NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG - LÊ THỊ TÂM HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH SỞ GIAO DỊCH LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI - 2018 NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG - LÊ THỊ TÂM HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH SỞ GIAO DỊCH Chuyên ngành: Tài – Ngân hàng Mã số: 8.34.02.01 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS NGUYỄN THU HIỀN HÀ NỘI - 2018 i LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan tồn luận văn “Hiệu hoạt động tín dụng doanh nghiệp Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư Phát triển Việt Nam Chi nhánh Sở giao dịch 1” cơng trình độc lập riêng tơi Mọi số liệu phân tích có nguồn gốc rõ ràng Tất tài liệu tham khảo Luận văn trích dẫn theo quy định Khoa Sau Đại học - Học viện Ngân hàng Hà Nội, ngày tháng Tác giả luận văn Lê Thị Tâm năm 2018 ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, nỗ lực thân, nhận nhiều giúp đỡ quý báu Trước hết, xin gửi lời cảm ơn chân thành tới TS.Nguyễn Thu Hiền, người hướng dẫn khoa học tạo điều kiện thuận lợi, bảo, giúp đỡ nhiệt tình, đầy trách nhiệm với tơi suốt q trình làm luận văn, xin trân trọng cám ơn thầy cô giáo Khoa Tài Ngân hàng Học viện Ngân hàng; Khoa Sau Đại học, Thầy Cô giáo Nhà khoa học, tác giả có cơng trình khoa học, viết tham khảo giúp đỡ để tơi hồn thành luận văn Tơi xin trân trọng cảm ơn gia đình, đồng nghiệp, người thân động viên, tạo điều kiện thời gian để tơi hồn thành Luận văn Xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng Tác giả luận văn Lê Thị Tâm năm 2018 iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ MỞ ĐẦU CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1 Khái quát ngân hàng thƣơng mại tín dụng khách hàng doanh nghiệp ngân hàng thƣơng mại 1.1.1 Khái quát Ngân hàng thương mại 1.1.2 Chức ngân hàng thương mại 1.1.3 Tín dụng ngân hàng doanh nghiệp 1.2 Hiệu tín dụng Doanh nghiệp Ngân hàng Thƣơng mại 11 1.2.1 Khái niệm 11 1.2.2 Các tiêu đánh giá hiệu hoạt động tín dụng khách hàng doanh nghiệp NHTM .13 1.3 Các nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu tín dụng khách hàng Doanh nghiệp Ngân hàng Thƣơng mại 18 1.3.1 Nhân tố chủ quan 18 1.3.2 Nhân tố khách quan 21 1.4 Kinh nghiệm nâng cao hiệu tín dụng khách hàng Doanh nghiệp NHTM .24 KẾT LUẬN CHƢƠNG 30 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH SỞ GIAO DỊCH 31 2.1 Giới thiệu chung Ngân hàng thƣơng mại cổ phần đầu tƣ phát triển Việt Nam - Chi nhánh sở giao dịch hoạt động tín dụng khách hàng Doanh nghiệp Chi nhánh Sở giao dịch 31 iv 2.1.1 Lịch sử hình thành phát triển Ngân hàng thương mại cổ phần đầu tư phát triển Việt Nam - Chi nhánh Sở Giao Dịch .31 2.1.2 Chức năng, nhiệm vụ chung BIDV - Chi nhánh Sở Giao Dịch 32 2.1.3 Cơ cấu tổ chức .32 2.1.4 Tình hình hoạt động kinh doanh BIDV - Chi nhánh Sở giao dịch năm gần 34 2.2 Thực trạng hiệu hoạt động tín dụng khách hàng doanh nghiệp bidv chi nhánh sở giao dịch 37 2.2.1 Các tiêu phản ánh quy mô, tốc độ tăng trưởng cho vay khách hàng doanh nghiệp .37 2.2.2 Nhóm tiêu phản ánh mức độ sinh lời 45 2.2.3 Nhóm tiêu phản ánh độ an tồn .49 2.3 Đánh giá hiệu hoạt động cho vay khách hàng Doanh nghiệp ngân Hàng thƣơng mại cổ phần đầu tƣ Phát triển Việt Nam chi nhánh Sở giao dịch 56 2.3.1 Kết đạt .56 2.3.2 Hạn chế 57 2.3.3 Nguyên nhân hạn chế .59 KẾT LUẬN CHƢƠNG 66 CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI BIDV CHI NHÁNH SỞ GIAO DỊCH 67 3.1 Định hƣớng nâng cao hiệu tín dụng khách hàng Doanh nghiệp Ngân hàng đầu tƣ Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch đến năm 2020 67 3.2 Giải pháp nâng cao hiệu hoạt động tín dụng Doanh nghiệp BIDV - Chi nhánh Sở giao dịch 68 3.2.1 Áp dụng sách tín dụng phù hợp 68 3.2.2 Thu thập, xử lý thông tin, áp dụng công nghệ thông tin đại vào trình làm việc .69 v 3.2.3 Cải tiến công tác đánh giá/đãi ngộ cán đồng thời với nâng cao chất lượng cán 70 3.2.4 Nâng cao hiệu công tác thẩm định trước cho vay 71 3.2.5 Thực giám sát chặt chẽ việc sử dụng vốn vay sau giải ngân nhằm đảm bảo khách hàng sử dụng vốn vay mục đích 72 3.2.6 Xử lý nợ xấu, nợ ngoại bảng, nợ bán VAMC theo Nghị 42/NQ-QH 72 3.2.7 Đa dạng hóa tín dụng, giảm tập trung tín dụng vào DN lớn: 73 3.3 Kiến nghị 74 3.3.1 Đối với Chính Phủ 74 3.3.2 Đối với Ngân Hàng Nhà Nước .75 3.3.3 Đối với Hội sở BIDV 76 KẾT LUẬN CHƢƠNG 79 KẾT LUẬN 80 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 81 PHỤ LỤC vi DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT Viết tắt Nguyên nghĩa BIDV Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư Phát triển Việt Nam BIDV SGD1 Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Sở Giao Dịch NHTM Ngân hàng thương mại NHNN Ngân hàng nhà nước TMCP Thương mại cổ phần KHDN Khách hàng doanh nghiệp KH Khách hàng NH Ngân hàng vii DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ Bảng biểu Bảng 2.1: Kết hoạt động kinh doanh giai đoạn 2015-2017 34 Bảng 2.2: Một số tiêu tình hình hoạt động giai đoạn 2015-2017 35 Bảng 2.3: Quy mô dư nợ KHDN Chi nhánh SGD1 .38 Bảng 2.4: Đối tượng KHDN Chi nhánh SGD1 40 Bảng 2.5: Cơ cấu cho vay theo thời gian KHDN Chi nhánh SGD1 .43 Bảng 2.6: Thu nhập từ lãi cho vay KHDN Chi nhánh SGD1 45 Bảng 2.7: Chỉ tiêu hiệu sử dụng vốn 46 Bảng 2.8: Chỉ tiêu hệ số thu nợ 48 Bảng 2.9: Sự cân đối huy động cho vay KHDN Chi nhánh SGD1 49 Bảng 2.10: Nợ hạn KHDN BIDV Chi nhánh Sở giao dịch 51 Bảng 2.11: Tình hình nợ xấu KHDN BIDV - Chi nhánh Sở giao dịch 53 Bảng 2.12: Tình hình trích lập DPRRTD khách hàng DN 54 Bảng 2.13: Tình hình thu hồi nợ ngoại bảng, bán nợ VAMC 56 Biểu đồ Biểu đồ 2.2: Quy mô dư nợ nhóm KHDN Chi nhánh SGD1 38 Biểu đồ 2.3: Cơ cấu cho vay theo thời gian KHDN Chi nhánh SGD1 43 Biểu đồ 2.4: Tình hình nợ xấu KHDN BIDV - Chi nhánh Sở giao dịch 54 Biểu đồ 2.5: Tình hình trích lập DPRRTD khách hàng DN 55 Sơ đồ Sơ đồ 2.1: Mơ hình tổ chức Chi nhánh SGD 33 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Doanh nghiệp có vị trí đặc biệt quan trọng kinh tế, phận chủ yếu tạo tổng sản phẩm nước (GDP), góp phần giải phóng phát triển sức sản xuất, huy động phát huy nội lực vào phát triển kinh tế xã hội, góp phần định vào phục hồi tăng trưởng kinh tế, tăng kim ngạch xuất khẩu, tăng thu ngân sách tham gia giải có hiệu vấn đề xã hội Chính vậy, Chính Phủ nước ta có nhiều sách ưu đãi DN nhằm thúc đẩy thành phần kinh tế phát triển, nâng cao hiệu hoạt động kinh doanh cạnh tranh thị trường nước quốc tế Tuy nhiên, hoạt động kinh doanh tồn thời điểm tạm thời thiếu thừa vốn Trong đó, ngân hàng thương mại, với chức huy động nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi xã hội vay, đáp ứng nhu cầu chủ thể tạm thời thiếu vốn Vì vậy, doanh nghiệp, nguồn vốn tín dụng ngân hàng thương mại đóng vai trị quan trọng giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu sản xuất kinh doanh Các Ngân hàng Thương mại Việt Nam nói chung Ngân hàng TMCP Đầu tư Phát triển Việt Nam (BIDV) nói riêng quan tâm, trọng đến hoạt động tín dụng dành cho DN Trải qua nhiều năm đổi mới, hoạt động tín dụng DN Ngân hàng Thương mại Việt Nam nhìn chung đạt kết đáng khích lệ, tăng trưởng quy mơ, đóng góp vào hiệu hoạt động kinh doanh ngân hàng Là Chi nhánh có quy mơ hoạt động lớn hệ thống BIDV, BIDV - Chi nhánh Sở Giao Dịch đánh giá có hoạt động tín dụng cho DN phát triển mạnh mẽ Tuy nhiên bên cạnh thành cơng đạt cịn hạn chế định hiệu hoạt động hoạt động tín dụng tài trợ DN hiệu hoạt động tín dụng chưa cao, rủi ro tiềm ẩn lớn…, thể tỷ lệ nợ xấu nợ hạn ngân hàng cịn cao, ảnh hưởng khơng tốt đến hiệu hoạt động tín dụng Chi nhánh 69 hữu Phấn đấu đưa tỷ lệ phù hợp với bình quân chung địa bàn Hà Nội theo định hướng hệ thống 3.2.2 Thu thập, xử lý thông tin, áp dụng công nghệ thông tin đại vào trình làm việc Theo nghiên cứu Ban quản lý dự án triển khai ngân hàng số BIDV rõ “Thu thập, xử lý thông tin, áp dụng công nghệ thông tin đại vào q trình làm việc yếu tố có tác động tích cực giải thích 28% hiệu việc kiểm sốt nội hoạt động tín dụng ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam có ý nghĩa thống kê mức 1%” Vì vậy, để nâng cao tính hữu hiệu kiểm sốt nội hoạt động tín dụng, cần đảm bảo mục tiêu hiệu hoạt động tín dụng mục tiêu tuân thủ Do đó, BIDV - Chi nhánh Sở giao dịch cần đại hóa hệ thống cơng nghệ thơng tin, phát triển hệ thống quản lý nội bộ, nâng cấp hệ thống ngân hàng lõi phù hợp với quy mô, mức độ phức tạp hoạt động yêu cầu quản trị, điều hành ngân hàng - Mặt khác, hệ thống liệu thơng tin hoạt động tín dụng cần cảnh báo kịp thời cho Ban lãnh đạo mức độ rủi ro tín dụng tăng gần với giới hạn, hạn mức tín dụng để có biện pháp xử lý kịp thời, đảm bảo không vượt giới hạn hạn mức tín dụng Bên cạnh đó, ngân hàng cần tạo điều kiện thuận lợi để thành viên dễ dàng truy cập hệ thống theo phân quyền - Thông tin phục vụ xét tín dụng Chi nhánh Sở Giao Dịch thu thập từ nguồn chủ yếu là: vấn trực tiếp, thông qua trung gian mua tìm kiếm, thơng qua thơng tin có báo cáo từ người vay Chi nhánh Sở Giao Dịch sử dụng thông tin nhằm đánh giá khả tài khách hàng, khả sinh lời dự án, lịch sử kinh doanh trả nợ khách hàng (nếu khách hàng có vay vốn) rủi ro xảy khách hàng không trả trả không đầy đủ, giá trị tài sản đảm bảo phát mại - Để nâng cao hiệu hoạt động thơng tin tín dụng trước hết BIDV - Chi nhánh Sở Giao Dịch phải tự xây dựng cho hệ thống thông tin khách hàng, không khách hàng quen thuộc có quan hệ tín dụng 70 với ngân hàng mà bao gồm khách hàng tiềm Các thông tin khách hàng cần phân loại từ thu thập Cần đặc biệt ý tới khách hàng mục tiêu Bên cạnh đó, Chi nhánh Sở Giao Dịch nên tạo quan hệ chặt chẽ với Trung tâm tín dụng NHNN Việt Nam (CIC) ngân hàng khác hệ thống Ngồi việc thu thập thơng tin khách hàng thẩm định hồ sơ vay vốn khách hàng cán tín dụng đơn vị cần phải tìm hiểu thơng tin thị trường, thơng tin sách, quy định Nhà nước, thông tin đối thủ cạnh tranh Sau thu thập thơng tin việc xử lý, phân loại thông tin vô quan trọng giúp cho cán tín dụng đơn vị khai thác thơng tin cách nhanh chóng hiệu hoạt động 3.2.3 Cải tiến công tác đánh giá/đãi ngộ cán đồng thời với nâng cao chất lượng cán BIDV cần chuẩn hóa tiêu đánh giá suất lao động, việc triển khai áp dụng KPI cần gắn với chế lương mới, chế độ đãi ngộ phù hợp, gắn với chế độ khen thưởng xứng đáng, kịp thời cho sáng tạo nhân viên, có chế thu hút nhân tài tạo suất lao động vượt trội Tiếp tục xây dựng chế động lực cho nhân viên theo hướng thiết thực, trực tiếp gắn với quyền lợi cán Đổi tư quản trị BIDV góp phần tạo môi trường làm việc thân thiện, gắn bó “một đại gia đình”; phát triển bầu khơng khí dân chủ nhiệt huyết, tăng quyền tự chủ, tự cho người lao động, phát huy tối đa lực sáng tạo từ cấp quản lý người lao động trực tiếp; tăng cường khả làm việc theo nhóm; nâng cao kỹ lãnh đạo người quản lý cấp trung, kỹ lập kế hoạch giám sát cơng việc… từ đó, tăng suất cơng việc, giảm chi phí, tăng chất lượng sản phẩm, thỏa mãn mức mong đợi yêu cầu khách hàng Chấm điểm hồn thành nhiệm vụ cơng cụ KPI thực giải pháp nâng cao suất lao động thu hút nhân tài Việc triển khai áp dụng KPI cần gắn với chế lương mới, chế độ đãi ngộ phù hợp, gắn với chế độ khen thưởng 71 xứng đáng, kịp thời cho sáng tạo nhân viên, có chế thu hút nhân tài tạo NSLĐ vượt trội Tiếp tục thực quy định chuẩn mực với 06 nguyên tắc văn hóa hành vi lãnh đạo nhằm phát huy tốt tinh thần trách nhiệm với công việc, tinh thần làm việc, phong cách không gian làm việc, đạo đức lối sống cán Ngồi ra, Phịng Tổ chức hành đơn vị cần thường xuyên tổ chức lớp bồi dưỡng nghiệp vụ thông qua việc tham khảo khóa học đào tạo nghiệp vụ phù hợp Nội dung khóa học bồi dưỡng chun mơn cần trọng đến tính thực tiễn, sinh động nhằm tạo tích cực, chủ động việc tiếp thu Hơn nữa, cần mở rộng kiến thức bồi dưỡng, khơng gói gọn cơng tác chun mơn thẩm định tín dụng mà cịn liên quan đến kỹ hỗ trợ khác không phần quan trọng q trình tác nghiệp cán tín dụng như: kiến thức pháp luật, khả giao tiếp ứng xử đàm phán với khách hàng, khả nhận định, đánh giá khách hàng, tinh thần trách nhiệm đạo đức nghề nghiệp Đẩy mạnh công tác đào tạo kỹ tiếp thị, chăm sóc khách hàng, nâng cao lực, sức cạnh tranh đội ngũ cán quan hệ khách hàng 3.2.4 Nâng cao hiệu công tác thẩm định trước cho vay - Thực thẩm định, thường xuyên đánh giá, theo dõi khách hàng, khoản vay, định giá tài sản đảm bảo, giám sát mục đích sử dụng vốn vay khách hàng, cập nhật, phân loại đầy đủ khoản nợ theo quy định - Thường xuyên đánh giá khả tài khả trả nợ khách hàng, khách hàng người có liên quan, kịp thời nắm bắt thông tin khách hàng để đưa phán tín dụng biện pháp ứng xử kịp thời - Đàm phán khách hàng bổ sung tối đa tài sản bảo đảm cấp tín dụng, đặc biệt tài sản có tính khoản cao, bất động sản… đồng thời khuyến khích khách hàng thực mua bảo hiểm nhà xưởng, máy móc thiết bị, hàng hóa tồn kho…và thực chuyển quyền thụ hưởng bảo hiểm cho Ngân hàng để bổ sung nhằm gia tăng trách nhiệm trả nợ khách hàng đảm bảo quyền lợi tối đa cho Ngân hàng 72 3.2.5 Thực giám sát chặt chẽ việc sử dụng vốn vay sau giải ngân nhằm đảm bảo khách hàng sử dụng vốn vay mục đích Giám sát chặt chẽ việc tuân thủ quy định sử dụng phương tiện toán để giải ngân vốn vay, hạn chế giải ngân tiền mặt Thực giải ngân theo quy định pháp luật, định cấp tín dụng, thỏa thuận cấp tín dụng, tuân thủ điều kiện tín dụng trước giải ngân, tuyệt đối khơng để tình trạng nợ điều kiện tín dụng BIDV - Chi nhánh Sở giao dịch cần phải nghiêm túc quản lý dòng tiền, kiểm tra mục đích sử dụng vốn vay, vật tư hàng hóa đảm bảo tiền vay, tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh, tài quản trị khách hàng Kiểm tra mục đích sử dụng vốn vay khách hàng: việc kiểm tra phải có đầy đủ thơng tin khoản vay, tình hình tài chính, trạng thái giá trị TSBĐ, hoạt động sản xuất kinh doanh khách hàng thể nội dung đánh giá cán tín dụng định hướng, triển vọng kế hoạch kinh doanh thời gian tới khách hàng ghi nhận ý kiến, đề xuất khách hàng để đảm bảo vai trò hỗ trợ, tư vấn Ngân hàng doanh nghiệp Tập trung bám sát khách hàng để đôn đốc khách hàng trả nợ, đặc biệt khách hàng có dư nợ lớn, khách hàng có nợ hạn… Bám sát biến động kinh tế vĩ mô, ngành, lĩnh vực, yếu tố ảnh hưởng đến khách hàng, khoản tín dụng nhằm kiểm sốt chặt chẽ chất lượng tín dụng, xác định sớm dấu hiệu bất thường khả thực nghĩa vụ trả nợ đảm bảo thu hồi đầy đủ gốc, lãi, phí đến hạn 3.2.6 Xử lý nợ xấu, nợ ngoại bảng, nợ bán VAMC theo Nghị 42/NQ-QH - Tập trung liệt cơng tác xử lý nợ Phấn đấu hồn thành, vượt tiêu thu hồi nợ hạch toán ngoại bảng, nợ bán VAMC phân giao - Tiếp tục nâng cao hiệu hoạt động Tổ quản lý khách hàng nhóm KHLQ theo chức năng, nhiệm vụ; kịp thời tham mưu, tư vấn 73 cho Giám đốc định hướng cấp tín dụng quản lý khách hàng - Đẩy mạnh hoạt động Tổ xử lý nợ Chi nhánh, thường xuyên có đánh giá cụ thể khả thu hồi nợ thực tế khách hàng từ xây dựng kế hoạch, biện pháp thu hồi chi tiết đến khoản nợ theo tuần, tháng, quý, năm Thực phân giao trách nhiệm thu nợ đến cán bộ, theo dõi sát tiến độ kết triển khai Định kỳ hàng tuần/lần đột xuất báo cáo Tổ trưởng tình hình triển khai, kết thu hồi nợ khách hàng - Chủ động phối hợp với khách hàng để huy động nguồn tiền trả nợ, bán/phát mại tài sản bảo đảm, gán xiết nợ, bán nợ Đối với khách hàng chây ỳ, khơng hợp tác, gây khó khăn q trình thu hồi nợ, kiên khởi kiện tòa để xử lý thu hồi nợ - Chủ động tìm kiếm đối tác để bán nợ, bán TSBĐ thực cơng khai rộng rãi thơng tín bán nợ, bán TSBĐ website BIDV - Đẩy mạnh biện pháp bán nợ theo chế thị trường, ưu tiên đối tác có chức mua bán nợ (VAMC,DATC,…), tăng cường phương án gán siết nợ tài sản bảo đảm tài sản khác khách hàng phù hợp với nhu cầu sử dụng, khai thác chi nhánh BIDV để thu hồi nợ, cấn trừ nợ Tập trung rà sốt, hồn thiện tối đa hồ sơ pháp lý khoản vay, hồ sơ TSBĐ, tránh trường hợp khách hàng tẩu tán tài sản đồng thời để đảm bảo quyền lợi cho Ngân hàng trường hợp xảy tranh chấp 3.2.7 Đa dạng hóa tín dụng, giảm tập trung tín dụng vào DN lớn: Giảm dần mức độ tập trung tín dụng vào số khách hàng lớn, giảm dần tỷ trọng dư nợ trung dài hạn, tăng tỷ lệ dư nợ bán lẻ để tạo ổn định phân tán rủi ro, kiểm soát chất lượng tích cực tiếp cận gia tăng cho vay ngắn hạn phục vụ sản xuất kinh doanh, hạn chế tiếp cận, cho vay trung dài hạn có hiệu khách hàng hữu Phấn đấu đưa tỷ lệ phù hợp với bình quân chung địa bàn Hà Nội theo định hướng hệ thống Chi nhánh thường tập trung cho vay khách hàng truyền thống, khách hàng cũ 74 mà chưa chủ động việc tìm kiếm khách hàng mới, chí khai thác, tăng trưởng tín dụng từ khách hàng hữu chi nhánh Do vậy, cơng tác phát triển khách hàng cần có sách, ưu đãi hợp lý đặc biệt giai đoạn cạnh tranh gay gắt tổ chức tín dụng nay, nhiều NHTM khối ngân hàng cổ phần đưa nhiều ưu đãi đặc biệt lãi suất, phí, tài sản bảo đảm… để thu hút lôi kéo khách hàng tốt từ ngân hàng khác giao dịch Điều cho thấy cơng tác tiếp thị, tiếp xúc, tìm hiểu nhu cầu khách hàng phát triển khách hàng chưa trọng nên hiệu tín dụng thấp, chi nhánh bị giảm số thị phần khách hàng sang NHTM khác 3.3 Kiến nghị 3.3.1 Đối với Chính Phủ - Tạo mơi trường kinh tế xã hội ổn định Một môi trường kinh tế xã hội ổn định tảng vững cho hoạt động, phát triển tổ chức kinh tế, doanh nghiệp người dân Hoạt động tín dụng Ngân hàng khơng nằm ngồi quy luật Chỉ kinh tế phát triển, làm phát kiểm sốt… khách hàng n tâm đầu tư sản xuất kinh doanh, đời sống mở rộng, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế xã hội - Hoàn thiện hệ thống pháp lý Xây dựng hành lang pháp lý đồng hoạt động cấp tín dụng với lĩnh vực khác Đặc biệt mặt xử lý tài sản đảm bảo để thu hồi nợ Thực tế, thời gian xử lý tài sản đảm bảo dài, nên ngân hàng chịu tổn thất cao, tài sản đảm bảo không đủ bù đắp phần vốn bị - Xây dựng phát triển đồng sở hạ tầng, đặc biệt sở hạ tầng công nghệ thông tin viễn thơng tạo điều kiện cho Ngân hàng có điều kiện phát triển dịch vụ có hàm lượng cơng nghệ cao dịch vụ Ngân hàng điện tử, Ngân hàng tự động…có hoạt động Marketing Ngân hàng đạt kết tốt 75 - Thắt chặt việc quản lý hóa đơn Chính phủ cần đặc biệt có chế tài xử phạt có tính răn đe tượng mua bán hóa đơn khống, mua bán hóa đơn lịng vịng nhằm gian lận thuế, tạo doanh thu ảo, quay vòng đảo nợ … Hiện nay, tình trạng mua bán hóa đơn ngày trở nên phức tạp, gây hậu thất thoát thu thuế cho Nhà nước, đồng thời tạo chứng mua bán hóa đơn khống, giả mạo để tạo dựng hồ sơ vay vốn, che giấu khoản nợ xấu Nhiều doanh nghiệp thương mại thành lập có doanh thu lớn lại khơng có kho hàng, hay doanh nghiệp sản xuất khơng thấy nhà xưởng, máy móc thiết bị Đây biểu doanh nghiệp thành lập thực tế khơng có hoạt động sản xuất kinh doanh Cơ quan nhà nước cần tăng cường công tác giám sát hoạt động doanh nghiệp, kịp thời phát doanh nghiệp địa bàn quản lý có dấu hiệu thành lập doanh nghiệp ảo, đảm bảo kinh tế phát triển lành mạnh 3.3.2 Đối với Ngân Hàng Nhà Nước Thực hoạt động tư vấn cung cấp thông tin định hướng cho ngân hàng thương mại Xây dựng đội ngũ cán làm cơng tác tổng hợp, phân tích thơng tin nước quốc tế; đưa dự báo tư vấn hữu dụng cho hoạt động Ngân hàng thương mại Đồng thời, cập nhật phản hồi tính hợp lý, tính phù hợp quy định liên quan tới hoạt động tín dụng nói chung tín dụng DN nói riêng để NHTM có chỉnh sửa, bổ sung cho phù hợp Hoàn thiện phát triển hệ thống thơng tin tín dụng CIC ngành ngân hàng, nâng cao hiệu phục vụ cho ngân hàng Đặc biệt hệ thống thơng tin tín dụng đảm bảo minh bạch, kịp thời, hiệu góp phần cung cấp cho ngân hàng thương mại có nguồn thơng tin tổng quan khách hàng Bổ sung thêm thông tin nợ hạn, nợ nhóm từ cảnh báo sớm rủi ro để tổ chức tín dụng tham khảo kịp thời có biện pháp phịng ngừa Ngồi ra, hệ thống thơng tin CIC cần thiết có liên kết với thơng tin từ quan thuộc ngành có liên quan để tạo lượng thông tin tổng hợp 76 đánh giá khách hàng Như thông tin CIC cần liên kết với cục thuế, hải quan để biết thông tin tình trạng nợ thuế doanh nghiệp (nếu có), thơng tin với quan tịa án, pháp luật để bổ sung thơng tin việc doanh nghiệp có kiện tụng hay làm thủ tục giải thể, phá sản, hợp nhất… Ngân hàng nhà nước cần có chương trình quản lý phát vay hóa đơn điện tử hóa đơn điện tử in nhiều lần, giải ngân khó quản lý việc giải ngân trùng lắp, giải ngân nhiều lần hóa đơn chứng từ gây khó khăn cho việc quản lý NHTM 3.3.3 Đối với Hội sở BIDV Chi nhánh Sở giao dịch chi nhánh trực thuộc BIDV, phải tuân thủ quy trình, quy định cấp tín dụng BIDV ban hành tuân thủ sách, đạo tín dụng theo thời kỳ BIDV Vì vậy, có số nội dung khơng thuộc quyền hạn Chi nhánh Sở giao dịch mà phải BIDV thực hiện, số kiến nghị đề xuất Hội sở BIDV sau: - Xây dựng sách tín dụng phù hợp: lãi suất cho vay Chi nhánh có Nim thấp, trung bình 1,5% Thậm chí Nim cho vay số tập đoàn mức 1% nhằm cạnh tranh, lơi kéo tập đồn lớn Trên thực tế, ngân hàng cạnh tranh cách lạm dụng cơng cụ lãi suất phí điều ảnh hưởng tới kết hoạt động Ngân hàng Do vậy, Chi nhánh cần thiết nâng tỷ lệ Nim cho vay, đa dạng hóa, đại hóa dịch vụ ngân hàng để đảm bảo phục vụ khách hàng Gắn việc cung cấp tín dụng với sử dụng dịch vụ ngân hàng - Hồn thiện quy trình tín dụng: quy trình tín dụng BIDV cơng tác thẩm định bộc lộ nhiều hạn chế Trong đó, hạn chế lớn cán tín dụng thực tất cơng đoạn q trình cho vay, từ dẫn tới nguy phát sinh rủi ro tín dụng tăng cao Để hạn chế nhược điểm, sau tham khảo quy trình tín dụng số ngân hàng nước khu vực, tác giả đề xuất việc tổ chức thực quy trình tín dụng tiến hành nguyên tắc tách riêng hai phận thực hiện: phận khách hàng; phận thẩm định phê duyệt khoản vay 77 Bộ phận quan hệ khách hàng: + Chịu trách nhiệm tiếp thị, chăm sóc, tìm hiểu nhu cầu khách hàng, trực tiếp hướng dẫn nhận hồ sơ vay vốn khách hàng + Chịu trách nhiệm quản lý, theo dõi khoản vay, trình sử dụng vốn vay khách hàng sau giải ngân + Khơng có trách nhiệm thẩm định, đề xuất định cho vay Bộ phận thẩm định phê duyệt khoản vay: thẩm định hồ sơ vay, phân tích đánh giá định lượng rủi ro với khoản vay, đề xuất lãnh đạo định khoản vay Bên cạnh Trụ sở BIDV cần tiếp tục hồn thiện dần quy trình cấp tín dụng, sản phẩm dịch vụ theo hệ thống tiêu chuẩn quốc tế để giảm bớt khâu, công đoạn rườm rà đồng thời ngăn chặn, phịng ngừa rủi ro xảy ra, giúp cho người giao dịch trực tiếp có mơi trường làm việc khoa học lành mạnh Các quy trình BIDV hướng tới việc tạo biểu mẫu có sẵn với thông tin đơn giản, dễ hiểu nhằm giảm thiểu tối đa thủ tục, rút ngắn thời gian giao dịch - Thành lập phận định giá tài sản độc lập: việc định giá tiến hành phận độc lập mang lại nhiều tác dụng hoạt động cấp tín dụng Đó tăng lực định giá tài sản công tác định giá thực phận chuyên trách, tập hợp nhiều thông tin bất động sản, máy móc thiết bị… Đồng thời tiết kiệm thời gian định giá, nâng cao hiệu qua công việc Điều quan trọng tạo độc lập phận đề xuất, định cấp tín dụng với phận xác định giá trị tài sản bảo đảm, hạn chế rủi ro hoạt động tín dụng góp phần nâng cao chất lượng tín dụng - Ban hành nhiều sách ưu đãi tạo chế phát triển khách hàng DN: hội sở BIDV cần xem xét có sách ưu đãi phù hợp, đặc biệt chương trình tín dụng nghành, lĩnh vực, tín dụng sách theo đạo phủ, ngân hàng nhà nước - Hoạt động Ngân hàng số: BIDV hoạt động dựa việc số hóa hầu hết hoạt động ngân hàng: từ số hóa kênh phân phối truyền thống phát triển kênh phân phối đại đến tự động hóa quy trình hoạt động kinh doanh, 78 ứng dụng phân tích liệu lớn phục vụ q trình định kiến tạo sản phẩm số, ứng dụng sản phẩm có tính sáng tạo - Hồn thiện hệ thống KPI để đo lường NSLĐ: từ năm 2016, BIDV thí điểm triển khai KPI đánh giá hoàn thành nhiệm vụ/chi trả lương cán bán lẻ 30 chi nhánh Căn kết đạt từ việc triển khai KPI bán lẻ, năm 2018, BIDV cần liệt triển khai xây dựng KPI cho tất các vị trí, chức danh sau hoàn thành dự thảo “Quy chế đánh giá hướng dẫn đơn vị xây dựng hệ thống tiêu KPI” với cấu phần (i) đánh giá hiệu suất lao động cán (KPIs); (ii) Đánh giá ý thức kỷ luật (iii) đánh giá lực Dự kiến, quý IV/2018 hiệu chỉnh ban hành thức 79 KẾT LUẬN CHƢƠNG Trên sở phân tích hiệu hoạt động tín dụng cho vay khách hàng doanh nghiệp BIDV - Chi nhánh Sở giao dịch giai đoạn 2015 - 2017, xem xét mặt được, mặt hạn chế, nguyên nhân hạn chế, tảng định hướng nâng cao hiệu hoạt đơng tín dụng Chi nhánh Chương đề xuất số giải pháp nâng cao hiệu hoạt động tín dụng doanh nghiệp, đồng thời đề xuất số kiến nghị tới Chính phủ, ngân hàng nhà nước, hội sở BIDV nhằm nâng cao hiệu hoạt động tín dụng khách hàng doanh nghiệp 80 KẾT LUẬN Hoạt động tín dụng ln ln hoạt động mang lại lợi nhuận chủ yếu cho tổ chức tín dụng Trong thời gian qua, BIDV - Chi nhánh Sở giao dịch bước nỗ lực cố gắng phấn đấu mang lại hiệu tín dụng cao Bên cạnh cịn có nhiều hạn chế hoạt động cấp tín dụng Chi nhánh Luận văn “Hiệu hoạt động tín dụng Khách hàng doanh nghiệp Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Sở giao dịch 1” xây dựng kết hợp lý thuyết, thực trạng hiệu hoạt động tín dụng khách hàng doanh nghiệp BIDV - Chi nhánh Sở giao dịch 1, với kiến thức thu thập q trình cơng tác thân tác giả Luận văn chia làm chương bao quát vấn đề trọng tâm sau: Phần lý luận: tập hợp vấn đề lý luận tín dụng, khách hàng doanh nghiệp, hiệu hoạt động tín dụng khách hàng doanh nghiệp, tiêu đánh giá nhân tố ảnh hưởng đến hiệu hoạt động tín dụng Thơng qua kinh nghiệm ngân hàng nước ngồi, nước từ tác giả rút học kinh nghiệm cấp tín dụng cho khách hàng doanh nghiệp Phần thực trạng: luận văn rõ, sâu phân tích thực trạng hiệu hoạt động tín dụng cho vay khách hàng doanh nghiệp BIDV - Chi nhánh Sở giao dịch Từ mặt được, hạn chế, nguyên nhân hạn chế cần khắc phục Phần giải pháp: luận văn đưa giải pháp nhằm nâng cao hiệu hoạt động tín dụng BIDV - Chi nhánh Sở giao dịch 1, đồng thời có kiến nghị phủ, ngân hàng nhà nước, Hội sở BIDV Mặc dù cố gắng trình độ thời gian có hạn, luận văn chắn cịn nhiều sai sót Rất mong nhận quan tâm góp ý Quý Thầy Cô bạn độc nhằm giúp luận văn có ý nghĩa thực tiến cao Cuối cùng, xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS Nguyễn Thu Hiền tận tình hướng dẫn, bảo, giúp tơi hồn thành xong đề tài nghiên cứu ý nghĩa 81 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO BIDV Chi nhánh Sở giao dịch 1, Báo cáo kết hoạt động kinh doanh năm 2015-2017 BIDV Chi nhánh Sở giao dịch 1, Báo cáo nhóm khách hàng doanh nghiệp năm 2015-2017 BIDV Chi nhánh Sở giao dịch 1, Báo cáo tình hình tín dụng năm 2015-2017 BIDV, Quy định số 4633/QyĐ-BIDV v/v Hướng dẫn thực sách cấp tín dụng khách hàng tổ chức BIDV, Văn số 10546/BIDV-QLTD v/v Hướng dẫn triển khai hệ thống xếp hạng tín dụng nội Dương Mai Hoa (2017), Luận văn thạc sĩ học viện Ngân hàng “Chất lượng tín dụng nhóm khách hàng liên quan Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch 1” Lê Thị Phương Hồng (2015), Luận văn thạc sĩ học viện Ngân hàng“Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Sở giao dịch 1” Ngân hàng nhà nước (2013), Thông tư số 02/2013/TT-NHNN ngày 21/01/2013 việc phân loại tài sản có, mức trích, phương pháp trích lập dự phòng rủi ro việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro hoạt động tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngồi Ngân hàng nhà nước (2014), Thông tư số 09/2014/TT-NHNN ngày 18/03/2014 việc sửa đổi, bổ sung số điều Thông tư số 02/2013/TT-NHNN ngày 21/01/2013 Thống đốc NHNN quy định phân loại tài sản có, mức trích, phương pháp trích lập dự phịng rủi ro việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro hoạt động tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước 10 Ngân hàng Nhà nước (2014), Thông tư số 36/2014/TT-NHNN ngày 20/11/2014, “Quy định giới hạn, tỷ lệ an toàn hoạt động Tổ chức tín dụng, Chi nhánh ngân hàng nước ngồi” 82 11 Ngân hàng Nhà nước (2016), Thông tư số 39/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016, “Quy định hoạt động cho vay Tổ chức tín dụng, Chi nhánh ngân hàng nước khách hàng” 12 Ngân hàng Nhà nước (2017), Thông tư số 19/2017/TT-NHNN ngày 28/12/2017, sửa đổi bổ sung Thông tư 36/2014/TT-NHNN 13 Nguyễn Văn Tiến, Nguyễn Thị Lan (2014), Giáo trình Tín dụng ngân hàng, NXB Thống Kê 14 Phan Thị Cúc (2008), Giáo trình Nghiệp vụ ngân hàng thương mại, NXB Thống Kê 15 Quốc hội Nước CHXHCN Việt Nam (2010), Luật Tổ chức Tín dụng 16 Quốc hội Nước CHXHCN Việt Nam (2014), Luật Doanh nghiệp 17 Thủ tướng phủ (2018), Quyết định số 13/2018/QĐ-TTg ngày 06/03/2018, “Quy định điều kiện, hồ sơ trình tự đề nghị chấp thuận mức cấp tín dụng tối đa vượt giới hạn TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài” 18 Trần Trọng Huy (2013), Luận văn tiến sĩ trường Đại học Ngân hàng Thành Phố Hồ Chí Minh “Tín dụng ngân hàng doanh nghiệp nhỏ vừa chi nhánh Ngân hàng nông nghiệp phát triển nông thôn Việt Nam địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh” 19 Vương Thị Hoa Mai (2015), Luận văn thạc sĩ Học viện Ngân hàng “Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng khách hàng doanh nghiệp Ngân hàng thương mại cổ phần đầu tư phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hà Thành” 20 Website: Báo điện tử VNExpress, Cục diện ngân hàng sau năm tái cấu ngày 18/08/2015 (https://kinhdoanh.vnexpress.net/tin-tuc/ebank/ngan-hang) 21 Website: Trang tin điện tử Cafef, Những ngân hàng sau hợp ngày 10/12/2016 (http://cafef.vn) PHỤ LỤC PHỤ LỤC 2.1: Sơ đồ quy trình cấp tín dụng Chi nhánh SGD KHÁCH HÀNG P.QLKH PGĐ QLKH Nhu cầu P.QLRR PGĐ QLRR GIÁM ĐỐC HĐTD CƠ SỞ TRỤ SỞ CHÍNH Vượt thẩm quyền Chi nhánh Tiếp nhận, Thiếu kiểm tra hồ Đủ Bổ sung sơ Xét duyệt Vượt Thẩm định, lập hồ sơ Ban QLRRTD Xét duyệt Báo cáo đề xuất tín thẩm Khơng đồng quyền ý cấp tín dụng dụng Vượt thẩm Rà soát, Trao đổi Xét duyệt quyền thẩm định đánh giá Vượt thẩm rủi ro quyền Không đồng ý cấp tín dụng Từ chối cấp tín Xét duyệt dụng Xét duyệt Ý kiến phê duyệt Đồng ý Đàm phán, ký kết hợp đồng cấp tín Thực ý kiến phê Phê duyệt dụng duyệt cấp có cấp có thẩm thẩm quyền quyền