NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG  - KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG THANH TOÁN QUỐC TẾ BẰNG L/C TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM Họ tên sinh viên Lớp Khóa Khoa : : : : TRẦN THỊ NGỌC TTQTC 13 NGÂN HÀNG Hà Nội, tháng 05 năm 2014 NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG - - KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG THANH TOÁN QUỐC TẾ BẰNG L/C TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM Họ tên sinh viên Lớp Khóa Khoa GVHD : : : : : TRẦN THỊ NGỌC TTQTC 13 NGÂN HÀNG TS TRẦN NGUYỄN HỢP CHÂU Hà Nội, tháng 05 năm 201 LỜI CAM ĐOAN Em xin cam đoan khóa luận: “Giải pháp nâng cao chất lượng tốn quốc tế L/C Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư Phát triển Việt Nam” công trình nghiên cứu thân em, hướng dẫn TS Trần Nguyễn Hợp Châu Số liệu, biểu đồ dẫn chứng nêu khóa luận hồn tồn trung thực Để hồn thành khóa luận này, em sử dụng tài liệu tham khảo ghi danh mục tài liệu tham khảo Em xin cam đoan khơng chép khóa luận tốt nghiệp cơng trình nghiên cứu người khác Sinh viên Trần Thị Ngọc LỜI CẢM ƠN Để hồn thành cơng trình nghiên cứu này, trước tiên em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS Trần Nguyễn Hợp Châu, người tận tình giúp đỡ, hướng dẫn bảo em suốt thời gian làm khóa luận Bên cạnh đó, em xin chân thành cảm ơn đến thầy cô giáo khoa Ngân hàng tồn thể thầy khoa khác truyền đạt cho em kiến thức bổ ích q báu suốt q trình học tập nghiên cứu trường Tuy có nhiều cố gắng thời gian có hạn, trình độ kinh nghiệm thân cịn hạn chế nên khóa luận khơng tránh khỏi thiếu sót Vì vậy, em mong nhận ý kiến đóng góp thầy giáo bạn để khóa luận hoàn thiện Hà Nội, tháng 05 năm 2014 Sinh viên Trần Thị Ngọc DANH MỤC CÁC KÝ TỰ VIẾT TẮT STT Viết đầy đủ Viết tắt Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư Phát triển Việt BIDV HĐV Huy động vốn L/C Letter of credit NHđCĐ Ngân hàng định NHNN Ngân hàng nhà nước NHPH Ngân hàng phát hành NHTB Ngân hàng thông báo NHTM Ngân hàng thương mại NHTMVN 10 NHXN 11 12 13 14 15 16 17 18 19 NK Nam Ngân hàng thương mại Việt Nam Ngân hàng xác nhận Nhập NNK Nhà nhập NXK Nhà xuất TDCT Tín dụng chứng từ TMCP Thương mại cổ phần TTQT Thanh toán quốc tế WTO Tổ chức Thương mại giới XK XNK Xuất Xuất nhập DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ, SƠ ĐỒ Số bảng, biểu Tên bảng, biểu đồ, đồ thị, sơ đồ đồ, đồ thị, sơ đồ Trang Bảng 2.1 Nguồn vốn huy động giai đoạn 2011 - 2013 30 Bảng 2.2 Tiền gửi khách hàng BIDV giai đoạn 2011 – 2013 31 Bảng 2.3 Dư nợ cho vay theo kỳ hạn giai đoạn 2011 - 2013 33 Bảng 2.4 Phân loại nợ giai đoạn 2011 – 2013 34 Bảng 2.5 Bảng 2.6 Bảng 2.7 Bảng 2.8 Bảng 2.9 Biểu đồ 2.1 Biểu đồ 2.2 Biểu đồ 2.3 Biểu đồ 2.4 Đồ thị 2.1 Đồ thị 2.2 Giá trị xuất nhập hàng hóa Việt Nam giai đoạn 2009 – 2013 Kết hoạt động toán quốc tế giai đoạn 20112013 Quy định thời gian thực giao dịch BIDV Doanh số toán L/C BIDV giai đoạn 2011 – 2013 Chứng từ xuất trình lần đầu nhà xuất cho BIDV qua năm Doanh số XK, NK BIDV giai đoạn 2011 – 2013 Tỷ trọng phương thức TTQT toán hàng nhập BIDV năm 2013 Tỷ trọng phương thức TTQT toán hàng xuất BIDV năm 2013 Tỷ trọng L/C xuất L/C nhập toán L/C giai đoạn 2011 – 2013 Tốc độ tăng trưởng L/C xuất khẩu, L/C nhập giai đoạn 2011 – 2013 Tỷ lệ nợ hạn toán quốc tế L/C BIDV giai đoạn 2011 – 2013 35 36 40 43 46 36 41 42 49 44 45 Sơ đồ 1.1 Quy trình nghiệp vụ L/C Sơ đồ 2.1 Cơ cấu tổ chức BIDV 28 Sơ đồ 3.1 Mơ hình đánh giá đào tạo phát triển nghề nghiệp 64 MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU CHƢƠNG TỔNG QUAN VỀ CHẤT LƢỢNG THANH TOÁN QUỐC TẾ BẰNG L/C CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI VIỆT NAM 1.1 TỔNG QUAN THANH TOÁN QUỐC TẾ BẰNG L/C 1.1.1 Khái niệm đặc điểm phương thức toán TDCT 1.1.2 Văn pháp lý điều chỉnh 1.1.3 Q trình tốn tín dụng chứng từ 1.2 CHẤT LƢỢNG THANH TOÁN QUỐC TẾ BẰNG L/C 14 1.2.1 Khái niệm chất lượng toán quốc tế L/C 14 1.2.2 Chỉ tiêu đánh giá chất lượng toán quốc tế L/C ngân hàng thương mại 15 1.3 NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN CHẤT LƢỢNG THANH TOÁN QUỐC TẾ BẰNG L/C CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 20 1.3.1 Nhân tố chủ quan 20 1.3.2 Nhân tố khách quan 21 1.4 KINH NGHIỆM VÀ BÀI HỌC VỀ NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG THANH TOÁN QUỐC TẾ BẰNG L/C CỦA MỘT SỐ NGÂN HÀNG 23 1.4.1 Kinh nghiệm số ngân hàng 23 1.4.2 Bài học rút ngân hàng TMCP Đầu tư phát triển Việt Nam 25 KẾT LUẬN CHƢƠNG 26 CHƢƠNG THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG THANH TOÁN QUỐC TẾ BẰNG L/C TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM 27 2.1 GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM 27 2.1.1 Quá trình hình thành phát triển BIDV 27 2.1.2 Cơ cấu tổ chức 28 2.1.3 Khái quát hoạt động kinh doanh ngân hàng giai đoạn 2011-2013 29 2.2 THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG THANH TOÁN QUỐC TẾ BẰNG L/C CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM 37 2.2.1 Cơ sở pháp lý 37 2.2.2 Thực trạng tiêu định tính 38 2.2.3 Thực trạng tiêu định lượng 39 2.3 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG THANH TOÁN QUỐC TẾ BẰNG L/C CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM 47 2.3.1 Những kết đạt 47 2.3.2 Những tồn nguyên nhân tồn 48 KẾT LUẬN CHƢƠNG 54 CHƢƠNG GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG THANH TOÁN QUỐC TẾ BẰNG L/C TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM 55 3.1 ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM 55 3.1.1 Định hướng phát triển toán quốc tế nâng cao chất lượng toán quốc tế L/C 55 3.1.2 Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng toán quốc tế L/C 56 3.2 GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG THANH TOÁN QUỐC TẾ BẰNG L/C CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM 58 3.2.1 Tiếp tục hoàn thiện quy trình tốn, đa dạng hóa loại hình toán L/C 58 3.2.2 Đẩy mạnh hoạt động tài trợ xuất hình thức chiết khấu miễn truy đòi 59 3.2.3 Đẩy mạnh hoạt động kinh doanh ngoại tệ 59 3.2.4 Mở rộng tăng cường mối quan hệ với ngân hàng đại lý 60 3.2.5 Nâng cao công nghệ TTQT L/C 61 3.2.6 Nâng cao lực tính chuyên nghiệp cán ngân hàng 62 3.2.7 Hoàn thiện sách Marketing 65 3.2.8 Tăng cường công tác quản trị rủi ro TTQT L/C 65 3.3 MỘT SỐ KIẾN NGHỊ 67 3.3.1 Đối với phủ 67 3.3.2 Kiến nghị với Ngân hàng nhà nước 70 3.3.3 Kiến nghị với doanh nghiệp XNK 71 KẾT LUẬN CHƢƠNG 74 KẾT LUẬN 75 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Việt Nam ngày hội nhập sâu rộng vào kinh tế giới Điều thể rõ nét kiện Việt Nam thức trở thành thành viên thứ 150 Tổ chức Thương mại giới (WTO) vào ngày tháng 11 năm 2006 Việc Việt Nam thức nhập sân chơi mang tính tồn cầu đánh dấu kỷ nguyên cho phát triển kinh tế nước nhà, đặc biệt ngoại thương Khơng phủ nhận vai trò quan trọng hoạt động ngoại thương quốc gia, đặc biệt quốc gia phát triển Việt Nam Việc nhập WTO mang lại hội to lớn, giúp doanh nghiệp Việt Nam mở rộng thị trường tiêu thụ, thúc đẩy sản xuất nước nâng cao vị Việt Nam trường quốc tế Tuy nhiên, điều đồng nghĩa với việc phải chấp nhận luật chơi chung, có việc phải tuân thủ chặt chẽ phương thức toán thương mại quốc tế Trong trình phát triển đó, hoạt động tốn quốc tế mắt xích khơng thể thiếu tồn dây chuyền hoạt động ngoại thương, dịch vụ ngân hàng ngày trở nên quan trọng ngân hàng thương mại Việt Nam mà quan trọng doanh nghiệp xuất nhập Trong năm trở lại đây, hoạt động toán quốc tế, đặc biệt phương thức toán tín dụng chứng từ có bước phát triển vượt bậc thực phát huy mạnh Tuy nhiên, tốn tín dụng chứng từ phương thức toán quốc tế doanh nghiệp xuất nhập Việt Nam sử dụng phổ biến ngân hàng trọng phát triển, song thực tế, kinh tế non trẻ cộng với phức tạp nghiệp vụ toán quốc tế nhiều nguyên nhân khác từ phía ngân hàng khách hàng, mà việc sử dụng phương thức nhiều hạn chế Vì thế, nắm bắt hạn chế tìm phương hướng giải để thúc đẩy quan hệ kinh tế Việt Nam nước đáp ứng nhu cầu ngày đa dạng khách hàng nhiệm vụ thực cần thiết ngân hàng Việt Nam lúc Với lý trên, em xin chọn đề tài: “Giải pháp nâng cao chất lượng toán quốc tế L/C Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư Phát triển Việt Nam” làm nội dung nghiên cứu khóa luận tốt nghiệp Mục đích nghiên cứu đề tài: Về phương diện lý luận: hình thành hệ thống lý thuyết nâng cao chất lượng TTQT L/C NHTM, phân tích nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng TTQT NHTM điều kiện hội nhập Về phương diện thực tiễn: hình thành hệ thống giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng TTQT phù hợp với Ngân hàng TMCP Đầu tư phát triển Việt Nam sở hệ thống lý thuyết, đánh giá thực trạng chất lượng TTQT ngân hàng năm vừa qua Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu Đối tượng: nghiên cứu vấn đề lý luận TTQT chất lượng TTQT L/C Ngân hàng TMCP Đầu tư phát triển Việt Nam; Thực trạng chất lượng TTQT L/C điều kiện hội nhập Phạm vi nghiên cứu: khóa luận tập trung nghiên cứu thực trạng toán quốc tế L/C Ngân hàng TMCP Đầu tư phát triển Việt Nam, giai đoạn từ năm 2011 đến năm 2013 Phƣơng pháp nghiên cứu Phương pháp để tiến hành nghiên cứu là: vận dụng phương pháp vật biện chứng vật lịch sử chủ nghĩa Mác- Lenin để luận giải vấn đề liên quan; Đồng thời, kết hợp phương pháp khoa học như: phân tích, thống kê, so sánh, …và minh họa bảng, biểu, đồ thị, sơ đồ thu nhập qua năm nghiên cứu Kết cấu đề tài Ngoài phần mở đầu kết luận, khóa luận kết cấu thành chương: