NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG - BÙI BÍCH PHƯỢNG GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN LÝ THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI – 2015 NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG - BÙI BÍCH PHƯỢNG GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN LÝ THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI Chuyên ngành: Tài - Ngân hàng Mã số: 60 34 02 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: TS NGUYỄN THỊ LAN HÀ NỘI – 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tơi Các số liệu nêu luận văn có nguồn gốc rõ ràng, kết luận văn trung thực chƣa đƣợc nghiên cứu cơng trình khoa học khác Hà Nội, ngày tháng năm 2015 Học viên cao học BÙI BÍCH PHƯỢNG MỤC LỤC MỞ Đ U CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC VÀ QUẢN LÝ THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC 1.1 LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC 1.1.1 Ngân sách Nhà nƣớc 1.1.2 Thu Ngân sách Nhà nƣớc 1.1.3 Chi Ngân sách Nhà nƣớc 11 1.2 QUẢN LÝ THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC 15 1.2.1 hái niệm quản lý thu, chi Ngân sách Nhà nƣớc 15 1.2.2 Sự cần thiết quản lý thu, chi Ngân sách Nhà nƣớc trình phát triển kinh tế - xã hội 17 1.2.3 Nội dung quản lý thu, chi Ngân sách Nhà nƣớc 20 1.2.4 Nhân tố ảnh hƣởng tới quản lý thu, chi Ngân sách Nhà nƣớc 29 1.3 KINH NGHIỆM VỀ QUẢN LÝ THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CỦA MỘT SỐ NƢỚC 30 1.3.1 Kinh nghiệm quản lý thu, chi Ngân sách Nhà nƣớc số nƣớc giới 30 1.3.2 Bài học kinh nghiệm 32 KẾT LUẬN CHƯƠNG 33 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI 34 2.1 HÁ QUÁT ẶC ỂM TỰ NHIÊN, KINH TẾ, XÃ HỘI CỦA THỦ Ô HÀ NỘI 34 2.1.1 ặc điểm tự nhiên Thành phố Hà Nội 34 2.1.2 Tình hình kinh tế - xã hội Thành phố Hà Nội 35 2.2 THỰC TR N QUẢN LÝ THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRÊN ỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI TỪ NĂM 2012 ẾN 2014 37 2.2.1 Lập dự toán Ngân sách Nhà nƣớc 37 2.2.2 Chấp hành dự toán Ngân sách Nhà nƣớc 44 2.2.3 Quyết toán Ngân sách Nhà nƣớc 53 2.3 ÁNH Á THỰC TR NG QUẢN LÝ THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CỦA THÀNH PHỐ HÀ NỘI TỪ NĂM 2012 ẾN 2014 56 2.3.1 Những kết đạt đƣợc 56 2.3.2 Những hạn chế, tồn 63 2.3.3 Nguyên nhân hạn chế, tồn 68 KẾT LUẬN CHƯƠNG 73 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN LÝ THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI 74 3.1 PHƢƠN HƢỚNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ- XÃ HỘI CỦA THÀNH PHỐ HÀ NỘ ẾN NĂM 2020, ỊNH HƢỚN ẾN NĂM 2030 74 3.1.1 Về mục tiêu tổng quát 74 3.1.2 Về mục tiêu cụ thể 74 3.2 ỊNH HƢỚNG HOÀN THIỆN QUẢN LÝ THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA THÀNH PHỐ HÀ NỘI 77 3.3 CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CỦA THÀNH PHỐ HÀ NỘI 78 3.3.1 ối với cơng tác lập dự tốn Ngân sách Nhà nƣớc 78 3.3.2 ối với cơng tác chấp hành dự tốn Ngân sách Nhà nƣớc 79 3.3.3 ối với công tác toán Ngân sách Nhà nƣớc 84 3.3.4 Các giải pháp khác 85 3.4 KIẾN NGHỊ 89 3.4.1 ối với Chính phủ 89 3.4.2 ối với quan Thành phố Hà Nội 91 KẾT LUẬN CHƯƠNG 95 KẾT LUẬN 96 DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Ký hiệu Tên đầy đủ H ND Hội đồng nhân dân KBNN Kho bạc Nhà nƣớc KT - XH Kinh tế - xã hội NS Ngân sách NS P Ngân sách địa phƣơng NSNN Ngân sách Nhà nƣớc NSTP Ngân sách Thành phố NSTW Ngân sách trung ƣơng TP Thành phố XDCB Xây dựng UBND Ủy ban nhân dân DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ Bảng 2.1: Tình hình thu NSNN địa bàn TP Hà Nội năm 2012-2014 47 Bảng 2.2: Tình hình thực chi NS P TP Hà Nội năm 2012-2014 50 Bảng 2.3: Tình hình chi TPT NS P TP Hà Nội giai đoạn 2012-2014 51 Bảng 2.4: Tình hình chi thƣờng xuyên NS P TP Hà Nội giai đoạn 20122014 52 Sơ đồ 1.1: Hệ thống NSNN Mỹ, ức, Canada Sơ đồ 1.2: Hệ thống Ngân sách Nhà nƣớc Việt Nam MỞ Đ U T nh p thi t ủ đ t i Công đổi đất nƣớc, trình xây dựng kinh tế thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa xu hƣớng mở cửa, hội nhập quốc tế nƣớc ta đòi hỏi Nhà nƣớc phải sử dụng linh hoạt cơng cụ, sách tài - tiền tệ; đặc biệt sách thu, chi Ngân sách Nhà nƣớc iều góp phần không nhỏ điều chỉnh vĩ mô kinh tế; đảm bảo phân bổ nguồn lực hợp lý, lành mạnh hóa tình hình tài quốc gia, thực cơng xã hội; thúc đẩy động viên toàn nguồn lực để phát triển kinh tế-xã hội, đáp ứng đòi hỏi đổi đất nƣớc Thủ đô Hà Nội với vị trung tâm trị - hành chính, văn hóa, khoa học, giáo dục kinh tế nƣớc; năm qua đạt đƣợc thành tựu to lớn phát triển kinh tế-xã hội Qua 10 năm thực hiên Luật Ngân sách Nhà nƣớc, cân đối ngân sách Thành phố ngày vững chắc, nguồn thu ngân sách ngày tăng, đảm bảo đƣợc nhu cầu chi thiết yếu Thành phố mà dành phần đáng kể cho chi đầu tƣ phát triển Tuy nhiên, thực tế công tác quản lý thu, chi ngân sách Thành phố Hà Nội khiếm khuyết, tồn Thu Ngân sách Nhà nƣớc địa bàn Thành phố xảy tình trạng thất thu, Trong cơng tác quản lý chi ngân sách Thành phố chƣa thực hiệu Việc thất thoát, lãng phí, tham nhũng Ngân sách Nhà nƣớc diễn số đơn vị gây bất bình dƣ luận xã hội Vì vậy, yêu cầu cấp thiết đặt Thành phố Hà Nội phải tìm giải pháp để quản lý tốt nguồn thu, chi Ngân sách Nhà nƣớc địa bàn Nhận thức đƣợc vấn đề nêu trên, qua thời gian công tác Sở Tài Hà Nội, tơi xin chọn đề tài “Giải pháp hồn thiện cơng tác quản lý thu, chi Ngân sách Nhà nước địa bàn Thành phố Hà Nội” làm luận văn tốt nghiệp Cao học M đ h nghiên u 2.1 Mục tiêu tổng quát Trên sở hệ thống lý luận quản lý thu, chi NSNN, đề tài sâu phân tích, đánh giá thực trạng cơng tác quản lý thu, chi NSNN địa bàn Thành phố Hà Nội thời gian qua, nêu lên hạn chế nguyên nhân để từ xây dựng giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác 2.2 Mục tiêu cụ thể - Luận văn hệ thống vấn đề lý luận Ngân sách Nhà nƣớc quản lý thu, chi NSNN; đƣa quan điểm nhân tố ảnh hƣởng nhƣ học kinh nghiệm nƣớc giới quản lý thu, chi NSNN - Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý thu, chi ngân sách địa bàn Thành phố Hà Nội để rút thành công, tồn làm rõ nguyên nhân - ề xuất giải pháp kiến nghị nhằm xây dựng, hồn thiện cơng tác quản lý thu, chi ngân sách phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội Thành phố, tạo điều kiện nâng cao hiệu sử dụng vốn NSNN Đối tư ng v ph 3.1 it vi nghiên u ng nghi n c u Quản lý thu, chi Ngân sách Nhà nƣớc 3.2 h m vi nghi n c u * Lĩnh vực nghiên c u: - Vê lý luận: đề tài hệ thống hóa có chọn lọc vấn đề công tác quản lý thu, chi NSNN địa phƣơng - Vê thực tiễn: đề tài phân tích, đánh giá thực trạng cơng tác quản lý thu, chi NSNN địa bàn Thành phố Hà Nội sau sáp nhập, sở xây dựng giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác quản lý thu, chi ngân sách năm * Thời gian nghiên c u: 87 chế, phong cách phƣơng pháp làm việc; quan trọng gắn quyền hạn với trách nhiệm tổ chức cá nhân việc định điều hành công việc, nâng cao chất lƣợng hiệu định quản lý - Bảo đảm điều kiện phƣơng tiện cần thiết cho máy quản lý NSNN hoạt động Thành phố cần trang bị đồng thiết bị tin học máy quản lý NSNN cấp đơn vị thụ hƣởng NSNN để thực tin học hoá quản lý hệ thống NSNN, đảm bảo hệ thống thông tin nhanh nhạy, kịp thời, hệ thống liệu đầy đủ, đáng tin cậy làm sở cho việc hoạch định sách định xử lý điều hành cách đắn thơng suốt ó điều kiện để hợp lý hoá khâu, giảm bớt thủ tục phiền hà quản lý Ba là, thực rà soát lại chế độ sách lĩnh vực quản lý thu - chi NSNN Thành phố; kịp thời hoàn thiện chế độ sách lạc hậu để bổ sung, điều chỉnh chế độ sách phù hợp với thực tế Tiếp tục hoàn thiện phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi cấp ngân sách Thành phố ngày tƣơng xứng với phân cấp quản lý kinh tế - xã hội cấp hành Mỗi cấp quyền có nhiệm vụ đƣợc giao cần đảm bảo nguồn tài định Việc cấp quyền trực tiếp triển khai, đề xuất bố trí kinh phí nhiệm vụ có hiệu áp đặt từ xuống Phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi đắn, phù hợp cấp ngân sách khơng đảm bảo phƣơng tiện tài cho việc trì, phát triển hoạt động cấp quyền, quản lý kế hoạch hóa NSNN tốt hơn, mà tạo điều kiện phát huy đƣợc lợi nhiều mặt quận huyện xã phƣờng địa bàn Thủ Hồn thiện chế độ khen thƣởng chế tài xử phạt vi phạm nhằm động viên tinh thần, trách nhiệm đơn vị, cá nhân liên quan tới hoạt động thu 88 nộp sử dụng NSNN; ngăn ngừa sai phạm xử lý kịp thời tƣợng vi phạm quản lý, điều hành thu, chi NSNN; nhằm góp phần tích cực cho việc đẩy mạnh ý thức, trách nhiệm hiệu quảtrong quản lý thu - chi NSNN B n là, nuôi dƣỡng mở rộng nguồn thu địa bàn Việc quản lý thu NSNN không dừng lại việc khai thác nguồn thu có mà phải sách nhằm ni dƣỡng nguồn thu bị thu hẹp mở rộng nguồn thu để không ngừng tăng nguồn thu địa bàn Muốn trình sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp, hộ cá thể cần có hỗ trợ nhiều mặt quyền địa phƣơng Cần tạo môi trƣờng phát triển hài hịa lợi ích khu vực kinh tế quốc doanh kinh tế ngồi quốc doanh, phù hợp với sách ảng Nhà nƣớc ta phát triển kinh tế nhiều thành phần bảo vệ quyền sở hữu hợp pháp công dân Trong điều kiện kinh tế cịn gặp nhiều khó khăn giai đoạn hậu khủng hoảng, việc đề giải pháp cải thiện mơi trƣờng đầu tƣ, tháo gỡ khó khăn hỗ trợ doanh nghiệp thúc đẩy sản xuất kinh doanh cần thiết, nhƣ: Xem xét giãn, miễn, giảm thuế hợp lý hoạt động kinh tế cần có khuyến khích phát triển nhƣ ngành sản xuất công thƣơng nghiệp - dịch vụ, ngành sản xuất mặt hàng truyền thống, mặt hàng xuất có giá trị cao, chế biến nơng lâm sản; Tăng cƣờng hoạt động xúc tiến đầu tƣ, xúc tiến thƣơng mại; Hỗ trợ lãi suất kinh doanh lãi suất sau đầu tƣ doanh nghiệp chủ lực địa bàn Thành phố… Cơ quan thu cấp cần tổ chức buổi tọa đàm, đối thoại với doanh nghiệp, sở sản xuất - kinh doanh nhằm tháo gỡ khó khăn, vƣớng mắc việc chấp hành sách thuế, từ phản ánh kịp thời bất cập chế hành lên quan cấp để có sửa đổi, bổ sung cho phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tập trung ngày nhiều nguồn thu cho NSNN 89 3.4 KIẾN NGHỊ 3.4.1 Đối với Chính phủ Th nhất, cần phải nghiên cứu hồn thiện sách thuế Trong q trình hồn thiện sách thuế cần quán triệt quan điểm ảng Nhà nƣớc đổi sách thuế Chính sách thuế cần giải hài hịa lợi ích kinh tế nhà nƣớc, doanh nghiệp xã hội ban hành sách, chế độ động viên qua thuế, phí, lệ phí vào NSNN, vừa bảo đảm nguồn thu tài cho nhà nƣớc thực điều hành vĩ mơ kinh tế, thực sách xã hội, bảo vệ an ninh quốc phòng, tạo điều kiện cho SXKD phát triển Chính sách thuế phải góp phần nâng cao lực cạnh tranh, tăng cƣờng đầu tƣ đổi cơng nghệ đáp ứng u cầu cơng nghiệp hóa, đại hóa, hội nhập kinh tế quốc tế Theo yêu cầu phát triển kinh tế việc hoàn thiện sách thuế phải nhằm thiết lập hệ thống thuế công bằng, hiệu quả, đơn giản, ổn định, minh bạch công khai Áp dụng hệ thống thuế không phân biệt thành phần kinh tế nhƣ doanh nghiệp nƣớc doanh nghiệp có vốn đầu tƣ nƣớc ngồi, cần phải tách sách xã hội khỏi sách thuế iều chỉnh cấu sắc thuế, thuế suất cho phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế hội nhập quốc tế Cần rà soát điều chỉnh số sách thuế đảm bảo phù hợp với quy định WTO nguyên tắc cam kết với WTO, nhƣ: cơng bố lộ trình cắt giảm thuế nhập theo cam kết thỏa thuận; sửa đổi quy định phí lệ phí liên quan đến hải quan, xuất nhập khẩu; hủy bỏ văn hƣớng dẫn ƣu đãi thuế trƣớc dựa thành tích xuất tỷ lệ nội địa hóa Th hai, cần nghiên cứu đổi phƣơng pháp quản lý tài chính, lập dự tốn NSNN cấp phát kinh phí theo đầu vào nhƣ sang phƣơng pháp quản lý theo kết đầu 90 Quản lý thu, chi NSNN nƣớc ta tƣ truyền thống dựa sở tổng nguồn lực có dự báo có năm để lập dự tốn phân bổ cấp ngân sách Vì vậy, hƣớng đổi lâu dài xây dựng quản lý thu, chi NSNN tầm trung hạn gắn với kết đầu Trong kinh tế thị trƣờng, đơn vị dự toán cung cấp sản phẩm dịch vụ cơng cộng cần đƣợc nhìn nhận giống nhƣ doanh nghiệp ể sản xuất sản phẩm dịch vụ, đơn vị phải tính tốn đƣợc dự tốn chi phí cần thiết, phải tập hợp đầy đủ yếu tố sản xuất (vốn, nhân công, vật tƣ, nguyên liệu, lƣợng yếu tố mua khác gọi yếu tố đầu vào) kết hợp yếu tố sản xuất quy trình sản xuất, dây chuyền cơng nghệ cuối quy trình tạo sản phẩm đầu đơn vị nhƣ học sinh, sinh viên tốt nghiệp, bệnh nhân đƣợc chữa khỏi bệnh Muốn có đƣợc kết đầu tốt nhất, thu đƣợc nhiều lợi nhuận nhất, sản phẩm đầu phải đáp ứng đƣợc nhu cầu thị trƣờng, với giá bán hợp lý Theo đó, chế quản lý tài phần ngân sách cấp đƣợc đề xuất đổi để cho việc xây dựng phân bổ dự toán đƣợc thực theo tinh thần quy trình quản lý định giống nhƣ doanh nghiệp Nghĩa xây dựng dự toán ngân sách dự toán chi tiêu công, phải gắn chặt mức ngân sách dự kiến cấp với việc xác định đơn vị thực mục tiêu gì? Sẽ đạt đƣợc kết đầu cụ thể nhƣ nào? Quản lý thu, chi NSNN theo kết đầu từ việc xác định kết mong muốn, xác định đầu qua hƣớng tới tính tốn yếu tố đầu vào để xác định dự toán phân bổ nguồn lực tài NSNN đƣợc kiểm soát khối lƣợng toán cho đầu phù hợp với kế hoạch phân bổ ngân sách đƣợc thơng qua hi đó, hệ thống định mức chi tiêu NSNN mang tính hƣớng dẫn đơn vị sử dụng ngân sách tự định 91 việc chi tiêu nhằm đạt hiệu quả, hiệu lực phân bổ sử dụng nguồn lực, đồng thời khơng vi phạm kỷ luật tài tổng thể ể thực phƣơng thức này, cần có sửa đổi, bổ sung Luật NSNN; chuẩn bị tốt điều kiện nhận thức, thông số dự báo, khn khổ kinh tế tài trung hạn, khn khổ ngân sách chi tiêu trung hạn, xây dựng tiêu vĩ mô phát triển KT-XH trung hạn nhƣ: giá trị tốc độ tăng DP, kim ngạch xuất nhập khẩu, dự báo tỉ giá ngoại tệ mạnh, số giá tiêu dùng phục vụ công tác lập dự toán thu, chi NSNN trung hạn 3.4.2 Đối với qu n Thành phố Hà Nội Th nhất, UBND Thành phố cần tích cực triển khai cơng tác xây dựng hồn thiện chế sách quản lý điều hành NSNN địa bàn Thành phố, nhƣ: chế khoán chi cho cấp xã; chế khốn chi hành nghiệp; đơn giá để đấu thầu dịch vụ công tạo khung pháp lý thực có hiệu chủ trƣơng, sách Trung ƣơng Thành phố Trên sở đánh giá phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi định mức phân bổ ngân sách giai đoạn 2011-2016, Sở ngành liên quan có trách nhiệm xây dựng, tham mƣu trình UBND Thành phố ban hành định phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi định mức phân bổ ngân sách thời kỳ ổn định ngân sách (giai đoạn 2017-2020) đảm bảo điều chỉnh, sửa đổi hệ thống định mức phân bổ ngân sách cho phù hợp với tình hình mới, vào điều kiện cụ thể địa phƣơng phân cấp nguồn thu tỷ lệ phân chia cao cho ngân sách cấp dƣới nhằm khuyến khích tính động sáng tạo quan cấp dƣới việc bồi dƣỡng, khai thác nguồn thu để tăng thu cho NSNN Th hai, UBND Thành phố tập trung đạo Sở, ban, ngành liên quan phối hợp triển khai giải pháp nuôi dƣỡng nguồn thu ngân sách, nhƣ: cải thiện môi trƣờng đầu tƣ; tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh, xuất đầu tƣ 92 - Thực có hiệu giải pháp thiết thực, phù hợp, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vƣớng mắc để thúc đẩy sản xuất phát triển, vốn, nhân lực, môi trƣờng sản xuất, môi trƣờng đầu tƣ, thị trƣờng tiêu thụ nƣớc xuất khẩu; thực chế sách khuyến khích phát triển sản xuất nơng nghiệp, đầu tƣ xây dựng nông thôn mới; ƣu tiên khuyến khích phát triển sản xuất lĩnh vực, sản phẩm có lợi lĩnh vực cơng nghiệp, du lịch, dịch vụ nhằm nâng cáo chất lƣợng, hiệu sức cạnh tranh, khai thác tiềm năng, mạnh địa phƣơng vào phát triển sản xuất, kinh doanh; phát triển kinh tế địa phƣơng tăng trƣởng nhanh bền vững - Tăng cƣờng hoạt động xúc tiến thƣơng mại, xúc tiến đầu tƣ, xúc tiến du lịch, tiếp tục giải pháp hỗ trợ làng nghề, ngành hàng xuất chủ lực, có lợi thế, có thị trƣờng có khả cạnh tranh Tập trung phát triển thị trƣờng nƣớc, hỗ trợ doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm, giảm hàng tồn kho, đổi hệ thống thu mua tiêu thụ, đƣa hàng hóa nơng thơn Thực tiết kiệm nguyên liệu, lƣợng để giảm giá thành sản phẩm, thay đổi mẫu mã phù hợp, nâng cao chất lƣợng sản phẩm hiệu sản xuất, kinh doanh Th ba, Cục Thuế Thành phố phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn thực nghiêm túc công tác quản lý thu NSNN địa bàn, cụ thể: - Tăng cƣờng công tác tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật thuế, phí, lệ phí ngƣời nộp thuế theo quy định, xử lý vi phạm hành chuyển quan chức truy cứu trách nhiệm hình hành vi trốn thuế theo quy định - Tổ chức rà soát nguồn thu địa bàn Thành phố; Nâng cao hiệu quản lý nợ thuế; Triển khai đồng biện pháp thu hồi nợ đọng thuế, đôn đốc, cƣỡng chế nợ thuế theo trình tự, thủ tục quy định pháp luật Xác định tiêu thu hồi nợ cho đội thuế, công chức cụ thể theo 93 tháng, quý nhóm nợ thuế Tổ chức theo dõi, giám sát chặt chẽ thƣờng xuyên biến động khoản nợ thuế để đôn đốc thu nợ kịp thời Ban hành 100% thông báo nợ thuế, tiền phạt nộp chậm đến doanh nghiệp, ngƣời nộp thuế Thực liệt, có hiệu biện pháp thu cƣỡng chế nợ thuế, xử lý vi phạm pháp luật thuế cƣỡng chế thi hành Quyết định hành thuế, đảm bảo trình tự, thủ tục theo quy định Phối hợp với quan chức liên quan có biện pháp thu hồi khoản nợ thuế bị thất thoát, chống thất thu thuế việc thành lập doanh nghiệp để thực hành vi mua bán hóa đơn giá trị gia tăng, gian lận xuất hóa đơn, kê khai thuế, mở tài khoản giao dịch chuyển tiền qua ngân hàng nhằm hợp pháp hóa thủ tục để khấu trừ thuế Th t , nâng cao nhận thức xã hội ý thức ngƣời dân việc thu nộp sử dụng Ngân sách Nhà nƣớc việc thực đồng giải pháp sau: - Tăng cƣờng công tác tuyên truyền, vận động doanh nghiệp, tổ chức, hộ kinh doanh cá thể, cá nhân nâng cao nhận thức quyền nghĩa vụ chấp hành pháp luật thuế, phí, lệ phí; lựa chọn nhiều hình thức, biện pháp tuyên truyền phù hợp với nhóm đối tƣợng ngƣời nộp thuế Ví dụ nhƣ: thực tun truyền thơng qua tổ chức đồn thể (Trung tâm xúc tiến thƣơng mại đầu tƣ, Phòng Thƣơng mại Công nghiệp, Hiệp hội doanh nghiệp trẻ ); ƣa giáo dục thuế vào chƣơng trình giảng dạy trƣờng học; Tổ chức thi tìm hiểu sách thuế, viết tuyên truyền thuế Cục Thuế Thành phố cần tập trung xây dựng trang thông tin điện tử phục vụ tuyên truyền, hỗ trợ ngƣời nộp thuế; thực công khai thủ tục hành thuế, quy trình nghiệp vụ quản lý thuế Cục Thuế Ủy ban nhân dân TP phối hợp với ài phát truyền hình TP kịp 94 thời biểu dƣơng, nêu gƣơng điển hình tổ chức, cá nhân thực tốt nghĩa vụ nộp thuế; thông tin, đăng tải trƣờng hợp trốn thuế, gian lận thuế, dây dƣa nợ thuế, vi phạm pháp luật thuế; vận động hƣớng dẫn ngƣời nộp thuế kê khai thuế qua mạng, nộp thuế trực tiếp Kho bạc Nhà nƣớc chuyển khoản qua ngân hàng Ủy ban nhân dân phƣờng, xã, thị trấn thực tuyên tuyền pháp luật thuế cộng đồng dân cƣ thông qua ài truyền thanh, sinh hoạt tổ dân phố; thực công tác xét, đề nghị công nhận ia đình văn hóa, khu phố văn hóa, tổ dân phố văn hóa gắn với việc chấp hành tốt pháp luật thuế hộ gia đình, khu phố, tổ dân cƣ - Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng đến cấp, ngành, cán công chức nhân dân công tác phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí việc sử dụng NSNN; gắn cơng tác vào nhiệm vụ chuyên môn; tăng cƣờng giáo dục tƣ tƣởng, đạo đức, tác phong cán công chức thực thi công vụ Tiếp tục thực biện pháp tiết kiệm mua sắm phƣơng tiện, tài sản công; tiết kiệm hội nghị, tiếp khách, cơng tác nƣớc ngồi ; tăng cƣờng giám sát, kiểm tra hiệu sử dụng vốn đầu tƣ từ NSNN - Phát huy quyền làm chủ nhân dân việc giám sát sử dụng ngân sách Cùng với số liệu dự tốn - tốn NSNN đƣợc cơng khai theo biểu mẫu, cần cung cấp cho ngƣời dân số liệu để so sánh với năm trƣớc đó, so sánh với kế hoạch mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội địa phƣơng, đồng thời cần đƣa giải trình cụ thể nhiệm vụ chi tiêu quan trọng để ngƣời dân xem xét đánh giá 95 KẾT LUẬN CHƯƠNG Trên sở lý luận chƣơng 1; thực trạng, hạn chế tồn nguyên nhân hạn chế công tác quản lý thu, chi NSNN địa bàn Thành phố Hà Nội giai đoạn 2012-2014 chƣơng 2; nhƣ dựa định hƣớng hoàn thiện quản lý thu, chi NSNN Thành phố Hà Nội năm tiếp theo; luận văn đƣa giải pháp cụ thể Thành phố, tập trung theo hƣớng: hồn thiện chế sách quản lý điều hành NSNN; đại đồng hố hệ thống thơng tin quản lý thu, chi NSNN; kiện toàn máy tổ chức nâng cao trình độ cán thực nhiệm vụ; tập trung hồn thiện quản lý theo chu trình ngân sách ồng thời, luận văn đề xuất kiến nghị với Chính phủ Bộ Tài nhƣ với quan TP Hà Nội, nhằm thực có hiệu giải pháp hồn thiện cơng tác quản lý thu, chi NSNN địa bàn Thành phố 96 KẾT LUẬN Hồn thiện cơng tác quản lý thu, chi NSNN Thành phố Hà Nội u cầu cấp thiết có tính khách quan iều không bắt nguồn từ số hạn chế tồn q trình thực cơng tác mà nhiệm vụ đƣợc đề Nghị ảng sách Nhà nƣớc đổi chế quản lý thu chi NSNN ây hoạt động quản lý có liên quan đến cấp, ngành, lĩnh vực địa bàn Thành phố; cần đƣợc quan tâm mức Những phân tích luận văn cho thấy quản lý thu chi NSNN địa bàn TP Hà Nội công tác quan trọng, định tới phát triển KT – XH địa phƣơng Trên sở tổng hợp nghiên cứu, bám sát mục tiêu phạm vi nghiên cứu, luận văn hoàn thành nhiệm vụ đề ra: Thứ nhất, luận văn phân tích tổng hợp cách có hệ thống vấn đề có tính chất lý luận quản lý thu, chi NSNN ây khoa học quan trọng cho việc đƣa đánh giá công tác địa bàn Thành phố Thứ hai, luận văn nghiên cứu kinh nghiệm quản lý NSNN số nƣớc giới, từ tổng kết đƣợc học kinh nghiệm quản lý, điều hành thu - chi NSNN Thành phố Thứ ba, luận văn phân tích đánh giá cơng tác quản lý thu, chi NSNN địa bàn TP Hà Nội năm gần Từ rõ kết đạt đƣợc, hạn chế vấn đề cần giải Thứ tư, sở lý luận thực tiễn, luận văn đƣa giải pháp có tính khả thi nhằm hồn thiện công tác ồng thời, để thực giải pháp hồn thiện cơng tác quản lý thu chi NSNN có hiệu địi hỏi phải thực tổng hợp giải pháp từ trung ƣơng tới địa phƣơng; đó, luận văn đề xuất kiến nghị Chính phủ, Bộ Tài 97 quan TP Hà Nội Những ý kiến đánh giá ý kiến đề xuất luận văn mang tính chất quan điểm cá nhân ngƣời viết với trình độ kiến thức cịn hạn chế kinh nghiệm thực tế khơng nhiều Do đó, luận văn khơng thể tránh khỏi hạn chế, khiếm khuyết; kính mong nhận đƣợc dẫn thầy cô Hội đồng, góp ý bạn đồng nghiệp để luận văn tiếp tục hồn thiện để có giá trị áp dụng vào thực tế công tác quản lý thu, chi ngân sách địa phƣơng Một lần nữa, xin chân thành cảm ơn cán phịng Quản lý ngân sách - Sở Tài Hà Nội, iáo viên hƣớng dẫn TS.Nguyễn Thị Lan giúp tơi hồn thành tốt luận văn Cao học Tôi xin chân thành cảm ơn! DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO P S.TS Lê Văn Ái - TS Bùi Tiến Hành (2010), Giáo trình Quản lý thu Ngân sách Nhà n ớc, Học viện Tài chính, Hà Nội Bộ Tài (2003), Luật Ngân sách Nhà n ớc văn h ớng dẫn thực hiện, NXB Tài Cục Thống kê Thành phố Hà Nội (2014), Niên giám th ng kê Thành ph Hà Nội năm 2013, Hà Nội Cục Thống kê Thành phố Hà Nội (2015), Niên giám th ng kê Thành ph Hà Nội năm 2014, Hà Nội TS ặng Văn Du (2010), Giáo trình Quản lý chi Ngân sách Nhà n ớc, Học viện Tài chính, Hà Nội P S.TS Trần Văn iao (2004), Giáo trình quản lý nhà n ớc tài cơng, Trƣờng học viện hành quốc gia, Hà Nội Tơ Thiện Hiền (2012), Nâng cao hiệu quản lý Ngân sách Nhà n ớc tỉnh An Giang giai đo n 2011-2015 tầm nhìn đ n 2020, Luận án Tiến sĩ kinh tế, Trƣờng ại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh TS Phạm Văn hoan (2007), Giáo trình Quản lý tài cơng, Học viện Tài chính, Hà Nội Thành ủy Hà Nội (2010), Nghị quy t i hội đ i biểu lần th X ảng Thành ph Hà Nội ngày 28/10/2010, Hà Nội 10 Thủ tƣớng Chính phủ (2011), Quy t định s 1081/Q -TTg ngày 06/7/2011 việc Phê duyệt Quy ho ch tổng thể phát triển kinh t - xã hội Thành ph Hà Nội đ n năm 2020, định h ớng đ n năm 2030 11 Trƣờng ại học Kinh tế quốc dân (2000), Giáo trình quản lý ngân sách, NXB Chính trị quốc gia Hà Nội 12 GS.TS Nguyễn Thanh Tuyền (1999), Lý thuy t tài chính, Trƣờng Tài - ế tốn Thành phố Hồ Chí Minh ại học 13 TS Nguyễn Văn Tuyến (2008), Giáo trình Luật Ngân sách Nhà n ớc, Trƣờng ại học Luật Hà Nội, Hà Nội 14 UBND Thành phố Hà Nội (2013), Báo cáo tổng quy t toán ngân sách TP Hà Nội năm 2012, Hà Nội 15 UBND Thành phố Hà Nội (2014), Báo cáo tổng quy t toán ngân sách TP Hà Nội năm 2013, Hà Nội 16 UBND Thành phố Hà Nội (2015), Báo cáo tổng quy t toán ngân sách TP Hà Nội năm 2014, Hà Nội 17 UBND Thành phố Hà Nội (2010), Quy t định s 55/2010/Q -UBND việc ban hành Quy định phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi cấp ngân sách; tỷ lệ phần trăm (%) phân chia nguồn thu cấp ngân sách định m c phân bổ dự toán chi ngân sách thuộc Thành ph Hà Nội giai đo n 2011 – 2015, Hà Nội Ph PHỤ LỤC số 01: Dự to n v quy t to n thu NSNN H Nội nă Chỉ tiêu 2012 DT QT 2013 Tỷ lệ % DT QT 2012-2014 2014 Tỷ lệ % DT QT Tỷ lệ % (tỷ đồng) (tỷ đồng) QT/DT (tỷ đồng) (tỷ đồng) QT/DT (tỷ đồng) (tỷ đồng) QT/DT A I II III Thu NSNN địa bàn Thu nội địa Thu từ dầu thô Thu từ hoạt động XNK 115.466 121.919 106% 146.265 145.701 99% 161.475 164.050 102% 101.666 105.179 104% 131.915 121.245 92% 145.205 142.189 98% 3.200 5.742 179% 3.500 15.320 438% 4.600 10.972 239% 10.600 10.998 104% 10.850 9.136 84% 11.670 10.889 93% 135 152 113% 158 164 104% 172 186 108% 2.059 2.490 121% 2.402 3.128 130% 5.480 3.882 71% Thu từ HĐ XSKT B khơng tính vào cân đối Thu quản C lý qua NSNN Nguồn: Sở Tài Cục Thu Hà Nội Ph 02: Dự to n v quy t to n hi NSNN TP H Nội nă Chỉ tiêu TỔNG CHI NSĐP A Tổng hi ân đối NSĐP Chi đầu tƣ phát triển Chi thƣờng xuyên Chi trả nợ Chi chuyển nguồn 10 11 12 Chi thoái trả tiền nhà, đất Chi nộp NSTP Chi bổ sung quỹ DTTC Chi bổ sung NS cấp dƣới Chi khác Dự phòng ngân sách Chi tạo nguồn CCTL Chi CTMT quốc gia địa phƣơng 2012 2012-2014 2013 2014 DT (tỷ QT (tỷ Tỷ lệ % DT(tỷ QT (tỷ Tỷ lệ % DT (tỷ QT (tỷ Tỷ lệ % đồng) đồng) QT/DT đồng) đồng) QT/DT đồng) 52.975 81.689 154% 65.797 93.137 142% 73.634 96.002 130% 50.916 79.199 156% 63.395 90.009 142% 68.992 92.120 134% 18.249 23.758 130% 22.142 26.575 120% 23.880 29.449 123% 21.431 22.661 106% 26.638 29.669 111% 31.423 32.297 103% 560 577 103% 10 10 13 11 85% 20.692 20.360 14.879 82 82 150 23 100 23 52 1,128 10 10 100% 11 11 11 11 7.301 11.396 156% 9.955 13.193 133% 11.420 14.256 - - 115 82 1.088 0% 1.604 0% 1.652 0% 650 0% 2.886 0% 493 0% 82% 0 0 121% 2.402 3.128 4.642 3.882 1.544 1.114 100% 100% 15% 100% đồng) QT/DT 6% 100% 125% Chi từ nguồn thu B để i quản ý 2.059 2.490 130% 84% qua NSNN Nguồn: Sở Tài Hà Nội