Luận văn thạc sĩ Luật học: Tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản trong Bộ Luật Hình sự năm 2015

Luận văn Thạc sĩ Luật học "Tội ví phan các guy định về bảo vệ ngudn lợi thiy sẵn được t tiên bảo vệ trong luật hình sự Việt Nam”của tác giả Vũ Hải Đăng, Đại học Quốc gia Hà Nội bảo vệ nă

NGUYEN CHÍ TOÀN

TOI HUY HOẠI NGUỎN LỢI THỦY SAN TRONG

BỘ LUẬT HÌNH SỰ NAM2015

HÀ NỘI - NĂM 202L

BO GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TAO BỘ TƯ PHÁP

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

HÀ NỘI- NĂM 202L

Tôi xin cam doan ay là công trình nghiên citu khoa học độc lập cũa riêng tôi

Các tết quả nêu trong Luận văn chưa được công bố trong bắt kỳcông trình nào Rhắc, Các đi liêu, sổ liệu trong luận văn là trung thực,

có nguôn gốc rỡ rằng, được trích dẫn theo ding quy dink,

Tôi xin chin rách nhiệm về tinh chính xác và trung thực cũa Luận Văn này.

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

NGUYEN CHÍ TOÀN

DANH MỤC TỪ VIET TAT

‘Nha xuất bản Toa án nhân đân.

Trách nhiệm hình sựViện kiểm sát nhân dân

TT Tên bảng, biểu Trang

Số vụ án vả số bị cáo xét xử sơ thẩm về tôi hủy

1 | Bảng2.1 |hoại nguồn lợi thủy sản trong cả nước từ năm |_ 42

2016 - 2020 Mức độ tăng giảm số vụ án, số bị cáo phạm tội

2 | Bảng 2.2 | hủy hoại nguồn lợi thủy sản từng năm so với năm | 43

2016

Hình phat chính áp dụng đối với các bị céo bị xét

3 | Bang 2.3 | xử sơ thẩm về tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản | 45

trong cả nước giai đoan 2016 - 2020

PHAN MỞ BAU

CHUONG 1 QUY ĐỊNH CUA BỘ LUAT HÌNH SỰ NĂM 2015 VE TOI HUY HOAINGUON LỢI THỦY SAN 1

1.1 Khái niêm tôi hủy hoại nguồn loi thủy sản và ý nghĩa cia việc quy định

tôi pham nay trong B 6 luật Hình sự năm 2015 it

LIL Khải niệm tôt hữy hoại nguén lợi thy sắm "1.12 Ý nghĩa của việc quy dinh t6t iniy hoại nguôn lợi thay sản trong Bộ

Thật Bình sự năm 2015 16

1.2 Các dầu hiệu pháp ly của tôi hủy hoại nguôn lợi thủy sin 21.2.1 Dầu hiệu đinh tôi của tôi lulp hoại nguẫn lợi thủy sản 201.2.2, Dầu hiệu dinh kinang của tội iniy hoại nguôn lợi tiniy sản 31.3 Quy đính hình phạt đổi với tôi hủy hoại nguồn lợi thủy sản 41.3.1 Các hình phat đối với người phạm tội 41.3.2 Các hình phat đố với pháp nhẫn thương mại phạm tôi 37

Kết luận Chương 1

CHUONG 2 THỰC TIEN ÁP DỤNG QUY ĐỊNH CỦA BỘ LUẬT HÌNH

SU NĂM 2015 VE TOI HUY HOẠI NGUON LỢI THỦY SAN VÀ CÁC

ĐỂ XUẤT wel,

2.1 Thực tiễn áp dung quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 về tội hủy

LLL Khải quát tình hình xét xử tôi hiy hoại nguồn lợi thấy sản 41

3.2 Cac dé xuất nâng cao hiệu quả áp dụng quy định vẻ tôi hủy hoại nguồn Joi thủy sản 533.3.1 Các đề xuất hoàn thiện Điêu 242 Bộ luật Hình sự năm 2015 về tộiIily hoại nguén lợi thủy sản 532.2.2 Các dé xuất về giải thích pháp luật, hướng dẫn áp dung pháp luật

về tội hy hoại nguồn lợi thúp sản 54312.3 ĐỀ xuất nâng cao hiệu quả công tác bão vệ nguén lợi thay sẵn 56

PHAN MO ĐẦU

1 Lý do hựa chọn đề tài

Việt Nam có bờ biển dai 3260 km với 112 cửa sông rạch và 4000 hòn.đão lớn nhỗ tạo nên nhiễu eo vịnh va đầm phá, dim bão cho nguồn tài nguyênthuỷ hai sin rất phong phú Các vùng biển Việt Nam có năng lực tái sinh họccao của vùng sinh thai nhiệt đới và môi trường biển còn tương đổi sach do đóhãi sản được đánh gia la an toàn cho sức khoẻ ~ một ww điểm hang đâu trên thịtrường thuỷ sin thé giới hiện nay Trong vùng biển độc quyển kinh tế rồngkhoảng 1 triệu km), tổng trữ lượng thuỷ sản biển được đánh giá khoảng 4 triệu.tấn, trong đó lượng thuỷ sản ở tang nỗi chiếm 62,7% va tang đáy chiếm 37,3%đâm bão cho khả năng khai thác 1.4 đến 1,6 triệu tan thuỷ sản các loại hangnăm, trong đó có nhiêu loại hãi sẵn quý có giá tri kinh tế cao như: tôm hùm, cángữ, so huyết Với 1,4 triệu ha mặt nước nội dia, tiêm năng nuôi trồng thuỷsản Việt Nam rat đổi dao, khoảng 1,5 triệu tân mỗi năm) Chính nhờ những lợi.thể trên ma ngành thuỷ sin Việt Nam tri thành một trong những ngành kinh tế mũi nhọn va thé manh của kinh tế nước ta.

Trong những năm qua ngảnh thuỷ sản đã đạt được tốc độ phát triển cao,

ẩn định va mức tăng tổng san lượng thuỷ sin bình quân hang năm trên 4%, giá.trị kim ngạch xuất khâu bình quân chiếm 10% đến 15% trong tổng kim ngạchxuất khẩu của Việt Nam hang năm Năm 1999, Tổ chức lương thực thể giới

đổ xếp Việt Nam vào vị trí thứ 20 trên thé giới va thứ 4 trong các nước ASEAN sau Thai Lan, Indonesia, Malaysia vẻ đánh bắt va nuôi trồng thuỷ sẵn Xuấtkhẩu thuỷ sản không ngừng tăng lên từ năm 1990 dén nay Mat khác cơ cu sản.phẩm xuất khẩu rất phong phú: mặt hang xuất khẩu chủ lực của Việt Nam la

` Bộ Nhngnghấp vì há waning tân (2020), Chẩn học phá min hi an Pkt Ni đốt nấm 2030, 38

sisngain amlAe oe ip Bộ Ea Một 15

Bồ Rôngnguiyvi urea ônghển 0020), 44,20

vả 15,2% trong tổng kim ngạch xuất khẩu Theo báo của Tổng cục Hải quan.năm 1998, mat hàng thuỷ sin Việt Nam đã có mặt trên 34 nước trên thé giớivới tổng kim ngạch 856,6 triệu USD3 Thị trường nhập khẩu thuỷ sản của Việt

‘Nam là các nước Châu Âu, 13 nước Châu A va Mỹ, trong đó Mỹ đang là thịtrường mục tiêu ma chúng ta hướng vào, nhất là sau khi hiệp đính thương mại'Việt - Mỹ được thông qua, cơ hội cho các ngành xuất khẩu của Việt Nam đưahàng vào thị trường Mỹ trong đó có thuỷ sin ngày cảng được mỡ rông,

Củng với việc gia tăng sản ont, thương mai thuỷ sin toan cẩu cũng pháttriển một cách nhanh chóng đặc biệt la các hàng hoá thuỷ sẵn sông va tươi dangtăng nhanh Sự bùng nỗ dân sé thể giới công với hấu quả của quá trinh côngnghiệp hoá, đô thi hoá ngảy cảng lêm thu hep đất canh tác trong nông nghiệpcông thêm sự dign biển bat lợi của thiên nhiên sẽ làm cho lương thực, thựcphẩm la mặt hàng chiên lược trên thi trường thể giới Trong diéu kiến đó sản.thẩm hoy sân ngày: cảng chiêm oi trí quan rong’ Vì vay’ phát triển sân xuấtthuỷ sản ở những nơi có điều kiện không còn đơn thuần là sự doi hai cấp bách.

‘va lâu dai cho việc giải quyết thực phẩm tại chỗ, giải quyết công ăn việc lam

‘ma ngành sản xuất nay đang hứa hen có thé trở thành ngành kinh doanh có lãisuất cao với xu hướng én đính lâu dai trên thi trường quốc tế Đó l tiễn đểquan trong bậc nhất của sản xuất kinh doanh thuỷ sản va tiếp tục La một trongnhững xuất phát điểm quan trọng cho việc xây dựng chiến lược vả quy hoạch.phat triển kinh tế - xã hội 6 nước ta Sự giau có về tai nguyên thiên nhiên lại làmảnh đất mâu mỡ cho các hành vi bất trộm, buôn bán trái phép nguôn lợi thủysản gia tăng

"Bộ Nẵng ngập vì Mut trên năng thin (2020), 084, 21

Trong những năm gần đây, Việt Nam đã trở thành điểm nóng về việc sẵn.

‘vat, buôn ban, vận chuyển va sử dung các sản phẩm hủy hoại nguồn lợi thủysản Một số tổ chức, cá nhân đã bằng mọi phương thức, bao gồm ca bat hợppháp tim kiểm, săn bắt nguồn thủy sản nhằm phục vụ mục đích kiểm lợi nhuận,bất chấp các quy định của Nhà nước về bão vé nguén lợi thủy sẵn của quốc gia.Hau quả là các loài thủy sản không phát triển được, bị tuyết diét hoặc Đô đi nơikhác Điều nay gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự én đính của môi trường tựnhiên và sự đa dạng sinh học Mặc da những vụ dai án về săn bắt, buôn bán,

‘van chuyển, hủy hoại nguồn lợi thủy sản đã được phát hiện và dua ra xét xử,nhưng các vụ án liên quan đến nhóm tội phạm trên vẫn không có dầu hiệu.'thuyên giảm Với nỗ lực hoan thiện căn cử pháp lý vững chắc, có hiệu quả trong.đầu tranh chống va phòng ngửa các hành vi vi pham quy đính vẻ bão vệ nguồn lợi thủy sản, B6 luật Hình sự (BLHS) số 100/2015/QH13 ngày 27 tháng 11 năm.

2015 được sửa đổi, bỗ sung theo Luật số 12/2017 ngay 20 thang 6 năm 2017(sau đây gọi chung là BLHS năm 2015) đã sửa đổi, bd sung, điều chỉnh quyđịnh của BLHS năm 1999 vẻ tôi hủy hoại nguồn lợi thủy sản Nhiễu nội dungmới được bỗ sung, điều chỉnh của Điều 242 BLHS năm 2015 cân được lam rõ

để thống nhất trong nhân thức và áp dụng điều luật Mặc dù BLHS năm 2015

đã được áp dụng trên thực té, tuy nhiền những khó khăn, vướng mắc, bắt cập

có thể có trong vận dung quy định mới để xét xử các hành vi vi phạm quy định

vẻ tôi hủy hoại nguôn lợi thủy sin cũng cần được kịp thời tổng Kết va hướngdẫn tháo gỡ

‘Vi những lí do trên, viếc nghiên cứu để tài “Tội Jwậy hoại nguồn lợiTip sin trong Bộ luật Hình sự năm 2015” được cho là cần thiệt và có ÿnghĩa thực tiến

nghiêm trong vẻ kinh tế,

liên quan đến xử lý các dang hành vi nay nói chung, trong lính vực luật hình sự

a hội va việc nghiên cửu các quy định của pháp luật

nói riêng là diéu cần thiết nhưng hiên nay, chưa có nhiễu công trình khơa hocnghiên cứu về vẫn dé này Ở Viet Nam, có một số công tình nghiên cửu dướigóc độ luật hình sự vẻ hành vi hủy hoại nguồn lợi thủy sẵn như.

‘Tai liệu là giáo trình sử dung trong các cơ sở dao tạo luật có thể ké đến.như “Gido trinh Tuất hình sự Việt Nam phần Cúc tội phạm, quyén 1" củaTrường Đại học Luật Ha Nội, Nzb Công an nhân dân năm 2019, “Giáo trinhTuật hình sự Việt Nam Phén các tôi phạm” của Trường Đại học Luật Thành.phô Hô Chi Minh, Nzb Hồng Đức năm 2015, "Giáo trinh Tuật hình sự ViệtNani” của Trường Đại học Kiểm sát Hà Nội, Nzb Đại học Quốc gia Hà Nộinăm 2019, Các giáo trình này chủ yêu phên tích những dâu hiệu cơ bản của các tội phạm theo từng chương tương ứng với từng nhóm tội trong phân các tộipham của BLHS Trong đó, tôi hủy hoại nguồn lợi thủy sản được dé cập đếntrong chương các tôi pham về môi trường Tuy nhiên, do các giáo trinh nay đểcập đến hau hết các tội phạm trong BLHS nên việc phân tích các dau hiệu của.từng tôi pham cụ thể chỉ dimg lại ở mức khái quất, co bản nhất về các yêu tổCâu thánh tội phạm (CTTP) vả có giới thiệu các khung hình phạt của từng tội theo quy định của BLHS

'V sách chuyên khảo, các tai liệu có sự nghiên cứu vẻ tôi hủy hoại nguônlợi thủy sản như “Binh hiển khoa hoc BLHS năm 2015 (Phần các tôi phạm)của Dinh Văn Qué, Nxb Thông tin va truyền thông, Ha Nội năm 2018; “Hệthẳng pháp luật hình sự Việt Nam, Bình luận Khoa hoc BLHS năm 2015 sửađỗi, bỗ sung năm 2017, tập 1” của tác già Lê Đăng Doanh va Cao Thi Oanh.đẳng chủ biến, Neb Hồng Đức, Ha Nội năm 2017, “Binh ñuấn khoa hoc BLHS

năm 2015 được sửa đôi bỗ sung năm 2017, Phan các tôi phạm” do tác giảNguyễn Ngọc Hòa chủ biên, Nzb Tư pháp năm 2018 Đây là những tải liệutham khảo nghiên cứu cụ thể từng quy định trong các điều luật, phân tích quy.định các dấu hiệu pháp lý và các khung hình phạt với những tỉnh tết tăng năng,giảm nhẹ định khung của các tôi phạm cụ thể, trong đó có tội hủy hoại nguồnlợi thủy sản

'Về luận văn có Luận văn Thạc sĩ Luật học "Tội ví phan các guy định

về bảo vệ ngudn lợi thiy sẵn được t tiên bảo vệ trong luật hình sự Việt Nam”của tác giả Vũ Hải Đăng, Đại học Quốc gia Hà Nội bảo vệ năm 2015; Luận văn.Thạc sĩ Luật học “Pháp iuật về báo vệ nguôn lợi thủy sản ở Việt Nam” của tácgiả Bui Thi Hà Đại học quốc gia Ha Nội bảo vệ năm 2017; Luận văn Thạc sĩLuật học “Tôi vĩ phạm các quy định về inly hoại nguôn lợi tỉnly sản theo phápTmật hình sự Việt Nam từ thực tiễn thành phố Hà Nội" của tác giã Dao Quang.Hiên Hoc viên Khoa học xã hội bao vê năm 2018, Luân văn Thạc si Luật học

“Tội vi phạm quy đinh về iniy hoại nguồn lợi thư sản từ thực tiễn tinh QuảngNinh” của tác giá Bùi Đức Tuần Học viên Khoa hoc xã hội bao vệ năm 2019 Các công trình nay do các tac giả nghiên cứu chuyên sâu vẻ tội hủy hoại nguồn

ơi thủy sản để đánh giá được những tén tại, vướng mắc trong thi hành luật, từ

đó dé xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện hơn các quy định pháp luật hình

sự Vit Nam vẻ tội phạm nảy Tuy nhiên, có công trình nghiên cứu tôi hủy hoại nguôn lợi thủy sẵn theo quy đính của BLHS năm 1999, có công trình nghiên cứu tội phạm nay theo quy định của BLHS năm 2015 nhưng chỉ dựa trên thựctiến của một địa phương nhất định nên việc đánh gia thực tiễn áp dung các quyđịnh của BLHS vé tội hủy hoại nguồn lợi thủy sin chỉ mang những nét đặc trưng riêng của từng địa phương được khảo sát, nghiên cứu.

‘Vé nguồn tải liệu Ja bai viết tạp chí, có thể kể đến một số bai viết có tiêu

để sau: Bài viết “Về tôi vi phạm quy dinh về bảo vệ nguôn lợi tủy sản trong

lot thiy sản" của tác giả Binh Văn Quê đăng trên Tap chỉ Kiểm sắt số 08 năm

2019, Bai viết “Xie lí vì phạm pháp luật về kiễm soát suy thoái nguôn lợi thấpsản theo quy dinh của pháp luật Việt Nam hiện hàn" của tác giã Nguyễn BáHưng đăng trên Tap chi Dân chủ vả pháp luật số 10 năm 2019 Các bai viếttiếp cận dưới góc độ nghiên cửu pháp luật hoặc thực thi pháp luật đã nêu quanđiểm của các tác giả vẻ tôi hủy hoại nguồn lợi thủy sản đã xâm phạm trực tiếptới việc bao về nguồn lợi thủy sản, xâm phạm tới môi trường, xác định các chỗ.thể thực hiện tôi phạm vi pham các quy định của pháp luật trong hoạt đông khaithác thủy sản bằng cách sử dụng chất độc, chất nỏ, hóa chất, dòng diện, pháhoại noi cư ngụ của các loài thủy sản thuộc danh muc quý hiểm, thâm chi gâythương tích hoặc gây tônhai cho sức khỏe của người khác

Trên cơ sở phân tích tổng quan tinh hình nghiên cứu của để tai, có thểkhẳng đính, các công trình nghiên cứu nêu trên đã lam 16 6 các mức độ khácnhau dấu hiệu pháp lý cũng như thực tiễn áp dung quy định của pháp luật hình

sự Việt Nam về hành vi hủy hoại nguồn lợi thủy sản Tuy nhiên, các công trình.trên chưa thực sự nghiên cứu cập nhật va trực tiếp Diéu 242 BLHS năm 2015với rat nhiều quy định mới sửa đổi, bé sung cũng như thực tiễn áp dụng quyđịnh này vé tôi hity hoại nguén lợi thủy sản Xuét phát từ tỉnh hình nghiên cứutrên cho thay cân phải có nghiên cứu vé mặt lý luận cũng như thực tiến xét xửđổi với tôi hủy hoại nguồn lợi thủy sản theo quy đính của BLHS năm 2015nhằm bé sung, cũng cỗ vả hoàn thiện các van để liên quan đến loại tội phạm.nay trong giai đoạn hiện nay.

3 Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu.

Mục đích nghiên cứu của luận văn là để zuất một số kiến nghĩ nhằm nâng.cao hiệu quả áp dung các quy đính của BLHS năm 2015 vẻ tôi hủy hoại nguồnlợi thủy sẵn trong BLHS Việt Nam.

Để đạt được mục đích nêu trên, tác giã xác định các nhiệm vụ cụ thể củaluân văn là

- Lâm rõ những nội dung lý luận liên quan tới tôi hủy hoại nguồn lợi thủy,sản trong BLHS năm 2015 vé khải niệm, ý nghĩa quy định tôi hủy hoại nguồnlợi thủy sẵn trong BLHS năm 2015.

~ Phân tích quy định vé tôi hủy hoại nguôn lợi thủy sản trong BLHS năm.

2015 vé các đầu hiệu định tội va hình phạt

- Phân tích và lâm rõ được thực trang áp dụng pháp luật hình sự vẻ tôihủy hoại nguồn lợi thủy sản trong thực tiến, đồng thời chỉ ra những hạn chế,thiếu sót về van dé lập pháp, vẫn dé áp dụng pháp luật

- Để suất một số giải pháp để nâng cao hiệu qua áp dụng pháp luật hình

sự vẻ tôi pham nảy trong thực tế

4 Đối trong và phạm vi nghiên cứu.

Luận văn nghiên cứu va kam sáng tỏ những vấn để lý luận va thực tiễnxét xử đổi với tôi hủy hoại nguôn lợi thủy sẵn theo quy định của BLHS năm

2015, cu thể bao gồm các đổi tương Quy định của luật hình sự và các văn bản.hướng dẫn có liên quan về tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản; quan điểm khoa học

vẻ tôi hủy hoại nguồn lợi thũy sản được ghi nhận trong các công trình khoa hoc

có liên quan, bản án, quyết định của TAND các cấp liên quan đền tội hủy hoại.nguôn lợi thủy sản; số liéu thông kê zét xử tôi tội hủy hoại nguồn lợi thủy sảncủa TAND tối cao vả nội dung tai báo cáo tổng kết, văn ban chỉ đạo công tácxét xử có liên quan đến tội phạm nghiên cứu

0 trong pham vi cả nước Các bản an tac giả nghiên cứu trong luân văn là lựatiễn áp dụng quy định nay trong khoảng thời gian tử năm 2016 đền năm 2

chon ngẫu nhiên tử các địa phương từ nhiều nguồn khác nhau

5 Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu

SL Cơ sởjý hận

Cơ sở lý luận của luân văn 1a quan điểm của chủ nghĩa Mác — Lênin, tưtưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng và Nha nước ta về quyền công dân,quyển con người cũng như dm bo pháp luật phải phù hop với cuộc sống,không bỏ lot tôi pham, không làm oan người vô tội vả bảo đăm chính sách nhân đạo Ngoài ra, luận văn còn sử dụng, tiép thu, ké thừa các thành tựu khoa họccủa chuyên ngành pháp lý, các nhà chuyên môn, nhà khoa học, các luận điểmnghiên cứu của các nha khoa học, các công trình nghiên cứu, sách chuyên khao

và các bai viết chuyên ngành pháp lý được đãng trên các tạp chỉ.

5.2 Phươngpháp nghién cin

Luan văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu cơ bản như phương phápphan tích, phương pháp tổng hợp vả phương pháp so sánh Các phương phápnay được sử dụng zuyên suốt trong quá trinh nghiên cửu luận văn Ngoài ra luôn văn còn sử dụng một số phương phảp khác như phương pháp lich sir, phương pháp thông kê để dim bão tính khách quan của để tải

"Phương pháp phân tích được sử dung để làm 16 các van để lý luân cũngnhư các quy định của BLHS vẻ tôi hủy hoại nguồn lợi thủy sản, từ đó có được cái nhìn tổng quát về các van để được dé cap nghiên cứu trong luận văn.

Phuong pháp phân tích, tổng hợp, lich sử, so sánh được sử dụng rat phobiển dé đối chiều các vụ việc, quy định pháp luật đã được lượng húa có cũng,một nôi dung, so sảnh các quy định pháp luật trong từng văn ban luật, văn bản.

"hưởng dẫn có liên quan, nó cho ta tổng hợp được những cai chung, tách ra đượcnhững quy định mới liên quan đến ti hủy hoại nguén lợi thủy sản Các phương,pháp nay được sử dụng đan xen lẫn nhau để có thể xem xét một cách toàn điện.các van để lý luận và thực tiễn vé tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản Đông thời,việc nghiên cửu còn dựa vào sổ liệu thống kê về các vụ án vẻ tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản trên địa ban cả nước và những thông tin được khai thác trên cáctạp chí, trên mạng Internet nhằm phân tích, tổng hợp các tri thức khoa học luậthình sự và luận chứng các van dé cén nghiên cứu của luận văn.

6 Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn.

6.1 Ý nghĩa lý luận

Luận văn phân tích quy định của BLHS năm 2015 vẻ tội hủy hoại nguén {gi thủy sẵn trên nén tăng lý luên chung về tôi phạm Luận van phân tích thựctiễn áp dung quy định của pháp luật vé tội hủy hoại nguồn lợi thủy sẵn va chỉ

ra các vướng mắc, bất cép - hoạt động này là sự kiểm chứng vẻ tinh phù hợpkhoa học của các quy định của pháp luật vẻ tôi phạm với lý luận tôi phạm và vyéu cầu phòng chồng tội phạm nói chung Những dé xuất của luận văn về giải thích va hoàn thiên quy định của pháp luất vé tôi hủy hoại nguồn lợi thủy sản không chỉ có ý nghĩa trực tiếp với hoạt động áp dung pháp luật vẻ tội pham nghiên cứu mà còn đồng góp hoàn thiện pháp luật hình sự nói chung,

Trong thực tiễn áp dung pháp luật hình sự Luân văn cũng có gia trị tham.khảo, góp phân thông nhất nhận thức pháp luật đỗi với những người ap dung pháp luật tôi hủy hoại nguén lợi thủy sản, dic biệt các nội dung mới hoặcđược sửa đổi, bo sung trong BLHS năm 2015 Cac đề xuất trong luận văn trựctiếp hướng đến đôi tượng lả các cơ quan có trách nhiém trong giải thích, hướng.

Gn và hoàn thiện pháp luật vẻ ti hủy hoại nguồn lợi thủy sản

7 Kết cầu của luận văn.

"Ngoài phn mỡ đâu, phan Kết luân va danh mục tai liệu tham khảo, bổ cục của luận văn gém 02 chương.

Chương 1: Quy din của Bộ luật Bình sucnăm 2015 vé tôi hủy hoại nguẫnlợi thấy sẵn.

Cương 2: Thực tiễn áp ding quy đinh của Bộ luật Hình sự năm 2015

về tội inly hoại nguồn lợi túy sản và các đề xuất

CHUONG1

QUY ĐỊNH CUA BO LUAT HÌNH SỰ NĂM 2015

VE TOI HUY HOAI NGUỎN LỢI THỦY SAN

1.1 Khái niệm tội ity hoại nguồn lợi thủy sản và ý nghĩa của việc

quy định tội phạm này trong Bộ luật Hình sự năm 2015

LLL Khái niệm tội luập hoại nguẫn lợi thiy sâm

Tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản là một trong những tôi thuộc nhóm các tôi pham vẻ môi trường được quy định tại chương XIXBLHS năm 2015 Việc nghiên cửu, lâm sảng tổ khái niêm tôi hủy hoại nguồn lợi thủy sản không những,

có ý nghĩa lý luận ma còn có ý nghĩa thực tiễn quan trong, giúp các cơ quanbảo về pháp luật ap dụng đúng đắn những quy pham pháp luật hình sự quy định.

về tội phạm nay.

Khải niêm “nguồn lợi thấy sản" và “ly hoại nguồn lợi thủy sản" chođến nay đã được dé cập dén trong một số công trình nghiên cứu khoa học hay trong các sách chuyên khảo, tham khảo thuộc lĩnh vực luật hình sự Theo Từđiển tiếng Việt thì “nguồn iợi” được hiểu là gốc lợi!, chỗ phát sinh ra lợi con

“thy sản" được hiểu là động vật va thực vat ở dưới nước có giá trị kinh tế như

cá, tôm, hai sâm, rau câu” Do đó, nguôn lợi thủy sản có thể hiểu là chỗ phátsinh ra lợi ích từ các động vat, thực vật ở dưới nước có giá trĩ kinh tế Cũngtheo Từ điển tiếng Việt thì “inip hoại” được hiểu là lâm cho hư hỏng, tan nat dinên hủy hoại nguồn lợi thủy sản co thể hiểu là việc lam hư hồng chỗ phát sinh

ra lợi ich từ các động vật, thực vật ở dưới nước co giá trị kinh tế Ở Việt Nam.với lợi thé hệ thống sông ngồi, kênh rach chẳng chit, nghề đánh bắt thủy sinđược xem là một trong những nghề nuôi sống người dân từ nhiều năm nay TuyViện

'Ngềnh€#học 2007), dad 1013

+ Viện Ngân ngã học 2007), dat 9.57.

nhiên phương thức, công cu, khái thác, đánh bất hai sản còn lac hâu chưa được đầu tư trang bi thiết bi, kỹ thuật tốt dn đến việc khai thác thủy sẵn chưa đúngvới quy định pháp luật hiện hảnh như khai thác thủy sản bằng thuốc nổ, bằngchất hỏa hoc, xung điện, cao điện Đây là những tác nhân gây hủy hoại nguồn lợi thủy sản

Tinh trang sử dụng thuốc, hóa chất dé xuống kênh rạch, hủy diệt toàn bộ.nguôn lợi thủy sản tự nhiên đã tr nên phổ biển ở hấu hết các địa phươngKhông chỉ người dân địa phương, ma đã xuất hiện nhiêu nhóm người chuyên.thực hiện hành vi nay ở các nơi khi có điều kiện Điều dang lo ngại, thời gian.gin đây, việc bat ca không chỉ dừng lại ở câu cả ma còn được thực hiện với quy

mô lớn và rằm rô hơn Nhiễu người đảnh bắt cá bằng cách giãng lưới hoặc kich điện Lợi dụng đêm tôi, những đổi tương đánh bất cả chuyên nghiệp lái xuống.máy di dọc kênh, sông để dé bắt cá Khi phát hiện được nơi có nhiễu cá taptrung, ho tất máy va chèo xuống vào chỗ tôi rồi chia nhau ra phân công mộtngười tha cin chích điên, sau đó một người vớt cá bằng lưới Theo đánh giácủa các chuyên gia, hiện nay, nguồn lợi thuỷ sản khu vực gần bờ trên vùng biểncủa các tinh đang giảm dân, cả vẻ trữ lương và sản lượng Một trong nhữngnguyên nhân dẫn đến tình trang suy giảm nguôn lợi thuỷ sin chủ yếu là do việckhai thác nguồn lợi thuỷ sin tư nhiên bing các dung cụ có tính huỷ diét dangdiễn ra phức tap, dẫn đến các loài thuỷ sẵn có giá trị kinh tế bị giảm về tinh đa.dang thành phân loài và số lượng,

Khai niêm tội phạm được quy định đây đũ tại khoản 1 Điều 8 BLHS năm

2015 va được hiểu la hanh vi nguy hiểm cho xã hội, có 161, được quy định trongpháp luật hình sự, do người có năng lực trách nhiém hình sự (TNHS) thực hiền.

và phải chiu hình phạt Khai niêm này một mặt là cơ sở thống nhất cho việc ácđịnh những tội phạm cụ thể trong Phan các tội phạm của BLHS, mất khác trựctiếp thể hiện một cách rõ nét những nguyên tắc cơ bản của pháp luật hình sự

‘Viet Nam Nội dung của khái niệm tôi phạm ác định ranh giới giữa tôi phạm.

và không phải tội pham, giữa TNHS và những trách nhiệm pháp lý khác Khainiém tội phạm là cơ sở để xây dựng các CTTP cụ thể với ý nghĩa la mô hình.pháp lý của từng tôi danh va qua đó cũng là cơ sỡ để quy định khung hình phattương ứng, trong đó có tôi hủy hoại nguôn lợi thủy sản được quy đính tại Điển

242 BLHS năm 2015 với nôi dung như sau:

Đi

1 Người nào vi phạm quy dinh vê bảo vệ nguén lợi tỉnủy sản tÌmộc

242 Tội hity hoại nguén lợi tiưp sin

một trong các trường hợp san đây, gây thiệt hai nguồn lợi thủy sẵn te

100 000 000 đồng đổn đưới 500.000 000 đông hoặc ty sản thm đượctrị giá từ 50 000.000 đông đến đưới 200 000.000 đồng hoặc đã bị xứphat vì phạm hành chính về một trong các hành vi quy dmh tại Điều nayhoặc aa bị két án về tội này, chua được xóa đn tích mà còn vi phạm, thi

bị phạt tiền từ 50 000 000 đông đến 300.000 000 đồng phạt cải taokhông giam giữ đến 03 năm hoặc phạt ti từ 06 tháng đôn 03 năm

a) Sit dung chat độc, chất nỗ hóa chất, đòng điện hoặc phươngtiên, ngự cụ bị cẩm đỗ khai thác tiniy sản hoặc làm iniy hoại nguồn lotThấp sản

b) Khai thác thiiy sản trong kim vực cẩm hoặc trong kim vực cẩm

3) Gay thương tích hoặc gay tốn hai cho sức Riôe của người khác

mà fh 18 tẫn thương cơ thé 61% trở lên,

e) Gập thương tích hoặc gâytrõ lên mà tổng tỳ lệ tin thương cơ thé của những người này từ 61% đốn121%

in hai cho sức khöe của 02 người

&) Vipham quy dinh khác của pháp luật về bảo vệ nguôn lợi th

sản

Trên cơ sở khải niệm về tôi phạm nói chung được quy định tại khoăn 1Điều § BLHS năm 2015 va dựa trên cơ sỡ quy định cu thể vẻ tội hãy hoại nguồnJoi thủy sản được nhà lâm luật mô 18 tại khoản 1 Điểu 242 BLHS năm 2015, khái niêm tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản đã được xây dưng và được dé cap đến trong một sé tai liệu luật hình sự như Theo Giáo trình Luật hình sự Việt Nam của Trường Đại học Luật Ha Nội thi

Tôi Iny hoại nguén lợi thủy sẵn là hành vi vi phạm các qng đinh

về bảo vệ nguôn lợi tiniy sẵn gay tiệt hại nguôn lợi thay sản từ 100 triệu.đồng trở lên hoặc tly sản tìm được giá tr từ 50 triệu đẳng trổ lên hoặc

“đã bị xử phat vi pham hành chính về một trong các hành vi quy đinh tạiĐiều 142 BLHS hoặc đã bị kết ân ve tội này, chưa được xóa an tích macòn vi phạm”

‘Theo quan điểm cia tác giã Phạm Hang Mai thi tội hủy hoại nguồn lợithủy sin được hiểu là "Hồnh vi nguy hiểm cho xã hội được uy đinh trongBLHS, do người có năng lực TNHS hoặc pháp nhân thương mại tìuec hiện vớilỗi cổ ý, xâm phạm chỗ độ quản if nhà nước đối với nguén lợi tiiy scin”* Quan.điểm nay đã chỉ ra được tôi hủy hoại nguồn lợi thủy sản phải được quy địnhtrong BLHS va chi áp dung cho người pham tội có năng lực TNHS hoặc pháp

=—m.Ố.ỐỐỐẻẻẻẻố

“hư Hồng His (2016), Một vài ý in về các ôi môi trường trọng BEES năm 2015, Tp cl Tot

unin din, 14

nhân thương mại khi thực hiện với lỗi.

điểm chưa hợp lý, bởi việc đánh giá về mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành.vvi pham tội khi khai thác thủy sản gặp khó khăn, do việc xác định việc khai thác thủy sản có vi phạm quy định của pháp luật hình sự hay không củn phụ.thuộc vào nhiễu yếu tô, như: Tinh trang sử dụng thuốc, hóa chất đỗ xuống khu

ý Tuy vậy, quan điểm nay vẫn bộc lô

vực có thủy sản ảnh hưỡng tới nguồn lợi thủy sẵn tự nhiên như thé nào, có

đủ diéu kiến truy cứu TNHS không nêu như không xác định được mức độ ảnhhưởng thì không xác định được hành vi phạm tôi”

Nhìn chung, khái niêm tôi hủy hoại nguồn lợi thủy sản đều được sâydựng thống nhất trong các giáo trình, tình luận khoa hoc BLHS với nội ham

cơ bản dựa trên những dẫu hiệu được mô tả trong Điều 242 BLHS năm 2015 Trong các khái niệm nay, hanh vi hủy hoại nguôn lợi thủy săn không được mô

tả cu thể mã chủ yêu để cập đến các điều kiện bi coi 1a tôi pham với loại hành

vĩ vi phạm này Trên cơ sở khái niêm vẻ tội phạm nói chung được quy định tạikhoản 1 Điều 8 BLHS năm 2015 va dựa trên cơ sở quy đính cụ thể về tôi hủyhoại nguồn lợi thủy sản được nha lâm luật mô tã tại khoản 1 Điều 242 BLHS năm 215 cũng như tham khảo khái niệm vẻ tội phạm nay trong các công trình.nghiên cứu nêu trên, tac giả luận văn có thé đưa ra khái niêm tội hủy hoại nguồn.lợi thủy sẵn như sau:

Tôi hiy hoại nguôn lợi thủy sản là hành vĩ vi phạm các quy đình vềbão vệ nguồn lợi tly sẵn thuộc các trường hợp được quy đinh tat Điều 242BLES năm 2015, do người có năng lực TNHS hoặc pháp nhân thương mat thuec hiện một cách cỗ ƒ, xâm pham các quy định của Nhà nước về bảo vệ guỗn lợi tiniy sản.

ˆ Bùi Thị Bi (2017), Phép hued bo v8 ngu lời ấy an Piệ Em, Tuậnvăn Thục Toậthọc,Đụihọc

ge ga Hà Nội, HANG E24

1.12 Ý nghĩa của việc quy định tội lity hoại nguén lợi tity sin trong

BO butt Hình sự năm 2015

Mỗi trường là tắt c& những gì tổn tai bao quanh con người, gồm các yếu

tổ tự nhiên va yêu tổ vat chất nhân tao quan hé mặt thiết với nhau, có ảnh hưởng,tới đời sông, sản xuất, sự tổn tai, phát triển cia con người và thiên nhiên Cáctôi pham về mối trường là những hành vi nguy hiém cho 28 hội vi pham cácquy định của Nhà nước về bao vệ môi trường, qua đó gây thiết hại cho môtrường, Theo kết qua nghiên cứu về nguôn lợi thủy sản tại các khu vực tự nhiên,ven biển, lưu vực sông, suối Nhiéu loài thủy sin có giá trì kinh tế cao, có giátrị khoa hoc đang ngày một mắt dan, bằng chứng được thể hiện trong Sách đỏ

"Việt Nam từ 2007 ngày cảng ting Nhóm nguồn lợi thuỷ sẵn có trữ lượng, sản lượng khai thác tự nhiên cao đang ngày cảng giảm, do các yêu tổ khách quan.(môi trường thay đổi) và yêu td chủ quan (các hoạt động của con người) đã vađang ảnh hưởng không nhỏ đền năng suất, sản lượng, giá tr kinh té của ngànhthuỷ sản Các hệ sinh thái bị phá huỷ do các hoạt động của con người dẫn đềnviệc mắt nơi cư trú, sinh sản, sinh sống của các loài thủy sin Từ hiện trang trên cho thấy cân thiết quy định hành vi hủy hoại nguồn lợi thity sản là một tội danh trong BLHS

'Việc thi hành BLHS năm 1999 cho thấy, việc xử lý hình sự đối với các tôi phạm về méi trường nói chung, tôi hủy hoại nguôn lợi thủy săn nói riêngnhìn chung còn gấp nhiều khó khăn, điều đó đã ảnh hưởng không nhé đến hiệuquả của công tác đâu tranh ching các tôi pham nảy BLHS năm 2015 đã khắcphục các han chế cia BLHS năm 1999 trong quy định các tội phạm vé môitrường qua việc định lượng hóa các hanh vi vi phạm theo hướng có thể truy cứu

TNHS đổi với người hoặc pháp nhân thương mại ngay khi có hành vi vi phamcác quy định của Nha nước về bảo vệ môi trường!

Hiện nay tình hình môi trường ở nhiều nước trên thé giới, trong đó có

‘Viet Nam đang bi ô nhiễm một cách nghiêm trọng, thậm chí ở nhiều nơi, môitrường cin bị tàn phá năng bối các hoạt động của con người gây ra như phá,đốt rừng lam nương ray; khai thác gỗ trái phép, x4 một cách bửa bai các chấtthải công nghiệp, y tế, sinh hoạt va dich vu công công Bat đai ở nhiễu vingđang bi thoái hóa do bị nhiễm độc bởi các chất thải rắn và lỏng, các loại thuốc

‘bao vệ thực vật, thuốc tăng trưởng ding trong nông nghiệp Nhiều con sống,cửa biển vả bền cảng bi 6 nhiễm, sự có môi trường, han han, lũ lụt, lũ ông vasat 16 đất thường xuyên xây ra với mức đô thiết hai ngày cảng lớn, các loại dich

"bệnh làm ảnh hưởng tới sức khỏe của con người có nguyên nhân từ ô nhiễm.môi trường như ung thự, các bênh vẻ đường hô hap, tiêu hóa cũng ngày một gia ting

Vì vậy, phòng ngửa va chồng 6 nhiễm môi trường là nhiém vu cấp bách.của moi người dân và toàn xẽ hội trong giai đoạn hiện nay Để ngăn chăn sựsuy thoái va 6 nhiễm mỗi trường, phục hồi va phát triển môi trường sinh thai,cần phải áp dụng đồng bộ nhiêu biện pháp, trong đó xây dựng pháp luật về bảo

vệ môi trường là biện pháp hết sức quan trọng, BLHS năm 2015 đã dành.Chương XIX quy định các tôi pham vé môi trường, bao gém 12 Biéu luật vẻcác tôi phạm có liên quan đến môi trường, trong đó có Điều 242 Tôi hủy hoại nguén lợi thủy sản Hủy hoại nguôn lợi thủy sản được hiểu là một trong cáchành vi: Sử dung chất độc, chất nỗ, các hóa chất khác, ding điện hoặc cácphương tiện, ngư cụ khác bị cầm để khai thác thủy sản hoặc lam hủy hoại nguôn

số lội hoặc vào thời gian khác ma pháp luật cắm So với các quy định trướcđây, việc quy định tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản trong BLHS năm 2015 mang nhiều ý ngiãa

Thưứ nhất, quy định về tơi hủy hoại nguồn lợi thủy sản trong BLHS năm

2015 mỡ rộng pham vi chủ thể chịu TNHS Lân đâu tiên, BLHS năm 2015 đãquy định TNHS của pháp nhân thương mại Đây la bước tiền đột phá, quan trọng của pháp luật hình sự nước ta, mặc đù chỉ giới hạn TNHS đối với phápnhân thương mai nhưng tạo cơ sở pháp ly để xử lý hình sự đối với những chủthể này khi cĩ những hoạt động cĩ dầu hiệu t6i pham trong hủy hoại nguồn lợi thủy sin Trong thời gian vừa qua, mơi trường nước, thủy sin nhiễu nơi trên đất nước ta đáng báo động với hậu quả đặc biết nghiêm trong cho x8 hội, nguyên nhân là do hoạt động của các pháp nhân gây ra, song trên thực tế, việc

xử lý hình sự đổi với pháp nhân khơng thực hiện được do thiểu cơ sở pháp lý.

Những vụ việc gây ơ nhiễm mơi trường điển hình như Vụ cơng ty VéDan zã nước thai trực tiếp xuống sơng Thi Vai (Đảng Nai), nha máy Mi Won

xã nước thải chưa qua xử lý ra sơng Hỏng, Cơng ty sửa chữa tau biển Huyndai

~ Vinashin xã chất thải rắn độc hại khơng qua xử lý và cịn rất nhiều hành vi

cĩ dầu hiệu tơi phạm khác của pháp nhân thương mại Đặc biệt, mơi trườngbiển một khu vực cia các tinh miễn Trung bi hủy hoại nghiém trọng bởi hoạtđơng sã thai trực tiếp của cơng ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp Formosa Ha Tinh gây ra những tác nhân hủy hoại nguồn lợi thủy sẵn

'Việc quy định TNHS cũa pháp nhân đã mỡ ra một hướng giãi quyết rất lớn trong cơng cuộc đầu tranh chống và phịng ngừa tội pham vẻ hủy hoại nguơn lợi thủy sản Bên cạnh đĩ, quy định nảy tao ra sự tương thích giữa pháp uất hình sự và pháp luật hành chính Trong khi việc xử phạt hành chính khơng

đũ sức răn đe va khơng tương zứng với tính chất nghiêm trong của các hảnh vi

vị phạm, Theo quy định tại Điều 76 BLHS năm 2015, pháp nhân thương maichịu TNHS đối với 9 tôi phạm vẻ môi trường trong tổng số 33 tôi danh, trong

46 có Tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản (Điểu 242),

Thứ hai, định lượng hóa đối với hành vi pham tôi của tôi hủy hoại nguồn.lợi thủy sản một cách cụ thể, Trước đây, BLHS năm 1900 đã không đưa ra mứcđịnh lượng một cách cụ thể đổi với tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản Theo quyđịnh của BLHS năm 1999 thi chi thé bi truy cứu TNHS khi gây hau quả nghiêmtrọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng đổi với môi trường, Điều nay mang tinh định.tính, tạo ra sự khó khăn, phức tap trong việc truy cứu TNHS vả phải dan chiếu.đến nhiêu văn bản pháp luật khác có liên quan BLHS năm 2015 đã định lượng hóa nhự phá hoại nơi cu ngụ của các loài thủy sn thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiểm được tu tiên bao vệ theo quy định của pháp luật, gây thương.tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác với tỷ lệ tin thương cơ thénhất định để làm căn cứ truy cứu TNHS

Thứ ba, mỡ rông pham vi ap dung và nâng mức phat tién đổi với nhóm tôi phạm về môi trường nói chung, tội hủy hoại nguén lợi thủy sin nói riêngHanh vi phạm tôi của các chủ thể đổi với môi trường sống chủ yếu xuất phát từmục đích thu được nhiều lợi nhuận, vi vay chế tài cân phải tăng lên để đăm bãotính rin de, trừng tri Với những sửa đỗi, bd sung về tôi hủy hoại nguồn lợi thủysản, BLHS năm 2015 đã mỡ ra sự hy vong rat lớn đối với việc ngăn chăn, xử

lý một cách nghiêm minh va đây lùi những hoạt động hũy hoại nguồn lợi thủysản có dẫu hiệu tôi pham của các chủ thể, bao vệ môi trường sống nguôn thủysan của đất nước ta Bên cạnh đó, việc sửa đổi, bổ sung này cũng đã đáp ứng

"yêu câu hội nhập va thực hiện các điều ước quốc tế về bão vệ môi trường,

"pam Vấn Gad 2010), Sith hn ti vpn quy ảnh vi bo vỆ gun kì tấy ca”, Tạp chí in ad,

0.9.

1.2 Các đấu hiệu pháp lý của tội hủy hoại nguén lợi thủy sản.

Các dẫu hiệu pháp lý của tôi hủy hoại nguồn lợi thủy sản lả các đầu hiệuđặc trưng, phản ánh đây di tính chất nguy hiểm cho xã hội của tôi pham Cácdấu hiệu pháp lý của tôi hủy hoại nguồn lợi thủy sản lä căn cử pháp lý để xácđịnh hành vi đã thực hiện có pham tội nay hay không và TNHS đối với chủ thểcủa tội phạm Các dầu hiệu pháp lý của tôi hủy hoại nguồn lợi thủy sản phải được quy định trong BLHS, Điễu 242 trực tiếp quy đính các dâu hiệu của tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản.

1.2.1 Diu hiệu định tội của tội hủy hoại nguén lợi thity sin

Dinh tôi là việc sắc đính hành vi đã thực hiện phạm tội cụ thể trong luậttình su Dinh đội là cơ sở can thiết để có thể truy cứu TNHS người phạm tộicũng như pháp nhân thương mại trong những trường hợp nhất định Trong BLHS Việt Nam, từng tôi pham được quy định déu có tội danh Do vậy, định tôi 6 đây cũng đồng nghĩa với định tội danh Muôn định tội danh cho hành vi

cu thể, người áp dụng luật hình sự phải căn cứ vào các dầu hiệu được mô tảtrong CTTP đã được quy định trong BLHS Việc xác đính tội danh la qua trình.xác định hành vi thöa mãn các dấu hiệu cla một CTTP cu thé trong BLLHS,

1.2.11 Dần hiệu khách thé của tội phạm

'V lý luôn, khách thé của tội pham 1a quan hệ 28 hội được luật hình sựbảo vệ va bị tôi pham xêm phạm Bắt cứ hành vi pham tôi nảo cũng đều gây thiệt hại hoặc hướng tối gây thiệt hai cho quan hệ xế hội nhất định được luậthình sự bão vê Khoa học luật hình sự đã chia khách thể thành ba loại là khách:thể chung, khách thể loại va khách thể trực tiếp nhằm lam rõ hơn ý nghĩa củaviệc sắc định các loại khách thể của tội phạm Thông qua việc zâm hai khách:thể trực tiếp, tôi pham xâm hại khách thể loại và khách thể chung của tội phạm.Tir méi quan hệ này, các nha lam luật Việt Nam lựa chon cách thức hệ thốnghóa các quy phạm pháp luật hình sự trong Phan các tội pham của BLHS than

các chương dua vao khách thể loại của tội phạm, xác định khách thé loại của.tôi phạm la căn cứ để xép tội pham vào các chương trong BLHS, tên chươngthông thường được đất theo tên khách thể loại của téi phạm

Tội hủy hoại nguồn lợi thủy sẵn được quy định tại Điểu 242 BLHS năm

2015 thuộc Chương XIX - Các tôi phạm vẻ môi trường Như vậy, khách thểloại của Tội hủy hoại nguôn lợi thủy sản được xác định là các quy định của Nhà

"nước vé bao vệ môi trường, không thuộc các quy định trong các lĩnh vực khác".Khach thé trực tiếp của tôi hủy hoại nguồn lợi thủy sin là các quy định của Nhànước về bao vệ nguồn lợi thủy sin Chế độ bao về nguén lợi thủy sản của Nhànước là khách thé của tội pham Moi sinh vật có giá tri kinh tế, khoa học sống

ở các vùng nước nội địa, nội thủy, lãnh hãi, vùng tiếp gidp, vùng đặc quyểnkinh tế và thêm lục địa của Việt Nam la đổi tượng tác động của tôi pham này.Khách thể của tội huy hoại nguồn loi thuỷ săn là các quan hé 2 hội bi sâm hạiđến việc bao vệ và sử dụng không hợp lý những nguồn loi thuỷ sản, sông, hồ,biển Hành vi nêu trên xâm phạm đến chế d6 quản ly, bao vệ môi trường, ngoái

ra, trong một sô trường hợp những hảnh vi vi nay còn có thể xâm phạm đến.tính mang, sức khe, tải sản của người khác.

Đồi tương tác động của tôi phạm này lả nguồn lợi thủy sản bao gồmnhững sinh vật có giá tri kinh tế, sống dưới các vùng nước nội địa, nổi thủy,anh hãi, vùng tiếp giáp, vùng đặc quyên kinh té, thêm lục địa Viết Nam.

1.2.1.2 Dần hiệu mặt Rhách quan cũa tôi phạm

Mất khách quan của tôi pham là mặt bén ngoài của tội pham, bao gồmnhững biểu hiện của tội phạm diễn ra hoặc tan tại bền ngoài thể giới khách.quan Các dẫu hiệu thuộc mặt khách quan của tôi phạm bao gồm: hảnh vi kháchquan của tôi phạm, hậu quả thiệt hại cũng như môi quan hệ nhân quả giữa hảnh

'NgyỄn Ngạc Hb (in 2019) Bi adn Ro oc Độ it hồn ự nin 2015 pc sữa Bie

im 017 pin tp) Web, Tnghíp Bà N74

tiện phạm tội

Tứ nhất, hành vi khách quan của tôi phạm:

Hành vi khách quan của tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản là hành vi vi pham quy định vẻ bảo vệ nguồn lợi thủy sản Giống như các tội phạm vẻ môitrường khác, hành vi vi phạm quy đính về bão vệ nguồn lợi thủy sẵn được quyđịnh trong tội phạm nay rất da dang và có thể được thực hiện dưới nhiều hìnhthức khác nhau.

“Một là hành vì sử dụng chất độc, chất nỗ, hỏa chất, dòng điện hoặcphương tiền, ngự cụ bị cé để khai thác thniy sẵn hoặc làm inly hoai nguén lợi

‘nly sân Khai thác thủy sản được hiểu là hoat động đánh bắt nguồn lợi thủysản (tai nguyên sinh vật trong vùng nước tự nhiên có giá trị kinh tế, khoa học,

du lịch, giải trí) hoặc là hoạt đông hậu cân đảnh bất này (hoạt đông thăm dò,tim kiểm, dẫn dụ nguồn lợi thủy sản) Theo Từ điển Tiếng việt, chất độc la chấtphá hủy, ức chế hoặc lam chết cơ thể sống Đây 1a các chất có thể gây hư.hại, bênh, hoặc tử vong cho các cơ thé, thường bằng các phản ứng hóa học hoặc.các hoạt tính khác trên phạm vi phân tử, khi một số lượng vừa đủ được cơ thểsinh vật hap thụ vao va thường được định nghĩa là các chất được hap thụ thôngcác mảng biểu mô như da hay ruột, còn chat nỗ là chat có khả năng gây nên.một phn ứng hoá học nhanh, manh, tod ra nhiều nhiệt và ảnh sáng, đông thờisinh ra khí và kèm theo tiếng nó, thường dùng lam min, đạn được Phương tiện,ngư cụ bị cấm là các phương tiện, ngữ cụ trong danh mục các loại phương tiện, ngư cụ không được phép sử dung được Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Pháttriển nông thôn ban hành Trong đó, ngư cụ la các dung cụ được sử dụng đểkhai thác thủy sản, bao gồm các dụng cụ thô sơ như lao, xiên, cần câu, vợtcho dén những dung cu chuyên dung như lưới, lổng, đáy Ngữ cụ bi cắm là

những ngư cu nếu dùng để khai thác có thể sẽ lam ảnh hưởng đến nguồn lợithủy sản, do đó bi han chế hoặc cẩm sử dụng”

‘Nhu vậy, dang hảnh vi thứ nhất của tôi hủy hoại nguồn lợi thủy sin là

"hành vi dùng các loai bom, min, thủ pháo, béc pha, lựu đạn, thuốc trừ sâu, thuốc.điệt chuột, các chất hoá học vô cơ và hữu cơ để đánh bắt các loại thuỷ sản dướinước như ding min ném xuống biển làm cho cá chết, dùng thuốc trừ sâu đỗxuống sông làm cho cá chết

Tùng ding điện để khai thác thuỷ sin được hiểu là dùng dong điện chayqua nước để thủy sản bị điện giật chết như: dùng bình ắc quy cho dòng điệnchay qua nước làm cho cả bi điện giật chết, câu móc điện va cho dòng điệnchay qua nước để ca hoặc các loài thuỷ sản bị điện giật chết

Khi dig chat độc, chất nd, các hoa chat khác hoặc dùng điện để đánh bắtthuỷ sẵn thường lâm cho thủy sin chết hàng loạt không phân biết loài nao, lớn.hay bé, có thể có loài năng hang chục ki1ô-gam, có loài chỉ nhỏ như con tép,không chỉ huỷ diét nguồn thuỷ sin ma còn huỷ hoại cA môi trường thuỷ sản

Dùng các phương tiên, ngự cu bi cắm để khai thác thuỷ sin tuy khôngtây ra sự huỷ điệt như ding chất độc, chất nỗ nhưng cũng gây tác hai lớn đổivới nguồn lợi thuỷ sản như'!: Nha nước quy định chỉ được ding lưới có mắtlưới 20cmz20cm để đánh bat cá ngoài khơi nhưng ngư dân đã ding lưới vét(loai lưới có mắt nh) để đánh bắt cả loài thuỷ sẽn nhỏ bé, Lay vi du điền hình.1a lưới sẽ có nhiều loại với kích thước mất lưới khác nhau Mắt lưới hiểu đơn.gin là kế hỡ được tao nén bởi 04 nút lưới, có tác dung giữ thủy sẵn (cd) lại khí chui vào lưới Sử dung lưới có mất lưới càng nhỏ sé thu được cảng nhiều cá.

Do đó, nêu sử dung mắt lưới nh, cá con, cá nhỏ (chưa đến độ thu hoạch) sẽ có

`9 Bãi An C020, "Căng taku Đêm vi ge cut, Tơ thing tn đến dĩ 0y sốt Tite New,

eps/Bsgzatukeaa cơm vycơng hiatal, cập ngty 002021

“Pp cu Tot natin din dn te 02, Dea bit tây sn bang ha tức iy đt bị hàn se,

ps updhaoun unbaivievrn hoalini bat ays bagels ia đem Whines, ay

cáp ngờ 22092021

thể bi mắc vào lưới Việc khai thác không chọn lọc như trên sẽ gây ra tình trạng.thiểu hụt nguồn cá trưởng thánh ở tương lai Chưa kể đếnviệc sử dụng lưới cómất lưới không đúng quy định còn có thé anh hưởng đến các loài thủy sản nguycấp, quý, hiểm Ở một số quốc gia còn có quy định han chế hoặc cam khai tháccác thủy sản đang trong quá trình sinh sản (ca dang ap tring trong miệng, cua đang có tring ở yém )

Hiện tại, vì ham lợi nhuận, ngày cảng nhiêu tổ chức, cả nhân ding ngư

cu bị cam để đánh bat thủy sản Hanh vi nay lả một trong những yêu tổ gây ra

sự suy giảm nghiêm trọng nguôn lợi thủy sẵn - một trong những tác nhân dẫn.dén mắt cân bằng sinh thái.

Hai là, hành vi khai thác thiy sản trong kìm vực cẩm hoặc trong kim vựccắm có thời han

Đây là trường hợp vi pham quy định về khu vực cẩm hoặc vé thời gian cảm khai thác thủy sản Vi lí do nhất định, một số khu vực bi cầm khai thác thủy sản không thời hạn hoặc trong thời hạn nhất định như trong thời gian lả

"mùa sinh sản của một sé loài thủy sản.

Để bão vệ nguồn lợi thuỷ sản, Nha nước quy đính một số khu vực cắmkhai thác, cắm khai thác trong mùa sinh sin cia một loài thuỷ sin hoặc cảm khai thác vào những thời gian nhất định như cảm khai thác thuỷ sản tại vingvinh Xvi có liên quan đến an ninh, quốc phòng, cắm đánh bat “Cá Ngựa” trongmùa sinh sản

niểu đã có lệnh câm va biết đã bi cắm ma vẫn khai thác la vi phạm Một số vùng.iển Nhà nước không cho ngự dân vào đánh bắt thủy sản hoặc cắm trong mộtthời hạn nhất định trong năm: Vi dụ, thời gian một số loài c dang sinh sẵn ởnhững khu vực nhất đính Việc cắm đánh bat cá 6 những vùng nhất định, cũngnhư cầm đánh tắt ở những ving trong thời gian nhất định trong năm là nhằm.đâm bao cho một số loài cá không bị suy giảm hay tuyệt chủng, nhằm duy trì

Cô Tô (Quảng Ninh): từ 15/2 đền 15/6 CátBả —Ba Lạt (Hai phòng, Thái Binh)

Từ 15/4 đến 31/7 Hon Ne - Lach Ghép (Thanh Hỏa): Từ 15/4 đến 31/7 Ven

bờ vịnh Diễn Châu (Nghệ An): Từ 01/03 đến 30/4 Ven bờ biển Bạc Liên (BạcLiêu): Tử 01/4 đến 30/6, Ven bờ biển Cả Mau (Ca Mau): từ 01/4 đến 30/6 Ven

bờ biển Kiên Giang (Kiên Giang): từ 01/4 đến 30/6, Nêu ngự dân, người đảnh.tất thủy sin đánh bắt ở các ving trên vào thời điểm bị cấm như đã ghi trong

‘bang trên 1a vi phạm qui định của Nhà nước va sẽ bị xử lý theo pháp luật.

Ba id hành vì khai thác loài tiiy sản bị cắm khat thác, nễu khong timộctrường hợp quy ain tại Điễu 244 của BLHS năm 2015.

Đây là trường hợp vi phạm quy định về các loài thủy sản bị cẩm khai thác nhưng không thuộc phạm vi điều chỉnh của Điều 244 BLHS năm 2015 (tôi

vĩ pham quy định vé bảo vé động vật nguy cấp, quý, hiểm),

Nhằm dim bao sự da dang sinh học, cũng như bao vệ các loài thủy sản

có nguy cơ tuyệt chiing, các loài động vat

có quy định về các loài thủy sản trên biển không được đánh bắt, cũng như cácJoai bi cắm đánh bat trong thời gian nhất định trong năm Đối với các loài thủy

quý, hiểm, Bộ thủy sản cũng đã

sẵn nảy, ngư dân, người đánh bat thủy sản trên biển không được phép đánh bat

"Nếu trường hợp vô tình các loi nay mắc phải lưới, ngự cu của ngư dân thi phải

‘ilu J4, hồng 192018/TT-ENNNPTNT ca Bộ Nông ngệp vì phát win nồng tin ng 19110018 tướng avi bảo vệ va hít tata nguần li ty vần năm 3018

trả lại biển ngay Nhả nước quy định một số loài thuỷ sản không được khai thác.

‘vi đó là các loài thủy sản quý, hiểm như rùa biển, cá voi

Các loài thủy sản quý, hiểm bi cấm khai thác do Chính phi quy định ban.hành kém theo danh mục, gm 21 loái thủy sản bi cầm khai thắc nhẩm bao vệcác loài thủy sản quý, hiểm va các đổi tương khác ma trữ lượng bị suy giảm nghiêm trong hoặc có nguy cơ tuyết chiing, gồm: trai ngọc, cả cháy, cá chỉnh.

‘mun, cá com, cá anh vũ, cả tra dau, cá cóc Tam Đảo, cá sấu hoa cả, cá sấu xiêm,

cả heo, cả voi, cá ông sử, cá nang tiên, cá hô, cả chia vôi sống, vích va trửng,rùa da và trứng, doi môi đứa và trứng, đổi mỗi va trứng, bộ san hô cứng, bộ san

hô sừng, và bộ san hô đen Kém theo dé là danh sách 12 loại tôm, cá biển, 7

thể, 8 loại tôm, cá nước ngọt bị câm khai thác có thời hạn trong.loại nhuyi

năm Bộ Thủy sản cũng quy đính kích thước téi thiểu của các loãi thủy sẵn kính.

tế sống trong các vùng nước tư nhiên được phép khai thác Trong đó, tỷ lệ cho phép các đối tượng nhỗ hơn kích thước quy định không được chiêm quá 15%sản lượng thủy sản khai thác (lây tối thiểu 3 mẫu ngẫu nhiên để tính tỷ lệ bình.quân) Nếu thuỷ sản mả ngư dân đánh bắt được ngoài biển lả loài hiểm chưa.thấy bao giờ nhưng Chính phi chưa quy định đó là loài thủy sn quý, hiểm bi cắm khai thác thi cũng không vi pham.

Bén là, hành vi phá hoại nơi cw ngụ của loài thniy sản tage Damih mụcloài nguy cấp, qua’, hiễm được un tiên bảo vệ

Đây là những hành vi khách quan của tôi phạm liên quan đền một sổ loàithủy sin đặc biệt (các Lodi nguy cấp, quý, hiém được ưu tiên bao vệ) được quy định tại Nghị đính 160/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ vé tiêuchỉ xác định loai va chế độ quan lý loài thuộc danh mục loài nguy cấp, quý,hiểm được ưu tiên bảo vệ, Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên

bao về được quy dinh tai Phụ lục I như)Š: Rùa biển đâu to, Rùa hộp ba vạch.(Rita vàng), Giải sin-hoe (Giải thương hãi), Giải không lồ Hành vi này sâm.pham môi trường sống tư nhiên — điều kiện cẩn thiết cho việc duy tri va pháttriển các loại thủy sản đặc biết nay Hành vi xâm phạm nay có thể như đỗ chatthải, đỗ hóa chat hoặc vứt bö ngự cụ xuống vùng nước tự nhiên, thả những loàithiên địch của các loài thủy sin ở khu vực đó Khi méi trường sông tự nhiên.

‘bj sâm phạm như vay, các loài thủy sin được ưu tiên bao vệ chẳng những không,

do chết hoặc do phải rời đi nơi khác Bao về nơi cư ngụ của các loài thủy sản quý, hiểm cũng chính là bảo đảm cho được bao vệ mà có nguy cơ bị “xda st

loài thuỷ sản quý, hiểm có điều kiên tén tại và phát triển, pha hoại nơi cư ngụ.của các loài thuỷ sản này cũng chính là hành vi huỷ hoại nguồn lợi thủy sản Vídu: Loài rùa biển thường lên bai cát ven biển để đẻ trứng, nhưng một số người

đã xây dựng 1éu quán trên bai cát ven biển lam cho rùa biển không có nơi đẻ.trứng đã bd đi nơi khác sinh sông.

Nea là, hành vi vi phạm quy đinh khác của pháp luật về bảo vệ ngudnlợi thy sẵn

Vi phạm các quy định khác về bao vê nguồn lợi thuỷ sản là ngoài bndang hành vi nêu trên thi bất cứ han vi nao khác ma huỷ hoại nguôn lợi thủysản déu bị coi là hành vi phạm tội nảy Đây chính là những hành vi vi phạm các điều cắm khác cia Luuật Thủy sin vẻ bão về nguồn lợi thủy sản, ngoài các hành.

‘vi kể trên vả cùng có tính nguy hiểm cho nguồn lợi thủy sẵn như hành vi cân.trở trai phép đường di cử tự nhiên của loài thủy sản, xy dựng công trinh gây ảnh hưởng đến nguén lợi thủy sản trong phân khu bảo về nghiêm ngất đượcquy định cụ thé tại Điều 7 Luật Thủy sẵn quy định hành vi bị nghiêm cấm tronghoạt động thủy sản.

1 Đền 7,Nghị ph 160/2013/NĐ-CP ngiy 12/112013 của Chih hề vì tu đ xc dh li và chế độ quản ý loà tộc ômthasne lolinggy cập, gu hếm được t tồn bio vệ

Tưứ hai, hận quá thuệt hat và mỗi quan hệ nhân quả giữa hành vi kháchhan và lâu quả hại

Hau quả thiết hai là các thiết hai do hành vĩ khách quan gây ra cho quan

hệ xã hội lả khách thé bảo vệ của luật hình sự vả cũng la khách thé của tôiphạm, được thể hiện ở một trong các dang: thiệt hại vẻ vật chat, thiệt hai về théchat, thiệt hại về tinh than va các biển đổi khác Thiệt hại gây ra cho khách thểcủa tội phạm được thé hiện qua sự biển đổi tinh trạng bình thường của đối tượng.tác đông của tội pham Đi với tôi hủy hoại nguồn lợi thủy sản, hậu quả thiếthai trong một số trường hợp được quy định là dẫu hiệu bắt buộc của tôi phạm

‘Nhu vậy, hậu quả thiệt hại cho nguồn lợi thủy sản có những ý nghĩa thực tiễn.đổi với việc định tôi và là căn cứ để đánh giá mức đô nguy hiểm của hảnh viphạm tôi vả do vay là căn cứ dé quyết định hình phạt

Theo quy đính tại khoăn 1 Điều 242 BLHS, hành vi hủy hoại nguồn lợithủy sản có déu hiệu hậu quả được quy định có thé la gây thiệt hại nguén lợithủy sản từ 100 triệu ding trở lên hoặc thủy sản thu được tri giá từ 5Ú triệu đẳng trở lên

‘Vi du: Theo cáo trang của Viện kiểm sát Nhân dân huyện Bạch Thông,

‘vao khoảng 02 giờ 30 phút, ngày 01/12/2020, Pham Thể Lương, Ngọc Hai Huy

đã có hành vi sử dụng 02 thuyén nhựa mau xanh tự chế, 02 bình ắc quy, 02thủng nhựa xếp mẫu đỏ, 02 chiếc sào gây trúc có gắn day điện đầu có gin vợtbằng kim loại và 02 b6 xung kích điện có điện áp lớn để đánh bắt thủy sẵn tạikhu vực dong Sông Câu, đoạn sông thuộc thôn Nà Coong, xã Dương Phong,huyén Bach Thông, tỉnh Bắc Kạn Theo Cơ quan điểu tra và thông kê, tổng sốthủy sản ma Phạm Thé L.ương khai thác được là 5,2kg cá sông các loại có tingtrí giá 572.000 đồng, tổng sé thủy sin do Ngọc Hai Huy khai thắc đánh bắtđược là 08kg cả sông các loại, có tổng giá tri 880.000 đồng, Trước đó, vào ngày26/5/2020, Ngọc Hai Huy đã bi UBND 2 Mỹ Thanh, huyện Bach Thông xử:

phat hành chính 4.000.000 déng, năm 2013, bi Công an huyện Cho Mới xử phạt vi phạm hành chính 1.000 000 đồng về hank vi sử đụng công cụ xung kíchđiện dé khai thác thủy sản, đánh bắt cá Ngày 13/11/2020, Pham Thể L.ương biCông an huyền Bạch Thông xử phat hành chính 5.000.000 đồng, năm 2017 bi UBND phường Đức Xuân, Thành Phổ Bắc Kan xử phạt vi pham hành chính.1.500.000 đồng vẻ hành vi sử dụng công cu xung kích điện để khai thác thủy.sản, đánh bat ca”

Hanh vi của hai bị cáo 1a xêm phạm trực tiép đền chế đồ bảo về nguồnlợi thủy sản của Nha nước Tại phiên tòa, bi cáo Pham Thể Lương và Ngọc Hai Huy đã khai nhân toàn bộ hành vi phạm tôi, căn cứ tinh chất, mức đô hảnh vi pham tôi của hai bị cáo Hội đồng xét xử tuyên phat bị cáo Phạm Thế Lương

06 tháng tù, Ngoc Hai Huy 12 tháng cãi tạo không giam giữ.

Ngoài dạng thiệt hai về vat chất nay, khoản 1 Điều 242 BLHS còn quyđịnh về một dang hậu quả đặc biệt tại điểm đ và điểm e Đó là “gay thương tichhoặc gây tốn hai cho sức khỏe của người khác ma tỷ lệ tổn thương cơ thể 61%trở lên" và “gây thương tích hoặc gây tén hai cho sức khöe của 02 người trởlên ma tổng ty lê tổn thương cơ thé của những người nay từ 61% đến 121%Tuy nhiên, hâu quả thiết hai nảy không phải la dẫu hiểu bat buộc của CTTP củatôi hủy hoại nguôn lợi thủy sản bởi lẽ, khi chủ thể thực hiên một trong các danghành vi mô tả tại các điểm a, b, c, d, g khoăn 1 Điều 242 BLHS năm 2015 magây thiệt hại nguồn lợi thủy sản từ 100 triệu đồng trở lên hoặc thủy sản thu được tri giá từ 50 triệu đẳng trở lên hoặc đã bi xử phat vi pham hành chính về một trong các hành vi nay hoặc đã bị kết án vé tôi nay, chưa được xóa án tích.

‘ma còn vị pham thi đã đủ yêu tổ CTTP Do đó, thiết hai vẻ thương tích hoặc

‘Nene Điệp (2020), số tụ hy hoi nguẫn li thấy cin’, rang thông tm Công an tah Bắc Ten,

sachan wha mara Surat neva an Ian hoat nghen loi dey-su 59199 Ha), my cận

"euy 01102031

tổn hại cho sức khöe của người khác chỉ là hậu quả di kèm trong một số trường,hợp đặc biệt

12.13 Dấu hiệu chủ tia tội phạm

Chủ thể của tôi phạm là người có năng lực TNHS bao gồm năng lực nhận.thức, năng lực diéu khiển hành vi theo đòi hõi của sã hội va đạt độ tuổi chịutrách nhiêm theo luật định khi thực hiện hành vi phạm tôi Như vay, chủ thểcủa tôi pham theo quy định của pháp luật Hình sư Việt Nam phải lả người cónăng lực TNHS Năng lực TNHS là năng lực có thé phải chi TNHS của mộtngười nếu thực hiện hành vi phạm tội, năng lực TNHS la một dạng năng lực pháp lý Nhà nước xác nhân năng lực nay dựa trên các cơ sỡ thử nhất, người

có năng lực TNHS phải là người có năng lực nhận thức và nãng lực điều khiểnhành vi theo đòi hỏi của xã hội va thứ hai, người có năng lực TNHS là người

có độ tuổi phù hợp với chính sách hình sự của nhả nước trong giai đoạn cụthể Như vậy, chỉ những người có năng lực TNHS mới hiểu rõ hanh vi củamình đúng hay sai, mới điều khiển được, tự chủ được hành vi của mình

"Ngoài dầu hiệu nói trên, trong BLHS có một sổ tôi phạm đời hôi chủ thểphải có thêm điều kiện khác có liên quan khi thực hiện hành vi phạm tội nhưđầu hiệu về chức vụ, quyền han; dầu hiệu nghề nghiệp, tinh chất công việc, dẫu

‘hiéu giới tinh; dầu hiệu quan hệ gia đình, họ hàng Những chủ thể co dầu hiệu

ấy được gọi là chủ thể đặc biệt của tội phạm

Đôi với tôi hủy hoại nguồn lợi thủy sản, chủ thể của tôi phạm lä chủ thétình thường va theo Điều 12 BLHS năm 2015 là người từ đã 16 tuổi trở lên vìtôi hủy hoại nguôn lợi thủy sản không thuộc các tôi được quy đính có thé ápdụng TNHS đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi được liệt kế tại khoản

3 Điều 12 BLHS năm 2015.

` NgyỄn Ngọc Hoa ( 2018), Giáp mink Lae Hine PEt Dm Thẫn hưng, Đường Đụ bạc Lait

i Nội Noo Căng tanhân din, Hà Nội tr 179

1.2.14 Dần hiệu mặt ch quan của tội phạm

Tội phạm là thể thống nhất của hai mặt khách quan vả chủ quan Nếu.mất khách quan của tội pham la những biểu hiện ra bên ngoải của tội phạm thi

‘mt chủ quan là hoạt đông tâm lý bên trong của người pham tội Với ý nghĩa ka

‘mot mặt của hiền tượng thống nhất, mt chủ quan của tối pham không tén taiđộc lập mà luôn luôn gắn liên với mặt khách quan cũa tôi phạm Như vậy, xét

vẻ mặt chủ quan, tat cả các tội phạm déu có biểu hiện có lỗi, động cơ vả mục.đích phạm tôi Trong mất chủ quan của tội pham, dâu hiệu lỗi luôn được phanánh trong moi CTTP, dâu hiệu đông cơ vả mục dich pham tôi được phản ánh 1a đầu hiệu định tội của một số tôi, nhưng đa số chúng được phân ánh là tintiết định khung hoặc tinh tiết tăng năng TNHS

Lỗi là thái độ tam lý của con người đổi với hảnh vi có tính gây thiệt hạicho xẽ hội của mình và đổi với hậu quả do hành vi đó gây ra được biểu hiệndưới hình thức cô ý hoặc vô ý Lỗi của người phạm tôi hủy hoại nguồn lợi thủysản là lỗt cổ ý Chủ thé nhận thức rõ hành vi của mình 1a huỷ hoại nguồn lợithủy sin, thay trước được hâu quả nghiêm trong của han vi ma minh thực hiện.nhưng vẫn mong muốn hoặc có ý thức để mặc cho hậu qua nghiêm trọng xảy

ra, Nhận thức của người pham tội bao gồm cả nhân thức vẻ pháp luật, tức lảbiết Nha nước cảm không được khai thác ma van khai thác Néu vì lý do khách.quan, người có hành vi huỷ hoại nguồn lợi thuỷ săn không nhận thức được hảnh

vĩ của trình là trái pháp luật thi không phải la cổ ý pham tôi.

Ngoài dầu hiệu lỗi, mặt chủ quan của tôi phạm còn bao gồm động cơ vamục đích phạm tội Trong đó, đông cơ pham tôi là động lực bên trong thúc đẩyngười phạm tội thực hiện hành vi pham tôi cổ ý Miục đích phạm tôi là kết quả trong ý thúc chủ quan ma người phạm tôi đất ra phi đạt được khi thực hiện hành vi phạm tội cổ ý (rực tip), Đôi với tôi hủy hoại nguồn lợi thủy sẽn, động

cơ pham tôi vả mục đích phạm tôi không phải là dầu hiệu định tội bắt buộc,

nhưng khi quyết đính hình phạt và xem xét hậu quả của hành vi thì những yêu

tổ nay là cần thiết Đông cơ cia người pham tôi hủy hoại nguồn lợi thủy sinchủ yếu là do tư lợi, muốn kiểm được tiên hoặc giá tn thủy sản phục vụ cho.cuộc sống của cả nhân hoặc hoạt động kinh doanh của chủ thể

13.2 Dâu hiệu định kiumg của tội Inty hoại nguôn lợi thy sản

So với quy định về tôi hủy hoại nguôn lợi thủy sản trong BLHS năm.

1999, BLHS năm 2015 có quy định chỉ tiết hon các tỉnh tiết tăng năng địnhkhung và phân hóa TNHS đối với các trường hop rõ rang hơn thể hiện qua việc

‘v6 sung số lượng khung hình phạt

Các tinh tiết tăng năng định khung trong BLHS năm 2015 quy định cụthể hon, ap dung dé hơn Nêu như trước đây, BLHS năm 1999 quy định cáctình tiết tăng năng định khung đổi với tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản là gây hậu quả rat nghiêm trọng hoặc đặc biết nghiêm trong thì hiện nay, các tỉnh tiết tăng năng định khung được quy đính tại Điều 242 BLHS năm 2015 bao gồm:

- Gây thiết hại ngudn lợi thủy sản với trị giá nhất định,

- Thủy sản thu được có tri giá nhất định,

- Gây thương tích hoặc gây tổn hai cho sức khöe người khác với tỷ lệ tổnthương cơ thể nhất định,

- Lâm chết người.

Cụ thể, các tình tiết tăng nặng định khung nảy được quy định như sau:Theo quy định tại khoăn 2 Điều 242 BLHS năm 2015, các tinh tiết tăng năng định khung bao gồm:

- Gây thiệt hai nguồn lợi thủy sản từ 500 triệu đồng đến dưới 1 tỷ 500 triệu đồng hoặc thủy sẵn thu được trị giá từ 200 triệu đồng đền dưới 500 triệuđẳng Đây là trường hợp phạm tội được zác đính nguy hiểm hơn trường hợpphạm tội thông thưởng được quy định tại khoản 1 của điều luật do gây ra hậu

vi vi phạm các quy định về bao vệ nguồn lợi thủy sin nhưng nằm ngoài suynglf va mong muốn của chủ thé như dung thuốc nỗ đánh bắt cả khiển ngườikhác bị chết

- Gây thương tích hoặc gây tốn hại cho sức khöe của 02 người trở lên mãitổng tỷ lệ tốn thương cơ thé của những người nay từ 122% đến 200%: Tương

tự như tình tiết “lam chết người”, lỗi của chủ thé trong trường hợp nay cũng lả

‘hGn hợp lỗi Day 1a trường hợp phạm tội do vi phạm quy định về bảo vệ nguồn.lợi thủy sản đã vô ý gây thương tích hoặc gây tôn hai cho sức khöe của 02 ngườitrở lên với mức định lượng về tổng tỷ lệ tổn thương cơ thé từ 122% đến 200%(cao hơn so với quy định tại khoản 1).

Theo quy định tại khoản 3 Điễu 242 BLHS năm 2015, các tinh tiết tăng năng định khung bao gồm:

- Gây thiệt hai nguồn lợi thủy sẵn 1 tỷ 500 triện đồng trở lên hoặc thủy,sản thu được ti giá 500 triệu đồng trở lên,

- Lâm chết 02 người trở lên,

- Gây thương tích hoặc gây tốn hại cho sức khöe của 03 người trở lên matổng ty lệ tin thương cơ thé của những người nay 201% trở lên

Tat cả các tinh tiết tăng năng định khung được quy đính tại khoăn 3 Điều,

342 BLHS năm 2015 vẻ bản chất déu giống với các tình tiết tăng năng định khung quy định tại khoản 2 cia điều luật này, chỉ khác về mức độ nghiêm trong Theo đó, đổi với các tỉnh tiết tăng năng định khung quy định tại khoản 3 có