Báo cáo giữa kỳ tâm lý học nhân cách sự phát triển nhân cách là một quá trình có tính tiền Định (nghĩa là diễn ra theo một chương trình Định sẵn

2.1 Khái niệm sự phát triển hình thành nhân cách Sự phát triển nhân cách là quá trình cải biến một cách sâu sắc và toàn diện những sức mạnh thể chất và tinh thần ở trẻ diễn ra theo quy l

1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP HCM

BÁO CÁO GIỮA KỲ TÂM LÝ HỌC NHÂN CÁCH

Giảng viên hướng dẫn: T.S Cao Thị Nga

Sinh viên thực hiện: Nguyễn Phước Đạt

Mã Môn học: EPSY107

TP Hồ Chí Minh, 2023

2

MỤC L C Ụ

I Quan ni ệm: “Sự phát tri ển nhân cách là một quá trình có tính tiền định (nghĩa là diễn ra

theo một chương trình định s ẵn) 3

1 Nhân cách là gì? (Personality) 3

2 Sự phát triển nhân cách là gì? 3

2.1 Khái ni m s phát tri n hình thành nhân cách 3 ệ ự ể 2.2 Các y u t ế ố ảnh hưởng đế n s ph t tri n hình thành nhân cách 4 ự ấ ể 2.3 Vai trò c a các y u t trong s phát tri n nhân cách 4 ủ ế ố ự ể 3 Tính tiền định là gì? 5

4 Sự phát triển nhân cách là một quá trình có tính tiền định? 5

II Quan ni m: ệ Con người ban đầu đã có những năng lực, h ứng thú, nhu c u b m sinh nào ầ ẩ đó Những thu ộc tính trí tuệ cá nhân là “tài sản” của ch ủng tộc được truy ền lại cho cá nhân. 9 1 Năng lực, hứng thú, nhu cầu bẩm sinh là gì? 9

1.1 Năng lực bẩm sinh: 9

1.2 Hứ ng thú b m sinh: 10 ẩ 1.3 Nhu cầ u b m sinh: 10 ẩ 2 Trí tuệ cá nhân là gì? 10

3 Thu ộc tính trí tuệ cá nhân là gì? 11

4 Quan niệm cá nhân về vấn đề 12

III Quan ni m: ệ Con người sinh ra đều đã là thiện hay ác, v tha hay ích k Anh/ch hãy ị ỷ ị trình bày ý ki n c a anh/ch v các quan ni m trên?ế ủ ị ề ệ 13

1 Thi ện và Ác là gì? 13

2 V ị tha là gì? 15

3 Ích kỷ là gì? 16

4 Quan điểm cá nhân về: thiện, ác, vị tha, ích kỷ 18

ĐỀ:

Có quan niệm cho rằng:

I Sự phát triển nhân cách là một quá trình có tính tiền định (nghĩa là diễn ra theo một chương trình định sẵn)

II Con người ban đầu đã có những năng lực, hứng thú, nhu cầu bẩm sinh nào đó Những thuộc tính trí tuệ cá nhân là “tài sản” của chủng tộc được truyền lại cho cá nhân

III Con người sinh ra đều đã là thiện hay ác, vị tha hay ích kỷ Anh/chị hãy trình bày ý kiến của anh/chị về các quan điểm trên?

3

BÀI LÀM:

I Quan niệm: “Sự phát triển nhân cách là một quá trình có tính tiền định (nghĩa là diễn ra theo một chương trình định sẵn)

1 Nhân cách là gì? (Personality)

Theo Hán Việt tự điển tác giả Thiều Chửu Hà Nội, ( - năm 1942) từ ‘nhân cách’ (danh từ): 人 nhân: người; 格 cách: phương thức) phẩm chất của con người Trong tiếng Latin cổ đại, ‘persona’ nghĩa là cá tính hay nghĩa gốc là mặt nạ diện - mạo cá nhân

Tâm lí học chỉ tính cách riêng biệt của từng cá thể trong lịch trình sinh hoạt đối với chính mình, người khác, sự, vật, hoàn cảnh

Theo Nguyễn Thạc, nhân cách là tổ hợp những đặc điểm, những thuộc tính tâm lý

của cá nhân, quy định hành vi xã hội và giá trị xã hội của cá nhân đó

2 Sự phát triển nhân cách là gì?

2.1 Khái niệm sự phát triển hình thành nhân cách

Sự phát triển nhân cách là quá trình cải biến một cách sâu sắc và toàn diện những sức mạnh thể chất và tinh thần ở trẻ diễn ra theo quy luật tích lũy về lượng, biến đổi về chất nhằm chuyển hóa cá thể người thành một chủ thể có ý thức trong xã hội Sự phát triển nhân cách được thể hiện trên cả 3 phương diện như: sự phát triển thể chất, sự phát triển về tâm lý và sự phát triển về phương diện xã hội

Sự hình thành và phát triển của cá nhân là một quá trình biến đổi tổng thể liên tục, toàn vẹn theo các giai đoạn lứa tuổi kế tiếp nhau Mỗi giai đoạn được nhận dạng bởi sự phát triển đặc trưng về thể chất, tâm lý và những mối quan hệ xã hội của lứa tuổi đó Giữa các giai đoạn có mối quan hệ mật thiết với nhau: giai đoạn trước chuẩn bị cho giai đoạn sau, giai đoạn sau phát triển và hoàn thiện giai đoạn trước

4

giúp cho cá nhân không ngừng đáp ứng những nhu cầu của cuộc sống và hoạt động trong môi trường xã hội

2.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phất triển hình thành nhân cách

Có 4 yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển hình thành nhân cách gồm: yếu tố sinh học (bẩm sinh di truyền), môi trường, giáo dục và hoạt động cá nhân Trong đó:

Y ếu t sinh h c là các y u t b m sinh di truyố ọ ế ố ẩ ền B m sinh là nhẩ ững đặc điểm sinh học của cá nhân đã có từ khi mới sinh ra Di truyền là sự tái tạo ở trẻ những thuộc tính sinh h c gi ng v i cha m ; là s truy n l i t cha m sang con cái nh ng ph m ọ ố ớ ẹ ự ề ạ ừ ẹ ữ ẩ chất và đặc điểm sinh học đã được ghi lại trong h th ng gen Di truy n quyệ ố ề ết định những đặc điểm sinh h c chung cọ ủa loài người về hình dáng cơ thể, cấu t o c a b ạ ủ ộ não và h th n kinh ệ ầ

Môi trường là h th ng nh ng hoàn c nh bên ngoài, nhệ ố ữ ả ững điều ki n t nhiên, xã ệ ự hội có tác động đến cuộc sống và hoạt động của con người Nói cách khác, môi trường là h th ng các nhân t kích thích mang tính xã hệ ố ố ội, văn hóa và tự nhiên tác động đến con người và ảnh hưởng đến việc hình thành nhân cách c a h ủ ọ

Giáo d ục là quá trình tác động có mục đích, có kế ho ch c a nhà giáo dạ ủ ục đố ới v i người được giáo dục nhằm hình thành và phát triển toàn diện nhân cách người được giáo d c theo nh ng yêu c u c a xã h i trong mụ ữ ầ ủ ộ ỗi giai đoạn lịch s nhử ất định

Ho ạt động cá nhân là phương thứ ồ ạc t n t i và biểu hi n của con người với thế giới ệ xung quanh, trong quá trình con người tác động biến đổi và c i t o th gi i theo ả ạ ế ớ mục đích của mình

2.3 Vai trò của các yếu tố trong sự phát triển nhân cách

 Bẩm sinh di truyền là tiền đề, là cơ sở, nền tẳng sự phát triển nhân cách cá nhân

 Môi trường là phương tiện, điều kiện quyết định gián tiếp phát triển nhân cách cá nhân

 Hoạt động cá nhân quyết định trực tiếp đến sự phát triển nhân cách cá nhân

5

 Giáo dục đóng vai trò chủ đạo đến sự phát triển nhân cách cá nhân

3 Tính tiền định là gì?

Theo từ điển Tiếng Việt (NXB Đại học Bách khoa, T.S Trịnh Tất Đạt, năm 2007) (tính từ): [tiền: trước, định: định] định trước, liệu và sắp đặt trước; đã được tạo hoá định sẵn, khó cãi được theo quan niệm duy tâm -

Những từ được dịch là “tiền định” được đề cập trong Kinh Tân Ước, nghĩa

là định sẵn hoặc an bài trước Vì vậy, tiền định là Đức Chúa Trời xác định những điều nhất định xảy ra

Mở rộng ra một chút, tính tiền định hay còn gọi là tính bẩm sinh hay tính di

truyền Nhân tố di truyền giúp nhận biết sự kế thừa tính trạng theo cách riêng rẽ

và tiên đoán được đơn vị cơ bản của quá trình di truyền liên quan đến gen Hơn

nữa, gen có chứa tất cả các thông tin cần thiết giúp đảm bảo quá trình hình thành, phát triển và hoạt động của cơ thể.1

4 Sự phát triển nhân cách là một quá trình có tính tiền định?

Bẩm sinh và di truyền là những đặc điểm sinh học của cá nhân đã có từ khi mới sinh ra truyền là sự tái tạo ở trẻ những thuộc tính sinh học giống với cha mẹ; là sự truyền lại từ cha mẹ sang con cái những phẩm chất và đặc điểm sinh học đã được ghi lại trong hệ thống gen Di truyền quyết định những đặc điểm sinh học chung của loài người về hình dáng cơ thể, cấu tạo của bộ não và hệ thần kinh Những đặc điểm bẩm sinh và di truyền này điều khiển những phản xạ không điều kiện những bản năng) có liên quan đến những nhu cầu sinh vật của cơ thể con người (nhu cầu về không khí, thức ăn, nước uống, vận động và một số chức năng

về cảm giác, vận động ) mà mỗi cá nhân sinh ra đã có sẵn trong cấu tạo cơ thể

Có thể nói, những đặc điểm này có vai trò rất quan trọng đối với sự sống và hoạt

1 Nguồn: https://www.msdmanuals.com/vi-vn/chuyen-gia/tong-quan-ve-di-truyen-hoc

6

động của con người, tạo nên sự tồn tại của con người với tư cách là một cơ thể sống, tạo ra khả năng tiếp thu những kinh nghiệm xã hội ở mỗi con người Số lượng những nhu cầu bẩm sinh và di truyền không nhiều, một số xuất hiện ngay sau khi sinh, một số bộc lộ dần trong quá trình phát triển của cơ thể

Thực tế đã chứng minh rằng, những khiếm khuyết về mặt cơ thể, về gen đã có ảnh hưởng không nhỏ tới sự phát triển con người, tới thế giới quan, định hướng giá trị của họ, hay những năng khiếu bẩm sinh, những tài năng như tai nghe nhạc của Moza, mắt hội họa của Raphaen vv chính là do các yếu tố sinh học chi phối Những đặc điểm di truyền này sẽ có ảnh hưởng quan trọng đến sự hình thành các nét tính cách đó Có những nét tính cách khác nhau được hình thành trên cùng một kiểu hoạt động thần kinh và ngược lại, trong các kiểu thần kinh khác nhau lại có những nét tính cách giống nhau Nhiều nghiên cứu khoa học đã khẳng định, khi sinh ra con người không có một sự định trước nào về hành vi và các giá trị xã hội Con người khi mới sinh ra chưa bị lệ thuộc gì vào các giá trị đạo đức và những quan niệm đối xử sẵn có trong xã hội Các phẩm chất của nhân cách chỉ có thể có được trong quá trình sống và hoạt động trong xã hội, trong hoạt động và giao tiếp với những người xung quanh với những điều kiện độc đáo, không lặp lại Ngay trong những điều kiện giống nhau, cách phản ứng của con người cũng khác nhau

do mỗi người có những vốn hiểu biết và kinh nghiệm ứng xử được hình thành trong các trường hợp khác nhau của cuộc sống

Không nên phủ nhận hoàn toàn vai trò của yếu tố bẩm sinh và di truyền đối với sự phát triển nhân cách của mỗi cá nhân Nếu không có những tiền đề vật chất loài người thì không thể phát triển thành con người Theo học thuyết phân tâm học của

Sigmund Freud, ông cũng cho rằng bản chất của con người cũng được định sẵn bởi

5 6 – năm đầu đời; hành vi con người được quyết định bởi những động cơ vô thức, các xung năng (drives) và thuộc về bản năng Đánh giá đúng vai trò của bẩm sinh,

di truyền đối với sự hình thành và phát triển nhân cách để có cái nhìn đúng đắn tới

sự hình thành và phát triển nhân cách

7

Thần số học (Nhân số học) hiện đang được biết đến rộng rãi từ cộng đồng Thần

số học (Numerology) là một chuyên ngành nghiên cứu về những con số và các tác2 động sóng rung của những con số đối với đời sống con người Nhân số học như một dạng đọc vị về số, giải mã những tín hiệu mà cuộc sống đã gửi đến kèm với từng cá thể con người trong đời sống này, tương tự như Nhân tướng học, hay Nhân trắc học… Thần số học tin rằng mỗi con số từ 1 đến 9 có một ý nghĩa và tác động riêng biệt, và khi kết hợp với nhau hoặc xuất hiện trong các sự kiện và tên của chúng ta, chúng có thể tiết lộ thông tin về tính cách, tiềm năng và tiền định trong cuộc sống

Thần số học đã được sử dụng trong nhiều nền văn hóa khác nhau trên thế giới và được áp dụng trong nhiều lĩnh vực như tư vấn cá nhân, tình yêu và mối quan hệ, : kinh doanh, và thậm chí trong việc dự đoán tương lai Một số người cho rằng nó

có thể cung cấp cái nhìn sâu sắc vào cuộc sống và tính cách của một người Họ tin rằng các sự kiện và hiện tượng có thể được giải thích bằng những lực lượng siêu nhiên hoặc không thể thấy bằng các phương pháp khoa học Tuy nhiên, đó lafmootj quan điểm sai lầm ựa trên biểu đồ ngày sinh, Thần số học sẽ chỉ rõ những hạn D chế của mỗi con số, từ đó gợi ý hướng cải thiện giúp mỗi người sống tốt hơn, tích cực hơn Không ít người nổi tiếng ở Việt Nam đã tìm hiểu về Nhân số học và áp dụng thành công trong cuộc sống

“Trước đây, tôi thường oán giận tại sao mình cũng có năng lực nhưng lại không chạm đến được những điều mình mong muốn Rồi tôi nhận ra do trước đây tôi đã đặt cái tôi của mình quá cao trong mọi chuyện, trải qua nhiều biến cố nhưng vẫn không rút ra được bài học gì cho bản thân Mãi đến khi biết đến Nhân Số Học, tôi

có cơ hội dám nhìn lại toàn diện bức tranh cuộc đời mình Khi ý thức được mình

là người có nhiều số 1 và số 7 trong Biểu đồ ngày sinh, tôi bắt đầu nhìn nhận sự

2 Thần số học (Numerology): được nghiên cứu và phát minh bởi nhà toán học vĩ đại Pytago

8

việc khác đi, nghiệm lại và dần dần tự điều chỉnh bản thân Và tới bây giờ, tôi đang

có một cuộc sống với năng lượng rất tích cực.” - Nhạc sĩ Phương Uyên3

Kết luận sư phạm:

Sự phát triển nhân cách là một quá trình rất phức tạp và có ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác nhau Tuy nhiên, việc xác định xem sự phát triển nhân cách có tính tiền định hay không phụ thuộc vào quan điểm cá nhân

Một số quan niệm cho rằng sự phát triển nhân cách có tính tiền định, có nghĩa là con người được xác định từ trước bởi các yếu tố di truyền, vốn nguồn tư năng và tập tính mà chúng ta mang từ bản chất Nhưng quan điểm này thường bỏ qua vai trò quan trọng của môi trường xung quanh và khả năng con người thích nghi và tương tác với nó

Một quan niệm khác cho rằng sự phát triển nhân cách là một quá trình linh hoạt và không bị giới hạn bởi các yếu tố tiền định Môi trường, học tập, kinh nghiệm và các quan hệ xã hội đều có thể ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển của mỗi cá nhân Các yếu tố này tạo ra cơ hội cho học hỏi, thay đổi và phát triển cá nhân

Tuy nhiên, quan điểm cuối cùng về vấn đề này phụ thuộc vào suy nghĩ cá nhân Một số người có quan điểm chủ định, tuyên bố rằng mọi thứ đã được định sẵn từ trước Trong khi đó, những người khác tin rằng con người có khả năng tự biến đổi

và phát triển, không bị giới hạn bởi các yếu tố tiền định

Trong cuộc sống, chúng ta thường phải đối mặt với sự thay đổi và trưởng thành cá nhân Tùy thuộc vào quan điểm cá nhân của chúng ta, chúng ta có thể lựa chọn tìm kiếm cách để phát triển và trở thành người mà chúng ta muốn trở thành

3 Phương U yên: tên đầy đủ là Nguyễn Phương Uyên, sinh năm 1970, từng là thành viên ban nhạc rock Ba Con Mèo Sau này khi nhóm tan rã, cô được khán giả biết đến nhiều hơn với danh xưng nhạc sĩ và là tác giả của nhiều ca khúc nổi tiếng Vpop như: Mẹ yêu, Gia đình tôi, Tuổi xì tin

9

Nếu hỏi về quan điểm cá nhân, tôi có đồng quan điểm với tác giả Alfred Adler 4 Theo học thuyết tâm lý học cá nhân của ông, không phải chỉ có di truyền (và môi trường) là yếu tố quyết định hành vi con người, mà con người có khả năng lý giải, ảnh hưởng và tạo ra các biến cố Ông còn cho rằng, di truyền (và môi trường) không quan trọng bằng việc chúng ta CHỌN làm gì với những KHẢ NĂNG cũng như những GIỚI HẠN của chúng ta Để sự phát triển và hình thành nhân cách không bó buộc con người bằng yếu tố “tiền định”; thay vào đó hãy tập trung vào những yếu tố quyết định bên trong của hành vi: giá trị, niềm tin, thái độ, mục tiêu,

sở thích và nhận thức về thực tế của cá nhân

II. Quan niệm: Con người ban đầu đã có những năng lực, hứng thú, nhu cầu bẩm sinh nào đó Những thuộc tính trí tuệ cá nhân là “tài sản” của chủng

tộc được truyền lại cho cá nhân

1 Năng lực, hứng thú, nhu cầu bẩm sinh là gì?

Năng lực, hứng thú và nhu cầu bẩm sinh là những yếu tố tồn tại trong bản chất con người từ khi chúng ta sinh ra Dưới đây là mô tả cho từng yếu tố này:

1.1 Năng lực: Năng lực bẩm sinh là khả năng tự nhiên và đặc biệt của mỗi người

để thực hiện một hoạt động hoặc hiểu biết về một lĩnh vực cụ thể Ví dụ, một

số người có năng lực tự nhiên trong việc học ngôn ngữ, toán học, nghệ thuật,

âm nhạc hay thể thao Năng lực bẩm sinh không chỉ là khả năng di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, mà còn có thể phát triển và được rèn giũa thông qua học tập và kinh nghiệm

4Alfred W Adler sinh ra tại Vienna vào ngày 7 tháng 2 năm 1870, người gốc Do Thái. Ông l à một bác sĩ mắt, chuyên gia tâm thần học, người sáng lập trường phái tâm lý học cá nhân (Individual Psychology)

10

1.2 Hứng thú: Hứng thú bẩm sinh được hiểu là sự yêu thích, quan tâm và tò mò đối với một hoạt động, lĩnh vực hoặc vấn đề cụ thể Mỗi người sẽ có những

sở thích và hứng thú riêng, mà có thể là kết quả của yếu tố di truyền, môi trường gia đình, và các trải nghiệm cá nhân

1.3 Nhu cầu bẩm sinh: Nhu cầu bẩm sinh là các yêu cầu cơ bản và tự nhiên trong cuộc sống mà con người cần phải đáp ứng để duy trì sự tồn tại và phát triển Đây có thể là nhu cầu về lương thực, nước uống, giấc ngủ, quan hệ xã hội, tình yêu, an toàn và tự thể hiện Việc đáp ứng và thỏa mãn các nhu cầu bẩm sinh này là quan trọng để đạt được sự hài lòng và trưởng thành nhân cách

Những yếu tố này cùng tác động đến việc hình thành và phát triển cá nhân, tạo ra sự đa dạng và độc đáo của mỗi người Tuy nhiên, nếu không được quan tâm và phát huy, các yếu tố bẩm sinh này cũng có thể bị ảnh hưởng và quá trình phát triển sẽ gặp khó khăn

2 Trí tuệ cá nhân là gì?

Trí tuệ cá nhân (hay còn gọi là trí tuệ IQ Intelligence Quotient) là một khái niệm -

đo lường khả năng tổng hợp thông minh của một cá nhân Nó được sử dụng để đánh giá khả năng tiếp thu, sử dụng và áp dụng tri thức để giải quyết vấn đề và thích ứng với môi trường

Thang đo trí tuệ cá nhân phổ biến nhất là biểu hiện thông qua một số kiểm tra tâm

lý dựa trên câu hỏi logic và không phụ thuộc vào kiến thức cụ thể Kết quả được biểu thị dưới dạng một điểm số, thường từ 0 đến 200 hoặc 0 đến 160 (đối với phiên bản thang đo thông dụng hiện nay)