Bộ luật Hình wr 1999 được bổ ming thêm tịnh Ht dinh khung ting năngnhân cơ thể nạn nhân" Tuy vậy, các quy đính vẫn chưa đã để xử lý hit các trườnghhop vi phạn diễn ra trên thực tổ Do đó,
Trang 1BAN CHAP HANH TP HO CHÍ MINH
CÔNGTRÌNHDỰTHI
cai THƯỜNG sit VIÊN NGHIÊN CVU KHOA HOC EUREKA
‘LAN THỨ 21 NAM 2019
TEN CONG TRÌNH TOI MUA BAN, CHIEM BOAT MÔ HOẶC BỘ PHAN
CƠ THE NGƯỜI - NGHIÊN CỨU SO SANH PHÁP LUAT HÌNH SỰ VIET NAM
VỚI PHÁP LUẬT HÌNH SỰ MOT SÓ NƯỚC TREN THE GIỚI
LĨNH VUC NGHIÊN CUU: HANH CHÍNH -PHÁP LÝ
CHUYEN NGÀNH: LUẬT HÌNH SU
Mã số công trình:
Trang 2MG BẦU 1NỘI DUNG 6CHUONG 1: NHỮNG VAN ĐỀ CHUNG VE TÔI MUA BAN, CHIẾM ĐOẠT MOHOẶC BO PHAN CƠ THE NGƯỜI 61.1 Khai niệm tội mua bán, chiêm đoạt mô hoặc bộ phân cơ thể ngưi 61.1.1, Mé, bộ phân co thé nguội 6
112 Bao thet 71.2 Cơ sở cin vige quy Ảnh cần mun bản chiêm dost m6 và bộ phân cơ thd người 9
1 3 Các quy định rong pháp luật Việt Nam liên quan đến vẫn đỀ mua bán, chiếmđoạtinô hoặc bộ phân cơ thể người ữCHUONG 2: QUY ĐỊNH CUA BỘ LUẬT HÌNH SỰ NĂM 2015 VÀ THỰC TIEN
AP DỤNG TÔI MUA BAN, CHIEM BOAT MÔ HOẶC BO PHAN CƠ THẺ
NGƯỜI TẠI VIỆT NAM 2
21 Quy định vi ti mun bán, chiến đoạt mô hoặc bộ phân cơ thé người theo Điều
154, Bộ luật Hình sự năn 2015, sim đổi, b8 sung năm 2017
Trang 33.16 Đã Lorn n
3.19 Một sé quốc gia khác 903.2 Kién nghĩ sửa đổ, bỗ mụng pháp luật hình sự Việt Nam 93.21 Tôi pham hóa hành vĩ mua bán, chiêm đoạt bào thei 93.2.2, Sim tên du luật thành “Tội mus báo, chiếm đoạt bảo thi, mô hoặc bộ phân
Trang 4DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Dịch nghĩa tiếng Anh Dịch nghĩa tiéng Việt
DATPA Dislysis And Transplant | Hiệp hội bệnh nhânlọc
Patients Associstion mau và ghép tang
ESRD End-stage Renal Disorder | Suy thân giai đoạn cuối
Trang 5MỞ ĐÀU
1 Tinh cấp thấết của để tài
Ngày 4/6/1992, ca ghép tang đầu tiên Việt Nem được én hành tei Bệnh viện
103, Hà Nội Bệnh nhân la thiểu ta Vi Manh Doen 40 tuỗ: được ghép thin từ ngườiting là em tra ruột 28 tuổi Đây là mốc son trong lich sử ngoại khoa Việt và đánhdâu thành công đầu tiên của kỹ thuật ghép tang tei Việt Nam, Din nay nhiều bệnh
Ê ghép thân, thục hiên khoảng hon 1 000 ca với kỹ thuật ngày cảng tiễn
bổ, Ngiy 31/1/2004, tủ Bệnh viện 103 100 giáo mx bác đ them ga vào ca ghép gencho bé gi 10 tudi Nguyễn Thị Diệp, người bổ 31 tui tình nguyện hiển mốt phn láviên đã có
ga Sau ca ma, súc khôt của bé Diệp và bổ đu dninh én năn 2017, su 13 nimtira ghép gan thành công đầu tiên, cả nước đã thục hiện thành công 66 ca ghép tei 5 trung tân ghép gan Ngày 17/6/2010, anh Bùi Văn Nam được tién hành ghéptim, tri tim ghép cho anh Nam nhận tử một bệnh nhân chất nfo 29 tuổi Ca mỗ này
đã dẫn ra thành công, gh tin Việt Nam vào bin đỗ ghép tim thể giới Đây lá nhữngdâu mốc tiêu biểu ofa nên y học Việt Nam, đánh dẫu mr phát triển cũa công nghệ layghép tang ở nước ta Hơn 25 năm qua ngành ghép tang Việt Nam ting bước pháttriển với nhiều thành tro ngang tim thé giới đã hỗi sinh hàng nghin cuốc đời, ĐỂ tạo
cơ sở pháp lý cho các hoạt động lay, ghép mô, b6 phân cơ thể người vì mục dichnhân đạo cứu người, chữ bệnh cho nhân dân, giảng dey và nghiễn cửu kho học, nhànước đã ban hành Luật hién, lây, ghép mô, bộ phân cơ thể người và hién, lây xác vàonăm 2006.
Song kể từ khi ngành ghép tạng phát hiển, một số kế xâu đã lợi dụng tintHình đỄ chuộc lợi Nắm rõ thực tổ số tạng hién là qué it, không đã để ghép cho bệnhnhân dang chờ ghép tạng: chúng tim các nguồn nổi tạng bit hợp php để bán cho gia đánh bệnh nhân bằng các hình thúc mua, bán lay trêm, cưỡng đoạt mô hoặc bộnhận cơ thể người khác Những hành vi này bị cân theo Diu 11 của Luật hiển lây,ghép mô, bộ phin cơ thi người và hiễn lay xác 2006, Vao thời điển đó, Luật chưađơn ra chế tải nào áp dụng thi vi phạm mốt trong những hành va trên; Bồ luật Hìnhsay công chu có điệu khoản nào đều chỉnh về lo ôi pham này, Cho đôn năm 2009,
cấp Xe TREE" nghy 8/3015
Trang 6Bộ luật Hình wr 1999 được bổ ming thêm tịnh Ht dinh khung ting năng
nhân cơ thể nạn nhân" Tuy vậy, các quy đính vẫn chưa đã để xử lý hit các trườnghhop vi phạn diễn ra trên thực tổ Do đó, yêu cầu đặt ra là cần phi có mét quy Ảnh:hoàn chỉnh trong Bộ luật Hình ar để điều chinh hành vi phem tôi mua bán, chiếm,dost m6 hoặc bộ phân cơ thé người
Bộ luật Hình sự 2015 lên đầu tiên quy inh tei Điều 154 về Tối mua, bán,chiêm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người, thể hiên sự quan tâm của nhà nước đố với
những nhâm đáp ting tin hình xã
Hồi Ki từ khu được ban hành, Điểu luật nhận được my quan tâm rất lớn bai vẫn đồ ấyghép mô hoặc bộ phân cơ thi người không chỉ liên quan dén finh vục y học mã còn
ấy bô
Gi liên quen din lấy ghép mô, bộ phân cot
mang trong đó các quan niềm giá t đạo đúc, ảnh hưởng râu sắc din xã hồi Do đó,
"nghiên cửu về tôi mua, bán, chiếm đoạt mổ hoặc bộ phân cơ thể người rong Bộ luật Hình sự Việt Nam là một trong những yêu cầu cần thất hiên nay Bên cạnh đó, việckết hợp ngưên cửa tim hiểu pháp luật của mốt sổ nước trên thé gói vé vẫn để này sẽgiúp chúng ta có thé chỉ ra nhông ưu - nhược đm trong quy định côa tùng nước, từ
đó có thé tình luận, sơ sảnh với pháp luật Việt Nam rỗi cũng đặt vào bối cảnh kinh Ế
- xã hội Việt Nam nhằm đưa ra cá nin chung nhất vé quy định pháp luật inh sự về
tối mua bản chiếm dost m hoặc bộ phận cơ thể người Những đánh giá rên sẽ là cơ
sở uy tín df đưa ra các kiễn nghĩ, đ xuất để hoàn thiện pháp luật Việt Nam, đặc biệt
là quy đính trong Bộ luật Hình sự 2015 (win đổi bổ sang năm 2017) về tô mua bán,chiêm đoạt mô hoặc bộ phân co thé nguội
2 Tình hình nghiền cứu
Trên thể giới, có rit nhiễu bai viết, công tình nghiên cứu liên quan dé hành,
vi mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người từ những năm cuối th ii 20,
ấn và phat triển Vấn để này nhận,được nợ quan tâm rông ri bôi nó ảnh hưởng đốn không chỉ tỉnh vục kinh tế mà liên khi ma công nghệ Ấy ghép mé tang trở nén pl
quan đến cả quyển con người Một số công tỉnh, bù viết tiêu biểu phi kế đếnTrafficking mn organs tissues and cells and traffickang in human beings for thepropose of removal organ (Mua bản, trao adi mô và nội tang, mua bản trao đổi con
"người nhằm mục dich lay nỗi tang) cia Liên hợp quốc năm 2009; Ethical, Lega, andSocial Ices Ong Transplantation (Các vẫn dé đạo đúc, pip luật và xã hội liênquan din việc mua bán, trao đổi nổi tang con ngườộ của Ghods AJ đăng trên Pabst
Trang 7Science Publishers năm 2004 Nhìn chung, đấy là vẫn đi nhận được aw chủ ý tất nhiễu quốc gia va luôn được quan tâm nghiên cửu tong lĩnh vục pháp lý
Các bai vất vi vẫn đ tối mua bán, chiếm đoạt mồ hoặc bộ phân co thể ngườixuất hiện tương đất nhiễu tủ Việt Nam, chỗ yêu là các bãi viết báo mang IntemetNhõng bài viết này thường quan tân đến thục trang xã hộ, các vụ án đn ra nỗi côm,được đư luân quan tân Trong ii đó, nghiên cứu khon học pháp Lý về tô mua bán,chiêm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người vẫn chưa được quan tân tiễn hành, nguyênnhân bai Bộ luật Hình my năm 2015 mi bắt đầu có hiệu lục t>ngấy 1/1/2018, do đ tối danh được quy ảnh tạ Điều 154 vấn còn khá mới mẽ Một số giáo trình sảchBinh luận khoa học Bộ luật Hình my đã lặp thời cập nhật và phân tich các yấu tổ câuthành Tội mua bản, chiếm dost mô hoặc bộ phận cơ thể người, cổ thể kể đến Giáo trình Luật Hin sự Trật Nem (phẩn các tôi phan) cia Trường Đai học Luật Hà Nội,Binh hiển khoa học Những đẫm mới cia Bộ luật Eình sự 2015 (ina đã, bd mgnim 2017) của PGS.TS Nguyễn Thi Phương Hoa và TS Phan Anh Tuấn, Binh lun
"Bộ luật Hình ar năm 2015 phn các tôiphưm (chương XIT) của Đình Văn Qué, BìnhTận khoa học Bộ luật Hình sự 2015 được sữa đã, bỗ ing năm 2017 (phn các tôihư) cia PGS.TS Nguyễn Ngọc Hòa Các bài viết chủ yéu viết vi các vẫn để dingliên quan đến việc hiển, tăng, cho mô, bộ phân cơ thể,
ành vi mua bản, chiếm đoạt bị pháp luật cấm, tiêu biểu là bai việt Hoàn thiện hơn
iển xúc và cũng đồ cập đến
sữa Luật Hiễn lắp ghép md, bộ phân cơ thd người và hién lắp xác của Bia Đúc Hiễnđăng rên Tạp chỉ Nghiên cửu lập pháp sổ 4 (121) tháng 4 năm 2008, tuy nhiễn bãiiất không đ sâu nghiên cửu các quy dinh cém hành vi mua bán, chiếm đoạt mô và
tổ phân cơ thể IKhông có bãi viết, công trình trong nước nào viết về pháp luật hànhsay nước ngoài liên quan đến tô mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thé DoVây, từ trước din nay chưa có công tỉnh nghiên cửu nào toàn diễn vé tôi mua bán,chiêm đoạt mô hoặc bộ phân co thé nguội
3 Mục tiêu nghiên cứu
Moe tiêu nghiên củu chính cia để tải là thông qua phân tích lam rõ quy Ảnh,
vi tôi mua bán, chiếm dost mô hoặc bô phận thé người được quy định tạ Điễu 154
Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bỗ song năm 2017), thông qua phân tỉnh quy ảnhphp luật một số nước trên thé giới, kắt hợp với phân tích tình hình thụ tế tử ViệtNam dé chi ra những bất cập, han chỗ, thiéu sót cũa quy dink; trên cơ sở đó đơn ra
Trang 8những kiễn nghĩ sin đổ,
hơn
4 Nhiệm vụ nghiền cứu
ĐỂ thực hiện mục tiêu rên, để tả tập trung giải quyết các vẫn dé cụ thd sau
@ Nghiễn cứu inh hành thục tin và nghiên cửu quy đảnh pháp luật, đặc iệt
là Pháp luật bình as Việt Nam đốt với hành vi mus bán, chiếm đoạt mổ hoặc bộ phận
(4) Nghiên cứu Pháp luật Hình m một sỐ nước rên thé giới về hành vi mua
8 mang nhằm giúp cho quy đính chit chỗ, gin với thụ tấn
bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phân cơ thé người,
(Gi) Đưa ra liễn nghỉ sửa đỗi bổ sung Pháp luật hình sơ Việt Nam về tôi muabin chiém đoạt mô hoặc bé phin cơ thé người
5 Tính sing tạo, tinh mới của đề tài
Đổ t lân đều tiên i sâu vào nghiên cửu về tôi mua bản, chiếm đoạt mồ và bổhân cơ thể người theo quy định của Pháp luật Hình sự Việt Nam, tink hình áp đụngxét xử trén thực tin Ngodi ra, chum có một công trình nghiên cửu nào tổng hop,them khảo pháp luật các quốc gia rên thé giới về việc mua bán, chiếm đoạt, cậy ghép
xô hoặc bộ phân cơ thể nguùi Chứng tôi đã tin hành nghiên cứu các quy ảnh liênquan din việc mua bán, chiếm đoạt, cấy ghép mô hoặc bộ phận cơ thể người cia một
sổ quốc ga trên thé giới, phân tích và chi ra những ưu điển, từ đó xem xất với đềukiện xã hôi Việt Nam đỂ đưa ra bài học ap dng thực Ế
Trong pháp luật Việt Nam, quyền và lợi ích của bảo thai còn chua được chủtrọng, đã diy là đối tượng d bị xâm hi bai kẽ xấu Trên cơ sở thục tổ đó, đồ tài để
lấn nghĩ liên quan nhắn mục dich bảo vệ quyén và lợi ich hop pháp củabio tha, cũng nh gớp phin bảo vệ quyền va lợi ích cia người me
6 Phạm vinghiên cứu
Tới mục tiêu nghiên của nói rên và trong khuôn khổ mốt dé tai nghiên cửu Xhoa hoe của sinh viên, để tả tập trung nghiên cứu pháp luật hình me lién quan đếnThành vi mua bán, chiêm đoạt mổ hoặc bé phân cơ thi người Bên cạnh đó, đ tài đất
xe vẫn dé về trách nhiệm hình nự đối với hành vi mua bán chiếm đoạt bao thai HỆthắng các vin bản pháp luật được dé cập chủ yêu lá của Công hòa Xã hội Chủ ngiễaViệt Nam, Công hòa Hỏi giáo Iran, Công hòa Din chủ Nhân dân Trung Hos, Công
Trang 9hoa Sác, Công hòa Liên bang Đức Các tà liệu tham khảo khác bao gồm: Các nguồnsách tham khảo, thông in điện tố bãi viết
7 Phương pháp nghiên cit
Phuong pháp nghin cửu chủ đạo của dé tả la phân tích chứng mình Bên, canh đó kết hop sở dung các phương pháp nghiên cứu khoa học xã hội khác nh: quyagp, didn dịch, sơ sánh him đạt được mu tiêu của đề tất
8 Két cầu cia bài nghiên cầu
Ngoài các phin Mỡ đầu, Kết luân, Danh mục t liệu tham khảo và Phụ lục, đểtii 06 kết câu 3 chương:
Cương 1: Ning vin dé chung về tốt mua bán, chiếm đoạt mổ hoặc bé phận
Cương 2: Pháp luật inh sự i với hành vi mua bén, chiếm đoạt mổ hoặc bộhận cơ thể người tử Việt Nam
Cương 3: Quy ảnh của phép luật hình sự một số nước trên thé giới về hành
vi mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phân cơ thể người và mốt sổ kiến nghị sửa đổi,
Đỗ sang với pháp luật hình sự Việt Nam
Trang 10CHƯƠNG 1: NHỮNG VAN DE CHUNG VE TOI MUA BAN, CHIEM BOAT
MÔ HOẶC BO PHAN CO THE NGƯỜI
1.1 Khái iệm tại mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thé nguời
Căn cứ theo khoản 1 Điều 3 Luật Hida, hip mô và bộ phận cơ thể nguội
và hiễn, lay xác năm 2006: "M6 là tập hợp các tế bảo cing một loại hey nhiẫu loại
khái khác nhan để thực hiện các chức năng nhất định của cơ thể người ” Như
niệm “mổ" được hiểu là một tập hợp gỗm các té bảo chuyên hóa có cầu tạo đốngnhu hoặc khác nhau những cùng phấ thục hiện chức năng nhất định đối với cơ thểngười Trên cơ thể người có rt nhiều loại mô, nhưng tiêu biểu nhất gém có 04 Losi
Mô lâu bi (Gidu mô): gồm một hay nhiễu lop tổ bao ở mất ngoài hay lot bêntrong xoang (tống) hoặc sinh ra các tuyển đặc (gen, thận, tuy) Những mô lot bên.trong xoang cơ thi goi là biểu mô giữa Các mô đơn độc hình trụ hoặc khối sắp xếpchất chế với Tông nhô ra trần bé mặt ty do gọi là biểu mồ tiêm mao
MG iên kết gốm các té bảo liên kết nằm rã rác trong ode chất nin, có chúcnăng tạo ra bộ khung cơ thể neo giỡ các cơ quan Mô liên kết bao gm: mô sợi, mô xương mô liên kết din dưỡng mô mạn
Mô cơ: lá thành phẫn của hệ vin động có chức năng co giãn Có 3 loại mô
Tổ cơ vấn, mô cơ tron và mô cơ tim
MG thần kính là loại mô cần ứng côn động vit, gầm t bào thin kinh hay,noron và tế bào thin kinh độm TẾ bảo thân kinh có thân chứa nhân, những nhánh bảo tương mọc từ nhân ra gọi là sợi thin kinh: soi true và đuối gi TẾ bao thân lánh đầm: là mô chống đố cia hệ thin kinh có ở xung quanh khoang của trục não, tuỷ vàtrên mất những nhung mao của đếm rố mảng mach, tạo thành lớp biễu mổ don?
Căn cứ theo khoản 2 Điều 3 Luật Hiển lây, ghép mô và bộ phân cơ thể người
và hiễn lấy xác năm 2006: “BS phan cơ thể người là mét phẫn cũa cơ thd được hìnhthành tit nhhẫu loại md khác nhau dé Hhực hiện các chức năng anh lÿ nhất dk”
Fig Quốc Tifa Pam Song, Me didn bch Mhoay hee, Nob Yhec, 3010
Trang 11hay còn gọi là các khoang cơ thi, các cơ quan khác trong hệ cơ quan con người, Bộ hận cơ thể người ví đu nhu nhấn cầu thin là những phân không thé tech rat cơ thé
lộ phân cơ thể ng” khôngqué môi la đối với cơ quan tin hành tổ tạng và người tn hành tổ tạng nh khá:người khi thục hiện chúc năng, Nhìn chung, khát niệm,
niệm "mổ" Tuy nhiên, đây đều là hai khổ niệm cing thuộc fish vực y học, đo đó,Xôi tiễn hành giải quyết vụ án, nêu cơ quan tần hành tổ tung chưa hiểu hiểu hoặc cónhững ý tiễn tranh luận khác nhau thi cén phấ có trưng cầu giám định pháp y nhằm,tránhn
Mê hoặc bộ phân cơ thể người sẽ không thé tách rời cơ thể nguời nếu nhkhông xiy ra các yêu tổ tác động từ bệnh lý hoặc ngoai lục Khi tách rời khối cơ thể
"người, những bộ phân đó phải được bảo quản trong đều lúên đặc biệt a8 tránh bíphin hủy Các mô hoặc bộ phân co thé khi tích rồi cơ thé người, trong điều kiện tìnhthưởng s không có khả năng thục hiện chúc năng sink lý vẫn có.
11.2.Bào thai
Phip luật biện hành ở Việt Nam chưa nêu ra một đính nga cụ thi về kháiniệm “bao thei" Song, ta có su: Bao thai hay thai nh là con cũa một loài đôngVật cổ vú và được phế triển từ một phối thei, (Nguyên vin: “A fetus of foetus(fata, plural fetuses, fet, fostuses or fort) is the unbom offspring of en animal
thet develops from an embryo”) Đối với con người, bào thai là có nhân đã thành.
th đ㧠tuần (nh từ thời đễm thụ tha)
Bảo thi được hình thành trong co thé của người me nhưng không thực sơđược tính là mô hay bộ phân cơ thể người, Như đã để cập ở trên, “md” la tập hợp các
tổ bio cing một loại hay nhiễu loại khác nhau để thục hiên các chúc năng nhất Ảnh:của cơ thể người và "bộ phận cơ thé người" là một phần ofa cơ thể được hình thinnhiễu loi md khác nhao để thục hiện các chúc năng sinh lý nhất định Ở mốt gốc
đồ nào đó ta có thể coi bảo thai là mét phn của cơ thể me Tuy nhiên bảo thai hìnhthành không nhằm mục đích phục ve các chức năng sinh lý cho cơ thể người meNgoợc lạ, trong thời kỳ meng the, bảo thi nhận khí ony đ thé và các chất dinhduống do cơ thi người me cùng cấp qua dây rén dé có thể phát hiển Bản thân một
3 Ghosh, Sưna, Ragunwh, Muvah, Solu, Simdca Kumar C017), "Fens", Feyclopedia of Amal
(Copation and Behavior, Sprngertemational Pblshing, gp 1-5
nr ict cnet as ails y=3404 - Tray cập Mc 23H10) ngìy 1210372019
Trang 12bio thai cũng có các mồ, bô phân, nội tụng như một con người bình thoờng Khi bảothei phế tiển, các mô, bộ phận, nộ tang cũng sẽ dẫn trở nên hoàn chỉnh, diy đã hơn
đã đến một giai đoạn nhất dink bao tha i có khả năng sống mét cách độc lập và nếukhông còn trong cơ thé me thi sẽ được coi à một cơ thé người riêng hoàn chỉnh,
Song ta cũng chưa thé coi bảo tha là một con người theo đúng nghĩa bai viXôi chưa được sinha, c thi vấn còn dang phéi phụ thuộc vào cơ thé của người me
No nhân chất dnh during, ori công nh các yêu cầu thiết yếu, cơ bản khác từ cơ thể
se đỄ có thi sinh tên và sinh truống, Néu tha nhỉ sin ra khi chữa đã 40 tuân có thểsống s6t những tử lê sống sót chưa chắc đã cao; tha nhỉ sinh cảng som th tỷ lệ sốngsót cảng thấp vi ð thời diém này tha nhĩ chưa sấnsing vời khối cơ thể cũa người mẹMGt con người tình thường sẽ có diy đã các bô phân, nôi tạng cơ thé nhưng bảo thai
sẽ cân khoảng thời gia trung binh là 40 tuin ð trong cơ thể me để có thể hình thins
và hoàn thiện được những bộ phân, nổi ting fy Trong thời gian này, các bộ phân, nộitạng chưa hoàn thiện nên chơa thể hoạt động mốt cách bình thuờng để có thể thựcBiện các chức năng ảnh lý cén thiết Trong trường hợp này: người ta coi bao tha là
dink dim bio một 56 quyén cho chủ
theo pháp luật nhưng cũng chưa trực tip thừa nhận bảo thai là một con nguti®
a bảo thai như quyền nhận di sẵn thừa kế
Có thể ni, bào thai có rt nhiều diém trơng đẳng với mô và bô phận trong cơthể người Cả bảo tha và mô, bộ phần cơ thể đều được cầu tao và hình thành từ các
tẾ bio và được cũng cấp không khí cing các chất dnh dưỡng a có thể tén tử cũngnhư host động sinh hoạt một cách bình thường Tuy nhiên, te công không thể đồng
"nghĩa hoàn toàn h khái niêm này với nhau Một bảo tha bình thường sể chỉ được cơ
đã, bảo tha sẽ có khễ ning tôn tạ và sinh trường một cách độc lip bên ngoài co
mm - đồ à thi didm bảo tha chảo đối và cũng chính từ thời điển này, bảo thai sẽđược go là “rã sơ ảnh"
rain 1, Đền 660,BLDS năm 2015,
5 Xonthôến tông th tì ng số 0, gia ie
Trang 13Cơ sở của việc quy định chm mua bin, chiếm đoạt mô và bộ phận cơ thểngười
Mết người ình thường sinh ra có diy di các bổ phân, nội tạng, cơ quan khácshu với những chức năng khác nhau, chúng đều đóng ve trỏ quan trong đổi với aesinh tên và sinh hoạt thường ngày của cơn người và để có thể thực hiện được điều đómot cách hiệu quả nhất, tối ưa nhất, tất ác bổ phận, nội lạng cơ quan này cảnphi lâm việc cũng với nhau Tuy nhiên, đều đó không có nghĩa là tấu một hay một
ải cơ quan ni tạng của cơ th ti thiểu hụt hay suy giảm chúc năng, cơ thể
1 gen, 80 % ruột non, 1 quả tần 1 lá phổi” Tuy việc thiếu các cơ quan này khôngagit ben, những bạn sẽ không thể có cơ thé kde manh kh thiêu chủng” Số lương cacây ghip thân la phd biển nhất, tinh cả các ca hợp pháp lin không hop pháp, bãi
"guời cho thân thường có ít bản khoản vé vin để trở ngư súc khöe sau khi bị mất một quá thin
“Thật viy, hầu hết moi người đều được sinh ra với đấy đã hai quả thận Tuy,nhiên nêu chi có mét trong hai quả chúng ta vấn có thi sống sót và sinh hoạt bìnhthường Nhing người chỉ có một quả thận có thé do bằm sinh - trường hop này đượcgợi là bất sin thân, tú là chỉ sinh ra với một bên thận (renal agenesis), một trường hop khác là đo chứng rối loạn sản hân (kidney dysplasie), ức là được inh ra với diy
đã hai quả thân nhưng chỉ có một quả host đồng tình thường, cũng có thé do người
đồ di tam phẫu thuật cất bé một bên thân để đều bị chin thương hay một số căn
‘bénh nlur ung thự hoặc hiển đi một bên thận của mình để cấy ghép *
7 Fam Glowaz, 7 body pets you củ live without, fom stamachs to panies, Nov 7, 2016 0521 PM
ape Arora iad con ody- pa vou can ie -wahont tomch peice -403710,
Sima thm thing tn tame 1, Poe
hus samme kiiny egldezcenkotgoneliivy - Tra cập hic 1h34" ngiy 02032016
Trang 14Chúc năng chính của thân la lọc máu và các chất thit Thin sẽ lọc các chấtthải và chỉ giữ tei protein và các tẾ bảo máu, các chất thấi dave tt ra si vào dich lọc
đã hành thành nước tiễn Cơ quan này cũng có chức năng điều hòa thé tích máu: nó
co vai rồ quan trong trong kiểm soát khối lương dich ngoại bào trong cơ thể bingcách sẵn xuất nước tiếu Khí ching ta nắng nhiễu nước thi lượng nuớc tu sẽ tổng
ên và ngược lú Bén canh đó, thân cũng giúp hòa các chất hoa tán trúng máu độ gi.của dich ngoại bảo và quá hình tổng hop cit các tẾ bào máu thân giúp điều hoe
ấ tro idmống đô các ion có trong máu và thông qua vide tổng hợp vitamin D để
soit lượng ion censi trong máu,
Dựa vào nội dung nâu cầu tạo và chức năng của thận ở hân rên, có thể thiythin có vai trở và ý ngiấa rất quan trong đối với sự sống, giúp đào thải các chất cặn,
va chất độc ra khối cơ thi con người Nếu thận Khe, sẽ gidp con người bài tấtđược nhiều chất thải ra khôi cơ thể và ngược la, nêu thân không làm tốt nhiệm vụcủa minh, các chất căn bã sẽ không dao thai được ma đọng lại cơ thé Những chất cặn
sổ tích tụ ở ngny trong thin gly tắc nghấn và lam thân cảng suy yéu hơn Từ đã, ảnhthường rt nhiêu din cơ quan khác trong cơ thể ninr bing quang niều dao, tuyển tin
tật và ảnh hưởng đến ngoại bình như da đổi màu, rụng tóc, hơi thé có mùi, 0
nhiên việc thay được một quả thin mới sẽ
phải chữ thận phủ hợp nhằm dim bão moi chỉ số của thận được hiến ghủ hợp với chỉ
sổ của người nhận, nấu không thi cơ thé của người nhận sỡ dio thấ thân được ghép
dn thời gian (có thể lên đến vai nêm) do
Trong thời gian chờ doi, nguùi bệnh phit sống đơn vào máy lọc máu Song, nấu dit
"mình trong vũ b bệnh nhấn đang cần đoợc they nổi tang te có thé thấy rằng dùngnấy móc hỖ trợ sẽ gúp chúng ta tén trì những chúng ta không “sống”, chúng te sẽvấn phi cin rong tùng chỉ tất vi món ấn bánh đồng, và công với dé là việc phidin bệnh viên thường xuyên để lâm những xét nghiệm Việc được cậy ghip nổi tongmới cing giống nh ta dang được trao cho một cuộc sống mới, một cuộc sống khoŠ
mạnh hơn, it phải lo nghĩ hon)! Thật vậy, một người 30 tuổi nêu ding máy lọc máu.
`5 pepstatin cng của tờ gad vec tạo ca đạm 04910 trụ cập li 20806"
gly 15022019
"Stam bing so sinh idm và nhược dm a động máy lạc min vi gp thin Same 3, Pe
Trang 15thể 1a một quả thận từ một người chất (chất no) thi toỗ tho sẽ được kéo đã thôm,din 30 năm và hơn thé nữa, nếu quả thân được ghép din từ cơ thể của một người còn.sống thi tuổi the sẽ được kéo dit thêm đến 40 năm, Ngoài ra, nguy cơ thất bai citeiệc cấy ghép nổi tang gin nh không có Các bệnh nhân sẽ dave châm sóc ở trongthành viên tờ 3 4 ngày để heo đối sau li phẫu thuật và 98% trong sổ này sẽ khônggắp biến chứng lớn nao?
Trong trường hop bệnh nhân được phấu thuật cấy ghép nôi tạng OrganTransplantation) thì ty vào từng loạ nỗi tạng, chúng sẽ được thu thập từ cơ thể của
"người mới chất hoặc cơ thể của người còn sống Cụ thể
Tâm thập tụ
hit các trường hop hiển tạng, nội tạng được hién sẽ được lay tử cơ thé cũa một người
tạng từ cơ thể của người đã chết (Deceased Donor): Trong hầu.
đã chất Người hin tng đã chất là người khí còn sống hoặc gia định của ngời đồ nấu đã từ vong) đã kỹ giấy chip thuận sẽ hién ting những nội tạng còn khả năng
hoạt động của minh sau khi chêt3, Khi người đó vừa mới chết, nội tang của người
ny s nghy lập túc được lay ra khôi cơ thể để xét nghiệm và ghép cho các bệnh nhân
có ổn trong danh sich chở Dũ nguồi này đã chất nh thể nào, nổi tạng của ho sẽ chỉđược ghép với các bệnh nhân nÊu nó khoš manh và phù hop với cơ thể côn người tiếp
` em tiệm hông th v ning có Để gặp saul cy gíp nding ð may 4, Pu he
"Shim thôn to sn về kh ie hiến tang sth eh hn may ate 9, 2n
"tap ihre ki
vedlergitdnet-ferxetESEcy-fuheelrteuen-sf13bsy-uickidmey-trèbboebpsco£tooslet/- Thuy do Hc Tô” ng 14027019
" ecsing-lawtim1ea]- Thy cp Bi 1109'ng 24020019
Trang 16Với cơ thé cia người tiép nhận nó và bản thân người hién tạng cũng cần thoả mãnmột số điều kiện !6
Tuy nhiên, nla để để cập ở tên, không phi bệnh nhân nào cing đã may mắn,fim được nội tang phủ hop để ghép Hiện nay, vẫn đồ thiếu nổi tạng để ghép đangdin ra trên toàn thể giới Thật viy, ở Mỹ, nễu một nguùi cin ghép mốt qua thân 18
xả người Ấy sỡ được ghép thin một cách “hop pháp" là 1⁄, Rất nhiễu người sẵn singchuẫn bị và chỉ trã một số tin lớn để cứu lấy mang séng cia chính họ hoặc ngườithân của họ và do dé mà một mạng lưới với pham vũ toàn cầu nhâm mua, buôn bản,phẫu thuật ghép một cách trái phép nổi tang tén ta Việc mua bán nổi tạng ngườiTiện may đang được coi là bất hợp pháp ở hấu hết các quốc ga rên th giới và ở mất quốc gia đều có những hệ thống các quy đình đều chỉnh việc hiện ting cây ghép nổitengriéng nhưng về cơ bản, quá hình lay và ghép nôi tạng "hợp pháp” sẽ ifn ra ninesen: A là người có nguyên vong hién ting nội tang của mình và đã đăng ký trổ thành:người hiến tạng Sau do, trong trường hop ít khả năng xảy ra là A chất những conXhoŠ mạnh, trong sich và có thi thụ được nội tạng thi nổi teng cia A sẽ được lấy re
và ghép cho những người khác Cay ghép các nô tang ay từ cơ thé côn mốt nguôi cóthể cứu sống đến tám người và cả thiên sức khôe cho tới năm muơi nguôi Tuynhiên thục tử là chúng ta gin như luôn ở trong tình trạng không có đã người hiếntạng phù hợp và mốt nữa số bệnh nhân sẽ chết trong kh chữ được ghép tạng Nóicách khác, số lương nổi tạng được cong cấp đỗ ghip một cách “hop pháp" rất ít vàthời gian mê các bệnh nhân này có cũng vây, cảng chờ doi lâu, cơ thé cũa ho sé dinkiệt sức Chính ha lý do này đã thúc Aly người ta tim đến các "chợ den” ~ nơi được
đt thị trường kinh doanh với phạm vi toànnổi tạng mới cho những người có đã năng lục và đều kién về kinh t, ngoài ra không
can bắt cứ điều kiện nào khác",
Hiển my, các ca ghép tong được tin hành thông qua “cho den chiêm khong10% sổ ca hấp tang của of thổ giới Ở đây, tùy vào hing nổi tạng cụ thể, đặc tinh vàchúc năng cụ thể ci chúng, số lượng người có nh cầu tìm ghép nổi tang ấy, sốlương người có khả ning cho đ nô tạng ấy ma chúng sẽ được bản với các mic giáXhác nhau Cuthé
"Sm gt Fame ce
{gun wn" tems hằnhy at esto ng By pens wer, usin
Trang 17fang Chức năng chính Mie giá bán Chú thích
Một quả thận mới [Loc máu và các chat] Từ$100- | Mức giá nay rẻ hơn rất
that 200.000 [nhiễu so với phe thuật
Lấy wee từ máu và một cánh hợp pháp
it hop nó với nước những giá cả sẽ con phụcùng với các tạp chất thuộc vào die đm củaKhác đổ tao nước nơi nó được tến hànhtên ghép và quốc th côn
"người cho nổi tạng
Một guảdm mới [Bom máuđihipcơ| Khoảng [Ching ta of tôn thêm
thể $120000 | gap ba tiên này
nite để chỉ trả cho việcphấu thuật
Tuyêntụy |Tuân hoàn đường| $125000
huyết và giúp phân giã thúc ăn
Gan Khử độc từ các hóa | $10 - 150.000 | Tuy thuộc vào số lượng.
chất lọc mán sản gan cin đỔ ghếp (một xuất dich mật và phần hay toàn bộ lá gee) tổng hợp protein
huyết tương Mộtbênphổi [Loc O2 (oxi) tr] Từ$150- [Hau hết mọi người đều
không khi và chuyển| 290.000 sé cần of hú bản phải
dhuyễn tới các tếbis
Losi bổ khí CO từ
cơ thể
và kíh cổ của chingphi giống nhau
Trang 18Bảng rên đã thông kê năm lo nổi tang phổ biển thường bị trao đổi, mua bántrên thi trường “chợ den’, chúng đều là những losi nối tang liên quan mật thiết đến sức khốe con người Ngoài ra, còn rất nhiều các bộ phân khác cũng được tim mua và tao bán 6 "chợ den! Song hoặc là do nhụ cầu cần đến ching quả thấp, hoặ là donnguẫn cũng cấp và số lượng của những bộ phận ấy quá nhiễu mã chúng không phổbiến bằng năm nội tạng nôn tr
Ninr đã để cập din từ trước, hẳu hết các nội tạng cây ghép sẽ được lay từ cơthể của những người hién tạng đã chất, nu là ở "chợ den
những bệnh viên đã mp để
bình và
chúng sẽ được thu thập từ
5, những người lâm địch vụ lẾ tạng, những từ nhân bị từ
di là những người ấn rôm xác chất Đối với những nội tạng như gen (nu ghip một phis) hay mốt bin phổi, người cho nội tạng có thé là người vẫn consống Tuy nhiên, thin mới là cơ quan được cấy ghép phd bién nhất Mỗt người khisinh ra đều có ai quả thân và vẫn có thể sống sót với mat trong hai quả Sự "ấn cicủa nổi tạng này công với mr gia ting của số lượng người mắc bệnh tu đường ởphía Tây Hoa Ky đã chúng mình cho nợ phát tidn và nỡ rổ của việc buôn bán thận '°
“Thân cho đến my cũng chính là nôi tạng được buôn bản nhiều nhất ð “chợ đen"
Distribution of Illegal Transplants
Pancreas 216 Lung 4%
Kidney 67%
`5 ym thm thông th Same 6, Em
"taper youtube conrstch V=VGreyveGTAM- Ty cập c 1đ13'ngủy 39027019
Trang 19C6 bên hình thúc cơ bản côn ghép tạng bing nội tang được TẾy từ cơ thể cia
"người côn sing
Hình thức này có nhiều diém tương đồng với hình thúc cia vide mua bán
thuật cho và nhân nội tạng cũng như
"người hoặc mai dâm,
Nhõng người cho ndi tạng sẽ bi lim dun tới một quốc gia khác vớ lới hứa sẽđược làm việc những thuc chit, ho sẽ bỉ ép phii cho đ mốt quả thân cia mình hoặcmột số nội tạng khác nữa Dù hiểm có trường hop néo người cho ni tạng bi giất đểlấy nội tạng những điêu đó đã tùng xây ca ở Trung Quốc - một số tù nhân đã bị bắtphi lấy toàn bộ nội tạng li họ vẫn còn sống và ho sẽ bị giam giữ cho din kh nối
tang của họ được cân đến 20
"Người cho vay (Ñnrờng là chí nhà, chit
6 một số quốc gia những người chủ nhà, chủ đất ẽ chấp nhận lấy một quảthân của nguời thu nhà nêu người đó không đã khả năng trĩ tiên thuê nhà cho một
ải tháng Thông thường việc này sẽ đoợc hai bên hôa thuận từ trước
Thông qua người mdi giới (Broker):
Cho din nay, diy là hình thức phổ bién nhất của việc ghép tạng với nổi tang được lây từ cơ thé cũa nguồi con sống:
Ngồi môi giới là những nguồi sẽ tiép cân những khu vực cổ nhiễu người
"nghèo khỗ và du ra lời đồ nghỉ gi thoát cho họ khối hoàn cảnh cite minh bing cáchoán & một hoặc một phẫn nội tong của họ, v đụ như một bên thân Nhờ vậy, dé ding
—m— ap bas ene ie
otchawitang sengiiml- Buy c he 1502 gay 17812018
Trang 20là việc cho di nội tạng cia mình phải do người hién tang quyết dink, ho thườnghông có lựa chọn nào khác néu muốn kiẫm tién một cách nhanh cheng
Moa và bán nổi tang cis con người là bất hợp pháp, song, đúng từ gúc đồphp ly, vide có thể cot người cho và người nhận nộ tang là tội phạm là rt khổ bốihho thuing thuộc hai địa w khác nhau về mất ánh t, chico một đm chung là đanghải đối mất với sự tuyệt vợng - mốt bân tuyệt vong vi cần phải được ghép một quảhân mới đổ có sức khöe như mong muỗn, một bận tuyệt vọng vi cén phãi cho đi một quả thận 6 tiền, còn người môi giới mới chỉnh le người có hin vĩ moi món, ápbude và lợi dung đổi với cả hei người này, Ví dự ĐỂ ghép một quả thân, người tếp
nhận sẽ phải trả $200 000, nlumg người cho thận sẽ chỉ được nhận $4000 Déi với số
tiẫn còn lạ, một phin sẽ được ding chi rã cho phí thực hiện phẫu thuật và phân
còn lại thuộc về người môi giới 2!
Công như buôn bán người và tin công tinh đục, những cơ din sống ở khu weexây ra diễn tránh là mục tiêu chỗ yêu cho việc thủ thập nội tang Người nạn có thểdang thất nghiệp, vô gia cự không có mang lưới hỗ tro và ho thường chỉ cổ mot tàisản có gi tủ, NÊu người đó cén phi kiẫm tiên để chay khôi một đất nước đang xây
xe chiên ranh, bán oi muột quả thân có lẽ là lựa chon duy nhất Thất vậy, từ thời kỹđầu của cuộc nỗ chiến, người ta đã ước tính ring hơn 20 000 ngư: Syria đã bán mộtnổi tạng của mình Tình trang tương tự cũng được tim thấy smu trên sống thin vào năm 2004 tei This Len trên động đất vào năm 2010 ở Hai và hi hit tắt cả những noi có xây ra xung đột lớn hoặc thién ti trong vòng 30 nim trở Li đầy
Bản nổi tạng là mét cách kiểm tiên nhanh, nhưng tỷ lệ xây ra nguy co-vé y họcrit cao, “chợ dent, những ching chỉ và bing cấp cia bác đ phẫu thuật và yêu tổ vệ
ring việc thuật fan toàn tuyệt đối và đối hi, bác đ còn thuyết phục những
"người cho nội tạng không được giáo duc cin thân ring thân oie họ s¥ moc trở lạNhiễm trùng dau kinh niên và tổn thương toi bên thân côn tei là chống biển cốthưởng gập seu khi phẫu thuật, nó sẽ hạn chế khả năng lâm việc trong tương la của
"người cho nộ tang, din din hậu qué la người đỏ bị diy sâu hơn vào cảnh nghéo khổ
——
Trang 21Bun bán nội ting gây tin thương tớ thé chất ofa rất nhiễu người; song khỉiệc dix tranh ching lạ nó cảng đạt hiêu quả, sổ người chất do không được ghéptang lắp thời cing sé tinglén Ngoti ra yêu tổ nhân đạo cũng cần phit được đơn vào
để xem xét Đội với buôn bản nộ tạng, con người được cơi là hàng hoá, không phải
là khách hing Hop pháp hóa buôn bán nôi tang cũng sổ đồng neha với vide chúng tadang khuyên khích, thie đổy người ta tr mind gây ra những tin hạ đối với cơ thểSuy ra, những người nghéo khỗ - mục iêu của môi giới nổi tạng vẫn sẽ gặp nguyhiểm, Sẽ luôn có nhiing nguồi sấn sing bản một quả thin của ho với giá tên thấphơn so với người trước đó; nói cách khác, những người đang rất căn tên vấn sẽ sinsảng bản một qui hân cũa mình với mức giá thấp Hơn gti thất cand Ngoài ra,việc phấu thuật lúc bay giờ được nha nước ti tro có ngiữa là, nhà nước có khả năng
s “thụ hoạch" nộ tạng từ những người nghèo khổ,
14 Các quy định trong pháp Init Việt Nam lên quan đến
chiếm đsạt mô hoặc bệ phận cơ thể người
Điễu 19 Hiến pháp năm 2013 quy dink: “Mới người có quyển sống Tinhmang cơn người được pháp luật bảo hộ Không ai được tước đoạt tinh mạng bái pháp luật” Đẳng thi, Khoản 1 Điều 20 Hiển pháp 2013 quy dink: “Mới người có quyên bắtkhả vân phạm về thân thé được pháp luật bảo hồ về sức Ke, dah âự vànhân phẩm; không bs tra tắn, bạo lực, tag bức, nhc hình hay bắt lệ hành thức đố:
xử nào khác xâm plưm thân thd sức Wade, sie plưm dan dự nhân phẩm
Hiển pháp la đạo luật co gá tri pháp lý cao nhất trong hệ thống phép hit ViệtNam, xác định mục tiêu trước hốt là để bão dim sự an toàn, tr do và hạnh phúc củasoi người dân Tiếp thụ tinh thin về quyển con người cia Hién pháp năm 1992, bảnHiển pháp nim 2013 được Quốc hội khỏa XI thông qua ngày 28/11/2013, vớ tuyệtđại đa số đủ biểu Quốc hối biểu quyết tín thành (sau đây got là Hiễn pháp nim2013) tiếp tục
đảnh quyên ống, dé là quyền cơ bản cia công din, bởi moi người đều bình đẳng với
ông đính quyền con người Hiển pháp năm 2013 lên đầu tiên quy
mu không g có quyên tước đoạt tinh mang tri pháp luật đối với người khác, Mọingười có quyền bất khả xân phạm về thin thé, được pháp luật bio hồ vé sức kde,danh dự và nhân phẫn; không bị tra tin, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất kỹ hành:thúc đối xử não khác xâm phem thân thể, súc khée, xúc pham danh dụ nhân phẩm
Trang 22Đó là những quyên cơ bản mà bất ki sĩ cũng xúng ding được hưởng và di kèm vớt quyền của người này là nghĩa vụ của người khác, do là nghĩa vụ phải tôn trong không được xâm pham đến quyền của người khác Trên tinh thần bão vệ quyền được sống quyền bắt khả xâm phạm về thân thi, súc kde, danh dự và nhân phim ofa con
"người được ghi nhận rong Hiền pháp, các Bộ luật Luật được xây đụng nhằm cụ thểhada những quy nh đó
Bin cạnh do, Bộ luật Dân sự năm 2015 ki điều chỉnh các méi quan hệ din sơtrong đời sống hing ngày cũng đã quy Ảnh về quyền sống quyên được bảo dim antoàn vì tinh mang, nic khde, thin thé tei Điều 3 Cụ thé nhờ smu
“1, Cá nhân có quyển sống quyển bắt hid xâm pham về tình mang thân thé pyồncược pháp luật bảo hộ về sức khỏe Không ai bị tước coat nh mang bi luật
2 Kia phat hiện người bị tr ơn, bệnh tật mà tình mang bi de doa thi người phátTiện có trách nhiện hoặc yêu cẫu cả nhân, cơ quan tễ chức khác có đu kiên cẩnthất Âm ngay din cơ sở Iii bệnh chữa bệnh not gẵn nhất; cơ s tn bệnh chữabệnh cô trách nhiệm thưc hiện việc khám bệnh, chim bệnh theo guy Ảnh của phápThật về ii bệnh chữa bệnh
4 Hc gập mô mỗ cắt bỗ cấy ghép md, bộ phôn cơ thd người: thực kiện kỹ thậthương pháp Kio, chữa bệnh mới trên cơ thể người, thứ nghiêm y học, được heehoa học hay bắt cứ hùnh thúc thứ nghiệm nào khác trên cơ thé người phải được seing} ca người đồ và phải được tễ chức có thẫm quyền đa hiểm
Thường hợp người được thir nghiệm là người chưa thành miễn người mắt năng lựchành vi dn sạc người có khô Hin trong nhân thức, làm chỉ hành vi hoặc là bệnhnhân bắt tìh thi phải được cha me vơ chỗng con thành min hoặc người giảm hỗcủa người đỗ đẳng §: tưởng hop có mạng cơ de doa din tính mạng của bệnh nhân
mà không chờ được ý hiển của những người nêu trên thi phẩt có quyết dinh củangười có than quyển cia cơ sở khẩm bệnh chữa bệnh
4 Tệc khầm nghidm từ th được thực Muôn lồi thuốc một trong các trường hop sau
ay
a) Có sự đồng cũa người đồ trước fh chất
9) Có sự đồng ÿ cũa cha me, vo, chống cơn thành môn hoặc người giảm hộ néeKhông có ý kiến cia người đỗ tước lê chất:
Trang 232) Theo quyắt din cia người ding đầu cơ sở khám bệnh, chữa bênh hoặc cũa cơquem nhà nước cô thẫm quyẫn trong trường hợp luật uy nk
Đã cổ rất nhiễu tranh cế xiy r liên quan din vin đề mô, bộ phận cơ thé
"gui có được coi là tai săn không, Điễn hành là trong thoi gian gin đây, vụ việc vềxin thừa kế tính trùng tei Thành phd Hồ Chi Minh gây ra nhiều ý kiến trú chiéu trongdir luân Cụ thé: sau khi con trai mit, vì mun có người nổi đối, người me đi đếnBệnh viên xin Iai tỉnh rồng cho con dé cậy cho bạn gai của con (andi tổ chức đảm,cưới nhưng chưa kip đăng ký kết hôn) Tuy nhiên bệnh viện lạ từ chốt do php luậtchưa có quy định cụ thể hướng quyền thửa kễ tí trùng nồi ông và mồ, bổphin cơ thể người nói chung Vu việc này đi làn xuất hiển ha luỗng quan diém tráichiều, ranh cấi v việc có được coi tin trồng (hoặc trồng) là tài săn, dt sân và có théđược thừa kê hay không Cuthé
Theo luồng quan điển thir nhất, cần cử theo khoăn 1, Điều 105, Bộ luật Dân,seni 2015: "tải sn là vất tiễn giấy tở có gid và quyển tà sả" Khó niệm "vật"được hiễu là đối tương của thể giới vật chất, vật tốn tei một cách khách quan ma con
"người có thé căm nhận đoợc bing giác quan của mình Theo đó, tink tring théa mãn
ấu hiệu của "vật" nên suy ra, tinh trùng được xác đính là tài sin Đồng thời,căn cứ theo Điễu 613, Bộ luật Dân sự năm 2015: “Di san bao gém tài sân riêng cũ
"người chết phần nào tài sân cũa người chất trơng tài sân chương với người khác”, taxác inh bởi vì tin tring là tải sin nên kh người đ lạ títrùng qua đời thi nó sẽthành oi sản
Theo luồng quan điển thơ ha, theo Tiên đ Nguyễn Phương Len, Giống viênkhoa Pháp luật Din nụ Trường Đại học Luật Hà Nối cho rằng những bộ phận cba cơ
thân, tring tinh trùng đều không thé đoợc coi là
Š có thể chiếm đoạt, rao
thể con người như tim, gan,
một los hàng hóa hay ti sin Bi hay chuyển nhương vì đồ
la việc làn phi đạo đúc Và vi bộ phân cơ thé nguời không thé được coi là một losthàng hóa, hay tit sin nên công không thể la tải sin thir ké Như vậy,
tinh tring — một phẫn oie cơ thé cơn người - không phéi là một loại tải sẵn nên
không thé là đối tương được thửa kế 2)
có thể trả lời
2 kebs foveal come rang co-đhớ-cotlụ Test tbe Xhong//20093939cp{ tay cập ENI7" ngày
a0,
Trang 24Nhờ đã phân tích ở phẫn "cơ sở y học cña quy định cắm uma bán, chiéwđoạt mô và bộ phậm cơ thể ugười", người bi lay mắt di bô phân co
tổn hạ dén aie khôa, tính mạng Nhông việc lâm xâm phạm đến quyền con nguôt là
tị cầm và Bộ luật Hình sự sẽ đơn rủ các chế tải buộc những người pham tối có ngiễa
vụ pháp lý phải chiu Hách nhiệm hình sự Cụ thi, Điều 154, Bộ luật Hình sự năm,
2015, sta đổ, bổ ming năm 2017 được đưa ra nhằm buộc những nguội có hành vixâm pham din quyển con người, quyén hop pháp ofa công din nữ hành vi mua bản, chiém đoạt mô hoặc bộ phân cơ thé ngu phấ chị trích nhiệm hình sự
Š có nguy cơ bị
Hiện nay, việc hién lẫy ghép mô, 06 phân cơ thể nguit do Luật Hiển 1ghép mô, bộ phận co thể nguời và hiến lấy xác" nim 2006 đều chỉnh Trong đó,Điễu cise luật này đã nâu rõ những nguyên tắc như say
“1 Tự nguyên đỗ: với người hiễn người được ghấp
2 me dich nhân đạo, chữa bệnh, giảng day hoặc nghiên cin lboa học
4 Khéng nhằm mục dich thương mat
4 Giữ bí mật về các thông tn cô liên quan đẫn người liễn người được ghép trietrường hợp các bên có tha thiên khác hoặc pháp luật có quy ảnh khác "
Thêm vào đó, một sổ hành vi bi nghiêm cm được quy định ở Điễu 11 là
“1 Lắp trên mô, bộ phân cơ thi ngài, lắp 6m xác
2 Bp bude người Kade phải cho md, bộ phân cơ thé người hoặc lấy md bổ phân cơthd cũa người không hưnguyên hiển
3 Bia, bán mổ, bộ phân cơ thd người: mía, bản xác
4 TÂY ghép, sic chong lin giữ mô bộ phân cơ thi người vì mục dich thương mát
4 Quảng cáo, môi giới việc hỗn, nhận bộ phân cơ thé người vì mục dich thương
10, Lợi chong chức ve quyển hơn để lầm sai lệch kết quá xác cn chết nấo "
Việc hiến ting nội tạng là hành đồng mang ý neh
"nguời Do dé, hành vi vao bán, mua bán, quảng cáo, môt giới mua bán bộ phân cơ thể
nhân đạo giữa người vớt
người, đc iệt là tạng người (im, gan, thận.) lâm mắt dy nghĩa tốt đẹp của việchiến ng tái với đạo đúc xã hộ, bị php luật nghiêm cấm Sau khí Luật Hiển, lấy,
Trang 25ghép mô, bộ phân co thể người và hiển lay xác được ban hành, Bộ luật Hình ny năm
1999 chưa có điều khoản nào điều chỉnh về loại tôi pham này, vì vay chưa có chế tài
áp dang đối với những chủ thể vi pham một trong các hành vũ bị cần được quy inhtai Điễu 1 Đây là một khó khăn cho quả bình áp dung và ngắn chân nhông loại tôipham đồ trên thục tế Nhờ vậy, việc bổ sung các điều khoản để xở ý loại tdi phạm,liên quan din các hành vi bi cầm tei Điễu 11 là cần thiết ph được thực hiện
Kết hận Chương 1Voi sự phát tiễn không ngimg cia y hoc và kỹ thuật, các ca phi thuật cấy,ghép các mô, bộ phân cơ thể người đã ngày cing git hái được nhiêu thành công, cứusống và cũ thiên cuộc sống của hàng triệu bệnh nhân trén toàn thể giới Song trênthục t inh trang thiếu mộ, nội tạng đạt tiêu chuẩn, được lay từ cơ thé cde những
"người di khả ning hiển tang đã đang và sé con tiếp dẫn ở nhiễu quốc gia, rong đó,
có Việt Nam Trước nh hình này, nhiễu người đã lợi đụng đều đó để the hiện hành:
vi mua bản, môi giới trú phép nội tang thông qua th trường "chợ den’, gây nguy hiểm cho tính mạng và sức khôe của nhiều người cũng như gây thiết hạ không nhỗcho nên kinh tế Trên cơ sở thực in ấy, hộ thống hấp luật Việt Nam để ban hành:những quy định, quy phạm pháp luật shim bảo vệ các quyền cơ bản của cơn người,qguyền và lợi ich hop pháp của công dân, đồng thoi, điều chỉnh việc cấy, ghép nội tạng và phòng ching, ngân ngừa các hành vi mua, bán, mới giới, chiêm dost đỗi với
mô và bộ phân co thể
Trang 26CHƯƠNG 2: QUY ĐỊNH CUA BO LUẬT HÌNH SỰ NAM 2015 VÀ THỰCTIEN ÁP DỤNG TOI MUA BAN, CHIEM BOAT MÔ HOẶC BỘ PHAN CƠ
‘THE NGƯỜI TẠI VIET NAM
2.1 Quy định về tội mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bệ phận cv thé người theeĐiều 154, Bộ luật Hình my năm 2015, sia đổi, bỗ sung năm 2017
Bồ luật Hình nơ năm 1999 không có quy din tôi liên quan đến hành vi muabin, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người Tuy nhiên hành vĩ mua bán, chiếm,dost bộ phân cơ thể cia nan nhân đã được quy dink a yêu tổ đ định khung hành phạtting ning t các Điều 119 (tối mua bán nguờ) và Điễu 120 (tô mua bán, đánh tráo
đoạt tré en) cin Bộ luật Hình nự 1999 (sửa đổi,tình Ht dinkhung hành phat “đổ lấy bộ phân cơ thé nạn nhân"
Bộ luật Hình ny2015 nay đã quy dinh hành vi “mua bán, chiếm đoạt bồ phân, hoặc c sang năm 2009) với
cơ thể người" thành mét tôi pham riêng quy dinh tei Điểu 154, đồng thời bổ sungthêm hành vi “mua bản, chiếm đoạt mổ” Như vậy, tôi phạm này có thé chia làm hơiloi Cin cử theo đối trong tác động, đều luật quy dinh về tôi mua bản, chiêm đoạt
nô và ti mua bán, chiếm đoạt bộ phân cơ thể con người Cần cử theo hành vi, đềuluật quy Ảnh v Tôi mua bản mô hoặc bô phận cơ thể người và Tội chiếm đoạt môhoặc bộ phận cơ thể người
Điễu 154 Bộ luật Hình sơ 2015 quy định về tối mua bán, chiếm đoạt mồ hoặc
tổ phân cơ thé người như sa
“ Điều 154 Tội mua bản, chiém đoạt uô hoặc bộ phận cơ thé người
1 Người nào mua bán, clad đoạt mé hoặc bộ phân cơ thd người khác, bị phat tt
Trang 27+) Gay thương tich hoặc gậy tén hơi cho site Ke của người khác mã tệ lẽ tốnthương cơ thể từ 31% đn 605%
43 Phạm tội thuộc một rong các trường hợp sau dy, thi bị phạt tit 12 nấm đôn 20 năm hoặc tì chang thân
4) Tái pham nạp hiễn
-4 Người phạm tôi côn có thể bị phạt tiễn tir 10 000 000 đồng dén 100 000 000 đồngsắm đâm nhim chức vụ cắm hành nghề hoặc làm công việc nhất doa từ 01 năm
on người hoặc
mô trang cơ thể con người Co
nổng đô cia các chất khác nhau rong các dich cơ hổ, giữ cho nước và các điện giảitrong các dich mô ở trang thế tương đổi hing định Thin còn sin xuất các hormonảnh hưởng én tr tạo hỗng cit? Hiện nay, vi løi ích ánh tổ công với mr thiểu hiểutiết mã nhiễu người để chấp nhân bán đ: một bên thân của bản thân Sau ki bánthân, chiếc thin con lại do ph lam việc gap đãi din din qua ti và suy liệt din din,
"người bản thin su một thời gian sẽ phi sống suốt đời phụ thuộc vào chiếc máy lọc
3 Roờng Địihọc YHA Nội Bộ nên gãinÖẫu,Gi2 ph người, Ni, Y học, Hi Nộ, 2016, 283
Trang 28nấu Điều này không chi tổn hei về kính tế ma còn ảnh hướng sâu sắc tôi sức khốc
và tính mạng của người đó 2
Bảo thai trong bụng người me là một cá thể chỉ có thể “sing” khí không tách
ôi với co thé người me nhưng lại không được coi la mat mồ, bộ phân cơ thể người,
"ngoài ra, bio thai cũng chưa được coi là con người Việc thiêu đ một dinh nghĩa rổring vé bảo thai đã khiển cho pháp luật Việt Nam thiêu đ những quy định cén thiết
để bảo vô quyên lợi của bảo thai và cf quyén li cin người me, Do đó, bao th côngchưa được co là đốt tượng có thé bị xâm hại bối met sổ tôi phạm, Việc mua bán bảothai chính là thục tiến nấy sinh ma chưa có uật đều chỉnh, nhiễu kể xấu đã lợi đụng
kế hỗ này côa pháp luật 8 chuột lợi
3113 Mat khách quan cha tồi phan
Dain hiệu hành sỉ khách quan cña tội phạm: Người phạm tội có thể thực
dost biện một trong số các hành vi hoặc thục hiện tất cả các hành vi: mua bán, c
nô hoặc bộ phân cơ thể người khác Cụ!
“Hành vi mua bản mổ hoặc bổ phân cơ thé người khác là hành vũ coi mổ hoặc
tổ phân cơ thể người là một Losi hàng hoa rồi thục hiện mua bán, trao đổi him trụclợi vi mất thương mai Các chỗ thể ôi pam có thể tim kiểm lợi ích vật chất thôngqua việc mus bộ phận cơ thé người với một mite giá rễ và bán cho bên có nh cầuVới mức giá cao hơn nhẫn lấy lãi
“Hành vi chiẩm doat mô hoặc bổ phân cơ thi người khác là hành vì đồng cácthủ đoạn nh ding võ lọc, de dos ding võ lơc, đăng thủ đoạn gian dối để có được
nô và bộ phận cơ thể người khác Hảnh vi chiêm đoạt này được thục hiền thông quanhiễu hình thức khác nhau, có thể 18 cưỡng đoạt mô hoặc bộ phân cơ thể đã tách raKhôi cơ thé nguời khác hoặc có thé là tác động true Hép vio cơ thi nan nhân nhằm,lấy mô hoặc bộ phân cơ thé người một cách ri pháp luật
Nine vậy, người phen tối chỉ cần thực hiện mt trong hai hành v mua bán hay”chiếm đoạt m6 hoặc bộ phân cơ thể người khác là đã đáp ứng dẫu hiệu v hành vĩKhách quan của tội pham, Tuy nhiên, chúng te cần phân định rõ các hành vi có mất
Š định tối danh một cách chính xác Trongtrường hợp các hành vi đ liên quan chit chế với nhau (hn vi phạm tối này là đềuiện tiền đề đỒ thực hiện hoặc là hệ quả tất yêu của hành v tôi pham ke), thủ cần truyliên hệ với nhau như thé nào để có
em hểm 12 Co sé của quy đnh cằm ma bín,đưểm dost oặc bộ pin cơ để người.
Trang 29cửa trách nhiệm hình sự về một tội phạm với tơ danh dy đã là Tối mua bản, chiếmđoạt mé, bộ phân cơ thé người Trong trường hợp người pham tơi thục hiện hành vĩ sua bản và chiếm đoạt mơ hộc bộ phân cơ thé người nương các hành vi đĩ độc lập với nhau (vid: Nguời phạm tơi mua bán mổ của người A và cĩ hành vi chiém dost
bồ phân cơ thé cin người B), thi cần truy cứu ho về ha tơi độc lập là Mua bán mơngười @iéu 154 BLHS 2015) và Chiém đoạt bộ phận cơ thể ngués Điều 154 BLHS
2015) 3Ÿ Tội phạm được coi là tội phạm hồn thành khi chủ thể tội phạm cĩ hành vi
chiếm đoạt mơ hoặc bộ phân co thé người
Cần cĩ sự phân biệt 8 rang về hành vi của các ơi danh trong Bồ luật Hình sơ
để xác định đúng tơi danh, tránh nhần lấn Trong trường hop ngu phạm tơi thựcTiện hành vi mua, bén nguồi nhằm mục dich léy bổ phân cơ thé cũa nơn nhân thìHành vi của họ cu thành Tơi mua bản người (Điễu 150) hoặc Tội mua bản ngườidios 16 tuổi (Điều 151); Tuy hiên, nu người phem tơi thục hiện hành vĩ mua, bán
"guời và đã ldy được bộ phơn cơ thé nan nhân ti hành và cũa ho cầu thành Tơi muabbén người (Điều 150) hoặc Tội mua bản người dưới 16 tuơi Điều 151) với dấu hiệuđánh khung hình phat ting năng là "đã lay bộ phận cơ thể người" Đặc
Š phân biệt tránh nhằm lấn giữa Tội mua, bán mơ hoặc bộ phận cơ thé nguời (Điệu
im nổi bật
154) với ait rên do là hước hoặc sau kh thực hiện hành và lấy mơ hoặc bộ phận
cơ thể nạn nhân thi nen nhân khơng bi phu thuộc hay răng buộc gi với chỗ thể tơipham; ho vin co quyền te do đính đoạt với thân th và tinh meng của bản thân, vẫn
cĩ thể tiép tue cuốc sống bình thường Tuy nhin cĩ quan điểm khác cho ring hành)
vi mua, bán nen nhân rỗi sau đĩ chiêm đoạt mơ hoặc bộ phận cơ thể nạn nhân sé cấuthành hai tơi iêng biệt à Tơi mua bán nguời hoặc Tột mua bản người đười 16 tabi vàTơi mua bán, chiêm đoạt mơ hoặc bơ phân cơ thé nguời 29 Nhĩm chúng tơi khơngđẳng ý với quan đểm này, vi trong điễm b khoản 3 Điễu 150 và điểm đikhộn 3 Điều
151 đều quy định nh tt nh khung hình phat tổng nặng của tộ là "đã lấy bổ phận
cơ thể của nạn nhân”, trong trường hop người phạm tơi thục hiện nhiễu hành vĩ phtối ma các hành v đĩ đầu câu think một tối phạm thi người phem tơi chỉ bị truy cửutối nặng nhất
p05 Ts Ngan Tụ ương Hon T5 Ban Anh Trấn iv tiệ Đo Đọc Ning đu nĩi cũ 38 hột
ơm apnân S05 gia ết hà sng nin 107,105 Bàng bề CM 2017 n0 0Ì
“5# Theo ÿ kiến được nêu ở "Bì Mãn khoa hoc Bỏ hit Hình sự 2015 (sữa đổi bổ sung năm 2017) phần Các tơi.
‘plum, do PGS.TS Trin Vin Luyễn, PGS.TS Phùng Thế Vic chủ biên, Nob Cơng an nhin dân, Ha Nội, 2018,
the
Trang 30nhân chất rỗi chiếm đoạt mô hoặc bộ phân cơ
Xhác nhau cho vin để này, Quan điểm thứ nhất, là xát xử hung thủ với Tội gắt người (Điều 133) với tinh tết ảnh khung ting năng là "để lấy bộ phận cơ thi nạn nhQuan diém thử bà xát xử hong thủ với hai tối dant Tà Tội giất người (Điều 123) vàTội chiêm đoạt mô hoặc bộ phân cơ thé người (Điễu 154) Theo ý liên cũa nhóm, cóthể hiểu ring việc giất người với dâu hiệu dinh Lưng ting ning “
thể nạn nhân” phân ánh mất chi quan của tôi phem, có nghĩa là hung thủ đã dnghương thie huge đoạt tỉnh mang nan nhân nhằm đạt được mục đích chính là chiếm,dost mô hoặc bộ phận cơ thể nạn nhân Côn đối với truờng hợp hung thủ giất chất
ra nhấn, công cổ hú quan đếm,
lây bộ phận cơ
nan nhân vimét lý do khác (mâu thuấn cá nhân, được thuê ) rồi sau đó nấy sinh ýđảnh chiếm dost mô hoặc bộ phận cơ thể nen nhân th sẽ bị xát xở ha tối danh theoĐiễu 123 và Điều 154 BLHS Ý liễn trên đây dựa theo phân tích ngôn ngữ sử dụngtrong Bộ luật Hình my năm 2015 về các dẫu hiệu liên quan đến mặt khách quan vàmất chủ quan của tối phạm, trên thọc tổ sẽ có thé xây ra rất nhiêu tinh huỗng phứctap Việc bạn hành luật không thể tránh khôi những thiêu sớt bởi các nhà lập phépkhông thể dự liêu hết các trường hợp có thé xây ra trong thục t, chính vi vậy chứng
te cần có vin bin hướng dẫn dé thống nhất áp dung pháp lut đãi với các trường hợpnêu trên hoặc tương hạ nhẫn tránh những si sút đăng tắc sấy ra trong quá tỉnh xát
Dain hiện hận qua cña tội phạm: Bi hi tị tây đi mô hoặc bô phân cơ thể cũabin thân một cách tri pháp luật di có đẳng tinh hay không đồng tinh với việc muatoán mô hoặc bộ phận cơ thi của minh Trường hợp nảy cin lưu ý phân biệt với việcnguyện hiần nô, bộ phận co th của bản thân vi mục đích nhân đạo
Hiện nay, pháp luật nước ta đã có Luật quy din về việc Hiển, lấy, ghép mô,
bổ phân cơ thé người và hiên lấy xác Theo đó, nguyễn
lấy, ghép mô, bô phân cơ thể người và hiến lấy xác được quy đảnh nhự sau: Thứnhất việc hiễn, ghép phit dus tên sơ tơ nguyên giữa người hiến và người đượcghép: có ngiĩa la người hiễn không bi ép buộc phải hiền bộ phân cơ thể minh chongười khác, cũng như không bị cưỡng đoạt bộ phận cơ thể mình Thứ hai, phấ trên
co sỡ và mur đích nhân đạo, chữa bệnh, giảng day hoặc nghiên cửu khoa học, nh
sơ bản trong việc hiển,
vy, nêu việc hiễn mô, bộ phận cơ thé người không nhằm những mục dich tân lẻ ta
Trang 31hấp luật đặc bit nghiêm cấm vi me dich thương me Tuy nhiên, mục đích nhân dao luôn phãi đặt lên hàng dix bai trong moi trường hop phi dim bio quyén conngười Vi đự trong lich si, vi mục đích nghiên cứu khoa học và chữa bệnh, nhiềuthác 4 đã tiến hin các th nghiêm cất bổ, cây ghép mô hoặc bộ phân co thể lân bệnh nhân (having là tù nhân), những bệnh nhân là đối tượng thực hia thi nghiệm sau đó
đa số bi ảnh huông sóc khde trim trong và som qua đời, Thứ ba phi giữ bí mật vềcác thông tn có liên quan din nguội hién, nguôi được ghép, trừ trường hợp các bên
có thia thuận khác hoặc phép luật có quy định khác
Trên thục t, có nhiễu trường hợp người mua và người bán thỏa thuận ngằm là
sổ bên cho nhau bộ phận cơ thể nhưng lạ mip đưới bóng từ nguyên, nhân dao Vi đụ.Đường dây mua bản thin do Trin Vin Phương cằm diy ching lập hỗ sơ hién tingthân giả nhằn qua mất lục lượng chúc năng” Trường hop như này rất khó để kiểm,soát và định téi, nhất là đối với người tự bán bô phận cơ thể minh Lý do xuất phát từviệc đầu luật quy Ảnh cém hank vi “mua” và "bản" mổ hoặc bố phân cơ thể ngườikhác, nêu bản thin người đồ từ "bái" mô hoặc bộ phận cơ thé nh thi cũng bi coi là tiép tay cho hành vi vi phạm pháp luật
hội được pháp Iuit bão vé Chính vì vậy, ein pit tuyên truyén cho người dân tiết
tới hâu quả lá xâm hại tới mỗi quan hệ xấ
cách bio vệ bin thin và giáo dục phổ cập pháp luật liên quan din vin dé hiến, ting
mồ và bộ phận cơ thé con người
2113 Mặtchủ quan cũatôiphơm
Mit chủ quan là host động tim lý bên trong người phạm tôi, bao gốm lỗ, mụcdich và động cơ Lỗi là dâu hiệu không th thiêu ci các cầu thành tôi phạm, Lỗi làthat đô của người đối với hành vi co tinh gây thiệt hai cho xã hội cit mình và đổi với hậu quả do hành vi đỏ gây ra dus hình thức cổ ý hoặc vô ý Mục dich và động cơpham tôi tuy công thuộc biểu hiển thuộc mất chủ quan của tôi pham những khônghãi luôn luôn có ý ngiễa quyết ảnh tính chit nguy hiểm cho xã hôi cũ tối phạm và
do vậy cũng không phat luôn luôn là dẫu hiệu đặc trang của tôi phạm để phân biệt
của nguùi phạm tôi quy định tei Điều 154 là lỗi cổ ý trực tiếp, LB cổ ýtrục tp 1818: côn người khi thục hiện bảnh vi“ nhn thie rổ hành ví của mình
cho xã hội, thay trước được hậu quả cũa hành vi đó và mong gây ra là nguy buds
# Yemthim tổng thung 221
Trang 32miễn hậu quả đó xdy ra” Doan 1 Điều 10 BLHS) Phân tích Ảnh nghĩa rồi áp đụngvới tôi danh tei Điệu 154, có thd nit ra những dẫu hiệu saw 7 If ti, người pam tôinhận thúc rõ tinh nguy hiểm cho xã hội của hành vi cũa minh và thấy rước tht hatcủa bảnh vi đó Việc lay mô hoặc bô phận cơ thé người gây tén hai trục tiếp din sứckhốc và tính meng của nan nhân, nhống kẻ mua bán bán, chiếm đoạt mô hoặc bộnhận cơ thé nhân thúc rõ hậu quả như này và biết được hâu quả đó sẽ xây ra TẺ §chi, người phạm tội mong muốn hậu quả phát sinh, vì khi nhận thúc trước hậu quảxây r người phạm tội vấn thục hiên hành vi pham tội và hậu qua thiệt hạ hoàn toànnhủ hợp với nự mong muốn côn người đồ
Trong Điều luật không quy dinh tổ động cơ hay mục dich là đầu hiệu bắt buộccủa tội pham Vì lỗi của nguôi pham tôi quy định ti Điều 154 181808 ÿ true tiếpnin trong moi trường hợp người phạm tội déu đất ra mục dich phạm tối trước khí thục hiện hành vi phạm tôi Mục dich phem tội cũa người phạm tôi tử Điều 154 cóthể là mục đích thương mai, mục đích từ lợi, mục dich nghiên cửa bit hợp phápTuy nhiên tạ điểm b khoản 2 có quy Ảnh rõ “mục đích thương mai” là dẫu hiểu tổng năng định khung hình phạt
3.114 Chủ thễ cha tôi phạm
Chỗ thể của tôi phạm được quy định tạ Điễu 154 là chỗ thể thường Chủ thể thường là người có năng lực trách nhiện bình sự bao gồm năng lục nhân thie, nănglực điều khiễn hành vi theo dai hôi cũa xã hội và đạt độ ti chíu trách nhiệm theoluật Ảnh khi thục hiên hin vi phạm tôi Khác với chỗ thể thường là chỗ thể đặctiệt chủ thể đặc biệt con doi hôi có thêm dẫu hiệu đặc bit khác mới thực hiện đượchành vỉ phạm tôi
Nẵng lục trách nhiệm bình ng là năng lục có thể phẩt chịu trách nhiệm hình sơcủa một người nếu thuc hiện bảnh vi phạm tôi Năng lực này được nhà nước xácnhận dự rên những cơ sở: Thứ nhất nguời có năng lực TNHS phố là người cónăng lục nhân thúc và năng ive điều khiễn hành vi theo đời hồi của xã hội, cơ sở nàyshim đảm bảo chủ
Biện hành vi có tinh gây thiết hạ cho xã hội, Thứ hơi, người có năng lực TNHS là
sia tối phạm là người có năng lục để có thể có ất khi thọc
"người có độ tuổi phủ hợp với chính cách hình mr ca nhà nước rong giai đoạn cụ thổ,
3 ing Đụ học Lait Hà Nội, Giáo tinh Lat nh sự iệt Nm phẩn chung, 3 Công win dân, HÀ
Nà 3017
Trang 33co sở này là cần it đ
đã 1§ tuổi cĩ hành vi cĩ tinh gây thiệt hại cho xã hội
Như vậy, chỗ thể ci tơi pham tạ Điều 154 Bồ luật Hình sự phải cĩ năng lụcnhận thúc và năng lục điều khiển hành vi Ngiữa là, người đĩ phii điều khiển đượchành vi của mình, hành động hoặc khơng hành động theo ý chí, người đĩ cũng phải
én chính sách hình ay của nhà nước đổi với người chưa
nhận thức được hành vi cia bản thân cĩ hay khơng gây nguy hiểm cho xã hồi
VỀ đổ tuỗ chu rách nhiệm inh sự căn cứ heo Điều 12 Bộ luật Hình ar năm
2015, người phải chịu trách nhiện hình au về tật này là người từ 16 tuổi trở lên 6VietNam, 16 ta tdi cĩ năng lục trách nhiệm hình sơ diy đã, kết lun này căn cửtrên thục tiến chống tơi phạm và rên cơ sở them khảo kính nghiém của các nướckhác
312 Hình phạt đơi với ội Mua bán, chiếm deat mơ hoặc phận cơ thé nguời213.1 Hìnhphạt quy di tại khốn 1 Bide 154
Tei khoản | Điều 154 quy Ảnh các câu thành cơ bản cũa Tơi mua bán, chiémdost m6 hoặc bộ phân cơ thể người, các dẫu hiệu cơ bản đã được phân tích đây đã tạicác mục ờ 2.1.1 đến 21.4 như ở trin King hình phạt được quy inh tại khoản 1 là
03 năm đốnD7 năm tù
Thi dinh tơi dạnh và áp ding hình phat quy đính tạ khoản 1 Diu 154 cho
"người pham tơi, cần phéi chủ ý căn cử vào mie đơ nghiêm trọng của hãnh vĩ phạm, tối và hậu quả gây ra cho nạn nhân: Nấu nguơi phen tơi ci cĩ hành vĩ mus (học
người khác thi Ảnh tội "chiếmngồi" Nhờ viy, cần cử vào hành vi phen tơ, nếu ngườidost bộ phận co
pham tơi khơng thuộc trường hop quy inh tạ khoản 2 và khoản 3 Điều 154 tỉ sẽ bi
xử phat từ 803 đốn07 nim tù Cần cứ theo điểm b khoản 1 Điễu9 Bộ luật Hìnhaynăm 2015, đầy là loại tơi pham nghiêm trong
21.2.2 Hinhphat qup đình tạ khốn 2 Điều 154
Khoản 2 Điều 154 quy định các dẫu hiệu ting ning với khung bình phat là tir
07 năm én 15 nim Cấn cửtheo đểm c khoản 1 Điều 9 Bộ luật Hình nynấm 2015,đây là loi tộ pham rất nghiêm trong Nhờ vậy, căn cử vào hành vi phạm tố, nêu người phạm tối cĩ các dấu hiệu quy định tei khoản 1 Điễu 154 mà khơng thuộc
Trang 34trường hop quy định ti khoăn 3 Điều 154 thi sẽ bị xét xữ theo khoản 2 Dida 154 vớinhững dẫu hiệu ting năng bao gắn:
1) Có tổ chức
‘Mua bản, chiếm dost mô hoặc bộ phân cơ thể người có tổ chức 1a trường hợp cósay câu kết chit chế giữa những người déng phạm Nhông người đồng phạm cingtham ga thực hiện tối mus bán, chiếm dost mô hoặc bộ phân co thi người với mộttrong bắn hành vi ss hành v thuc hiện tôi pham (người thục hind), hành vi tổ chức(người tổ chủ), hành vũ xi glue (người mi give), hành vũ giúp nức (người giúp mi).Trường hợp phạm tố có ổ chức, có thé không có người mi giục hay người giúp sứcnhưng nhất tiệt phi có người tổ chức và người thục hành
Trong một vụ án, người thực hành là kẻ trực tiếp thực hiện hanh vi phạm tộtthông qua việc tác đông din mô hoặc bộ phân cơ thé nạn nhân, người tổ chức có thểtrục tấp thực hiện hành vi tác đồng din cơ thé người hoặc không những nhất hit sẽ
cö hành vi đăng ra âm chủ mung cém di hoặc chỉ hy việc thực hiện tội ph
Các va dn mun bán, chiêm đoạt mô hoặc b6 phân cơ th người hiện nay hầu hết
là những vụ phạm tối có tổ chức Nguyên nhân bit nguồn tử việc thục hiễn tối phạm,
ấm đoạt mô hoặc bô phận cơ thé người võ cùng phúc tạp và khó khẩn,đời hồi ph có mơ rợ giúp nhất nh về mặt y học va vận chuyển, mét cá nhân khỏ cóthể mã the hiện được Chi cổ tổ chức mới có thé thục hiện tôi phạm mốt cách đếdàng khó bi hét hiện Chính vi hoạt đồng thường theo tổ chúc, các vụ án mua bán,trao đỗi mé hoặc bộ phân co thể người thường rt tinh ví và xão quyệt khiến các cơmua bán d
quan đều tra gập phải nhiều khó khăn trong quả tình điễu tra ph án, Các tổ chức tốipham hoạt động thường sẽ phân ra mỗt người mốt công việc khác nha người A dttim ngudn “hàng”, người B đi tim người có nu cầu (các đối tượng thường đúng ở
g bệnh viên dé dò la tin túc của bệnh nhân), người C móc nổi với bác hoặc các
cơ quan, cá nhân có quyền hạn nhim làm giã giấy tờ Với phương thúc hoạt đồng tính vi như vậy, chúng rất df qua mất lực lượng chúc năng nhất là hãnh vĩ mua bản
nô hoặc bộ phận cơ thể nguời thường được mip đưới danh ngĩa “cho, ting và nhận" Gitta người cho và người nhân ho thoả thuận với nhau, anh bán tạng cho tối,tối sẽ trả aah một khoản tin nhất Ảnh những để che giéu pháp luật ho thể hiện thểTiện ra ngoài là hiễn mat cánh te nguyên không cưỡng ép, áp bude
Ti mục dich thương nai
Trang 35Theo quy định cũa khoản 1 Điều 3 Luật Thuong mai năm 2005: “Hoat độngthương mại là hoạt động nhằm mục đích sinh lợi, bao gẵn mua bản hàng hóa, cungứng dich vụ đầu esti tiến hương mai và các hoạt động nhầm mục dich sinh lợi khác” Như vậy, hoạt đông vi mục dich thương mei bao gồm các hành vi thương maikhác nhau nhưng đầu có đặc điển chung là thục hiện tên thi trường và nhẫm mụcdich sinh Loi Sẽ đ có đặc đẫm như vậy bôi “thương mai phi: gắn với thi trường thítrường và thương mại di liên với nhau nh hình với bóng” * những kš pham tối phải
di trên như cầu thị trường về mô và bộ phân cơ thể để dem ra trao đổi và mua bảnNhõng hành wi mua bán, trao đỗi đó luôn đem lai lợi nhuận cho người phạm tội ĐỂ
gi ting lợi nhuận, nguời pham tôi côn thục hiện hành ví "xúc tiến thương mai" làhoạt động thúc diy, tim lúêm cơ hộ trao đố, mua bản mé hoặc bô phân cơ thể người, bao gém các hành vĩ liên tục tim kiểm nguồn hăng” giárễ (hường từ những
"người khỏ khán, cần tiên gấp), tim cách tấp cân với những người cổ nhủ cầu thôngaqua quảng cáo, móc nối nguời quan, tim cách bán lei cho mỗi khác với giá chénh lánh ay tat
Trường hợp pham tôi quy đính tạ du khoăn này chỉ áp dung với hành vìchiêm đoạt mé hoặc bộ phận cơ thé người Hanh vi mua bán mô hoặc bộ phận cơ thé
"người có bản chit đã chứa dung tính thương mei “Mue dich thương mei" là đầu hiệuthuộc mat chủ quan cũa người pham tôi và người phạm tội sẽ bị xế xử theo khung Hình phạt ting năng này chi khi đáp ứng được đóng đặc diém oie tính chất thương
© Loi dung chúc vụ quyền hen, nghề nghiệp
Trong B6 luật inh sự các tôi phạm do người có chúc vụ quyén han thục hiện không chỉ bao gém các tội phem về chúc vụ mã còn bao các ôi pham được quy!dink ở các chương khác ở từng tối cụ thể và được coi Ia tinh tất đả nh khung tingnăng Khái niệm nguồi cổ chức vụ được quy Ảnh tei Điều 352 Bộ luật Hình sự năm,
2015 như sau: “Người có chức vụ là người do bd nhiệm, do ban cũ: do hợp đẳng hoặc áo một hình thức khác, có hướng lương hoặc không hướng lương được giaothực hiện một công vụ nhất Anh và cô quyển han nhất định trong l thực hiện cổng
vi nhiệm vụ" Chức vụ gin với những quyén ning nhất định, nên việc lợi đụng chức
vụ dính là đợa vào quyền hạn của bên thin để trục lợi Nhữ vậy, người li dụng
S35 oan Tein, ‘aap qui veh doom, No Thắng xi, H Nội, 194,16.
Trang 36chúc vụ để phạm tôi phi là người co chúc và ho được giao mốt cổng vide iên quandin lợi ích công đồng và sử dung chức vụ được giao để
6 đây, cân âm rõ để tránh gây nhằm lẫn giữa "lợi dang chúc vụ quyền hen đểpham tôi" với “lợi đụng nghề nghiệp để pham tôi” Chức vụ, quyển han luôn gắn với
bực biện tối phạm,
công việc cụ thể, nghề nghiép nhất định Nhơng cén lưu ý rằng người lợi ding nghềnghiệp dé phạm tối chưa chắc là người có chúc vụ mê việc phạm tôi này gắn vớicông việc mang tinh chất chuyên môn cũa họ
Vi du phd biển cho trường hop này là nhân viên y #8 trong các cơ sỡ khámchữa bệnh Mét số người thường lợi dang chức va tong quá tình công tc thực hiệnnhiệm vụ cia bệnh đã lờ bệnh nhân, tién hành chiếm đoạt mô hoặc các bộ phận cơthể bệnh nhân trong quá hình phi thuật để bán lay tiên hoặc dem cho, ting người quen Hành vi iên có đậy đã dẫu hiệu câu thành tinh tất “lợi dụng chúc vụ quyền lai" Tuy nhiên, trong trường hợp nhân viên y tổ đỏ chi đơn thuẫn dua vào kỹ năngchuyên môn a8 phạm tô, ví đụ như sử dụng khả năng phẫu thuật cit, hấp teng côn
bn thin nhằm them ga vào đường đây mus bán nổi tạng của người, thi sẽ cầu thành finh tất “Lot dung nghề nghiệp" Không chỉ nhân viên y té cổng tie trong các bệnhviện, người pham tôi còn có thé là nhũng người cổng tác trong cơ quan nhà nước, tổchúc xã hối hoặc các doanh nghiệp lợi dạng chúc và quyển hen cũa mình để muatoán, chiếm đoạt m4 hoặc bộ phân cơ thé người khác rối đơa vào bệnh viên nhẫn theythể cho người thân của mình
49 Đôi với 02 người đổn05 người
Đây là trường hợp quy định có nhiều nạn nhân những ti đa 1405 nạn nhân Vichỉ quy định số nan nhân nin có thể hiểu tin tiét phạm tôi này được áp dụngkhông phần biệt hành vi mua bán hay chiém đoạt, cũng không phân biệt giữa đốitương là mô hay 6 phận cơ thể người Ví dụ: Nếu chủ thể tôi phạm có hành vi muabin mô của người A và chiém đoạt bộ phận cơ thi cia người B lẫn người C th vẫn bị
áp dung inh tất pam tội này
4) Pham tôi 02 lần trở lân
“hen tôi 02 lẫn trở lân” là người pham tối D2 lên trở lên the hiện hành viphạm tôi ma mỗi lên thục hiện hành vi phạm tội đó đều câu thành mốt tôi pham độclip, được quy định trong một đều luật cụ thé và tôi pham đó chưa hột thoi hiệu truy
Trang 37cửa trách nhiệm hành sự, chưa bị cơ quan tiên hành tổ tung xử lý và phải được dua ra x#t xử, quyết định trong cùng một bên án
Cẩn phân biệt giữa "phạm tôi 02 lần trở lân ái "đối với ts 02 din 05 người"Pham tối đôi với 02 người din 05 người là cùng một thời diém hoặc trong các thờiđiểm khác nhau người đó thục hién hành vi phan tối với nhiều người (đưới 06
"nguờ), Còn pham tội từ ha Tên trở lê thì chỗ thể côa tối phạm đã thục hiện hành vĩpham tôi ð nhiễu thời diém khác nhau co thể trên cùng mét nạn nhân hoặc ở ténnhiễu nan nhân
Việc phân tiệt các tink tất để định tô trong trường hợp này khá 1a phúc tap,
Ví dạ Ngày 1/1/2018, A tiến hành chiêm đoạt ni tạng cia B va C, ngày 1/5/2018, A tấn hành bán nổi tang của B nhân 300 triệu đổng thi bị bit quả tang và bi khối tổ
theo
đu ta về tôi “ma bán, chiếm đoạt mổ hoặc bộ phận cơ thé cia người khác
quy định tử khoản 2 Điễo 154 Bộ luật Hình nự 2015 Có hú quan điểm dit ra trongtình hoồng này như smu: Quan dim thứ nhất, A phạm tôi ha lẫn với ha người khácnhu vì vậy A bi truy tổ theo hei tình tết định khung là và dikhodn 2 Điều 154 Bộluật Hình ny2015; Quan diém thứ ha, A bi truy tổ theo đm dikhoén 2 Điệu 154 Bộluật Hình mr 2015 với tinh tiết nh khung ting năng là “phạm tôi tr 02 người din 05người" Nhóm ching tôi ding ý với quan điển thứ ha, vi A toy pham tôi ba lêncảnh nhau về mặt thời gian là 02 tháng, nhưng hành vi pham tối cũa A chỉ gây ra với hai người và hành vi bán nổi tạng ce A thục hiện như là hành vi hệ quả sau khỉ chiêm đoạt được ndi tạng của nen nhân.
©) Gây thương tích hoặc giy tén hei cho sức khôz của người khác mã tỷ lệ tẫnthương cơ thể tờ 3196 din 60%
Trong quá tinh phạm tối, người phạm tôi thục hiện hành vi gây thương tíchhoặc hành vi gây tổn hai cho sức Khe của nguồi khác Những hinh vi này có thểđược thục hiện với công cụ phương tiên phạm tô hoặc không có công cụ phương tiên pham tôi hoặc có thể thing qua cơ thé người khác Hậu quả cña tôi phạm được apy ảnh là thương tích hoặc tén ha cho sóc khde ở mức độ 18 tốn thương cơ thé là 31% din 60%
Đôi tương bị tác động là mic Khde của bất là nguời nào (cỏ thé là nan nhân,hoặc không phii là nen nhà), Thông thường người pham tối thường gây thương tích
hai cho sức khốc của nen nhân bối vi man nhân là người bi ly & mất
Trang 38mô hoặc bô phân cơ thé Tuy nhiên, điều khoản quy đính đối tương bi gậy thươngtich là “người khác", theo cách hiểu ding thì nguôi khác ở diy bao gầm cả người có
xô hoặc bé phân cơ thé bị mua bán, chiêm đoạt và người không có mổ hoặc bộ phận
cơ thể bị chiêm đoạt Theo nhơ phân tích này, ta có thể nhận thấy đều luật dang cóquy định chẳng chéo với cầu thành tội phạm của các tôi khác rong Bộ luật Hình menăm 2015, đến hình là Tội cổ ý gây thương tích hoặc gây tổn hai cho nức khöe nguồiXhác tei Điều 134 Bộ luật Hình sự
213.3 Hìnhphạt quy ch tại khoán 3 Điều 154
Khoản 3 Điều 154 quy định các dẫu hiệu ting năng với khung bình phat a tr
12 năm đổn20 năm, hoặc ta chung thin Căn cứ theo dim d khoản 1 Điều9 Bộ luậtHình 2015, đầy lá lo tô pham đặc biệt nghiêm trọng Như vậy, cân cứ vào hành
vi pham tôi nêu nguội phưn tôi có các dẫu hiệu quy dinh tei khoản 1 Dida 154 màthuộc trường hợp quy Ảnh tại khoản 3 Điều 154 (co thé có hoặc không bao gém cáctrường hợp quy định tạ khoản 2 Điều 154) thi sé bị xát xổ theo khoản 3 Điều 154 Với những dẫu hiệu tăng năng bao gin
©) Có tính chất chuyên nghiệp
Theo nghi quyết sổ 01/2006/NQ-HĐTP ngày 12 thing 5 năm 2006 của Hộiđồng him phán Tòa án nin dân tố cao Hung dẫn áp dụng mốt sổ quy định cin Bộluật hành ny nắn 1999 (iếttấ là Nghị quyết số 01), trong đó có quy ảnh thé nào làphạm tôi cổ tinh chất chuyên nghiệp Sau ki Bộ luật inh sự năm 2015 có hiệu lựccho đến nay, chưa có vin bản nào thay thé; cho nên, rong thực tấn áp dạng phápluật hành ny hiện ney, các cơ quan có thấm quyển tién hành tổ hạng vẫn áp đụng quyđảnh của Nghị quyết số 01 để khối tổ, đều ta, truy tổ, xát xử tôi phạm có liên quanđắn tính chit chuyên nghiệp Cơ thể
'% TỶ tinh hắt "pham tải có tinh chất chuyên ngập" ary định tại đẫu bkhoản 1 Điều 48 và một sd đu luật trong Phần các tôi pham của Bộ luật Hin sac
.31 Chi áp chang tình tết "phơm tôi cô tinh chất chuyên nghiệp” in có đây đisúc đầu luận sau đậy
sa CỔ ÿ phạm tôi tr nom lẫn trở lên về cing một tôi phạm không phân biệt đã
bị tru cu trách nhiệm hành sự hy đt bị mại cứu trách nhiệm hình suc nếu chư
dt thời hiệu trụ cửa trách nhiệm hình sự hoặc chưa được xóa đn ch,
Trang 39b Người phạm tơi đầu
cũa việc phạm tơi làm nguén
các lẫn pham tối êm nghề sinh sống và lấpigchinh
Tuy nhiên, vẫn cịn bit cập trong quy định này, cĩ những trường hợp người phạm tơi thơn mãn điều liện "sổ ý phạm tối Š lên trở lần cũng một tội phạm” nhưngkhơng lấy các lên pham tơi làm nghề sinh sống và lay kết quả của việc phạm tối là
"nguồn ống chính tht khơng bi áp dụng “phem tối cĩ tinh chất chuyên nghiệp”, đù
"người dé phạm ti liên tục và cĩ nh nghiệm chuyên sâu Cụ thổ, quy định điều kiện
ở điểm b la bắt hợp lý; đây là một quy din mang tinh Ảnh tỉnh chung chúng khĩ xác định, khĩ chúng minh trong thục tẺ, rất khĩ cho Cơ quan tiên hãnh tổ tung ápđang vi tính cũng nhấc khơng phù hợp the tấn
1) Gây thương tích hoặc gây tn ha cho sĩc khơz của người khác mã ti lệ tẫn thương cơ thể ti 6196 trở lên
Trường hợp phạm tối này tương tr nh trường hop quy đính tại điểm © khoản,
2 của đều luật về dẫu hiệu hành vĩ khách quan ofa tơi pham, Điểm khác biệt ð hậuaqua là người bì gây thương tích hoặc bị gây tén hai cho nic khơz cĩ ỷ lễ tổn thương
cơ thể tr61% trở lên
©) Đổi với06 người trở lên
Đây là trường hop quy dink cĩ nhiều nen nhân và số nan nhân là tiên ổ nạn nhân Vì chỉ quy định số nan nhấn nên cĩ thể hiểu inh tết phạm tơ này sẽ được ápdang khơng phân biệt hành vi mua bén hay chiếm đoạt, cơng khơng phân biệt giữađối tương là mơ hay bộ phân cơ thé người
4) Gây chất ngời
Trong truimg hop này, hành và phạm tơi của chủ thể tối phạm din dén hậu quảchất người Điều khoản quy định “gly chất người" chữ khơng quy Ảnh “lam nạnnhân chit’, nên trong trường hợp này người bi chất khơng chỉ la người bị mua bán, chiêm dost mơ hoặc bộ phận cơ thé ma cịn cĩ of những người khác Thực tẾ, các truing hợp người chất do hành vi mua bán, chiếm đoạt mơ hoặc bộ phân cơ thể chỉ
cĩ thể là nen nhân, nên quy đính này cịn nhiêu bit cập, đo đĩ cần xem xét sma dtdạy ảnh thành “Tâm nạn nhân chất" để tránh gây hidu nhầm trong quá tỉnh xét xử
Cân lưu y phân biết trường hợp này với người phạm tơi Giất người (Điều 123)
Hy pham tơi Vơ ÿ làm chất người (Điễu 128) Hành vi pham tơi mua bán chiếm,
dikhộn 3 Điềudost m6 hoặc bộ phin cơ thé gly chất người sẽ bi xét xử theo
Trang 40154 Bộ luật Hình ny năm 2015 nếu có đã hú đu ida sau: Thứ nhất vide gây ra hậuquả chất người phải xuất phát từ hành vì mua bán, chiêm đoạt mô hoặc bô phân cothể người, Thứ bơi, hậu quả chốt người phit đễn ra san khi người phạm tôi thục hiệnThành vi phạm tôi
4) Tả phan ng hiển
“Theo khoăn 2 Điễu 53 Bộ luật Hình my năm 2015 quy định về tả pham nguyhiểm như sau
` Những trường hợp sau dy được coi là tái phan nạp Fan
a) Dab đt rắt ngân trong tôi đặc bật nghiêm trong do od j, chưa
oe xoá dn tích mà lại pham tôi rắt nghhễm trong tôi đặc biệt nghiêm trong do cổ
b) Đã tái phạm, chứa được xoá cn tíh mà li phạm tôi do cổ ÿ
Nhờ vậy, chỉ cẩn thôa mãn đã các dẫu hiệu của tá phạm nguy hiểm thi ngườipham tôi sẽ bị áp đụng điểm d khoén 3 Điều 154 Bộ luật Hinh my năm 2015, khôngnhất thất phi tá phạm nguy hiém về tối mua bản, chiêm dost mô hoặc 86 phận cơ
21.24 Hinhphat 6d sing
Ngồi phạm tôi con có thể bị phat tin từ 10 000 000 dng đẫn 100 000 000cđng Hình thức phat này shim tước đ lọ ich vật chất của người phạm tôi, tác đôngdin ti sin của ho và thông qua đó tác động đến thúc, hấi độ của người phạm tôi
Người phan tội côn có thể bi cắm dim nhiện chức vụ cém hình nghề hoặclim công việc nhất dink Hình phạt này dave quy định đối với tôi phạm có sự lợiđang chức vụ nghề nghiệp hoặc công vie nhất Ảnh nhằm mua bán, chiém đoạt môhoặc bộ phận cơ thi người khác, Thời hen cân đảm nhiệm chức vụ cém hành nghềhoặc làm công việc nhất định có thể từ 01 năm đến 05 năm được tính từ ngày chấphành xong hình phat tù Hình phạt này nhằm ting cường hiệu qua của hình phatchính, loại bộ điều liên để người kết én có thể phạm tôi lại