Xuất phát từ tình hình thực tiễn và lý luận nêu trên nên tác giả quyết định lựa chọn đề tài: “Hồn thiện cơng tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Bảo hiểm xã hội quận Ơ Mơn, thàn
Sự cần thiết của vấn đề nghiên cứu
Mục tiêu tổng quát
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là phân tích thực trạng quản lý thu bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc tại BHXH quận Ô Môn, thành phố Cần Thơ Từ đó, đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý thu BHXH bắt buộc trong thời gian tới.
Mục tiêu cụ thể
Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quản lý thu BHXH bắt buộc;
Phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý thu BHXH bắt buộc tại BHXH quận Ô Môn, thành phố Cần Thơ;
Bài viết này xác định các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc tại BHXH quận Ô Môn, thành phố Cần Thơ Đồng thời, bài viết cũng đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý thu BHXH bắt buộc tại địa phương này trong thời gian tới.
Nội dung nghiên cứu
- Cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quản lý thu BHXH bắt buộc tại BHXH quận Ô Môn, thành phố Cần Thơ
- Thực trạng công tác quản lý thu BHXH bắt buộc tại BHXH quận Ô Môn, thành phố Cần Thơ
- Yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý thu BHXH bắt buộc tại BHXH quận Ô Môn, thành phố Cần Thơ
- Giải pháp tăng cường công tác quản lý thu BHXH bắt buộc tại BHXH quận Ô Môn, thành phố Cần Thơ.
Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, luận văn được kết cấu gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quản lý thu BHXH bắt buộc
Chương 2: Đặc điểm địa bàn và phương pháp nghiên cứu
Chương 3: Kết quả nghiên cứu và thảo luận.
Cơ sở lý luận về công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc
Bảo hiểm và bảo hiểm xã hội (BHXH) đã có từ rất sớm trong lịch sử phát triển của xã hội loài người, được nghiên cứu và phân tích bởi nhiều nhà khoa học từ nhiều góc độ khác nhau BHXH đã phát triển song hành với quá trình tiến bộ kinh tế - xã hội của nhân loại Theo Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), nước Phổ (nay là Cộng hòa Liên bang Đức) là quốc gia đầu tiên trên thế giới thiết lập chế độ bảo hiểm ốm đau vào năm.
Năm 1883 đánh dấu sự ra đời của Bảo hiểm xã hội (BHXH), và hiện nay, hầu hết các quốc gia trên thế giới đã thực hiện chính sách này, coi nó là một trong những chính sách xã hội quan trọng nhất trong hệ thống an sinh xã hội Mặc dù đã trải qua một quá trình phát triển dài, nhưng vẫn còn nhiều khái niệm khác nhau về BHXH và chưa có định nghĩa thống nhất Điều này xuất phát từ việc BHXH là đối tượng nghiên cứu của nhiều lĩnh vực khoa học như kinh tế, xã hội và pháp lý.
Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một hệ thống nhằm đảm bảo và bù đắp một phần thu nhập cho người lao động khi họ gặp khó khăn về tài chính do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, tàn tật, thất nghiệp, tuổi già hoặc tử tuất BHXH được hình thành từ quỹ tài chính do sự đóng góp của các bên tham gia, có sự bảo hộ của Nhà nước theo quy định pháp luật Mục tiêu của BHXH là bảo vệ đời sống cho người lao động và gia đình họ, đồng thời góp phần vào sự ổn định của xã hội.
Công ước 102 của Tổ chức lao động quốc tế (ILO) đưa ra khái niệm về
Bảo hiểm xã hội (BHXH) là hệ thống bảo vệ do xã hội cung cấp cho các thành viên, nhằm hỗ trợ họ trong những khó khăn kinh tế và xã hội do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, thất nghiệp, tàn tật, tuổi già và tử vong, đồng thời đảm bảo chăm sóc y tế và trợ cấp cho các gia đình có nhiều con Khái niệm này thể hiện sự kết hợp giữa khía cạnh kinh tế và xã hội của BHXH Tại Việt Nam, vào ngày 03/11/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 54/SL, quy định điều kiện nghỉ hưu cho cán bộ công chức trong cả nước.
Các chế độ bảo hiểm xã hội (BHXH) tại Việt Nam đã được hoàn thiện qua các Sắc lệnh từ năm 1950, với Hiến pháp 1959 khẳng định quyền lợi của người lao động khi gặp khó khăn như già yếu hay ốm đau Tuy nhiên, do chiến tranh và kinh tế hạn chế, chỉ một bộ phận lao động được hưởng quyền lợi BHXH Sau khi hòa bình lập lại, Nghị định 128/CP năm 1961 đã quy định chế độ BHXH cho công nhân viên chức, nhưng nhiều hạn chế đã được phát hiện qua thời gian Chính phủ đã ban hành Nghị định 236/HĐBT năm 1985 để điều chỉnh chính sách BHXH, và Nghị định 43/CP năm 1993 quy định tạm thời cho các thành phần kinh tế Đột phá trong chính sách BHXH diễn ra với Nghị định 12/CP và Nghị định 45/CP năm 1995, mở rộng quyền lợi cho nhiều đối tượng lao động Để đáp ứng yêu cầu đổi mới, Nghị định 19/CP năm 1995 đã thành lập Bảo hiểm Xã hội Việt Nam.
Khái niệm bảo hiểm xã hội (BHXH) đã thay đổi qua các thời kỳ Theo Điều 3 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, BHXH được định nghĩa là cơ chế bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập cho người lao động khi họ gặp phải tình trạng giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc qua đời, dựa trên việc đóng góp vào quỹ BHXH.
Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một hình thức đảm bảo tài chính cho người lao động khi họ đối mặt với những rủi ro như suy giảm sức khỏe, mất khả năng lao động, thất nghiệp hoặc qua đời Quá trình này liên quan đến việc hình thành một quỹ tiền tệ tập trung từ các khoản đóng góp của người tham gia BHXH Quỹ này được sử dụng để cung cấp hỗ trợ tài chính, giúp người lao động và gia đình họ duy trì mức sống cơ bản, đồng thời góp phần vào việc đảm bảo an toàn xã hội.
Có 2 loại BHXH, đó là BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện
1.1.1.2 Bảo hiểm xã hội bắt buộc
BHXH tự nguyện là loại bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức, cho phép người tham gia tự lựa chọn mức và phương thức đóng phù hợp với thu nhập Nhà nước cũng có chính sách hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm, giúp người tham gia hưởng chế độ hưu trí và tử tuất.
BHXH bắt buộc là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà người lao động và người sử dụng lao động phải tham gia
Các chế độ BHXH bắt buộc tại Việt Nam hiện nay bao gồm:
Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp
Bảo hiểm xã hội bắt buộc cung cấp sự bù đắp thu nhập cho người lao động khi họ gặp phải suy giảm hoặc mất khả năng lao động, dẫn đến giảm thu nhập Hình thức bảo hiểm này áp dụng cho người lao động trong suốt quá trình tham gia quan hệ lao động, và cũng tiếp tục có hiệu lực ngay cả khi họ chấm dứt quan hệ lao động hoặc trong trường hợp người lao động qua đời.
Bảo hiểm xã hội bắt buộc yêu cầu cả người lao động và người sử dụng lao động cùng có trách nhiệm tham gia đóng góp vào quỹ bảo hiểm xã hội.
Thứ ba, người lao động được chi trả các chế độ thông qua quỹ bảo hiểm xã hội bắt buộc
Thứ tư, Nhà nước quản lý hoạt động bảo hiểm xã hội bắt buộc
Bảo hiểm xã hội bắt buộc được quy định rõ ràng về đối tượng tham gia, mức đóng góp và quyền lợi hưởng bảo hiểm, nhằm đảm bảo quyền lợi cho các chủ thể trong quan hệ bảo hiểm xã hội.
Bảo hiểm xã hội bắt buộc áp dụng cho người lao động và người sử dụng lao động, trong khi những người làm việc không có quan hệ lao động không thuộc diện bắt buộc tham gia chế độ này.
Mức phí bảo hiểm xã hội bắt buộc được quy định theo pháp luật, yêu cầu các chủ thể tham gia phải đóng hàng tháng một khoản tiền nhất định tương ứng với tỷ lệ tiền lương của người lao động, nhằm đảm bảo quỹ Bảo hiểm xã hội hoạt động hiệu quả.
1.1.1.3 Quản lý thu BHXH bắt buộc
Quản lý thu bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc là hoạt động có tổ chức của các chủ thể quản lý nhằm điều chỉnh quy trình thu BHXH bắt buộc Hoạt động này được thực hiện thông qua hệ thống các biện pháp hành chính, kinh tế và pháp luật, với mục tiêu thu đúng, thu đủ, thu kịp thời, và ngăn chặn tình trạng thất thu tiền đóng BHXH theo quy định pháp luật hiện hành.
Quản lý thu BHXH bắt buộc là một nhiệm vụ quan trọng và đầy thách thức trong ngành BHXH Để nâng cao hiệu quả công tác này trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, cần thiết phải xây dựng quy trình quản lý thu chặt chẽ, hợp lý và khoa học Điều này bao gồm việc quản lý đối tượng tham gia, xác định mức thu, tổ chức thu, lập kế hoạch thu, phân cấp thu, ghi nhận kết quả, và đặc biệt là quản lý tiền thu quỹ BHXH một cách đồng bộ trong toàn hệ thống.
1.1.2 Đặc điểm, vai trò của công tác quản lý thu BHXH bắt buộc
1.1.2.1 Đặc điểm của công tác quản lý thu BHXH bắt buộc
Cơ sở thực tiễn về công tác quản lý thu BHXH
1.2.1 Tổng quan về các công trình đã nghiên cứu có liên quan
1.2.1.1 Các công trình đã nghiên cứu có liên quan
Tác giả Nguyễn Thị Hương đã tiến hành nghiên cứu về “Pháp luật về Bảo hiểm xã hội bắt buộc qua thực tiễn áp dụng tại Tỉnh Quảng Trị” Kết quả nghiên cứu này đã được thể hiện rõ qua nhiều nội dung quan trọng, phản ánh thực trạng và hiệu quả của việc áp dụng pháp luật trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội tại địa phương.
Bảo hiểm xã hội bắt buộc đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của người lao động, người sử dụng lao động và Nhà nước, đồng thời là trụ cột của hệ thống an sinh xã hội Chính sách này không chỉ giúp bù đắp thu nhập cho người lao động khi họ bị suy giảm hoặc mất khả năng lao động, mà còn yêu cầu sự tham gia của cả người sử dụng lao động và Nhà nước vào quỹ bảo hiểm xã hội bắt buộc, góp phần phát triển chính sách an sinh xã hội bền vững.
Nội dung pháp luật về bảo hiểm xã hội bắt buộc không chỉ quy định các đối tượng và điều kiện tham gia, mà còn xác định các chế độ và quỹ bảo hiểm xã hội bắt buộc Đồng thời, pháp luật này cũng tạo ra hành lang pháp lý nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động khi tham gia các chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Pháp luật về bảo hiểm xã hội bắt buộc hiện nay còn nhiều hạn chế, đặc biệt trong các chế độ liên quan đến ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí và tử tuất Tại tỉnh Quảng Trị, việc áp dụng các quy định này vẫn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc cần khắc phục Để xây dựng hành lang pháp lý vững chắc cho bảo hiểm xã hội bắt buộc, cần cải thiện những bất cập hiện tại và đảm bảo tuân thủ các yêu cầu khách quan của điều kiện kinh tế xã hội Việc hoàn thiện pháp luật cần tập trung vào các chế độ bảo hiểm và sửa đổi quy định về quỹ bảo hiểm xã hội bắt buộc để đáp ứng nhu cầu thực tiễn.
Pháp luật về bảo hiểm xã hội bắt buộc chỉ phát huy hiệu quả khi Nhà nước hoàn thiện một cách đồng bộ và toàn diện, đồng thời đảm bảo tính khả thi Để nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật này trong giai đoạn hiện nay, cần kết hợp hài hòa các giải pháp phù hợp.
Tác giả Nguyễn Thị Bích Liên đã tiến hành nghiên cứu nhằm hoàn thiện công tác quản lý thu Bảo hiểm xã hội bắt buộc cho khối doanh nghiệp tại Bảo hiểm xã hội Tỉnh Quảng Bình Nghiên cứu này tập trung vào việc nâng cao hiệu quả thu phí bảo hiểm xã hội, góp phần đảm bảo quyền lợi cho người lao động và phát triển bền vững hệ thống bảo hiểm xã hội.
Nghiên cứu này phản ánh thực trạng quản lý thu Bảo hiểm xã hội bắt buộc tại doanh nghiệp ở Tỉnh Quảng Bình, cho thấy rằng công tác quản lý thu đã đạt được những kết quả nhất định, góp phần ngăn chặn lạm dụng từ phía người sử dụng lao động Tác giả đề xuất một số giải pháp để hoàn thiện công tác này, bao gồm: tăng cường quản lý và mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, nâng cao biện pháp quản lý mức thu, cải thiện năng lực đội ngũ cán bộ BHXH, khắc phục tình trạng nợ đọng tiền đóng BHXH bắt buộc, và đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền cũng như thanh tra, kiểm tra BHXH.
-Tác giả Phan Thị Thanh Hương, nghiên cứu “Hoàn thiện công tác quản lý thu Bảo hiểm xã hội bắt buộc trên địa bàn thành phố Hải Phòng”
Nghiên cứu này nêu rõ kết quả trong quản lý thu BHXH bắt buộc, chỉ ra những tồn tại cần khắc phục cùng với thuận lợi và khó khăn trong quá trình thực hiện Bài viết cũng đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thu của BHXH thành phố Hải Phòng trong tương lai Hy vọng rằng BHXH Hải Phòng sẽ tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, đồng thời khắc phục nhanh chóng các khó khăn, vướng mắc để đạt được mục tiêu về BHXH cho toàn ngành và xã hội.
1.2.1.2 Khoảng trống cho nghiên cứu
Bảo hiểm xã hội là một chính sách xã hội quan trọng, thể hiện tính nhân đạo và sự chia sẻ cộng đồng, được Đảng và Nhà nước Việt Nam đặc biệt chú trọng trong hệ thống an sinh xã hội Tuy nhiên, trong quá trình nghiên cứu về việc hoàn thiện công tác thu bảo hiểm xã hội bắt buộc, vẫn còn tồn tại những khoảng trống lý luận và thực tiễn cần được khai thác và nghiên cứu sâu hơn.
Nghiên cứu và làm rõ cơ sở lý luận về chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc bao gồm việc định nghĩa khái niệm, phân tích các đặc điểm nổi bật, vai trò quan trọng của chính sách này trong hệ thống an sinh xã hội, cũng như các chế độ và quyền lợi mà BHXH bắt buộc mang lại cho người lao động và người sử dụng lao động.
Nghiên cứu kinh nghiệm và giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc tại các quận, huyện ở thành phố Cần Thơ Mục tiêu là rút ra bài học quý giá để cải thiện quản lý thu BHXH bắt buộc tại địa phương, góp phần phát triển số người tham gia BHXH.
Hiện nay, chưa có nghiên cứu nào về quản lý thu BHXH bắt buộc tại quận Ô Môn, Cần Thơ Đề tài này nhằm đánh giá thực trạng và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý thu BHXH bắt buộc, từ đó đưa ra các chính sách phù hợp với thực tiễn Việc này sẽ giúp khắc phục những tồn tại và hạn chế trong nhu cầu tham gia BHXH của người lao động và đơn vị sử dụng lao động, đồng thời thực hiện lộ trình BHXH toàn dân Nghiên cứu này cũng mở ra hướng đi mới cho việc tổ chức thực hiện chính sách BHXH, một vấn đề đang được xã hội quan tâm.
1.2.2 Kinh nghiệm quản lý thu BHXH bắt buộc các địa phương
Quận Thốt Nốt đã đạt được hiệu quả cao trong công tác quản lý thu BHXH bắt buộc nhờ vào việc tổ chức thực hiện nhiệm vụ một cách sáng tạo và chủ động Họ không áp dụng phương pháp máy móc mà thay vào đó phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị ở cơ sở Bài học kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn này là sự cần thiết phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị trong công tác quản lý thu BHXH.
Các cơ quan quản lý Nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý hoạt động bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc Họ thực hiện nhiệm vụ định hướng, xây dựng pháp luật và chính sách, đồng thời chỉ đạo để đảm bảo rằng các quy định về BHXH bắt buộc được thi hành một cách nghiêm túc.
Để nâng cao hiệu quả quản lý thu BHXH bắt buộc, cần tận dụng sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương Phương châm hoạt động là cấp ủy Đảng lãnh đạo, cấp chính quyền tổ chức thực hiện, trong khi cơ quan BHXH đóng vai trò tham mưu Sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan chuyên trách sẽ tạo ra sức mạnh tổng hợp, tập trung vào việc khắc phục nợ đọng và mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.
Đặc điểm cơ bản của địa bàn nghiên cứu
2.1.1 Đặc điểm cơ bản của quận Ô Môn
2.1.1.1 Đặc điểm tự nhiên Ô Môn là một quận nội thành thuộc thành phố Cần Thơ, Việt Nam Quận Ô Môn nằm liền kề trung tâm của thành phố Hiện nay quận Ô Môn là quận có quy mô công nghiệp lớn thứ 2 thành phố sau quận Thốt Nốt Quận có vị trí quan trọng, chiến lược trong phát triển kinh tế, công nghiệp và đô thị mới của thành phố trong tương lai
Trước năm 2004, Ô Môn là một huyện thuộc tỉnh Cần Thơ cũ với huyện lỵ là thị trấn Ô Môn, bao gồm toàn bộ quận Ô Môn, huyện Thới Lai và một phần các huyện Cờ Đỏ, Phong Điền Ngày 2 tháng 1 năm 2004, theo Nghị định số 05/2004/NĐ-CP, huyện Ô Môn cũ được chia thành quận Ô Môn và huyện Cờ Đỏ trực thuộc thành phố Cần Thơ Đến cuối năm 2008, huyện Cờ Đỏ cũ được giải thể để thành lập huyện Thới Lai và huyện Cờ Đỏ mới, trong đó huyện Cờ Đỏ mới chỉ chiếm một phần diện tích của huyện Cờ Đỏ cũ, phần còn lại thuộc về huyện Thới Lai.
Ô Môn chính thức trở thành quận thuộc thành phố Cần Thơ từ năm 2004, với thị trấn Ô Môn cũ được chuyển thành phường Châu Văn Liêm Sau đó, phường Châu Văn Liêm được tách để thành lập phường Thới Hòa Hiện tại, trung tâm hành chính của quận Ô Môn nằm tại phường Châu Văn Liêm.
Vị trí địa lý của khu vực này rất đặc biệt, khi phía Bắc giáp quận Thốt Nốt, phía Nam giáp quận Bình Thủy và huyện Phong Điền, phía Đông được ngăn cách bởi Sông Hậu với các tỉnh Vĩnh Long và Đồng Tháp, trong khi phía Tây giáp huyện Thới Lai và huyện Cờ Đỏ.
Đơn vị hành chính này bao gồm 7 phường: Châu Văn Liêm, Thới Hòa, Thới An, Phước Thới, Trường Lạc, Thới Long và Long Hưng.
Bảng 2.1 Tình hình dân số quận Ô Môn (năm 2022)
STT Đơn vị Dân số (người) Diện tích (km 2 )
Nguồn: Chi Cục thống kê quận Ô Môn năm 2022 2.1.1.2 Tình hình phát triển kinh tế-xã hội
Quận Ô Môn, cách trung tâm thành phố Cần Thơ 21 km, hưởng lợi từ sự phát triển cơ sở hạ tầng của thành phố, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương Quận sở hữu nhiều điều kiện thuận lợi, bao gồm hệ thống giao thông đường bộ với quốc lộ 91 và 91B dài 20 km, cùng 4 tuyến tỉnh lộ kết nối từ quốc lộ 91 Ngoài ra, quận còn có lợi thế về đường thủy với sông Hậu chảy qua, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương và phát triển.
Quận Ô Môn, cách cảng Cần Thơ và cảng Cái Cui 15 km, có hệ thống giao thông thuận lợi cho các phương tiện trọng tải lớn, kết nối dễ dàng với các tỉnh lân cận, thành phố Hồ Chí Minh và Campuchia Sông Ô Môn và hệ thống kênh rạch phong phú như Rạch Tắc Ông Thục, Ba Rích, Cam My, Bà Sự, Tầm Vu, Rạch Bằng Tăng tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển Trường Cao Đẳng Cơ Điện và Nông Nghiệp Nam Bộ tại phường Phước Thới thu hút hàng ngàn học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục Kinh tế – xã hội quận đạt nhiều kết quả khả quan với giá trị sản xuất công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp vượt 8.725 tỷ đồng và 1.125 cơ sở sản xuất tạo việc làm cho 14.815 lao động Ngành thương mại – dịch vụ phát triển mạnh mẽ với 9.070 cơ sở, thu hút 16.785 lao động, tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ ước đạt 3.197 tỷ đồng Trong lĩnh vực nông nghiệp, diện tích trồng lúa và cây màu lần lượt là 741,7 ha và 81,6 ha nuôi trồng thủy sản.
Quận đặc biệt chú trọng đến công tác đào tạo nghề và phát triển nguồn nhân lực để giải quyết việc làm cho người lao động, cùng với sự phát triển kinh tế Chính sách an sinh xã hội được thực hiện đầy đủ và kịp thời, đặc biệt là các chính sách hỗ trợ người có công với cách mạng, hộ nghèo và hộ cận nghèo.
Quận Ô Môn sẽ tập trung thực hiện đồng bộ các chương trình phát triển kinh tế - xã hội và tài chính - ngân sách, kết hợp giữa phát triển kinh tế và đảm bảo an sinh xã hội Địa phương sẽ chú trọng thực hiện các chính sách về việc làm, dạy nghề, ưu đãi người có công và trợ cấp cho hộ nghèo, đối tượng bảo trợ xã hội Đồng thời, quận sẽ xây dựng và nhân rộng các mô hình giảm nghèo hiệu quả, phấn đấu hoàn thành và vượt mức các chỉ tiêu, kế hoạch đã đề ra.
2.1.2 Đặc điểm cơ bản BHXH quận Ô Môn
2.1.2.1 Lịch sử hình thành BHXH quận Ô Môn
Bảo hiểm xã hội quận Ô Môn được thành lập theo Quyết định số 26/QĐ-
Bảo hiểm xã hội quận là đơn vị trực thuộc Bảo hiểm xã hội thành phố, có nhiệm vụ hỗ trợ Giám đốc Bảo hiểm xã hội thành phố trong việc thực hiện các chế độ và chính sách liên quan đến bảo hiểm xã hội (BHXH) và bảo hiểm y tế (BHYT) Đồng thời, cơ quan này cũng chịu trách nhiệm quản lý hoạt động thu, chi BHXH, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) và BHYT trên địa bàn huyện theo quy định hiện hành.
Trong những năm qua, mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn như lạm phát, thiên tai và dịch bệnh gây thiệt hại nghiêm trọng đến sản xuất và đời sống nhân dân, BHXH vẫn thực hiện chỉ đạo trực tiếp và toàn diện để vượt qua thử thách.
TP Cần Thơ, sự quan tâm lãnh đạo của Quận ủy, HĐND, UBND quận Ô Môn,
BHXH quận Ô Môn đã đóng góp quan trọng vào việc đảm bảo an sinh xã hội tại thành phố Công tác tuyên truyền về chính sách BHXH bắt buộc ngày càng được mở rộng, giúp nâng cao nhận thức của người sử dụng lao động (NSDLĐ) và người lao động (NLĐ) về quyền lợi và nghĩa vụ khi tham gia BHXH bắt buộc.
BHXH quận Ô Môn đã thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ được giao, tập trung vào công tác thu chi, giải quyết chế độ chính sách và thanh toán khám chữa bệnh Đơn vị cũng tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và cấp sổ Bảo hiểm xã hội, thẻ Bảo hiểm Y tế cho người lao động và các đối tượng liên quan.
Công chức và viên chức BHXH quận Ô Môn thể hiện tinh thần đoàn kết và thống nhất, với lập trường vững vàng và ý thức trách nhiệm cao trong công việc Nhờ sự nỗ lực thi đua, kết quả công việc của họ luôn đạt chất lượng và hiệu quả cao.
Đội ngũ cán bộ, công chức tại cơ quan đang không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn và chính trị Cụ thể, trong tổng số 13 cán bộ, có 6 cán bộ đạt trình độ thạc sĩ, chiếm 46,15%; 4 cán bộ có trình độ đại học, chiếm 30,77%; và 3 cán bộ có trình độ trung học phổ thông/trung cấp, chiếm 23,08%.
Phương pháp nghiên cứu
2.2.1 Phương pháp chọn điểm nghiên cứu Địa điểm nghiên cứu đề tài là quận Ô Môn có 07 đơn vị hành chính địa phương (07 phường) Để đánh giá tình hình thu BHXH bắt buộc tại BHXH quận Ô Môn, các số liệu thứ cấp được lấy trên toàn bộ quận Để đánh giá sâu những yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý thu BHXH bắt buộc tại BHXH quận, tác giả luận văn tiến hành khảo sát điều tra địa điểm trên 07 phường của quận Ô Môn
+ Đối tượng là người sử dụng lao động: 15 đơn vị đóng BHXH bắt buộc (trong đó 10 đơn vị doanh nghiệp, 05 đơn vị hành chính sự nghiệp)
+ Đối tượng là người lao động tham gia BHXH bắt buộc: 135 người + Đối tượng điều tra là cán bộ BHXH: 10 người
Bảng 2.2 Số lượng người khảo sát, phỏng vấn theo từng phường ĐVT: người
STT Tên phường Số lượng người sử dụng lao động
Số lượng người lao động tham gia BHXH bắt buộc
Nguồn: Tác giả tổng hợp
2.2.2 Phương pháp thu thập số liệu
2.2.2.1 Thu thập số liệu thứ cấp
Nguồn tài liệu và số liệu cho nghiên cứu lý luận về quản lý thu BHXH bắt buộc được thu thập từ các báo cáo hàng năm từ năm 2020 đến 2022, cùng với các phương hướng hoạt động tiếp theo Tài liệu này còn được bổ sung từ báo, tạp chí chuyên ngành BHXH và các tài liệu đã được công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng, cũng như từ các cơ quan ban ngành ở Trung ương và địa phương.
2.2.2.2 Thu thập số liệu sơ cấp Điều tra bằng bảng hỏi người sử dụng lao động, người lao động và cán bộ cơ quan BHXH với bộ câu hỏi được chuẩn bị sẵn Các thông tin điều tra về đánh giá chính sách thu BHXH bắt buộc, mức độ phù hợp của phương thức thu, quy định trong quản lý BHXH, công tác tuyên truyền…
Trực tiếp điều tra bằng bảng hỏi giúp phản ánh được cụ thể tình hình, thực trạng quản lý thu BHXH bắt buộc trên địa bàn quận
2.2.3 Phương pháp xử lý và phân tích số liệu
2.2.3.1 Phương pháp xử lý số liệu
Số liệu sau khi thu thập sẽ được đưa vào phần mềm excel để xử lý và tổng hợp thành các bảng số liệu
2.2.3.2 Phương pháp phân tích số liệu
Phương pháp thống kê mô tả được áp dụng trong luận văn thông qua việc phân tổ các số liệu đã thu thập theo các chỉ tiêu khác nhau, được thể hiện rõ ràng bằng các bảng biểu.
Phương pháp so sánh được áp dụng trong luận văn nhằm đánh giá sự tăng trưởng chung và số lượng người tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) cũng như số tiền thu BHXH qua các năm tại khu vực nghiên cứu Luận văn sử dụng kỹ thuật so sánh số tuyệt đối, số tương đối và số bình quân để phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển này.
2.2.4 Các chỉ tiêu đánh giá sử dụng trong luận văn
- Các chỉ tiêu phản ánh kết quả quản lý thu BHXH bắt buộc:
Số người tham gia BHXH bắt buộc là tổng số lao động đã được đơn vị sử dụng lao động đăng ký và nộp hồ sơ đến cơ quan BHXH Thông tin về những người tham gia được quản lý bởi cơ quan BHXH thông qua hệ thống quản lý thu và sổ thẻ (TST).
Tỷ lệ tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc được tính bằng cách chia số người tham gia BHXH bắt buộc vào thời điểm cuối kỳ cho chỉ tiêu tham gia BHXH bắt buộc được giao trong kỳ, sau đó nhân với 100%.
Số thu BHXH bắt buộc là tổng số tiền mà người lao động và đơn vị sử dụng lao động đã đóng góp vào quỹ bảo hiểm xã hội Khoản tiền này được chuyển vào tài khoản chuyên thu của cơ quan BHXH, đảm bảo quyền lợi cho người lao động.
- Các kết quả điều tra ý kiến các bên liên quan về công tác quản lý thu BHXH bắt buộc.