Quản trị chuỗi cung ứng đề tài hiệu ứng bullwhip trong chuỗi cung ứng

Đây chắc chắn sẽ là những kiến thức quý báu, là hành trang đểchúng em có thể vững bước sau này.Môn “Quản trị Chuỗi cung ứng” thật sự là một môn học thú vị và có tính thực tế cao.Môn học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH - MARKETING KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

~~~~~~*~~~~~~

QUẢN TRỊ CHUỖI CUNG ỨNG

ĐỀ TÀI : HIỆU ỨNG BULLWHIP TRONG

CHUỖI CUNG ỨNG

TP.HCM- 2022

MỤC LỤC

NỘI DUNG ĐỀ TÀI 1

I KHÁI QUÁT VỀ HIỆU ỨNG BULLWHIP 1

II NGUYÊN NHÂN CỦA HIỆU ỨNG BULLWHIP 2

1 Hiệu quả của công tác dự báo nhu cầu 2

2 Phương pháp đặt hàng của các thành viên trong chuỗi 2

3 Sự biến động về giá thông qua các chương trình khuyến mãi, khuyến mại 4

4 Hiện tượng chạy doanh số 4

5 Cách thức phân bổ hàng hóa trong chuỗi 5

III ẢNH HƯỞNG CỦA HIỆU ỨNG BULLWHIP 6

1 Hàng tồn kho: 6

2 Lãng phí: 7

3 Tăng nhân công: 7

4 Giảm lợi thế cạnh tranh: 7

5 Quan hệ căng thẳng với nhà cung cấp: 8

IV GIẢI PHÁP HẠN CHẾ HIỆU ỨNG BULLWHIP 9

1 Xây dựng chuỗi cung ứng đơn giản 9

2 Xây dựng một cơ chế hợp tác hiệu quả giữa các thành viên trong chuỗi 9

3 Cải tiến công nghệ quản trị doanh nghiệp 9

4 Sử dụng lý thuyết “điểm hạn chế” trong điều phối chuỗi cung ứng 9

V KẾT LUẬN 11

TÀI LIỆU THAM KHẢO 12

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành đề tài này, nhóm chúng em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến thầy Nguyễn Phi Hoàng, người đã tận tình hướng dẫn chúng em trong suốt quá trình học tập Thầy đã dạy

dỗ, truyền đạt những kiến thức quý báu cho chúng em trong suốt thời gian học tập vừa qua Trong thời gian tham gia lớp học của thầy, chúng em đã có thêm cho mình nhiều kiến thức

bổ ích, tinh thần học tập hiệu quả, nghiêm túc và hiểu được bài học sâu hơn qua những ví dụ

cụ thể, thực tế của thầy Đây chắc chắn sẽ là những kiến thức quý báu, là hành trang để chúng em có thể vững bước sau này

Môn “Quản trị Chuỗi cung ứng” thật sự là một môn học thú vị và có tính thực tế cao Môn học đảm bảo cung cấp đủ kiến thức, gắn liền với nhu cầu thực tiễn của sinh viên, giúp sinh viên có cái nhìn tổng quan vào những yêu cầu thực tế trong nên kinh tế hiện nay Tuy nhiên, do vốn kiến thức còn nhiều hạn chế và khả năng tiếp thu thực tế còn nhiều bỡ ngỡ Mặc dù chúng em đã cố gắng hết sức nhưng chắc chắn bài tiểu luận khó có thể tránh khỏi những thiếu sót và nhiều chỗ còn chưa chính xác, kính mong thầy xem xét và góp ý để bài tiểu luận của chúng em được hoàn thiện hơn

Sau cùng, nhóm chúng em xin kính chúc thầy thật nhiều sức khỏe, gặt hái được nhiều thành công hơn nữa trong sự nghiệp cũng như trong cuộc sống, luôn giữ trong mình ngọn lửa nhiệt huyết để tiếp tục thực hiện sứ mệnh cao đẹp của mình là truyền đạt kiến thức cho thế hệ mai sau

Chúng em xin chân thành cảm ơn!

MỞ ĐẦU

Toàn cầu hóa đang diễn ra mạnh mẽ, cạnh tranh trên thương trường ngày càng trở nên khốc liệt hơn, trong nhiều lĩnh vực, các sản phẩm trên thị trường có chu kỳ sống ngày càng ngắn hơn, cùng với mức độ yêu cầu ngày càng cao của khách hàng đã thúc đẩy các doanh nghiêp phải đầu tư và tập trung nhiều vào chuỗi cung ứng Bất kỳ một công ty nào muốn hoạt động hiệu quả bền vững đều phải xây dựng cho mình một chuỗi cung ứng đủ mạnh vì cạnh tranh trong kinh doanh hiện nay đang dần trở thành sự cạnh tranh giữa các chuỗi cung ứng với nhau thay vì giữa các doanh nghiệp riêng lẻ

Có thể thấy vai trò vô cùng quan trọng của quản trị chuỗi cung ứng trong nền kinh tế hội nhập ngày nay Ngoài xây dựng những chiến lược, hướng đi đúng đắn, doanh nghiệp phải đi tắt đón đầu, luôn nắm bắt tình hình, nhu cầu thị trường, cập nhật thông tin thường xuyên Một trong số những thông tin quan trọng có thể nói đến là thông tin nhu cầu Từ trước đến nay, không ít lần thế giới chứng kiến những cuộc khủng hoảng dư thừa hàng hóa, mức sai lệch cực đại có thể dao động lên tới 3-5 lần Nhu cầu của khách hàng ảnh hưởng trực tiếp đến hàng hóa tồn kho, vì lẽ đó nhiệm vụ tất yếu của doanh nghiệp là dự báo nhu cầu chính xác Tuy nhiên, để nhu cầu của người tiêu dùng đến được với nhà cung cấp nguyên liệu, chặng đường đó diễn ra rất nhiều biến thể được khuếch đại thành các vấn đề về thời gian, chi phí và hàng tồn kho trong chuỗi cung ứng Đây là một trong những vấn đề quan trọng

mà các nhà quản trị đặc biệt quan tâm Vậy đâu là thủ phạm đứng sau sự sai lệch này Để hiểu rõ hơn về hiệu ứng trên, nhóm chúng em đã thực hiện đề tài “ Hiệu ứng Bullwhip trong Quản trị Chuỗi cung ứng” nhằm có cái nhìn tổng quan, đánh giá những ảnh hưởng của nó đến chuỗi cung ứng của một doang nghiệp từ đó có các giải pháp và quyết định phù hợp để

có thể giúp cho hoạt động của chuỗi cung ứng diễn ra một cách hiệu quả, các doanh nghiệp nâng cao được hiệu quả và lợi thế cạnh tranh của mình trên thị trường

NỘI DUNG ĐỀ TÀI

I KHÁI QUÁT VỀ HIỆU ỨNG BULLWHIP Khái niệm:

Một trong những vấn đề tạo ra vô số hệ lụy mà bất kỳ chuỗi cung ứng nào cũng có thể gặp phải là hiệu ứng Bullwhip (hiệu ứng cái roi da) Hiệu ứng Bullwhip được phát hiện đầu tiên bởi tiến sỹ Ray Forrester vào năm 1961 Tuy nhiên, Bullwhip Effect chỉ được phát triển một cách toàn diện và gắn với chuỗi cung ứng bởi GS Hau Lee trong bài báo “The Bullwhip Effect in Supply Chain” trên tạp chí MIT Sloan Management Review năm 1997 Từ đó người ta mới thực sự nhìn nhận vai trò và tác động của hiệu ứng này

Hiệu ứng Bullwhip là hiện tượng thông tin về nhu cầu thị trường cho một sản phẩm bị bóp méo hay khuếch đại lên qua các khâu trong chuỗi cung ứng, dẫn đến sự dư thừa tồn kho, ảnh hưởng đến chính sách giá và tạo ra phản ánh không chính xác trong nhu cầu thị trường

Ví dụ:

Giả sử một nhà bán lẻ thường giữ trong kho 100 packs soda Nếu cửa hàng chỉ bán 20 packs / ngày, họ sẽ đặt hàng với số lượng tương tự từ nhà phân phối Nhưng đến 1 ngày, nhà bán

lẻ bán được 70 packs và họ dự đoán khách hàng sẽ bắt đầu mua số lượng nhiều hơn trong tương lai Trên cơ sở gia tăng lượng cầu này, nhà bán lẻ tiếng hành đặt hàng với nhà phân phối, họ đặt thêm 100 packs để đáp ứng nhu cầu này Ngay khi nhận đơn hàng, số lượng hàng trong kho của nhà phân phối nhỏ hơn lượng cầu mà nhà bán lẻ muốn Để xử lý tình trạng thiếu hụt tạm thời này, các nhà phân phối sẽ chia lượng hàng tồn kho của mình theo tỷ

lệ nhất định và tiến hàng gia hàng cho nhà bán lẻ Sau đó, các nhà phân phối sẽ tiến hành đặt hàng gấp đôi (khoảng 200 packs) từ nhà sản xuất để đảm bảo không hết hàng đột xuất

1

Cũng tương tự nhà phân phối, nhà sản xuất không đủ hàng và họ cũng chia lượng hàng theo

tỷ lệ để cũng cấp cho hệ thống phân phối Ngay sau đó, nhà sản xuất cũng lên kế hoạch tăng công suất sản xuất và nguyên vật liệu từ nhà cung cấp của mình Họ tiến hành mua nguyên liệu để sản xuất 250 packs (50 packs để dự phòng) Cuối cùng, nhu cầu gia tăng đã được khuếch đại lên từ 70 packs khách hàng mua lên đến 250 tại nhà sản xuất

Hiện tượng khan hiếm packs soda tức thì đã thúc đẩy tình trạng đầu cơ tích trữ trong suốt chuỗi cung ứng Đỉnh điểm là khi các nhà sản xuất đã hoàn tất công việc và giao hàng với

số lượng lớn cho hệ thống phân phối Ngay sau đó, toàn bộ hệ thống kho của các đối tác được lắp đầy hàng Lúc này, toàn bộ chuỗi cung ứng chứng kiến một hiện tượng tràn ngập hàng hóa trong kho của mình nhưng nhu cầu thực tế không đáng kể và hiện tượng dư cung bắt đầu rõ nét Nhu cầu giải phóng hàng tồn cấp thiết hơn bao giờ hết và diều này thúc đẩy việc giảm giá bia trên toàn hệ thống

II NGUYÊN NHÂN CỦA HIỆU ỨNG BULLWHIP

1 Hiệu quả của công tác dự báo nhu cầu

Mỗi công ty trong chuỗi cung ứng thực hiện việc dự báo nhu cầu để lên kế hoạch sản xuất, hoạch định nguồn lực, kiểm soát tồn kho và hoạch định nguyên vật liệu Các doanh nghiệp khi làm dự báo thường dựa trên dữ liệu tổng hợp từ các đơn hàng của khách hàng trực tiếp và đưa ra số liệu cho tương lai Chính bản chất của việc này đã làm cho doanh nghiệp không còn nhận thức đầy đủ về nhu cầu thị trường, dẫn đến đơn hàng tăng so với nhu cầu thực tế, phát sinh tồn kho, dư thừa Đây chính là một trong những yếu tố chủ chốt gây ra hiệu ứng Bullwhip

2 Phương pháp đặt hàng của các thành viên trong chuỗi

Các thành viên trong chuỗi cung ứng khi đặt hàng nhà cung cấp thường kết hợp giữa nhu cầu mà mình dự báo được với các kỹ thuật đặt hàng với niềm tin các kỹ thuật này sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu quả về mặt chi phi và nhu cầu của doanh nghiệp

Mô hình đặt hàng tối ưu EOQ

2

Discover more

from:

Document continues below

Quản trị chuỗi

cung ứng

Trường Đại học Tài…

90 documents

Go to course

Chuoi Cung Ung Lua Gao VN SCM

94% (32)

8

FILE 20220427 210951 ĐỀ-CƯƠNG-QUẢN-…

100% (4)

34

Correctional

Administration

Criminology 96% (114)

8

English - huhu

Led hiển thị 100% (3)

10

Preparing Vocabulary FOR UNIT 6

Led hiển thị 100% (2)

10

- EOQ là từ viết tắt của Economic Order Quantity (có thể hiểu là “Số lượng đặt hàng kinh tế”), là một mô hình định lượng được sử dụng để xác định mức tồn kho tối ưu mang lại lợi nhuận cao nhất nhưng vẫn đáp ứng nhu cầu bán hàng của doanh nghiệp

- Đây là mô hình dựa trên 2 loại chi phí là chi phí dùng để mua hàng và chi phí để dự trữ hàng tồn kho, có giá trị tương quan tỉ lệ nghịch với nhau

- Mục đích chính của mô hình này là tính toán làm sao cho tổng hai loại chi phí này ở mức thấp nhất có thể

- Tuy nhiên, để áp dụng mô hình này thì các yếu tố đầu vào của mô hình EOQ cần giả định lượng cầu của người tiêu dùng cố định trong ít nhất một năm Đây là điều không thực

tế vì nhu cầu của con người luôn thay đổi

- Mô hình này cũng giả định rằng chi phí đặt hàng và chi phí lưu trữ hàng hóa là cố định và không đổi Điều này khiến cho việc tính toán trở nên khó khăn do thị trường luôn biến động

Việc lạm dụng các kỹ thuật đặt hàng sẽ dẫn đến hiện tượng số lượng đặt hàng vượt xa nhu cầu thực tế

Hiện tượng số lượng đặt hàng vượt xa nhu cầu thực tế còn được hỗ trợ của phương thức vận tải “đạt hiệu ứng kinh tế theo quy mô” khi tiến hành chuyên chở với khối lượng lớn nhằm tiết kiệm chi phí vận tải Thay vì đặt hàng liên tục thường xuyên, các công ty sẽ gộp các đơn hàng và đặt hàng một lượt, tiến hành vận chuyển với khối lượng lớn Điều này sẽ giảm được các chi phí liên quan như chi phí vận chuyển, Tuy nhiên, việc công ty đặt hàng mỗi tháng cho nhà cung cấp thì nhà cung cấp này sẽ gặp tình trạng đơn hàng thất thường Vì đơn hàng

3

20 ĐỀ THI THỬ TỐT NGHIỆP THPT NĂM…

an ninh mạng 100% (2)

160

có thể rất cao vào một thời điểm trong tháng trong khi cả tháng lại không có đơn hàng, điều này cũng góp phần gây ra hiệu ứng Bullwhip

Khi tất cả các thành viên trong chuỗi cùng áp dụng một kỹ thuật đặt hàng hay phương thức và quy mô vận tải giống nhau thì hiện tượng này càng trở nên trầm trọng

3 Sự biến động về giá thông qua các chương trình khuyến mãi, khuyến mại

Nhà sản xuất định kỳ có chương trình khuyến mãi đặc biệt như chiết khấu giá, chiết khấu theo số lượng, coupon, ưu đãi thanh toán… cho nhà phân phối và bán sỉ Điều này đã khiến cho những nhà phân phối, bán sỉ mua hàng với khối lượng lớn để được hưởng những

ưu đãi đó Và thế là đơn hàng với số lượng lớn không hề phản ánh nhu cầu thực sự tại thời điểm đó Họ mua hàng chỉ để dự trữ cho tương lai

Doanh nghiệp muốn gia tăng doanh số bán hàng trên thị trường nên thường đưa ra những chương trình khuyến mại như mua 1 tặng 1, mua hàng tặng quà, giảm giá trực tiếp,… Các hình thức khuyến mại sẽ làm mức cầu gia tăng đột biến dẫn đến nhu cầu thực tế bị méo mó

Lượng cầu sẽ được dùng cho nhu cầu trong tương lai Đây là hiện tượng “vay mượn sức cầu từ tương lai”

Giả sử bạn đang ý định mua nước xả vải cho tháng này Nhu cầu nước xả vải của gia đình bạn là 1 túi/ 1 tháng Tuy nhiên, lúc đi mua sắm bạn thấy khuyến mại mua 2 tặng 1 Điều này đã thúc đẩy bạn mua 2 túi để được tặng Lượng cầu này không xuất phát từ nhu cầu thực tế và nó sẽ được dùng cho nhu cầu tương lai, tức là dự trữ để sử dụng trong 2 tháng tới

4 Hiện tượng chạy doanh số

Các doanh nghiệp thường giao chỉ tiêu cho đội ngũ bán hàng Tất cả các nhân viên bán hàng tìm mọi cách gia tăng doanh số, đặc biệt là cuối kỳ xét chỉ tiêu (cuối quý, cuối năm) để nhận phần thưởng từ doanh nghiệp Điều này thúc đẩy một lượng hàng hóa chạy vào chuỗi cung ứng, dù không có một mức nhu cầu thực tế nào tương ứng với số lượng hàng hóa đó

Ngân hàng TP Bank chạy doanh số thẻ bằng cách mỗi tài khoản đăng ký thành công sẽ được tặng một chiếc gối chữ U Điều này, làm cho nhiều người dù không có nhu

4

cầu mở thẻ vẫn đăng ký để được nhận quà Số thẻ được mở không phản ánh nhu cầu của người dùng

5 Cách thức phân bổ hàng hóa trong chuỗi

Khi xuất hiện hiện tượng cầu lớn hơn cung, doanh nghiệp không thể đáp ứng đầy đủ tất cả các hàng hóa cho tất cả các khách hàng Nhằm giải quyết tình huống này, đa số các doanh nghiệp sẽ thực hiện việc giao hàng cho khách hàng cho khách hàng thành nhiều đợt khác nhau với số lượng mỗi lần nhỏ hơn

Ví dụ: Nếu tổng cung chỉ bằng 50% tổng cầu thì doanh nghiệp có xu hướng phân

phối cho từng khách hàng chỉ 50% số lượng mà họ đã đặt hàng Và nếu biết nhà sản xuất sẽ hạn chế khi sản phẩm bị thiếu hụt thì khách hàng sẽ phóng đại nhu cầu thực sự lên khi họ đặt hàng để được phân phối nhiều hơn Hơn thế nữa họ còn quyết định đặt hàng tại nhiều nhiều nơi nhằm đạt được số lượng mong muốn Điều này, làm cho lượng cầu sản phẩm gia tăng đột biến trên hệ thống Sau đó, khi mà nhu cầu giảm xuống, đơn hàng sẽ bất ngờ bị hủy

bỏ Đây chính là phản ứng ngược khi có tình trạng thiếu hụt và chế độ phân bổ xuất hiện

Ví dụ tổng quát: Năm 1997, chuỗi cung ứng của Apple như là một thảm họa do khối

lượng hàng tồn kho quá lớn, cao hơn nhiều so với các đối thủ trên thị trường

Nguyên nhân: Apple lúc đó đang “sở hữu” những sản phẩm không bán được do chất

lượng, tầm nhìn tồi tệ và muôn ngàn lý do khác Chuỗi cung ứng quá khổng lồ so với nhu cầu thực tế của Apple khi đó Chuỗi cung ứng tệ hại đó là một trong những lý do khiến Apple điêu đứng Lượng hàng tồn kho lớn dẫn đến chi phí ở mức cực kỳ khủng khiếp

Hậu quả: Trong điều kiện bình thường, hàng điện tử mỗi tuần lưu kho tự động mất 1

-2% giá trị Vào năm 1997, Apple tồn kho 225 triệu USD/ 4 tỷ USD tài sản Điều này có nghĩa, mỗi tuần họ mất chừng 2 - 5 triệu USD với quy mô khi đó (tương đương 300 - 750 triệu USD với quy mô tài sản hiện nay)

Cách giải quyết của Tim Cook:

Ngay từ lúc gia nhập Apple, Tim Cook nhận ra nhiệm vụ đầu tiên của ông phải là kéo Apple ra khỏi công đoạn sản xuất Chuỗi cung ứng của Apple đã trở nên quá phức tạp để

5

quản lý một cách hiệu quả Tim Cook ngay lập tức lên kế hoạch và đóng cửa hàng loạt nhà máy và kho hàng trên khắp thế giới, đồng thời mở rộng các mối quan hệ với nhiều nhà thầu bên thứ ba Thời gian tồn kho của Apple giảm từ vài tháng xuống chỉ còn vài ngày Tiếp theo đó, Tim Cook cắt giảm số lượng nhà cung cấp cho Apple từ 100 xuống chỉ còn 24, buộc những nhà cung ứng còn lại phải cung cấp sản phẩm với mức giá tốt nhất cho Apple nếu muốn tiếp tục tồn tại, đồng thời Tim Cook còn thuyết phục những nhà cung cấp này xây dựng nhà kho càng gần xưởng lắp ráp iPhone càng tốt

Tim Cook đóng cửa 10 trong tổng số 19 nhà kho hiện có của Apple Kho hàng được tinh giản, thiết kế lại thông minh hơn, tối ưu hết không gian và thay đổi một số vấn đề tồn đọng trong khâu quản lý kho vận

Kết quả: Vào tháng 9 năm 1999, Tim Cook đạt được thành tích không tưởng là cắt

giảm vòng đời tồn kho trung bình của sản phẩm Apple chỉ còn lại 2 ngày Thêm vào đó, Tim Cook còn rút ngắn thời gian sản xuất 1 máy tính Apple từ 4 tháng xuống chỉ còn 2 tháng Tim Cook đã thành công vang dội khi đơn giản hóa chuỗi cung ứng đang khủng hoảng của tập đoàn này, cắt giảm phần lớn chi phí và cho phép tất cả sản phẩm Apple luôn được đổi mới, cập nhật những linh kiện mới nhất

III ẢNH HƯỞNG CỦA HIỆU ỨNG BULLWHIP

1 Hàng tồn kho:

Nếu nhu cầu của người tiêu dùng thấp hơn DN dự đoán sẽ dẫn đến việc thừa hàng; hiệu ứng Bullwhip sẽ ảnh hưởng đến tâm lý của nhà bán lẻ và họ sẽ giảm nguồn cung cho các đơn hàng tồn kho trong tương lai Điều này có thể dẫn đến việc thiếu hàng khi nhu cầu khách hàng tăng vọt Đây là một trong những hậu quả nghiêm trọng nhất của hiệu ứng Bullwhip

vì bạn bỏ lỡ những cơ hội tăng doanh số và có khả năng làm hỏng mối quan hệ công ty của bạn với khách hàng

Ví dụ:

Nếu lượng bán duy trì 50 hộp khẩu trang/tháng, các bên tham gia đều có khả năng tăng thêm lợi nhuận cho bản thân Trường hợp dịch bệnh covid được khống chế và lượng mua giảm đáng kể quay về 10 hộp/tháng, khi ấy, hiệu thuốc buộc phải hoãn đơn đối với nhà bán

6