Do đó, nghiên cứu “Các nhân tố ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp của sinh viên Khoa Kinh tế - Tài chính Trường Đại học Ngoại ngữ - Tin học Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay” được thực hiện n
Tổng quan công trình nghiên cứu 2-5 SE 2t 122 21tr 3 1 Tống quan các nghiên cứu trong nước . s-ss c2 tre 3 2 Tổng quan các nghiên cứu ngoải nước . -s- s2 22 tre 4 I4 số)
Mục tiêu nghiên cứu chung - c1 2121211011911 1101111111151 81 11 ray 5 1.3.2 Mục tiêu nghiên cứu cụ
Nghiên cứu này tập trung vào việc xác định các yếu tố ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp của sinh viên Khoa Kinh tế - Tài chính Mục tiêu là cung cấp cơ sở để đề xuất những giải pháp quản trị nhằm nâng cao tinh thần khởi nghiệp cho nhóm sinh viên này, phù hợp với định hướng phát triển của quốc gia.
1.3.2 Mục tiêu nghiên cứu cụ thể Đề đạt được mục tiêu chung trên, dé tài nghiên cứu này thực hiện nhằm giải quyết những mục tiêu cụ thé sau đây:
(1 Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên và phát triên thang đo những yếu tổ này
O Xác định mức độ tác động của các yếu tố ảnh hưởng này đến ý định khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên
Đề xuất một số kiến nghị từ kết quả nghiên cứu nhằm hoạch định chiến lược phát triển hệ thống giáo dục, đồng thời kích thích tinh thần khởi nghiệp của sinh viên Những kiến nghị này sẽ giúp cải thiện chương trình đào tạo, tăng cường sự kết nối giữa nhà trường và doanh nghiệp, cũng như tạo ra môi trường thuận lợi cho sinh viên phát triển ý tưởng khởi nghiệp.
Nghiên cứu tập trung trả lời các câu hỏi sau:
O Các nhân tố nào ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp của sinh viên Khoa Kinh tế - Tài chinh HUFLIT?
O Mức độ tác động của từng yếu tố này ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp của sinh viên như thế nào?
O Nhimg hàm ý quản trị nảo nhằm thúc đấy tỉnh thần khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên Khoa Kinh tế - Tài chính HUELIT?
CƠ SỞ LY LUẬN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CƯU
Các khái niệm cơ bản - TT TH TH ng ng ng n sgk kg 9 1 Lý thuyết hành động hợp lí (TRA — Theory of Reasoned Action)
2.1.1 Lý thuyết hành động hợp lí (TRA_— Theory of Reasoned Action)
Theo thuyết hành động hợp lý (TRA), hành vi được quyết định bởi ý định thực hiện và khả năng kiểm soát của cá nhân (Ajzen & Fishbein, 1975) Thuyết này giúp dự đoán hành vi tự nguyện và hỗ trợ mọi người nhận thức được yếu tố tâm lý của bản thân Hai yếu tố chính ảnh hưởng đến ý định là thái độ cá nhân và chuẩn chủ quan Thái độ cá nhân đối với hành vi phản ánh mức độ đánh giá tích cực hoặc tiêu cực về vấn đề khởi nghiệp (Nguyễn Văn Định và cộng sự, 2021), trong khi chuẩn chủ quan thể hiện sự ảnh hưởng từ nhận định của người khác như gia đình và bạn bè về hành vi đó.
Lý thuyết hành động hợp lý của Tom Lai được phát triển nhằm dự đoán và hiểu những ảnh hưởng của động cơ thúc đẩy đến hành vi thực tế, tuy nhiên, những hành vi này không hoàn toàn chịu sự kiểm soát của ý chí cá nhân, đây là một hạn chế của lý thuyết Đồng thời, lý thuyết cũng chỉ ra cách thức và địa điểm để nhắm đến việc thay đổi hành vi thực tế, đồng thời giải thích hầu hết các hành vi của con người.
Hình 2.1: Mô hình thuyết hành động hợp lý (TRA)
Niềm tin và sự be ands đánh giá Thái độ hướng đến hành vi Ý định hành vi
Niềm tin quy phạm và động lực
Nguồn: Davis & cộng sự, 1989, trích trong ChuHer, 2009
2.1.2 Ti huyết hành vì dụ định (TPB — Theory of Planned Behavior) Trên cơ sở thuyết hành động hợp lý của Ajzen và Fishbein (1975), Ajzen (1991) phát triển Thuyết hành vị hoạch dinh (TPB) để dự báo và làm sang tỏ hành vị con người trong một bối cảnh cụ thê Nhân tố thứ ba, có ảnh hưởng đến ý định của con người là yếu tố nhận thức kiêm soát hành vi Nhân tổ này đã chỉ ra sự đễ dàng hay khó khăn khi thực hiện hành vị, nhận thức của cá nhân là do kha năng của bản thân và nguồn lực để thực hiện hành vi (Ajzen, 1991) Trong đó, dự định khởi nghiệp kinh doanh là một yếu tố có trước, quyết định việc thực hiện hành vị kinh doanh Nó sẽ cho phép dự đoán cả những hành vi không hoàn toàn điều khiên được với giả định một hành vi có thê được dự báo hoặc được giải thích bởi dự định để thực hiện hành vi đó (Kolvereid, 1996)
Hinh 2.2: M6 hinh thuyét hanh vi dy dinh (TPB)
Nhận thức kiểm soát hành vị
Theo lý thuyết của Ajzen (1991), quá trình hình thành ý định khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên đòi hỏi sự phân tích và đánh giá cẩn thận các yếu tố liên quan Khác với lý thuyết hành động hợp lý, ý định không chỉ chịu ảnh hưởng từ môi trường xung quanh như gia đình và bạn bè, mà còn bị tác động bởi nhận thức cá nhân và động lực bên trong của sinh viên.
Các đặc điểm cơ bản của đối tượng và khách thê nghiên cứu 10 1 Ý định và ý định khởi nghiệp - ¿2s s2 E221 211211 111012 xe 10
2.2.1 Ý định và ý định khởi nghiệp Ý định (Intentions) là trạng thái nhận thức ngay trước khi thực hiện một hành vi (Krueger, 2003) Trong một nghiên cứu của mình, AJzen & Fishbein đã phân tích rõ hơn về ý định với các thành phan biểu hiện của nó Ý định liên quan đến bốn thành phân khác nhau: hành vi (Behavior), mục tiêu (Target) — van dé chu thé nham đến, tình trạng (Situation) mà hành vi đang thực hiện, thời điểm (Time) là hành vi đang diễn ra (Fishbein & Ajzen, 1975) Dé đi đến một hành vi bat ki thì các nhân phải cảm nhận vấn đề đó trước khi thực hiện Việc cảm nhận này có vai trò quan trọng đề quyết định làm hay không làm Ý định đại điện cho mức độ cam kết về hành vi sẽ thực hiện
Theo nghiên cứu của Krueger (1993), ý định được xem là yếu tố tiên quyết cho hành vi dự định, như việc chuẩn bị lập công ty riêng Các nghiên cứu sau này, như của Krueger và cộng sự (2000), khẳng định rằng ý định là dự đoán tốt nhất cho hành vi thực hiện, điều này được củng cố bởi Luthje và Franke (2004).
Dù có chuẩn bị kỹ lưỡng hay không, mọi người đều có thể bắt đầu hành trình của mình Nỗ lực vươn lên, ý chí bền bỉ, kỹ năng, kinh nghiệm và kiến thức là những nền tảng quan trọng để xây dựng ý định Động lực giúp con người vượt qua khó khăn và thử thách chính là sự dũng cảm, mạnh mẽ và quyết tâm dám làm.
Khởi nghiệp thường được hiểu là quá trình bắt đầu một doanh nghiệp, bao gồm việc tìm kiếm ý tưởng kinh doanh, nghiên cứu thị trường và đánh giá các yếu tố như tài chính và nguồn nhân lực Đây là hành động mà cá nhân tự làm chủ và tự mở công ty, thể hiện sự độc lập và sáng tạo trong kinh doanh (Lý Thục Hiền, 2010).
Ý định khởi nghiệp là kế hoạch trở thành doanh nhân của một cá nhân, với mong muốn hiện thực hóa những ý tưởng kinh doanh Người khởi nghiệp cần chấp nhận đầu tư vốn để phát triển sự nghiệp, đồng thời đảm nhận vai trò quản lý và hướng đến mục tiêu tạo ra lợi nhuận.
Ý định khởi nghiệp được hiểu là trạng thái tâm lý cá nhân hướng đến việc hình thành và thiết lập hoạt động kinh doanh Theo Bird (1998), ý định khởi nghiệp là cam kết khởi sự bằng cách lập doanh nghiệp mới (Krueger, 1993) Hơn nữa, ý định khởi nghiệp còn thể hiện sự sẵn sàng thực hiện các hoạt động của doanh nhân (Gurbuz & Aykol, 2008) Tóm lại, ý định khởi nghiệp là dự định và cam kết của cá nhân trong việc khởi sự kinh doanh thông qua việc thành lập công ty riêng trong tương lai.
2.2.2 Mỗi quan hệ giữa giáo dục và ý định khởi nghiệp
Gần đây, giáo dục tinh thần doanh nhân (Entrepreneurship) đã trở thành một vấn đề quan tâm lớn ở hầu hết các quốc gia, đặc biệt là tại các nước đang phát triển Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng giáo dục tinh thần doanh nhân đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nền kinh tế, phát triển nghề nghiệp cho sinh viên và góp phần tạo ra những doanh nhân thành công (Garba, 2010; North, 2002; Ahmed & ctg, 2010).
Bảng 2.1: Các nghiên cứu mối quan hệ giữa giáo dục và ý định khởi nghiệp
Tác giả Mẫu nghiên cứu Những phát hiện chính
So sánh ý định khởi nghiệp giữa hai nhóm sinh viên thuộc trường đại học nói tiếng Đức (gồm 468 sinh viên ở Vienna của Áo và
312 sinh viên Munich của Đức) và 148 sinh viên của học viện MIT Hoa Ky
Sinh viên trường MIT ở Hoa Kỳ thể hiện ý định khởi nghiệp và tham vọng kinh doanh mạnh mẽ hơn so với sinh viên từ các trường đại học nói tiếng Đức Sự khác biệt này cho thấy sự khác nhau trong tư duy và mục tiêu nghề nghiệp giữa hai nhóm đối tượng nghiên cứu.
Sự khác biệt là do giáo tnh thần doanh nghiệp dục
166 sinh viên Đại học ngành Quản trị kinh doanh, Kinh tế học và một số ít ngành khác trường Seville và ]acn phía Nam Tây Ban Nha thuộc các
Kiến thức kinh doanh tác động tích cực đến ý định khởi nghiệp của sinh viên
351 sinh viên Quản trị kinh doanh ở Đại học, Cao học, sinh ˆ viên nghiên cứu trường Veterinary
Medicine va Large Dong Nam Hoa Ky
Y định khởi nghiệp tăng dân theo cap d6 hoc van
Gaddam, (2008) 255 Quản trị Kinh doanh thuộc hoe vién Cao hoc một số trường ở
Hyderabad, Án Độ Cảm nhận về môi trường giáo dục ảnh hưởng tích cục đến ý định khởi nghiệp
Nguôn: Nguyễn Doãn Chí Luân, 2012
2.2.3 Các mô hình nghiên cứu trước về ý định khởi nghiệp
2.2.3.1 Mô hình nghiên cứu của Shapero & Sokol (1982)
Mô hình này coi việc khởi nghiệp là một sự kiện kinh doanh được hình thành từ sự tương tác giữa các yếu tố hoàn cảnh như sáng kiến, tập trung nguồn lực, quản lý, quyền tự chủ và rủi ro Quyết định khởi nghiệp phụ thuộc vào các thay đổi bên ngoài và cảm nhận cá nhân Nghiên cứu chỉ ra rằng, sự lựa chọn để bắt đầu khởi nghiệp dựa vào ba yếu tố chính: cảm nhận sự khát khao, xu hướng hành động và cảm nhận tính khả thi.
Hình 2.3: Mô hình các yếu tố ảnh hưởng ý định khởi nghiệp
Cảm nhận sự khát khao
Xu hướng hành động Y định khởi nghiệp
Cảm nhận tính khả thi
Cảm nhận sự khát khao và tính khả thi trong khởi nghiệp được hình thành từ môi trường văn hóa và xã hội của cá nhân Những yếu tố này ảnh hưởng đến quyết định khởi nghiệp, giúp cá nhân nghiêm túc xem xét ý định và hành vi khởi nghiệp Cảm nhận sự khát khao tạo ra sự hấp dẫn cho công việc, trong khi cảm nhận tính khả thi bị chi phối bởi kỹ năng cá nhân, rủi ro, và nguồn lực Những yếu tố này có thể thúc đẩy cá nhân hướng tới việc khởi nghiệp, như đã được xác nhận bởi các nghiên cứu của Krueger (1993) và Miar & Noboa (2003).
2.2.3.2 Mô hình nghiên cứu của Liián (2004)
Dựa trên mô hình của Shapero & Sokol (1982), Liủỏn (2004) đã phát triển mô hình ý định khởi nghiệp cho sinh viên, trong đó đề xuất ba yếu tố quan trọng: Cảm nhận sự khát khao (Perceived Desirability), cảm nhận tính khả thi và những yếu tố khác ảnh hưởng đến quyết định khởi nghiệp.
Cảm nhận tính khả thi và các chuẩn mực xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành suy nghĩ và định hướng hành vi của cá nhân Theo Liủỏn (2004), cảm nhận các sự kiện bên ngoài giúp người ta đưa ra lựa chọn phù hợp Tác giả chỉ ra rằng có hai dạng cảm nhận cơ bản: cảm nhận tính khả thị và cảm nhận sự khát khao, và những cảm nhận này được hình thành dưới ảnh hưởng của các yếu tố văn hóa và xã hội thông qua hệ thống giá trị cá nhân.
Nghiên cứu chỉ ra rằng chuẩn mực xã hội có ảnh hưởng tích cực đến ý định khởi nghiệp Chuẩn mực xã hội được xác định qua cảm nhận về mức độ quan tâm của xã hội đối với hành vi khởi nghiệp kinh doanh (Lifian, 2004).
Hỡnh 2.4: Cỏc yếu tố ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp của Liủỏn (2004)
Cảm nhận sự khát khao Ý định
Cảm nhận tính khả thi khởi nghiệp
Nguồn: Liián, 2004 2.2.3.3 Mô hình nghiên cứu của LũthJe và Franke (2004)
Khuyến khích ý định khởi nghiệp của sinh viên là yếu tố quan trọng cho sự phát triển kinh tế quốc gia Nghiên cứu của Luthje & Franke (2004) chỉ ra rằng ý định khởi nghiệp của sinh viên chịu ảnh hưởng bởi hai tác nhân chính: yếu tố nội tại, bao gồm tính cách cá nhân, và yếu tố môi trường bên ngoài như thị trường, tài chính và môi trường giáo dục.
Trong mô hình nghiên cứu, tác giả nhấn mạnh rằng các yếu tố bên ngoài, như điều kiện thị trường và cảm nhận về môi trường giáo dục đại học, có ảnh hưởng trực tiếp đến ý định khởi nghiệp của sinh viên Nghiên cứu của Gaddam (2008) đã chứng minh rằng ý định khởi nghiệp giữa các nhóm sinh viên nói tiếng Đức và tiếng Anh khác nhau, cho thấy rằng môi trường giáo dục đại học đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành ý định khởi nghiệp kinh doanh.
Hình 2.5: Các yếu tố ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp của Lũthje và Franke
Cảm nhận môi trường giáo dục Ý định
Nguôn vôn nghiệp Đặc điểm tính cách
Neuon: Liithje & Franke, 2004 2.4 Mô hình nghiên cứu đề xuất
2.4.1 Các giả thuyết nghiên cứu
Kế thừa nghiờn cứu của Liủỏn (2004), đồng thời bố sung thờm ba biến (mụi trường giáo dục, nguồn vốn, đặc điêm tính cách) từ mô hình của Lũthje & Franke