Tích Hợp Tri Thức Văn Học Để Phát Triển Năng Lực Của Học Sinh Trong Dạy Học Bài 13 “ Đại Việt Thời Trần 1266-1400” Lịch Sử Lớp 7 Ở Trường Thcs.pdf

Do vậy, Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đôi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo nêu rõ “ Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp đạy và học theo hướng hiện đại; phát huy

DAI HOC DA NANG TRUONG DAI HOC SU PHAM

KHOA LICH SU

Dé tai: TICH HOP TRI THUC VAN HOC DE PHAT TRIEN NANG LUC CUA HOC SINH TRONG DẠY HỌC BÀI 13 “ ĐẠI VIET THOI TRAN 1266-1400” LICH

SỬ LỚP 7 Ở TRƯỜNG THCS

Sinh viên thực hiện: Hoàng Thị Thanh Hà

Dinh Hoang Xuân Mai Lớp: 2ISLD

Người hướng dẫn: Đặng Thị Thùy Dương

Đà Nẵng, ngày 6 tháng 6 năm 2023

Muc luc

A MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU ¿ 62-521 E121 11 113 1111 11H HH Hàn Hà HH Hà ĐH HH kế Hà ray 6 5 NHIEM VU NGHIEN CU Unisscsssssccsssssssssssssessesssssvesssssssvesvesssssvssvesssssvssssssssvssvssseveesssesssssevseys 7

6.1 Phương pháp luận nghiên cứu của đỀ (ÀÌ: ác cà LH nh ng nen 7 6.2 Phương pháp nghiên cứu cụ (Ế: ác th ng HH kg khay 7

DANH MUC CAC TU VIET TAT Lich str: Ls

Giáo viên: gv

Trung học cơ sở: THCS

Học sinh: Hs

Tích hợp tri thức văn học: THTYTVH

DANH MUC CAC BANG DANH MUC CAC HINH THONG TIN KET QUA NGHIEN CUU

— MỞ DAU

1 LY DO CHON DE TAI

Như nhà thơ Gamzatov đã từng viết “ Nếu như anh bắn vào quá khứ bằng súng lục, tương lai sẽ bắn anh bằng đại bác” Quả đúng là như vậy quá khử đã đi qua nhưng vẫn sông mãi với thời gian, một quá khứ hào hùng hay rất đỗi đau thương chúng ta không thê phủ nhận những giá trị, ý nghĩa mà nó đem lại Từ đó ta thấy được rằng Lịch sử đóng một vai trò hết sức quan trọng Tuy nhiên, trên thực tế nền

giáo dục nước ta hiện nay chất lượng dạy học của môn Ls chưa cao Một trong

những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này phải kế đến như chậm đôi mới phương pháp dạy học Do vậy, Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đôi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo nêu rõ “ Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp đạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc”

Chúng ta có thể thấy rằng việc dạy học lịch sử là quá trình giúp học sinh tìm hiểu những gì đã diễn ra trong quá khứ Mục tiêu của môn Ls chính là việc giúp cho học sinh hiểu biết rõ về quá khứ cũng như rút ra được những bài học trong quá khứ để

vận dụng vào cuộc sống hiện tại và tương lai

Như chúng ta đã biết, xu thế phát triển của khoa học hiện nay là vừa tiếp tục phân hóa sâu vừa tích hợp liên môn ngày càng rộng rãi và chặt chẽ Bởi khối lượng tri thức khoa học thành tựu đang tăng nhanh mà thời gian học tập trong nhà trường lại có hạn không đủ thời gian đề giảng dạy truyền đạt Vì vậy việc dạy học theo hướng tích hợp đang là xu hướng của ngày nay Đặc biệt việc dạy môn học tích hợp trong

nhà trường sẽ giảm sô lượng môn học, sô đâu sách giáo khoa,

Ngày nay, dưới sự phát triển của khoa học kỹ thuật thì vai trò môn Ls trong các

trường học đang dần bị mai một đi bởi các môn khoa học tự nhiên khác Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng như vậy là do họ quan niệm môn Ls thật sự không quan trọng, cần thiết mà no chi la một học phụ Trên thực tế, theo số liệu

thống kê những năm gần đây chất lượng thi vào đại học bằng khối C đã giảm đi

4

đáng kê Các điểm số cao trong môn học này ngày càng it, thậm chí những con số điểm liệt trong môn học này lại càng có xu thế gia tăng hơn Đứng trước tình cảnh đó chúng ta cần làm thế nào đề nâng cao chất lượng giảng dạy môn Ls này hơn? Làm cách nào đề giúp học sinh dễ dàng ghi nhớ các sự kiện Ls?

Dac thu cua mon Ls la các em phải tiếp cận với nhiều mốc lịch sử, sự kiện, các vị anh hùng Nhận thấy rằng lịch sử là một bộ môn với những sự kiện vốn đã khô khan Đặc biệt là những bài, những chương viết về các trận đánh có rất nhiều những con số về ngày, tháng, năm xảy ra hay những số liệu về các thành tựu đã đạt được

trên các lĩnh vực Khi học lịch sử yêu cầu học sinh cần phải nhớ sự kiện và hiểu

được nội dung bài học một cách chính xác và đầy đủ Chính vì vậy môn Ls khó gây được sự hứng thú, hào hứng cho học sinh, làm cho học sinh luôn cảm thay nang nề,

nhàm chán trong mỗi tiết học Không chỉ vậy, trên thực tẾ ta thay được lịch sử là môn học có kiến thức liên

môn Trong việc dạy học liên môn được xem là một trong những phương pháp thu hút sự chú ý của học sinh vào nội dung bài học lịch sử thông qua đó sẽ giúp học

sinh nam vững hơn những kiến thức Ls Điều đó được thể hiện ở mỗi quan hệ tác động qua lại mật thiết và bổ sung cho nhau đặc biệt là mỗi quan hệ giữa Ls và văn

học Chúng ta có thê thấy rằng, tài liệu văn học nói chung và thơ văn nói riêng ở

nước ta đều thê hiện rõ nội dung lịch sử rất sâu sắc, nó không chỉ có giá trị như

những tài liệu lịch sử, mà còn phản ánh được bản chất của từng sự kiện lịch sử cụ thể

Thông qua việc tích hợp trị thức văn học vào dạy học học sinh sẽ có cơ hội tiếp cận

những tác phẩm nghệ thuật, văn chương và sử phẩm có giá trị lịch sử cao Việc THTTVH vào dạy học còn giúp học sinh rèn luyện kỹ năng đọc hiểu, phân tích và suy ngẫm văn học Hs sẽ phát triển khả năng đọc viết tốt hơn ngoài ra còn giúp Hs phát triển sự sáng tạo và khả năng thấm định giá tri nghệ thuật của các tác phẩm

văn học

Việc khôi phục lại bức tranh hào hùng quá khứ một cách sinh động, nội dung truyền đạt và phương pháp của giáo viên là yếu tố hết sức cần thiết Đặc biệt trong

những bài giảng lịch sử cần phải sử dụng nhiều phương pháp đôi mới trong dạy học Trong đó sử dụng các câu chuyện và các tài liệu văn thơ là một trong những phương pháp vô cùng hiệu quả đề nâng cao chất lượng bài giảng Thông qua những câu chuyện lịch sử, những tài liệu thơ văn sinh động có liên quan đến nhân vật, địa

danh hay sự kiện sẽ có tác động đến học sinh hứng thú hơn Việc vận dụng một cách hop ly kiến thức văn học vào day hoc Ls sé lam cho tiết học trở nên sinh động,

hấp dẫn hơn, lôi cuỗn học sinh vào bài giảng Bên cạnh đó để giúp học sinh thích

thu, tìm tòi, chủ động, tích cực hơn việc học tập

3 ĐÓI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU

Như chúng ta có thê thấy, tên đề tài đã nói lên đối tượng, phạm vi nghiên cứu đề tài sáng kiến kinh nghiệm Đó là phương pháp sử dụng việc tích hợp tri thức văn học đề

phát triển năng lực học sinh trong dạy học Lịch sử

4 MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU

Nhằm tạo cho học sinh khơi gợi được sự hứng thú, chủ động trong học tập môn Ls đạt kết quả cao Chủ động nắm vững các tri thức khoa học Ls Không chỉ có

vậy, mục đích nghiên cứu còn được thể hiện qua việc khôi phục bức tranh quá

khứ một cách chính xác đồng thời qua đó thê hệ trẻ tự hào về truyền thống dân tộc Trên cơ sở khẳng định vai trò ý nghĩa của việc tích hợp tri thức văn học đề tài xác định nội dung lịch sử Việt Nam Từ đó đề xuất các hình thức, biện pháp tích hợp tri thức văn học đồng thời góp phần nâng cao chất lượng dạy học bộ

môn

5 NHIEM VU NGHIEN CUU

6.1,

6.2 Đề đạt được mục tiêu trên, đề tài phải tiền hành các nhiệm vụ cụ thê sau:

Điều tra xã hội học để phát hiện thực trạng van đề đạy học theo hướng tích hợp tri thức văn học của học sinh

Xác định nội dung kiến thức phần LSVN giai đoạn 1266- 1400 có ưu thế đề tiền hành dạy học theo hướng tích hợp tri thức văn học cho học sinh

Nghiên cứu lý luận, khảo sát thực tiễn day hoc trên cơ sở đó có các đề

xuất các con đường biện pháp sư phạm phát triển các năng lực của học sinh thông việc tích hợp trong dạy học Ls có hiệu quả

Tiến hành thực nghiệm sư phạm để kiêm định tính khả thi của đề tài PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Trong quá trình dạy học, giáo viên cần tìm hiểu rõ thực trạng ngày nay của học

sinh khi học môn Ls, khảo sát kiến thức Ls của học sinh thông các bài kiểm tra

đánh giá Từ đó nắm bắt được hiện trạng ngày nay đề đưa ra có biện pháp khắc

phục Trong các tiết học gv cần lựa chọn một số các câu chuyện hay văn thơ sao

cho phù hợp với nội dung bài học Ls Từ đó nhằm khơi gợi sự hứng thú trong học tập cho học sinh, giúp học sinh ghi nhớ tốt những sự kiện Ls, những nhân

vật mộc thời gian qua đó hiệu rõ hơn về bản chât của các sự kiện hiện tượng La

Trên cơ sở đó giáo dục bồi dưỡng cho học sinh những tư tưởng, tình cảm đúng

z

đăn Phương pháp luận nghiên cứu của đề tài:

Là lý luận của chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối chính sách của Đảng về giáo dục và giáo dục Ls

Phương pháp nghiên cứu cụ thể: Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Điền thực tiễn thông qua phiếu khảo sát Gv và Học sinh về vẫn đề tích hợp tri thức văn học trong

quá trình dạy học Ls ở bậc THCS để tìm hiểu thực trạng và rút ra nguyên

nhân của thành công và hạn chế của vẫn để nghiên cứu Nghiên cứu lý thuyết:

+ Nghiên cứu tài liệu giáo dục học, tâm lý học, lý luận dạy học nói chung để xác định cơ sở lý luận của van dé nghiên cửu

+ Nghiên cứu tài liệu về giáo dục Ls để xác định các nguyên tắc, biện pháp

sư phạm để THTTVH cho Hs trong dạy học Ls ở bậc THCS có hiệu quả

+ Nghiên cứu nội dung chương trình sách giáo khoa phần Ls Việt Nam ( 1266-1400) ở trường THCS đề xác định những nội dung có thể THTTVH cho Hs

- Phương pháp tham gia chuyên vấn: Tham vấn chuyên gia để nêu giả thuyết khoa học của đề tài và xác định các biện pháp sư phạm đề kiêm

định giả thuyết khoa học của đề tài

+ Sử dụng phương pháp thông kê toán học đề xử lý số liệu điều tra xã hội

khoa học cũng như số liệu đo kết quả thực nghiệm sư phạm

+ Tiến hành thực nghiệm sư phạm đề kiêm định tính khả thi của đề tài (dé

kiểm định tính khả thi của đề tài theo nguyên tắc từ điểm suy ra diện)

7 GIA THUYET KHOA HOC CUA DE TAI

Tuân thủ các nguyên tắc, biện pháp sư phạm dạy học Ls theo hướng THTTVH cho Hs( minh họa qua dạy học Ls phần Ls Việt Nam giai đoạn 1266-14000) do đề tài đề xuất thì sẽ nâng cao hiệu quả việc phát triển các năng lực cần thiết của người học trong học tập Ls ở trường THCS đảm bảo chất lượng giáo dục học

tập môn Ls

8 DONG GOP CUA DE TAI

Đề tài nghiên cứu thành công sẽ có những đóng góp về cơ sở lý luận và thực tiễn:

- - Điều tra xã hội học để phát hiện thực trạng việc dạy học theo hướng tô

chức THTTVH cho Hs trong day hoc Ls 6 trường THCS - Xác định nội dung kiến thức Ls trong sách giáo khoa có ưu thế trong

việc tô chức

NOI DUNG

CO SO LY LUAN VA THUC TIEN CUA VIEC TICH HOP TRI THUC VAN HOC DE PHAT TRIEN NANG LUC CUA HOC SINH TRONG DAY HOC 1.1 Cơ sở lý luận

1.11 Cúc khải niệm lién quan 1.1.2 Vai trò và ý nghĩa của việc tích hợp trì thức văn học để phát triển năng lực

của học sinh trong dạy học 1.1.3 Ban chất và quy trình THTTVH trong dạy học Ls

2.1 Cơ sở thực tiễn

2.11 Mục đích điều tra 2.1.2 Đối tượng, phạm vi điều tra 2.13 Phương pháp điều tra 2.14 Nội dung điều tra 2.15 Xứ lý hết quả điều tra và rút ra kết luận về thực trạng về vẫn đề tich hop tri

thức văn học để phát triển năng lực của học sinh trong day học ở trường THCS

24.5.1 Thuận lợi 2.1.5.2 Khó khăn 2.1.5.3 Thực trạng van dé

CHUONG 2 NOI DUNG BÀI 13 “ ĐẠI VIET THOI TRAN 1266-1400” LICH SU LOP 70 TRUONG THCS CAN KHAI THAC DE TICH HOP TRI THUC VAN HOC DE

PHAT TRIEN NANG LUC CUA HOC SINH TRONG DAY HOC 2.1 Vị trí, mục tiêu, nội dung cơ bản của chương trình Lịch sử Việt Nam trong bài 13 “ Đại Việt thời Trần 1266-1400”

2411 Vi trí 2.1.2 Muc tiéu 2.13 Nội dung cơ bản

CHUONG 3 PHƯƠNG PHÁP TÍCH HỢP TRI THỨC VĂN HỌC HỌC CHO SINH TRONG

DẠY HỌC BÀI 13 DAI VIET THOI TRAN 1266-1400 LS LOP 7 0 TRUONG

TRUNG HOC CO SO 3.1 Nguyên tắc tích hợp tri thức văn học sinh trong dạy học bài 13 Đại Việt thời Trần 1266-1400 Ls lớp 7 ở trường Trung học cơ sở

3.1.1 Tích hợp tri thức văn học cho học sinh trong dạy học bài 13 Dai Việt thời Trần 1266-1400 Ls lớp 7 ở trường Trung học cơ sở

3.1.2 Phải dâm báo được mục tiéu noi dung mon lịch sử 3.1.3 Tích hợp tri thứ văn học tạo hưng thủ cho học sinh 3.1.4 Phải đảm bảo phát triển năng lực học sinh 3.2 Biện pháp tích hợp tri thức văn học cho học sinh trong dạy học bài 13 “ Đại Việt thời Trần 1266-1400” Lịch sử lớp 7 ở trường THCS

11

KET LUAN TAI LIEU THAM KHAO

PHU LUC

12