Theo Luật Thanh tra năm 2010, “thanh tra là hoạt động xem xét, đánh giá của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về việc chấp hành chính sách, pháp luật, nhiệm vụ của các cơ quan, tổ chức, cá
CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH TẠI CƠ QUAN
Khái quát về cơ quan thanh tra
Theo cách hiểu thông thường, thanh tra là việc kiểm tra, xem xét trực tiếp hoạt động của địa phương, cơ quan, xí nghiệp để phát hiện và ngăn chặn các vi phạm quy định Hoạt động thanh tra được thực hiện bởi những cá nhân hoặc cơ quan có thẩm quyền được phép kiểm soát và giám sát trong phạm vi quyền hạn của họ.
Theo từng giai đoạn lịch sử, khái niệm về thanh tra cũng được nhận thức khác nhau Đó là sự phản ánh về mô hình tổ chức các cơ quan nhà nước; về sự kiểm soát đối với hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước:
Trong lịch sử phong kiến Việt Nam, cơ quan “Ngự sử đài” tồn tại dưới các triều đại Lý, Trần, Lê, với chức năng giám sát tương tự cơ quan thanh tra hiện nay Quan ngự sử, đứng đầu Ngự sử đài, đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi các công việc trọng yếu của triều đình Nổi bật là quyền “tiền trảm hậu tấu” của quan ngự sử thời Trần, cho phép họ xử tội trước, tâu báo sau, thể hiện uy quyền tối thượng trong việc can gián nhà vua Dưới thời Lê, danh hiệu “Gián nghị đại phu” được phong tặng cho những quan lại dám nói thẳng, nói đúng, khuyến khích việc góp ý thẳng thắn với nhà vua, phản ánh vai trò quan trọng của cơ quan giám sát trong việc bảo vệ quyền lợi của nhân dân và đất nước.
Ngày nay, khái niệm thanh tra được để cập trong nhiều văn bản quy phạm pháp luật
Theo Luật Thanh tra năm 2010, “thanh tra là hoạt động xem xét, đánh giá của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về việc chấp hành chính sách, pháp luật, nhiệm vụ của các cơ quan, tổ chức, cá nhân nhằm phát hiện và xử lý những hành vi vi phạm pháp luật để xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý, phát hiện những sơ hở trong cơ chế, chính sách pháp luật để kiến nghị việc sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện”
[15] Thanh tra là một chức năng không thể thiếu của hoạt động quản lý, là một khâu của chu trìnhquản lý của Nhà nước
Theo Luật Thanh tra năm 2022, thanh tra là hoạt động kiểm tra, đánh giá, xử lý theo quy định của pháp luật nhằm đảm bảo việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân Hoạt động thanh tra bao gồm thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành.
Nhìn chung, khái niệm thanh tra có thể được định nghĩa như sau:
Thanh tra là chức năng quan trọng của cơ quan nhà nước, nhằm giám sát việc thực thi chính sách, pháp luật và nhiệm vụ Hoạt động thanh tra được thực hiện theo quy định pháp luật để phòng ngừa, phát hiện và xử lý vi phạm pháp luật, đồng thời góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, bảo vệ lợi ích quốc gia và quyền lợi hợp pháp của cá nhân, tổ chức.
Hoạt động thanh tra nhằm phát hiện hạn chế, bất cập trong cơ chế quản lý, chính sách, pháp luật để kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền có giải pháp, biện pháp khắc phục; phòng ngừa, phát hiện và xử lý hành vi vi phạm pháp luật; giúp cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện đúng quy định của pháp luật; phát huy nhân tố tích cực; góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước; bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân
1.1.2 Đặc điểm hoạt động thanh tra
Một là, thanh tra gắn liền với quản lý nhà nước
Thanh tra là một phạm trù lịch sử, thanh tra gắn liền với vai trò của Nhà nước trong kiểm soát nhà nước, kiểm soát xã hội Chính bản chất của quá trình lao động xã hội đã đòi hỏi tất yếu phải có sự quản lý của Nhà nước để điều hoà những hoạt động đơn lẻ và thực hiện những chức năng chung “Thanh tra được xem là một bộ phận hữu cơ của cơ quan quản lý nhà nước, là phương tiện nhận thức của quá trình quản lý nhà nước, giữa quản lý nhà nước và thanh tra là không có khoảng cách Bởi quản lý nhà nước, quản lý xã hội mà không có thanh tra, xem như không có quản lý” [14]
Hai là, thanh tra là hoạt động mang tính quyền lực nhà nước
Hoạt động thanh tra gắn liền với quyền uy - phục tùng của quản lý nhà nước Là chức năng quản lý, thanh tra phải thể hiện vai trò tích cực trong việc thực thi quyền lực nhà nước đối với đối tượng quản lý Xác định quyền lực nhà nước trong thanh tra đồng nghĩa với việc khẳng định tính chất nhà nước của tổ chức thanh tra về mặt pháp lý Do đó, thanh tra cần được Nhà nước sử dụng hiệu quả như một công cụ quản lý.
Thanh tra có tính độc lập tương đối, là đặc điểm phân biệt thanh tra với các cơ quan chức năng khác Khác với hoạt động kiểm tra tự thực hiện, thanh tra thường được thực hiện bởi cơ quan chuyên trách Các cơ quan thanh tra có nhiệm vụ xem xét, đánh giá khách quan việc thực hiện chính sách, pháp luật và nhiệm vụ của các cơ quan, tổ chức và cá nhân.
1.1.3.1 Khái niệm cơ quan thanh tra
Cơ quan thanh tra là cơ quan được thành lập theo quy định của Luật Thanh tra và quy định khác của pháp luật có liên quan, thực hiện nhiệm vụ thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo quy định của pháp luật
1.1.3.2 Chức năng của cơ quan thanh tra
Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, cơ quan thanh tra giúp cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện quản lý nhà nước về công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; tiến hành thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo quy định của pháp luật
1.1.3.3 Hệ thống cơ quan thanh tra
Hệ thống cơ quan thanh tra được phân chia bao gồm:
Cơ quan thanh tra nhà nước bao gồm Thanh tra Chính phủ, Thanh tra bộ, cơ quan ngang bộ, Thanh tra tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Thanh tra sở, Thanh tra huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh.
+ Cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành (một số tổng cục, cục thuộc bộ, chi cục thuộc sở)
Như vậy, xét dưới góc độ tổ chức, thanh tra chỉ có một hệ thống thanh tra nhà nước nói chung Bên cạnh hệ thống cơ quan thanh tra sẽ xuất hiện thêm cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành Đó là các cơ quan thực hiện nhiệm vụ QLNN theo ngành, lĩnh vực (bao gồm tổng cục, cục thuộc bộ, chi cục thuộc sở) Cơ quan được giao thực hiện thanh tra chuyên ngành không thành lập cơ quan thanh tra độc lập mà hoạt động ở cơ quan thanh tra chuyên ngành này do người được giao thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành thực hiện (là công chức thực hiện nhiệm vụ thanh tra của cơ quan) theo quy định của Luật thanh tra và các quy định pháp luật liên quan Quy định này sẽ hạn chế việc trùng lắp, chồng chéo trong công tác thanh tra, đồng thời tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động của lực lượng thanh tra chuyên ngành Điều 9, Luật Thanh tra quy định cơ quan thực hiện chức năng thanh tra gồm: Một là: Cơ quan thanh tra theo cấp hành chính bao gồm:
- Thanh tra tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi chung là Thanh tra tỉnh);
- Thanh tra quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi chung là Thanh tra huyện);
- Cơ quan thanh tra tại đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội quy định Hai là: Cơ quan thanh tra theo ngành, lĩnh vực bao gồm:
- Thanh tra Bộ, cơ quan ngang Bộ (sau đây gọi chung là Thanh tra Bộ);
- Thanh tra Tổng cục, Cục thuộc Bộ và tương đương (sau đây gọi chung là Thanh tra Tổng cục, Cục);
Ba là: Cơ quan thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ
Bốn là: Cơ quan thanh tra trong Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, cơ quan cơ yếu Chính phủ [16]
Năm là: Cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành.
Cải cách hành chính tại cơ quan thanh tra
1.2.1 Khái niệm cải cách hành chính, cải cách hành chính tại cơ quan thanh tra
1.2.1.1 Khái niệm cải cách hành chính
CCHC nhà nước là hoạt động của các cơ quan HCNN tác động đến các yếu tố cấu thành của nền hành chính nhằm làm thay đổi nền hành chính, giúp cho các cơ quan HCNN hoạt động hiệu lực, hiệu quả hơn, phục vụ nhân dân và xã hội tốt hơn
CCHC nhà nước chính là hoạt động có ý thức và mục đích của con người nhằm hợp lý hóa, hay khắc phục các khiếm khuyết trong hoạt động hành chính nhà nước Trên thực tế, chúng ta hay sử dụng thuật ngữ "cải cách hành chính" để chỉ "cải cách hành chính nhà nước" do hành chính thường được gắn chủ yếu với hoạt động của các cơ quan nhà nước, các thể chế chính trị [1 ; tr 2]
CCHC là quá trình thay đổi và điều chỉnh hệ thống quản lý, phương thức hoạt động và cơ cấu tổ chức của các cơ quan nhà nước nhằm làm tăng cường hiệu quả, hiệu lực quản lý và chất lượng các dịch vụ công Quá trình này bao gồm các biện pháp như đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải tiến các quy trình làm việc, tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình, ứng dụng công nghệ thông tin trong QLNN Mục tiêu của CCHC là tạo ra một bộ máy hành chính linh hoạt, chuyên nghiệp, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân và doanh nghiệp đồng thời thúc đẩy sự phát triển KTXH của đất nước 1.2.1.2 Cải cách hành chính tại cơ quan thanh tra
Cải cách hành chính (CCHC) tại cơ quan thanh tra là một phần quan trọng trong tiến trình đổi mới toàn diện của hệ thống hành chính nhà nước CCHC giúp hiện đại hóa ngành thanh tra, bao gồm việc nâng cấp quy định, quy trình làm việc, ứng dụng công nghệ thông tin và đào tạo cán bộ Mục tiêu là xây dựng cơ quan thanh tra chuyên nghiệp, phục vụ hiệu quả cho sự phát triển của ngành, lĩnh vực quản lý và đáp ứng nhu cầu của người dân và xã hội.
Cải cách hành chính nhà nước (CCHC) tại cơ quan thanh tra là quá trình thay đổi tổ chức và hoạt động của cơ quan thanh tra nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra, phục vụ tốt hơn nhu cầu của người dân và xã hội Là một phần của cải cách hành chính nói chung, CCHC tại thanh tra bao gồm nhiều nội dung cụ thể.
- Cải cách thể chế tại cơ quan thanh tra: Xây dựng, hoàn thiện hệ thống thể chế của nền hành chính tại cơ quan thanh tra, đồng bộ trên tất cả lĩnh vực; nâng cao chất lượng thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN, đồng bộ, hiện đại, hội nhập, trọng tâm là thị trường các yếu tố sản xuất, nhất là thị trường quyền sử dụng đất, khoa học công nghệ; tổ chức thi hành pháp luật nghiêm minh, hiệu quả, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cá nhân, tổ chức và toàn xã hội
Cải cách thủ tục hành chính hướng đến việc đơn giản hóa quy trình, loại bỏ thủ tục rườm rà, phức tạp Ứng dụng công nghệ thông tin giúp quản lý và giải quyết thủ tục hiệu quả, tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân và doanh nghiệp.
- Cải cách tổ chức bộ máy cơ quan thanh tra: Điều chỉnh, sắp xếp lại bộ máy hành chính của cơ quan thanh tra theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, giảm thiểu sự chồng chéo trong chức năng, nhiệm vụ giữa các đơn vị Bao gồm việc hợp nhất, giải thể hoặc thành lập mới các đơn vị phù hợp với các yêu cầu nhiệm vụ của cơ quan thanh tra
Cải cách chế độ công vụ trong ngành thanh tra nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức chuyên nghiệp, trách nhiệm, năng động và thực tài Việc thực hiện thi tuyển cạnh tranh dân chủ, lành mạnh, minh bạch trong bổ nhiệm cán bộ và tuyển dụng công chức, viên chức là yếu tố then chốt để thu hút nhân tài vào làm việc tại cơ quan thanh tra.
- Cải cách tài chính công: Tăng cường quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn ngân sách nhà nước tại các cơ quan thanh tra Áp dụng các phương thức quản lý hiện đại như kế hoạch tài chính trung hạn nhằm đảm bảo tính minh bạch, trách nhiệm giải trình trong chi tiêu công và thúc đẩy sự sáng tạo trong công việc đồng thời tăng cường kiểm soát tham nhũng tại cơ quan thanh tra
- Xây dựng và phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số: Phát triển và ứng dụng các hệ thống thông tin và truyền thông hiện đại trong hoạt động của các cơ quan thanh tra nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, điều hành và phục vụ tốt hơn đối với người dân và doanh nghiệp
CCHC tại cơ quan thanh tra là một nhiệm vụ chiến lược, đóng vai trò quan trọng đối với quá trình phát triển KTXH của đất nước Việc thực hiện tốt CCHC sẽ góp phần tạo dựng một nền hành chính công minh bạch, hiệu quả và phục vụ ngày càng tốt hơn nhu cầu của người dân, các tổ chức cũng như toàn xã hội
1.2.2 Vai trò của cải cách hành chính tại cơ quan thanh tra
Cải cách hành chính (CCHC) hướng tới mục tiêu xây dựng nền hành chính dân chủ, trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, hiện đại Theo Nghị quyết số 76/NQ-CP của Chính phủ, chương trình tổng thể CCHC giai đoạn 2021-2030 tập trung vào việc xây dựng nền hành chính tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, có năng lực kiến tạo phát triển, liêm chính, phục vụ nhân dân, dựa trên tinh thần đổi mới, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân.
Thứ hai, CCHC tại cơ quan thanh tra hướng đến việc xây dựng tổ chức, bộ máy thanh tra gọn nhẹ, tuân thủ pháp luật, hoạt động hiệu quả, đáp ứng nguyên tắc của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng Việc này giúp giảm thiểu sự trùng lắp, chồng chéo trong công tác thanh tra.
Thứ ba, CCHC tại cơ quan thanh tra thúc đẩy xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có phẩm chất và năng lực, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp đáp ứng yêu cầu của công cuộc xây dựng và phát triển bền vững nhằm nâng cao cho cán bộ, công chức Bên cạnh đó, CCHC tại cơ quan thanh tra cũng giúp tăng cường trách nhiệm của cán bộ, công chức, phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong ngành thanh tra
Các yếu tố tác động đến cải cách hành chính tại cơ quan thanh tra
Trong quá trình thực hiện, có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả của công tác CCHC tại cơ quan thanh tra Sau đây là một số yếu tố chủ yếu ảnh hưởng đến hiệu quả của công tác CCHC tại cơ quan thanh tra
1.3.1 Các yếu tố chủ quan
- Sự chỉ đạo, lãnh đạo trong công tác CCHC Để công tác CCHC đạt hiệu quả, đòi hỏi sự chỉ đạo quyết liệt, sự quan tâm sát sao của lãnh đạo bộ cũng như Thủ trưởng các các cục, vụ, đơn vị Các chủ trương, đường lối của Đảng, các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để được cụ thể hóa và thực hiện kịp thời tại cơ quan thanh tra, trước hết phải có sự chỉ đạo của Bộ trưởng và các Thứ trưởng, thủ trưởng các cơ quan Trên cơ sở đó, Thủ trưởng các cục, vụ, đơn vị sẽ chỉ đạo, hướng dẫn, đồng thời kiểm tra, đôn đốc các công chức, viên chức trong đơn vị mình nghiêm túc thực hiện Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ về cải cách hành chính, không tránh khỏi những khó khăn, vướng mắc Nếu những khó khăn, vướng mắc này được lãnh đạo bộ, lãnh đạo đơn vị kịp thời tháo gỡ, giải quyết, sẽ giúp cho công việc được triển khai thuận lợi, đáp ứng được yêu cầu đề ra Do đó, có thể nói kết quả hoạt động CCHC của cơ quan thanh tra đạt được đến mức độ nào, trước hết phụ thuộc vào sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ trưởng, các Thứ trưởng cũng như Thủ trưởng các đơn vị
- Năng lực tham mưu của Tổ cải cách hành chính, nhất là bộ phận thường trực của Tổ cải cách hành chính
Trong những năm qua, hệ thống cơ quan thanh tra đã được thành lập và thường xuyên kiện toàn Tổ CCHC, bao gồm đại diện của các đơn vị như Vụ Tổ chức cán bộ và Văn phòng.
Vụ Pháp chế, Vụ Kế hoạch, tài chính tổng hợp, Trung tâm thông tin, trong đó bộ phận thường trực là đại diện của Vụ Pháp chế Đây là bộ phận thường xuyên tham mưu cho Lãnh đạo thanh tra triển khai các hoạt động của CCHC Trước yêu cầu nhiệm vụ CCHC hiện nay, nhất là hàng năm đánh giá công tác CCHC của các bộ, ngành, địa phương thông qua chỉ số CCHC, đòi hỏi Tổ CCHC phải tham mưu đắc lực cho lãnh đạo thanh tra trong nhiều hoạt động như: xây dựng kế hoạch CCHC 5 năm, hàng năm; tổ chức các hội nghị quán triệt, tuyên truyền hoặc chia sẻ kinh nghiệm về hoạt động CCHC; hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc các đơn vị kịp thời thực hiện các nhiệm vụ gắn với trách nhiệm của đơn vị mình; báo cáo với lãnh đạo bộ những hạn chế, khó khăn trong quá trình thực hiện để có các giải pháp tháo gỡ, giải quyết Công tác CCHC bao gồm nhiều hoạt động khác nhau, để mỗi hoạt động được triển khai thực hiện một cách kịp thời, đảm bảo đạt yêu cầu cả về tiến độ thời gian và chất lượng công việc, có vai trò không nhỏ của Tổ CCHC trong việc tham mưu về công tác CCHC của cơ quan thanh tra
- Nhận thức, thái độ của công chức, viên chức thanh tra về CCHC
Để công cuộc CCHC tại cơ quan thanh tra thành công, nhận thức về tầm quan trọng của CCHC là yếu tố tiên quyết, từ lãnh đạo đến đội ngũ cán bộ, công chức trực tiếp tiếp xúc với người dân Nâng cao nhận thức về CCHC cho cán bộ, công chức trong cơ quan là điều cần thiết, giúp họ hiểu rõ vai trò, nhiệm vụ của bản thân trong công tác này, từ đó tạo động lực để hoàn thành nhiệm vụ, góp phần nâng cao hiệu quả CCHC của cơ quan Ngược lại, thiếu nhận thức sẽ trở thành lực cản, ảnh hưởng tiêu cực đến tiến độ và hiệu quả của công tác CCHC.
- Năng lực của đội ngũ công chức, viên chức của cơ quan thanh tra
Công tác CCHC tại cơ quan thanh tra sẽ không thể đạt được mục tiêu nếu CBCC thực hiện công tác CCHC không có năng lực và trách nhiệm Trên thực tế, việc nâng cao ý thức phục vụ và chất lượng hoạt động của đội ngũ CBCC, viên chức là yếu tố có tính quyết định Bởi vì, các chủ trương, biện pháp dù hay và thiết thực đến mấy mà đội ngũ CBCC không thực hiện hoặc thực hiện không nhiệt tình thì hiệu quả của CCHC không được như mong muốn Có thể khẳng định, con người luôn là nhân tố quan trọng hàng đầu ảnh hưởng tới hiệu quả công tác CCHC của các cơ quan hành chính nói chung và của cơ quan thanh tra nói riêng
Hiệu quả hoạt động của cơ quan thanh tra phụ thuộc vào năng lực, trách nhiệm và phương pháp làm việc của đội ngũ công chức, viên chức thanh tra.
Có thể khái quát năng lực thực hiện nhiệm vụ của các công chức cơ quan thanh tra được thể hiện ở các góc độ sau: Trình độ, năng lực và chuyên môn nghiệp vụ; phẩm chất, đạo đức; phương pháp, cách thức làm việc Để công tác CCHC của thanh tra đạt hiệu quả cao, đòi hỏi công chức, viên chức phải có trình độ chuyên môn cũng như năng lực thực tiễn; phải là những người am hiểu pháp luật, am hiểu các lĩnh vực của quản lý nhà nước, có trình độ nghiệp vụ về công tác chuyên môn, áp dụng công nghệ thông tin một cách thành thạo Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, đòi hỏi CBCC phải có phẩm chất, đạo đức tốt, thanh liêm, chính trực…
Có như vậy mới tránh được tình trạng lạm dụng chức vụ, quyền hạn hạch sách, sách nhiễu, gây khó khăn; đảm bảo thực hiện nhiệm vụ CCHC một cách khách quan, đúng đắn và hiệu quả
- Sự phối hợp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong quá trình thực hiện nhiệm vụ
Một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả của công tác CCHC là sự phối hợp giữa các cục, vụ, đơn vị trong cơ quan và giữa cơ quan thanh tra với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc thực hiện nhiệm vụ Chẳng hạn, trong việc thực hiện công tác xây dựng thể chế, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị của cơ quan trong quá trình xây dựng dự thảo, góp ý, thẩm định… đảm bảo theo đúng yêu cầu về nội dung, tiến độ Để công tác CCHC của cơ quan thanh tra đạt kết quả tốt thì phải tiến hành đồng bộ ở tất cả các khâu Do vậy, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cục, vụ đơn vị là yếu tố rất quan trọng Trong mối quan hệ này, Vụ Pháp chế tham mưu cho lãnh đạo thanh tra ban hành văn bản, Vụ Tổ chức cán bộ tham mưu về cải cách tổ chức bộ máy, nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC; Văn phòng và Vụ Kế hoạch - Tài chính - Tổng hợp tham mưu về công tác tài chính; Trung tâm thông tin tham mưu về hiện đại hóa các hoạt động của cơ quan; các cục, vụ đơn vị khác triển khai thực hiện Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ nếu phối hợp không tốt ở một khâu sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến công tác CCHC nói chung của cơ quan thanh tra
Thực tế cho thấy khi nào các đơn vị trong cơ quan phối hợp chặt chẽ với nhau thì hoạt động CCHC sẽ đạt kết quả tốt Do đó, để bảo đảm việc thực hiện công tác CCHC có hiệu quả thì các đơn vị trong cơ quan cần có sự phối hợp chặt chẽ với nhau trong quá trình thực hiện nhiệm vụ
1.3.2 Các yếu tố khách quan
Chính trị đóng vai trò quan trọng trong CCHC tại cơ quan thanh tra Quan điểm của Đảng coi trọng CCHC, chính trị ổn định, và sự cam kết của lãnh đạo cấp cao là điều kiện tiên quyết cho cải cách hiệu quả Các quyết định chính trị có thể tạo môi trường thuận lợi hoặc gây trở ngại cho CCHC Minh bạch và sự tham gia của CBCC, viên chức vào ra quyết định cũng ảnh hưởng lớn đến hiệu quả CCHC.
Yếu tố pháp lý đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy CCHC tại các cơ quan thanh tra Hệ thống pháp luật minh bạch, đồng bộ và hợp lý là nền tảng cho việc triển khai hiệu quả các chương trình CCHC, định hướng cho cơ quan hành chính trong việc thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn Việc cập nhật liên tục các văn bản pháp luật và thực thi pháp luật nghiêm minh, nhất quán góp phần duy trì trật tự và kỷ luật hành chính, tạo khung pháp lý vững chắc cho CCHC.
- Đặc thù của ngành thanh tra Đặc thù của từng ngành, lĩnh vực cũng là một trong những yếu tố quan trọng tác động trực tiếp tới CCHC của ngành, lĩnh vực đó Do thanh tra có đặc thù là hoạt động xem xét, đánh giá, xử lý theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định của cơ quan thực hiện chức năng thanh tra đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân, cho nên công tác CCHC tại cơ quan thanh tra cũng gắn liền với hoạt động này, tức là hoạt động xem xét, đánh giá, xử lý của cơ quan nhà nước đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân, nhằm phòng ngừa tham nhũng, phát hiện sai phạm để xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật Tất cả các hoạt động CCHC tại cơ quan thanh tra, từ cải cách thể chế, thủ tục hành chính, tổ chức bộ máy đến cải cách chế độ công vụ, tài chính công và xây dựng Chính phủ điện tử, Chính phủ số đều gắn với đặc thù chuyên môn ngành thanh tra và chức năng nhiệm vụ, mục tiêu của ngành thanh tra, là hoàn thiện thể chế ngành Thanh tra, nâng cao hiệu quả thanh tra và thực thi các kết luận thanh tra; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ngành Thanh tra chuyên nghiệp, hiện đại, trách nhiệm, kỷ cương, liêm chính, có trình độ chuyên môn cao, số lượng và cơ cấu hợp lý đáp ứng yêu cầu phát triển ngành Thanh tra trong 10 năm tới; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, cung cấp dịch vụ công trong hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng [19]
- Yếu tố khoa học, công nghệ
Công nghệ thông tin và truyền thông đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy CCHC tại các cơ quan thanh tra, giúp nâng cao hiệu quả và minh bạch của các quy trình hành chính Ứng dụng hệ thống quản lý điện tử, phần mềm quản lý công việc và công cụ phân tích dữ liệu tối ưu hóa quy trình làm việc, giảm thời gian xử lý hồ sơ Công nghệ cũng tạo điều kiện triển khai dịch vụ công trực tuyến, mang đến sự thuận tiện cho người dân và doanh nghiệp Tuy nhiên, để tận dụng tối đa lợi ích từ công nghệ, cần đầu tư thích đáng, nâng cao năng lực công nghệ thông tin cho cán bộ và xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật phù hợp.
Kinh nghiệm cải cách hành chính của một số cơ quan
1.4.1 Kinh nghiệm cải cách hành chính của Bộ Tư pháp
Trong những năm gần đây, Lãnh đạo Bộ Tư pháp đã đặc biệt chú trọng và chỉ đạo sát sao công tác CCHC Bộ Tư pháp đã thường xuyên theo dõi và đôn đốc để đảm bảo các nhiệm vụ trong Kế hoạch CCHC năm 2023 cũng như các kế hoạch trọng tâm trong
Chính phủ đã đạt được tiến độ và chất lượng trong 7 lĩnh vực CCHC, nổi bật là công tác cải cách thể chế của Bộ, bao gồm việc xây dựng văn bản pháp luật, kiểm tra rà soát văn bản quy phạm pháp luật, thẩm định văn bản, phổ biến giáo dục pháp luật và theo dõi thi hành pháp luật.
Bộ sẽ tiếp tục tham mưu để đảm bảo tiến độ và chất lượng của Định hướng xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024 - 2025 Bộ tập trung nguồn lực để xây dựng và hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, đảm bảo đúng tiến độ và chất lượng, đồng thời khắc phục tình trạng trì hoãn và nợ đọng văn bản Bộ cũng sẽ kiểm soát chặt chẽ các quy định về TTHC trong các dự thảo văn bản.
Bộ Tư pháp đã ban hành kế hoạch và các văn bản chỉ đạo, điều hành công tác cải cách hành chính (CCHC) của Bộ, như Quyết định số 2603/QĐ-BTP ngày 30/12/2022 ban hành Kế hoạch CCHC của Bộ Tư pháp năm 2023 Kế hoạch xác định các nhiệm vụ trọng tâm trong 07 lĩnh vực chủ yếu CCHC năm 2023 của Bộ Tư pháp cùng với 87 nhiệm vụ cụ thể, tiếp tục xác định việc gắn kết công tác thi đua - khen thưởng với công tác CCHC theo chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ Bộ Tư pháp đã hoàn thành các nhiệm vụ đặt ra trong năm 2023 theo Kế hoạch [10]
Trong thời gian báo cáo, Bộ Tư pháp đã hoàn thành 78 nhiệm vụ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao, không có nhiệm vụ quá hạn chưa hoàn thành
Ban Chỉ đạo CCHC của Chính phủ vừa công bố Chỉ số hài lòng về sự phục vụ hành chính năm 2023 và chỉ số CCHC năm 2023 của các Bộ, cơ quan ngang bộ Kết quả cho thấy Bộ… [Tên bộ] đạt được những thành tích đáng ghi nhận trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính công, góp phần tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.
Tư pháp đạt 89,95 điểm, tăng 1 bậc so với năm 2022, và vươn lên vị trí thứ nhất về Chỉ số CCHC năm 2023
1.4.2 Kinh nghiệm cải cách hành chính của Bộ Tài chính
Trong thời gian gần đây, Bộ Tài chính luôn đặc biệt chú trọng vào công tác CCHC Nhờ vào điều này, chất lượng và hiệu quả công việc đã được cải thiện rõ rệt, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước Công tác CCHC tại Bộ Tài chính được thực hiện trên nhiều mặt công tác như cải cách thể chế, tổ chức hành chính nhà nước, cải cách công vụ, cải cách tài chính công nội ngành, cũng như xây dựng và phát triển Chính phủ điện tử
Bộ Tài chính đã quyết liệt triển khai công tác CCHC, với trọng tâm là cải cách TTHC và phát triển Chính phủ điện tử, đảm bảo tính đồng bộ và toàn diện trên mọi lĩnh vực tài chính Đặc biệt, dịch vụ công trực tuyến của Bộ Tài chính ngày càng cải thiện, mang lại nhiều tiện ích hơn, giảm thiểu thời gian và chi phí cho các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp khi giao dịch với cơ quan tài chính Bộ Tài chính đã thực hiện việc công khai và cập nhật đầy đủ và kịp thời lên Cổng dịch vụ công quốc gia, Cổng Thông tin điện tử của Bộ và trụ sở cơ quan tiếp nhận, thực hiện thủ tục hành chính theo đúng quy định Do đó, các dịch vụ công trực tuyến của Bộ Tài chính luôn nhận được sự đánh giá cao từ phía người dân và các đối tác doanh nghiệp Bộ Tài chính tiếp tục thực hiện kiểm soát chặt chẽ các thủ tục hành chính thuộc phạm vi thẩm quyền quản lý nhằm mục tiêu cải cách thủ tục hành chính một cách toàn diện và hiệu quả, thực hiện tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp để cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia [9]
Giai đoạn 2016-2020, ngành Tài chính đã thực hiện rà soát cắt giảm 174 TTHC và đơn giản hóa 888 TTHC Tính đến tháng 10/2018, bộ TTHC lĩnh vực tài chính còn lại
987 TTHC Hiện tại, các đơn vị chuyên môn của BTC đã xây dựng phương án và đang trình Lãnh đạo Bộ tiếp tục xem xét phê duyệt cắt giảm trên 140 TTHC và đơn giản hóa
28 TTHC, cắt giảm 117 điều kiện kinh doanh trong phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Tài chính [9]
Năm 2023, chỉ số CCHC của Bộ Tài chính đạt 89,18 điểm, là một trong ba bộ có điểm CCHC cao nhất trong tổng số 17 bộ được xếp hạng
1.4.3 Giá trị tham khảo cho cơ quan ngành thanh tra trong thực hiện cải cách hành chính
Cải cách hành chính tại các cơ quan thanh tra cần được lãnh đạo chặt chẽ từ các cấp ủy Đảng, sự quản lý và điều hành của chính quyền, cùng sự tham gia, tuyên truyền và vận động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội Nâng cao nhận thức về vai trò và ý nghĩa của CCHC là điều cần thiết để đạt được sự đồng thuận từ tất cả tổ chức và cá nhân tham gia vào quá trình này.
Vai trò, trách nhiệm và quyết tâm của lãnh đạo các cơ quan thanh tra, cùng với sự nỗ lực của toàn thể cán bộ, công chức viên chức, là yếu tố then chốt để đảm bảo lợi ích của người dân được đặt lên hàng đầu Đây là điều kiện tiên quyết cho sự thành công trong công tác cải cách hành chính.
Để xây dựng kế hoạch CCHC hiệu quả, cần xác định rõ mục tiêu, lộ trình và giải pháp cụ thể, quyết liệt, thiết thực, đồng bộ Các mục tiêu CCHC phải có tính định lượng, phù hợp và thiết thực để đảm bảo tính khả thi Việc tổ chức thực hiện các chương trình CCHC cần được kết nối chặt chẽ với nhiệm vụ chính của cơ quan thanh tra.
Bốn là: Tăng cường công tác thanh tra, giám sát, đánh giá quá trình thực hiện
CCHC là rất cần thiết Thường xuyên sơ kết, tổng kết và nhân rộng các mô hình, sáng kiến trong CCHC, cũng như khen thưởng các tổ chức và cá nhân thực hiện tốt đồng thời xử lý nghiêm các sai phạm
2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH CỦA
2.1 Khái quát về vị trí, chức năng, nhiệm vụ của Thanh tra Chính phủ
Bộ máy hành chính là hệ thống các cơ quan hành chính nhà nước từ trung ương đến địa phương, bao gồm Chính phủ và Ủy ban nhân dân các cấp Mỗi cơ quan có vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn riêng và thực hiện theo sự chỉ đạo thống nhất của Chính phủ Trong bộ máy hành chính, TTCP là cơ quan hành chính nhà nước ở Trung ương, cơ quan ngang bộ của Chính phủ
Vị trí và chức năng của Thanh tra Chính phủ được quy định trong nhiều luật như Luật Thanh tra, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Tiếp công dân, Luật Phòng chống tham nhũng và các văn bản pháp luật hướng dẫn thi hành Ngoài ra, Nghị định số 81/2023/NĐ-CP ngày 27/11/2023 quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Thanh tra Chính phủ.
Theo quy định pháp luật, Thanh tra Chính phủ là cơ quan của Chính phủ, chịu trách nhiệm trước Chính phủ về quản lý nhà nước trong lĩnh vực thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng trên phạm vi toàn quốc.
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH CỦA
Khái quát về vị trí, chức năng, nhiệm vụ của Thanh tra Chính phủ
Bộ máy hành chính là hệ thống các cơ quan hành chính nhà nước từ trung ương đến địa phương, bao gồm Chính phủ và Ủy ban nhân dân các cấp Mỗi cơ quan có vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn riêng và thực hiện theo sự chỉ đạo thống nhất của Chính phủ Trong bộ máy hành chính, TTCP là cơ quan hành chính nhà nước ở Trung ương, cơ quan ngang bộ của Chính phủ
Vị trí, chức năng của TTCP được quy định trong Luật thanh tra, Luật khiếu nại, Luật tố cáo, Luật tiếp công dân, Luật phòng chống tham nhũng và các văn bản pháp luật quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành các luật trên Bên cạnh đó, chức năng, nhiệm vụ của TTCP được quy định cụ thể trong Nghị định số 81/2023/NĐ-CP ngày 27/11/2023 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của TTCP
Theo đó, về vị trí, chức năng, TTCP là cơ quan của Chính phủ, chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng trong phạm vi cả nước; thực hiện hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo quy định của pháp luật [5]
Nghị định số 81/2023/NĐ-CP ngày 27/11/2023 của Chính phủ quy định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Thanh tra Chính phủ (TTCP) Theo đó, Nghị định này nêu cụ thể các nhiệm vụ và quyền hạn của TTCP, bao gồm việc giám sát, thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.
Theo chương trình và kế hoạch xây dựng pháp luật hàng năm đã được phê duyệt, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã trình Chính phủ các dự án luật, dự thảo nghị quyết của Quốc hội, dự án pháp lệnh, dự thảo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cũng như dự thảo nghị quyết, nghị định của Chính phủ và dự thảo quyết định của Thủ tướng Chính phủ liên quan đến thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng, tiêu cực Ngoài ra, TTCP còn trình các dự án và dự thảo văn bản quy phạm pháp luật khác theo sự phân công của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.
+ Trình Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển trung hạn, dài hạn, và hàng năm trong các lĩnh vực quản lý nhà nước của TTCP Trình các dự thảo quyết định, chỉ thị và các văn bản khác về thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng, tiêu cực và tổ chức thực hiện các văn bản này
+ Ban hành các thông tư, quyết định, chỉ thị và văn bản khác liên quan đến thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng, tiêu cực
Ban lãnh đạo chịu trách nhiệm chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật, chiến lược và chương trình về thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng, tiêu cực Đồng thời, đơn vị đảm nhận công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật trong các lĩnh vực này.
+ Phối hợp với Bộ Nội vụ để hướng dẫn về tổ chức bộ máy, biên chế thanh tra các cấp và ngành, điều kiện và tiêu chuẩn bổ nhiệm Chánh Thanh tra, Phó Chánh Thanh tra và Thanh tra viên các cấp
+ Yêu cầu các bộ, cơ quan ngang bộ và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh báo cáo về công tác thanh tra; tổng hợp, báo cáo kết quả và tổng kết kinh nghiệm trong công tác thanh tra
+ Chỉ đạo và hướng dẫn nghiệp vụ thanh tra; tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ, công chức làm công tác thanh tra
+ Theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận, kiến nghị và quyết định xử lý về thanh tra của Thủ tướng Chính phủ và TTCP
+ Thực hiện hợp tác quốc tế trong công tác thanh tra [5]
Trong lĩnh vực thanh tra, TTCP có các nhiệm vụ và quyền hạn sau:
Thanh tra Chính phủ có trách nhiệm xây dựng Định hướng chương trình thanh tra trình Thủ tướng phê duyệt, lập kế hoạch thanh tra, đồng thời hướng dẫn các bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong việc xây dựng và thực hiện kế hoạch thanh tra Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ còn thực hiện thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật và nhiệm vụ của các bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; thanh tra việc quản lý vốn và tài sản nhà nước tại doanh nghiệp nhà nước theo sự giao nhiệm vụ của Thủ tướng Chính phủ; và thanh tra các vụ việc phức tạp liên quan đến nhiều bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
+ Đề nghị Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ và Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thanh tra các vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật; nếu không thực hiện, TTCP sẽ ra quyết định thanh tra hoặc báo cáo Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo;
Theo dõi, đôn đốc và kiểm tra việc thực hiện các kết luận, kiến nghị và quyết định xử lý về thanh tra của Thanh tra Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ là nhiệm vụ quan trọng, góp phần đảm bảo việc thực thi các kết luận thanh tra và nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước.
+ Kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành quy định phù hợp với yêu cầu quản lý; kiến nghị đình chỉ, hủy bỏ hoặc bãi bỏ các quy định trái pháp luật được phát hiện qua công tác thanh tra;
+ Đề nghị Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ và Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét, chấn chỉnh và khắc phục sai phạm trong ngành, lĩnh vực, địa bàn quản lý do TTCP phát hiện qua thanh tra;
Phân tích thực trạng cải cách hành chính của Thanh tra Chính phủ giai đoạn 2021 - 2023
2.2.1 Thực trạng công tác triển khai cải cách hành chính
2.2.1.1 Công tác chỉ đạo, điều hành cải cách hành chính
- Công tác CCHC của TTCP đã được lãnh đạo TTCP luôn quan tâm, tập trung chỉ đạo Triển khai thực hiện Nghị quyết số 76/NQ-CP ngày 15/7/2021 của Chính phủ, TTCP đã xây dựng Kế hoạch số 1710/KH-TTCP ngày 28/9/2021 về CCHC của TTCP giai đoạn 2021-2030 Ngay từ quý IV hàng năm, TTCP đã xây dựng, ban hành Kế hoạch CCHC của năm tiếp theo và tổ chức triển khai kế hoạch một cách hiệu quả Do đó, công tác CCHC của TTCP trong những năm qua được đẩy mạnh đáng kể cả về chiều rộng và chiều sâu Nhìn chung, việc tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch CCHC đã được Lãnh đạo cơ quan xác định là nhiệm vụ trọng tâm để chỉ đạo các đơn vị trực thuộc xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể cho đơn vị mình cũng như chương trình chung của cơ quan, ngành để tổ chức thực hiện nhằm đạt được hiệu quả tốt nhất
- Việc tổ chức triển khai thực hiện: TTCP đã thành lập, kiện toàn và hoạt động của bộ phận tham mưu trong công tác CCHC Ngay từ năm 2007, thực hiện Đề án 30 của Thủ tướng Chính phủ về cải cách TTHC, TTCP đã thành lập Tổ công tác CCHC, do đồng chí Phó Tổng TTCP là Tổ trưởng; giao cho Vụ Pháp chế là đơn vị thường trực của
Tổ, chủ trì, phối hợp với các đơn vị thuộc cơ quan thực hiện công tác cải cách hành chính [24]
Hằng năm, TTCP đã kiện toàn nhân sự của Tổ CCHC cho phù hợp với tình hình mới, đảm bảo việc chỉ đạo điều hành CCHC đạt hiệu quả Đồng chí Phó Tổng TTCP trực tiếp là Tổ trưởng Tổ CCHC luôn quan tâm và chỉ đạo Tổ CCHC thực hiện kịp thời, nghiêm túc các hoạt động của Tổ
Bên cạnh đó, thực hiện các nghị định của Chính phủ về kiểm soát TTHC, từ năm
2011, TTCP đã thành lập Phòng kiểm soát thủ tục hành chính (giai đoạn 2011-2013, Phòng này trực thuộc Văn phòng, sau đó thuộc Vụ Pháp chế và từ ngày 31/10/2017 đến nay thuộc Văn phòng) Các thành viên của Phòng kiểm soát TTHC là lực lượng nòng cốt của Tổ CCHC, tham mưu cho Lãnh đạo TTCP thực hiện kịp thời các hoạt động CCHC như: xây dựng kế hoạch, xây dựng báo cáo, chấm điểm công tác CCHC, kiểm soát thủ tục hành chính; tiến hành sơ kết 6 tháng và tổng kết hàng năm công tác CCHC trên các lĩnh vực thuộc chức năng quản lý của TTCP; tiến hành tổng kết giai đoạn 2001-
2010, giai đoạn 2011-2015, giai đoạn 2016-2020 và xây dựng chương trình tổng thể CCHC giai đoạn 2021-2030…[24]
Tổ CCHC đã tham mưu Lãnh đạo TTCP tổ chức các hội nghị chia sẻ kinh nghiệm CCHC với Thanh tra các bộ, ngành, địa phương, các hội nghị, hội thảo, tập huấn hoạt động CCHC, các cuộc họp nhằm chấn chỉnh công tác CCHC đối với các cục, vụ, đơn vị, qua đó góp phần nâng cao nhận thức cho đội ngũ công chức, viên chức về công tác CCHC cũng như kiểm soát TTHC Trong công việc, các thành viên của Tổ CCHC, của Phòng Kiểm soát TTHC luôn phối hợp chặt chẽ để thực hiện các nhiệm vụ được giao, đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ theo đúng yêu cầu, tiến độ
Trên cơ sở Quyết định số 1294/QĐ-BNV ngày 13/12/2012 của Bộ Nội vụ phê duyệt Đề án “Xác định Chỉ số cải cách hành chính của các bộ, cơ quan ngang bộ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương”, từ năm 2013 đến nay, Tổ CCHC của TTCP đã tổ chức hướng dẫn các đơn vị trong cơ quan triển khai các nội dung, tiêu chí yêu cầu của Bộ chỉ số CCHC TTCP đã tổ chức đánh giá, chấm điểm công tác CCHC của cơ quan và kịp thời gửi báo cáo kết quả chấm điểm đến Bộ Nội vụ 2.2.1.2 Công tác thông tin, tuyên truyền về cải cách hành chính
Công tác thông tin, tuyên truyền CCHC tại TTCP được chú trọng trong những năm qua, góp phần nâng cao nhận thức về vai trò của TTCP và ngành Thanh tra Kế hoạch tuyên truyền về CCHC được lồng ghép vào kế hoạch tuyên truyền pháp luật hàng năm và được triển khai đa dạng với các hình thức như hội nghị, hội thảo, đăng bài trên các ấn phẩm của ngành Thanh tra và Cổng Thông tin điện tử của TTCP.
- Một trong những nội dung thông tin, tuyên truyền CCHC của TTCP tập trung vào các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về CCHC Bên cạnh đó còn có nội dung tuyên truyền về trách nhiệm và các nhiệm vụ cơ bản của cấp ủy đảng, đảng viên, các tổ chức đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội cũng như các đơn vị sự nghiệp trong việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ CCHC
Bài viết cần tuyên truyền, phổ biến về tầm quan trọng, mục tiêu và tác động của CCHC đến thực hiện nhiệm vụ của TTCP, đồng thời cập nhật tình hình triển khai, kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế, điển hình tốt, sáng kiến và giải pháp hiệu quả trong hoạt động CCHC.
2.2.1.3 Kiểm tra công tác CCHC:
- Công tác kiểm tra CCHC đối với các đơn vị trực thuộc đã được TTCP tiến hành thường xuyên hàng năm, mỗi năm, TTCP đã ban hành Kế hoạch kiểm tra và thành lập các Tổ kiểm tra công tác CCHC tại 7 đơn vị trong cơ quan [31]
Năm 2021, TTCP đã tiến hành kiểm tra về CCHC đối với 07 đơn vị trong cơ quan Năm 2022, TTCP đã kiểm tra về CCHC đối với 06 đơn vị trong cơ quan Năm 2023, TTCP ban hành Kế hoạch số 2054/KH-TTCP ngày 11/9/2023 về việc kiểm tra CCHC đối với các đơn vị thuộc TTCP Sau khi thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, Tổ kiểm tra xây dựng Báo cáo kết quả kiểm tra công tác CCHC, trong đó nêu rõ những ưu điểm và hạn chế, vướng mắc trong công tác CCHC, kiến nghị Tổng Thanh tra Chính phủ có biện pháp kịp thời để giải quyết các khó khăn, vướng mắc đó Cũng qua công tác kiểm tra, kịp thời biểu dương, động viên những đơn vị làm tốt và phát hiện những hạn chế, thiếu sót để có những chấn chỉnh trong quá trình thực hiện CCHC [29]; [30]; [31]
2.2.2 Thực trạng thực hiện cải cách hành chính của Thanh tra Chính phủ trên các nội dung
Nhận thức rõ tầm quan trọng của cải cách hành chính (CCHC), Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc thực hiện CCHC nhà nước trong công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng, tiêu cực Các nội dung này được triển khai trên tất cả các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của TTCP.
Công tác lập và triển khai các chương trình, kế hoạch xây dựng pháp luật của Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã đạt được những kết quả tích cực, thể hiện rõ vai trò quan trọng của việc xây dựng và hoàn thiện thể chế Hàng năm, TTCP ban hành kế hoạch về công tác xây dựng thể chế, làm cơ sở cho việc xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực quản lý nhà nước của ngành thanh tra Để nâng cao hiệu quả, TTCP luôn quán triệt, bám sát các văn bản chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ về xây dựng pháp luật, đồng thời kịp thời nắm bắt thực tiễn công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng.
Trong giai đoạn 2017-2023, TTCP đã chủ trì xây dựng, trình Quốc hội thông qua
- Luật Phòng chống tham nhũng (sửa đổi) năm 2018
- Luật tố cáo (sửa đổi) năm 2018
Trên cơ sở các Luật do Quốc hội ban hành, TTCP đã xây dựng, trình Chính phủ các nghị định và ban hành theo thẩm quyền nhiều thông tư, đồng thời phối hợp với một số bộ, ngành ban hành các thông tư liên tịch để hướng dẫn thi hành các quy định pháp luật về công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng
Công tác xây dựng pháp luật của Thanh tra Chính phủ những năm qua đã có chuyển biến tích cực, thể hiện tư duy lập pháp mới trong nhà nước pháp quyền XHCN Hệ thống pháp luật của ngành Thanh tra đã được định hình rõ nét, đáp ứng tốt hơn yêu cầu công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng Các văn bản pháp luật được ban hành đáp ứng các tiêu chí về tính đồng bộ, thống nhất, khả thi, công khai và minh bạch, phù hợp với bản chất nhà nước pháp quyền XHCN hiện nay.
Các nhiệm vụ chính của cải cách thể chế giai đoạn 2021-2030 đã được TTCP tổ chức thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả, cụ thể là:
Đánh giá chung về công tác cải cách hành chính của Thanh tra Chính phủ
Trong những năm qua, công tác CCHC của TTCP đã được triển khai đồng bộ trên các nội dung, thực hiện được nhiều công việc Kế hoạch CCHC trong từng giai đoạn với mục tiêu và giải pháp thực hiện là đúng đắn, có cơ sở, phù hợp với điều kiện cụ thể của TTCP Những kết quả chủ yếu trong CCHC từ năm 2021 đến nay được tập trung trên các mặt:
Ngành Thanh tra đã đạt được nhiều thành tựu trong cải cách thể chế, thể hiện qua việc ban hành các luật quan trọng như Luật khiếu nại, Luật tố cáo, Luật phòng, chống tham nhũng và Luật tiếp công dân Các văn bản này đảm bảo chất lượng, phản ánh đúng xu hướng thay đổi trong quản lý, phù hợp với cam kết quốc tế và nâng cao hiệu quả xử lý khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng.
Hai là: Về cải cách thủ tục hành chính Thủ tục hành chính, nhất là thủ tục trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo có bước hoàn thiện, theo hướng công khai, minh bạch tạo thuận lợi cho người dân, tổ chức Tất cả các TTHC thuộc phạm vi quản lý nhà nước của ngành Thanh tra đều đã được công khai trên Cổng Thông tin điện tử của cơ quan TTCP và Cơ sở dữ liệu quốc gia về TTHC
Ba là : Về cải cách tổ chức bộ máy Tổ chức bộ máy hành chính có nhiều chuyển biến tích cực: xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng đơn vị; bớt trùng lắp, chồng chéo về chức năng nhiệm vụ Hiệu lực và hiệu quả quản lý hành chính của cơ quan được nâng cao, tính thống nhất, công khai, minh bạch đã được cải thiện
Bốn là: Về cải cách chế độ công vụ Việc xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC, viên chức đạt được nhiều kết quả tốt như đã hoàn thành nhiệm vụ xác định vị trí việc làm và cơ cấu ngạch công chức, viên chức Đã tiến hành rà soát, điều chỉnh và ban hành đồng bộ hệ thống tiêu chuẩn lãnh đạo, quản lý từ cấp phòng trở lên; hệ thống tiêu chuẩn, chức danh công chức; tiêu chuẩn nghiệp vụ các ngạch công chức, viên chức; đổi mới việc đánh giá, phân loại công chức, viên chức hàng năm Thực hiện đổi mới chế độ tuyển dụng, thi nâng ngạch công chức theo nguyên tắc cạnh tranh để góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức TTCP đã xây dựng được các giải pháp để thực hiện tinh giản biên chế, thu gọn bộ máy hành chính theo yêu cầu của
CCHC Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ được đẩy mạnh Bên cạnh việc đào tạo, bồi dưỡng về nghiệp vụ thanh tra, lãnh đạo TTCP rất quan tâm, tạo điều kiện cử cán bộ, công chức đi đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, quản lý nhà nước, lý luận chính trị nhằm nâng cao trình độ, năng lực cho CBCC, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới và thực tiễn
Năm là: Về cải cách tài chính công Công tác cải cách tài chính công của TTCP đã đạt được kết quả đáng ghi nhận; công tác quản lý tài chính, ngân sách có nhiều chuyển biến rõ nét; việc giám sát chi tiêu bằng quy chế chi tiêu nội bộ đã có nhiều chuyển biến tích cực, làm tăng tính hiệu quả của chi tiêu công, hạn chế lãng phí trong sử dụng ngân sách nhà nước, góp phần tăng cường kỷ luật tài chính, từng bước tăng tính minh bạch trong thực hiện ngân sách Các khoản chi ưu tiên cho nhiệm vụ chính trị của cơ quan được bảo đảm; giảm thiểu các khoản chi mang tính bao cấp; các thủ tục cấp phát ngân sách được đơn giản hóa, công tác kiểm tra, giám sát tài chính trong nội bộ cơ quan được tăng cường
Sáu là: Về xây dựng Chính phủ điện tử, Chính phủ số Hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong TTCP có nhiều tiến bộ, phục vụ tích cực cho công tác chỉ đạo, điều hành của Lãnh đạo TTCP Mạng lưới kết nối thông tin giữa TTCP với Văn phòng Chính phủ và giữa Văn phòng TTCP với các đơn vị trong cơ quan ngày càng được tăng cường Đặc biệt, việc duy trì hệ thống truyền hình trực tuyến phục vụ cho các hội nghị giao ban tháng và các sự kiện quan trọng của TTCP được thực hiện tốt
Bên cạnh những ưu điểm, công tác CCHC của cơ quan TTCP thời gian qua vẫn còn một số điểm hạn chế sau:
Công tác lãnh đạo, chỉ đạo CCHC chưa đủ quyết liệt, việc quán triệt, tuyên truyền và chỉ đạo tổ chức thực hiện, bố trí nguồn lực cho CCHC còn hạn chế Kiểm tra, giám sát nội bộ thực hiện đôi khi mang tính hình thức, chưa đi vào thực chất.
Hai là: Về cải cách thể chế Chất lượng một số đề nghị xây dựng pháp luật chưa cao; một số dự thảo văn bản sau khi đã đưa vào chương trình, kế hoạch xây dựng thể chế vẫn còn tình trạng xin lùi, rút Một số văn bản pháp luật do Thanh tra Chính phủ chủ trì xây dựng hoặc ban hành thiếu tính ổn định nên thường xuyên phải sửa đổi, bổ sung
Ngoài ra, trong một số văn bản do TTCP chủ trì ban hành vẫn còn các quy định chưa có tính khả thi, khó thực hiện trong cuộc sống Các quy trình, nghiệp vụ thanh tra được quy định nhìn chung chỉ phù hợp với thanh tra hành chính nhưng không phù hợp với đặc thù của hoạt động thanh tra chuyên ngành, đòi hỏi phải phát hiện và xử lý ngay các hành vi vi phạm pháp luật Việc xây dựng một số văn bản pháp luật, nhất là các Thông tư, thông tư liên tịch còn chậm so với yêu cầu, tiến độ đề ra, dễ dẫn đến việc gây vướng mắc cho các bộ, ngành, địa phương trong việc triển khai thực hiện
Việc xây dựng chính sách, pháp luật của ngành Thanh tra còn thiếu tính chiến lược, thiếu tầm nhìn dài hạn Trong đó phải kể đến các quy định về tổ chức và hoạt động của các cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành Điều đó thể hiện tính dự báo của các văn bản do TTCP chủ trì xây dựng còn thấp
Cải cách thủ tục hành chính (TTHC) tại Thanh tra Chính phủ (TTCP) còn nhiều hạn chế Việc tập huấn cho công chức về rà soát, đơn giản hóa TTHC chưa được thực hiện thường xuyên Tuyên truyền về CCHC và kiểm soát TTHC còn hạn chế Đánh giá tác động đối với TTHC trong các dự thảo văn bản pháp luật còn mang tính hình thức, dẫn đến một số quy định về TTHC không phù hợp với thực tế.
Công tác rà soát, thống kê TTHC thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Tổng cục Thuế chưa đầy đủ, dẫn đến một số Bộ TTHC ban hành có nội dung thiếu sót Việc cập nhật TTHC lên Cơ sở dữ liệu quốc gia về TTHC cũng chậm trễ, không đáp ứng tiến độ quy định.
Việc thực hiện một số thủ tục hành chính (TTHC) trong nội bộ Thanh tra Chính phủ (TTCP) còn chậm Chẳng hạn, trong trường hợp tiến hành thanh tra, thời gian ban hành kết luận thanh tra thường phụ thuộc vào ý kiến của Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, dẫn đến việc ban hành kết luận thanh tra chậm trễ, không đúng theo quy định của Luật thanh tra.
MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH Ở
Phương hướng cải cách hành chính tại Thanh tra Chính phủ
- Tiếp tục đẩy mạnh triển khai thực hiện chương trình tổng thể CCHC nhà nước giai đoạn 2021-2030 theo Nghị quyết số 76/NQ-CP của Chính phủ, bảo đảm hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ CCHC theo Chỉ thị số 23/CT-TTg ngày 02/9/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh thực hiện Chương trình tổng thể CCHC nhà nước giai đoạn 2021-2030; Quyết định số 2213/QĐ-TTg ngày 08/12/2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Chiến lược phát triển ngành Thanh tra đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030; Kế hoạch số 1710/KH-TTCP ngày 28/9/2021 về CCHC giai đoạn 2021-2030 của TTCP Trong đó, tập trung thực hiện các trọng tâm CCHC là: cải cách thể chế; xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, viên chức; xây dựng Chính phủ điện tử, Chính phủ số Để công tác CCHC của TTCP thực sự đi vào chiều sâu, đòi hỏi lãnh đạo TTCP phải quán triệt sâu sắc tới các cục, vụ, đơn vị về mục tiêu, nhiệm vụ CCHC của Chính phủ nói chung và của TTCP nói riêng Đặc biệt, trong Kế hoạch CCHC của TTCP giai đoạn 2021-2030 đã xác định rất cụ thể từng nội dung của CCHC, tiến độ thực hiện, trách nhiệm của các đơn vị trong việc thực hiện Trên cơ sở đó, TTCP cần xây dựng kế hoạch CCHC hàng năm và triển khai thực hiện nghiêm túc, thực chất, tránh tình trạng chậm trễ hoặc bỏ sót nhiệm vụ, tránh tình trạng chiếu lệ, hình thức - đó là yêu cầu đặt ra trong tác CCHC thời gian tới của TTCP
Bài viết tập trung vào việc khắc phục những tồn tại, hạn chế trong triển khai Chương trình tổng thể CCHC nhà nước giai đoạn 2016-2020 (Nghị quyết số 30c/NQ-CP), đồng thời khẳng định vai trò quan trọng, đột phá của công tác CCHC trong tổ chức và hoạt động của Tòa án nhân dân.
Công tác cải cách hành chính (CCHC) tại TTCP đã đạt được những thành tựu nhất định nhưng vẫn tồn tại hạn chế Để nâng cao hiệu quả CCHC trong thời gian tới, TTCP cần khắc phục những hạn chế, giải quyết khó khăn, vướng mắc và quyết tâm thực hiện nhiệm vụ CCHC Với quyết tâm chính trị cao của lãnh đạo TTCP, CCHC đóng vai trò quan trọng, tác động trực tiếp đến hiệu quả công tác của TTCP.
Bài viết tập trung vào việc tăng cường sự gắn kết trong công tác CCHC giữa các cục, vụ, đơn vị, đồng thời nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu và cá nhân trong việc triển khai nhiệm vụ cải cách hành chính Mục tiêu là nâng cao chất lượng và hiệu quả của CCHC nhằm phục vụ cho mục tiêu thực hiện nhiệm vụ của TTCP.
Một số giải pháp đẩy mạnh cải cách hành chính tại Thanh tra Chính phủ
cơ quan, do đó việc xác định rõ trách nhiệm của cá nhân trong việc thực hiện có ý nghĩa rất quan trọng trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị chung
3.2 Một số giải pháp đẩy mạnh cải cách hành chính ở Thanh tra Chính phủ trong thời gian tới 2024-2030
3.2.1 Phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu và Ban Chỉ đạo cải cách hành chính
- Nâng cao vai trò người đứng đầu trong lãnh đạo, điều hành CCHC Điều kiện quan trọng đảm bảo sự thành công của CCHC là quyết tâm chính trị của lãnh đạo TTCP và lãnh đạo các cục, vụ, đơn vị Do đó, để công tác CCHC được thực hiện một cách nghiêm túc, nề nếp, đòi hỏi sự chỉ đạo quyết liệt của Lãnh đạo TTCP, sự vào cuộc của tất cả Thủ trưởng các cục, vụ, đơn vị
Để đảm bảo hiệu quả thực hiện CCHC, cần đưa nội dung kế hoạch và các hoạt động CCHC vào các cuộc họp giao ban hàng tháng của lãnh đạo cơ quan với thủ trưởng các đơn vị Điều này giúp lãnh đạo TTCP nắm bắt tiến độ, chỉ đạo kịp thời và thúc đẩy thủ trưởng các cục, vụ, đơn vị thường xuyên kiểm tra, đôn đốc công chức, viên chức Kịp thời giải quyết vướng mắc, khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ CCHC đồng thời kiểm tra, giám sát việc thực hiện công vụ, nhắc nhở, uốn nắn những hành vi lệch lạc và khuyến khích, động viên, tạo động lực cho mỗi công chức, viên chức hoàn thành nhiệm vụ.
- Phát huy vai trò của Ban Chỉ đạo CCHC TTCP, các thành viên Ban Chỉ đạo, Thủ trưởng các đơn vị tiếp tục tham mưu, chỉ đạo triển khai một cách mạnh mẽ, quyết liệt, đồng bộ công tác CCHC tại TTCP, cục, vụ, đơn vị mình theo Kế hoạch hoạt động năm
Năm 2024, Ban Chỉ đạo xác định công tác cải cách hành chính là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, đồng thời là tiêu chí đánh giá cán bộ Ban Chỉ đạo tăng cường công tác kiểm tra CCHC theo Kế hoạch kiểm tra năm 2024, đẩy mạnh thanh tra công vụ nhằm nâng cao kỷ luật, kỷ cương, vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan hành chính các cấp.
Để thúc đẩy cải cách hành chính công (CCHC), đặc biệt là cải cách thủ tục hành chính (TTHC) gắn với chuyển đổi số, phục vụ người dân và doanh nghiệp, lãnh đạo TTCP, thủ trưởng các cục, vụ, đơn vị cần chủ động ban hành hoặc đề xuất các văn bản quy phạm pháp luật phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của mình.
Tuyên truyền, quán triệt sâu rộng về CCHC đối với toàn thể CBCC, viên chức của TTCP là nhiệm vụ trọng tâm Nhận thức của cán bộ, công chức, viên chức về CCHC có ý nghĩa quyết định đến hiệu quả hoạt động của cơ quan Việc này chi phối hành động cụ thể trong CCHC, do đó, phải coi trọng công tác tuyên truyền, quán triệt chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước về CCHC.
Nội dung thông tin, tuyên truyền về CCHC trong giai đoạn tiếp theo của TTCP tập trung vào các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về CCHC Bên cạnh đó, cần tuyên truyền về vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, đoàn thể, người đứng đầu TTCP, các cục, vụ, đơn vị, người đứng đầu các đoàn thể đối với việc triển khai thực hiện nhiệm vụ CCHC.
Tuyên truyền, phổ biến sâu rộng về tầm quan trọng, ý nghĩa, mục tiêu và tác động của CCHC đến hoạt động của cơ quan TTCP; tình hình triển khai, kết quả đạt được và những tồn tại, hạn chế trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ CCHC của các cục, vụ, đơn vị; các mô hình, cơ chế đang được triển khai thí điểm, các điển hình tốt, các sáng kiến, điển hình trong CCHC ở TTCP
- Về hình thức tuyên truyền: Thông qua hình thức tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng, quán triệt nội dung, kế hoạch thực hiện nhiệm vụ CCHC nhà nước cho đội ngũ CBCC, viên chức; lồng ghép nội dung CCHC trong các hội nghị tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, các cuộc họp, hội nghị quán triệt trong toàn cơ quan, hội nghị quán triệt trong toàn đơn vị, hội thảo chuyên đề, gửi văn bản đến từng đơn vị… góp phần nâng cao nhận thức của CBCC, viên chức, người lao động về công tác CCHH Hiệu quả của công tác tuyên truyền về CCHC sẽ góp phần nâng cao nhận thức, quán triệt sâu rộng đến CBCC, viên chức, người lao động và cũng góp phần nâng cao nhận thức, hiểu biết về các nội dung CCHC, sự cần thiết phải thực hiện CCHC và phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp đẩy mạnh CCHC Thường xuyên kịp thời cập nhật, rà soát, niêm yết công khai, đầy đủ các TTHC thuộc thẩm quyền giải quyết của TTCP tại Bộ phận hành chính Văn phòng TTCP và trên trang thông tin điện tử của TTCP Qua công tác tuyên truyền, nhận thức của CBCC sẽ có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần thực hiện hiệu quả công tác CCHC
Để nâng cao chất lượng công tác thông tin, tuyên truyền về cải cách hành chính (CCHC) tại Thanh tra Chính phủ (TTCP), cần tập trung vào việc kiện toàn đội ngũ cán bộ, viên chức làm công tác này, nâng cao kiến thức và năng lực cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên Cụ thể, TTCP cần xây dựng tài liệu tập huấn và tổ chức các lớp tập huấn về CCHC, định kỳ tổ chức các hội nghị trao đổi thông tin với các cơ quan thông tấn, báo chí nhằm nâng cao kỹ năng cho đội ngũ phóng viên Đồng thời, cần cải thiện và nâng cao chất lượng công tác thông tin, tuyên truyền CCHC trên các kênh truyền thông của TTCP như website, báo, tạp chí, bản tin.
3.2.2 Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, nhất là công chức chuyên trách cải cách hành chính của Thanh tra Chính phủ Để nâng cao chất lượng đội ngũ công chức chuyên trách CCHC của TTCP cần triển khai các giải pháp sau:
Nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC, viên chức với chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, đạo đức cách mạng, tuân thủ các phẩm chất cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư Hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn chức danh, vị trí việc làm, tiêu chuẩn nghiệp vụ và tiêu chí đánh giá CBCC, viên chức, lấy kết quả thực hiện nhiệm vụ và sự hài lòng của người dân làm trọng tâm Nâng cao chất lượng phục vụ người dân, loại bỏ những CBCC, viên chức không hoàn thành nhiệm vụ, vi phạm pháp luật, kỷ luật, đạo đức công vụ và không còn uy tín.
- Đổi mới nội dung và chương trình đào tạo, bồi dưỡng công chức thanh tra, chú trọng nâng cao chất lượng đào tạo và kỹ năng nghiệp vụ Tạo điều kiện cho CBCC, VC học hỏi và trao đổi kinh nghiệm thực tế, nhằm bổ sung những thiếu sót về kinh nghiệm và kiến thức Tổ chức các hội nghị, hội thảo, và tập huấn chuyên sâu về kỹ năng thanh tra trong từng lĩnh vực, nơi các chuyên gia có thể chia sẻ kinh nghiệm và kiến thức với đồng nghiệp
- Đặc biệt chú trọng đến việc giáo dục, đào tạo, và bồi dưỡng để nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, và trình độ chuyên môn của cán bộ thanh tra Theo lời dạy của Bác Hồ, “cán bộ thanh tra phải học tập, học cái hay, tránh cái dở, trau dồi đạo đức cách mạng, nâng cao trình độ lý luận và chuyên môn để làm việc tốt” Đồng thời, cần tạo ra đột phá trong tư duy tổ chức cán bộ, thực hiện đánh giá, sử dụng, và quy hoạch cán bộ một cách hợp lý để thu hút những người đủ đức, đủ tài, góp phần xây dựng một đội ngũ công chức thanh tra chất lượng
Lộ trình thực hiện
Chính phủ hiện nay đặt mục tiêu xây dựng chính phủ kiến tạo, liêm chính, phục vụ, trong đó CCHC đóng vai trò quan trọng TTCP đã chú trọng CCHC, đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ quan CCHC tại TTCP được triển khai nghiêm túc và ngày càng đi vào nề nếp, với công tác xây dựng thể chế bám sát pháp luật ngành Thanh tra Cải cách TTHC được TTCP rà soát, công bố kịp thời, giúp công dân dễ dàng tìm hiểu, thực hiện quyền lợi Bộ máy TTCP được tinh gọn, hiệu quả, hạn chế chồng chéo Đội ngũ cán bộ được nâng cao năng lực, quản lý tài chính công và hiện đại hóa hoạt động quản lý hành chính cũng được tăng cường.
CCHC của TTCP hiện vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập, thể hiện ở tiến độ xây dựng văn bản pháp luật chậm, nội dung thiếu tính khả thi, công tác rà soát TTHC chưa kịp thời, và bất cập trong tổ chức cán bộ Quản lý tài chính công còn dựa trên phân bổ bình quân, lãng phí tài sản Ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động chỉ đạo, điều hành còn thấp Để đẩy mạnh CCHC, cần tập trung nguồn lực cải cách thể chế, kiện toàn tổ chức pháp chế, cải cách TTHC, và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin.