Tiểu luận cuối kỳ môn tài chính công chi tiêu công phân biệt chi tiêu công theo các yếu tố Đầu vào và Đầu ra

Tại Việt Nam, trước những khó khăn với nhiều thử thách chưa từng có, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội và sự điều hành quyết liệt, cấp bách của Chính phủ, cộng với nỗ lực của cả hệ thố

-UBND THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SÀI GÒN

KHOA TÀI CHÍNH – KẾ TOÁN

TIỂU LUẬN CUỐI KỲ MÔN TÀI CHÍNH CÔNG

CHI TIÊU CÔNG PHÂN BIỆT CHI TIÊU CÔNG THEO CÁC YẾU TỐ

ĐẦU VÀO VÀ ĐẦU RA

Môn thi: TÀI CHÍNH CÔNG

Mã học phần: 832113

Nhóm thi: 016

Họ và tên sinh viên: TRẦN HOÀI THƯƠNG

MSSV: 3120420460

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SÀI GÒN KHOA TÀI CHÍNH – KẾ TOÁN

*************

ĐIỂM TIỂU LUẬN CUỐI KỲ MÔN TÀI CHÍNH CÔNG

HỌC KỲ 1 NĂM HỌC 2021 - 2022

Ngày ……….tháng …… năm 2021

Giảng viên chấm điểm 1 Giảng viên chấm điểm 2

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU 4

NỘI DUNG CHÍNH 5

Phần 1: Khái quát chung về chi tiêu công 5

I/ Khái ni m, đ c đi m và phân lo i c a chi têu công ệ ặ ể ạ ủ 5

1 Khái niệm chi tiêu công 5

2 Nguồn tài trợ của chi tiêu công: 5

3 Đặc điểm của chi tiêu công 5

4 Phân loại chi tiêu công 6

5 Các yếu tố cơ bản tác động sự gia tăng chi tiêu công 7

6 Vai trò của chi tiêu công 7

Phần 2: Sự khác biệt giữa chi tiêu công căn cứ theo quy trình lập ngân sách 8

S khác bi t gi a chi têu công theo yêếu tôế đâầu vào đâầu ra ự ệ ữ 8 1 Chi tiêu công theo yếu tố đầu vào 8

2 Chi tiêu công theo yếu tố đầu ra 8

LỜI MỞ ĐẦU

Trong thời gian qua, nền kinh tế thế giới nói chung và nền kinh tế Việt Nam nói riêng đang đứng trước thử thách phục hồi kinh tế sau khi hứng chịu những biến động lớn do sự tác động đến từ đại dịch COVID – 19 Bước sang năm 2022, nền kinh tế được dự báo sẽ có những dấu hiệu phục hồi nhất định từ những bài học và kinh nghiệm được rút ra từ năm

2021 Thế giới cần tăng cường đầu tư tài chính, kỹ thuật và cả chính trị để củng cố bảo vệ y

tế và sức khỏe toàn cầu Nam Phi đã nhanh chóng phát hiện và cảnh báo với thế giới về biến thể Omicron, đây được coi là hình mẫu cho việc nhận diện và phản ứng nhanh chóng về các rủi ro

Tại Việt Nam, trước những khó khăn với nhiều thử thách chưa từng có, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội và sự điều hành quyết liệt, cấp bách của Chính phủ, cộng với nỗ lực của

cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và toàn dân, nền kinh tế trong nước cũng đang chập chững hồi phục, đẩy mạnh thực hiện mục tiêu kép “đẩy lùi dịch bệnh và phát triển kinh tế”, thích ứng linh hoạt, đảm bảo an toàn, vừa kiểm soát dịch bệnh trong tầm kiểm soát vừa từng bước phát triển kinh tế Đây chính là cơ sở, nền tảng quan trọng để năm 2022 kinh

tế Việt Nam sẽ được phục hồi trong bối cảnh bình thường mới

Chính từ những điều ấy, giá trị của đồng tiền chi tiêu ngân sách, chất lượng điều hành ngân sách là những vấn đế quan tâm hàng đầu hiện nay nền kinh tế Việt Nam Chi tiêu công trong quá trịnh công nghiệp hóa – hiện đại hóa có ý nghĩa rất quan trọng trong việc phát triển kinh tế cũng như đảm bảo công bằng xã hội, vốn đầu tư từ Ngân sách Nhà nước đóng vai trò dẫn dắt, tác động cả trực tiếp và gián tiếp đến đầu tư phát triển, quá trình chuyển dịch

cơ cấu kinh tế Chính sách chi tiêu đúng đắn từ Nhà nước không những thúc đẩy động lực phát triển mà còn ngăn ngừa lạm phát, chống tham nhũng một cách hiệu quả

Để xác định rõ hơn về vấn đề của chi tiêu công và tình hình thực tiễn của Việt Nam hiện nay, việc nghiên cứu về chi tiêu công là một chủ đề quan trọng nhằm cung cấp, đánh giá thực trạng cho tình hình nền kinh tế Việt Nam hiện nay trong giai đoạn phục hồi và phát

triển Tiểu luận “Chi tiêu công Phân biệt chi tiêu công theo các yếu tố đầu vào và đầu ra”

khái quát về lý lẽ của chi tiêu công và đưa ra thực tiễn phân biệt chi tiêu công theo các yếu

tố đầu vào và đầu ra Trong quá trình nghiên cứu tiểu luận do sự rộng lớn của đề tài nên khó tránh khỏi những nhận thức sơ sài, thiếu xót của bản thân nên tôi kính mong nhận được sự góp ý chỉnh sửa của thầy/cô để bài viết này thêm hoàn thiện hơn

Tôi xin trân trọng cảm ơn!

NỘI DUNG CHÍNH

Phần 1: Khái quát chung về chi tiêu công

I/ Khái niệm, đặc điểm và phân loại của chi tiêu công

1 Khái niệm chi tiêu công

Chi tiêu công là các khoản chi tiêu của các cấp chính quyền, các đơn vị quản lý hành chính, các đơn vị sự nghiệp được kiểm soát và tài trợ bởi Chính phủ Nhìn chung, chi tiêu công chủ yếu là các khoản chi của ngân sách nhà nước đã được quốc hội phê chuẩn Việc chi tiêu công phản ánh trị giá của các loại hàng hóa mà chính phủ mua vào để qua đó cung cấp các loại hàng hóa công cho xã hội

Khác với quan điểm cổ điển, chi tiêu công trong giai đoạn kinh tế thị trường hiện đại hoàn toàn không mất đi mà trái lại nó tạo ra sự tái phân phối giữa các khu vực trong nền kinh tế Chính phủ thực hiện chính sách tái phân phối thu nhập giữa các khu vực trong nền kinh tế Thông qua chi tiêu công, Chính phủ cung ứng lại cho xã hội những khoản thu nhập đã lấy đi trước đó bằng việc cung cấp những hàng hóa công cần thiết mà khu vực tư không có khả năng cung cấp hoặc cung cấp không hiệu quả

2 Nguồn tài trợ của chi tiêu công:

Quỹ từ ngân sách:

- Thuế, phí, lệ phí do các tổ chức và cá nhân nộp theo quy định của pháp luật

- Các khoản thu từ hoạt động kinh tế của Nhà nước (Lãi được chia cho nước chủ nhà và các khoản thu khác từ hoạt động thăm dò, khai thác dầu, khí; Các khoản thu hồi vốn của Nhà nước đầu tư tại các tổ chức kinh tế; Thu cổ tức, lợi nhuận được chia tại các công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên có vốn góp của Nhà nước; Thu phần lợi nhuận sau thuế còn lại sau khi trích lập các quỹ của doanh nghiệp Nhà nước)

- Các khoản viện trợ không hoàn lại của Chính phủ các nước, các tổ chức, cá nhân ở nước ngoài cho Chính phủ Việt Nam

- Các khoản thu khác theo quy định của pháp luật

Quỹ ngoài ngân sách:

- Quỹ dự trữ quốc gia (Dự trữ quốc gia là quá trình Nhà nước tổ chức tích lũy một bộ phận của cải vật chất xã hội vào quỹ dự phòng chiến lược để sử dụng vào việc phòng ngừa, khắc phục hậu quả thiên tai; đáp ứng nhu cầu của quốc phòng và giữ vững an ninh chính trị khi xảy ra biến động; góp phần ổn định chính trị, kinh tế và đời sống dân cư cũng như các nhiệm vụ khác của Nhà nước)

- Quỹ hỗ trợ phát triển

- Quỹ bảo vệ môi trường (Quỹ Bảo vệ môi trường quốc gia, là tổ chức tài chính nhà nước trực thuộc

Bộ Tài nguyên và Môi trường; có tư cách pháp nhân, có vốn điều lệ, con dấu và bảng cân đối kế toán riêng, được mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước và các tổ chức tín dụng theo quy định của pháp luật.)

- Quỹ dự trữ ngoại hối (Dự trữ ngoại hối nhà nước, thường gọi tắt là dự trữ ngoại hối hoặc dự trữ ngoại tệ là lượng ngoại tệ mà ngân hàng trung ương hoặc cơ quan hữu trách về tiền tệ của một quốc gia hay lãnh thổ nắm giữ nhằm mục đích thanh toán quốc tế hoặc hỗ trợ giá trị đồng tiền quốc gia.)

và 1 số quỹ khác

3 Đặc điểm của chi tiêu công

Chi tiêu công là khoản chi mang tính chất công cộng như những hàng hóa, dịch vụ của Chính phủ thực hiện giao dịch nhằm thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước cho xã hội Đó là những khoản chi cần thiết như chi đầu tư phát triển, chi lương cho đội ngũ cán bộ, chi dịch vụ công đáp ứng nhu cầu công cộng…

Chi tiêu công nhằm phục vụ cho lợi ích chung của cộng đồng Điều này là chức năng quản lý toàn diện nền kinh tế xã hội của Nhà nước và cũng chính trong quá trình thực hiện chức năng đó, Nhà nước cung cấp một lượng hàng hoá công khổng lồ cho nền kinh tế Chi tiêu công luôn gắn liền với bộ máy nhà nước và những nhiệm vụ kinh tế, chính trị, xã hội mà nhà nước thực hiện Các cấp của cơ quan quyền lực Nhà nước là chủ thể duy nhất quyết định được cơ cấu, nội dung, mức độ của các khoản chi tiêu công nhằm thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ cho kinh tế, chính trị, xã hội của đất nước

Các khoản chi tiêu công cộng mang tính không hoàn trả hay hoàn trả không trực tiếp (hoặc chi tiêu công mang tính hoàn trả gián tiếp) Không phải mọi khoản thu đều được hoàn lại dưới hình thức các khoản chi tiêu công

4 Phân loại chi tiêu công

4.1 Căn cứ chức năng vĩ mô của nhà nước

Chi cho các dịch vụ nói chung: Để duy trì hoạt động thường xuyên của Chính phủ, bao gồm: chi cho các cơ quan hành chính của Chính phủ, chi cho toà án và viện kiểm sát, chi cho

hệ thống quân đội và an ninh xã hội…

Chi cho các dịch vụ kinh tế: bao gồm chi cho cơ sở hạ tầng, chi điều tiết, trợ cấp sản xuất, chi hỗ trợ doanh nghiệp…

Chi cho các dịch vụ cộng đồng, bao gồm chi cho hệ thống an sinh xã hội, chi giáo dục, y

tế, hưu trí, trợ cấp thất nghiệp, văn hóa, giải trí và các khoản chi phúc lợi xã hội khác… Chi khác, như chi trả lãi cho các khoản nợ của Chính phủ, chi viện trợ nước ngoài, chi ngoại giao…

→ Chủ yếu được sử dụng trong đánh giá phân bổ nguồn lực của Chính phủ nhằm thúc đẩy thực hiện các nhiệm vụ của Chính phủ

4.2 Căn cứ vào tính chất kinh tế

Chi thường xuyên: là các khoản chi phát sinh thường xuyên, cần thiết cho hoạt động của các đơn vị công, bao gồm toàn bộ các khoản chi lương, chi nghiệp vụ, chi quản lý cho các

 Chi sự nghiệp kinh tế; giáo dục và đào tạo; nghiên cứu khoa học và công nghệ; y tế; văn hóa, nghệ thuật, thể dục thể thao…

 Chi hành chính: các khoản chi lương cho công chức nhà nước và các khoản chi về hàng hóa khác có liên quan…

 Chi chuyển giao: chi an sinh xã hội (mọi người dân ít nhất có được mức tối thiểu về thu nhập, có cơ hội tiếp cận ở mức tối thiểu về các dịch vụ xã hội cơ bản, thiết yếu, như giáo dục, y tế, nhà ở, nước sạch, thông tin, …), chi trợ cấp, bảo hiểm xã hội…

 Chi an ninh quốc phòng

Chi đầu tư phát triển, bao gồm:

 Chi xây dựng công trình kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội (hệ thống cấp, thoát nước, hạ tầng nông nghiệp, thủy lợi, ứng phó biến đổi khí hậu, đường xá)

 Đầu tư, hỗ trợ cho các doanh nghiệp (chính sách gia hạn nộp thuế; miễn, giảm thuế, phí, tiền thuê đất; hỗ trợ giảm tiền điện, tiền nước, cước viễn thông, các chính sách hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động, đào tạo lao động cho các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh gặp khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19.)

 Chi hỗ trợ cho các quỹ hỗ trợ tài chính của Nhà nước;

 Chi dự trữ Nhà nước

→ Chủ yếu hỗ trợ Chính phủ thiết lập các chương trình chi tiêu kết hợp chi thường xuyên

và chi đầu tư để nâng cao hiệu quả chi tiêu công

4.3 Căn cứ vào quy trình lập ngân sách

Chi tiêu công theo các yếu tố đầu vào

Chi tiêu công theo các yếu tố đầu ra

5 Các yếu tố cơ bản tác động sự gia tăng chi tiêu công

Sự phát triển vai trò chính phủ trong nền kinh tế

 Gánh vác thêm nhiệm vụ mới: nhà nước sẽ đảm nhận các vai trò trong các lĩnh vực mà khu vực tư không tham gia (Vai trò của CP trong nền kte ngày càng qtrong tron

 Xã hội hóa các rủi ro.)

Sự thay đổi quan niệm tổng quát về tài chính công

 Chi tiêu công còn tài trợ cho các hoạt động kinh tế, đảm bảo sự cân bằng kinh tế vĩ mô

và ổn định xã hội (xây dựng đường xá công viên, hỗ trợ người nghèo

 Sự gia tăng chi tiêu công có ảnh hưởng đến sự tái phân bổ nguồn lực giữa khu vực công và khu vực tư

6 Vai trò của chi tiêu công

6.1 Đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút vốn đầu tư khu vực tư nhân và chuyển dịch

tỷ lệ đầu tư công và đầu tư tư từ các nguồn vốn khác để các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư tư nhân hiểu rõ tình hình để có tham gia đầu tư có hiệu quả (thu hút vốn đầu tư ví dụ như pot - xây dựng kinh doanh và chuyển giao, nn tổ chức các ctrinh đấu thầu và kêu gọi nhà đầu tư để xây dựng đường cao tốc)

Thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nói chung hay cơ cấu ngành kinh tế nói riêng, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực để không ngừng làm tăng năng suất lao động giúp nền kinh tế tăng trưởng nhanh, nâng cao đời sống vật chất và xã hội

Ví dụ: Chi đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng: đường sá, cảng, sân bay, điện, viễn thông, kênh đập nước, bệnh viện, trường học, hệ thống cây xanh…

Chi đầu tư vào các ngành công nghệ mới, công nghệ cao, và các ngành mũi nhọn

Hỗ trợ trực tiếp cho các doanh nghiệp: trợ giá, hỗ trợ vốn, liên doanh liên kết đầu tư…

6.2 Góp phần điều chỉnh chu kỳ kinh tế, cải thiện cán cân thanh toán và duy trì tăng trưởng kinh tế trong dài hạn

Chi tiêu công hướng tới đạt các mục tiêu kinh tế vĩ mô góp phần điều chỉnh chu kỳ kinh

tế, cải thiện cán cân thanh toán và duy trì tăng trưởng kinh tế cao trong dài hạn

Khối lượng hàng hóa do Nhà nước tiêu thị trên thị trường cho chi tiêu công làm cho tổng cầu của xã hội được mở rộng Và việc tổng cầu được mở rộng lại tác động nâng cao khả năng thu hút vốn và kích thích sản xuất phát triển hơn nữa Việc tăng giảm mức độ chi tiêu công sẽ giúp cho Nhà nước tác động vào quan hệ cung cầu trên thị trường, từ đó nhằm cân bằng lại thị trường hàng hóa khi bị mất phân phối

 Suy thoái kinh tế: Mở rộng chi tiêu công

 Lạm phát: Thu hẹp chi tiêu công

Ví dụ: Chi mua sắm hàng hóa và dịch vụ của Chính phủ

Chi chuyển nhượng

Chi trả lãi của khu vực công cộng…

6.3 Góp phần tái phân phối thu nhập, thực hiện công bằng xã hội

Kinh tế tăng trưởng kéo theo sự chênh lệch giữa các vùng miền, vùng dân cư ngày càng gia tăng Từ thực tiễn đó, chính phủ sử dụng các chính sách tài chính công thông qua công

cụ thuế và chi tiêu công

Đây là mục tiêu quan trọng đừng sau nhiều chính sách của chính phủ, chính phủ có thể thực hiện mục tiêu này bằng cách đánh thuế trực tiếp và chi trợ cấp bằng tiền cho những đối tượng cần thiết nhằm giảm bớt khó khăn cho người nghèo Việc chính phủ cung cấp các dịch

vụ y tế giáo dục, nhà ở, đảm bảo an toàn lao động, bảo vệ người tiêu dùng và các dịch vụ xã hội cũng là trọng tâm của các chính sách phân phối lại bảo đảm hoạt động mang tính hiệu quả cao

Ví dụ: Các chính sách trợ cấp bằng tiền hoặc hiện vật của Chính phủ

Chính phủ cung cấp các dịch vụ xã hội giáo dục, y tế và các dịch vụ xã hội khác

Phần 2: Sự khác biệt giữa chi tiêu công căn cứ theo quy trình lập ngân sách

Sự khác biệt giữa chi tiêu công theo yếu tố đầu vào đầu ra

1 Chi tiêu công theo yếu tố đầu vào

Là sự liệt kê các khoản mục mua sắm các phương tiện cần thiết cho hoạt động của các đơn vị công để Nhà nước làm căn cứ xác định kinh phí tài trợ Ví dụ: Chi mua TSCĐ, chi mua tài sản lưu động, chi tiền lương, chi phụ cấp và các khoản khác…

Chi tiêu theo các yếu tố đầu vào nhằm đảm bảo cho cơ quan công có thể duy trì hoạt động bình thường

Tập trung về vấn đề vĩ mô ngắn hạn

2 Chi tiêu công theo yếu tố đầu ra

Mức kinh phí phân bổ cho các đơn vị công được dựa vào khối lượng công việc đầu ra và những kết quả tác động của các đơn vị đó

Các đầu ra được chi tiêu ở các mức độ khối lượng, giá cả và chất lượng cụ thể và được cung cấp theo khuôn khổ thời gian được yêu cầu

Tập trung về vấn đề vĩ mô trung và dài hạn

Tình huống minh họa

Trong lịch sử phát triển nhân loại, giáo dục chưa bao giờ bị xem nhẹ Chính phủ trên khắp thế giới đều tin tưởng rằng một hệ thống giáo dục tốt là nguồn gốc dẫn đến sự thịnh vượng của quốc gia Giáo dục là một trong những nhân tố quan trọng quyết định đến chất lượng vốn con người rồi từ đó tác động đến tăng trưởng kinh tế Hơn nữa, thông qua giáo dục mà một quốc gia có thể đạt được mức tăng trưởng cao và bền vững Trường A là một trường cấp một công lập A tại thành phố Hồ Chí Minh, hàng tháng đơn vị này sẽ được Nhà nước thực hiện chi tiêu công như sau:

- Chi tiêu công theo yếu tố đầu vào: Sẽ căn cứ vào số lượng cán bộ, công nhân viên của nhà trường và phí điện, nước dự tính là 5.000.000.000/năm Từ đó, Nhà nước sẽ tài trợ yếu tố đầu vào cho trường cấp ba A chi phí là 5.000.000.000/năm

- Chi tiêu công theo yếu tố đầu ra: Nhà nước lập mức kinh phí dựa vào số lượng đào tạo là bao nhiêu em học sinh trong quán trình giáo dục và đào tạo Ví dụ như, trường A có 2430 em học sinh, kinh phí cho mỗi em là 5.000.000 đồng/ 1 học sinh Tổng số tiền mà Nhà nước giao cho trường là: 2430 * 5.000.000 = 1.2150.000.000 đồng Căn cứ theo đó, Nhà nước sẽ xem sản phẩm đầu ra tốn bao nhiêu tiền thì sẽ cung cấp bấy nhiêu nhằm tránh lãng phí

LỜI KẾT

Chi tiêu công và công tác quản lý chi tiêu công là một phần của chu trình xây dựng kế hoạch và dự toán ngân sách Chi tiêu công có vai trò quan trọng trong chính sách tài khóa của chính phủ để kích thích nền kinh tế tăng trưởng, phát triển Trong thời gian qua, việc thực hiện chi tiêu công tại Việt Nam đã đạt được một số thành tựu đáng kể Chính phủ cần phải nhấn mạnh vào mục tiêu tiếp tục nâng cao tính chủ động, linh hoạt và thận trọng nhằm

ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội, giữ vững ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh trong tình hình mới