tâm thần phân liệt 2

triệu chứng âm tính thiếu hụt - cảm xúc không thích hợp, không tương xứng với kích thích - cảm xúc cùn mòn, vô hồn vô cảm - tư duy nghèo nàn, chậm chạm - giảm vốn từ, ý tưởng diễn đạt

là bệnh rối loạn tâm thần đặc

trưng bởi sự suy giảm quá trình

3

khác biệt cấu trúc và hóa học của não bộ

- người bệnh tâm thần phân liệt có não khác người não khỏe mạnh, các cấu trúc không cân đối trong các tương tác về hóa học phức tạp

- thay đổi trong hóa học thần kinh, đặc biệt là thay đổi các hoạt động truyền dẫn tín hiệu

triệu chứng

âm tính (thiếu

hụt)

- cảm xúc không thích hợp, không tương xứng với kích thích

- cảm xúc cùn mòn, vô hồn vô cảm

- tư duy nghèo nàn, chậm chạm

- giảm vốn từ, ý tưởng diễn đạt giảm, vô nghĩa

- nói chuyện rời rạc, đang nói thì ngừng, chuyển chủ đề

- rối loạn các hoạt động có ý chí, lười nhác, thụ động, các hoạt động bản năng

- hoang tưởng: các niềm tin cá nhân sai lệch, không ổn định

- ảo giác: cảm nhận, cảm giác tri giác không phải từ kích thích môi trường nhưng người bệnh cảm thấy như thật

- suy nghĩ và lời nói lộn xộn, thiếu liên kết, bịa đặt, lảm nhảm

- các hành vi kì dị: hành vi không có mục đích rõ rang, hành động không đoán trước, tư thế hay vận động kì lạ

triệu chứng dương tính

các nguyên tắc chẩn

đoán

7

triệu chứng

dương tính

(1) tư duy vang thành tiếng, tư duy bị áp đặt, bị đánh cắp và phát

thanh

(2) các hoang tưởng bị kiểm tra, chi phối hay bị động

(3) các ảo thanh bình luận về hành vi hay các ảo thanh xuất phát

từ những bộ phận khác của cơ thể

(4) các loại hoang tưởng dai dẳng, không thích hợp về văn hóa,

tính đồng nhất,

(5) ảo giác dai dẳng bất cứ loại nào, đôi khi kèm hoang tưởng

thoáng qua và chưa hoàn chỉnh, không có nội dung hoàn

chỉnh

(6) tư duy dán đoạn hay thêm từ khi nói, ngôn ngữ bịa đặt

(7) tác phong căng trương lực, kích động,

(8) vô cảm rõ rệt, ngôn ngữ nghèo nàn, cảm xúc cùn mòn, cách

ly xã hội,…

(9) biến đổi thường xuyên và có ý nghĩa về chất lượng toàn diên

của tập tính cá nhân

- các triệu chứng phải tồn tại ít nhất

- không chẩn đoán là TTPL khi có bệnh não rõ rệt hay đang trong ở trạng thái nghiện ma túy

hoang tưởng thể Paranoid

đây là thể thường gặp nhất các triệu chứng đặc trưng nổi bật như các ảo giác thính giác, rối loạn tri giác, hoang tưởng

rối loạn cảm xúc, ý chí và ngôn ngữ triệu chứng căng

trương lực nổi bật

giõi cang sang,

ghen tuông vô cớ

(b) các ảo thanh

đe dọa hay ra lệnh hoặc các ảo thính không có lời nói như huýt còi, cười cợt

(c) các ảo giác khứu giác hay vị giác, ảo giác về tình dục hoặc các cảm giác cơ thể khác

nguyên tắc chẩn đoán

các ảo giác, hoang

tưởng phải nổi bật,

nền văn hóa

13

tâm thần phân liệt thể thanh

xuân

- một thể TTPL trong đó các biến đổi cảm xúc, ý chí, tư duy thường nổi bật lên các hoang tưởng, ảo giác rời rạc, tác phong vô trách nhiệm, không

lường trước, có tính điệu bộ nhưng không nổi bật

- bắt đầu từ 15 đến 25 tuổi

- các triệu chứng tiến triển nhanh

nguyên tắc chẩn đoán

- cần 2-3 tháng theo dõi liên tục để đảm bảo các tác phong được mô tả đặc trưng: nhút nhát, cô độc,…

tâm thần phân liệt thể

căng trương lực

- các rối loạn tâm lý vận

động nổi bật lên các giai

đoạn kích động dữ dội là 1

nét đặc trưng của bệnh

- thể này còn hiếm thấy ở

các nước công nghiệp

- các tiêu chuẩn chung chẩn

đoán bệnh TTPL phải được thỏa

mãn

- có 1 hay nhiều các tác phong

((a) – (g)) chiếm ưu thế trong

(d) tính phủ định (e) sự cứng đờ (f) uốn éo như sáp (g) các triệu chứng khác: vâng lời

tự động, lặp câu, từ

tâm thần

phân liệt thể không biệt

định

- bao gồm các trạng thái đáp ứng tiêu chuẩn chung cho chẩn đoán bệnh TTPL nhưng không tương ứng với bất kì thể nào đã được nêu trên hoặc biểu hiện đồng thời nhiều thể nhưng không có 1 thể nào nổi bật

- chỉ được dung cho các trạng thái loạn thần và sau khi đã cố gắng xếp vào 1 trong 3 thể trên nhưng không được

nguyên tắc chẩn

đoán

- đáp ứng các tiêu chuẩn của chẩn đoán bệnh TTPL

- không thỏa mãn các tiêu chuẩn chẩn đoán của thể

Paranoid, thanh xuân hay căng trương lực

- không thỏa mãn các tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh TTPL

thể di chứng hay trầm cảm sau phân liệt

câu hỏi ôn

tập

câu 1: đâu là triệu chứng thuộc nhóm

“triệu chứng âm tính (thiếu hụt)” ?

A hành động không đoán trước

B hoang tưởng tự cao, bị hại

C cảm xúc cùn mòn, không thích hợp

D cả A và B

câu 2: triệu chứng nào sau đây không

thuộc nhóm triệu chứng dương tính?

A tư duy chậm chạm, rời rạc, ngắt

quãng

B hoang tưởng có người truy đuổi, hãm hại

C hoang tưởng những điều sai lệch

D có những ảo giác tri giác không có thật

câu 3: nguyên tắc nào dưới đây không đáp

ứng đúng yêu cầu chẩn đoán của bệnh

TTPL?

A các triệu chứng phải tồn tại ít nhất hoặc nhiều hơn 1 tháng

B có thể chẩn đoán khi bệnh nhân có bệnh não

C nếu bệnh nhân có triệu chứng trầm cảm, hưng phấn thì không được chẩn đoán là TTPL

D có các triệu chứng như: tư duy vang thành

tiếng, ảo thanh, ảo giác, hoang tưởng,…

câu 4: bệnh nhân nào dưới đây mang triệu chứng của bệnh TTPL thể Paranoid?

A chị Linh thường xuyên bị mất ngủ vào ban đêm

B cô Ngọc trí nhớ kém, luôn quên ví hay chìa khóa ở nhà

C anh Hiếu luôn cười nói vui vẻ với mọi người

D chị Hà thường xuyên có suy nghĩ mình là công chúa Thái Lan có sứ mệnh giúp đất nước phát triển

câu 5: những triệu chứng sau thuộc bệnh

B trầm cảm sau phân liệt

C thể hoang tưởng Paranoid

D không thuộc thể nào nêu trên

 thể thanh xuân

câu 6: bệnh nhân dưới đây được chẩn đoán mắc bệnh TTPL thể nào?

“ chị Dương năm nay 42 tuổi, trong suốt 10 năm chị luôn bị nói lặp từ và câu, thường xuyên có

những hành động kì dị, đôi khi còn bất động ngồi yên trong nhiều giờ, lúc nào cũng phủ nhận,

chống đối lại các cố gắng di chuyển của bản bản thân….”

A TTPL thể căng trương lực

B thể không biệt định

C thể thanh xuân

D thể di trứng

câu 7: bệnh nhân sau đây có được chẩn đoán là mắc bệnh TTPL hay không? nếu có cho biết thuộc thể nào

“cô Giang, 30 tuổi, đôi khi có những ảo giác nhẹ cười nói vô cớ, có những hành động không lường trước, co giật, uốn éo, có lúc thân thiện hòa đồng, lúc lại né tránh tất cả mọi người,…”

 thể không biệt

định

câu 8: bệnh nhân có những triệu chứng sau có được coi là bệnh nhân TTPL hay không? nếu có cho biết thuộc thể nào

“chị Khánh 20 tuổi, 2 năm theo đuổi crush nhưng không được đáp trả tình cảm nên luôn đau buồn,

ủ rũ, nhịn ăn, khóc vào ban đêm, né tránh, đóng cửa trái tim với những người khác”