đề tài nét đẹp văn hóa của lễ hội ném cam ở ý

Với tiền đề đó, nước Ý được thế giới biết đến với rất nhiều lễ hội điển hình như: Lễ hội hóa trang, lễ hội đua thuyền, lễ hội đón rắn, … Tuy nhiên một lễ hội rất đặc trưng và diễn ra gần

ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP HỒ CHÍ MINH

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN TP HỒ CHÍ MINH

KHOA VĂN HÓA HỌC

********

TIỂU LUẬN CUỐI KỲ

ĐỀ TÀI: NÉT ĐẸP VĂN HÓA CỦA LỄ HỘI NÉM CAM Ở Ý

Môn: Phong tục lễ hội

Giảng viên: T Bạch Thị Thu Hiền hS

Họ và tên sinh viên: Văn Nguyễn Thủy Triều

MSSV: 2156140168

Lớp: K15.2

Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 5 năm 2023

Ụ Ụ

1 Dẫn nhập

Lí do chọn đề tài

Đất nước Italia là một quốc gia lớn mạnh về văn hóa cũng như bề dày lịch

sử Đất nước này có số dân đông thứ 4 Châu Âu và là điểm đến hấp dẫn thu hút nhiều du khách đến ghé thăm Nước Ý được biết đến với những vùng nông thôn yên bình, giản dị mà xinh đẹp và những chai rượu vang hảo hạng Italia phần lớn một bán đảo nằm trên biển Địa Trung Hải, giáp với nước Pháp, Thụy Sĩ, Áo và Slovenia Bởi Ý có hình dáng chiếc ủng nên hay được gọi bằng cái tên “Đất nước hình chiếc ủng” Đồng thời tại đây cũng có nhiều bờ biển đẹp, hồ núi nên là một trong những quốc gia xinh đẹp nhất thế giới Từ rất nhiều năm về trước, Ý là nơi chứa đựng nền văn hóa ưu việt như Etrusca và La Mã Trong quá trình phát triển, nơi đây còn là khởi đầu cho thời kì Phục Hưng có giá trị vô cùng to lớn cho lịch

sử nhân loại Thủ đô Roma của Italia từng là tâm điểm của nền Văn minh phương Tây và là trung tâm của Giáo hội Công giáo La Mã Ngoài ra, Italia cũng là nơi đặt những bước chân đầu tiên cho văn hóa phương Tây với nhiều di sản được UNESCO công nhận Với tiền đề đó, nước Ý được thế giới biết đến với rất nhiều

lễ hội điển hình như: Lễ hội hóa trang, lễ hội đua thuyền, lễ hội đón rắn, … Tuy nhiên một lễ hội rất đặc trưng và diễn ra gần như lớn nhất ở Ý đó là “Lễ hội ném cam”

Mục đích nghiên cứu

Bài tiểu luận nhằm mục đích tìm hiểu về lễ hội ném cam dưới góc nhìn văn hóa Từ đó, rút ra những giá trị tốt đẹp mà lễ hội đem lại cho người dân nước

Ý và cũng như truyền bá nét văn hóa đóđếntoàn thế giới

Phạm vi nghiên cứu

Lễ hội ném cam ở Ý

Đối tượng nghiên cứu

Nghiên cứu về những nét đặc sắc của lễ hội, ý nghĩa của nó đối với người dân nước Ý

2 Nội dung

Lịch sử ra đời

Mặc dù nguồn gốc của lễ hội không thực sự rõ ràng, tuy nhiên hầu hết người dân nơi đây đều biết đến câu chuyện xảy ra từ thế kỷ 19 về một tên bá tước hung bạo Hắn ta đã cố gắng chiếm đoạt cô con gái của một ông chủ cối xay tên

là Violetta ngay trong đêm đám cưới của cô, nhưng cuối cùng hắn lại bị chính cô gái chuốc rượu say và chặt đầu Sau cái chết của tên bá tước hung bạo, người dân thị trấn Ivrea đã nổi dậy, xông vào cung điện của hắn Và ngày nay, lễ hội ném cam thường niên với tên gọi “Trận chiến với những trái cam”

Oranges) được coi là để tái hiện cuộc nổi dậy này

Để tăng tính xác thực cho sự kiện, một cô gái trẻ sẽ được chọn lựa để đại diện cho Violetta, người đã giết chết tên bá tước, và các đội sẽ được phân chia thành đội hoàng gia và thường dân Sau ba ngày của “cuộc tàn sát”, một trong số những tướng lĩnh của các đội sẽ kết thúc cuộc chiến với những trái cam điên rồ

2.2 Thời gian diễn ra

“Trận chiến cam” là lễ hội được tổ chức vào tháng 2 hàng năm tại thành phố Ivrea (miền bắc Italy) Người chơi sẽ nhóm lại thành nhiều đội và ném cam vào các đội đối thủ Đây được xem là lễ hội ném thức ăn lớn nhất tại Italy Khác với nhiều lễ hội cà chua nổi tiếng khác trên thế giới, "trận chiến" của người dân Ivrea sử dụng vũ khí là vũ khí là cam

Hình ảnh cam bị ném và dẫm nát trên đường phố Ivrea Nguồn: https://images.app.goo.gl/4ytfSX8tXYwUXMebA

Địa điểm

Lễ hội diễn ra tại Ivrea, một thị trấn nhỏ bé và xinh xắn tọa lạc dưới chân dãy núi Alps, phía bắc Turin, Italia Thị trấn này từng là thủ phủ của đế chế La

Mã cổ đại Ngày nay, Ivrea thường được biết đến với lễ hội ném cam đặc biệt

Bản đồ thành phố Ivrea, nước Ý Nguồn: https://images.app.goo.gl/f4BaWNrGYrVetEvf6

Trang phục

Ấn tượng về lễ hội càng trở nên sắc nét hơn bởi vô vàn chiếc mũ màu đỏ khắp mọi nơi Violetta và đám đông đội mũ dài màu đỏ tươi là biểu tượng của sự

tự do Vì vậy, người tham gia lễ hội không bị ném cam vào người khi đội chiếc

mũ màu đỏ đó người dân ea lại khoác lên mình những trang phục thời trung

cổ để tham gia vào một cuộc chiến Những người tham gia lễ hội trong các trang phục truyền thống sẽ được chia làm hai đội

Trang phục ca rô đen trắng khi tham gia lễ hội Nguồn: https://images.app.goo.gl/AXfj3t7HK8BTw99q6

Áo giáp sắt khi tham gia lễ hội Nguồn: https://images.app.goo.gl/hhbCx7FzQDGoycEW8

Những người đứng dưới đường trong trang phục ca rô đen trắng sẽ đại diện cho tầng lớp nông dân; còn những người đứng trên xe ngựa, với trang phục kiểu hiệp

sĩ, sẽ đóng vai tầng lớp quý tộ c.Dẫu vậy, họ vẫn khó có thể tránh khỏi những trái cam, dù không bị ném trực tiếp Thế nhưng để thực sự tham gia vào lễ hội và vui hết mình, người chơi cần phải bỏ mũ và nhảy vào vùng chiến Họ có thể đóng vai giới quý tộc, đại điện cho những kẻ hung bạo ngồi trên những chiếc xe tải, đụng

độ với người dân địa phương cũng như du khách của thành phố có từ ời Trung th

cổ này Tuy nhiên do những quả cam tương đối cứng nên khi tham gia lễ hội cần phải mặc đồ bảo hộ để tránh sát thương

trình diễn ra

Và để tăng tính xác thực cho sự kiện đặc trưng này, một cô gái trẻ sẽ được chọn lựa để đại diện cho Violetta, người đã giết chết tên bá tước, và các đội sẽ được phân chia thành đội hoàng gia và thường dân Từ đó bắt đầu “cuộc chiến” rong suốt thời gian diễn ra lễ hội, người tham gia chìm đắm trong hương

vị những trái cam chín đỏ trong hàng ngàn thùng gỗ pha lẫn mùi rượu vang đỏ

“Vin brulé” hăng hăng Hàng năm, khoảng 500 tấn cam được vận chuyển từ Sicily đến Ivrea để cung cấp vũ khí cho những người tham gia lễ hội

Mọi người đi san sát bên nhau đổ về mọi hướng Người chơi hội cũng có thể cưỡi ngựa lội trên thảm cam có khi dày đến hơn 20cm Tiếng ngựa phi nước kiệu kéo theo các chiến binh của tên bạo chúa đội mũ và mặc áo giáp sắt, tiếng

hô hào của những người nổidậy và cả tiếng hò reo khi ông chủ cối xay trên xe ngựa chạy ngang qua tung hoa mimosa màu vàng và kẹo vào đám đông

Hình ảnh hai chú ngựa cùng đoàn người tham gia lễ hội Nguồn:

Khác với lễ hội ném cà chua La Tomatina, lễ hội này lại mang một ý nghĩa riêng biệt Cam cũng là một loại đạn “khó nhằn” hơn so với cà chua, vì vậy những vết bầm tím là không thể tránh khỏi trong lễ hội này Như đã được ghi nhận tại lễ

hội thường xuyên xảy ra các vụ ấn thương, tuy nhiên để đảm bảo sự an toàn của lễ hội, các lều sơ cứu cũng đã được bố trí khắp mọi nơi

Hình ảnh cam được đem đến tổ chức lễ hội Nguồn:

Mọi người cùng nhau hòa vào không khí lễ hội Dù là một lễ hội vui vẻ, “ Trận chiến cam” thường kéo theo ít nhiều bạo lực khi người chơi lỡ tay hoặc quá nặng Như đã ghi nhận là các vụ chấn thương diễn ra thường xuyên, tuy nhiên

đã có các lều sơ cứu được bố trí để đảm bảo sự an toàn cho người tham gia lễ hội Mỗi năm, vào những ngày trước ngày Thứ Ba Béo (Fat Tuesday), hay còn gọi là Mardi Gras, người dân thị trấn Ivrea sẽ khoác lên mình những bộ trang phục thời trung cổ và phân chia thành 9 đội khác nhau để tham gia vào một trận chiến cam

vô cùng náo nhiệt và độc đáo diễn ra suốt 3 ngày liên tiếp

Tất cả những người này sẽ xuống đường diễu hành, người đứng dưới đường

sẽ nhắm vào đầu của những người đứng trên xe ngựa để ném cam Cam được chất đầy lên các cỗ xe ngựa và bày sẵn trên đường đi của đoàn diễu hành để hai bên

có thể ném vào nhau Trải qua ba ngày “chiến đấu” quyết liệt, người dân ở khu vực cho rằng: “Các đội được chia ra nhưng không thi đấu với nhau, bởi vì tất cả đều là những người bạn của nhau, mọi người cùng ném cam để mang lại niềm vui, và không quan tâm đội mình sẽ thắng hay thua cả.”

Từ ngày 6 tháng 1 tới thứ 3 grasso, ngày cuối của Carnevale, có nhiều ý tưởng làm sống lại những sự kiện quan trọng trong quá khứ một cách vui vẻ, mà khoảnh khắc được mong đợi nhất và sôi động nhất là cuộc chiến bằng những trái cam Có 8 đội tham gia, mỗi đội 200 người, gồm đội Cái chết, Lính đánh thuê,

Át bích, Arduini, Tướng quân, Lam thẫm, Quỷ sứ và Báo đốm Mỗi đội mặc trang phục truyền thống của mình và chiến đấu bằng chiến thuật riêng Ai muốn tham gia phải tự lo phần trang phục và trả phí đăng ký tham dự rất cao, tuy vậy “cuộc chiến" vẫn luôn thu hút được rất nhiều người tham gia

Có 300 xe, trên mỗi xe có 12 aranceri (người ném cam) đeo mặt nạ sắt bảo

vệ Theo truyền thống, các aranceri đi bộ biểu tượng cho dân chúng chống lại quyền lực còn những người trên xe do 4 chú ngựa trắng tốt mã kéo gợi lại hình ảnh vệ sỹ của những tên độc tài đang cố tìm cách dẹp loạn Có cả những người ném cam tự do đứng trên ban công hoặc mái nhà để nhằm chuẩn hơn Những người gan dạ (hay nói đúng hơn là thiếu thận trọng) với nhiều ly rượu kích thích ngấm vào máu sẽ tham chiến với khuôn mặt không được bảo vệ và biết trước một hậu quả dễ dàng hình dung ra

Hình ảnh người bị vùi trong lớp cam Nguồn:

Buổi tối trên đường và các quảng trường vẫn nóng lên mùi những thảm cam nát bét Vào ngày hôm sau, thứ 4 Cenere hay ngày Sám hối, người ta sẽ tưởng nhớ đến Cái chết với lễ rước tang với nhạc đệm bằng sáo và trống, cùng

với những nồi lớn cháo ngô và rượu vang thượng hạng để nâng ly và chúc mừng sức khỏe nhau

3 Giá trị

trị văn hóa

Lễ hội ném cam chẳng những là dịp biểu đạt ý thức đoàn kết, sự kiện truyền thống của Ivrea mà còn nói lên khát vọng vươn đến cuộc sống tự do, mùa màng bội thu,

ấm no hạnh phúc của người dân Đây còn là một trong những nét đặc trưng tạo nên sự độc đáo cho nền văn hóa Italia

Nó là được coi như là một sự kiện quan trọng để nói đến nổi dậy để dành lấy sự sống,quyền tự do của con người, thể hiện qua nhân vật và người tại thành phố Ivrea (miền bắc Italy)

Thế nhưng, đây không phải là cuộc chiến, không phải bạo lực, mà là dịp người ta có thể giải tỏa căng thẳng, bạo lực trong lòng để sống vui vẻ hơn, hạnh phúc hơn

trị kinh tế

Mỗi quốc gia đều có những thế mạnh riêng để phát triển kinh tế, trong đó phong tục lễ hội là những điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch, là điểm đặc trưng của chính quốc gia đó Đó là tiền đề để tạo ra nguồn thu nhập rất lớn cho chính người dân và quốc gia đó

Sau trận dịch Covit 19, Ý là nước chịu ảnh hưởng nặng nề, là nước đứng thứ hai trên thế giới về số lượng nạn nhân nhiễm virut Covit 19 Nhưng hiện tại với nhiều chính sách phòng ngừa dịch bệnh, chính sách phát triển kinh tế, đặc biệt là chính sách mở cửa đón khách du lịch, cùng với nhu cầu du lịch nghỉ dưỡng của người dân trong nước ịch

4 Kết luận

Mỗi quốc gia đều sẽ có những nét đặc trưng của văn hóa lễ hội , phong tục,

đã góp phần làm cho bức tranh văn hóa của thế giới trở nên phong phú, sinh động hơn rất nhiều Lễ hội ném cam cũng là một trong số đó, nó cũng mang một vai trò quan trọng trong việc xây dựng bảo tồn những giá trị truyền thống tốt đẹp đó

Nó còn mang một ý nghĩa khác đó là khát vọng ước muốn cuộc sống tự, do đủ đầy, an yên, thế ới luôn trong trạng thái hòa bình, phồn thịnh Lễ hội như mộgi t cầu nối giúp Ý phát triển kinh tế, quảng bá văn hóa lễ hội đến bạn bè quốc tế Không những vậy, lễ hội ném cam cần được bảo tồn và lưu truyền không chỉ mang đậm tính nhân văn,bản sắc văn hóa mà còn là sợi dây liên kết cộng đồng, từ đó tạo nên một khối đoàn kết vững mạnh, bền chặt

Tài liệu tham khảo

1 Trải nghiệm lễ hội ném cam độc đáo ở Ý, https://airbooking.vn/trai-nghiem- -le hoi-nem-cam-doc-dao-o-italia.html , truy cập ngày 9/5/2023

2 Độc đáo “trận chiến cam” ở Italia, https://toptentravel.com.vn/doc-dao-tran-chien-cam-o-italia.html, truy cập 9/5/2023

3 Lễ hội ném cam lạ ở Italia, kì https://kenh14.vn/le-h -nem-cam-oi ky-la -o-italy-20190305144514011.chn, truy cập 8/5/2023

4 Lễ hội ném cam, https://duhocy.vn/carnevale-ivrea/, truy cập 7/5/2023 Kinh nghiệm du lịch ở Ý, https://dulichkhampha24.com/kinh-nghiem- -lich-du italia.html, truy cập 11/5/2023

5 Italia, phục hồi kinh tế sau địa dịch,

https://special.nhandan.vn/italia_recovery/index.html , truy cập 7/5/2023

6 Khám phá lễ hội ném cam ở Ý, https://vtv.vn/nem-cam.html , truy cập 7/5/2023

7 Italia, ấn tượng lễ hội ném cam, https://baoquocte.vn/italy- -tuong- -hoi-nem-an le cam-ky- -88838.htmlla , truy cập 5/5/2023