Bảo vệ, vận dụng và phát triển chủ nghĩa mác

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO Bảo vệ, vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh Thể loại: báo in Chi đoàn: Digital Marketing 64C Hà N i 2023 ộ... B o v , khảệ ẳng định v

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

Bảo vệ, vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác

Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh

Thể loại: báo in Chi đoàn: Digital Marketing 64C

Hà N i 2023 ộ

Mục l ục

I Tóm t t t ng quátắ ổ 3

II M ở đầu 4

III N ội dung 5

1 B o v , khả ệ ẳng định vai trò và ý nghĩa thời đại của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh 5

1.1 Nh ng khái niữ ệm cơ bản về chủ nghĩa Mác Lênin: 5

1.2 Ti ền đề ra đờ i ch ủ nghĩa Mác-Lenin 5

1.3 Nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác Lênin 6

1.4 C ụ thể hóa nguyên lý Mác Lênin 7

2 Khẳng định và c ụ thể hóa những nguyên lý cơ bả n của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các giá tr b n v ng phù h p v i thị ề ữ ợ ớ ực ti n c a Vi t Nam; nh ng vễ ủ ệ ữ ấn đề ầ c n b ổ sung phát triển 9

2.1 NH NG NGUYÊN LÝ TOÀN DI N, PHÁT TRI N C A CH T CH H CHÍ MINH Ữ Ệ Ể Ủ Ủ Ị Ồ ĐỐI VỚI NƯỚC TA 9

2.2 V n d ng nh ng nguyên lý cậ ụ ữ ủa tư tưởng H Chí Minh và ch ồ ủ nghĩa Mác Lênin vào tình hình th c tiự ễn ở Việt Nam 13

2.3 Nh ng h n ch và gi i pháp khi áp dữ ạ ế ả ụng nguyên lí c a c a chủ ủ ủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào tình hình c a Vi t Namủ ệ 16

IV K ết luậ 19 n V Tài liệu tham kh ảo 19

I Tóm t t t ng quát ắ ổ

Bài chính lu n nh n m nh t m quan tr ng c a vi c b o v và phát tri n ch ậ ấ ạ ầ ọ ủ ệ ả ệ ể ủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh Nó gi i thích rả ằng đây là hai bản sắc tư tưởng quan tr ng c a Vi t Nam và c n phọ ủ ệ ầ ải được b o v và áp dả ệ ụng để phát triển đất nước Bài viết cũng nhấn m nh t m quan tr ng cạ ầ ọ ủa việc tăng cường giáo dục

và đào tạo để đảm b o sự hi u bi t và thu n th c vả ể ế ầ ụ ới tư tưởng này Bên cạnh đó, bài chính lu n khuy n khích mậ ế ọi người cùng nhau làm việc để xây d ng m t xã ự ộ hội lý tưởng, nơi mà Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh được coi là các giá tr ị cốt lõi Cuối cùng nhưng không kém phần quan tr ng, bài chính lu n s ọ ậ ẽ đem đến những góc nhìn v các bi n pháp và cách thề ệ ức để giải quy t n n xuyên t c bế ạ ạ ản chất khoa h c, cách mọ ạng, ý nghĩa thời đại của Chủ Nghĩa Mác Lênin

II M ở đầu

Chủ t ch H Chí Minh kị ồ ế thừa quan điểm của người th y-Mác Lênin v i kh ng ầ ớ ẳ định: “Phải xây dựng xã hội xã hội bình đẳng, lý tưởng, bao trùm toàn bộ quốc gia” Từ đó khi ra đi tìm đường cứu nước để giải cứu đồng bào dân tộc, Người đã

ấp ủ ộ m t lý tưởng xây d ng m t xã h i m i, m t cu c s ng mự ộ ộ ớ ộ ộ ố ới ấm no, t do và ự hạnh phúc cho toàn dân Mu n chố ạm được đến nh ng mữ ục tiêu đó, trước h t phế ải giành lại độ ậ ực l p t do cho dân tộc, theo sau đó là thúc đẩy đất nước phát triển vững m nh c v chính tr , kinh t , xã hạ ả ề ị ế ội và văn hóa

Chính vì lý do này, ch ủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng H Chí Minh không ch là ồ ỉ những khái ni m vô cùng quen thu c trong l ch s chính tr ệ ộ ị ử ị Việt Nam, mà còn là những giá tr tinh th n sâu sị ầ ắc và vô giá đối với s phát tri n cự ể ủa đất nước Trong bối c nh thả ế giới ngày nay, vi c v n d ng và phát tri n chệ ậ ụ ể ủ nghĩa Mác Lênin và

tư tưởng Hồ Chí Minh càng đóng vai trò quan trọng hơn bao giờ hết Chúng ta đã chứng ki n nh ng thành công r c r cế ữ ự ỡ ủa đất nước Vi t Nam trong việ ệc đẩy mạnh công nghi p hóa, hiệ ện đại hoá đất nước và c i thi n chả ệ ất lượng cu c s ng cộ ố ủa người dân Tuy nhiên, các thách th c hiứ ện nay cũng đòi hỏi ta phải ti p tục v n ế ậ dụng và phát tri n nh ng giá trể ữ ị này để xây d ng mự ột đất nước hùng m nh, giàu ạ mạnh và bền vững hơn nữa Đi cùng với đó cũng là việc mà chúng ta ph i nhả ận thức khách quan về những xuyên t c b n ch t khoa h c và chạ ả ấ ọ ống phá tư tưởng

Hồ Chí Minh và ý nghĩa thời đại của Chủ nghĩa Mác Lênin

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài bao g m nh ng vồ ữ ấn đề cơ bản là:

+ Phân tích vai trò c a vi c b o v và v n dủ ệ ả ệ ậ ụng ý nghĩa thời đại c a ch ủ ủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh

+ Nghiên c u v ứ ề những c ụ thể hóa mà chủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh vào công cu c phát tri n giá tr b n v ng phù h p v i th c tiộ ể ị ề ữ ợ ớ ự ễn của Vi t Nam ệ

+ Khai thác nh ng biữ ện pháp để ạ h n chế cũng như loạ ỏ những luận điệu i b xuyên tác b n ch t khoa hả ấ ọc, ý nghĩa thời đại của Chủ nghĩa Mác Lênin,

tư tưởng Hồ Chí Minh

III N i dung ộ

1 B o v , khả ệ ẳng định vai trò và ý nghĩa thời đại của chủ nghĩa Mác Lênin,

tư tưởng Hồ Chí Minh

Chủ nghĩa Mác Lênin đượ- c sáng lập vào giữa thế kỷ XIX bởi C.Mác và Ph.Ăngghen, và sau đó được V.I.Lênin b sung và phát triổ ển đến đầu th k XX ế ỷ

Đó là một hệ thống lý lu n th ng nh t, bao g m ba b ậ ố ấ ồ ộ phận lý luận cơ bản là triết học Mác-Lênin, kinh t chính tr h c Mác Lênin và chế ị ọ ủ nghĩa xã hội khoa h c ọ Chủ nghĩa Mác Lênin đưa ra một hệ thống lý lu n khoa h c th ng nh t v mậ ọ ố ấ ề ục tiêu, con đường, biện pháp và lực lượng cần thiết để thực hiện sự nghiệp giải phóng giai c p công nhân và xã h i, giấ ộ ải phóng con người và xây d ng thành ự công ch ủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản

Mác Lênin là một nhà tư tưởng và lãnh đạo cách m ng n i ti ng trong l ch s ạ ổ ế ị ử nhân loại Ông đã đặ ề ảt n n t ng cho chủ nghĩa cộng s n và chả ủ nghĩa Mác Lênin,

là m t bộ ộ phận quan tr ng trong lý thuy t chính tr và kinh tọ ế ị ế hiện đại Để hiểu sâu hơn về tư tưởng Mác Lênin ta phải đề ậ c p qua m t s m c n i b t s ộ ố ụ ổ ậ ẽ được đề cập dưới đây

❖ Điều ki n kinh t - xã h i: ệ ế ộ

- S c ng c và phát tri n cự ủ ố ể ủa phương thức sản xuất tư bản ch ủ nghĩa trong điều kiện cách mạng công nghi p ệ

- Sự xuất hi n c a giai c p vô s n trong l ch s v i tính cách là m t lệ ủ ấ ả ị ử ớ ộ ực lượng chính tr - xã hị ội độc lập

- Thực ti n cách m ng giai c p vô s n ễ ạ ấ ả Là cơ sở chủ yếu nhất cho sự ra đời của Triết học Mác

❖ Nguồn gốc lí luận:

- Triết h c c ọ ổ điển Đức: k ế thừa phép bi n ch ng trong tri t h c c a Hêghen trên ệ ứ ế ọ ủ

cơ sở l c b yọ ỏ ếu tố duy tâm th n bí; k ầ ế thừa tính duy v t trong tri t h c cậ ế ọ ủa Phoi-ơ-bắc để xây dựng nên ch ủ nghĩa duy vật

- Kinh t chính tr hế ị ọc ở Anh: Nhờ việc nghiên cứu các tư tưởng kinh t cế ủa A.Smith và Ricardo, đặc biệt là học thuyết giá trị, Mác đã nhận ra kinh tế là yếu

tố quy định quy luật vận động của lịch sử, từ đó hoàn thiện quan niệm duy vật lịch sử, đồng thời xây dựng nên các h c thuy t v kinh t c a mình ọ ế ề ế ủ

- CNXH không tưởng ở Pháp: Mác và Ăngghen đã tiếp thu tư tưởng của Phu-ri-ê và Xanh- -mông, t xi ừ đó xây dựng nên hình m u XH c ng sẫ ộ ản; đồng th i khờ ắc phục tính không tưởng trong học thuyết của Phu- -ê và Xanh- -mông, biri xi ến CNXH không tưởng thành khoa học

❖ Tiền đề khoa học tự nhiên:

- Định lu t b o toàn và chuyậ ả ển hóa năng lượng: cho th y m i hình th c vấ ọ ứ ận động của v t chậ ất đều có m i liên h vố ệ ới nhau và trong điều ki n nhệ ất định có th ể chuyển hóa lẫn nhau

- Học thuy t t bào: Th ế ế ế giới động - thực v t không tách r i nhau mà có s ậ ờ ự thống nhất v mề ặt th ng nh t và hình thái ố ấ

- Học thuyết tiến hóa: T t cấ ả các loài được sinh ra từ các loài trước đó bằng con đường chọn l c tọ ự nhiên → thể hiện s liên h và thự ệ ống nhất trong th ế giới động vật

Các nguyên lý cơ bản của ch ủ nghĩa Mác-Lênin bao gồm:

- Triết h c Mác-Lênin là ph n quan trọ ầ ọng nh t c a chấ ủ ủ nghĩa Mác-Lênin, bao g m hồ ệ thống quan điểm về thế giới quan và phương pháp luận Triết học Mác-Lênin gi i thích thả ế giới và vũ trụ bằng cách sử dụng phương pháp duy v t bi n chậ ệ ứng, đó là lý thuyết v s phát tri n và m i liên h ề ự ể ố ệ phổ biến gi a các hiữ ện tượng

- Kinh t chính tr h c Mác-Lênin là ph n chuyên v kinh t và chính trế ị ọ ầ ề ế ị Học thuy t giá trế ị lao động, giá trị thặng dư, chủ nghĩa tư bản độc quyền

và chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước là các lý thuyết cơ bản c a kinh ủ

tế chính tr h c Mác-Lênin ị ọ

- Chủ nghĩa xã hội khoa học được định nghĩa như là một hệ thống s n xuả ất vật chất, trong đó quyền s hở ữu tư nhân là nguồn gốc c a s bủ ự ất bình đẳng

xã h i Chộ ủ nghĩa xã hội khoa học cũng nghiên cứu các phương thức để giải phóng giai c p công nhân ấ

Những nguyên lý nhìn chung đóng vai trò quan trọng trong h ệ thống lý lu n thậ ống nhất c a chủ ủ nghĩa Mác-Lênin, mang lại cho người theo đạo Mác-Lênin m t cái ộ nhìn toàn di n và sâu s c v ệ ắ ề thế giới và cách th c ứ hoạt động c a xã hủ ội

Chủ nghĩa Mác – Lênin cùng với Tư tưởng Hồ Chí Minh được Đảng ta xác định

là n n tề ảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng; trên cơ sở nhu cầu

và mục đích nghiên cứu, đã có nhiều cách tiếp cận về Chủ nghĩa Mác – Lênin trên những phương diện (góc độ) khác nhau, theo đó, có năm cách tiếp cận cơ

bản sau đây:

-Xét từ góc độ đối tượng (nó nghiên c u cái gì, ph c v cho ai): là hứ ụ ụ ệ thống quan điểm và học thuyết khoa học về sự nghiệp giải phóng giai cấp vô sản, giải

phóng nhân dân lao động kh i ch ỏ ế độ áp b c, bóc l t, ti n t i th c hi n s nghiứ ộ ế ớ ự ệ ự ệp giải phóng con người

-Xét t ừ góc độ chủ thể sáng t o và phát tri n (ai làm nên nó): là h ạ ể ệ thống quan điểm và học thuyết đó được sáng lập b i C ở Mác, Ph Ăngghen và sự phát triển, vận dụng vào th c tiự ễn c a V.I Lênin ủ

-Xét t ừ góc độ m i quan h (gi a ch ố ệ ữ ủ nghĩa Mác - Lênin v i l ch s phát triớ ị ử ển

tư tưởng nhân loại và với thực tiễn): là hệ thống quan điểm và học thuyết được hình thành và phát triển trên cơ sở k ế thừa nh ng giá tr ữ ị tư tưởng ti n b c a nhân ế ộ ủ loại và tổng k t th c ti n thế ự ễ ời đại

-Xét từ góc độ vai trò, chức năng: là hệ thống quan điểm và h c thuyọ ết đó đóng vai trò là thế ới quan, phương pháp luậ gi n phổ biến cho sự sáng tạo trong nhận th c khoa h c (nghiên c u phát hi n và sáng t o ra cái m i) và th c tiứ ọ ứ ệ ạ ớ ự ễn cách m ng (th c ti n c i biạ ự ễ ả ến cái cũ, sáng tạo cái mới),

-Xét từ góc độ ấ ạ c u t o (nó g m có nh ng cái gì): Chồ ữ ủ nghĩa Mác - Lênin có

ba b ộ phận lý luận cơ bản h p thànhợ , đó là:

+Triết học Mác - Lênin;

+Kinh t chính tr h c Mác - Lênin; ế ị ọ

+Chủ nghĩa xã hội khoa học

Qua năm cách tiếp cận trên, chúng ta có một cái nhìn khá toàn diện về Chủ nghĩa Mác – Lênin, trong đó, cách tiếp cận theo các góc độ đối tượng, chủ thể sáng t o và c u tạ ấ ạo đượ ử ục s d ng phổ biến, thông d ng nhụ ất – được nhiều người biết đến nh t Theo cácấ h đó, có thể hiểu:

Chủ nghĩa Mác – Lênin là hệ thống quan điểm và học thuyết khoa học về sự nghiệp giải phóng giai c p vô sấ ản, giải phóng nhân dân lao động khỏi chế độ áp bức, bóc l t, ti n t i th c hi n s nghi p giộ ế ớ ự ệ ự ệ ải phóng con người; học thuyết này được sáng l p bậ ởi C Mác, Ph Ăngghen và được V.I Lênin vận d ng và phát ụ triển trong thực tiễn Chủ nghĩa Mác – Lênin được c u thành tấ ừ ba bộ phận lý luận cơ bản, đó là: Triết học Mác – Lênin, Kinh tế chính trị học Mác – Lênin, Chủ nghĩa xã hội khoa học

Chủ nghĩa Mác – Lênin được c u thành t ba bấ ừ ộ phận cơ bản, có m i quan h ố ệ biện ch ng, không tách r i nhau, mà thứ ờ ống nh t thành m t h ấ ộ ệ thống

Triết h c là bọ ộ phận lý luận nghiên cứu những quy luật vận động, phát triển chung nh t c a t nhiên, xã h i vấ ủ ự ộ à tư duy; xây dựng thế giới quan và phương pháp lu n chung nh t c a nh n th c khoa h c và th c ti n cách m ng ậ ấ ủ ậ ứ ọ ự ễ ạ

2 Khẳng định và c ụ thể hóa nh ững nguyên lý cơ bản củ a ch nghĩa Mác ủ

Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các giá tr b n v ng phù hị ề ữ ợp v i th c tiớ ự ễn

của Việt Nam; nh ng vữ ấn đề ầ c n b ổ sung phát triển

Theo như Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã khẳng định “Tư tưởng Hồ Chí Minh là linh h n, ng n cồ ọ ờ thắng l i c a cách m ng Vi t Nam trong suợ ủ ạ ệ ốt hơn nửa th k ế ỷ qua Cùng với ch ủ nghĩa Mác Lênin, tư tưở- ng H Chí Minh là n n tồ ề ảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng ta, nhân dân ta Tư tưởng H Chí Minh ồ mãi mãi soi sáng con đường cách mạng Việt Nam, con đường tiến lên chủ nghĩa

xã h i c a toàn dân tộ ủ ộc ta dướ ự lãnh đại s o của Đảng C ng s n Viộ ả ệt Nam” Quả thật đúng như vậy, tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã và đang là những tư tưởng, lý luận đúng đắn, phù h p v i th c ti n l ch s cợ ớ ự ễ ị ử ủa dân t c ta từ xưa đến ộ nay Tư tưởng của Người được xem là một trong những toàn diện, sâu sắc về những vấn đề quan tr ng cọ ủa nước ta t ừ các đường lối cách m ng, chính tr , kinh ạ ị

tế để Đảng và Nhà nước ta học tập và noi theo những tư tưởng cơ bản sau đây:

Thứ nhất, tư tưở ng Hồ Chí tập trung vào ba nguyên lý cơ bản: giải phóng dân t c, gi i phóng giai c p, và giộ ả ấ ải phóng con người

Để đạt được mục tiêu gi i phóng dân tộc, Hồ Chí Minh cho r ng phả ằ ải đẩy mạnh phong trào dân t c, th c hiộ ự ện đấu tranh giành độc lập và t ự do cho đất nước Bác luôn l y tinh thấ ần độc l p, t ậ ự chủ ự cường làm kim ch nam trong công cu c gi, t ỉ ộ ải

phóng dân tộc Điển hình là cu c T ng khộ ổ ởi nghĩa năm 1945, khi Hồ Chí Minh tuyên b ố độ ậc l p c a Vi t Nam trên quủ ệ ảng trường Ba Đình

Về nguyên t c gi i phóng giai c p, H Chí Minh l y chắ ả ấ ồ ấ ủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng cách mạng làm n n tề ảng Người cho rằng c n th c hi n cách m ng xã hầ ự ệ ạ ội chủ nghĩa, đẩy mạnh phong trào công nhân, và nông dân phát triển kinh tế và phân b tài nguyên công bổ ằng Đồng th i xây d ng chính quy n nhân dân trong ờ ự ề sạch, t n tâm và hi u qu ậ ệ ả để phục v nhân dân ụ

Về giải phóng con người, Hồ Chí Minh tập trung vào xây dựng giáo dục, y tế và phát triển văn hóa Bác khuy n khích mế ọi ngườ ọi h c hành và trau d i ki n thồ ế ức

để cùng nhau phát triển đất nước Vì vậy, đã có rất nhiều trường h c và kh u hiọ ẩ ệu được Bác đặt ra “học tập tốt, lao động tốt, đối đãi tốt, sống tốt”

Thứ hai, c lập dân tộc gắn liền với ch nđộ ủ ghĩa xã hội, coi tr ọng s c mạnh ứ

của nhân dân, c a khủ ối đại đoàn kết dân t c trong cuộ ộc đấu tranh giành độc

lập, t do ự

Chủ t ch H Chí Minh tin r ng ch có khi dân chị ồ ằ ỉ ủ được đảm b o, s c m nh cả ứ ạ ủa quốc gia m i th t s ớ ậ ự được nâng cao Người đã kết hợp sức mạnh dân t c v i sộ ớ ức mạnh thời đại để đạt được độ ập cho Việt Nam, khuyc l ến khích người dân nâng cao trí th c h c h i kinh nghi m thứ ọ ỏ ệ ế giới để phát triển đất nước Không những

thế, ph i rèn luy n cả ệ ả ể chất để ở th tr thành con người có ý chí, kiên trì, đủ năng lực để đấu tranh cho độc lập, tự do Trong đó, Bác có nhấn mạnh thêm rằng r ng ằ Việt Nam c n phầ ải đổi m i và hiớ ện đại hóa, v i mớ ục tiêu đưa đất nước ra khỏi tình trạng nghèo đói lạc hậu

Bác đã kết h p s c m nh dân t c v i s c m nh thợ ứ ạ ộ ớ ứ ạ ời đại của H Chí Minh là cuồ ộc kháng chi n ch ng l i thế ố ạ ực dân Pháp và sau đó là chống Mỹ Đó là sự lãnh đạo

đoàn kết c a dân t c Viủ ộ ệt Nam để đánh bại nh ng th lữ ế ực xâm lược, trong khi đó

là s k t h p nhự ế ợ ững phương tiện hiện đại nhất để giúp đất nước đồng thời đổi mới, phát triển sau chi n tranh ế

Thứ ba, quyền làm ch c a nhân dân không thể tách r i v i ch nghĩa dân ủ ủ ờ ớ ủ

tộc và ch ủ nghĩa xã hội

Người cho r ng quy n làm chủ cằ ề ủa nhân dân là căn bản nhất, là nền tảng quy n ề lợi của con người Vì vậy, để xây dựng được một nước Vi t Naệ m độ ậc l p, t do, ự thịnh vượng, c n ph i có mầ ả ột nhà nước của dân, do dân, vì dân Điều này có nghĩa

là nhà nước phải được xây dựng trên cơ sởquyền l c cự ủa nhân dân và phải ph c ụ

vụ l i ích cho nhân dân ợ

Để thể hiện tư tưởng của mình, Hồ Chí Minh đã hướng đến xây d ng chính ph ự ủ nhân dân, gồm các đại diện được b u c ầ ử trực tiếp t dân và có nhi m v ừ ệ ụ đại di n ệ cho l i ích cợ ủa nhân dân Bác cũng nhấn m nh thêm r ng mạ ằ ọi công dân đều được bình đẳng trước pháp luật và đượ ực t do tham gia vào các quyết định chính tr ị

Thứ tư, xây dựng qu c phòng toàn dân, lố ực lượng vũ trang nhân dân

Bác cũng khẳng định r ng, xây d ng lằ ự ực lượng vũ trang nhân dân là điều c n thiầ ết

và đúng đắn để bảo v c l p, t do và chệ độ ậ ự ủ quyền của đất nước Tuy nhiên, ông cũng cho rằng việc này phải được thực hiện trong đúng tinh thần c a qu c phòng ủ ố toàn dân, t c là s k t h p gi a lứ ự ế ợ ữ ực lượng vũ trang và nhân dân, sự đoàn kết và

sự tương trợ ủa các tầng l p trong xã h i c ớ ộ

Một trong những dẫn chứng cho tư tưởng c a H Chí Minh vủ ồ ề quốc phòng toàn dân là s ự ra đời của Quân đội Nhân dân Việt Nam (QĐNDVN) QĐNDVN được thành l p và phát triậ ển dưới s ự lãnh đạo c a H Chí Minh và là lủ ồ ực lượng vũ trang