quản lý Đấu thầu thuốc chữa bệnh tại bệnh viện nội tiết trung Ương (luận văn thạc sỹ dược)

BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA VŨ NGUYỄN QUYỀN LINH THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU THUỐC TẠI BỆNH VIỆN E, GIAI ĐOẠN 2024 - 2027 ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH Hà Nội – Năm 2024 BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA VŨ NGUYỄN QUYỀN LINH THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU THUỐC TẠI BỆNH VIỆN E, GIAI ĐOẠN 2024 – 2027 ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH MÃ SỐ: 8380102 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. ĐỖ THỊ KIM TIÊN Hà Nội – Năm 2024 LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành quá trình học tập, tôi đã nhận đƣợc sự quan tâm, giúp đỡ rất lớn từ thầy cô, gia đình, bạn bè. Với tình cảm chân thành nhất, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất tới Ban Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia, các thầy, cô Ban Quản lý đào tạo Sau đại học và các thầy cô tại các phòng, ban chuyên môn Học viện Hành chính Quốc gia và các thầy, cô của khoa Luật Hiến pháp và Luật Hành chính đã đào tạo và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập tại Học viện. Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới PGS.TS. Đỗ Thị Kim Tiên đã tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ và hỗ trợ tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành đề án. Bên cạnh đó, tôi xin gửi lời cảm ơn tới Ban lãnh đạo Bệnh viện E và các đồng nghiệp đã hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình nghiên cứu của tôi. Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn đến gia đình và bạn bè đã luôn động viên, chia sẻ, hỗ trợ tôi để tôi có thể hoàn thành đề án một cách tốt nhất. Tác giả đề án Vũ Nguyễn Quyền Linh LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề án: “Thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc tại Bệnh viện E, giai đoạn 2024 – 2027” là công trình này nghiên cứu khoa học của cá nhân tôi dƣới sự hƣớng dẫn của PGS.TS. Đỗ Thị Kim Tiên. Nội dung nghiên cứu, số liệu và kết quả nghiên cứu trong đề án này là trung thực và chính xác, đƣợc trích dẫn nguồn rõ ràng, đúng quy định. Những kết luận của đề án chƣa từng đƣợc công bố dƣới bất kỳ hình thức nào. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về công trình nghiên cứu khoa học của mình. Tác giả đề án Vũ Nguyễn Quyền Linh DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Từ đầy đủ 1 BYT Bộ Y tế 2 BHYT Bảo hiểm Y tế 3 BHXH Bảo hiểm xã hội 4 EU Liên minh châu Âu 5 KH&ĐT Khoa học và Đào tạo 6 KHCN Khoa học công nghệ 7 ODA Hỗ trợ phát triển chính thức 8 UBND Ủy ban nhân dân 9 WTO Tổ chức thƣơng mại thế giới 10 WEF Diễn đàn Kinh tế thế giới MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN LỜI CAM ĐOAN DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT MỞ ĐẦU...................................................................................................................................1 1. Lý do chọn đề án.................................................................................................1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài.........................................1 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu......................................................................3 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu .....................................................................3 5. Phƣơng pháp nghiên cứu ....................................................................................4 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề án................................................................4 7. Kết cấu của đề án ................................................................................................4 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN, PHÁP LÝ VỀ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU THUỐC.............................................................................................................5 1.1.Một số vấn đề lý luận về đấu thầu thuốc..........................................................5 1.1.1. Khái niệm và đặc điểm đấu thầu thuốc ....................................................5 1.1.2. Mục đích đấu thầu thuốc ..........................................................................9 1.1.3. Nguyên tắc đấu thầu thuốc .....................................................................10 1.2. Nội dung cơ bản của thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc .........................12 1.2.1. Khái niệm và đặc điểm của thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc.......12 1.2.2. Nội dung thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc....................................13 1.2.3. Một số yếu tố tác động đến thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc .......20 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1.........................................................................................................24 CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU THUỐC Ở VIỆT NAM VÀ THỰC TIỄN THỰC HIỆN TẠI BỆNH VIỆN E ......25 2.1. Thực trạng pháp luật về đấu thầu thuốc ở Việt Nam hiện nay .....................25 2.1.1. Nguyên tắc và phương thức đấu thầu thuốc................................................25 2.1.2. Các quy định về trình tự, thủ tục đấu thầu Thuốc ..................................27 2.1.3. Xử lý vi phạm và giải quyết tranh chấp trong đấu thầu Thuốc..............30 2.2. Tình hình thực hiện pháp luật về đấu thầu Thuốc tại Bệnh viện E ...................32 2.2.1. Khái quát về Bệnh viện E .......................................................................32 2.2.2. Tình hình thực hiện quy định về pháp luật đấu thầu Thuốc tại Bệnh viện E.................................................................................................... 36 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2.........................................................................................................47 CHƢƠNG 3: ĐỊNH HƢỚNG, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN VÀ NÂNG CAO VIỆC THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU THUỐC GIAI ĐOẠN 2024 – 2027 ..........................................................................................................................................48 3.1. Định hƣớng hoàn thiện việc thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc ở Việt Nam hiện nay ........................................................................................................48 3.2. Các giải pháp hoàn thiện thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc ở Việt Nam giai đoạn 2024 – 2027...........................................................................................51 3.3. Các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc tại Bệnh viện E giai đoạn 2024 – 2027......................................................................53 3.3.1. Xây dựng hệ thống cung cấp thông tin đấu thầu, trung tâm đào tạo cán bộ làm công tác đấu thầu chất lượng cao ........................................................53 3.3.2. Nâng cao chất lượng công tác lập và thẩm định dự án và quản lý công tác đấu thầu ......................................................................................................54 3.3.3. Nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát công tác đấu thầu .............................54 3.3.4. Kiên quyết giải quyết triệt để những hành vi tiêu cực, vi phạm pháp luật về đầu tư mua sắm, đấu thầu............................................................................55 3.3.5. Tăng cường bồi dưỡng đội ngũ thực hiện công tác đấu thầu thuốc ......55 3.4. Lộ trình thực hiện đề án.................................................................................56 3.4.1. Giai đoạn 1: Chuẩn bị và đánh giá hiện trạng (2024)...........................56 3.4.2. Giai đoạn 2: Triển khai đấu thầu (2025) ...............................................57 3.4.3. Giai đoạn 3: Ký kết hợp đồng và giám sát thực hiện (2026) .................57 3.4.4. Giai đoạn 4: Rà soát, điều chỉnh và cải tiến (2027) ..............................58 3.4.5. Giai đoạn 5: Mở rộng và nâng cao hiệu quả thực hiện (2027 và sau đó)....58 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3.........................................................................................................59 KẾT LUẬN ............................................................................................................................60 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................61 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề án Thuốc đã đóng một vai trò quan trọng trong đời sống con ngƣời từ lâu đƣợc sử dụng đề phòng và điều trị bệnh giúp nâng cao sức khỏe. Sự phát triển của ngành y tế nói chung và ngành dƣợc phẩm nói riêng đã dẫn đến sự phát triển của nhiều loại thuốc mới và sự khắc phục nhiều bệnh truyền nhiễm và bệnh hiểm nghèo. Ngày nay, y học đã trở thành vũ khí quan trọng và không thể thiếu để con ngƣời đánh bại bệnh tật, nâng cao sức khỏe, kéo dài tuổi thọ. Tại Việt Nam, quy định về hoạt động đấu thầu mua sắm thuốc chữa bệnh đƣợc xem xét rất kỹ lƣỡng theo luật pháp. Tuy nhiên, thực tế cho thấy tại một số cơ sở y tế ở cả địa phƣơng lẫn trung ƣơng vẫn tồn tại những hạn chế và vấn đề cụ thể. Đặc biệt, các vấn đề liên quan đến giá cả và danh mục thuốc đang gây ra nhiều tranh cãi. Trong thời gian qua, thực tế về thực thi luật về đấu thầu nói chung và đấu thầu thuốc chữa bệnh nói riêng đã chứng minh rằng việc vi phạm luật trong lĩnh vực này đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối và ảnh hƣởng trực tiếp đến sức khỏe của ngƣời bệnh. Vì vậy, việc hoàn thiện pháp luật về đấu thầu thuốc chữa bệnh là một vấn đề cần đƣợc quan tâm trong tƣơng lai, nhằm cải thiện khung pháp lý cho hoạt động mua sắm và kinh doanh thuốc chữa bệnh tại Việt Nam. Ngoài ra, với tƣ cách là một học viên của Học viện Hành chính Quốc gia, việc học tập, nghiên cứu của tôi tại Học viên trong hai năm tôi rất quan tâm đến vấn đề pháp luật liên quan đến đấu thầu thuốc. Điều này đã thúc đẩy tôi không ngừng học hỏi và tìm hiểu trong thời gian tôi làm việc tại đơn vị. Với sự hƣớng dẫn nhiệt tình của PGS.TS. Đỗ Thị Kim Tiên và những kiến thức đã đƣợc các thầy cô giảng dạy trong quá trình học tập, tôi đề xuất đề tài: “ Thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc tại Bệnh viện E, giai đoạn 2024 – 2027” để nghiên cứu cho đề án thạc sĩ của mình. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Một số nghiên cứu đã đƣa ra những lập luận cơ bản về pháp luật đấu thầu thuốc, đã đƣợc đề cập đến các khái niệm, đặc điểm, mục đích, nội dung và quy trình cũng nhƣ cách thực hiện nó. Ngoài ra, nghiên cứu đề cập đến các vấn đề và bài học phát sinh từ việc thực hiện pháp luật đấu thầu thuốc ở Việt Nam, cả tại các cơ sở đấu thầu thuốc. Đề tài “Nghiên cứu thực trạng đấu thầu mua thuốc bảo hiểm y tế cho các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh công lập ở Việt Nam” Luận án tiến sĩ của tác giả Phạm Lƣơng Sơn – Đại học Dƣợc Hà Nội. Nghiên cứu này tổng hợp và phân tích chi tiết thông tin về đấu thầu thuốc BHYT tại các cơ sở y tế công lập tại Việt Nam. Luận án 2 này không chỉ đƣa ra cái nhìn tổng quan về thực trạng hiện tại mà còn đề xuất một loạt các giải pháp cụ thể nhằm cải thiện phƣơng thức đấu thầu mua thuốc BHYT tại Việt Nam. Những giải pháp này đƣợc xem xét kỹ lƣỡng và đề xuất một cách logic, có tính khả thi cao để từng bƣớc nâng cao hiệu quả trong việc mua sắm thuốc cho bảo hiểm y tế. Phạm Lƣơng Sơn (2012), “Nghiên cứu thực trạng đấu thầu mua thuốc BHYT cho các cơ sở khám, chữa bệnh công lập ở Việt Nam”, Luận án Tiến sĩ Dƣợc học, Trƣờng Đại học Dƣợc Hà Nội; Nguyễn Thị Hiệp (2017), “Đấu thầu mua sắm hàng hóa theo phương thức một giai đoạn một túi hồ sơ theo pháp luật Việt Nam từ thực tiễn ngành khí tượng thủy văn”, Luận văn Thạc sĩ, Học viện Khoa học xã hội; Nguyễn Thị Hƣơng Giang (2017), “Trình tự thủ tục đấu thầu mua sắm hàng hóa theo pháp luật về đấu thầu từ thực tiễn các đơn vị sự nghiệp công lập ở Việt Nam hiện nay”, Luận văn Thạc sĩ, Học viện Khoa học xã hội; Cao Thị Lê Thƣơng (2018), “Bảo đảm dự thầu trong đấu thầu mua sắm hàng hóa theo pháp luật Việt Nam hiện nay”, Viện Nhà nƣớc và pháp luật – Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam; Nguyễn Sơn Hà (2019). “Đấu thầu mua sắm hàng hóa theo phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ theo pháp luật đấu thầu ở Việt Nam” Luận văn Thạc sĩ, Học viện Khoa học xã hội; Đề tài thạc sĩ “So sánh kết quả lựa chọn nhà thầu thuốc của Bệnh viện Trung ương quân đội 108 năm 2014 và 2015” của tác giả Hoàng Anh Tuấn – Đại học Dƣợc Hà Nội. Đề tài này đã nghiên cứu cơ bản về luật đấu thầu, các chiến lƣợc đấu thầu mua thuốc, các kết quả so sánh và danh mục đấu thầu thuốc của bệnh viện. Đề tài “Quản lý nhà nước về công tác đấu thầu mua thuốc tại các cơ sở y tế trong tỉnh An Giang – Thực trạng và giải pháp” của tác giả Nguyễn Thị Bê – Trƣờng Chính trị Tôn Đức Thắng. Đề tài đã xác định các vấn đề vẫn còn tồn tại liên quan đến quản lý và tổ chức đấu thầu tại tỉnh An Giang và đƣa ra các giải pháp để giải quyết các vấn đề này. Đề án thạc sĩ dƣợc học “Quản lý đấu thầu thuốc chữa bệnh tại Bệnh viện Nội tiết Trung ương” của tác giả Nguyễn Thị Phƣợng, Đại học Quốc gia Hà Nội, 2016. Các nguồn tƣ liệu nhƣ đề án, bài báo, tài liệu, luật, thông tƣ và nghị định đã đƣợc sử dụng cho đề tài "Thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc tại Bệnh viện E, giai đoạn 2024–2027." Các tài liệu này giúp cung cấp thông tin, hƣớng dẫn và quy định liên quan đến quá trình đấu thầu thuốc và quản lý đấu thầu thuốc.

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

VŨ NGUYỄN QUYỀN LINH

THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU THUỐC TẠI BỆNH VIỆN E, GIAI ĐOẠN 2024 - 2027

ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

Hà Nội – Năm 2024

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

VŨ NGUYỄN QUYỀN LINH

THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU THUỐC TẠI BỆNH VIỆN E, GIAI ĐOẠN 2024 – 2027

ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

MÃ SỐ: 8380102 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS ĐỖ THỊ KIM TIÊN

Hà Nội – Năm 2024

đã đào tạo và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập tại Học viện

Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới PGS.TS Đỗ Thị Kim Tiên

đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ và hỗ trợ tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành đề án

Bên cạnh đó, tôi xin gửi lời cảm ơn tới Ban lãnh đạo Bệnh viện E và các đồng nghiệp đã hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình nghiên cứu của tôi

Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn đến gia đình và bạn bè đã luôn động viên, chia sẻ, hỗ trợ tôi để tôi có thể hoàn thành đề án một cách tốt nhất

Tác giả đề án

Vũ Nguyễn Quyền Linh

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đề án: “Thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc tại Bệnh viện E, giai đoạn 2024 – 2027” là công trình này nghiên cứu khoa học của cá nhân

tôi dưới sự hướng dẫn của PGS.TS Đỗ Thị Kim Tiên

Nội dung nghiên cứu, số liệu và kết quả nghiên cứu trong đề án này là trung thực và chính xác, được trích dẫn nguồn rõ ràng, đúng quy định Những kết luận của đề án chưa từng được công bố dưới bất kỳ hình thức nào

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về công trình nghiên cứu khoa học của mình

Tác giả đề án

Vũ Nguyễn Quyền Linh

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

STT Từ viết tắt Từ đầy đủ

3 BHXH Bảo hiểm xã hội

5 KH&ĐT Khoa học và Đào tạo

6 KHCN Khoa học công nghệ

7 ODA Hỗ trợ phát triển chính thức

9 WTO Tổ chức thương mại thế giới

10 WEF Diễn đàn Kinh tế thế giới

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN

LỜI CAM ĐOAN

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

MỞ ĐẦU 1

1 Lý do chọn đề án 1

2 Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài 1

3 Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3

4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3

5 Phương pháp nghiên cứu 4

6 Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề án 4

7 Kết cấu của đề án 4

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN, PHÁP LÝ VỀ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU THUỐC 5

1.1 Một số vấn đề lý luận về đấu thầu thuốc 5

1.1.1 Khái niệm và đặc điểm đấu thầu thuốc 5

1.1.2 Mục đích đấu thầu thuốc 9

1.1.3 Nguyên tắc đấu thầu thuốc 10

1.2 Nội dung cơ bản của thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc 12

1.2.1 Khái niệm và đặc điểm của thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc 12

1.2.2 Nội dung thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc 13

1.2.3 Một số yếu tố tác động đến thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc 20

TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 24

CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU THUỐC Ở VIỆT NAM VÀ THỰC TIỄN THỰC HIỆN TẠI BỆNH VIỆN E 25

2.1 Thực trạng pháp luật về đấu thầu thuốc ở Việt Nam hiện nay 25

2.1.1 Nguyên tắc và phương thức đấu thầu thuốc 25

2.1.2 Các quy định về trình tự, thủ tục đấu thầu Thuốc 27

2.1.3 Xử lý vi phạm và giải quyết tranh chấp trong đấu thầu Thuốc 30

2.2 Tình hình thực hiện pháp luật về đấu thầu Thuốc tại Bệnh viện E 32

2.2.1 Khái quát về Bệnh viện E 32

2.2.2 Tình hình thực hiện quy định về pháp luật đấu thầu Thuốc tại Bệnh viện E 36

TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 47

CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN VÀ NÂNG CAO VIỆC THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU THUỐC GIAI ĐOẠN 2024 –

2027 48

3.1 Định hướng hoàn thiện việc thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc ở Việt Nam hiện nay 48

3.2 Các giải pháp hoàn thiện thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc ở Việt Nam giai đoạn 2024 – 2027 51

3.3 Các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc tại Bệnh viện E giai đoạn 2024 – 2027 53

3.3.1 Xây dựng hệ thống cung cấp thông tin đấu thầu, trung tâm đào tạo cán bộ làm công tác đấu thầu chất lượng cao 53

3.3.2 Nâng cao chất lượng công tác lập và thẩm định dự án và quản lý công tác đấu thầu 54

3.3.3 Nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát công tác đấu thầu 54

3.3.4 Kiên quyết giải quyết triệt để những hành vi tiêu cực, vi phạm pháp luật về đầu tư mua sắm, đấu thầu 55

3.3.5 Tăng cường bồi dưỡng đội ngũ thực hiện công tác đấu thầu thuốc 55

3.4 Lộ trình thực hiện đề án 56

3.4.1 Giai đoạn 1: Chuẩn bị và đánh giá hiện trạng (2024) 56

3.4.2 Giai đoạn 2: Triển khai đấu thầu (2025) 57

3.4.3 Giai đoạn 3: Ký kết hợp đồng và giám sát thực hiện (2026) 57

3.4.4 Giai đoạn 4: Rà soát, điều chỉnh và cải tiến (2027) 58

3.4.5 Giai đoạn 5: Mở rộng và nâng cao hiệu quả thực hiện (2027 và sau đó) 58

TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 59

KẾT LUẬN 60

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 61

MỞ ĐẦU

1 Lý do chọn đề án

Thuốc đã đóng một vai trò quan trọng trong đời sống con người từ lâu được

sử dụng đề phòng và điều trị bệnh giúp nâng cao sức khỏe Sự phát triển của ngành y tế nói chung và ngành dược phẩm nói riêng đã dẫn đến sự phát triển của nhiều loại thuốc mới và sự khắc phục nhiều bệnh truyền nhiễm và bệnh hiểm nghèo Ngày nay, y học đã trở thành vũ khí quan trọng và không thể thiếu để con người đánh bại bệnh tật, nâng cao sức khỏe, kéo dài tuổi thọ

Tại Việt Nam, quy định về hoạt động đấu thầu mua sắm thuốc chữa bệnh được xem xét rất kỹ lưỡng theo luật pháp Tuy nhiên, thực tế cho thấy tại một số cơ sở y tế

ở cả địa phương lẫn trung ương vẫn tồn tại những hạn chế và vấn đề cụ thể Đặc biệt, các vấn đề liên quan đến giá cả và danh mục thuốc đang gây ra nhiều tranh cãi

Trong thời gian qua, thực tế về thực thi luật về đấu thầu nói chung và đấu thầu thuốc chữa bệnh nói riêng đã chứng minh rằng việc vi phạm luật trong lĩnh vực này

đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người bệnh Vì vậy, việc hoàn thiện pháp luật về đấu thầu thuốc chữa bệnh là một vấn đề cần được quan tâm trong tương lai, nhằm cải thiện khung pháp lý cho hoạt động mua sắm và kinh doanh thuốc chữa bệnh tại Việt Nam

Ngoài ra, với tư cách là một học viên của Học viện Hành chính Quốc gia, việc học tập, nghiên cứu của tôi tại Học viên trong hai năm tôi rất quan tâm đến vấn đề pháp luật liên quan đến đấu thầu thuốc Điều này đã thúc đẩy tôi không ngừng học hỏi và tìm hiểu trong thời gian tôi làm việc tại đơn vị Với sự hướng dẫn nhiệt tình của PGS.TS Đỗ Thị Kim Tiên và những kiến thức đã được các

thầy cô giảng dạy trong quá trình học tập, tôi đề xuất đề tài: “ Thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc tại Bệnh viện E, giai đoạn 2024 – 2027” để nghiên cứu

cho đề án thạc sĩ của mình

2 Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài

Một số nghiên cứu đã đưa ra những lập luận cơ bản về pháp luật đấu thầu thuốc,

đã được đề cập đến các khái niệm, đặc điểm, mục đích, nội dung và quy trình cũng như cách thực hiện nó Ngoài ra, nghiên cứu đề cập đến các vấn đề và bài học phát sinh từ việc thực hiện pháp luật đấu thầu thuốc ở Việt Nam, cả tại các cơ sở đấu thầu thuốc

Đề tài “Nghiên cứu thực trạng đấu thầu mua thuốc bảo hiểm y tế cho các cơ

sở khám bệnh, chữa bệnh công lập ở Việt Nam” Luận án tiến sĩ của tác giả Phạm

Lương Sơn – Đại học Dược Hà Nội Nghiên cứu này tổng hợp và phân tích chi tiết thông tin về đấu thầu thuốc BHYT tại các cơ sở y tế công lập tại Việt Nam Luận án

này không chỉ đưa ra cái nhìn tổng quan về thực trạng hiện tại mà còn đề xuất một loạt các giải pháp cụ thể nhằm cải thiện phương thức đấu thầu mua thuốc BHYT tại Việt Nam Những giải pháp này được xem xét kỹ lưỡng và đề xuất một cách logic, có tính khả thi cao để từng bước nâng cao hiệu quả trong việc mua sắm thuốc cho bảo hiểm y tế

Phạm Lương Sơn (2012), “Nghiên cứu thực trạng đấu thầu mua thuốc BHYT

cho các cơ sở khám, chữa bệnh công lập ở Việt Nam”, Luận án Tiến sĩ Dược học,

Trường Đại học Dược Hà Nội;

Nguyễn Thị Hiệp (2017), “Đấu thầu mua sắm hàng hóa theo phương thức

một giai đoạn một túi hồ sơ theo pháp luật Việt Nam từ thực tiễn ngành khí tượng thủy văn”, Luận văn Thạc sĩ, Học viện Khoa học xã hội;

Nguyễn Thị Hương Giang (2017), “Trình tự thủ tục đấu thầu mua sắm hàng

hóa theo pháp luật về đấu thầu từ thực tiễn các đơn vị sự nghiệp công lập ở Việt Nam hiện nay”, Luận văn Thạc sĩ, Học viện Khoa học xã hội;

Cao Thị Lê Thương (2018), “Bảo đảm dự thầu trong đấu thầu mua sắm

hàng hóa theo pháp luật Việt Nam hiện nay”, Viện Nhà nước và pháp luật – Viện

Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam;

Nguyễn Sơn Hà (2019) “Đấu thầu mua sắm hàng hóa theo phương thức một

giai đoạn hai túi hồ sơ theo pháp luật đấu thầu ở Việt Nam” Luận văn Thạc sĩ, Học

viện Khoa học xã hội;

Đề tài thạc sĩ “So sánh kết quả lựa chọn nhà thầu thuốc của Bệnh viện Trung

ương quân đội 108 năm 2014 và 2015” của tác giả Hoàng Anh Tuấn – Đại học

Dược Hà Nội Đề tài này đã nghiên cứu cơ bản về luật đấu thầu, các chiến lược đấu thầu mua thuốc, các kết quả so sánh và danh mục đấu thầu thuốc của bệnh viện

Đề tài “Quản lý nhà nước về công tác đấu thầu mua thuốc tại các cơ sở y tế

trong tỉnh An Giang – Thực trạng và giải pháp” của tác giả Nguyễn Thị Bê –

Trường Chính trị Tôn Đức Thắng Đề tài đã xác định các vấn đề vẫn còn tồn tại liên quan đến quản lý và tổ chức đấu thầu tại tỉnh An Giang và đưa ra các giải pháp để giải quyết các vấn đề này

Đề án thạc sĩ dược học “Quản lý đấu thầu thuốc chữa bệnh tại Bệnh viện Nội

tiết Trung ương” của tác giả Nguyễn Thị Phượng, Đại học Quốc gia Hà Nội, 2016

Các nguồn tư liệu như đề án, bài báo, tài liệu, luật, thông tư và nghị định đã được sử dụng cho đề tài "Thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc tại Bệnh viện E, giai đoạn 2024–2027." Các tài liệu này giúp cung cấp thông tin, hướng dẫn và quy định liên quan đến quá trình đấu thầu thuốc và quản lý đấu thầu thuốc

Việc sử dụng các nguồn tư liệu đa dạng cũng giúp cho đề tài trở nên phong phú, đa chiều và đáng tin cậy hơn Những thông tin, dữ liệu từ các nguồn này sẽ là

cơ sở để xây dựng lập luận, phân tích và đánh giá một cách toàn diện và chính xác Đồng thời, việc tham khảo các tài liệu pháp lý cũng giúp đảm bảo rằng quá trình nghiên cứu và kết luận đều tuân thủ theo quy định của pháp luật, tăng tính minh bạch và công bằng cho nghiên cứu Điều này giúp tác giả của đề án có thêm cơ sở

để phát triển và kế thừa từ những nghiên cứu trước đó, từ đó giải quyết hiệu quả các

vấn đề trong đề tài nghiên cứu của mình

3 Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

3.1 Mục đích

Các vấn đề lý luận liên quan đến đấu thầu thuốc và các cơ chế điều chỉnh pháp lý đối với hoạt động đấu thầu và đấu thầu thuốc là mục tiêu của nghiên cứu Nghiên cứu này bắt đầu bằng cách xem xét luật hiện hành và chỉ ra những hạn chế

và thiếu sót của nó Mục tiêu là đưa ra các giải pháp để giải quyết các vấn đề và hạn chế phát sinh trong quá trình thiết lập khuôn khổ pháp lý về mua sắm thuốc tại Việt Nam

- Đề xuất một số định hướng và giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về đấu thầu thuốc ở Việt Nam và Bệnh viện E

4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

4.1 Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của báo cáo bao gồm các quan điểm, lý thuyết và pháp luật liên quan đến đấu thầu thuốc; các quy định pháp lý liên quan đến đấu thầu thuốc và cách thức thực hiện các quy định này tại Bệnh viện E và Việt Nam

4.2 Phạm vi nghiên cứu

Phạm vi nghiên cứu này bao gồm các vấn đề lý luận và thực tiễn pháp lý liên quan đến đấu thầu thuốc ở Việt Nam trong 5 năm qua Đề tài này chỉ xem xét hiện trạng của pháp luật Việt Nam và không xem xét các khía cạnh lịch sử của lĩnh vực pháp luật này hoặc pháp luật của các nước khác trừ khi cần thiết Thông tin liên quan đáp ứng mục đích của đề tài nghiên cứu

5 Phương pháp nghiên cứu

5.1 Phương pháp luận

Đề án này dựa trên cơ sở phương pháp luận chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh

5.2 Phương pháp nghiên cứu

Đề án sử dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học sau:

- Sử dụng các phương pháp phân tích, nhận xét, suy luận, quy nạp để giải quyết các vấn đề lý luận liên quan đến đấu thầu thuốc cũng như các quy trình điều chỉnh pháp luật liên quan đến hoạt động đấu thầu thuốc Cách tiếp cận này cũng được sử dụng để đánh giá hiện trạng của luật đấu thầu y tế tại Việt Nam

- Sử dụng phân tích, tổng hợp, thống kê, so sánh và các phương pháp khác để xác định thực trạng của luật đấu thầu thuốc tại Việt Nam và tại Bệnh viện E

6 Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề án

6.1 Ý nghĩa lý luận

Để xây dựng cơ sở pháp lý cho việc đánh giá luật đấu thầu thuốc tại Việt Nam nói chung và Bệnh viện E nói riêng Đề án giải quyết các vấn đề lý thuyết liên quan đến đấu thầu thuốc và các cơ chế điều chỉnh pháp lý liên quan đến đấu thầu thuốc

6.2 Ý nghĩa thực tiễn

Dựa trên việc hệ thống hóa cơ sở lý luận về pháp luật đấu thầu thuốc, đề án

sẽ phân tích thực trạng thực hiện pháp luật đấu thầu thuốc tại Việt Nam và cụ thể là thực tiễn áp dụng tại Bệnh viện E Từ các đánh giá về kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân trong thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc, đề án đề xuất định hướng

và một số giải pháp nhắm hoàn thiện và nâng cao thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc tại Việt Nam nói chung và Bệnh viện E nói riêng trong giai đoạn 2024 –

2027

7 Kết cấu của đề án

Nội dung chính của đề án được chia thành 3 chương ngoài phần mở đầu, kết

luận, mục lục, tài liệu tham khảo, như sau:

Chương 1: Cơ sở lý luận, pháp lý về thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc Chương 2: Thực trạng thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc ở Việt Nam và thực tiễn thực hiện tại bệnh viện E

Chương 3: Định hướng, giải pháp hoàn thiện và nâng cao thực hiện pháp luật

về đấu thầu thuốc giai đoạn 2024 – 2027

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN, PHÁP LÝ VỀ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT

VỀ ĐẤU THẦU THUỐC

1.1 Một số vấn đề lý luận về đấu thầu thuốc

1.1.1 Khái niệm và đặc điểm đấu thầu thuốc

1.1.1.1 Khái niệm về thuốc

Phát minh chế tạo thuốc và phát triển thuốc là những nỗ lực phức tạp và tốn kém được các công ty dược phẩm, nhà khoa học hàn lâm và chính phủ thực hiện Kết quả của con đường phức tạp này là từ khám phá đến thương mại hóa, hợp tác đã trở thành một thông lệ tiêu chuẩn để phát triển các ứng cử viên thuốc thành thuốc thương mại thông qua các con đường phát triển Chính phủ thường quy định những loại thuốc nào có thể bán được trên thị trường, làm thế nào thuốc được bán trên thị trường và trong một số khu vực pháp lý [29]

Ở Châu Âu, thuật ngữ này là “dược phẩm” và được luật pháp EU quy định là:

“Bất kỳ chất hoặc sự kết hợp nào của các chất được trình bày là có đặc tính để điều trị hoặc phòng ngừa bệnh ở người; Bất kỳ chất hoặc sự kết hợp của các chất có thể được sử dụng trong hoặc quản lý cho con người hoặc với mục đích khôi phục, sửa chữa hoặc sửa đổi chức năng sinh lý của việc gây một dược lý, miễn dịch hoặc hành động trao đổi chất hoặc để thực hiện một chẩn đoán y tế” [29]

Ở Mỹ, thuốc được định nghĩa là: “Một chất được công nhận bởi một dược điển chính thức hoặc danh mục thuốc; một chất dùng để chẩn đoán, chữa bệnh, giảm thiểu, điều trị hoặc phòng ngừa bệnh; một chất(trừ thực phẩm) nhằm mục đích ảnh hưởng đến cấu trúc hoặc bất kỳ chức năng nào của cơ thể; một chất dùng để sử dụng như một thành phần của thuốc nhưng không phải là thiết bị hoặc thành phần, bộ phận hoặc phụ kiện của thiết bị; các sản phẩm sinh học được bao gồm trong định nghĩa này

và thường được bảo vệ bởi các quy luật và quy định, nhưng sự khác biệt tồn tại về quy trình sản xuất của chúng (quy trình hóa học so với quy trình sinh học) [29] Theo Tổ chức Y tế thế giới WHO dược phẩm được hiểu chung như sau: Dược phẩm hay còn gọi là thuốc bao gồm hai thành phàn cơ bản là thuốc Tân dược và thuốc Y học cổ truyền Thuốc phải đảm bảo được độ an toàn, hiệu quả và có chất lượng tốt được quy định thời gian sử dụng và sự dụng theo liều lượng hợp lý Nguồn gốc của thuốc bao gồm thực vật: Morphin lấy từ nhựa quả cây thuốc phiện, quinin từ vỏ thân cây quinquina, atropin từ cà độc dược; động vật: Insulin từ tụy tạng, progesteron từ tuyến sih dục, huyết tương khô, các vacxin, các huyết thanh và globulin miễn dịch, các vitamin A, D từ dầu gan cá thu…; khoáng vật: Kaolin, iod, magnesi sufat…; Các thuốc tổng hợp: Suliamid, ether, procain, cloroquin … [19]

Theo khoản 2, Điều 2, Luật dược 2016 của Việt Nam quy định: “Thuốc là chế

phẩm có chứa dược chất hoặc dược liệu dùng cho người nhằm mục đích phòng bệnh, chẩn đoán bệnh, chữa bệnh, điều trị bệnh, giảm nhẹ bệnh, điều chỉnh chức năng sinh lý cơ thể người bao gồm thuốc hóa dược, thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền, vắc xin và sinh phẩm”

Trên thực tế, ở Việt Nam, cách tiếp cận với khái niệm dược phẩm có thể khác biệt đáng kể Có thể thấy sự linh hoạt trong việc xem xét và phân loại các sản phẩm liên quan đến sức khỏe và y tế Điều này tạo ra sự đa dạng và phong phú trong ngành công nghiệp dược phẩm của đất nước

1.1.1.2 Khái niệm về đấu thầu thuốc

Nền kinh tế thị trường đang thúc đẩy sự cạnh tranh phát triển mạnh mẽ Các doanh nghiệp bán hàng hóa, dịch vụ luôn phải đối mặt với áp lực cạnh tranh để thu hút khách hàng, và từ đó, hoạt động đấu thầu trở nên phổ biến hơn bao giờ hết Người tiêu dùng có thể lựa chọn dịch vụ từ một loạt các nhà cung cấp có khả năng cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ mà họ cần bằng cơ chế đấu thầu Điều này cho phép họ tối ưu hóa hiệu quả về mặt số lượng, chất lượng, giá cả và công nghệ

Đấu thầu không chỉ đơn giản là quy trình chọn lựa nhà cung cấp, mà còn là cơ hội để tạo ra mối quan hệ đối tác bền vững và lâu dài Bằng cách tham gia vào các cuộc đấu thầu một cách chuyên nghiệp, các doanh nghiệp có thể xây dựng mối liên kết với những đối tác tiềm năng, mở rộng mạng lưới kinh doanh và tạo ra cơ hội phát triển mới cho mình

Vì một người mua nhất định có nhiều cơ hội để lựa chọn các sản phẩm của nhiều người bán khác nhau dựa trên giá cả và đặc điểm kỹ thuật của từng sản phẩm, nên mua sắm ở chợ có thể được coi là đấu thầu Nhiều tổ chức tài chính quốc tế như Ngân hàng Thế giới và Ngân hàng Phát triển Châu Á dùng thuật ngữ “International shopping” để chỉ thương mại quốc tế và coi đó là một trong nhiều loại đấu thầu Một

số nhà nghiên cứu cho rằng thuật ngữ "đấu thầu" (có nghĩa là mua sắm) bắt nguồn từ thuật ngữ Tiếng Anh "Procurement", có nghĩa là mua sắm

Thuật ngữ “Procurement” được giải thích trong Quy định mẫu về đấu thầu mua sắm hàng hóa của Liên Hợp quốc (UNCITRIAL) có nghĩa là sự giành được hàng hóa, công trình hoặc dịch vụ nào đó [31; Điều 2, khoản a]

Thuật ngữ "đấu thầu" đã trở nên quen thuộc ở Việt Nam trong hơn mười năm qua, mặc dù nó từ lâu đã được sử dụng để chỉ một hoạt động trong nền kinh tế thị trường Đấu thầu là một quá trình liên quan đến việc mua bán thứ gì đó Trong quá trình đấu thầu, bên mua yêu cầu một hoặc nhiều nhà cung cấp gửi các bản chào

hàng (báo giá) liên quan đến các hàng hóa, dịch vụ hoặc công trình cần thiết và bên mua sẽ lựa chọn một hoặc một vài nhà cung cấp tốt nhất

Trong Từ điển tiếng Việt (Viện Ngôn ngữ biên soạn năm 1998) diễn tả hoạt động “đấu thầu” được hiểu là việc “đọ công khai, ai nhận làm, nhận bán với điều kiện tốt nhất thì được giao cho làm hoặc được bán hàng” Ngân hàng thế giới WB thì quy định các từ “bid” và “tender” (trong tiếng Anh) cùng có nghĩa giống nhau

đó là “đấu thầu" [30]

Theo Từ điển Luật học, đấu thầu là “hoạt động thương mại giữa một bên là

người mời thầu và bên kia là những người dụ thầu để lựa chọn nhà thầu đáp ứng được các yêu cầu về kinh tế kỹ thuật của việc mua bán hàng hóa hoặc thực hiện ngạch hành hóa trên cơ sở canh tranh hợp pháp giữa những người dự thầu”

Theo nhận thức chung đây là khái niệm đấu thầu được sử dụng trong cuộc sống hàng ngày Tuy nhiên, các định nghĩa này đều chỉ ra những điểm đặc trưng của hoạt động đấu thầu là một bước quan trọng trong việc mua bán thuốc hoặc hàng hóa hay dịch vụ

Luật Đấu thầu năm 2023 giải thích đấu thầu như sau: “Đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu để ký kết, thực hiện hợp đồng cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp, lựa chọn nhà đầu tư để ký kết, thực hiện hợp đồng dự án đầu tư kinh doanh trên cơ sở bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch, hiệu quả kinh tế và trách nhiệm giải trình.” [2; Khoản 8, Điều 4]

Ở Việt Nam, trước đây, các bệnh viện nhận thuốc từ nguồn cung ứng do chính phủ quản lý và phân phối theo kế hoạch Tuy nhiên, hiện nay, các bệnh viện đã tự mình tìm nguồn cung cấp thuốc từ các nhà sản xuất và nhà phân phối khác nhau Để đảm bảo cung ứng thuốc cho bệnh viện, có hai hình thức tổ chức chính được sử dụng: (i) Mua sắm trực tiếp là hình thức các đơn vị cung cấp làm việc trực tiếp với các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, trong đó các công ty sẽ ký hợp đồng trực tiếp với từng cơ sở khám bệnh, chữa bệnh sau khi đấu thầu để đảm bảo cung cấp ứng thuốc cho những người được điều trị tại cơ sở khám chữa bệnh đó;

(ii) Sau khi đấu thầu, các công ty thuốc sẽ thương thảo và ký hợp đồng với một nhà thầu chính thức, thường là công ty thuốc địa phương, để tập trung nguồn hàng và đảm bảo cung cấp thuốc cho các cơ sở khám và chữa bệnh

Như vậy có thể hiểu đấu thầu thuốc là quá trình chọn lựa nhà thầu để ký kết và thực hiện hợp đồng cung cấp thuốc, cũng như chọn lựa nhà đầu tư để ký kết và thực hiện hợp đồng dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư Quá trình này cần được thực hiện để đảm bảo duy trì lợi thế cạnh tranh, tính công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế

Mặc dù đấu thầu nói chung và đấu thầu thuốc nói riêng là một lĩnh vực mới, nhưng việc tạo ra khung pháp lý cho hoạt động đấu thầu phải tính đến các quy định theo thông lệ quốc tế đồng thời xem xét thực tế quản lý hiện tại ở Việt Nam

Tóm lại, đấu thầu thuốc là quá trình mua bán hàng hóa giữa các cơ sở y tế và

cơ sở cung ứng thuốc, hoặc dược phẩm

1.1.1.3 Đặc điểm của đấu thầu thuốc

Đấu thầu cho phép các nhà đầu tư lựa chọn nhà thầu phù hợp nhất với nhu cầu của họ Cung ứng thuốc là một hoạt động chuyên môn đặc thù chỉ được thực hiện tại các cơ sở y tế và có vai trò quan trọng đối với chất lượng khám bệnh và điều trị Mặc dù cũng nhằm mục đích chọn lựa nhà cung cấp hàng hóa và dịch vụ, nhưng đấu thầu thuốc mang những đặc điểm riêng biệt, khác hẳn so với các loại đấu thầu khác:

Thứ nhất, đấu thầu thuốc là một hoạt động có tính chất đặc thù

Điều này thể hiện ở chỗ, không giống đấu thầu một loại hàng hóa hay dịch vụ đơn thuần, trong đấu thầu thuốc, chất lượng của thuốc đấu thầu luôn được ưu tiên trong mọi trường hợp Điều này được thực hiện để đảm bảo nguồn cung cấp thuốc chất lượng cao cho điều trị bệnh và cải thiện sức khỏe của người dân

Thứ hai, đấu thầu Thuốc mang tính kỹ thuật chuyên môn

Các gói đấu thuốc được chia thành các loại thuốc và gói thầu: thuốc biệt dược gốc và thuốc tương đương điều trị, thuốc generic và dược liệu và thuốc cổ truyền có thể được thầu Mỗi gói thầu đều có tiêu chí cụ thể cho từng nhóm thuốc Sẽ lựa chọn nhà thầu có đáp ứng các tiêu chí kỹ thuật của nhóm đó Tuy nhiên, các nhóm thuốc này phải đáp ứng các tiêu chí sau: có nguồn gốc và nguồn cung cấp nguyên liệu rõ ràng; quy trình sản xuất và công thức bào chế phải đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng, bất kỳ sản phẩm thuốc nào cũng được sản xuất ở nước ngoài hoặc ở Việt Nam

Thứ ba, đấu thầu thuốc được thực hiện theo một quy trình riêng, chuẩn hóa và nghiêm ngặt được quy định bởi nhà nước

Trong đấu thầu thuốc, quy trình lựa chọn nhà thầu được thực hiện theo các tiêu chuẩn khách quan bên mời thầu được đưa ra Đấu thầu thuốc không giống như đấu thầu hóa hoặc dịch vụ thương mại; nó phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật từ thời điểm lập kế hoạch cho đến thời điểm hợp nhất được ký kết và sau đó là thí nghiệm thu chất lượng thuốc

Thứ tư, đấu thầu yêu cầu kiểm soát giá gói thầu, còn được gọi là giá gói thầu hoặc dự toán Điều này khác biệt với các lĩnh vực đấu thầu khác Giá này được bên mời thầu xác định dựa trên khả năng tài chính của họ

Trong quá trình đấu thầu, bên dự thầu sẽ cân nhắc kỹ lưỡng về giá cả để đảm bảo rằng họ có khả năng thắng thầu Nếu giá của bên dự thầu quá cao so với khả năng tài chính của bên mời thầu, thậm chí sản phẩm và dịch vụ của họ có chất lượng tốt đến đâu cũng khó có thể chiến thắng trong đấu thầu

Để có cơ hội thắng thầu, bên dự thầu cần phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu mà bên mời thầu đưa ra, đồng thời đưa ra mức giá cạnh tranh, hợp lý nhất Việc này giúp họ tạo ra sự hấp dẫn và tin tưởng từ phía bên mời thầu, tăng cơ hội chiến thắng trong quá trình đấu thầu

Trong trường hợp đấu thầu thuốc, giá thầu của từng loại thuốc không được vượt quá giá đã được xác định trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu trước đó Điều này giúp duy trì tính minh bạch và công bằng trong quá trình đấu thầu và ngăn chặn phát sinh

Ngoài ra, giá trúng thầu cũng không được cao hơn giá buôn bán kê khai của thuốc đó, để đảm bảo rằng bên trúng thầu không tạo ra sự lợi ích không công bằng trong quá trình cung cấp thuốc cho bên mời thầu Điều này cũng giúp người tiêu dùng cuối cùng nhận được sản phẩm với giá cả hợp lý và không bị thiệt thòi trong quá trình mua sắm và sử dụng thuốc

1.1.2 Mục đích đấu thầu thuốc

Chăm sóc y tế là một trong những yếu tố quan trọng quyết định sự thành công hay thất bại của việc điều trị cho bệnh nhân Ở hầu hết các bệnh viện, thuốc chiếm một phần lớn trong cơ cấu chi tiêu của công ty bảo hiểm y tế cho việc tư vấn và điều trị Mục đích của đấu thầu thuốc là để đảm bảo rằng các loại thuốc của cùng một nhà sản xuất và có cùng hoạt chất được bán trên thị trường với cùng mức giá trên toàn quốc và đảm bảo rằng không có chênh lệch giá khi thuốc đến tay bệnh nhân Ngoài ra, đấu thầu dược phẩm còn hạn chế tối đa các tác động tiêu cực đi kèm như: B Giá thuốc cao hơn do có nhiều trung gian hơn Thuốc tốt nhất là thuốc bạn mang đến bệnh viện Trong mọi trường hợp, cơ sở y tế phải ưu tiên sử dụng thuốc thuộc nhóm cao hơn (generic) và thuốc thuộc nhóm thấp hơn chỉ được sử dụng khi không có thuốc thuộc nhóm generic Mục đích của nó là đảm bảo cung cấp thuốc y

tế chất lượng cao và cải thiện sức khỏe con người

Thông tư số 07/2024/TT-BYT ngày 17/05/2024 vừa được Bộ Y tế ban hành

để thay thế Thông tư số 15/2019/TT-BYT ngày 11/7/2019 quy định việc đấu thầu thuốc tại các cơ sở y tế công lập Thông tư của Bộ Y tế quy định cách thức thực hiện lựa chọn nhà thầu tập trung và minh bạch tại các cơ sở y tế và đơn vị mua sắm thuốc, cũng như cách phân cấp phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu cho một số gói thầu Điều này sẽ giúp các cơ sở y tế chủ động mua thuốc cấp cứu, chống độc,

thuốc gây nghiện, thuốc hướng tâm thần tiền chất, thuốc cần mua gấp, thuốc mua với giá trị nhỏ… để kịp thời phục vụ người bệnh

Thông tư số 07/2024/TT-BYT nhằm giải quyết các khó khăn trong quá trình chọn nhà thầu tại các cơ sở y tế, hỗ trợ tổ chức quá trình này tại các đơn vị mua sắm tập trung, cũng như đơn giản hóa, công khai, minh bạch và tăng hiệu quả kinh tế cho các cơ sở khám và chữa bệnh Các loại thuốc biệt dược gốc, thuốc đang còn bảo

hộ, và các thuốc có nguy cơ độc quyền do có ít cơ sở sản xuất cần phải sử dụng cơ chế quản lý giá thuốc sử dụng đàm phán giá thuốc theo quy định tại Luật Đấu thầu năm 2023 và Luật Dược năm 2016

1.1.3 Nguyên tắc đấu thầu thuốc

Về lý thuyết, đấu thầu thuốc phải tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản sau đây:

Thứ nhất, nguyên tắc coi trọng hiệu quả

Gói thầu thuốc phải đảm bảo cả hiệu quả kinh tế và chất lượng thuốc vì nó liên quan trực tiếp đến sức khỏe của con người Điều này phân biệt gói thầu thuốc với các gói thầu khác Điều này có nghĩa là chất lượng và các tiêu chuẩn

kỹ thuật riêng của ngành dược là những yếu tố chỉ định hiệu quả của một gói thầu thuốc Ngoài ra, nguyên tắc này quyết định hình thức và phương thức đấu thầu sao cho có lợi nhất

Thứ hai, nguyên tắc dữ liệu đầy đủ

Quá trình đấu thầu bao gồm nhiều giai đoạn mật thiết liên quan đến nhau Do

đó, các giai đoạn của đấu thầu phải được chuẩn bị kỹ lưỡng và đầy đủ, đặc biệt là đối với nhà thầu tham gia đấu thầu thuốc vì chúng liên quan đến việc khám và điều trị bệnh cho bệnh nhân Mỗi giai đoạn yêu cầu các bên cung cấp dữ liệu và thông tin

cụ thể Những dữ liệu này được sử dụng để đánh giá hồ sơ dự thầu và nếu dữ liệu không được chính xác được cung cấp, sẽ có những hậu quả khó lường, chẳng hạn như tồn tại hoặc hủy bỏ đấu thầu gây lãng phí Việc thực hiện nghiêm túc nguyên tắc này là cần thiết để đấu thầu thuốc thành công

Thứ ba là nguyên tắc cạnh tranh bình đẳng

Đây là nguyên tắc quan trọng cả trong đấu thầu thuốc và các trường hợp đấu thầu khác Trong suốt quá trình đấu thầu, nguyên tắc này phải được thực hiện, bao gồm đánh giá hồ sơ dự thầu và các tiêu chuẩn đánh giá phải được nêu rõ trong trình đấu thầu Ngoài ra, nguyên tắc này yêu cầu hồ sơ mời thầu phải được đánh giá bởi khách hàng quan tâm bởi một hội đồng có đủ khả năng Để giảm thiểu tối đa tranh chấp, kết quả đấu thầu phải được công bố và có giải thích rõ ràng về lý do khiến hồ

sơ dự thầu được chọn hoặc xóa Để đảm bảo tầm quan trọng của đấu thầu thực tế, các nguyên tắc cạnh tranh được đưa ra Đấu thầu, như bạn đã biết, là sự cạnh tranh

giữa các nhà thầu Sự cạnh tranh rất cao vì tất cả các nhà thầu đều đang cố gắng để

có được gói thầu này Họ sử dụng nhiều cách khác nhau để chứng minh ưu thế của mình và nhận được các gói ưu đãi Tuy nhiên, đó phải là sự cạnh tranh lành mạnh

và công bằng Điều này có nghĩa là mọi nhà thầu đều phải có cơ hội và điều kiện bình đẳng trong suốt quá trình đấu thầu Các nhà thầu phải được đảm bảo tính công bằng mà không phân biệt đối xử với bất kỳ nhà thầu nào

Thứ tư, nguyên tắc đánh giá công bằng

Nguyên tắc này phải được thực hiện trong suốt quá trình đấu thầu, bắt đầu từ khâu đánh giá hồ sơ dự thầu, để đảm bảo tính công bằng Cần đưa ra các tiêu chuẩn đánh giá một cách rõ ràng và cụ thể trong hồ sơ mời thầu Việc đánh giá hồ sơ mời thầu phải được thực hiện một cách khách quan bởi một hội đồng có đủ năng lực và trình độ Để giảm thiểu tối đa tranh chấp, kết quả đấu thầu và lý do lựa chọn nhà thầu hoặc loại nhà thầu phải được công khai

Thứ năm, nguyên tắc minh bạch

Trong đấu thầu thuốc, đây là một nguyên tắc cần được thực hiện triệt để Nguyên tắc này phải được áp dụng cho tất cả các tham chiếu trong suốt trong quá trình đấu thầu, từ thông tin đấu thầu cho đến các bước tiếp theo Điều này giúp các nhà thầu có cơ hội cạnh tranh lành mạnh và giảm thiểu tối đa những hậu quả tiêu cực có thể xảy ra

Thứ sáu, nguyên tắc trách nhiệm phân minh

Nguyên tắc này được chỉ định trong hợp đồng và được thực hiện trong suốt trong quá trình đấu thầu Thật vậy, các bên tham gia quan hệ đấu thầu không chỉ bị ràng buộc về quyền mà còn bị ràng buộc về nghĩa vụ Trong suốt quá trình, họ luôn nhận thức được mình là người chịu trách nhiệm Nguyên tắc này đảm bảo tính chặt chẽ, hiệu quả cao và hạn chế hậu quả một cách tối đa

Thứ bảy nguyên tắc khuyến khích nhà thầu trong nước

Nguyên tắc này nhằm bảo vệ quyền lợi và thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp trẻ trong nước Nếu điểm của nhà thầu Việt Nam bằng điểm của nhà thầu nước ngoài, nhà thầu của chúng ta sẽ được ưu tiên trong quá trình đấu thầu

Thứ tám, nguyên tắc tôn trong các điều ước quốc tế

Chúng ta cần tuân thủ các điều ước quốc tế mà chúng ta đã ký kết khi tham gia vào quá trình đấu thầu các gói thầu liên quan đến các điều ước quốc tế Nếu các văn bản thỏa thuận đã được ký kết liên quan đến việc sử dụng vốn tài trợ từ các tổ chức quốc tế hoặc từ cá nhân nước ngoài có quy định về đấu thầu khác với pháp luật Việt Nam, thì phải áp dụng theo quy định trong các văn bản thỏa thuận đã ký

1.2 Nội dung cơ bản của thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc

1.2.1 Khái niệm và đặc điểm của thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc

1.2.1.1 Về khái niệm thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc:

Pháp luật đấu thầu thuốc có thể được mô tả theo cách sau về mặt lý thuyết:

Để đảm bảo việc đấu thầu thuốc diễn ra theo đúng quy định của pháp luật, minh bạch và cạnh tranh, cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền ban hành các quy định pháp lý được gọi là pháp luật đấu thầu thuốc

Định nghĩa trên đây cho thấy pháp luật về đấu thầu Thuốc có một số đặc trưng

cơ bản như: đối tương điều chỉnh là hoạt động đấu thầu thuốc – với tư cách là một loại hàng hóa đặc biệt; nguyên tắc điều chỉnh là nhà nước kiểm soát chặt chẽ đối với hoạt động đấu thầu nhằm bảo đảm lựa chọn được nhà thầu cung cấp về Thuốc có chất lượng tốt nhất với giá thành hợp lý nhất

Theo giáo trình Lý luận chung về nhà nước và pháp luật - Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội thì thực hiện pháp luật là một quá trình hoạt động có mục đích làm cho những quy định của pháp luật đi và cuộc sống, trở thành những hành vi thực tế hợp pháp của các chủ thể pháp luật [12, tr.494] Theo giáo trình Lý luận nhà nước

và pháp luật của Đại học Luật Hà Nội thì thực hiện pháp luật là hoạt động có mục đích nhằm hiện thực hóa các quy định của pháp luật, làm cho chúng đi vào cuộc sống, trở thành hành vi hợp pháp của các chủ thể pháp luật [23, tr.468]

Thực hiện pháp luật là giai đoạn không thể thiếu và vô cùng quan trọng trong

cơ chế điều chỉnh pháp luật Thực hiện pháp luật, một mặt, nhằm đạt được những mục đích xã hội mà vì chúng nhà nước đã phải ban hành pháp luật, mặt khác, còn cho phép làm rõ những hạn chế, bất cập của hệ thống pháp luật thực định để đưa ra những giải pháp sửa đổi, bổ sung hoàn thiện hệ thống pháp luật hiện hành và cơ chế đưa pháp luật vào cuộc sống

Từ những phân tích trên có thể xác định: “Thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc là hoạt động có mục đích của cơ quan nhà nước và người có thẩm quyền nhằm hiện thực hóa các quy định của pháp luật về quản lý viên chức, làm cho các quy định pháp luật vận hành trong đời sống xã hội”

1.2.1.2 Đặc điểm của thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc:

Giới hạn của những quan hệ xã hội nào sẽ thuộc phạm vi pháp lý của một lĩnh vực pháp luật được đề cập khi nói đến lĩnh vực pháp luật đó Thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc là một quá trình phức tạp và có các đặc điểm nổi bật sau:

Thứ nhất, tính pháp lý chặt chẽ

Quá trình đấu thầu thuốc chịu sự điều chỉnh của hệ thống pháp luật chi tiết và nghiêm ngặt, bao gồm Luật Đấu thầu, các nghị định và thông tư hướng dẫn Mọi hoạt

động từ lập kế hoạch, tổ chức đấu thầu, đến phê duyệt kết quả đều phải tuân thủ nghiêm túc các quy định pháp lý để đảm bảo tính minh bạch, công bằng, và hợp pháp

Thứ hai, tính minh bạch và cạnh tranh

Đấu thầu thuốc phải đảm bảo nguyên tắc công khai, minh bạch, nhằm tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có thể tham gia một cách bình đẳng Điều này không chỉ giúp lựa chọn được sản phẩm thuốc tốt nhất với chi phí hợp lý, mà còn ngăn chặn tình trạng thông đồng, gian lận, và tham nhũng trong quá trình đấu thầu

Thứ ba, tính phức tạp về kỹ thuật và chuyên môn

Thuốc là sản phẩm y tế đặc thù, liên quan trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng con người, nên việc đấu thầu đòi hỏi phải có sự tham gia của các chuyên gia trong lĩnh vực y tế và dược học để đánh giá chất lượng, an toàn và hiệu quả của thuốc Quy trình đấu thầu không chỉ xem xét về giá mà còn phải đánh giá về chất lượng, nguồn gốc xuất xứ, và các tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan

Thứ tư, tính chuyên nghiệp và trách nhiệm cao

Những cá nhân và tổ chức tham gia quá trình đấu thầu, bao gồm từ các cơ quan quản lý nhà nước, các đơn vị y tế, đến các doanh nghiệp cung ứng thuốc, phải đảm bảo thực hiện công việc một cách chuyên nghiệp, có trách nhiệm và tuân thủ nghiêm túc các quy định pháp luật Việc vi phạm các quy định đấu thầu có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, cả về pháp lý lẫn trách nhiệm với cộng đồng

Thứ tư, tính thời gian và kịp thời

Đấu thầu thuốc cần được thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định để đảm bảo việc cung ứng thuốc cho các cơ sở y tế không bị gián đoạn, đặc biệt là các loại thuốc thiết yếu phục vụ công tác điều trị Việc chậm trễ hoặc kéo dài thời gian đấu thầu có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến công tác khám chữa bệnh của các cơ sở y tế

Tóm lại, thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc là một quy trình phức tạp, đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm túc các quy định pháp luật, tính minh bạch và chuyên nghiệp cao nhằm đảm bảo cung ứng thuốc chất lượng, an toàn cho công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng

1.2.2 Nội dung thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc

Theo quy định hiện hành, việc thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc được thực hiện theo trình tự sau:

Bước 1: Chuẩn bị lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc

Theo quy định tại Điều 38, Khoản 2 của Luật đấu thầu 2023, kế hoạch chọn nhà thầu phải được thực hiện hàng năm hoặc khi cần thiết, tuân theo các nguyên tắc sau đây:

- Nguồn ngân sách nhà nước: Kế hoạch mua thuốc từ nguồn ngân sách nhà nước được xác định dựa trên nguồn tài chính mà cơ sở y tế được cấp phép quản lý Trong trường hợp không có dự toán cụ thể, kế hoạch sẽ dựa trên việc sử dụng ngân sách nhà nước để mua và sử dụng thuốc trong năm trước đó và dự kiến nhu cầu thuốc trong năm tiếp theo

- Kế hoạch tài chính của cơ sở y tế sẽ được xây dựng dựa trên nguồn thu từ việc khám bệnh, chữa bệnh và thanh toán bảo hiểm xã hội Điều này sẽ bao gồm việc hợp tác với Bảo hiểm xã hội trong việc khám bệnh và chữa bệnh, cũng như việc mua và sử dụng thuốc từ nguồn thu này trong năm trước và dự đoán nhu cầu sử dụng thuốc trong năm tiếp theo

- Cơ sở y tế sẽ xem xét việc mua và sử dụng thuốc từ các nguồn thu hợp pháp khác nhau trong năm trước đó và ước lượng nhu cầu sử dụng thuốc trong năm tiếp theo để lập kế hoạch

Việc lập kế hoạch này giúp đảm bảo rằng việc lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc sẽ được thực hiện một cách khoa học và hiệu quả, đồng thời đảm bảo tính liên tục và ổn định trong việc cung cấp thuốc cho cơ sở y tế

Phải có đầy đủ thông tin liên quan đến gói thầu trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu, bao gồm tên gói thầu, giá trị, hình thức và phương thức, thời gian bắt đầu tổ chức lựa chọn nhà thầu, loại hợp đồng và thời gian thực hiện Việc phân chia gói thầu và nhóm thuốc phải phù hợp và đúng theo quy định từ Điều 4 đến Điều 11 Thông tư số 07/2024/TT-BYT Để đảm bảo việc chọn lựa các loại thuốc chất lượng với giá cả hợp lý, các quy định về việc phân chia các nhóm thuốc trong các gói thầu theo tiêu chuẩn kỹ thuật được xây dựng một cách chặt chẽ và minh bạch Mục tiêu của việc này là hỗ trợ Đề án "Người Việt Nam ưu tiên dùng thuốc Việt Nam" Nếu các loại thuốc được sản xuất tại Việt Nam đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật, chúng

có thể tham gia đấu thầu trong tất cả các nhóm Điều này cho phép các sản phẩm thuốc Việt Nam cạnh tranh trực tiếp với các thuốc từ Châu Âu, Mỹ, Nhật Bản và các quốc gia khác

Mục tiêu của việc phân loại nhóm thuốc cũng là để thúc đẩy việc chuyển giao công nghệ và sản xuất thuốc tại Việt Nam từ các nước ngoài, đặc biệt là các loại thuốc biệt dược, thuốc phát minh, gói xin và các sản phẩm y tế khác

Cơ sở y tế cần phải có thủ trưởng chịu trách nhiệm trong việc lập kế hoạch chọn nhà thầu mua thuốc để đảm bảo cung cấp đủ thuốc phục vụ công việc điều trị Thời hạn cuối cùng để lập kế hoạch này là 03 tháng trước khi hợp đồng cung cấp thuốc hiện hành hết hiệu lực Bên cạnh đó, thủ trưởng cơ sở y tế cũng cần phải đề

xuất kế hoạch hàng năm về việc chọn nhà thầu cho người có thẩm quyền hoặc người được ủy quyền phê duyệt

Theo quy định của Luật Đấu thầu và các văn bản hướng dẫn thi hành, việc công bố kế hoạch lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia là bắt buộc Điều này giúp tăng cường tính minh bạch và công bằng trong quá trình chọn nhà thầu cung cấp thuốc cho cơ sở y tế

Bước 2: Chuẩn bị lựa chọn nhà thầu

Đây là một bước quan trọng trong trình đấu thầu Để duy trì tính hợp pháp và hợp lệ của bên mời thầu, bên mời thầu cần xây dựng một kế hoạch đấu thầu chi tiết

và đảm bảo rằng cuộc đấu thầu sẽ diễn ra thành công Theo quy định, trong giai đoạn chuẩn bị lựa chọn nhà thầu, các nhiệm vụ chính bao gồm:

(i) Lập hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu

Hồ sơ mời thầu đóng vai trò quan trọng trong quá trình đấu thầu vì nó chứa đựng toàn bộ thông tin liên quan đến yêu cầu của gói thầu Các tài liệu trong hồ sơ mời thầu được căn cứ vào các quyết định đầu tư, giấy phép đầu tư, báo cáo nghiên cứu khả thi, kế hoạch đấu thầu, thiết kế kỹ thuật và các quy định đấu thầu của nhà nước và các điều ước quốc tế

Quá trình chuẩn bị hồ sơ mời thầu và hồ sơ yêu cầu mua thuốc là một quy trình quan trọng trong việc tổ chức các hoạt động đấu thầu Để đảm bảo rằng việc mua sắm thuốc là minh bạch, công bằng và hiệu quả, các bên liên quan phải tuân thủ đúng quy định của pháp luật

Cần tuân theo quy định cụ thể của Luật đấu thầu và các văn bản hướng dẫn chi tiết khi lập hồ sơ mời thầu và hồ sơ yêu cầu mua thuốc Thông tư 07/2024/TT-BYT

đã quy định rõ các nội dung và mẫu hồ sơ mời thầu áp dụng cho việc mua thuốc trong ngành y tế

Các gói thầu như thuốc biệt dược, thuốc generic, thuốc dược liệu hay thuốc cổ truyền cũng phải tuân thủ các quy định về hồ sơ mời thầu theo từng giai đoạn và túi

hồ sơ cụ thể Việc thực hiện đúng quy trình này giúp đảm bảo quyền lợi cho cả bên mời thầu và nhà thầu

Kế hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt và phải được sử dụng làm cơ

sở để chọn nhà thầu Bên mời thầu cần chịu trách nhiệm lớn trong việc lập hồ sơ và gửi đến cơ quan thẩm định để đảm bảo tính chính xác và đúng quy định

Tất cả những quy định và hướng dẫn trên nhằm mục đích tạo điều kiện thuận lợi cho việc mua sắm thuốc trong ngành y tế, đồng thời đảm bảo sự minh bạch và công bằng trong quá trình đấu thầu Việc tuân thủ đúng quy trình cũng giúp nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và bảo vệ lợi ích của người bệnh

Quyết định phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu là cơ sở để lập hồ sơ mời thầu Người đứng đầu chủ đầu tư hoặc đơn vị được giao nhiệm vụ chuẩn bị gói thầu phải tuân theo các quy định của pháp luật về đấu thầu và các quy định liên quan trước khi quyết định phê duyệt

Trước khi hồ sơ mời thầu được trình lên Thủ trưởng cơ sở y tế để xem xét và phê duyệt, cần thực hiện kiểm tra và thẩm định hồ sơ và tài liệu theo các nội dung sau: Xem xét tài liệu cơ sở để tạo hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu và hồ sơ yêu cầu; đảm bảo rằng gói thầu phù hợp với quy mô, mục tiêu, phạm vi công việc và thời gian hoàn thành dự án; xem xét hồ sơ thiết kế, dự toán của gói thầu, yêu cầu về đặc tính và thông số kỹ thuật của hàng hóa (nếu có) và kiểm tra các biên bản trao đổi trong giai đoạn một (đối với các gói thầu được thực hiện theo phương thức hai giai đoạn) Đảm bảo tuân thủ đúng các quy định của pháp luật về đấu thầu cũng như các quy định khác có liên quan

Để đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình đấu thầu, hồ sơ mời thầu phải được phê duyệt bằng văn bản và dựa trên báo cáo thẩm định và tờ trình phê duyệt Đồng thời, cần xem xét những ý kiến khác nhau giữa các tổ chức và cá nhân tham gia lập hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu và các nội dung liên quan khác

Bước 3: Tổ chức lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc

Giai đoạn này đóng vai trò cốt lõi trong việc thực hiện quá trình đấu thầu cung cấp thuốc Giai đoạn này bao gồm các công việc chủ yếu sau đây:

(i) Mời thầu

Theo quy định tại Điều 7 của Luật Đấu thầu năm 2023, tổ chức mời thầu phải

sử dụng hệ thống mạng đấu thầu quốc gia để công bố thông báo mời thầu Các cá nhân nên đăng tải thông tin này trên trang web của bộ, ngành, địa phương hoặc các

(ii) Phát hành, sửa đổi, làm rõ hồ sơ mời thầu

Các tài liệu mời thầu được gửi đến các nhà thầu có tên trong danh sách ngắn hoặc tham gia đấu thầu công khai Trong trường hợp khi chưa thiết lập được liên danh khi mua hoặc nhận tài liệu mời thầu thì tài liệu mời thầu vẫn sẽ được gửi đến các nhà thầu theo đùng quy định

(iii) Chuẩn bị, nộp, tiếp nhận, quản lý, sửa đổi, rút hồ sơ dự thầu

Theo yêu cầu của tài liệu mời thầu, nhà thầu phải chuẩn bị và nộp hồ sơ dự thầu Bên mời thầu phải tiếp nhận và quản lý các hồ sơ dự thầu đã nộp theo quy định về bảo mật cho đến khi công bố kết quả chọn nhà thầu Không được tiết lộ thông tin trong hồ sơ dự thầu của nhà thầu cho bất kỳ nhà thầu nào khác ngoài bên mời thầu cho đến khi kết quả chọn nhà thầu được công bố, trừ khi thông tin đó được công khai khi mở thầu Sau thời hạn đóng thầu, hồ sơ dự thầu sẽ không được xem xét hoặc bị loại bỏ và bất kỳ tài liệu nào được gửi để chỉnh sửa hoặc bổ sung hồ sơ

dự thầu đã nộp sẽ không được chấp nhận, trừ khi đó là tài liệu bổ sung chứng minh kinh nghiệm, tư cách hoặc năng lực của nhà thầu Nếu nhà thầu muốn sửa đổi hoặc rút hồ sơ dự thầu đã nộp, họ phải gửi văn bản đề nghị đến bên mời thầu Bên mời thầu chỉ có thể chấp thuận việc sửa đổi hoặc rút hồ sơ dự thầu khi nhận được văn bản đề nghị trước thời hạn đóng thầu Trước thời hạn đóng thầu, bên mời thầu phải tiếp nhận hồ sơ dự thầu của tất cả các nhà thầu tham gia, kể cả khi nhà thầu tham gia chưa mua hoặc nhận hồ sơ mời thầu từ bên mời thầu Trước khi nhận hồ sơ dự thầu, nhà thầu phải thanh toán một khoản tiền tương đương với giá bán hồ sơ mời thầu nếu họ chưa mua nó

(iv) Mở thầu

Quá trình mở thầu cần diễn ra một cách minh bạch và bắt đầu ngay sau khi đóng thầu trong vòng 01 giờ Hồ sơ thầu chỉ được mở khi bên mời thầu đã nhận được trước thời điểm đóng thầu và phải có sự chứng kiến của đại diện của các nhà thầu tham dự lễ mở thầu, không phụ thuộc vào việc các nhà thầu có mặt hay vắng mặt, theo yêu cầu trong hồ sơ mời thầu Quá trình mở thầu phải tuân thủ thứ tự theo bảng chữ cái của tên từng nhà thầu

Bước 4: Đánh giá hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất

Việc đánh giá hồ sơ dự thầu là quan trọng để chọn lựa nhà thầu phù hợp với

dự án Để đánh giá, cần xem xét các tiêu chuẩn và yêu cầu trong hồ sơ mời thầu, cũng như tài liệu mà nhà thầu đã nộp Việc này giúp đảm bảo rằng nhà thầu được chọn có đủ khả năng và kinh nghiệm để thực hiện dự án một cách hiệu quả

Trong quá trình đánh giá, việc so sánh giữa bản gốc và bản sao của hồ sơ dự thầu là cực kỳ quan trọng Nhà thầu cần chịu trách nhiệm đảm bảo tính chính xác và

đồng nhất giữa hai phiên bản này Nếu có sự khác biệt nhưng không ảnh hưởng đến xếp hạng, thì thông tin trên bản gốc sẽ được ưu tiên

Nếu hồ sơ dự thầu của nhà thầu có sai sót dẫn đến sự thay đổi trong kết quả đánh giá giữa bản gốc và bản sao, nó có thể bị loại Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo đảm tính chính xác và trung thực trong quá trình nộp hồ sơ dự thầu

Quyết định về phương pháp đánh giá hồ sơ dự thầu và hồ sơ đề xuất sẽ do thủ trưởng cơ sở y tế đưa ra, tuân theo quy định của Luật Đấu thầu và phù hợp với từng gói thầu cụ thể và phương pháp chọn nhà thầu Cụ thể, phương pháp này phải được nêu rõ trong hồ sơ mời thầu và hồ sơ yêu cầu (theo Điều 15, Thông tư số 07/2024/TT-BYT) Nghị định số 24/2024/NĐ-CP ngày 27 tháng 2 năm 2024 sẽ điều chỉnh cụ thể về việc chọn nhà thầu theo quy định của Luật Đấu thầu, bao gồm quy trình đánh giá hồ sơ dự thầu và hồ sơ đề xuất

Bước 5: Đối chiếu hồ sơ và đề xuất trúng thầu

Hợp đồng sẽ được thương thảo với nhà thầu xếp hạng đầu tiên Trong trường hợp nhà thầu được mời tham gia dự thầu nhưng không tham gia hoặc từ chối thương thảo hợp đồng, họ sẽ không được hoàn lại bảo đảm dự thầu Các cơ sở sau đây phải được sử dụng để thương thảo hợp đồng:

- Báo cáo đánh giá hồ sơ dự thầu

- Hồ sơ dự thầu và các tài liệu chứng minh (nếu có) của nhà thầu

- Hồ sơ mời thầu

Theo nguyên tắc thương thảo hợp đồng, không được thực hiện thương thảo với nhà thầu về các điều khoản trong hồ sơ mời thầu mà họ đã đưa ra theo đúng yêu cầu Giá trị dự thầu của nhà thầu không thể bị thay đổi trong quá trình thương thảo hợp đồng sau khi đã sửa lỗi, điều chỉnh sai sót hoặc trừ đi giá trị giảm giá (nếu có) Trong trường hợp bên mời thầu phát hiện rằng bảng tiên lượng mời thầu thiếu nhiều thông tin hơn so với hồ sơ thiết kế, bên mời thầu sẽ yêu cầu nhà thầu cung cấp thêm thông tin Điều này xảy ra trong quá trình thương thảo hợp đồng và đánh giá hồ sơ

dự thầu Nếu hồ sơ dự thầu thiếu đơn giá, bên mời thầu sẽ báo cáo cho chủ đầu tư xem xét Tiếp theo, họ sẽ lựa chọn sử dụng giá trị đơn giá đã được phê duyệt trong

dự toán cho phần công việc còn thiếu hoặc so sánh với giá của nhà thầu khác đã được chấp nhận sau quá trình đánh giá kỹ thuật Nếu đơn giá này thấp hơn so với đơn giá đã được phê duyệt trong dự toán gói thầu, quy trình thương thảo sẽ tiếp tục

để đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình thầu thầu

Trong suốt quá trình thương thảo, nhà thầu không được thay đổi nhân sự chính

đã được đề xuất trong hồ sơ dự thầu trừ khi có lý do đặc biệt như thời gian đánh giá

hồ sơ kéo dài hoặc vấn đề bất khả kháng Nếu cần thay đổi nhân sự, nhà thầu phải đảm bảo rằng người thay thế phải có trình độ và kinh nghiệm tương đương hoặc cao hơn Trong quá trình này, giá dự thầu không được thay đổi

Bên tổ chức đấu thầu đề xuất chia kế hoạch lựa chọn nhà thầu thành từng phần, tuân thủ đúng Luật Đấu thầu, Thông tư và các văn bản hướng dẫn quản lý chất lượng và giá thuốc Chỉ có một sản phẩm trên mỗi phần trong gói thầu có thể được đề xuất trúng thầu Sản phẩm cần đáp ứng các yêu cầu về kỹ thuật và chất lượng theo hồ sơ mời thầu Giá dự thầu sẽ được điều chỉnh sao cho phù hợp, trừ đi giá trị giảm giá (nếu có) theo phương pháp giá thấp nhất, giá đánh giá thấp nhất hoặc điểm tổng hợp cao nhất theo phương pháp kết hợp giữa kỹ thuật và giá cho sản phẩm đó

Trong trường hợp không đạt được thỏa thuận trong quá trình thương thảo, bên

tổ chức đấu thầu sẽ thông báo cho chủ đầu tư để xem xét và quyết định mời nhà thầu xếp hạng tiếp theo tham gia thương thảo Theo quy định tại Điều 17 của Luật Đấu thầu 2023, nếu thương thảo với nhà thầu xếp hạng tiếp theo không thành công, bên tổ chức đấu thầu sẽ báo cáo cho chủ đầu tư xem xét và quyết định hủy thầu

Bước 6: Trình kết quả lựa chọn nhà thầu, thẩm định, phê duyệt và công khai kết quả lựa chọn nhà thầu

Kết quả lựa chọn nhà thầu sẽ được bên mời thầu trình bày dựa trên báo cáo đánh giá hồ sơ dự thầu Bên mời thầu cũng sẽ phản ánh quan điểm của họ về các nội dung đánh giá từ tổ chuyên gia Trước khi được phê duyệt, kết quả lựa chọn nhà thầu phải được thẩm định theo quy định Kết quả lựa chọn nhà thầu cần được phê duyệt bằng văn bản và dựa trên tờ trình phê duyệt, bên cạnh báo cáo thẩm định kết quả Khi có nhà thầu trúng thầu được chọn, văn bản phê duyệt kết quả lựa chọn phải bao gồm các nội dung sau:

- Tên nhà thầu trúng thầu

- Giá trúng thầu

- Loại hợp đồng

- Thời gian thực hiện hợp đồng

- Các nội dung cần lưu ý (nếu có)

Khi quyết định chấp thuận kết quả chọn nhà thầu hoặc hủy thầu theo Điều 17 của Luật Đấu thầu, văn bản phải cung cấp lý do chi tiết về quyết định hủy thầu và xác định rõ trách nhiệm của các bên sau khi thầu bị hủy Các quy định này giúp tăng tính minh bạch và công bằng trong quá trình đấu thầu

Có thể nói rằng các phương thức lựa chọn nhà thầu trong quy định cơ bản

về đấu thầu đã được chỉ định khá chi tiết và rõ ràng, phù hợp với hoàn cảnh cụ

thể, đáp ứng đầy đủ yêu cầu của các bên tham gia và tuân thủ theo chuẩn quốc

tế Tuy nhiên, trên thực tế, có nhiều trường hợp không tuân thủ đúng quy trình đấu thầu, mà một số cá nhân hay tổ chức đã lợi dụng những điểm yếu của luật pháp để hưởng lợi cá nhân

1.2.3 Một số yếu tố tác động đến thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc

1.2.3.1 Yếu tố kinh tế, chính trị và pháp lý

Tính hiệu quả của việc thực hiện pháp luật phụ thuộc vào hoàn cảnh kinh tế

và chính trị của một quốc gia Ổn định chính trị và phát triển kinh tế là động lực của

sự phát triển pháp luật

Sự phát triển kinh tế - xã hội có ảnh hưởng đáng kể đến việc thực hiện pháp luật Nước ta là một quốc gia đang phát triển, vì vậy tình trạng kinh tế và xã hội của các khu vực khác nhau có ảnh hưởng đến việc thực hiện pháp luật Nền kinh tế sẽ phát triển, đời sống vật chất của mọi tầng lớp nhân dân sẽ được cải thiện và lợi ích kinh tế sẽ được đảm bảo Nếu điều này xảy ra, người dân sẽ nhiệt tình và tin tưởng vào chính sách kinh tế, chính sách pháp luật Khi đó, niềm tin của các đối tượng vào pháp luật sẽ được củng cố và hoạt động thực thi pháp luật sẽ diễn ra một cách tích cực và phù hợp với các nguyên tắc và giá trị hiện hành của pháp luật

Nhận thức chính trị cũng tác động đến hoạt động thực hiện pháp luật Nó phản ánh các mối quan hệ giữa các giai cấp, con người và quốc gia trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế và xã hội cũng như thái độ của các giai cấp đối với quyền lực nhà nước, có thể trực tiếp thể hiện lợi ích của giai cấp đó Đường lối chính trị của Đảng và Nhà nước, pháp luật của Nhà nước dựa trên chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, đóng một vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của quốc gia chúng ta, thể hiện và phục vụ lợi ích của đa số giai cấp và tầng lớp lao động Các chủ thể thực hiện thi pháp luật là những người đầu tiên thể hiện ý tưởng chính trị trong hoạt động thực hiện thi pháp luật bằng cách thực hiện một cách nghiêm túc, thấm nhuần nhiệm vụ chính trị của họ, giữ vững kỷ cương và thực hiện nghiêm túc các quy trình thực thi pháp luật Điều này sẽ thực hiện việc làm cho hoạt động thực hiện thi pháp luật chất lượng và hiệu quả cao, đồng thời nâng cao nhận thức và trách nhiệm chính trị đối với các chủ thể có thể thực hiện thi pháp luật khác

Ngoài các yếu tố chính trị và kinh tế, các yếu tố pháp lý cũng ảnh hưởng đáng

kể đến luật đấu thầu nói chung và luật đấu thầu thuốc nói riêng Muốn thực thi và thực thi pháp luật có hiệu quả thì trước hết phải tốt Hơn nữa, để đáp ứng các quy luật khách quan của sự phát triển kinh tế-xã hội, một hệ thống pháp luật phải được thiết lập, đồng bộ và hoàn chỉnh Hệ thống này phải phù hợp với các yếu tố kinh tế, chính trị, văn hóa-xã hội, tâm lý và thể chế mà pháp luật dựa vào, sẽ có tác động và đáp ứng

nhu cầu của đất nước ở từng giai đoạn phát triển Vấn đề quan trọng ảnh hưởng đến việc thi hành luật là giáo dục pháp luật cho cán bộ và người dân để họ hiểu các quy định của pháp luật, điều này khiến họ tự nguyện tuân theo pháp luật Hiện tại, Luật Đấu thầu và các nghị định và thông tư hướng dẫn thi hành luật này có các quy định chi tiết liên quan đến đấu thầu thuốc

1.2.3.2 Yếu tố con người

Thực tế đã chứng minh rằng con người đóng một vai trò quan trọng trong việc xác định mức hiệu quả và hiệu quả của cả các chính sách pháp luật nói chung

và của lĩnh vực đấu thầu Điều này là do dù có bất kỳ quy định pháp lý nào đi chăng nữa, nếu không có người thực hiện hoặc thực hiện không đúng, thì chúng sẽ khó có thể được thực thi và áp dụng trong thực tế cuộc sống

Nhiều sai sót xảy ra trong quá trình tổ chức đấu thầu do năng lực hạn chế của đội ngũ cán bộ tham gia đấu thầu Đặc biệt, các chủ đầu tư ở cấp xã, thị trấn thường gặp khó khăn trong việc lựa chọn nhà thầu do ảnh hưởng của những hạn chế này Việc này có thể ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình đấu thầu và có thể gây ra những vấn đề liên quan đến tính minh bạch, công bằng và hiệu quả của quá trình đấu thầu Hiện tại, vẫn còn một số hồ sơ đề xuất, hồ sơ dự thầu không đáp ứng các tiêu chuẩn yêu cầu và hồ sơ mời thầu vẫn chưa được tổ chức chuyên gia đấu thầu chấm đạt ở một số khu vực Tổ chuyên gia đấu thầu không tuân thủ theo quy định, vừa làm công tác lập hồ sơ yêu cầu vừa làm công tác thẩm định …

vụ tư vấn và xây dựng;

(ii) Luật Thương mại quy định việc đấu thầu trong khuôn khổ thương mại Do

đó, cả hai văn bản pháp luật này đều tập trung vào các quyền và nghĩa vụ của các bên và các hình thức đấu thầu Nói một cách khác, họ tập trung vào việc bảo vệ và duy trì cơ chế cạnh tranh trong lĩnh vực này, và nhiệm vụ chính của họ là tạo ra khuôn khổ pháp lý cho hoạt động đấu thầu

Các hình thức đấu thầu sẽ phụ thuộc vào điều kiện của nhà thầu và giá trị hồ

sơ mời thầu, do đó mức độ cạnh tranh trong đấu thầu sẽ khác nhau Luật thương mại và đấu thầu quy định các hình thức này để thể hiện mức độ cạnh tranh giữa các bên tham gia, bao gồm:

(i) Đấu thầu rộng rãi;

(ii) Đấu thầu hạn chế;

(iii) Chỉ định thầu;

(iv) Mua sắm trực tiếp và chào giá cạnh tranh

Một cơ chế cạnh tranh được coi là hiệu quả khi đảm bảo rằng người đấu thầu được chọn có khả năng cung cấp các điều kiện thương mại tốt nhất cho bên mời thầu

Theo lý thuyết, cạnh tranh chỉ có thể xảy ra khi cuộc đấu thầu đáp ứng một trong những điều kiện sau:

(i) Có nhiều bên tham gia dự thầu;

(ii) Các nhà thầu phải độc lập với nhau và với bên mời thầu;

(iii) Không có sự thỏa thuận nào giữa bên mời thầu và một nhà thầu hoặc giữa các nhà thầu với nhau Cơ chế cạnh tranh sẽ bị phá vỡ bởi bất kỳ thiếu sót nào trong những điều kiện này

Do đó, hệ thống pháp luật luôn phải đảm bảo hai mục tiêu chính:

(i) Tạo điều kiện cho cơ chế cạnh tranh hoạt động trong quá trình đấu thầu; (ii) Tiếp tục duy trì và bảo vệ cơ chế cạnh tranh Theo cách mà pháp luật hiện hành được thiết kế, Luật Thương mại và Luật Đấu thầu đều chịu trách nhiệm đảm bảo cả mục tiêu thứ nhất và một phần của mục tiêu thứ hai bằng cách quy định nguyên tắc cạnh tranh trong quá trình đấu thầu, chịu trách nhiệm của các bên tham gia và xử lý vi phạm

1.2.3.4 Yếu tố hội nhập quốc tế

Theo khoa học pháp lý quốc tế hiện đại, luật quốc tế được xác định là một hệ

thống các nguyên tắc và quy tắc pháp lý mà các quốc gia và các chủ thể khác của luật quốc tế đồng ý tự nguyện và bình đẳng để điều chỉnh quan hệ giữa họ trong mọi lĩnh vực của đời sống quốc tế

Trong quá trình triển khai luật pháp và y tế của mỗi quốc gia, mối quan hệ giữa luật pháp quốc tế và luật pháp quốc gia được coi là một vấn đề lý luận quan trọng Nhiều loại nội dung và mức độ có thể hiện mối quan hệ này Có hai cách mà luật pháp quốc tế và luật pháp quốc gia tương tác với nhau trên toàn cầu:

- Sự phát triển, quá trình y tế và việc thực hiện luật pháp quốc tế đều bị ảnh hưởng bởi luật pháp quốc gia;

- Sự phát triển và hoàn thiện của luật pháp các quốc gia thường được thúc đẩy bởi luật pháp quốc tế Mức độ tương tác giữa luật pháp quốc tế và luật pháp quốc gia của mỗi quốc gia phụ thuộc vào mối quan hệ quốc tế của quốc gia đó

Từ năm 1986, Việt Nam đã bắt đầu tích cực tham gia vào quá trình hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực Trong quá trình này, sự tương tác giữa luật quốc tế và luật quốc gia của Việt Nam đã trở nên rõ ràng hơn

1.2.3.5 Quản lý và điều hành

Năng lực quản lý của các cơ quan đấu thầu: Chất lượng quản lý của các cơ quan có thẩm quyền chịu trách nhiệm tổ chức và thực thi đấu thầu thuốc ảnh hưởng đến hiệu quả của quá trình đấu thầu Các cơ quan này cần có năng lực và kinh nghiệm đủ để đảm bảo quá trình đấu thầu diễn ra công bằng và đúng quy định

Sự phối hợp giữa các cơ quan liên quan: Quá trình đấu thầu thuốc thường yêu cầu sự phối hợp giữa nhiều cơ quan khác nhau, bao gồm các cơ quan y tế, tài chính,

và pháp luật Việc thiếu sự phối hợp hiệu quả có thể gây ra tình trạng chậm trễ hoặc không tuân thủ quy định

Tóm lại, thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc chịu tác động bởi nhiều yếu tố

đa chiều, từ khung pháp lý, yếu tố kinh tế, xã hội, kỹ thuật đến các yếu tố quốc tế Việc nhận diện và điều chỉnh các yếu tố này sẽ giúp nâng cao hiệu quả và minh bạch trong việc thực thi pháp luật về đấu thầu thuốc

TIỂU KẾT CHƯƠNG 1

Pháp luật đấu thầu thuốc cũng như pháp luật đấu thầu nói chung không chỉ là một phần của hệ thống pháp luật tổng thể mà còn liên quan chặt chẽ đến lịch sử và phát triển của ngành y tế Việc đấu thầu thuốc không chỉ đơn giản là việc chọn lựa nhà cung cấp, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng điều trị bệnh cho người dân

Trong lĩnh vực y tế, đấu thầu thuốc đòi hỏi sự chuyên môn cao và nghiêm ngặt Nhà thầu cần phải hiểu rõ và tuân thủ các quy định liên quan đến việc mua sắm thuốc để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong điều trị bệnh cho bệnh nhân

Vai trò của việc hoàn thiện các quy định và hướng dẫn về đấu thầu thuốc được nhấn mạnh trong nghiên cứu này Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thiết lập một hệ thống pháp luật rõ ràng và minh bạch để đảm bảo rằng việc mua sắm thuốc trong ngành y tế là công bằng và hiệu quả Chương 1 của đề án đã xem xét vấn đề này để nêu vai trò và tầm quan trọng của việc thực hiện các quy định và hướng dẫn liên quan đến pháp luật về đấu thầu thuốc

Để làm rõ hơn về đấu thầu thuốc, tác giả đã mô tả khái niệm, đặc điểm và phân loại, mục tiêu và phương pháp đấu thầu thuốc để cung cấp cơ sở nghiên cứu

và so sánh với luật hiện hành

Bên cạnh đó, việc thực thi và thực hiện pháp luật về đấu thầu thuốc đã cho thấy sự cải thiện đáng kể, đáp ứng đúng nhu cầu thực tế, tránh xảy ra mâu thuẫn với các quy định khác và đảm bảo tính nghiêm túc và tuân thủ đúng quy định pháp luật trong quá trình đấu thầu

CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU THUỐC Ở VIỆT NAM VÀ THỰC TIỄN THỰC HIỆN TẠI BỆNH VIỆN E

2.1 Thực trạng pháp luật về đấu thầu thuốc ở Việt Nam hiện nay

2.1.1 Nguyên tắc và phương thức đấu thầu thuốc

2.1.1.1 Các quy định về nguyên tắc đấu thầu

Ngoài việc tuân thủ các nguyên tắc trong đấu thầu nói chung thì đối với đấu thầu Thuốc, bên mời thầu và bên dự thầu bắt buộc phải thực hiện đúng, đầy đủ nguyên tắc đặc thù khác nhằm đảm bảo tối đa quyền lợi cho người bệnh

Nghị định 24/2024/NĐ-CP và Thông tư 07/2024/TT-BYT quy định các nguyên tắc phải tuân thủ trong việc lựa chọn nhà thầu thông qua các hình thức mua sắm thuốc quy định tại Luật Đấu thầu:

Thứ nhất, trong đấu thầu thuốc, giá thuốc đấu thầu phải hợp lý Nó phải phù hợp với chất lượng và điều kiện giao hàng cộng với việc Tuân thủ quy định bảo quản cùng với các yếu tố liên quan khác Giá chào bán thuốc mua không được cao hơn giá dự kiến trong phương án lựa chọn đã được người có thẩm quyền phê duyệt; không vượt quá giá bán buôn đã kê khai hoặc kê khai lại hợp lệ, trừ trường hợp có quy định khác tại điểm a khoản 2 Điều 15 Thông tư 07/2024/TT-BYT Đơn vị dự thầu có mặt hàng với chất lượng tốt nhất, giá thành thấp nhất sẽ cung ứng thuốc cho các cơ sở điều trị bệnh có nhu cầu mua Vì vậy, với phương thức đấu thầu này, thuốc của cùng một nhà sản xuất và cùng một hoạt chất lưu hành trên thị trường trên toàn quốc sẽ có giá như nhau; sẽ không có chênh lệch giá khi lấy đến tay người tiêu dùng Vì vậy, nếu bạn bị bệnh Việc đấu thầu thuốc hiện nay cũng sẽ tạo ra điều kiện thuận lợi cho bảo hiểm y tế khi đóng viện phí khám chữa bệnh và người dân sẽ

bị ảnh hưởng đến mức giá hợp lý của thuốc trong quá trình điều trị

Thứ hai, nhà thầu đấu thầu cung cấp thuốc cần ghi nhớ rằng họ phải giao thuốc theo đúng sự thoả thuận đã đạt được khi ký hợp đồng Hợp đồng thầu thuốc là văn bản ràng buộc quyền và nghĩa vụ của các bên Mọi tranh chấp đều sẽ được giải quyết dựa trên nội dung hợp đồng Nó phải không vi phạm pháp luật, đạo đức xã hội hoặc xâm phạm lợi ích của chính phủ, cộng đồng hoặc lợi ích hợp lý của các tổ chức xã hội Thuốc là một loại hàng hóa đặc biệt, do đó sau khi đã ký kết hợp đồng, nhà thầu trúng thầu phải giao đủ, đúng cả về số lượng lẫn chất lượng cho bên mời thầu, để không làm ảnh hưởng đến công tác khám, chữa bệnh của cơ sở y tế

Thứ ba, nhà thầu được chọn để cung cấp thuốc phải đảm bảo rằng sản phẩm đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn về chất lượng từ quá trình sản xuất, đóng gói, vận chuyển,

bảo quản cho đến giao hàng theo hợp đồng Thuốc của nhà thầu đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật của nhóm đó sẽ được dự thầu trong nhóm đó Khi một đơn thuốc đáp ứng nhiều tiêu chuẩn kỹ thuật, nhà thầu có thể dự thầu nó ở một hoặc nhiều nhóm trong đó đơn thuốc đáp ứng tất cả các tiêu chuẩn kỹ thuật, và nhà thầu phải áp dụng một giá dự thầu thống nhất cho mỗi nhóm Nếu một loại thuốc đấu thầu được sản xuất tại nhiều cơ sở, thì mỗi cơ sở phải tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật của nhóm thuốc đó

Thứ tư, các loại thuốc không thuộc danh mục thuốc được đàm phán giá, ngoại trừ các loại thuốc được sản xuất trong nước, phải được mua sắm tập trung Theo quy định, đấu thấu tập trung là các hãng dược sẽ cùng đấu thầu một loại thuốc với mức giá khác nhau Đơn vị dự thầu có mặt hàng với chất lượng tốt nhất, giá thành mềm nhất sẽ cung ứng thuốc cho các cơ sở điều trị bệnh có nhu cầu mua Như vậy, thông qua phương thức đấu thầu này, các dược phẩm bán ra trên toàn quốc có cùng nhà sản xuất, cùng hoạt chất được định giá như nhau, không có sự chênh lệch về giá khi sản phẩm đến tay người tiêu dùng Kế hoạch đấu thầu nêu trên sẽ tạo hành lang

rõ ràng cho việc thanh toán chi phí khám chữa bệnh thông qua bảo hiểm y tế, đồng thời giúp người dân được hưởng lợi từ giá thuốc hợp lý trong quá trình điều trị Ngoài ra, đấu thầu thuốc tập trung còn hạn chế tối đa các nhược điểm đi kèm như giá thuốc cao hơn do có nhiều trung gian hơn

Thứ năm, phương pháp lựa chọn nhà thầu giai đoạn hoặc một giai đoạn có thể được sử dụng để lựa chọn thuốc cho các gói thầu mua sắm thuốc nhỏ dựa trên giá

cả và chất lượng Yêu cầu của hồ sơ mời thầu đòi hỏi cả chủ đầu tư và nhà thầu phải đồng thời xác định đề xuất xuất khẩu tài chính và kỹ thuật riêng Việc mở thầu được tiến hành hai lần Ngay sau thời điểm đóng thầu, đề tài xuất kỹ thuật sẽ được mở Các nhà thầu hoặc nhà đầu tư sẽ được mời đánh giá đề xuất tài chính dựa trên việc đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật Như vậy, nguyên tắc này nhằm mục đích đảm bảo chất lượng của thuốc được đấu thầu, yếu tố kỹ thuật được đưa lên hàng đầu trước khi xem xét về giá thành của gói thầu thuốc

2.1.1.2 Các quy định về phương thức đấu thầu

Theo quy định của Luật đấu thầu năm 2023, có bốn phương thức đấu thầu khác nhau bao gồm: Phương thức một giai đoạn một túi hồ sơ; phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ; phương thức hai giai đoạn một túi hồ sơ; phương thức hai giai đoạn hai túi hồ sơ

Đối với đầu thầu thuốc, phương thức lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc được quy định tại Điều 18 Thông tư số 07/2024/TT-BYT Cụ thể như sau:

Thứ nhất, về phương thức một giai đoạn một túi hồ sơ

Theo Điều 30 của Luật Đấu thầu 2023, một bộ hồ sơ được sử dụng để lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc theo từng giai đoạn, bao gồm: đấu thầu rộng rãi hoặc đấu thầu hạn chế với quy mô nhỏ; lời chào hàng cạnh tranh; đấu thầu trực tiếp; và định dạng thầu thông thường

Theo quy định tại Điểm b Khoản 1 Điều 18 Thông tư số 24/2024/TT-BYT, đấu thầu rộng rãi áp dụng cho tất cả các gói thầu liên quan đến thuốc Đây là phương thức chọn nhà thầu tốt nhất với mức độ cạnh tranh cao Tuy nhiên, quản lý một lượng hồ sơ lớn và chi phí tổ chức đấu thầu có thể gây khó khăn và kéo dài thời gian tổ chức cho bên mời thầu Đồng thời, nhà thầu có thể liên kết để tăng giá thầu Chỉ định thầu là việc lựa chọn trực tiếp nhà thầu để thảo luận và ký hợp đồng với những điều kiện mà các nhà thầu khác không thể đáp ứng Luật đấu thầu quy định rõ ràng các trường hợp đấu thầu được chỉ định để thực hiện Theo quy định tại Khoản 1 Điều 23 của Luật Đấu thầu năm 2023, thường áp dụng cho các gói thầu có giá từ 50 triệu đến 100 triệu đồng Ngoài ra, theo quy định tại các điểm a, b và c của Khoản 1 Điều 23 của Luật Đấu thầu năm 2023, chỉ định việc rút gọn thầu áp dụng cho các trường hợp cụ thể không cần phê duyệt trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu

Thứ hai, về phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ

Trong các trường hợp sau đây, phương pháp chọn nhà thầu hai túi hồ sơ sẽ được áp dụng: Quy trình này sẽ được sử dụng trong các trường hợp đấu thầu mở rộng hoặc hạn chế đối với các gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn Ngoài ra, phương pháp này cũng sẽ được áp dụng khi có đấu thầu mở rộng hoặc hạn chế cho gói thầu cung cấp dịch vụ không phải tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây dựng hoặc hỗn hợp đòi hỏi có kỹ thuật cao theo quy định của luật khoa học và công nghệ Điều này giúp đảm bảo chất lượng và hiệu quả cho dự án, đồng thời giúp lựa chọn nhà thầu theo hướng minh bạch và công bằng

2.1.2 Các quy định về trình tự, thủ tục đấu thầu Thuốc

Theo quy định, đấu thấu tập trung là các hãng dược sẽ cùng đấu thầu một loại thuốc với mức giá khác nhau Đơn vị dự thầu có mặt hàng với chất lượng tốt nhất, giá thành rẻ nhất sẽ cung ứng thuốc cho các cơ sở điều trị bệnh có nhu cầu mua Phương pháp đấu thầu này đảm bảo rằng giá của một loại thuốc được sản xuất bởi cùng nhà sản xuất và chứa cùng hoạt chất sẽ có cùng mức giá thống nhất trên toàn quốc, loại bỏ

sự khác biệt về giá khi đến tay người bệnh Bảo hiểm y tế sẽ thanh toán phí khám chữa bệnh theo phương pháp đấu thầu này, đồng thời giúp người dân tiết kiệm chi phí khi sử dụng thuốc trong quá trình điều trị Hơn nữa, đấu thầu thuốc tập trung sẽ giảm thiểu các tiêu cực như việc đẩy giá thuốc lên cao do qua nhiều khâu trung gian

Trình tự thực hiện đấu thầu thuốc tập trung như sau:

Bước 1: Xây dựng, tổng hợp nhu cầu sử dụng thuốc

Các cơ sở y tế phải xác định rõ ràng về nhu cầu về danh mục, số lượng và chi tiết của từng loại thuốc và nhóm thuốc, cũng như thời gian cung cấp thông tin này cho Trung tâm hoặc Đơn vị mua sắm tập trung thuốc Bảng tổng hợp nhu cầu mua sắm thuốc phải được gửi trước ngày 15 tháng 6 nếu là việc mua thuốc tập trung quốc gia và trước ngày 15 tháng 7 nếu là việc mua thuốc tập trung cấp địa phương hàng năm, hoặc theo thời gian cụ thể được thông báo bởi Trung tâm Mua sắm tập trung thuốc

Các mục sau đây cần thể hiện rõ trong tài liệu đi kèm văn bản đăng ký nhu cầu mua thuốc tập trung [14, Điều 24]:

(i) Báo cáo tóm tắt về việc chọn nhà thầu, tình hình sử dụng thuốc trong năm trước, số lượng thuốc tồn kho và số lượng trong kế hoạch chưa thực hiện tại thời điểm lập dự trù của các cơ sở y tế đã được tổng hợp;

(ii) Kế hoạch mua thuốc đang được đề xuất cần được tóm tắt và giải trình Trong trường hợp có sự thay đổi về số lượng mua thuốc tăng hoặc giảm hơn 30% so với năm trước, cần có giải trình và thuyết minh chi tiết;

(iii) Các tài liệu làm căn cứ cho việc lập kế hoạch mua thuốc theo quy định tại Điều 39 của Luật Đấu thầu năm 2023;

(iv) Biên bản họp của Hội đồng Thuốc và Điều trị của cơ sở y tế thuộc Bộ Y tế hoặc biên bản họp rà soát của Sở Y tế về danh mục, số lượng thuốc, nhu cầu sử dụng thuốc của các cơ sở y tế do địa phương, các Bộ, ngành quản lý và cơ quan y tế trên địa bàn

Bước 2: Lập, thẩm định và phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu

Để đảm bảo tính cạnh tranh trong đấu thầu, khi có nhu cầu sử dụng thuốc lớn mà một nhà thầu không thể cung cấp toàn bộ gói thầu, kế hoạch lựa chọn nhà thầu sẽ chia thành các gói thầu khác nhau theo khu vực, vùng kinh tế xã hội hoặc quy mô

Bước 3: Chuẩn bị lựa chọn nhà thầu

Hồ sơ mời thầu sẽ được xây dựng bởi Trung tâm và Đơn vị Mua sắm tập trung thuốc dựa trên kế hoạch đã được phê duyệt để lựa chọn nhà thầu Tiếp theo, hồ sơ mời thầu sẽ được xem xét và chấp thuận theo quy định tại các Điều 12, 13, 14 và 15 của Thông tư số 07/2024/TT-BYT

Bước 4: Tổ chức lựa chọn nhà thầu

Trách nhiệm chính của trung tâm hoặc đơn vị mua sắm tập trung thuốc là chọn nhà thầu để mua sắm các loại thuốc cần thiết Nhiệm vụ này bao gồm việc tìm kiếm nhà thầu phù hợp, đánh giá hồ sơ dự thầu của họ, thương lượng các điều khoản trong hợp đồng và đề xuất chọn nhà thầu chiến thắng Theo quy định tại Điều 15 và