Phân Tích Để Làm Rõ Sự Khác Biệt Về Cơ Cấu Tổ Chức, Chức Năng, Thẩm Quyền Của Đại Hội Đồng Và Hội Đồng Bảo An Liên Hợp Quốc Trong Lĩnh Vực Gìn Giữ Hòa Bình Và An Ninh Quốc Tế.pdf

So sánh và phân biệt sự khác nhau Sự khác biệt giữa ĐHĐ và HĐBA LHQ trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình và an ninh quốc tế về cơ cấu tổ chức: Về quy mô, theo Điều 9 Hiến chương LHQ quy định

BỘ TƯ PHÁP TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

BÀI TẬP NHÓM MÔN: CÔNG PHÁP QUỐC TẾ

ĐỀ SỐ 06:

PHÂN TÍCH ĐỂ LÀM RÕ SỰ KHÁC BIỆT VỀ CƠ CẤU

TỔ CHỨC, CHỨC NĂNG, THẨM QUYỀN CỦA ĐẠI HỘI ĐỒNG VÀ HỘI ĐỒNG BẢO AN LIÊN HỢP QUỐC TRONG LĨNH VỰC GÌN GIỮ HÒA BÌNH VÀ AN NINH

QUỐC TẾ NHÓM 02 LỚP: N0 - TL1

Hà Nội, 2024

BIÊN BẢN XÁC ĐỊNH MỨC ĐỘ THAM GIA VÀ KẾT QUẢ THAM GIA LÀM BÀI TẬP NHÓM MÔN CÔNG PHÁP QUỐC TẾ

Tổng số sinh viên của nhóm: 10 sinh viên

+ Có mặt: …

+ Vắng mặt: …

Xác định mức độ tham gia của các thành viên trong quá trình làm bài tập nhóm:

giá

Xác nhận của thành viên

Đánh giá của GV

Làm, tổng hợp và chỉnh sửa nội dung Làm Powerpoint

A

Làm, tổng hợp và chỉnh sửa nội dung Thuyết trình

A

Làm, tổng hợp và chỉnh sửa nội dung Thuyết trình

A

6 Trần Mạnh Cường 471155 Làm nội dung A

Làm, tổng hợp và chỉnh sửa nội dung Chỉnh sửa word

A

Trưởng nhóm

ĐỀ BÀI TẬP NHÓM

thẩm quyền của Đại hội đồng và Hội đồng bảo an Liên hợp quốc trong lĩnh vực gìn giữ hoà bình và an ninh quốc tế

Yêu cầu:

- BT được trình bày trên khổ giấy A4; cỡ chữ: 14; font: Times New Roman hoặc Vn.Time; kích thước các lề trên, dưới, trái, phải theo thứ tự 2.5cm, 2.5cm, 3.5cm, 2cm; dãn dòng 1.5 lines

- Nộp btn vào giờ seminar tuần 10, thuyết trình vào tuần 12,13

- Hình thức: Tối đa 8 trang A4

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU 1

NỘI DUNG 1

I CƠ CẤU TỔ CHỨC 1

1 Đại hội đồng 1

2 Hội đồng Bảo an 2

3 So sánh và phân tích sự khác biệt 2

II CHỨC NĂNG VÀ THẨM QUYỀN 3

1 Đại hội đồng 3

1.1 Chức năng 3

1.2 Thẩm quyền 4

2 Hội đồng Bảo an 5

2.1 Chức năng 5

2.2 Thẩm quyền 6

3 Sự khác biệt giữa chức năng và thẩm quyền 8

III MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐẠI HỘI ĐỒNG VÀ HỘI ĐỒNG BẢO AN LIÊN HỢP QUỐC 10

KẾT LUẬN 12

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 14

BẢNG CHỮ VIẾT TẮT

MỞ ĐẦU

Trong bối cảnh thế giới hiện đại, vấn đề hòa bình và an ninh quốc tế trở thành một trong những ưu tiên hàng đầu của cộng đồng quốc tế Liên hợp quốc (LHQ), với vai trò là tổ chức toàn cầu hàng đầu, đã thiết lập nhiều cơ chế để giải quyết những thách thức này Trong đó, ĐHĐ và HĐBA là hai cơ quan quan trọng nhất, mỗi cơ quan đảm nhiệm những chức năng và thẩm quyền riêng biệt trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình và an ninh Việc phân tích sự khác biệt về cơ cấu tổ chức, chức năng, và thẩm quyền giữa hai cơ quan này không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động của LHQ, mà còn cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách thức mà cộng đồng quốc tế đối phó với các mối đe dọa đến hòa bình toàn cầu Từ những cơ sở đó nhóm chúng em đã

chọn đề “Phân tích để làm rõ sự khác biệt về cơ cấu tổ chức, chức năng,

thẩm quyền của ĐHĐ và HĐBA Liên hợp quốc trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình và an ninh quốc tế” làm đề bài tập nhóm của mình.

NỘI DUNG

I Cơ cấu tổ chức

1 Đại hội đồng

ĐHĐ LHQ bao gồm tất cả các quốc gia thành viên, mỗi quốc gia có một phiếu bầu, đảm bảo quyền đại diện bình đẳng, được quy định tại Điều 9 của Hiến chương LHQ, bên cạnh đó Tòa Thánh, Nhà nước Palestine, và Liên minh châu Âu tham gia với tư cách quan sát viên và không có quyền biểu quyết Theo Điều 21 của hiến Hiến chương, Chủ tịch ĐHĐ được bầu hàng năm từ các quốc gia thành viên, cùng với các Phó Chủ tịch từ các khu vực địa

lý khác nhau Các cơ quan trực thuộc ĐHĐ bao gồm: 30 ủy ban trong đó có 6

ủy ban chính, mỗi ủy ban phụ trách các lĩnh vực khác nhau như giải trừ quân

bị, kinh tế, xã hội, nhân đạo, chính trị đặc biệt, hành chính và pháp luật quốc

tế Ngoài ra, ĐHĐ có thể thành lập các cơ quan phụ trợ để hỗ trợ thực hiện các nhiệm vụ cụ thể

2 Hội đồng Bảo an

HĐBA gồm 15 thành viên, được quy định tại Điều 23 của Hiến chương Trong đó, có 5 ủy viên thường trực là Hoa Kỳ, Nga, Trung Quốc, Pháp và Anh, các quốc gia này có quyền phủ quyết, 10 ủy viên không thường trực được bầu với nhiệm kỳ hai năm từ các khu vực địa lý khác nhau Theo Điều 30 Hiến chương, Chủ tịch HĐBA luân phiên hàng tháng giữa các thành viên Điều 29 Hiến chương LHQ quy định HĐBA có quyền thành lập các cơ quan giúp việc như Ủy ban tham mưu kết nạp nước thành viên LHQ, Tòa án Hình sự Quốc tế về Nam Tư cũ, Tòa án Hình sự Quốc tế về Rwanda và các

Ủy ban Trừng phạt

3 So sánh và phân biệt sự khác nhau

Sự khác biệt giữa ĐHĐ và HĐBA LHQ trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình

và an ninh quốc tế về cơ cấu tổ chức:

Về quy mô, theo Điều 9 Hiến chương LHQ quy định ĐHĐ đại diện cho tất cả các quốc gia thành viên (193 quốc gia), mỗi quốc gia có một phiếu bầu,

đảm bảo sự bình đẳng trong việc đưa ra quyết định Về HĐBA, Điều 23 quy

định HĐBA gồm 15 thành viên, trong đó 5 ủy viên thường trực (Hoa Kỳ, Nga, Trung Quốc, Pháp, Anh) có quyền phủ quyết theo Điều 27 Các thành viên không thường trực được bầu với nhiệm kỳ 2 năm

Về chủ thể lãnh đạo, Chủ tịch ĐHĐ được bầu hàng năm từ các quốc gia thành viên, dựa trên Điều 21 của Hiến chương LHQ Còn chủ tịch HĐBA được luân phiên hàng tháng giữa các thành viên, nhấn mạnh tính liên tục trong việc giải quyết các vấn đề hòa bình

Về hệ thống các cơ quan phụ trợ: ĐHĐ tổ chức hoạt động qua sáu ủy ban chính và có thể thành lập các cơ quan phụ trợ theo Điều 22, trong khi HĐBA có thể thành lập những cơ quan giúp việc, nếu xét thấy cần thiết cho việc thực hiện chức năng của mình

Về quy trình ra quyết định của ĐHĐ thường dựa trên đa số phiếu, với các vấn đề quan trọng yêu cầu đa số hai phần ba (Điều 18), còn HĐBA đòi hỏi ít nhất 9 phiếu thuận và sự đồng ý của cả 5 ủy viên thường trực

Có thể thấy, ĐHĐ có hệ thống cơ quan trực thuộc đa dạng và phức tạp hơn, tính đại diện bao quát hơn, điều này xuất phát từ chức năng chính của hai

cơ quan.Trong khi ĐHĐ có thể thảo luận và xem xét tất cả các vấn đề trong phạm vi Hiến chương thì HĐBA chỉ tập trung vào lĩnh vực gìn giữ hòa bình

và an ninh thế giới

III Chức năng và thẩm quyền

1 Đại hội đồng

1.1 Chức năng

Thứ nhất, ĐHĐ đóng vai trò như một diễn đàn toàn cầu cho các cuộc thảo luận về các vấn đề quốc tế, đồng thời đưa ra khuyến nghị Trong Điều

10, 11 và 14 của Hiến chương LHQ, cho phép ĐHĐ thảo luận các vấn đề quốc tế và đưa ra khuyến nghị cho các quốc gia thành viên hoặc HĐBA, trừ khi vấn đề đó đang được HĐBA xem xét (Điều 12) Mặc dù các khuyến nghị không có tính ràng buộc pháp lý, nhưng chúng lại mang sức nặng về mặt đạo đức và chính trị, tạo áp lực quốc tế và thúc đẩy hòa bình và nhấn mạnh vào sự đồng thuận và đối thoại quốc tế

Thứ hai, mặc dù HĐBA là cơ quan quyền lực nhất về giữ gìn hòa bình

và an ninh quốc tế, ĐHĐ vẫn đóng một vai trò quan trọng trong việc giám sát,

bổ sung cho công việc của HĐBA, tăng cường sự minh bạch trong các hoạt động của LHQ Vai trò này của ĐHĐ được cụ thể hóa bằng các quyền hạn được quy định rõ trong Hiến chương LHQ như: thảo luận, xem xét tiếp nhận các báo cáo từ HĐBA (Điều 15 của Hiến chương); Quyết định ngân sách cho hoạt động giữ gìn hòa bình (Điều 17 của Hiến chương); Kích hoạt Cơ chế

“Đoàn kết vì Hòa bình” tại Nghị quyết 377A (1950), trong trường hợp HĐBA không thể hành động do quyền phủ quyết, ĐHĐ có thể đưa ra các khuyến nghị về các biện pháp tập thể, bao gồm cả việc sử dụng vũ lực nếu cần thiết

1.2 Thẩm quyền

Thứ nhất, thẩm quyền đưa ra các khuyến nghị Theo Điều 10, 11 và 14 của Hiến chương LHQ, ĐHĐ có thể tiến hành thảo luận về mọi vấn đề liên quan đến việc gìn giữ hòa bình và an ninh quốc tế, trừ trường hợp quy định tại điều 12 Hiến chương, đưa ra khuyến nghị cho HĐBA hoặc các quốc gia về các biện pháp giải quyết tranh chấp một cách hòa bình Dù không có tính ràng buộc pháp lý, nhưng thông qua các nghị quyết, ĐHĐ đã đóng góp tích cực vào việc giải quyết nhiều cuộc xung đột, thúc đẩy đối thoại và hợp tác quốc

tế Một ví dụ nổi bật là nghị quyết của ĐHĐ vào năm 1961 yêu cầu các quốc gia chấm dứt thử nghiệm hạt nhân đã giúp thúc đẩy quá trình đàm phán và hướng đến việc ký kết Hiệp ước Cấm thử nghiệm Hạt nhân Toàn diện Mặc

dù không có hiệu lực ràng buộc pháp lý, nghị quyết này đã tạo ra áp lực đáng

kể lên các cường quốc hạt nhân và góp phần vào nỗ lực toàn cầu nhằm kiểm soát vũ khí hạt nhân

Thứ hai, thẩm quyền triệu tập các phiên họp khẩn cấp để thảo luận về các tình huống nghiêm trọng ảnh hưởng đến hòa bình và an ninh quốc tế Nghị quyết "Uniting for Peace" đã chứng minh khả năng của ĐHĐ trong việc can thiệp vào các tình huống khẩn cấp, đưa ra các khuyến nghị khi HĐBA không thể hành động, như trường hợp cuộc khủng hoảng Suez năm 1956 Khi Anh, Pháp và Israel tiến hành cuộc xâm lược Ai Cập nhằm kiểm soát Kênh đào Suez, HĐBA đã bị tê liệt vì chia rẽ sâu sắc Liên Xô, một trong năm nước thành viên thường trực, đã sử dụng quyền phủ quyết để ngăn chặn bất kỳ hành động nào của HĐBA nhằm lên án cuộc xâm lược này Trước tình hình đó, ĐHĐ LHQ đã triệu tập một phiên họp khẩn cấp và ra Nghị quyết số 1/998 (ES-1)-19561, yêu cầu các nước tham chiến ngừng bắn và rút quân khỏi Ai Cập Nghị quyết này đã được đa số áp đảo các quốc gia thành viên ủng hộ

1 First United Nations Emergency Force (truy cập ngày 14/10/2024)

Thứ ba, ĐHĐ có thẩm quyền thực hiện các hoạt động giám sát, hỗ trợ HĐBA trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình và an ninh quốc tế ĐHĐ giám sát hoạt động gìn giữ hòa bình của LHQ thông qua Ủy ban đặc biệt về các hoạt động gìn giữ hòa bình Cơ quan này sẽ tiến hành đánh giá toàn diện tất cả các vấn

đề liên quan đến gìn giữ hòa bình Ủy ban báo cáo công việc của mình trước

tình thế có khả năng làm nguy hại đến hoà bình và an ninh quốc tế có quyền tiếp nhận và nghiên cứu những báo cáo của HĐBA tường trình những biện pháp mà HĐBA đã quyết định hoặc đã thi hành để duy trì hòa bình và an ninh quốc tế (Theo điều 11 và 15 Hiến chương) Bên cạnh đó, Mặc dù HĐBA quyết định về việc triển khai các sứ mệnh gìn giữ hòa bình, ĐHĐ có quyền phê duyệt ngân sách cho các hoạt động này (Theo điều 17 Hiến chương)

2 Hội đồng Bảo an

2.1 Chức năng

Theo quy định của Điều 24 Hiến chương, các nước thành viên trao cho HĐBA giữ trách nhiệm chính trong việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế trong đó bao gồm việc thành lập các phái đoàn gìn giữ hòa bình, tiến hành các hoạt động chống khủng bố, giải trừ quân bị3 Khi thực hiện sứ mệnh này, HĐBA hành động với tư cách thay mặt cho các nước thành viên và phù hợp với mục đích và các nguyên tắc hoạt động của LHQ Các nước thành viên chấp nhận và thực hiện các quyết định của HĐBA phù hợp với quy định của Hiến chương

Trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình và an ninh quốc tế, các chức năng của HĐBA bao gồm: Giải quyết hòa bình tranh chấp quốc tế (Chương VI Hiến chương), Hành động trong trường hợp hòa bình bị đe dọa, bị phá hoại hoặc hành vi xâm lược (Chương VII Hiến chương), Thực hiện giám sát giám sát

3 Maintain international peace and security, United Nations

2 Ủy ban Chính trị đặc biệt và Phi thực dân hóa (Ủy ban thứ tư)

https://www.un.org/en/ga/fourth/ (truy cập ngày 14/10/2024)

các nhà đương cục quản trị trong trường hợp lãnh thổ quản thác góp phần vào việc giữ gìn hòa bình và an ninh quốc tế quy định tại chương XII, lựa chọn thẩm phán của Tòa án công lý quốc tế cùng với ĐHĐ

2.2 Thẩm quyền

Thứ nhất, Điều tra bất kỳ tranh chấp hoặc tình huống nào có thể dẫn đến xung đột quốc tế, khuyến nghị các biện pháp điều chỉnh các tranh chấp

đó Theo Chương VI Hiến chương LHQ, HĐBA có quyền điều tra bất kỳ tranh chấp hoặc tình thế nào có thể gây ra xung đột hoặc đe dọa hòa bình và

an ninh quốc tế (Điều 34) Vai trò của HĐBA chủ yếu là xác định mức độ ảnh hưởng của tranh chấp và khuyến khích các bên áp dụng các biện pháp hòa bình để giải quyết (Điều 33) Ví dụ, trong cuộc họp về tình hình Cộng hòa Sát, HĐBA đã lên án các cuộc tấn công của phiến quân và kêu gọi các nước trong khu vực tuân thủ Hiệp định Đaca để duy trì hòa bình Trong trường hợp không đạt được hiệu quả, HĐBA có thể đưa tranh chấp ra xét xử và đưa ra các phương thức giải quyết tranh chấp mà HĐBA cho là hợp lý (Điều 37) HĐBA có thể đề xuất các biện pháp nhằm đảm bảo hòa bình và an ninh quốc

tế, như ngừng bắn hoặc rút quân khỏi vùng chiếm đóng Ví dụ, vào năm 2009, HĐBA yêu cầu Israel và Hamas ngừng bắn ngay lập tức tại Gaza 4

Thứ hai, xác định mối đe dọa đến hòa bình hoặc hành vi xâm lược và khuyến nghị biện pháp thực hiện, có thể là các biện pháp phi quân sự hoặc quân sự nhằm chấm dứt hành vi xâm lược Các quyết định của HĐBA theo Chương VII Hiến chương là có giá trị ràng buộc pháp lý và có thể được cưỡng chế thi hành trên thực tế Đây là thẩm quyền quan trọng và thực chất của HĐBA Giúp cơ quan này thực hiện được chức năng chính trong việc duy trì hòa bình an ninh quốc tế theo quy định tại điều 24 của hiến chương Theo

đó HĐBA có thẩm quyền xác định tình hình xem liệu có hành vi đe dọa, phá hoại hòa bình hoặc xâm lược (Điều 39) Việc xác định tình hình của HĐBA là

4 Security Council calls for immediate, durable, fully ceasefire in Gaza

cơ sở pháp lý cho các hoạt động tiếp theo, HDBA có thể yêu cầu các bên áp dụng các biện pháp tạm thời trước khi đưa ra các kiến nghị hoặc quyết định

áp dụng các biện pháp đã ra nhằm ngăn chặn sự phát triển tiếp theo của tình hình như: ngừng bắn, đưa quân đội trở về vị trí xuất phát ban đầu, rút quân chiếm đóng (Điều 40) Nếu trong trường hợp cần thiết có thể sử dụng lực lượng quân sự Ví dụ, trong cuộc chiến tranh vùng Vịnh, HĐBA đã ra Nghị quyết 660 xác định hành vi xâm lược của Iraq và yêu cầu nước này rút quân khỏi Kuwait Nếu tình hình xấu đi, HĐBA có quyền áp đặt các biện pháp trừng phạt phi quân sự (Điều 41), như trong trường hợp áp đặt trừng phạt kinh

tế đối với Iraq theo Nghị quyết 661 Nếu cần thiết, HĐBA có thể sử dụng biện pháp quân sự (Điều 42), như trong Nghị quyết 678, cho phép các quốc gia áp dụng "mọi biện pháp cần thiết" để buộc Iraq rút quân khỏi Kuwait

Thứ ba, thẩm quyền tiến hành một số hoạt động gìn giữ hòa bình và an ninh quốc tế khác Những hoạt động này nhằm giúp đỡ những nước bị tàn phá

do xung đột để tạo ra các điều kiện cho hòa bình Hoạt động gìn giữ hòa bình bao gồm việc theo dõi rút quân của những lực lượng tham chiến ở các vùng xung đột trước đây, việc giám sát bầu cử, hỗ trợ tái thiết, các hoạt động ngoại giao phòng ngừa (biện pháp củng cố lòng tin như công khai các chương trình

vũ khí…), xây dựng hòa bình sau xung đột như cứu trợ nhân đạo, hoạt động giải trừ quân bị5 Mặc dù không được quy định trực tiếp trong Hiến chương, nhưng những hoạt động này đã được HĐBA triển khai từ năm 1948 với Phái

bộ Giám sát LHQ tại Palestine (UNTSO) Một ví dụ điển hình là Phái bộ chuyển tiếp của LHQ tại Campuchia (UNTAC)6từ năm 1991 đến 1993, giúp giám sát cuộc tổng tuyển cử và hỗ trợ Campuchia tái thiết sau nhiều thập kỷ xung đột

6 United Nations transitional authority in Cambodia

5 What is peacekeeping? United Nations peacekeeping

https://peacekeeping.un.org/en/what-is-peacekeeping ( truy cập ngày 11/10/2024)

Thứ tư, thẩm quyền trong hoạt động chống khủng bố quốc tế Sau sự kiện khủng bố ngày 11/9/2001, HĐBA thông qua Nghị quyết 1373, thành lập

Ủy ban Chống Khủng bố (CTC) với nhiệm vụ điều phối, giám sát việc thực hiện các biện pháp chống khủng bố Các quốc gia thành viên phải nộp báo cáo định kỳ về tiến độ thực hiện Trước đó, Nghị quyết 1267(1999) cũng đã thiết lập các biện pháp trừng phạt đối với Osama Bin Laden, Taliban và Al-Qaeda Những nỗ lực này đã thúc đẩy hợp tác quốc tế trong cuộc chiến chống khủng

bố, như chương trình huấn luyện trực tuyến của UNODC và Interpol, giúp các quốc gia tăng cường năng lực chống khủng bố xuyên biên giới

Thứ năm, dựa trên thẩm quyền theo Chương VII Hiến chương LHQ, HĐBA có thể thiết lập các tòa án để xử lý những tội phạm nghiêm trọng đe dọa hòa bình và an ninh quốc tế Chẳng hạn, HĐBA đã thiết lập Tòa án Hình

sự Quốc tế về Nam Tư cũ (ICTY) và Tòa án Hình sự Quốc tế về Rwanda (ICTR) thông qua các nghị quyết nhằm xét xử tội phạm chiến tranh và tội ác diệt chủng Tuy nhiên, thẩm quyền này không bao gồm việc thiết lập các tòa

án thường trực như Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC), vốn được thành lập theo Quy chế Rome và hoạt động độc lập

3 Sự khác biệt về chức năng và thẩm quyền

Về chức năng, ĐHĐ đóng vai trò như một diễn đàn thảo luận quốc tế rộng rãi, nơi các quốc gia thành viên có thể đưa ra quan điểm và thảo luận về các vấn đề nào trong phạm vi của Hiến chương, bao gồm các vấn đề liên quan đến hòa bình và an ninh quốc tế Bên cạnh đó, ĐHĐ còn có chức năng giám sát và hỗ trợ hoạt động của HĐBA Trong khi đó, các chức năng của HĐBA lại tập trung cụ thể vào việc gìn giữ hòa bình và an ninh quốc tế Theo Chương V và VI của Hiến chương, HĐBA có chức năng giải quyết các tranh chấp và hành động khi hòa bình bị đe dọa Sự khác biệt về chức năng này trước hết xuất phát từ sự khác biệt trong mục tiêu của hai cơ quan, ĐHĐ luôn hướng đến việc xây dựng sự đồng thuận và hợp tác quốc tế, còn HĐBA được thành lập với mục tiêu cụ thể là duy trì hòa bình và an ninh bên cạnh đó cơ