó, hai nước đã phát triển mối quan hệ lên tầm cao mới, với nhiều thành tựu nổi bật trong lĩnh vực chính trị và ngoại giao.
Trong những năm gần đây quan hệ chính trị ngoại giao Việt Nam – Hoa Kỳ
Chuyến thăm của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tới Hoa Kỳ vào tháng 7/2013 đánh dấu một cột mốc quan trọng trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ, mở ra một kỷ nguyên mới với sự hợp tác sâu rộng Tổng thống Obama nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ này và vai trò của Việt Nam trong khu vực, đồng thời bày tỏ hy vọng về sự phát triển mạnh mẽ trong tương lai Hai nhà lãnh đạo đã quyết định thiết lập quan hệ Đối tác Toàn diện dựa trên các nguyên tắc tôn trọng Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, cũng như tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau Họ cũng đã thảo luận về các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hợp tác, bao gồm tăng cường trao đổi đoàn cấp cao và thiết lập các cơ chế hợp tác mới.
Chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ ngày 6 - 10/7/2015 đánh dấu bước phát triển quan trọng trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ Tại Nhà Trắng, Tổng Bí thư đã hội đàm với Tổng thống Barack Obama, dẫn đến Tuyên bố chung về Tầm nhìn quan hệ Việt - Mỹ, nhằm làm sâu sắc hơn mối quan hệ Đối tác toàn diện trong các lĩnh vực kinh tế, chính trị, ngoại giao, nhân quyền, an ninh và quốc phòng Trong chuyến thăm, hai bên đã ký kết nhiều thỏa thuận quan trọng, bao gồm Hiệp định tránh đánh thuế hai lần, Bản Ghi nhớ về hợp tác giữ gìn hòa bình Liên Hợp Quốc, và các chương trình an ninh y tế toàn cầu.
Vào năm 2016, Việt Nam đã chính thức thành lập Trường Đại học Fulbright, sau khi cấp giấy phép cho cơ sở giáo dục này theo sự hợp tác với Cục Hàng không Dân dụng Mỹ.
Chuyến thăm chính thức của Tổng thống Barack Obama đến Việt Nam từ ngày
Từ ngày 22 đến 25 tháng 5 năm 2016, chuyến thăm của Tổng thống Obama đã đánh dấu một cột mốc quan trọng trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ Các thỏa thuận đạt được trong chuyến thăm này thể hiện sự tiến triển nhanh chóng và toàn diện của mối quan hệ song phương Sự kiện này đã tạo nền tảng vững chắc cho hợp tác lâu dài, khi những rào cản cuối cùng giữa hai quốc gia được dỡ bỏ, đặc biệt là sau tuyên bố của Tổng thống Obama về việc xóa bỏ cấm vận vũ khí.
Năm 2017 đánh dấu nhiều sự kiện quan trọng trong quan hệ Việt - Mỹ, khi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là nhà lãnh đạo Đông Nam Á đầu tiên thăm Nhà Trắng dưới thời Tổng thống Trump vào tháng 5 Hai bên cam kết duy trì và phát triển quan hệ, đồng thời đạt được nhận thức chung về hợp tác toàn diện Sáu tháng sau, Tổng thống Trump đã thực hiện chuyến thăm cấp nhà nước tới Việt Nam sau Hội nghị APEC tại Đà Nẵng, trở thành Tổng thống đầu tiên thăm Việt Nam trong năm đầu tiên nhậm chức Chuyến thăm này đã tạo đòn bẩy mới cho quan hệ song phương, và Việt Nam là quốc gia Đông Nam Á đầu tiên ông Trump viếng thăm Tiếp theo, vào tháng 2 năm 2019, ông Trump đã có chuyến thăm không chính thức tới Việt Nam để tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều lần 2, củng cố vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
Vào năm 2021, Phó Tổng thống Hoa Kỳ K Harris đã thăm Việt Nam với mục tiêu nâng cấp quan hệ song phương từ đối tác toàn diện lên quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Trong chuyến thăm, bà K Harris và các nhà lãnh đạo Việt Nam đã tái khẳng định sức mạnh của mối quan hệ này thông qua việc khai trương văn phòng đại diện của CDC tại Hà Nội và xây dựng Đại sứ quán Hoa Kỳ mới Những hoạt động này càng chứng tỏ vai trò quan trọng của Việt Nam trong quan hệ với Hoa Kỳ.
Quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ đã trải qua nhiều thăng trầm nhưng hiện nay đã phát triển mạnh mẽ sau 26 năm bình thường hóa Hai bên đã xây dựng một mối quan hệ chính trị và ngoại giao sâu sắc, dựa trên lợi ích chung và quyết tâm cao Việt Nam coi Mỹ là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu và mong muốn tiếp tục thúc đẩy quan hệ hai nước theo hướng thực chất, hiệu quả và ổn định lâu dài.
QUỐC PHÒNG – AN NINH
Tháng 7 năm 1995 đánh dấu một cột mốc quan trọng trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ khi Tổng thống Bill Clinton tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao sau 20 năm gián đoạn kể từ khi Chiến tranh Việt Nam kết thúc, mở ra một chương mới trong mối quan hệ giữa hai quốc gia.
Quan hệ quốc phòng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ được thiết lập từ tháng 11 năm 1996, sau cuộc trao đổi đại sứ vào tháng 5 năm 1997 Đại sứ quán Hoa Kỳ đã thành lập Phòng Tùy viên Quốc phòng (DAO), đánh dấu sự khởi đầu của mối quan hệ song phương mạnh mẽ dựa trên tình bạn, sự tôn trọng lẫn nhau và các cam kết chung cho một châu Á – Thái Bình Dương hòa bình và bền vững Các hoạt động hợp tác ban đầu tập trung vào việc giải quyết hậu quả chiến tranh, đặc biệt là vấn đề "tù binh" và "người mất tích" (POW/MIA) cũng như hậu quả của chất độc màu da cam.
Quan hệ quốc phòng song phương giữa Hoa Kỳ và Việt Nam được thiết lập từ tháng 3 năm 1997, khi Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ thăm Việt Nam và Việt Nam cử tùy viên quốc phòng đầu tiên tại Washington Tiếp theo, từ ngày 30/9 đến 2/10 năm 1998, Phó Thủ tướng Nguyễn Mạnh Cầm đã thăm Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, cùng thời gian đó, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Trần Hanh cũng có chuyến thăm Mỹ Vào tháng 4 năm 1999, nhóm sinh viên Học viện Không quân Hoa Kỳ lần đầu tiên đến Việt Nam để tham gia khóa huấn luyện quét mìn với các Kỹ sư Lục quân Hoa Kỳ, trong khi Việt Nam cử phi công tham gia các khóa học tại Trung tâm Nghiên cứu An ninh Châu Á - Thái Bình Dương (APSS).
Chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Bill Clinton vào tháng 11/2000 đã mở ra cơ hội cho các cuộc thảo luận cấp cao về hậu quả chiến tranh, bao gồm rà phá bom mìn và tăng cường hợp tác giữa hai nước Từ năm 2003, tàu chiến của Hải quân Hoa Kỳ đã được phép thăm Việt Nam hàng năm Đặc biệt, từ ngày 9 đến 12/11/2003, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phạm Văn Trà đã thăm Hoa Kỳ, đánh dấu 28 năm sau khi Chiến tranh Việt Nam kết thúc và đạt được bình thường hóa quan hệ quân sự hoàn toàn giữa hai quốc gia.
2015) Tại cuộc gặp, Bộ trưởng Phạm Văn Trà và Ngoại trưởng Hoa Kỳ Donald
Rumsfeld đã thống nhất tổ chức các cuộc đàm phán và hội đàm luân phiên giữa các Bộ trưởng Quốc phòng ba năm một lần.
Trong giai đoạn hiện nay, mối quan hệ hợp tác quốc phòng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đã có những tiến bộ rõ rệt Hai quốc gia đã ký kết thỏa thuận hợp tác qua Viện Giáo dục và Huấn luyện Quân sự vào năm 2005 Bên cạnh đó, từ năm 2005, Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương Hoa Kỳ đã tổ chức các cuộc đối thoại quốc phòng song phương, góp phần củng cố mối quan hệ này.
19 Vào năm ngày 29/12/2006, Chính quyền George W Bush tuyên bố dỡ bỏ cấm vận
Vào ngày 19 tháng 11 năm 2003, tàu chiến USS Vandergrift thuộc Hạm đội 7 của Hải quân Hoa Kỳ đã cập cảng Việt Nam, đánh dấu sự kiện lịch sử khi đây là tàu Hải quân Hoa Kỳ đầu tiên thăm Việt Nam kể từ sau Chiến tranh Việt Nam.
Đối thoại Quốc phòng song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ là một trong ba cơ chế quan trọng trong lĩnh vực quốc phòng, diễn ra hàng năm Cơ chế này không chỉ thúc đẩy hợp tác quốc phòng mà còn tạo điều kiện cho các công ty Mỹ xuất khẩu vật tư và dịch vụ quốc phòng sang Việt Nam, đồng thời cho phép nhập khẩu các mặt hàng tương tự từ Việt Nam vào thị trường Mỹ.
Vào tháng 6 năm 2008, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có chuyến thăm chính thức tới Hoa Kỳ, đánh dấu sự khởi đầu của mối quan hệ hợp tác giữa hai nước Trong chuyến thăm này, hai bên đã thống nhất tổ chức đối thoại cấp cao thường niên về an ninh và chiến lược ở cấp thứ trưởng/phó bí thư Đặc biệt, vào tháng 10 năm 2008, Đối thoại Chính trị, An ninh và Quốc phòng đầu tiên đã diễn ra tại Washington, củng cố thêm mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.
Sau khi Obama trở thành Tổng thống, quan hệ quốc phòng Việt - Mỹ đã được củng cố qua nhiều trao đổi biểu tượng nhằm tăng cường thỏa thuận quốc phòng Vào tháng 4/2009, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam đã thăm tàu sân bay USS John D Stennis tại Biển Đông Đến tháng 12/2009, Bộ trưởng Phùng Quang Thanh chính thức thăm Hoa Kỳ, được coi là bước quan trọng để tăng cường quan hệ quốc phòng giữa hai nước trong bối cảnh toàn cầu và khu vực phức tạp Trong chuyến thăm, ông đã ghé thăm Bộ Tư lệnh Hải quân Thái Bình Dương ở Hawaii và trong cuộc hội đàm với Tổng thống Donald Rumsfeld, ông đã yêu cầu dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí sát thương đối với Việt Nam.
Vào dịp kỷ niệm 15 năm bình thường hóa quan hệ ngoại giao (1995-2010), Việt Nam và Hoa Kỳ đã tổ chức các hoạt động quân sự chung, đánh dấu sự khởi đầu của giai đoạn hợp tác quân sự mới Chương trình đào tạo phi chiến tranh đầu tiên được thực hiện tại Đà Nẵng, cùng với một tuần tập trận hải quân chung ở Biển Đông Tháng 8/2010, hai nước lần đầu tiên tổ chức đối thoại chính sách quốc phòng cấp Thứ trưởng/Trợ lý Bộ trưởng, kết quả của thỏa thuận giữa Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Robert Gates và Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phùng Quang Thanh Cuộc đối thoại này nhằm thiết lập diễn đàn cấp cao để trao đổi quan điểm chiến lược về an ninh và quốc phòng, bao gồm các vấn đề song phương, khu vực và toàn cầu, với sự chủ trì của Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương Hoa Kỳ và các cơ quan ngoại giao của hai nước từ năm 2008.
Năm 2010 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong quan hệ quốc phòng giữa hai quốc gia, được xây dựng trên nền tảng tin cậy, hiểu biết lẫn nhau và tôn trọng độc lập, chủ quyền của mỗi bên.
Trong Đối thoại chính sách quốc phòng lần thứ 2 tại Washington vào tháng 9/2011, Việt Nam và Hoa Kỳ đã ký Biên bản ghi nhớ (MOU) nhằm thúc đẩy hợp tác quốc phòng song phương, xác định 5 lĩnh vực ưu tiên, bao gồm cứu hộ cứu nạn và gìn giữ hòa bình Đây là lần đầu tiên Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ thăm Vịnh Kumlan kể từ khi Chiến tranh Việt Nam kết thúc Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam, Phùng Quang Thanh, đã nhấn mạnh yêu cầu lâu dài của Việt Nam về việc Hoa Kỳ dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí sát thương đối với nước này.
Tháng 7 năm 2013, Chủ tịch nước Việt Nam Trương Tấn Sang đến thăm Hoa
Việt Nam và Hoa Kỳ đã ký Tuyên bố chung nhằm thúc đẩy hợp tác quốc phòng song phương, thiết lập quan hệ "Đối tác Toàn diện" Sự kiện này đánh dấu việc hai nước chính thức "tiến vào một giai đoạn mới của quan hệ song phương" Sau thỏa thuận, vào tháng 10/2014, chính quyền Washington đã công bố dỡ bỏ một phần lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam, tạo điều kiện cho sự phát triển hợp tác thương mại quốc phòng.
Mối quan hệ an ninh - quốc phòng giữa Việt Nam và Mỹ đã tiến triển mạnh mẽ trong những năm gần đây, với sự đồng thuận về tầm nhìn chung cho một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở.
Hoa Kỳ và Việt Nam đã tiến hành 11 cuộc Đối thoại Chính trị, An ninh và Quốc phòng nhằm tăng cường hợp tác an ninh song phương Những cuộc đàm phán này không chỉ thúc đẩy mối quan hệ đang phát triển giữa hai quốc gia mà còn thể hiện cam kết chung đối với khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do, cởi mở và độc lập Các chủ đề thảo luận bao gồm di sản chiến tranh, an ninh hàng hải, hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thiên tai (HADR), hoạt động gìn giữ hòa bình, quyền phụ nữ quốc tế, cùng các sáng kiến vì hòa bình và an ninh.
VĂN HOÁ – XÃ HỘI
Việc bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Hoa Kỳ vào năm 1995 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử của cả hai quốc gia Kể từ thời điểm đó, mối quan hệ văn hóa và xã hội giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đã có nhiều điểm nổi bật, thể hiện sự phát triển và gắn kết ngày càng chặt chẽ giữa hai bên.
Việt Nam và Hoa Kỳ đã tích cực thúc đẩy giao lưu nhân dân thông qua các hoạt động văn hóa, thể thao và giáo dục, góp phần tăng cường sự hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau Một ví dụ điển hình là Hội chợ Giáo dục Việt Nam hàng năm tại Hoa Kỳ, nơi các trường đại học và cao đẳng Việt Nam có cơ hội giới thiệu các chương trình học thuật và sáng kiến nghiên cứu của mình.
Một bước phát triển quan trọng trong quan hệ văn hóa giữa Việt Nam và Hoa Kỳ là sự gia tăng số lượng sinh viên Việt Nam du học tại Mỹ Theo Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, Việt Nam đứng thứ sáu trong danh sách các quốc gia có sinh viên quốc tế tại Mỹ, với hơn 30.000 sinh viên vào năm 2020 Chương trình Fulbright tại Việt Nam đã cung cấp học bổng cho sinh viên hai nước, thúc đẩy trao đổi giáo dục và văn hóa Kể từ khi thành lập, chương trình này đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao hiểu biết về văn hóa và lối sống giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.
Fulbright (FETP) vừa kỷ niệm 20 năm đổi mới giảng dạy kinh tế và chính sách công tại Việt Nam, với 1,100 sinh viên tốt nghiệp đảm nhận các vị trí lãnh đạo quan trọng Hiệp hội Giáo dục Kỹ thuật Đại học (HEEAP) đã thu hút hàng triệu đô la hỗ trợ từ sáu đối tác công ty lớn, nhằm chuyển đổi giáo dục kỹ thuật và đào tạo sinh viên sẵn sàng cho lĩnh vực công nghệ cao Hoa Kỳ gần đây công bố khoản tài trợ mới cho các quan hệ đối tác giáo dục đại học, mở rộng mạng lưới cựu sinh viên và cải thiện khả năng giảng dạy tiếng Anh Việt Nam hiện đứng đầu Đông Nam Á về số lượng sinh viên quốc tế học tập tại Hoa Kỳ.
Hơn 25.000 bạn trẻ Việt Nam đã tham gia mạng lưới Sáng kiến thủ lĩnh trẻ Đông Nam Á Vào năm 2020, Hoa Kỳ và Việt Nam đã ký thỏa thuận triển khai Tổ chức Hòa bình, với nhóm tình nguyện viên đầu tiên đến Việt Nam vào tháng 10 năm 2022 để làm việc tại các trường trung học cơ sở ở Hà Nội Việc trao đổi sinh viên giữa hai quốc gia cần được duy trì và phát triển hơn nữa.
Hai nước đã tổ chức nhiều sự kiện văn hóa nhằm thúc đẩy giao lưu và hiểu biết giữa nhân dân Tuần lễ văn hóa Việt Nam tại Mỹ năm 2019 đã giới thiệu văn hóa, ẩm thực, âm nhạc và nghệ thuật truyền thống của Việt Nam Năm 2019, ca sĩ Sơn Tùng M-TP đã biểu diễn tại Liên hợp quốc, đánh dấu sự kiện quan trọng trong việc quảng bá văn hóa Việt Nam 85% người Việt dưới 35 tuổi coi Hoa Kỳ là đối tác thân cận nhất Phái bộ Hoa Kỳ kết nối với hàng chục ngàn thanh niên Việt Nam mỗi ngày qua các kênh truyền thông xã hội Hoa Kỳ luôn thể hiện sự tôn trọng đối với con người, lịch sử và văn hóa Việt Nam, góp phần củng cố quan hệ đối tác giữa hai nước.
Quan hệ Hoa Kỳ - Việt Nam đã được củng cố thông qua các tổ chức văn hóa như Trung tâm Kennedy và Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan, cùng với việc tài trợ cho các hoạt động trao đổi hai chiều nhằm xây dựng mối quan hệ giữa con người Hoa Kỳ đã khôi phục chương trình nhận con nuôi từ Việt Nam, bắt đầu với trẻ em trên năm tuổi, anh chị em ruột và trẻ em có nhu cầu đặc biệt Cộng đồng người Việt hải ngoại ngày càng có ảnh hưởng lớn trong việc tăng cường mối liên kết giữa hai nước Khu vực tư nhân, các tổ chức phi chính phủ, giáo dục và các nhóm chuyên gia sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển quan hệ đối tác Hoa Kỳ-Việt Nam.
Hoa Kỳ đang hợp tác với các cơ quan thực thi pháp luật của Việt Nam để chống nạn buôn bán động vật hoang dã, đồng thời phối hợp với chính quyền địa phương, doanh nghiệp và các tổ chức phi chính phủ nhằm bảo tồn Vịnh Hạ Long, một di sản thế giới đang bị đe dọa bởi ô nhiễm Cùng với Bộ Kế hoạch và Đầu tư của Việt Nam và Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc, Hoa Kỳ sẽ thực hiện Chiến lược Tăng trưởng Xanh, hướng tới phát triển bền vững và giảm phát thải.
Trong lĩnh vực y tế, Hoa Kỳ đã đầu tư gần 700 triệu USD thông qua Kế hoạch Khẩn cấp của Tổng thống về Cứu trợ AIDS, đồng thời Việt Nam trở thành quốc gia trọng tâm trong Chương trình nghị sự về An ninh Y tế Toàn cầu Sau khi vượt qua thành công dịch SARS và cúm gia cầm, Việt Nam đang chuẩn bị cho đợt dịch tiếp theo với việc Bộ trưởng Bộ Y tế khánh thành Trung tâm điều hành khẩn cấp, kết nối Hà Nội với 4 khu vực khác, đóng vai trò là Phòng tác chiến để tuyên truyền về dịch bệnh truyền nhiễm Trong tương lai, Hoa Kỳ và Việt Nam có thể hợp tác trong cuộc chiến chống bệnh lao và sốt rét.
Hai nước đã hợp tác để giải quyết các di sản của Chiến tranh Việt Nam, bao gồm việc hồi hương quân nhân Hoa Kỳ mất tích và khắc phục ô nhiễm môi trường do chiến tranh, đặc biệt là chất độc da cam Việt Nam hiện vẫn đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng từ các vật liệu còn sót lại.
Việt Nam vẫn đang đối mặt với vấn đề ô nhiễm do vật liệu nổ còn sót lại sau chiến tranh, chủ yếu là bom mìn chưa nổ (UXO) và đạn chùm từ thời kỳ chiến tranh với Hoa Kỳ Hoa Kỳ đã trở thành nhà tài trợ lớn nhất cho công tác khắc phục hậu quả bom mìn tại Việt Nam, với tổng số tiền đóng góp vượt quá 185 triệu USD từ năm 1993 Vào tháng 12 năm 2013, hai nước đã ký một biên bản ghi nhớ nhằm tiếp tục hợp tác trong việc rà phá bom mìn, thể hiện cam kết lâu dài trong việc giải quyết vấn đề này.
Hỗ trợ của Hoa Kỳ đã giúp Việt Nam giải quyết các vấn đề tồn đọng như UXO, rà phá bom mìn, kế toán MIA và xử lý chất độc màu da cam, từ đó củng cố mối quan hệ quốc phòng giữa hai nước Hoa Kỳ đã đầu tư hơn 65 triệu USD vào hoạt động tẩy độc dioxin và 80 triệu USD cho việc rà phá bom mìn chưa nổ Thành công trong chương trình xử lý dioxin trị giá 110 triệu USD tại Sân bay Quốc tế Đà Nẵng vào năm 2019 và dự án khắc phục hậu quả 10 năm trị giá 300 triệu USD tại Căn cứ Không quân Biên Hòa đã đánh dấu bước tiến quan trọng trong hợp tác này.
1989, Chính phủ Hoa Kỳ đã đóng góp hơn 141 triệu USD hỗ trợ người khuyết tật tại Việt Nam 28 (Marciel, 2023)
Nhìn chung, việc bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Hoa
Mối quan hệ văn hóa - xã hội giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đã có những bước phát triển tích cực, tạo nền tảng vững chắc cho hợp tác đa lĩnh vực Hai nước đã củng cố mối quan hệ, xây dựng cầu nối và thúc đẩy hiểu biết lẫn nhau Sự gia tăng trong trao đổi văn hóa, hợp tác kinh tế và cơ hội giáo dục đã làm sâu sắc thêm sự tôn trọng và đánh giá cao đối với các nền văn hóa của cả hai quốc gia.
KHOA HỌC – CÔNG NGHỆ
Trong 25 năm qua, Ủy ban Hỗn hợp về Hợp tác Khoa học và Công nghệ Hoa Kỳ-Việt Nam đã điều phối và thúc đẩy hợp tác, phần lớn có sự tham gia của các tổ chức học thuật Việc hoàn thành thỏa thuận 123 về năng lượng hạt nhân dân dụng là một thành tựu lớn Thỏa thuận này mở đường cho sự hợp tác hạt nhân dân sự chặt chẽ
Trong những thập kỷ tới, chúng ta cần tăng cường cam kết về không phổ biến vũ khí hạt nhân, đồng thời thúc đẩy các hoạt động hợp tác khoa học Chương trình Quan hệ Đối tác nhằm Thúc đẩy Tham gia Nghiên cứu (PEER) đang ngày càng gia tăng số lượng các hoạt động hợp tác này.
Quan hệ đối tác giữa Hoa Kỳ và Việt Nam trong việc thích ứng và giảm thiểu biến đổi khí hậu đang ngày càng sâu rộng USAID triển khai chương trình lớn về rừng và đồng bằng nhằm hỗ trợ Việt Nam ứng phó với mực nước biển dâng cao và áp dụng biện pháp sử dụng đất bền vững Hoa Kỳ đã đề nghị giúp Việt Nam xây dựng kế hoạch Đóng góp Do Quốc gia Tự Quyết định (INDC) trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu Việt Nam cũng bày tỏ mong muốn hợp tác với Hoa Kỳ về an ninh lương thực và dinh dưỡng, đặc biệt ở Đồng bằng sông Cửu Long Cùng nhau, hai nước cần khám phá tác động của biến đổi khí hậu đối với an ninh lương thực của Việt Nam và ý nghĩa của điều này đối với khu vực Hợp tác trong lĩnh vực giám sát khí hậu, viễn thông, giám sát mặt biển và dự báo thiên tai cũng mở ra nhiều cơ hội hợp tác mới.
Vào tháng 3/2015, Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại TP.HCM đã ký kết tài trợ không hoàn lại gần 1 tỷ USD cho Công ty TNHH Xây dựng - Thương mại - Du lịch Công Lý Mục đích của khoản hỗ trợ này là thực hiện chương trình nghiên cứu khả thi nhằm phát triển Nhà máy điện gió Bắc với công suất 300 MW.
15 năm của chính phủ Hoa Kỳ dành cho Việt Nam, Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa
USAID sẽ triển khai 75 dự án tập trung vào các lĩnh vực hạ tầng, giao thông, giáo dục, y tế và đặc biệt là năng lượng sạch.
TRIỂN VỌNG PHÁT TRIỂN QUAN HỆ VIỆT NAM – HOA KỲ
Triển vọng phát triển quan hệ Việt - Mỹ trong tương lai
Để phát triển mối quan hệ Việt - Mỹ trong tương lai, cần xem xét các yếu tố nền tảng như chính trị, kinh tế và xã hội đã hình thành và phát triển qua nhiều năm Những yếu tố này không chỉ thúc đẩy quan hệ giữa hai nước mà còn phụ thuộc vào nguyện vọng của nhân dân, ý chí của nhà lãnh đạo, cùng với những biến động của tình hình thế giới và khu vực Do đó, triển vọng quan hệ Việt - Mỹ cần được đánh giá toàn diện dựa trên những yếu tố này.
Việt - Mỹ cần nhìn nhận trên nhiều mặt, đánh giá các yếu tố trong từng nước, yếu tố khu vực và quốc tế 30
Quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và Mỹ đang ngày càng phát triển nhờ vào chính sách đối ngoại và các hiệp định kinh tế - thương mại đã ký kết Những thỏa thuận này không chỉ tạo ra ràng buộc pháp lý mà còn là nền tảng cho hợp tác trong tương lai Hợp tác kinh tế - thương mại được xem là yếu tố quan trọng, góp phần tích cực vào việc nâng cao quan hệ ngoại giao giữa hai nước Thêm vào đó, sự hợp tác này giúp hai bên giải quyết bất đồng và tối ưu hóa lợi ích, từ đó tạo ra cầu nối quan trọng trong quan hệ song phương và mở ra cơ hội nâng cấp quan hệ thành đối tác chiến lược.
Trong lĩnh vực chính trị - ngoại giao, hai nước dự kiến sẽ tiếp tục củng cố và phát triển mối quan hệ Những năm qua, nhiều cuộc tiếp xúc và gặp gỡ đã diễn ra, tạo nền tảng vững chắc cho sự hợp tác trong các lĩnh vực xã hội, giáo dục - khoa học, quốc phòng - an ninh Mỹ đã xác định Việt Nam là đối tác quan trọng trong chiến lược Châu Á - Thái Bình Dương, cho thấy triển vọng quan hệ ngoại giao giữa hai nước trong tương lai rất hứa hẹn.
Chính sách của Việt Nam đối với Mỹ và quan hệ Việt - Mỹ trong những năm đầu thế kỷ XXI đã trải qua nhiều biến đổi quan trọng, phản ánh thực trạng và triển vọng hợp tác giữa hai quốc gia Bài viết của TS Hà Mỹ Hương phân tích sâu sắc các khía cạnh chính trị, kinh tế và văn hóa trong mối quan hệ này, đồng thời chỉ ra những thách thức và cơ hội cho sự phát triển bền vững trong tương lai Thông tin chi tiết có thể được tìm thấy tại trang web hids.hochiminhcity.gov.vn.
Mỹ đã công bố Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương mới, trong đó Việt Nam được xác định là đối tác hàng đầu trong khu vực Chiến lược này nhấn mạnh vai trò quan trọng của Việt Nam trong việc thúc đẩy hợp tác và phát triển bền vững tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương Thông tin chi tiết có thể được tìm thấy tại vneconomy.vn.
Về quốc phòng – an ninh: Triển vọng tương lai của mối quan hệ giữa Việt Nam
Quan hệ quốc phòng và an ninh giữa Hoa Kỳ và Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, đặc biệt trong bối cảnh cả hai nước cùng lo ngại về hành động quyết đoán của Trung Quốc ở Biển Đông Sự hợp tác này đã dẫn đến những tiến bộ đáng kể trong các lĩnh vực an ninh hàng hải, tìm kiếm cứu nạn, và hỗ trợ thiên tai Hoa Kỳ đã hỗ trợ Việt Nam trong việc hiện đại hóa quân đội và đã dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí, tạo điều kiện cho việc cung cấp thiết bị quân sự, bao gồm tàu tuần tra và công nghệ giám sát Từ năm 2016, các ràng buộc về an ninh đã hoàn toàn được gỡ bỏ, mở ra cơ hội mới cho sự hợp tác song phương.
Kỳ Trong tương lai, triển vọng quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ có tầm quan trọng chiến lược về an ninh quốc phòng.
Trong tương lai, quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ sẽ ngày càng được thắt chặt, đặc biệt trong lĩnh vực xã hội Hai nước đã tích cực tăng cường giao lưu văn hóa, góp phần quảng bá văn hóa và tạo ra nhiều sự kiện trải nghiệm văn hóa phong phú Sự phát triển này không chỉ thúc đẩy lĩnh vực văn hóa mà còn kích thích du lịch giữa hai quốc gia Đời sống người dân cũng sẽ được cải thiện nhờ vào các chính sách của chính phủ hai nước về lao động, y tế và giáo dục, nhằm giảm thiểu tình trạng thất nghiệp và hỗ trợ những người có hoàn cảnh khó khăn Với những lợi ích này, có thể dự đoán rằng mối quan hệ xã hội giữa Việt Nam và Hoa Kỳ sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ.
Trong những năm gần đây, Việt Nam và Hoa Kỳ đã nỗ lực hợp tác chặt chẽ trong lĩnh vực khoa học và công nghệ Hai nước đã triển khai nhiều chương trình học bổng cho sinh viên, nghiên cứu sinh và giảng viên giữa các trường đại học và viện nghiên cứu Ngoài ra, các hội thảo và nghiên cứu về các dự án khoa học công nghệ cũng được tổ chức thường xuyên Mỹ là một trong những quốc gia hỗ trợ tài chính cho các dự án khoa học công nghệ tại Việt Nam, đặc biệt trong các lĩnh vực năng lượng tái tạo, môi trường và y tế Hợp tác khoa học công nghệ sẽ tiếp tục là một trong những lĩnh vực quan trọng mà Việt Nam và Hoa Kỳ hướng tới trong tương lai.
Triển vọng phát triển quan hệ Việt - Mỹ rất lớn, nhưng để tận dụng thời cơ này, cần thiết phải có những chính sách cụ thể, mang tính chiến lược, ổn định, bền vững và hiệu quả Mặc dù chỉ là những đánh giá hay dự đoán, mọi nỗ lực và quyết tâm đều cần thiết để biến triển vọng này thành hiện thực, mang lại lợi ích cho quốc gia và dân tộc.
3.2 Trách nhiệm của công dân trong việc giữ gìn và phát triển quan hệ ngoại giao Việt - Mỹ
Quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Mỹ đã trải qua nhiều năm hình thành và phát triển, trở thành một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến khu vực và thế giới Để duy trì và nâng cao mối quan hệ này, không chỉ chính phủ mà cả công dân cũng cần đóng góp tích cực.
Để phát triển quan hệ Việt - Mỹ, công dân cần tích cực tham gia vào các hoạt động chính trị, bao gồm thảo luận và nghiên cứu để đóng góp ý kiến về chính sách ngoại giao Việc bày tỏ sự ủng hộ đối với các chính sách chính trị giữa hai nước là rất quan trọng Ngoài ra, công dân cũng nên chia sẻ và hướng dẫn cộng đồng về các chính sách chính trị - ngoại giao, từ đó góp phần củng cố và phát triển quan hệ ngoại giao Việt - Mỹ trong tương lai.
Việt Nam và Mỹ là đối tác hàng đầu trong lĩnh vực kinh tế, thương mại và đầu tư, và công dân cần tích cực tham gia vào các hoạt động này để phát triển mối quan hệ vững chắc Công dân có thể tham gia thảo luận, nghiên cứu về quan hệ kinh tế hai nước, hợp tác với doanh nghiệp Mỹ để quảng bá sản phẩm đặc sản Việt Nam tại thị trường Mỹ, cũng như tham gia các cuộc thi thương mại và đầu tư Đặc biệt, việc trang bị kiến thức về pháp luật trong kinh tế, thương mại và đầu tư là cần thiết để đảm bảo quyền lợi cá nhân và tạo ra môi trường hợp tác kinh tế hiệu quả giữa Việt Nam và Mỹ.
Về xã hội: Nhằm gìn giữ và phát huy mối quan hệ tốt đẹp giữa Việt Nam và
Công dân Mỹ cần nắm vững lịch sử, văn hóa và tình hình xã hội của hai nước để tăng cường giao lưu văn hóa Việc này không chỉ giúp họ trải nghiệm văn hóa nước bạn mà còn quảng bá văn hóa, lịch sử của quê hương ra thế giới Tham gia các hoạt động xã hội như thiện nguyện, sự kiện giải trí và tọa đàm về văn hóa - nghệ thuật sẽ thúc đẩy du lịch giữa hai nước Qua đó, các hoạt động này góp phần thắt chặt mối quan hệ và tăng cường hợp tác trong tương lai.
Hiện nay, hai nước đã triển khai nhiều chính sách hợp tác giáo dục, khuyến khích công dân tham gia các chương trình như trao đổi học sinh, học bổng du học và khóa học ngắn hạn tại Mỹ Việc tham gia tích cực vào những chương trình này không chỉ nâng cao kiến thức cho cá nhân mà còn tạo cầu nối chia sẻ, thúc đẩy tinh thần học hỏi giữa công dân hai nước Do đó, các chương trình hợp tác giáo dục có thể trở thành nền tảng quan trọng cho sự phát triển hợp tác giữa hai quốc gia trong tương lai.
Công dân đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và thúc đẩy quan hệ Việt – Mỹ Họ cần tích cực tham gia vào các hoạt động kinh tế, chính trị, xã hội, giáo dục và khoa học giữa hai quốc gia Những đóng góp của công dân sẽ góp phần thiết yếu vào việc xây dựng và phát triển mối quan hệ Việt – Mỹ ngày càng tốt đẹp hơn.