Luận văn thạc sĩ Luật học: Pháp luật về thị trường trái phiếu doanh nghiệp tại Việt Nam

Tinh cap thiệt của dé tài Từ những năm đâu thé ky 21 thi trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam đã được hình thành và la một bô phan của thi trường trái phiêu Tuy nhiên phải đến năm 201

BO GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BO TƯ PHAP

TRƯỜNG ĐẠI HOC LUAT HÀ NÓI

NGUYEN HỮU NAM

PHÁP LUAT VE THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU DOANH

NGHIEP TẠI VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC Si

HÀ NỌI, NĂM 2023

BO GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BO TƯ PHAP

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUAT HÀ NÓI

NGUYÊN HỮU NAM

PHÁPLUẬT VE THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU DOANH

NGHIEP TẠI VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC Si Ngành: Luật Kinh tê

Mã số: 8380107

Người lướng dẫn khoa học: TS Nguyễn Minh Hàng

HÀ NỌI, NĂM 2023

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan kết quả nghiên cứu nảy lả của riêng tôi và luận văn

nảy chưa được công bô trong bat kỳ một công trình nghiên cứu nao khác Cáctai liệu tham khảo và trích dẫn tai liệu từ các công trình nghiên cứu khác đảm

bao theo đúng yêu cau và được liệt kê đây đủ tại danh mục tài liêu tham khảo

Tác giả luận văn

Nguyễn Hữu Nam

TPDN Trải phiều doanh nghiệp

5

6 UBCKNN Uy ban chứng khoán nha nước

7 VBMA Hiệp hôi thi trường trai phiéu Việt Nam

8 SGDCK Sở giao dich chứng khoán

MỤC LỤC

PHAN MG ĐẦU: ccccö non nao So dCgakdgregusoaeszsasgasguseÌ

1 Tinhcấp thiếtcùađềtài l

3 Mục dich va nhiệmvụnghiêncứu 4

4 Đốitượngvàphạmvinghiêncứu 5

5 Câu hỏi nghiên cứu, giả thuyết nghiên cứu 5

6 Phong pháp luậnvàphươngpháp nghiên cứu 5

7 Những đóng góp mới về khoa học và thực tiễn của luận văn 5

8 Kếtcấucủaluậnvăn —

CHƯƠNG 1: NHỮNG VAN DE LÝ LUẬN PHAP LUẬT VE THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU DOANH NGHIỆP 8

11 Tổng quan vé thị trường tráiphiếu doanh nghiệp 8

LE Khải niệm, phân loại thị trường trai phiếu doanh nghiép 8

TAL? Vai trò và chức năng của thi trường trái phiễu doanh nghiệp 14

315 Các nhân t6 ảnh hướng đến thi trường trải phiếu doanh nghiệp 17 12 Pháp luậtvề thị trường trái phiếu doanh nghiệp tại Việt Nam 19

121 Khải niệm và sự cần tiết phải điều chỉnh bằng pháp luật về thi trường trải phiếu doanh nghiệp cac & 10 122 Nội dung pháp luật về thị trường trái phiêu doanh nghiệp 22

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VẺ THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM

3.1 Quy định về chủ thé tham gia thị trường trái phiếu doanh nghiệp 31

3.11 Chit thé phát hành t8)<DDfSGBMGI12it.8 grange Oh

2.1.2 Ci thé đầu tư trái phiéu 342.13 Các t6 chức trung gian ae TT Al

2.2 Thực trạng pháp luật về giao dich trái phiếu trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp “ Ô

2.3 Quản lý nhà nước về thị trường trái phiếu doanh nghiệp 49

CHƯƠNG 3: HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VẺ THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM 60

3.1 Cơ sở và định hướng hoàn thiện pháp luật về thị trường trái phiếu

doanh nghiệp tại Việt Nam 6Ũ3.2 Giải pháp hoàn thiện pháp luật về thị trường trái phiếu doanh nghiệp

tại Việt Nam 2-ss M 63

KẾT LUẬN cácistieascazsa SiGitQutiGtltðSiBtipdbitsstiisueauaucbÐ

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

_ PHẰNMỞĐÀU

1 Tinh cap thiệt của dé tài

Từ những năm đâu thé ky 21 thi trường trái phiếu doanh nghiệp Việt

Nam đã được hình thành và la một bô phan của thi trường trái phiêu Tuy

nhiên phải đến năm 2011 thị trường trái phiéu doanh nghiệp mới thực sự bắtdau phát triển cùng với sự phát triển chung của nên kinh tế và sự hoản thiên

về khuôn khô pháp ly Thị trường trái phiêu doanh nghiệp bat đầu phát triểnnhanh và manh mẽ đặc biệt từ năm 2017, trở thành một kênh huy động vôn để

giảm bớt sư phụ thuộc vào kênh tín dụng ngân hàng cho doanh nghiệp Thay

vì gửi tiết kiệm ngắn hạn thị trường trái phiêu doanh nghiệp cũng định hướngcho các nha đầu tư chuyển sang các khoản đâu tư trung, dai hạn đồng thờicũng góp phan giảm thiểu rủi ro cho các ngân hang thương mại va nâng caotính công khai, minh bạch trong qua trình huy đông von

Thị trường trái phiêu doanh nghiệp bao gm thị trường trái phiéu sơ cap

và thị trường trai phiêu thứ cấp Hai loại thị trường nay tác động qua lại xen

kế chat chế lây nhau tạo nên thị trường trai phiêu hop nhật hoàn chỉnh Thitrường trái phiéu sơ cap là cơ sở xây dưng thị trường trái phiêu doanh nghiệpthi thị trường trái phiêu thứ cấp sé giúp cho thị trường sơ cấp được vận hành

thuận lợi.

Ngoài các kênh đâu tư đã quá quen thuộc như gửi tiên tiết kiệm hoặc đâu

tư vào các kênh có tính đầu cơ như vàng, bat động san thì các nha dau tư có

thêm một kênh mới là thị trường trái phiêu Thị trường này đến hiện tại đã

phát triển rất nhanh và từng bước la kênh dau tư được các doanh nghiệp, cácnha đầu tư cá nhân chuyên nghiệp dành sự quan tâm rất lớn Tuy nhiên trongquá trình vận hành của thị trường đã có xuất hiện những dau hiệu, hanh vi côtình gian lận pháp luật về phát hanh va dau tư trái phiêu nhất la trong việcchap hành quy định về nha đâu tư trái phiêu chuyên nghiệp, giao dịch va

chuyển nhượng trai phiêu trên thị trường thứ cap Day là yêu cầu cấp thiết đặt

ra cân thiết phải hoàn thiên sớm khung pháp lý dé nhanh chong phù hợp với

sự phát triển nhanh của thi trường về quy mô của như tóc đô tăng trưởng.Xuất phát tử thực tiễn trên thị trường trái phiéu doanh nghiệp Việt Nam thờiđiểm hiện tại, tác giả lực chọn đề tài “Pháp luật về thị trường trái phiếudoanh nghiệp tai Việt Nam” làm đề tai nghiên cứu cho luận văn tốt nghiệp

của mình.

Dé tai nghiên cứu về thị trường trái phiéu doanh nghiệp đã được quantâm và được công bô trong nhiêu công trình nghiên cứu ca trong và ngoàinước Tuy nhiên mỗi công trình nghiên cứu đã được công bô trước đây chỉgiải quyết duoc một phân nào đó các van dé về trái phiêu trong mỗi giai đoạnphát triển và sự biển đổi của nên kinh tê Các van đê pháp ly đặt ra đôi với traiphiếu và thị trường trải phiêu đã được nghiên cứu trong một số dé tai và công

bổ trên các tạp chí khoa học pháp lý như:

“Giải pháp hoàn thiện khung pháp lý cao thị trường giao dich trái phiếu

tập trung tại Việt Nam” của tac gia Ha Thi Thùy Dương, Luận văn Thạc sĩ

Luật học năm 2003 Với công trình nay, tác giả đã khai thác các van dé lyluận và thực tiễn trong lĩnh vực trái phiêu và thị trường trái phiêu, tim hiểu

mô hình thị trường trái phiêu của một sô nước trên thê giới, phân tích và đánhgiá thực trạng pháp luật điều chỉnh thị trường giao dich trái phiếu tập trung ở

Việt Nam, đánh giá hoạt động của thi trường nay trong thời gian từ năm 1990,

đặc biệt là từ khi thành lập thị trường giao dịch chứng khoản vào 7/2000 đến

2003 để lam cơ sở dé xuất hoàn thiện

“Phát triển thị trường trải phiêu doanh nghiệp Trung Quốc và lĩnhnghiệm cho Việt Nam “ của tác giả Bach Thi Thanh Hà, Nguyễn Thị Vân Anh

đăng trên Tạp chí Nghiên cứu tải chính Kê toán, Hoc viện Tài chính, năm

2019, sô 04 Với công trình nghiên cứu nay, hai tác giả đã đưa ra những cải

cách nhằm phát trên thi trường trai phiêu doanh nghiệp và chứng minh kếtquả đạt được của Trung Quốc sau những cải cách đó, từ đó rút ra kinh nghiệm

cho thị trường trái phiêu doanh nghiệp cho Việt Nam Theo đó, Việt Nam can

bổ sung khung pháp lý cho phép các doanh nghiệp vừa va nhö, doanh nghiệpkhởi nghiệp huy đông vốn trải phiéu; tiếp tục phát triển hé thông định mức tinnhiệm tạo cơ sở đánh giá mức độ rủi ro trái phiéu doanh nghiệp cho các nhađâu tư

“Giải pháp hỗ trợ thi trường trái phiêu doanh nghiệp phát triển” của tácgiả Nguyễn Thị Phương Dung đăng trên Tạp chí Tài chính, Bộ Tài chính, kỳ

02, tháng 12/2017, số 670 Tác giả đã đưa ra các giải pháp giúp phát triển thi

trường trái phiêu doanh nghiệp Việt Nam trong công trình nghiên cửu này Cu

thé, can có những quy định nâng cao chất lượng trái phiéu cũng như tính minhbạch của thông tin dé dim bão cho các nha dau tư tiếp cận thông tin day đủ,chỉnh xác, cơ quan hữu quan cân cân nhắc về điêu kiên phát hành trái phiêu

doanh nghiệp.

“Huy đông nguén lực tai chính cho phát triển thông qua phát hành tráiphiếu doanh nghiệp” của tác giã Nguyễn Thanh Phương đăng trên Tạp chiNgân hàng Ngân hàng nhà nước Việt Nam, tháng 8/2017, số 15 Với côngtrình nghiên cứu này, tác giả đã đưa ra những đánh giá chung về thực trạngphát hanh trái phiêu doanh nghiệp và khuyến nghị đôi với các quy định phápluật trong hoạt động phat hành trái phiêu

“Pháp luật về phát hành trái phiêu của công ty cô phân đại chúng tai Việt

Nam” của tác giả Tran Thanh Ngọc, Luân văn Thạc si Luật học năm 2015.Luận văn đã lam rổ cơ sé lý luận vả các quy định pháp luật về phát hành trái

phiếu của công ty cô phan đại chúng từ đó đưa ra các biện pháp hoàn thiên

khung pháp lý về phát hanh trai phiếu đổi với công ty cô phan đại chúng tai

Việt Nam.

“Pháp luật về phát hanh trai phiêu riêng lẻ ở Việt Nam thực trang và giảipháp hoản thiện” của tác giả Trần Đào Ngọc Anh, Luân văn Thạc sĩ Luật họcnăm 2020 Công trình nghiên cứu nảy đã lam rố những lý luận cơ bản về traiphiếu vả hoat động phát hanh trai phiéu riêng lẽ, đông thời nêu lên thực trangcủa hoạt động phát hành trái phiếu riêng 1é và đưa ra một sô giải pháp hoanthiện pháp luật vê phát hành trai phiéu riêng lẽ tai Việt Nam

Pháp luật vê thị trường trai phiéu doanh nghiệp Việt Nam đã từng bước

được hoàn thiện nhờ sự đóng gúp quan trọng của các công trình nghiên cứu

khoa hoc nêu trên Mặc du vậy các công trình nay chi tập trung vao một khia

cạnh mà chưa nghiên cứu đây đủ và toan điện các van dé về thực trạng phápluật điều chỉnh thị trường trái phiêu doanh nghiệp tại Việt Nam nhất là trong

tình hình hiện nay đang còn nhiêu vướng mắc cũng như tranh chấp, khiều nai,

tố cáo liên quan đến trái phiêu doanh nghiệp đã và đang diễn ra phức tạpThực trang nay đang gây ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường trai phiếu doanhnghiệp đòi hdi phải có những giải pháp hoàn thiện các văn bản pháp luật điềuchỉnh, quy định rõ ràng hơn vẻ thi trường trái phiếu doanh nghiệp tại Việt

Hé thong các van dé lý luận pháp luật về thị trường trái phiêu doanh

nghiệp

Danh giá thực trang pháp luat đang điêu chỉnh giao dịch trên thị trưởngtrải phiêu doanh nghiệp và thực tiễn ap dụng pháp luật điều chỉnh giao dich

trên thị trường trái phiêu doanh nghiệp tại Việt Nam

Đưa ra một sô giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về thị trường trái

phiêu doanh nghiệp tại Việt Nam

4 — Đối trợngvàphạmvinghiên cứu

Đôi tương nghiên cứu: thị trường trái phiêu doanh nghiệp

Phạm vị nghiên cứu:

se Không gian nghiên cứu: Việt Nam.

se Thời gian nghiên cứu: từ lúc bắt đâu hinh thành thị trường trai phiếudoanh nghiệp năm 2000 tới thời điểm thực hiện luận văn

5 Câu hỏi nghiên cứu, giả thuyết nghiên cứu

Dé tải tập trung trả lời những câu hỏi sau:

Thực trang pháp luật về thi trường trái phiếu doanh nghiệp tại Việt Namnhư thé nao?

Giải pháp để hoàn thiện pháp luật về thi trường trái phiéu doanh nghiệptai Việt Nam là gi?

6 _ Phương pháp luậnvàphương pháp nghiên cứu

Dé giải quyết các van de trong công trình nghiên cứu nay tac gia đã sử

dụng phương pháp duy vat biện chứng đông thời sử dụng phôi hop với các

phương pháp khác như phương pháp phân tích, tong hợp, phương pháp thongké, để có thé phân tích một cách chính xác và cu thé thực trang đang diễn ra

từ đó có những giải pháp khắc phục phủ hợp

1 Những đóng góp mới về khoa học và thực tiễn của luận văn

Qua tim hiểu vả nghiên cứu nhiều dé tải nghiên cửu liên quan đến trảiphiéu tác giả nhận thay các công trình nghiên cứu nảy mới chỉ đừng lại ở môt

sô góc độ và khía canh cu thé chứ chưa đưa ra được giải pháp mang tinh tôngthể về thị trường trái phiêu doanh nghiệp tại Việt Nam trong giai đoan tới.Mỗi công trình nghiên cứu được thực hiên trong từng thời kỳ phát triển khácnhau của kinh tế xã hội cũng như từng giai đoạn phát triển của thị trường va

sự khác biệt về đối tượng, dia lý, lich sử nên các công trình nay chỉ giải quyết

được một sô vân đê mang tính thời điểm chưa mang tính đông bô giúp tăngcường vai trò của thi trường trái phiếu doanh nghiệp cũng như khắc phụcđược những thực trang đang diễn ra trong tình hình hiên tại Nghiên cứu vềPháp luật về thị trường trái phiêu doanh nghiệp tại Việt Nam sẽ có cái nhìnkhách quan, tổng thê và có những đóng góp mới cả về lý luận vả thực tiễn:

Luận văn làm rõ những van đê lý luận cơ bản vé trai phiêu doanh nghiệp

và thị trường trái phiêu doanh nghiệp, phân tích những nhân tô anh hưởng đềnthị trường trái phiêu doanh nghiệp

Đảnh giá được thực trạng áp dụng pháp luật điều chỉnh đến thị trườngtrải phiêu doanh nghiệp tại Việt Nam, thực trạng pháp luật về thi trường tráiphiếu doanh nghiệp sơ cap và thứ cap; đưa ra những mặt còn hạn chế của thi

trường trái phiêu doanh nghiệp của Việt Nam trong thời gian qua

Từ việc phân tích thực trạng tác giả dé xuất một sô giải pháp hoàn thiệnpháp luật về thi trường trai phiêu doanh nghiệp tại Việt Nam dé có thé giảiquyết những van dé còn tôn tai va giúp thị trường nay có thé phát triển tot vatrở thành một kênh dau tư uy tín được các nhà đâu tư lựa chọn nhiều hơn

trong thời gian tới.

8 Kếtcấucủaluậnvăn

Kết câu của luận văn ngoại trừ mục lục, danh mục tử viết tắt, phân mở

đầu, kết luận, tai liêu tham khảo được bồ cục theo 3 chương như sau:

Chương 1: Những vẫn đề If luận pháp luật về thi trường trải phiếu

doanh nghiép

Chương 2° Thực trang pháp iuật về thị trường trải phiếu doanh nghiệp

tại Viet Nain

Chương 3: Hoàn thiện pháp luật về thi trường trái phiên doanh nghiêp

tại Viet Nain

CHƯƠNG 1: NHỮNG VÁN ĐẺ LÝ LUẬN PHÁP LUẬT VẺ THỊ

TRƯỜNG TRÁI PHIẾU DOANH NGHIỆP

11 Tổng quan về thị trường trai phiéu doanh nghiệp

1.11 Khái niệm, phan loại thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Thị trường trải phiếu doanh nghiệp là thị trường phát hành và giao dịch

các loại trai phiéu của doanh nghiệp được quy định theo pháp luật

Thị trường trái phiêu doanh nghiệp là nơi diễn ra các hoạt đông trao đôimua ban trái phiêu doanh nghiệp giữa tô chức phát hành, các nhà dau tư vacác td chức trung gian môi giới

Đây là nơi các tô chức phát hành thực hiện việc huy đông von dung chohoạt động sản xuất kinh doanh, mở rộng quy mô và phát triển dau tư củadoanh nghiệp Người nắm giữ trai phiéu được gọi là trái chủ và tô chức pháthành có trách nhiệm trả lấi cho trái chủ cùng với toàn bộ số vôn vao thời điểm

đáo hạn trái phiêu

Đặc điểm của thị trường trái phiéu doanh nghiệp:

Một là, chủ thé phát hành trái phiéu đoanh nghiệp là công ty cô phan,

công ty trách nhiệm hữu hạn được thành lập và hoạt động theo pháp luật Việt

Nam

Hai là, chủ thé dau tư trái phiếu doanh nghiệp 1a tô chức, cá nhân là nha

đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp

Ba là, khác với người mua cô phiếu la chủ sỡ hữu một phan vôn củacông ty thì người mua trai phiéu la người cho chủ thé phát hành vay tiên lachủ nợ của chủ thé phát hành trái phiêu

Bồn lả, thu nhập của trải phiếu là tiên lãi, là khoản thu có định thường ky

và không phu thuộc vao kết qua sản xuất kinh doanh của chủ thé phát hành

Năm là, trai phiều la chứng khoán nơ, vi vậy khi chủ thé phát hành giảithể hoặc phá sản trước hết phải có nghĩa vu thanh toán cho các trái chủ trướcsau đó mới chia cho các cô đồng.

Thị trường trái phiêu sơ cấp va thi trường trải phiếu thứ cấp lả hai thịtrường câu thành nên thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Trên thị trường chứng khoán sơ cấp việc phát hành trái phiếu được thựchiện qua nhiêu phương thức khác như như bao lãnh phát hành, đầu thầu hayđại lý phát hành Thị trường trái phiêu sơ cấp là thi trường phát hành mớitrái phiếu, tại thi trường nay chủ thé phát hành sẽ nhân được tiên từ việc pháthành trai phiếu

Các trải phiếu được phát hành trên thị trường trái phiếu sơ cap sẽ đượcgiao dich mua đi ban lại trên thị trường trái phiéu thứ cấp

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp sơ cấp

Thị trường trai phiếu doanh nghiệp sơ cập là thị trường giao dịch, mua

bán những trái phiêu lần đâu tiên được phát hành Doanh nghiệp sé phát hànhtrải phiêu ban cho các nhà đâu tư là tô chức, cá nhân khi có nhu cau huy độngvốn trên thị trường trai phiếu sơ cap, đây là nguôn vôn kinh doanh trực tiếp

mà doanh nghiệp thu được thông qua việc phát hành trái phiếu Việc phát

hành trai phiếu có thể thực hiện trực tiếp tại doanh nghiệp, thông qua các

trung gian tài chính hoặc sở giao dịch chứng khoán mà không cân phải có trụ

sở hay sản giao dịch có định Đặc điểm của thị trường trái phiéu doanh nghiệp

sơ cap la không có tính liên tục mà chỉ hoạt động khi có đợt phát hành tráiphiéu doanh nghiệp mới Có hai hình thức phát hành trai phiéu trên thi trường

sơ cap là phát hành riêng 1é va chảo ban ra công chúng

Phát hanh riêng lẽ lả phát hanh trái phiêu được bản trong một phạm vi

giới hạn nhất định với những điều kiện hạn ché và không được phát hanh rông

rãi ra công chúng và khách hang thường là các nha dau tư có tô chức Việc

phát hành riêng 1é sẽ không giao dich tại sở giao dịch chứng khoản.

Phát hành ra công chúng là trai phiéu được bán rông rãi ra công chúngcho nhiều nha đâu tư và phải đạt khôi lượng phát hành nhật định Các nha đâu

tư nhé cũng được tham gia theo một tỉ lệ nhất định Phát hanh trai phiêu racông chúng phải được cơ quan quản lý Nha nước cấp phép vả chiu sự kiểmsoát của pháp luật vê chứng khoán Các doanh nghiệp phát hành phải thựchiện đúng theo quy định của pháp luật về chứng khoán, thực hiện đúng chê đôbáo cáo, công bồ thông tin công khai và chiu sư giám sát riêng

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp thứ cấp

Thị trường trái phiêu doanh nghiệp thứ cấp là thị trường giao dịch mua

đi bán lại các trai phiêu đã được phat hanh trên thị trường trái phiếu doanhnghiệp sơ cap Đặc điểm của thị trường nay là luôn hoạt động liên tục, tiên lãi

từ giao dich trái phiêu không thuộc về chủ thể phát hành ma thudc về nha đâu

tư đã chuyển nhượng quyên sở hữu trái phiêu cho các nhà đầu tư khác Đây làthị trường hoạt đông liên tục tuy nhiên thị trường trái phiéu doanh nghiệp thứcap sẽ không mang lại nguôn vôn cho nên nên kinh tế tuy nhiên thị trườngnay lại tạo ra cơ chế thu hút tiên tích lũy vào hoạt động sản xuất kinh doanh

va tạo điêu kiện cho các nha dau tư có thé rút vôn khối thị trường Thị trườngtrai phiéu doanh nghiệp thứ cap bao gôm thị trường tap trung va phi tap trung

Cách thức hoạt đồng và giao dich trên thi trường trải phiếu doanhnghiệp thie cấp

Mặc dù hâu hết các sản giao dịch chứng khoán tâm cỡ quốc tê đều có

niêm yết một sô loại trái phiéu doanh nghiệp, tuy nhiên phân khúc nay chủ

yếu được giao lại cho thị trường phi tập trung Thị trường nảy tôn tại xung

quanh một mang lưới các công ty môi giới và các nha tạo lập thị trường.

Trong số những người tham gia vào việc thiết lập gia cho thị trường - thường

là các ngân hang đâu tư - có một thi trường bản buôn, liên kết với các công tymôi giới lớn toàn cầu Thị trưởng phụ cap doanh nghiệp thông qua hệ thôngthông tin liên lạc như điện thoại va intemet, gắn kết giữa các thành viên Cac

hệ thông internet có khả năng hiển thi gia chao mua va bán, đông thời cũng có

khả năng nhân đặt hang từ thành viên khác Trên thị trường ban lẻ, không chi

có những người thiết lập giá cho thị trường vả nhiều công ty môi giới đã thiếtlập những mang và diễn dan để giúp nha đâu tư dé dang giao dịch trải phiếu

Vi dụ, ở Hoa Ky co BondPro va TradeWeb, ở Anh có MarketAxess va

Bondscape, còn ở Châu Âu cũng có các mạng tương tự Ngoài ra, Bloomberg

va Reuters - hai hệ thông thông tin tai chính lớn nhất thê giới - cũng cung capdịch vụ kết nôi điện tử cho thi trường này Đối với thị trường trái phiếu, cácgiao dich chủ yêu diễn ra trên thị trường phi tập trung Vì vậy, để giảm thiểutình trạng không dong déu thông tin và nâng cao tính minh bạch, các quốc gia

đã phát triển thị trường trái phiéu thường yêu câu các nhà tạo lập giá va công

ty môi giới phải bảo cáo thông tin giao dịch cho một số hệ thông nhất địnhnhư hệ thống thông tin quốc gia về trái phiêu hoặc qua Bloomberg và Reuters

Sau khi giao dich được hoàn thành giữa bên mua và bên ban trong cả hai thị

trường bán buôn va bán lẽ, thông tin giao dịch sẽ được chuyển đền công tycung cấp dich vụ hoản thiện giao dich dé tiên hành thanh toán vả chuyển giaotrải phiéu

Quan hệ giữa thị trường sơ cập và thi trường thứ cấp được biểu 16 quacác quan điểm sau đây:

Thứ nhất, thị trường thứ cap đã góp phân làm tăng đô dé dàng thanh toáncủa các khoản nợ đã được phát hành Thực tê nảy đông nghĩa với việc giatăng sự ưa chuộng của các khoản nợ và giảm bớt rủi ro cho các nhà đầu tư.Nhờ vào sự linh hoạt nay, các nha đâu tư có điều kiện dé dang trong việc lựachon, thay đôi kết câu danh mục đâu tư của mình Điều nay từ đó giảm chi phi

cho các chủ thể phát hành trai phiéu trong việc huy động va sử dung vốn.Tăng tính linh hoạt của tai sẵn cũng mang lại lợi ích làm rố rằng quyên sở hữu

vả quyển quản ly có khả năng tách biệt, từ khiến hiệu suat quản lý doanhnghiệp đươc gia tăng Sư linh hoạt được gia tăng cho trái phiêu cũng là điềukiện dé chuyển giao vốn từ ngắn hạn sang vôn trung va dai han, đông thời taođiêu kiện cho việc phân bỗ vốn một cách hiệu qua Sự di chuyển vốn trong

nên kinh tế được thực hiện thông qua cơ ché"ban tay vô hình", cơ chế xác

định giả trị của trái phiêu và thông qua hoạt động thâu tóm, sáp nhập doanh

nghiệp trên thị trường thứ cấp

Thứ hai, thi trường thứ câp xác định giá của các khoản nợ đã được pháthành trên thị trường sơ câp một cách chính xác hơn Thị trường này được coi

là nơi đánh giá giá trị của các khoản nợ một cách rõ ràng và chuẩn xác hơn.Thêm vào đó, thi trường nay cho phép việc thu hút vân để mua bán các khoản

nợ từ thị trường sơ cấp thông qua việc biến chúng thành các công cụ giao dich

chứng khoản

Thứ ba, thông qua việc xác định giá trị, thị trường trái phiêu doanh

nghiệp thứ cấp tạo ra một danh mục chi phí vôn tương ứng cho từng mức đôrủi ro khác nhau của từng lựa chon dau tư, tạo nên tang tham chiều cho các

doanh nghiệp phát hanh trai phiéu cũng như các nhà đầu tư trên thị trường sơ

cấp Qua cơ ché"ban tay vô hình", vôn sẽ được dẫn chuyền đến các công ty cóhiệu quả kinh doanh tốt nhật, từ đó nâng cao hiệu suất kinh tế xã hôi

Tom lại, thị trường trai phiêu doanh nghiệp sơ cap và thị trường trai

phiếu doanh nghiệp thứ cập có liên kết chặt chế vả hỗ trợ lẫn nhau Tinh chatcủa môi quan hệ giữa hai thị trường nay là nôi tai và biện chứng Nếu không

có thi trường sơ cập, không có lý do dé tôn tại thị trường thứ cap; ngược lại,thị trường thứ cap lai là điều kiện cho sự phát triển của thi trường sơ cấp

Hai thị trường được xem như lả hai bánh xe của một chiếc xe, trong đó

thị trưởng sơ cấp đóng vai trò cơ sở, tiên dé cho thị trường thứ cấp, được coi

là động lực Nêu không có thị trường sơ cấp, không có khả năng lưu thôngcác khoản nợ trên thị trường thứ cấp vả ngược lại, thiêu đi sự tôn tai của thịtrường thứ cấp khiến việc chuyển đổi chứng khoán thành tiên gặp khó khăn

va hạn chế kha năng huy động von trong nên kinh tế Điểm căn bản khác biệt

giữa hai loại thị trường không phải chỉ ở hình thức ma ở nôi dung và mục

tiêu Thi trường sơ cấp phát hành cô phiêu hoặc trái phiêu nhằm thu hút moinguôn von dau tư va tiết kiệm vào công cuộc phat triển kinh tê Trong khi đó,

ở thị trường thứ cap đủ có hang chục, hang trăm hay hang ngàn ty USD chứngkhoán được giao dịch mua bán hang ngày nhưng không góp phân vào quy mô

đâu tư vôn mới và không thu hút nguôn tai chính mới Chi đơn giản thực hiệnviệc phân phối lại quyên sở hữu chứng khoán từ một chủ thể sang chủ thểkhác và dam bão tính thanh khoản của chủng Do đó, mục đích cuối cing củacác nha quản ly là tăng cường huy động von trên thi trường sơ cap, vì chỉ ởđây vốn mới có thê hoạt động từ người tiết kiệm sang người đâu tư, trong khi

sự đi chuyển vôn trên thị trường thứ cấp chỉ lả tư duy giả, không có tác dụng

trực tiếp trong việc tích tụ và tập trung vôn Phân biệt hai loại thị trường chỉmang ý nghĩa lý thuyết và trong thực tê không có sự phân biệt rõ ràng giữa

hai loại nay trong tô chức các hoạt động của mét san giao dịch chứng khoán

Một san giao dich có giao dịch của ca hai loai va ngoài ra còn có giao dich

theo tính chất mua bán lại Tuy nhiên, điều quan trọng là ta phải coi trong vaitrò của thi trường sơ cấp, bởi vi nó 1a nơi phát hành chứng khoản, tạo vôn chocác đơn vị phát hành và cũng cân phải kiểm soát thị trường thứ cấp một cáchchat chế dé tránh tinh trang dau cơ thiêu ôn định, từ đó dam bảo rằng thịtrường chứng khoán sẽ trở thành môt công cụ hữu ích trong việc phát triển

kinh tê.

1.12 Vaitro và chức năng của thi trường trái phiếu doanh nghiệp

1.1.2.1 Vai trò của thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Ngoài việc thu hút von trung va đài han thông qua những kênh khác thi

thị trường trải phiêu doanh nghiệp đang giữ vai trò chủ đạo với công đồngdoanh nghiệp Việc hình thành và phát triển thị trường trái phiếu có vai trò hếtsức quan trong trong việc phát triển của thi trường trai phiếu doanh nghiệp

cũng như nên kinh tế thị trường

Đôi với toàn nên kinh tế, thị trường trái phiêu doanh nghiệp có tác dungthúc day huy đông và đa dang hoa các nguồn vốn dau tư trong dan cư Việcđưa những sẵn phẩm trái phiêu dau tiên ra thị trường đem tới thời cơ đâu tưđối với những chủ thé thuộc các tang lớp xã hội, giúp hình thành tập quan đâu

tư và giao dịch trái phiêu, qua đó kích thích việc thành lập vả phát triển nhữngđịnh chế kinh té tai thời điểm quan yêu Thị trường trái phiéu không những la

kênh lưu thông nguồn vôn trong dân cư, còn 1a điêu kiên thuận lợi biến các

nguồn von nhõ bé trở thành nguén vôn không lô, các nguôn vôn ngắn han trởthánh nguôn vốn dai hạn

Đôi với ban thân các doanh nghiệp, thị trường trái phiêu là cơ hội giúp

doanh nghiệp tiếp cận với một phương thức huy đông von mới an toan và cohiệu quả cao, khác với kênh vay ngân hàng và phát hanh tín phiéu Đồng thời,

khi doanh nghiệp phát hành trái phiều sẽ có điều kiên thực hiện việc câu trúchiệu quả nguôn vốn, giúp tôi đa hoá lợi nhuận của nhà đầu tư vả chính doanhnghiệp trong tương lai Mặt khác, thị trường trái phiếu doanh nghiệp cũnggiúp doanh nghiệp có thể tối ưu hoá danh mục tải sản của doanh nghiệp đểtăng thu nhập, sử dụng hiệu quả, tôi ưu nguồn vốn do doanh nghiệp năm giữ

Cu thể

Trái phiéu la phương tiên giúp doanh nghiệp huy động von vay trung va

dai hạn với sé lượng nhiều thông qua thị trường

So với vay ngân hang vả những định chế tin dụng khác, huy đông von

thông qua trái phiếu có một sô lợi thé như không phải có tài sản dam bao vàquyền tự do sử dụng khoản tiên huy đông mà không có quyên kiểm soát củangân hang va của trung gian tài chính đối với mục dich sử dung von vay Mặtkhác, vay von dai hạn của ngân hàng thương mại chỉ có hạn chế tương đôi, vì

du sao ngân hàng thương mai cũng là bên nhận vay dé bảo lãnh vay, vì vay

ngân hang thương mại thường ưu tiên cho doanh nghiệp vay vốn ngắn han

Ngoài ra, điêu kiện dé có thé vay von cũng khá rắc rồi va đôi lúc lam các

doanh nghiệp vuột di thời cơ lam ăn của mình Do vậy, khi doanh nghiệp có

mong muôn huy đông vôn vay trung và dai hạn với số lượng nhiêu thông quaphát hành trái phiêu sé giúp doanh nghiệp giảm thời hạn, phí huy đông thay vi

là phải vay ngân hàng.

Đôi với những nha đâu tư, thị trường trái phiếu doanh nghiệp giúp cho

nhà đầu tư sử dung có hiệu quả hơn nữa nguôn tiên của mình Khi có nguồn

tiên nhân rối, nha dau tư có thể gởi ngân hàng hoặc mwa trái phiếu nhằm thu

lời Với việc cung ứng những phương tiên tải chính có hiệu qua, thi trường

trải phiéu doanh nghiệp giúp nâng cao cuộc sông của các tầng lớp nhân dân

nói riêng và của cả dat nước nói chung

11.2.2 Chức năng của thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Khi nha dau tư mua trái phiêu doanh nghiệp, số tiên dư thừa của ho đượcdoanh nghiệp phát hành va sử dung trong hoạt động sản xuất kinh doanh, gópphân mỡ rộng quy mô sản xuất x4 hội Do đó, trái phiéu doanh nghiệp chủyêu được sử dụng để huy động vốn cho các hoạt động dau tư của doanhnghiệp và có anh hưởng quan trong đến sự phát triển của nên kinh tế quốc gia

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp cung cấp mét môi trường dau tưchuyên nghiệp, lành mạnh và phong phú cho công chúng Nó là thanh phân

quan trọng của thị trường chứng khoán va mang lại lợi ich vẻ việc mang tinh

thanh khoản cao.

Thị trường trai phiếu doanh nghiệp góp phân vao việc đa dang hoa cácloại sản phẩm trong thị trường chứng khoán, cho phép nha dau tư có kha nănglựa chọn sản phẩm phủ hợp với kha năng và nhu câu cá nhân, từ đó góp phân

không nhö vao việc gia tăng tiết kiêm quốc gia

Thị trường trai phiêu doanh nghiệp có chức năng tao ra tính thanh khoản

cho các loại trái phiều Nhờ vào thị trường nay, nha dau tư có thể chuyển đôi

các loại trải phiêu ma ho sở hữu thành tiên mặt hoặc các loại chứng khoản

khác (phụ thuộc vào từng loại trái phiêu cụ thé) Tính thanh toán là một trongnhững yếu tô hap dan của trái phiều đôi với nhà đâu tư, vì điều nay cho thaytính linh hoạt va an toàn của von dau tư Thị trường trái phiêu doanh nghiệp

cảng năng động và hiệu qua, càng giúp cải thiện tính thanh khoản cho các loại

trai phiéu được giao dich

Thị trường trái phiêu doanh nghiệp cũng tao ra một môi trường thuận lợi

để Chính phủ thực hiện các chính sách kinh tê tông quát Các chỉ số của thịtrường chứng khoán, bao gồm ca thị trường trái phiều doanh nghiệp, phan anh

sự biển đông của nên kinh tế một cách nhạy bén và chính xác Sư tăng gia củachứng khoán cho thay sự mé rộng dau tư và sự tăng trưởng kinh tế, ngược lại,

giảm giá chứng khoán phan ánh những dâu hiệu tiêu cực của nên kinh tê Vi

vậy, thị trường trái phiéu, là một phân quan trọng trong thị trường chứngkhoán, là công cụ hỗ trợ Chính phủ trong việc thực hiện các chính sách kinh

tế tông quát Chính phủ có thể sử dụng thị trường trái phiéu để mua bán cácloại trái phiêu nhằm gia tăng thu ngân sách vả kiểm soát lạm phat Hơn nữa,Chính phủ cũng có thé ap dung các biện pháp va chính sách vào thị trườngtrai phiêu đoanh nghiệp để định hướng đâu tư va dam bao sự cân đôi trong sựphát triển kinh tế

113 Các nhân to ảnh hưởng đến thị trường trái phiếu doanh

nghiép

Một la, tinh ôn định của nên kinh tế vĩ mô

Môi trường kinh tế vi mô có tác đông rất lớn trong qua trình xây dựng vahoản thiện của những thé chế kinh tế thị trường nói chung vả hệ thống traiphiếu doanh nghiệp nói riêng Đôi với doanh nghiệp, khi hoạt đông trong môitrường kinh tê vĩ mô ôn định, doanh nghiệp đó sé có điều kiện thuân lợi dé taptrung vảo việc đâu tư phát triển hoạt động sản xuât Và do đó, nhu cau về vondau tư cho hoạt động sản xuat cũng sẽ tăng Trong bôi cảnh môi trường kinh

tế ôn định, nha dau tư cũng sé có thu nhập va tiết kiệm gia tăng Điêu nay danđến việc nhu câu đầu tư của ho cũng tăng lên, từ đó cung cap thêm cơ hôi cholượng trái phiêu doanh nghiệp được tăng cao

Bên cạnh những anh hưởng trực tiếp, tính ôn định của nên kinh tế vĩ môcũng là một cơ sở dé nhà đâu tư quyết định có nên tham gia vào thị trường taichỉnh hay không Nếu như thị trường kinh tế vi mô ôn định, nó sẽ là điều kiệngiúp cũng cô lòng tin của các nha đâu tư tích cực tham gia thị trường traiphiếu doanh nghiệp Trái ngược với điều đó, trong trường hợp nên kinh tếtông thé không ôn định hoặc có những dâu hiệu suy thoái, các doanh nghiệp

sẽ tất yêu phai thu hẹp quy mô sản xuat, giảm dau tư và các nhà đâu tư cũng

sẽ rút vốn khỏi thị trường, ảnh hưởng xâu đến thị trường trái phiêu doanhnghiệp

Tinh ôn định của môi trường vĩ mô có thé được xác định dua trên các chi

số kinh tê như: tốc đô tăng trưởng kinh tế, tỷ lệ thất nghiệp, chỉ số lam phat

Hai là, chính sách phát triển thi trường trái phiêu doanh nghiệp của nhanước có tác động to lớn dén sự phát triển của thị trường này Quan điểm vachính sách nay cúng được các cơ quan quản ly Nha nước áp dụng dé daymạnh thị trường trái phiêu doanh nghiệp Trong việc tạo điều kiện thuận loi

va khuyên khích sự phát triển, Nha nước đã ban hành một loạt các cơ chế hỗtrợ và quy định để điêu tiết hoạt đông của thị trường nay Điều nay được théhiện rõ qua hệ thông văn bản pháp quy liên quan

Ba là, tính minh bạch của thị trường trái phiêu doanh nghiệp

Sư minh bạch của thị trường trai phiéu doanh nghiệp sé giảm thiểu rủi rocho các chủ thé tham gia Điêu nay tao điều kiện thuận lợi cho sự phát triển

của thị trường Tính minh bạch của thi trường này được đánh gia dua trên một

số tiêu chí như sau:

(i) Mức độ công bô thông tin từ các doanh nghiệp phát hành trai phiéuGi) Mức đô quan ly và giám sát của co quan nha nước đôi với thị trườngnay, kèm theo các biện pháp quy định về công bô thông tin

đi Sự phát triển của hệ thông chi số giảm sat (ví dụ: chỉ sô trái phiếu,đường cong lãi suất chuẩn)

(iv) Sư phát triển của hệ thông xép hạng tín nhiệm trong ngành, áp dungcho các doanh nghiệp phát hành trái phiêu

Các tiêu chí này cùng nhau tạo ra một môi trường minh bạch, giúp người

tham gia hiểu rõ về thị trường vả làm giảm rủi ro trong giao dịch

Bon là, sự phát triển của hệ thông các nha dau tư có tô chức

Các giao dịch trái phiếu doanh nghiệp trên thị trường chủ yêu được thựchiện với khối lượng lớn Các bên tham gia chủ yêu là các tổ chức có năng lựctài chính cao Đổi với nhà đầu tư cá nhân, họ thường mua trái phiêu doanh

nghiệp thông qua phương thức phát hành rông rãi ra công chúng Những nhà

dau tư nảy có xu hướng giữ trái phiêu doanh nghiệp cho đến khi đáo hạn, sử

dung nó như một hình thức tiết kiêm

Trong khi đó, các nhà dau tư tô chức có nhiều kênh để mua trải phiếudoanh nghiệp từ thị trường sơ cấp Sau đó, khi muốn thu lợi nhuận trước khi

trải phiếu doanh nghiệp dao hạn, các tô chức nay tiếp tục giao dich trai phiêu

doanh nghiệp trên thị trường thứ cap

Như vay, hai loai nha đầu tư nảy có cách tiếp cận khác nhau trong việcmua và ban trái phiếu doanh nghiệp Các tổ chức ưa chuộng sự linh hoạt va

hiệu suất trong việc thu lợi nhuận, trong khi nhà dau tư cả nhân thường chon

giữ trải phiêu doanh nghiệp dai hạn để tiết kiêm

Năm là, tính thanh khoản trên thi trường trái phiêu doanh nghiệp thứ cap

Tính thanh khoản trên thị trường trai phiếu doanh nghiệp thứ cap chophép các nhà đâu tư chuyên trái phiêu doanh nghiệp thành tiên mặt nhanhchóng khi can thiết Việc nay sẽ giúp nhà đâu tư nhanh chóng thu hôi vônhoặc bảo vệ hoạt động đầu tư của họ khỏi rủi ro

Thị trường trải phiếu doanh nghiệp thứ cập phát triển sẽ ủng hô thịtrường trái phiếu doanh nghiệp sơ cap phát triển thuận lợi Ngược lại, thịtrường trái phiêu sơ một phát triển sé mang lại nhiêu sản phẩm với khối lượng

và loại hình da dang, từ đó thúc đây sự phát triển của thị trường thứ cấp

Tính thanh khoản trong thị trưởng trái phiêu doanh nghiệp thứ cấp đượcthể hiên qua số lượng giao dich mua bán các loại trai phiéu doanh nghiệp.Một sô yêu tô quyết định tính thanh khoản bao gôm: Sự phát triển của các sảnphẩm tài chính phái sinh liên quan đến trái phiêu doanh nghiệp, sự đa dangcủa các loại hình trái phiêu va su phát triển của hệ thông các nhà tạo lập thị

trường.

12 Pháp luậtvề thị trường tráiphiếu doanh nghiệp tại Việt Nam

121 Khái niệm và sự can thiết phải điều chink bằng pháp luật vềthị trường trái phiếu doanh nghiệp

Pháp luật về thị trường trai phiếu doanh nghiệp 1a tap hop các quy địnhpháp luật mà nhà nước ban hành hoặc công nhận, nhằm điêu chỉnh các môiquan hệ phát sinh trong hoạt động trên thi trường trái phiéu doanh nghiệp

Đề xây dưng và phat triển thi trường trái phiêu doanh nghiệp, can thiếtphải có một hệ thông luật pháp đây đủ, tạo điêu kiện cho việc hoat động củathị trưởng mét cách minh bạch, công bằng va bảo vệ quyên lợi của tat cả các

bên tham gia

Trái phiéu doanh nghiệp là một loai chứng khoán xác nhận nghĩa vụ củadoanh nghiệp dé tra lai sô tiên gôc và lãi cho nha dau tư sở hữu Nha đầu tư sẽ

được nhận lãi suất và doanh nghiệp sẽ thanh toán lai và gôc khi ky hạn của

trái phiêu đã đến Quy tắc quốc tê và luật pháp Việt Nam quy định rõ rảng

rang, các doanh nghiệp tự chịu trách nhiệm phát hành trái phiêu doanh nghiệp

theo nguyên tắc tự vay, tu tra va tự chịu trách nhiệm Trái phiêu doanh nghiệpkhông được coi là mét san phẩm tiết kiêm ngân hang Trái phiếu thường cómức độ rủi ro cao hơn so với các sản phẩm tiết kiệm ngân hang và đòi hỏi lãisuất cao hơn Đây cũng chính là mức đô rủi ro ma nhà đâu tư phải chap nhậnkhi mua trai phiéu doanh nghiệp

Trong quá trình đâu tư vào trái phiếu, nha đâu tư phải tự thực hiện việc

đánh giá mức đô rủi ro và hạn chê giao dịch các loại trái phiéu ma họ muôn

dau tư Hơn nữa, nha dau tư còn phải chiu trách nhiệm hoàn toàn về quyết

định trong viéc dau tư vao trái phiéu

Trong thời gian gân đây, thị trường trái phiêu doanh nghiệp trong nước

đã phát triển từng bước dé trở thành một kênh huy đông von quan trọng chocác doanh nghiệp và nên kinh tế Đồng thời, điêu này cũng giúp giảm áp lựclên ngành ngân hang Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của thị trường naycũng đã xuất hiện một số van dé tôn tại Vi dụ như có những doanh nghiệpphát hanh số lương lớn va lãi suất cao mặc dù hạn chê về tình hình tài chính.Ngoai ra, cũng có tô chức cung cấp dich vụ không được cam kết về chấtlượng Một sé nha đâu tư cá nhân chỉ quan tâm đền lãi suất mà không đánhgiá đây đủ các yêu tổ quan trong vả bản chất của trai phiêu doanh nghiệp Một

phan nha dau tư cô tình vi phạm để trở thành nhà đầu tư chứng khoán chuyênnghiệp Nhìn chung, việc các nha dau tư cá nhân không là những nha dau tưchứng khoản chuyên nghiệp mua trái phiếu doanh nghiệp phát hanh riêng lễ

đã trở thành hiện tượng phổ biền

Đôi với thực trang nay, từ năm 2019 cho đến nay, Bộ Tài chính đã thôngtin thường xuyên về thị trường trái phiêu doanh nghiệp và ban hảnh 17 thông

cáo bao chi Các thông cáo nay đã cảnh báo cho các doanh nghiệp phát hành,

các tô chức tham gia thị trường vả nhà đầu tư cá nhân về các rủi ro cần lưu ýtrong việc dau tư vào trái phiéu doanh nghiệp Ngoài ra, khung pháp lý liênquan đên việc niêm yết và giao dịch trải phiếu doanh nghiệp cũng đã đượcQuốc hội và Chính phủ quan tâm va ban hành đây đủ từ cập Luật, Nghị địnhcho đến các Thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính Trong Luật Chứng khoán

và Luật Doanh nghiệp, trái phiếu được chia thanh hai loại: trái phiêu pháthành công khai va trai phiếu phát hành riêng lẽ Ké từ năm 2021, có haiphương thức cu thé để phát hanh trái phiêu: trái phiếu được chao bán côngkhai cho tat cA nha dau tư chỉ sau khi nhân được giây phép từ Ủy ban Chứng

khoán Nha nước (tuân thủ theo Luật Chứng khoán và Nghị định

155/2020/NĐ-CP); trái phiêu phát hành riêng lẻ chỉ được giao dịch giữa cácnhả đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, tức là những nhà đầu tư có kiên thức,kinh nghiệm và khả năng tai chính dé dau tư vào sản phẩm có mức rủi ro caohơn so với trải phiêu được phát hành công khai (tuân thủ theo Nghị định

153/2020/NĐ-CP, Nghị định 65/2022/NĐ-CP và Nghị định 08/2020/NĐ-CP).

Đông thời với công việc hoản thiện khung pháp lý, Bô Tài chính liên tục

thông báo về trai phiêu doanh nghiệp, lam rõ những đặc điểm riêng biệt sovới các sản phẩm tải chính của ngân hàng thương mại như tiên gửi tiết kiệm,chứng chỉ tiên gửi

Thị trường trải phiêu doanh nghiệp tiếp tục được xem là một thi trường

có tiêm năng lớn khi nhu cau vốn cho sư phát triển san xuất kinh doanh củacác doanh nghiệp van còn rat cao Vi ly do nay, quan điểm của Chính phủ laduy trì việc phát triển thị trường nảy sao cho hoạt đông an toản, lành mạnh vả

minh bạch Do do, việc nghiên cứu và hoàn thiện khung pháp ly cũng như

tăng cường hiệu quả kiểm tra và giám sát đôi với thị trường trái phiéu doanhnghiệp là rat cần thiết

1.2.2 Nội dung pháp luật về thi trường trái phiếu đoanh nghiệp

1.2.2.1 Chủ thê tham gia thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Thị trường trái phiêu doanh nghiệp Việt Nam là một phan quan trongtrong hệ thông tải chính của quốc gia Đây là nơi các chủ thé phát hành va chủthé dau tư tìm kiếm cơ hội dau tư lợi nhuận thông qua việc giao dich traiphiếu doanh nghiệp Các chủ thé tham gia thị trường trái phiếu bao gom chủthé phát hành, chủ thé dau tư và các chủ thể trung gian déu chịu sư điều chỉnhcủa Luật chứng khoán và các Nghị định, thông tư hướng dẫn chỉ tiết cụ thểthực hiện các điều tại Luật chứng khoán

Trái phiếu doanh nghiệp 1a một khoản công cụ tai chính mà các doanhnghiệp phát hành để huy đông vốn từ các nhà dau tư Vi vậy chủ thé pháthành và chủ thé dau tư là hai chủ thé chính quan trong tạo nến sự phát triểnchung của thị trường trái phiếu doanh nghiệp Các chủ thể phát hành tráiphiếu doanh nghiệp có thé 1a các công ty dai chúng, công ty tai chính, hoặccác tô chức tải chính khác Chủ thé phát hành có trách nhiệm dam bảo sự tincây và hiệu qua của trái phiều để thu hút sự dau tư từ chủ thé đầu tư

Các chủ thể đầu tư trong thị trường trái phiêu đoanh nghiệp bao gôm các

tô chức tai chính, ngân hang thương mại, các quỹ dau tư và các nhà dau tưriêng lẽ Chủ thé đầu tư đánh giá tiêm năng sinh lợi từ việc đâu tư vào trảiphiéu doanh nghiệp va quyết định mua bán trai phiéu dựa trên các yếu tổ như

lãi suất, kỳ han, và niêm tin vao khả năng thanh toán của doanh nghiệp phát

hành

Tác động của các chủ thể tham gia thi trưởng trái phiêu doanh nghiệpđược thể hiên qua việc mua ban trai phiéu và thẩm định giá tri của chúng Khichủ thé phát hành có nhu cầu huy động vén, ho sẽ phát hành va ban trải phiêucho các chủ thể đầu tư Các chủ thể đầu tư sẽ đánh giá sự an toàn vả tiểm

năng sinh lợi của trái phiếu và quyết định mua hoặc bản trái phiếu dựa trên

những đánh giá nay Quá trình mua bán trải phiêu nay sé tạo ra mét tương tácgiữa các chủ thé tham gia thị trường trái phiêu doanh nghiệp

Môi quan hệ giữa chủ thé phát hành và chủ thé đâu tư là mô: quan hé loiích hai bên cùng có lên khi bên bán nhận được vôn để thực hiện hoạt động sảnxuất kinh doanh còn bên mua nhận được lãi từ nguôn tiên nhân rỗi mang đi

dau tư trái phiêu thay vì dau tư qua các kênh truyền thông như gửi tiết kiêm

ngân hang hay dau tư vào mua vàng, ngoại tê Tuy nhiên môi quan hệ lợi íchnay dé xảy ra xung đột khi chủ thé phát hanh mat khả năng thanh toán hoặccham thanh toán do xây ra các van đề vé tai chính Vì vậy dé có thé điều hòalợi ich giữa hai chủ thé cũng như bảo vệ quyền của nha đầu tư cân xây dựngkhung pháp lý cụ thể về thị trường trải phiêu doanh nghiệp để có thể điều hòamôi quan hệ nay ma không ưu tiên bat kì bất cứ chủ thé nao Dù là chủ thểphát hành hay chủ thé dau tư đêu phải có trách nhiệm và quyên lợi đối vớihoạt động giao dịch trái phiêu trên thị trường trái phiêu doanh nghiệp Phápluật Việt Nam đang điêu chỉnh các chủ thé tham gia thị trường trải phiếudoanh nghiệp dé dam bảo tinh minh bạch và an toàn cho thi trường Hiện nay,việc phát hành trái phiều doanh nghiệp được tiền hành theo quy định của LuậtDoanh nghiệp và các văn bản quy phạm pháp luật khác liên quan Các chủ thểđâu tư và chủ thé phát hành trái phiéu phải tuân thủ các quy định về thông tin

công bó, bao cao tải chính và tuân thủ các quy định về thanh toán no và lãitrai phiểu.

Thị trường trái phiéu doanh nghiệp cũng tương tự như một thị trưởng

mua bán hang hóa thông thường tuy nhiên hang hóa của thi trường này đặc

biệt hơn các thị trường bình thường khác do hàng hóa là trái phiếu Nếu thitrường mua bán hảng hóa thông thường sau khi giao dịch diễn ra thì hàng hóathuộc về người mua và giao dịch kết thúc, thi đối với hang hóa là trái phiéu,người mua trái phiếu hay chính là chủ thé dau tư còn la chủ nợ của chủ théphát hanh Sau khi hoạt động mua bán trái phiêu dién ra người bán phải cónghĩa vu và trách nhiệm tra lãi cho nha dau tư cũng như hoàn trả lại gốc khitrái phiếu đáo han Đồng thời nha đâu tư cũng co thể nhận được khoản chênhlệch về giá khi giao dịch trên thị trường trái phiêu doanh nghiệp thứ câp Tuy

nhiên nha dau tư cũng được coi là yêu thé hơn trong môi quan hệ lợi ich nay

Để bao vệ quyên và lợi ích chính đáng của các nha đâu tư, pháp luật cân tiếpcân van đê này một cách toàn điện và chi tiết hon Qua việc thiết lập một hệthông pháp luật rõ rang và chặt chế, nhà nước sẽ hiện thực hóa cam kết bão vệnhả đầu tư trong từng giai đoạn phát triển của thị trường

Tổ chức Quốc tê của Uy ban Chứng khoán (IOSCO) đã xác định việcbảo vệ nhà dau tư trên thi trường chứng khoán la một trong ba mục tiêu quantrong nhất của hệ thông pháp luật vé chứng khoán ở mỗi quốc gia Có nhiềunghiên cứu khoa học trong và ngoài nước đã dé cập đền vai trò quan trọng củaviệc bão vệ lợi ích nha dau tư trên thi trường nay, đặc biệt là quyền vả lợi íchcủa các nha dau tư cá nhân - nhóm người dé gặp rủi ro cao hơn so với các nha

đâu tư khác

Tuy nhiên, công việc này không chỉ dừng lại ở việc xác định mục tiêu,

ma còn phải có các biện pháp cu thé để thực hiện Việc ap dụng các quyền vachiến lược được thiết kế dé giảm thiểu rủi ro cho các nha đâu tư ca nhân la

điểm tua cho sư thành công Ngoài ra, việc cung cấp thông tin minh bạch vagiáo dục để nâng cao kiến thức của những người muôn gia nhập thị trưởngcũng là một phân không thé thiêu của việc bảo vệ nha dau tư.

Nhìn chung, việc bảo vê lợi ich của nha đầu tư trên thi trường chứng

khoán là một nhiém vụ quan trọng va cân được coi trong trong các hệ thôngpháp luật chứng khoản toàn cau

Trong quan hệ với nhà đâu tư, doanh nghiệp phát hành cũng sở hữu môt

số quyên lợi chính đáng, cân được bảo vệ một cách công bằng và đúng đắn.Dau tiên là quyên được bảo vệ thông tin và bí mật kinh doanh của mình

Quyên này giúp doanh nghiệp duy trì tỉnh cạnh tranh trong thị trường vả tránhviệc thông tin quan trong rơi vào tay đôi thủ cạnh tranh Thứ hai là quyên sử

dụng va quản lý vốn kinh doanh của chính công ty Quyên này cho phép

doanh nghiệp tùy ý sử dụng von theo những chiến lược kinh doanh của minh

Ngoài ra, doanh nghiệp phát hanh còn có quyên yêu câu nha đầu tưthanh toán khi mua các trai phiếu Điều nảy giúp bão dam tính minh bạch vàcông bằng trong giao dịch giữa hai bên Hơn nữa, khi nha đầu tư vi phạmpháp luật hoặc không tuân thủ các thöa thuận đã được ký kết, công ty cóquyền yêu câu Nha nước xử lý vi phạm Điêu nay dam bảo tuân thủ pháp luật

và théa thuận, tao ra một môi trường kinh doanh lành mạnh va ổn định

Tât cả những quyên lợi này cần được xem xét kỹ lưỡng trong quá trìnhxây dưng vả hoàn thiện pháp luật điêu chỉnh hoạt động của các tô chức tảichính phi ngân hang Điều nay sé tạo nên một hệ thông pháp lý điều chỉnh haihoa, giữa doanh nghiệp phát hành va nha dau tư

Bên cạnh do, trên thị trường giao dịch, khi doanh nghiệp phat hành niêm.

yết các trái phiêu của mình tại Sở Giao dịch Chứng khoản, cân có những quyđịnh dé bảo vệ và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp Cu thể, các quy

định về điều kiên niêm yết, thủ tục niêm yết, phí niêm yết vả các khoản chi

phí khác liên quan.

Tom lại, quyên vả lợi ich hợp pháp của doanh nghiệp phát hành là mộttrong những căn cứ quan trọng không thé thiếu trong quá trình xây dựng phápluật về thị trường này Chủng đóng vai trò quan trong trong việc dam bao sựcông bằng, minh bạch va ôn định cho cả doanh nghiệp và nha dau tư

Pháp luật không thé bỏ qua sự quan trọng của việc bảo về quyên lợi củanha dau tư, đồng thời không được đặt lợi ích của doanh nghiệp phát hành lênhang đâu ma gây tôn hại đến lợi ích của nhà đầu tư Sư cân bằng giữa hai chủthể này (hai chủ thể quan trọng và côt yêu nhất trong thị trường trái phiêudoanh nghiệp) có thé được xem lả nguyên tắc chi dẫn trong quá trình hoảnthiện hệ thông pháp luật về thi trường

Các chủ thể trung gian trên thị trường trái phiêu doanh nghiệp bao gồm

các sở giao dịch chứng khoán (Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam, Sở giao.

dịch chứng khoán Hà Nội, Sở giao dịch chứng khoán Hô Chí Minh), các công

ty chứng khoán,

Các chủ thể trung gian tham gia vào hoạt động của thị trường trái phiêu

doanh nghiệp vừa chịu sự điều chỉnh của Luật chứng khoán vừa có chức năng

môi giới, tạo lâp thị trường đông thời tham gia vảo hoạt đông giám sát thị

trường.

1.2.2.2 Đối tượng giao dịch tại thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Đúng như tên goi của thị trường thì hàng hóa hay đối tượng giao dịchcủa thị trường trái phiéu doanh nghiệp lả trái phiêu doanh nghiệp Tùy vaotừng loại hình, mục đích thi trái phiêu có thể được phân loại theo nhiêu cách

khác nhau.

Phân loại theo hình thức: trai phiêu ghi danh va trái phiêu vô danh

Phân loại theo lãi suất: trái phiêu lãi suat cô định, trái phiêu lãi suất thảnổi va trái phiéu có lãi suất bằng không.

Phân loại theo tính chất trai phiéu: Trai phiếu chuyển đổi, trai phiêu cothé mua lại và trái phiêu có quyên mua cô phiêu

Còn nhiều hình thức phân loại trái phiêu doanh nghiệp khác nữa nhưng

tựu chung lại trai phiéu doanh nghiệp muôn lưu hành trên thị trường cân phải

đâm bảo các quy định cũng như điều kiện theo Luật chứng khoán

Phát hành trải phiéu là một công cụ tài chính quan trong ma các doanhnghiệp có thé sử dung để huy đông von Trải phiếu doanh nghiệp dé cập déncác khoăn vay ma công ty phát hanh và cam kết tr với lãi suất đã được ưutiên trước khi tra lãi cho các cô đông Tuy nhiên, dé bảo dam tinh minh bạch

va bảo vệ các nhà dau tư, cần có các quy định pháp lý cu thé điều chỉnh việc

phát hành và quản lý trái phiêu trên thị trường

Một yêu câu quan trong trong việc điêu chỉnh trái phiếu doanh nghiệp là

thực hiện quy tĩnh phát hành theo quy định của pháp luật Doanh nghiệp phải

chuẩn bi một phương án vả nộp đền các co quan chức năng có thâm quyền déđược chap thuận Phương an phải chứa đây đủ thông tin vê doanh nghiệp,mục đích vay vốn, thời han va lãi suất trái phiêu, cũng như các cam kết tra lãi

va trà nợ Bước nay dam bảo rang day đủ thông tin đã được công bố và nhadau tu có thé đánh giá rủi ro trước khi quyết đình đâu tư vào trái phiêu doanhnghiệp

Ngoài ra, pháp luật cũng cân thiết lập các chính sách để bão vệ lợi íchcủa nhà dau tư và han chế rủi ro Một trong những yêu cầu quan trong là traiphiếu doanh nghiệp phải được niêm yết trên thị trường trái phiêu, dé tạo điềukiện cho việc giao dich công khai và minh bạch Như vây, nhà dau tư có thể

dễ dàng mua bán trái phiêu và theo đối giả trị của nó

Ngoài ra, pháp luật can thiết lập quy định rõ rang về quan lý vả sử dụngvon huy đông tử trai phiếu Các doanh nghiệp phải tuân thủ quy định về việc

sử dung vốn, bao cáo tải chính định ky va thực hiện các biện pháp kiểm soátnội bộ Điều nay sé dam bão rằng vôn huy đông từ trai phiếu được sử dung

hiệu qua va mang lại lợi ích cho doanh nghiệp.

Cuỗi cùng, việc điều chỉnh trái phiêu doanh nghiệp cũng cần có các biên

pháp kiểm soát và xử lý khi có sự cô xảy ra Pháp luật phải quy định rõ rangquy trình xử ly khi công ty không thé tra nợ, vi tinh hudng nay có thé ảnhhưởng đến lợi ich của các nhà đầu tư Các biện pháp như tái cơ câu nợ,nhượng quyên hoặc tach rời tai sẵn của công ty có thé được áp dung dé bao vêlợi ích của nhà đầu tư

Tóm lại, để dam bảo sự minh bach, tính công bằng và bao vệ lợi ích của

các nhà dau tư, việc điều chỉnh trai phiéu doanh nghiệp là cân thiết Pháp luật

phải quy định các quy trình phát hành, niêm yết, quản lý von, và xử lý các

tình huông khó khăn Chỉ khi có các quy đính pháp luật rõ rang và hiệu qua,trải phiêu doanh nghiệp mới trở thành công cụ tải chính hữu ích và tin cậy chocác công ty va nha đầu tư

1.2.2.3 Quản lý nhà nước về thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Thị trường trái phiéu doanh nghiệp cũng như tat cả các thị trường giaodịch khác không thé tôn tại độc lập trong một không gian trồng ma điều nayđời héi một môi trường pháp lý với các quy định chỉ co thé được tạo ra bởinha nước Vì vậy, vai trò của nha nước trong quá trình phát triển của thịtrường TPDN lả rất quan trọng Vai trò này được biểu hiện thông qua sựchuyên nghiệp và khả năng quan ly của nhà nước đôi với thị trường, đặc biết

là thông qua kha năng quan ly của cán bộ và công chức quân lý Từ đó, ảnh

hưởng dén quá trình xây dựng hé thông luật pháp để điều chỉnh thị trường

nay

Thị trường TPDN đóng vai trò quan trọng trong thị trường vốn, vì vây

nó mang tính chat đông và đặc trưng riêng Do đó, can có một khung pháp lylinh hoạt và thích ứng dé điều chỉnh thị trường này Nêu các nha lãnh đạo vaquan lý hiểu rõ về thị trường, ho sẽ xây dựng được hệ thống pháp luật dambảo chất lượng tốt nhật Ngược lại, nếu không có hiểu biết sâu sắc về thitrường, khung pháp lý có thể không hiệu qua

Trong bôi cảnh nên lánh tế toàn câu hóa hiện nay, việc đôi mới phương

thức quản lý của nhà nước từ can thiệp trực tiếp vảo thị trường sang quản lý

vi mô và kiến tao phát triển là cân thiết Do đó, khi điều chỉnh thi trường traiphiếu doanh nghiệp, pháp luật cân giảm thiểu mức độ can thiệp của các mệnhlệnh hành chính dé cho phép các hoạt đông thị trường diễn ra theo quy luậtcủa thị trường va bảo dam nguyên tắc tự điều chỉnh của thị trường Pháp luật

về thị trường trái phiêu doanh nghiệp cần có tính linh hoạt hơn so với các lĩnh

vực khác và phải tôn trong quyên tư do kinh doanh vả giao dịch của các chủ

thể tham gia vao thị trường Để xây đưng được hệ thông pháp luật như vay,vai trò quản lý của nha nước là rat quan trọng Khi đã có được một trình đôquản lý thị trường trải phiếu doanh nghiệp nhật định, nhà nước có thé từ từbuông sự can thiệp vào thị trường và chuyển phân quản lý cho các tô chức tựquản Nha nước, với tư cach la người kiến tạo thị trưởng, cân có pháp luậtphản ánh tinh thân đó

Trong trường hợp ngược lại, nêu trình độ và kha năng quan lý của nha

nước trong thị trường trái phiêu doanh nghiệp không đạt chuẩn, hệ thông phápluật cũng sé không phủ hợp và không thé thúc day sự phát triển của thi

trường Khi đó, các quy định liên quan đền thị trường trái phiêu doanh nghiệp

trong pháp luật sẽ có tính chất câm tay chỉ việc, can thiệp mạnh vảo hoạt động

kinh đoanh và hoàn toàn không tương thích với tính linh hoạt và sự năng

động của thị trường trái phiéu doanh nghiệp - một thi trường được xem như

bước nhãy vot của nên kinh tế

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam bat đầu xuất hiên từ năm

2000 tuy nhiên thời điểm này chưa có văn bản pháp luật cụ thể hướng dẫn,điêu chỉnh về trái phiêu doanh nghiệp Vào năm 2006, Chính phủ đã chínhthức ban hành Nghị định số 52/2006/NĐ-CP, một văn bản quan trong nhằmhướng dẫn doanh nghiệp trong việc phát hành trái phiêu dựa trên Luật Chứng

khoán.

Theo sự biến động của nên kinh tê qua từng thời kỳ cũng như sự pháttriển về quy mô của thị trường chứng khoán Nhà nước lân lượt đưa ra các vănban sửa đôi, bô sung nhằm hoàn thiện khung pháp ly tạo điều kiện cho chủthé phát hanh có thé dé dang huy đông vôn cũng như bảo vệ quyên lợi chochủ thé dau tư chứng khoán khi tham gia thi trường trái phiéu doanh nghiệp

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VẺ THỊ TRƯỜNG

TRÁI PHIẾU DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM

2.1 Quy định về chủ thé tham gia thị trường trái phiếu doanh nghiệp

2.1.1 Chủ thé phát hanh

Quy định về chủ thé phát hành trái phiéu doanh nghiệp tại Việt Nam

được thé hiện trong các văn bản pháp luật Luật Doanh nghiệp năm 2020, LuậtChứng khoản năm 2019 va Nghị định sô 153/2020/NĐ-CP ban hành ngày

31/12/2020.

Theo Luật doanh nghiệp Việt Nam có 4 loại hình doanh nghiệp là công

ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cô phân, công ty hợp danh và doanh nghiệp

tư nhân Tuy nhiên theo quy định hiện hành chỉ có 2 loại hình doanh nghiệp

được phát hành trái phiêu là công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty cô phân

Nghị định 153/2020/NĐ-CP quy định tại Điều 2 Khoản 1: Doanh nghiệp phát

hành trái phiếu là công ty cô phân, công ty trách nhiệm hữu han được thành

lập và hoạt đông theo pháp luật Việt Nam.

Quy đỉnh pháp luật Việt Nam về điều kiện phát hành trái phiêu doanh

nghiệp loại trừ hai loai hình công ty hợp danh va doanh nghiệp tư nhân là do

ở hai loại hình nay, tai sản của doanh nghiệp cũng la tài san của chủ sở hữu,

dẫn đền không có sự rõ rang về tai sản của chủ doanh nghiệp vả công ty, mức

độ công khai, minh bạch về tai sản rất thấp Điều nảy có thé gây tôn hại lợiích và thâm chí gian lận, lửa dao chiếm đoạt tai san của các nha dau tư

Trong quả trình phát hành và sử dụng vốn từ trải phiéu, doanh nghiệp

cân tuân thủ các nguyên tắc sau đây:

Thứ nhất, doanh nghiệp phải tuân thủ nguyên tắc tự vay, tự trả vả chịutrách nhiém về hiệu quả sử dung von cũng như kha năng thanh toán nợ

Thứ hai, mục đích phát hành trái phiếu có thé bao gôm: thực hiện

chương trình va du án đâu tư, mở rộng quy mô hoạt đông kinh doanh; cơ câu

lại nguồn vôn của doanh nghiệp hoặc theo quy định của luật chuyên ngành.Doanh nghiệp phải xác định rổ muc tiêu phát hành trong kế hoạch và thôngbáo cho nhà dau tư biết khi họ muôn mua trái phiéu Việc sử dụng von từ việcphát hành trái phiêu phải được tiên hành theo kê hoạch ban dau và công khaithông tin cho các nha đâu tư.

Tuy nhiên nguyên tắc về mục đích phát hành trái phiêu để thực hiện dự

án đầu tư chưa định quy định rố rang trong các van bản luật như luật đầu tư.Mục đích huy đông von của tô chức phát hành khi thực hiện dự án đầu tư lamua dy án dau tư hay mua công ty dự án thi mới đúng theo quy định của phápluật con gây nhiêu tranh cãi Việc không rõ rang trong quy định dẫn đến hạnchê trong việc phát hành của các doanh nghiệp khi muôn phát hành trái phiều

để huy đông vốn Và tử han chế phát hành nay sẽ dẫn đền không có nguôn

cung hàng hóa trái phiêu cho thị trường

Thứ ba, khi phát hảnh trai phiêu xanh (1a loại trái phiêu được sử dụng dé

dau tư vào các dự án bảo vệ môi trường, nhằm mang lại lei ích cho môi

trường theo quy định của luật bao vệ môi trường), ngoài việc tuân thủ hai

nguyên tắc đã nêu ở trên, nguôn von từ việc phát hành trái phiều xanh phải

được quân lý và giải ngân riêng biệt cho các đự án thuộc lĩnh vực bảo vệ môi

trường va mang lại lợi ich cho môi trường theo ké hoạch đã được phê duyệt

Trái phiêu xanh mang lại lợi ích cho cả xã hội và doanh nghiệp Trong

khi xã hội được lợi vé bảo vê môi trường thì doanh nghiệp sé được lợi về chiphí và các doanh nghiệp khi phát hành loại trải phiều nay sé được các tô chứctín dung nước ngoài bảo lãnh thanh toán Tuy nhiên trái phiều xanh cũng là

một loại trải phiều còn khả mới mẻ tại thị trường Việt Nam vì vậy Nhà nước

mới chi ban hảnh nghị định 08/2022/NĐ-CP quy định về trai phiếu xanh

nhưng chưa đưa ra các nghị định thông tư hướng dẫn cụ thé về việc phát hànhcũng như giao địch loại chứng khoán này trên thi trường trai phiéu

Trái phiêu phải đảm bao đáp ứng các điều kién, điều khoản cơ bản theo

Điều 6 Nghị định sô 153/2020/NĐ-CP

Kỳ hạn trái phiếu la do doanh nghiệp phát hành quyết định đôi với từng

đợt chảo ban căn cứ vào nhu câu sử dung von của doanh nghiệp Việc áp dung

kỳ han trái phiêu là do nhu câu của doanh nghiệp nhưng nhu cầu nay có phù

hợp với mong muốn và kỳ vọng của người mua trái phiêu hay không lại là

câu chuyện đáng bản.

Trong khi kỳ hạn trái phiêu đôi với doanh nghiệp phát hành đề đâu tư

cho các dự án có nhu câu trung, dai hạn về vôn dé có thé ôn định dòng tiên ítnhất cũng cân thời hạn trên 3 năm nhưng lại có ít nhà đâu tư có nhu cau đâu

tu dai hạn Điều nay sẽ lam cung câu trên thị trường không hiệu qua do mộtbên nhà đầu tư cân ky hạn ngắn còn chủ thé phat hành lai muốn kỳ hạn dai Ởgóc đô của doanh nghiệp khi phát hành trái phiêu với mục dich huy đông vén

để đầu tư phát triển dự án thì cân 1 đến 2 năm dau đự án không có dong tiêndoanh thu nêu kỷ han trái phiêu qua ngắn thi đây sẽ là điểm khó khăn cho

doanh nghiệp bởi các dịch vụ tín dụng của các tô chức tải chính khác cho

phép doanh nghiệp được ân hạn tối thiêu một năm mới bắt dau tra lãi và gốc

Nên việc áp dung kỹ hạn như thé nào sé do doanh nghiệp tự cân đôi giữa nhu

câu vốn của doanh nghiệp và nhu câu của nhà đầu tư

Khôi lượng phát hành cũng do doanh nghiệp phát hành quyết định đôivới từng đợt chao ban căn cử vào nhu câu sử dung von của doanh nghiệp Vàcũng cân cân đôi theo thời gian triển khai dự án đôi với những đợt phát hành.trai phiéu để dau tư phát triển vào các dự án

Đông tiên phát hanh và thanh toán trái phiéu theo quy định pháp luật lađồng Việt Nam việc nay gây khó khăn cho nha dau tư nước ngoài khi muốngiao dich trái phiêu trên thị trường trái phiêu doanh nghiệp Việt Nam, do

hoặc đữ liệu điện tử Hiện tai đối với các trái phiéu niêm yết hạch toán đữ liêu

điện tử và Sở giao dịch chứng khoán cũng đang hoàn thiên đưa toàn bộ trái

phiếu phát hành riêng lẻ chuyển sang dữ liệu điện tử va giao dich tập trung tại

san giao dịch.

Lãi suất trái phiêu danh nghĩa được xác đính theo các phương thức: Lãisuất cô định cho cả kỳ han trai phiêu, lãi suất tha nỗi; hoặc kết hợp giữa lãi

suất cô định và tha nỗi Thực tế hiện nay da phân các doanh nghiệp phát hành

đang áp dung hình thức lãi suat cô định cho cả kỷ han, rat ít doanh nghiệp ap

dụng kết hợp giữa hình thức lãi suất cô định và lai suất tha nổi do sức ép của

nhà dau tu

2.1.2 Chủ thé dau te trái phiếu

Khi thị trường trái phiếu mới thanh lập, các nha nghiên cứu có quanđiểm đa dang về nhà đâu tư Thị trường trái phiêu doanh nghiệp bao gồm hailoại chủ thé đâu tư chính: nha đầu tư trái phiêu va nha kinh doanh trái phiếu

Những nha đầu tư trải phiéu không mua trái phiêu với mục tiêu bán sau đó đểkiếm lợi từ sự chênh lệch giá, đủ họ có thé bán khi cần thiết Thay vì sử dungnguôn tiên nhản roi dau tư vao các kênh truyền thông như gửi tiên tiết kiêm

tại ngân hảng hay đầu tư vào các kênh mang tính tích lũy như vảng hay đô lathì các nha đầu tư mua trái phiếu với mục tiêu là đầu tư nắm giữ dai han đểhưởng lãi suất Trong khi đó, những người làm kinh doanh trái phiếu là người

xuất hiện thường xuyên trên thi trường Họ mua va ban trai phiêu ngay sau đó

để thu được lợi nhuận từ sự biến đông chênh lệch vê giá Đây là các nha kinhdoanh chuyên nghiệp trong lĩnh vực giao dich trái phiéu doanh nghiệp Trước