chương 2 cnxhkh giảng viên phần 1 trên lớp

• Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là phạm trù cơ bản nhất của CNXHKH• Phát hiện ra smls của gccn là một trong những cống hiến vĩ đại nhất của C.Mác... Đại hội IX của ĐCSVN• Lợi íc

Chương 2:

Sứ mệnh

lịch sử của giai cấp

công nhân

• Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là phạm trù cơ bản nhất của CNXHKH

• Phát hiện ra smls của gccn là một trong

những cống hiến vĩ đại nhất của C.Mác

• Khẳng định smls của gccn là gc duy nhất có khả nănglãnh đạo các tầng lớp ndld bị áp bức, bóc lột trong cuộcđấu tranh từng bước xóa bỏ CNTB và xây dựng thànhcông CNXH là lập trường chính trị của những ngườimác xít chân chính, là ranh giới phân biệt họ với nhữngngười cải lương và những phần tử cơ hội xét lại

Đại hội IX của ĐCSVN

• Lợi ích của giai cấp công nhân thống nhất với lợi ích của toàn dân tộc trong mục tiêu chung là độc lập dân tộc gắn liền với CNXH

• Mục tiêu dân giàu nước mạnh

• Nội dung chủ yếu trong đấu tranh gc hiện nay là thực

hiện thắng lợi CNH,HĐH

Giai cấp công nhân là gì?

Định nghĩa giai cấp công nhân

• Giai cấp công nhân là một tập đoàn xã hội ổn định, hình thành và phát triển cùng với quá trình phát triển của nền công nghiệp hiện đại; là giai cấp đại diện cho lực lược sản xuất tiên tiến; là lực lượng chủ yếu của tiến trình lịch sử quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội; ở các nước TBCN, gc công nhân là những người không có hoặc về cơ bản không có TLSX, làm thuê cho giai cấp tư sản và bị giai cấp tư sản bóc lột giá trị thặng

dư Ở các nước XHCN giai cấp công nhân cùng với ndld làm chủ những tư liệu sx chủ yếu và cùng nhau hợp tác lao động vì lợi ích chung của toàn XH trong đó có lợi ích chính đáng của mình.

Giai cấp công nhân và giai cấp vô sản giống nhau hay

khác nhau?

• C.Mác và Ph.Ăngghen đã sử dụng nhiều thuật ngữ khác nhau để chỉ gc công nhân như:

• Giai cấp vô sản

• Giai cấp vô sản hiện đại

• Giai cấp công nhân hiện đại

• Giai cấp công nhân đại công nghiệp

Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân?

Bài giảng của TS Nguyễn Thị Huyền

Bài giảng của TS Nguyễn Thị Huyền

• Xóa bỏ CNTB, xóa bỏ chế độ người bóc lột người, giải phóng toàn thể nhân loại thoát khỏi mọi chế độ áp bức bóc lột xây dựng XHCSCN văn minh

Những đặc điểm của giai cấp công

nhân?

• Giai cấp công nhân lao động ở đâu?

• Lao động của giai cấp công nhân gắn với nền sx gì?

Bài giảng của TS Nguyễn Thị Huyền

Trên phương diện kinh tế- xã hội

• Thứ nhất:

• Gccn với phương thức lao động công nghiệp trong nền sx TBCN đó là những người trực tiếp hay gián tiếp vận hành các công cụ sx có tính chất công nghiệp ngày càng hiện đại và XH hóa cao.

• Mô tả quá trình pt của gccn C.Mác và Ph.Ăngghen đã chỉ rõ: trong công trường thủ công và trong nghề thủ công, người công nhân sử dụng công cụ của mình còn trong công xưởng thì công nhân phải phục

vụ máy móc

C Mác và Ph.Ăngghen, Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia, HN, 1995, t23, tr.605

• Các ông nhấn mạnh rằng “Các giai cấp khác đều suy vong cùng với sự phát triển của đại công nghiệp còn giai cấp vô sản lại là sản phẩm của bản thân nề đại công nghiệp”

C Mác và Ph.Ăngghen, Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia, HN, 1995, t4, tr.610

• “Công nhân cũng là một phát minh của thời đại mới giống như máy móc vậy”

• “Công nhân Anh là đứa con đầu lòng của nền công nghiệp hiện đại”

C Mác và Ph.Ăngghen, Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia, HN, 1995, t2, tr.11

Trên phương diện kinh tế- xã hội

• Thứ hai: gccn trong quan hệ sxTBCN đó là giai cấp của những

người lao động không sở hữu tlsx chủ yếu của xã hội Họ phải bán sức lao động cho nhà Tb và bị bị chủ TB bóc lộ giá trị thặng dư.

Đối diện với nhà tư bản gccn là những người lao động tự do với nghĩa là tự do bán sức lao động của mình để kiếm sống.

Chính điều này khiến cho giai cấp công nhân trở thành giai cấp đối kháng với gc TS

• Những công nhân ấy buộc phải bán mình để kiếm ăntừng bữa một, là một hàng hóa, tức là một món hàngđem bán như bất cứ món hàng nào khác, vì thế họ phảichịu hết mọi sự may rủi của cạnh tranh, mọi sự lênxuống của thị trường.

C Mác và Ph.Ăngghen, Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia, HN, 1995, t4, tr.605

• Như vậy, đối diện với qhsx TBCN, đặc trưng cơ bản củagccn trong chế độ TBCN theo C.Mác và Ph.Ănghen làgcvs, “gccn làm thuê hiện đại, vì mất các tlsx của bảnthân nên buộc phải bán sức lao động của mình để kiếmsống”.

C Mác và Ph.Ăngghen, Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia, HN, 1995, t4, tr.596

• Mâu thuẫn cơ bản trong ptsx TBCN là mâu thuẫn giữallsx mang tính xã hội hóa càng rộng lớn với qhsxTBCNdựa trên chế độ tư hữu tư bản chủ nghĩa về tư liệu sx.

• Mâu thuẫn cơ bản này thể hiện về mặt xã hội là mâuthuẫn về lợi ích giữa gccn và gcts

• Lao động sống của công nhân là nguồn gốc của giá trịthặng dư và sự giàu có của gcts cũng chủ yếu nhờ vàoviệc bóc lột được ngày càng nhiều hơn giá trị thặng dư.

• Mâu thuẫn đó cho thấy tính chất đối kháng không thểđiều hòa giữa gccn với gcts trong phương thức sx TBCN

và trong chế độ TBCN

• Những đặc điểm chính trị - xã hội của giai cấp công nhân?

Bài giảng của TS Nguyễn Thị Huyền

Gccn t rên phương diện chính trị - xã hội

• Trong chế độ TBCN sự thống trị của gcts, đặc biệt là của bộ phận tư sản đại công nghiệp là điều kiện ban đầu cho sự phát triển gccn

• “Nói chung, sự pt của gcvs công nghệp được quy địnhbởi sự pt của gcts công nghiệp Chỉ có dưới sự thống trịcủa gc này thì sự tồn tại của gcvs công nghiệp mới cóđược một quy mô toàn quốc, khiến nó có thể nâng cuộccách mạng của nó lên thành cuộc CM toàn quốc ”

C Mác và Ph.Ăngghen, Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia, HN, 1995, t7, tr.29

• Nghiên cứu gccn từ phương diện kinh tế - xã hội vàchính trị - xã hội trong CNTB, C.Mác và Ph.Ăngghen đãkhông những đưa lại quan niệm khoa học về giai cấpcông nhân mà còn làm sáng tỏ đặc điểm quan trọng của

nó với tư cách là một gc cách mạng có sứ mệnh lịch sửthế giới

Gccn t rên phương diện chính trị - xã hội

• Đặc điểm nổi bật của giai cấp công nhân là lao động bằngphương thức công nghiệp với đặc trưng công cụ lao động

là máy móc, tạo ra năng suất lao động cao, quá trình laođộng mang tính chất xã hội hóa

Gccn t rên phương diện chính trị - xã hội

• Gccn là sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp, làchủ thể của quá trình sxvc hiện đại Do đó, gccn là đạibiểu cho llsx tiên tiến, cho ptsx tiên tiến, quyết định sựtồn tại và pt của XH hiện đại

Gccn t rên phương diện chính trị - xã hội

• Nền sx đại công nghiệp và phương thức sx tiên tiến đãrèn luyện cho gccn những phâmt chất đặc biệt về tính tổchức, kỷ luật lao động tinh thần hợp tác và tâm lý laođộng công nghiệp

• Gccn là một giai cấp cách mạng và có tinh thần cáchmạng triệt để

Trên phương diện chính trị - xã hội

• 4.Giai cấp công nhân có thinh thần CM triệt để

• 5.Giai cấp công nhân có bản chất quốc tế

• Phân tích 5 đặc điểm chính trị

xã hội của

gccn?

Bài giảng của TS Nguyễn Thị Huyền

• Tại sao lao động của gccn mang tính xã hội hóa cao?

Lao động của giai cấp công nhân mang

tính xã hội hóa cao

• Do yêu cầu của nền sx công nghiệp

• Gccn ld tập trung trong các nhà máy xí

Giai cấp công nhân đại diện cho llsx

• Do nền đại công nghiệp đòi hỏi và rèn

luyện

• Ý thức tổ chức kỷ luật của gc công nhân còn được tôi luyện trong đấu tranh chính trị, tạo sức mạnh cho giai cấp công nhân

có thể giành thắng lợi trong cuộc đấu

tranh chống lại giai cấp tư sản

• Tinh thần CM triệt để của gccn thể hiện ở mục đích CM của họ

• Gccn đấu tranh vừa để giải phóng mình vừa để giải phóng toàn thể nhân loại thoát khỏi mọi chế độ áp bức bóc lột.

Tại sao gccn có bản

chất quốc tế?

Bài giảng của TS Nguyễn Thị Huyền

• Do địa vị kinh tế XH của giai cấp công nhân trên khắp thế giới đều giống nhau

• Dó đó gccn đều có mục tiêu đấu tranh chung

là chống lại áp bức của giai cấp TS chính vì vậy họ phải đoàn kết với nhau

• Mặt khác, GCTS cũng là một lực lượng quốc

tế, để chiến thắng LL này gccn cũng phải có

sự đoàn kết QT

“Vô sản các nước trên thế giới đoàn kết lại”

“Vô sản các nước trên thế giới

và các dân tộc bị áp bức đoàn kết lại”

NỘI DUNG SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN?

1.2 Nội dung và đặc điểm sứ mệnh lịch sử của

giai cấp công nhân

• Nội dung sứ mệnh lịch sử của gccn chính là nhiệm vụ

mà gccn phải thực hiện với tư cách là giai cấp tiênphong, là lực lượng đi đầu trong cuộc cách mạng xáclập HTKT – XH - CSCN

NỘI DUNG

KINH TẾ?

Bài giảng của TS Nguyễn Thị Huyền

• Là nhân tố hàng đầu của llsx xã hội hóa cao, gccn cũng

là đại biểu cho qhsx mới, tiên tiến nhất dựa tên trế độ công hữu về tlsx, đại biểu cho ptsx tiến bộ nhất thuộc về

xu thế pt của lịch sử XH

• Vai trò chủ thể của gccn, trước hết là chủ thể của quátrình sxvc để sx ra của cải vc ngày càng nhiều đáp ứngnhu cầu ngày càng tăng của con người và XH Bằngcách đó, gccn tạo tiền đề vc kỹ thuật cho sự ra đời của

xã hội mới

• Mặt khác, tính chất xã hội hóa cao của llsx đòi hỏi qhsxmới, phù hợp với chế độ công hữu các tư liệu sx chủyếu của XH, là nền tảng, tiêu biểu cho lợi ích của toànXH.Gccn đại biểu cho lợi ích chung của XH.

Chỉ có gccn là gc duy nhất không có lợi ích riêng với nghĩa

là tư hữu Là gc phấn đấu cho lợi ích chung của toàn XH,

nó tìm thấy lợi ích chân chính của mình khi thực hiện đượclợi ích chung của toàn XH

• Ở các nước XHCN gccn thông qua quá trình CNH vàthực hiện một kiểu tổ chức XH mới về lao động để tăngnăng suất lao động XH và thực hiện nguyên tắc sở hữu,quản lý và phân phối phù hợp với nhu cầu pt sản xuất,thực hiện tiến bộ và công bằng XH.

• Trên thực tế, hầu hết các nước XHCN lại ra đời từphương thức pt rút ngắn, bỏ qua chế độ TBCN Do đó,

để thực hiện smls của mình về nội dung kt, gccn phảiđóng vai trò nòng cốt trong quá trình giải phóng llsx, thúcđẩy llsx pt tạo cơ sở cho qhsx mới, XHCN ra đời

• CNH là một yếu tố có tính quy luật để xây dựng cơ sở vc– kỹ thuật của CNXH.

• Thực hiện smls của mình gccn phải là lực lượng đi đầuthực hiện CNH

• Trong bối cảnh hội nhập QT hiện nay đòi hỏi phải gắnCNH với HĐH đẩy mạnh CNH, HĐH với pt kinh tế trithức, bảo về tài nguyên, môi trường

NỘI DUNG CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI ?

Bài giảng của TS Nguyễn Thị Huyền

Nội dung chính trị xã hội

• Gccn cùng với ndld dưới sự ld của ĐCS tiến hành cách mạng chính trị để lật đổ quyền thống trị của

gc tư sản, xóa bỏ sự áp bức bóc lột của gcTS, giành quyền lực về tay gccn và ndld.

• Thiết lập nhà nước kiểu mới, mang bản chất gccn, xây dựng nền dân chủ XHCN, thực hiện quyền lực của ndld

• Gccn sử dụng nhà nước của mình, thực hiện cải tạo xh cũ xây dựng xã hội mới.

• NỘI DUNG VĂN

HÓA-TƯ HÓA-TƯỞNG?

Bài giảng của TS Nguyễn Thị Huyền

• Thực hiện smls của mình gccn trong tiến trình CM cảitạo xã hội cũ xây dựng xã hội mới trên lĩnh vực văn hóa

tư tưởng cần phải tập trung xây dựng hệ giá trị mới: laođộng công bằng; dân chủ, bình đẳng và tự do

• Hệ giá trị mới này là sự phủ định các giá trị mang bảnchất tư sản và phục vụ cho gc TS; nhưng tàn dư củacủa VH cũ đã lỗi thời, lạc hậu của XH trước Hệ giá trịmới thể hiện bản chất ưu việt của chế độ mới XHCN sẽtừng bước pt và hoàn thiện

Nội dung văn hóa tư tưởng

• Gccn thực hiện cuộc CM về văn hóa tư tưởng bao gồm cải tạo cái cũ lỗi thời, lạc hậu.

• Xây dựng cái mới tiến bộ trong lĩnh vực ý thức

tư tưởng, tâm lý, lối sống và trong đời sống tinh thần xã hội

• Xây dựng và củng cố ý thức hệ tiên tiến của gccn, đó làchủ nghĩa Mác –Lênin, đấu tranh để khắc phục ý thức

hệ TS và các tàn dư còn xót lại của các hệ tư tưởng cũ

• Pt văn hóa xây dựng con người mới XHCN, đạo đức, lốisống mới XHCN là một trong những nội dung căn bản

mà CMXHCN trên lĩnh vực văn hóa tư tưởng đặt ra đốivới smls của gccn hiện đại

Đặc điểm sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

• A, sứ mệnh lịch sử của gccn xuất phát từ những tiền đề kinh tế - xã hội của sx mang tính xã hội hóa với hai biểu hiện nổi bật là:

• Thứ nhất: xã hội hóa sx làm xuất hiện những tiền đề vcthúc đẩy sự pt của XH, thúc đẩy sự vận động của mâuthuẫn cơ bản trong lòng ptsx TBCN Sự xung đột giữatính chất xã hội hóa của llsx với tính chất chiếm hữu tưnhân tư bản chủ nghĩa về tlsx là một nội dung kinh tế -vật chất của mâu thuẫn cơ bản đó trong CNTB.

Bài giảng của TS Nguyễn Thị Huyền

• Thứ hai, sx mang tính xã hội hóa đã sản sinh ra gccn vàrèn luyện nó thành chủ thể thực hiện smls Do mâuthuẫn về lợi ích cơ bản không thể điều hòa giữa gcvs vàgcts nên mâu thuẫn này trở thành động lực chính chocuộc đấu tranh giai cấp trong xã hội hiện đại.

• Giải quyết mâu thuẫn cơ bản về kinh tế và chính trị tronglòng phương thức sx TBCN là smls của gccn.

• Đó là tính quy định khách quan, yêu cầu khách quan của

sự vận động, pt của lịch sử từ CNTB lên CNXH, CNCS

• Có sự thống nhất, tác động biện chứng giữa tính quyđịnh khách quan về smls với nỗ lực chủ quan của chủthể thực hiện smls đó

• Gccn ở trình độ trưởng thành trong cuộc đấu tranh giaicấp chống CNTB

• Từ đấu tranh kinh tế {tự phát )đến đấu tranh tư tưởng lýluận (tự giác có ý thức hệ tiên tiến chủ đạo) tiến đếntrình độ cao nhất là đấu tranh chính trị, có đội tiên phong

là ĐCS lãnh đạo

Bài giảng của TS Nguyễn Thị Huyền

• B,Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là sựnghiệp cách mạng của bản thân giai cấp công nhân cùng vớiđông đảo quần chúng và mang lại lợi ích cho đa số

• Đây là cuộc CM của đại đa số mưu cầu lợi ích cho tuyệtđại đa số nhờ việc hướng tới xây dựng một xã hội mớidựa trên chế độ công hữu tư liêu sx chủ yếu của XH Sựthống nhất cơ bản về lợi ích của gccn với lợi ích củanhân dân lao động tạo điều kiện để đặc điểm quan trọngnày về smls của gccn được thực hiện.

• Lực lượng sx xã hội hóa cao, trình độ pt hiện đại

và chế độ công hữu sẽ tạo cơ sở kt để chấm rứt vĩnh viễn chế độ người bóc lột người.

Bài giảng của TS Nguyễn Thị Huyền

• Gccn chỉ có thể tự giải phóng mình thông qua việc đồngthời giải phóng các giai cấp bị áp bức bóc lột khác, giảiphóng XH, giải phóng con người.

• Gccn thông qua đội tiên phong của mình là ĐCS sẽ thựchiện smls bằng một cuộc CM triệt để không chỉ xóa bỏ

sự thống trị áp bức của CNTB mà còn xây dựng thànhcông chế dộ XH mới XHCN và CSCN, tiến tới một XHkhông còn gc

• Thực hiện cuộc CM- XHCN và CSCN để xây dụng thànhcông CNXH, CNCS, để xác lập HTKT-XH - CSCN – đó

là con đường, phương thức để thực hiện smls thế giớicủa gccn

• Đó là một tiến trình lịch sử lâu dài gắn liền với vai trò,trọng trách lãnh đạo của ĐCS – đội tiên phong của gccn

và nhân dân lao động

• Xây dựng thành công CNXH và CNCS, đến lúc đó gccnmới hoàn thành được smls thế giới của mình

• C.Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân không phải thay thếchế độ sở hữu tư nhân này bằng một chế độ sở hữu tư nhânkhác mà là xóa bỏ triệt để chế độ tư hữu về tư liệu sx.

• Đối tượng cần

phải xóa bỏ trong

xã hội hiện đại

theo C Mác là

gì?

Bài giảng của TS Nguyễn Thị Huyền

• Xóa bỏ sở hữu tư nhân TBCN là nguồn gốc sinh

ra áp bức bóc lột, bất công trong XH hiện đại.

• Sự xóa bỏ này hoàn toàn bị quy định một cách khách quan từ trình độ pt của llsx

• d.Việc gccn giành lấy quyền lực thống trị XH là tiền đề cải tạotoàn diện, sâu sắc và triệt để xã hội cũ và xây dựng thành công

XH mới với mục tiêu cao nhất là giải phóng con người

• Nếu các cuộc CM trước đây, điển hình là CMTS coi việcgiành được CQ là mục tiêu duy nhất để thực hiện quyền

tư hữu thì cuộc CM của gccn nhằm xóa bỏ tình trạngbóc lột, áp bức và nô dịch con người, xóa bỏ sự thống trịcủa gcts để thực hiện quyền làm chủ của gccn và ndldtrong chế độ xã hội mới XHCN và CSCN

• Đó là cuộc CM triệt để nhất thực hiện ý tưởng

và mục tiêu của CNCS “sự phát triển tự do của mỗi người là điều kiện cho sự phát triển tự do của tất cả mọi người”

Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản năm 1848