NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG - PHÙNG NGỌC TRUNG TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC KIỂM TRA THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI CHI CỤC THUẾ KHU VỰC ỨNG HOÀ – MỸ ĐỨC LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI - 2020 NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG - PHÙNG NGỌC TRUNG TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC KIỂM TRA THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI CHI CỤC THUẾ KHU VỰC ỨNG HỒ – MỸ ĐỨC Chun ngành: Kế tốn Mã số: 8340301 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: TS NGÔ THỊ THU HƢƠNG HÀ NỘI - 2020 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn cơng trình nghiên cứu khoa học độc lập Các số liệu kết nghiên cứu nêu Luận văn trung thực, có nguồn gốc rõ ràng Tác giả luận văn Phùng Ngọc Trung ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN…………………………………………………….…… i DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT……………………………………… v DANH MỤC CÁC BẢNG ……………………………………………… vi DANH MỤC HÌNH ……… ……………………………………… …vi MỞ ĐẦU…………………………… ………………………………….….1 CHƢƠNG NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ KIỂM TRA THUẾ CỦA CƠ QUAN THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP 1.1 NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ KIỂM TRA THUẾ 1.1.1 Khái niệm, đặc điểm hoạt động kiểm tra thuế .7 1.1.2 Sự cần thiết phải tăng cường công tác kiểm tra thuế doanh nghiệp 1.1.3 Nguyên tắc kiểm tra thuế 10 1.1.4 Phương pháp kiểm tra thuế 14 1.1.5 Mục tiêu kiểm tra thuế 17 1.2 NỘI DUNG KIỂM TRA THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP 20 1.2.1 Cập nhật liệu, thông tin vào phần mềm, ứng dụng công nghệ thông tin cho công tác kiểm tra 20 1.2.2 Kiểm tra hồ sơ khai thuế trụ sở quan thuế 21 1.2.3 Kiểm tra trụ sở người nộp thuế .25 CHƢƠNG THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM TRA THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI CHI CỤC THUẾ KHU VỰC ỨNG HOÀ – MỸ ĐỨC……………………………………………………………… ……30 2.1 KHÁI QUÁT VỀ CHI CỤC THUẾ KHU VỰC ỨNG HỒ – MỸ ĐỨC VÀ CƠNG TÁC KIỂM TRA THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI CHI CỤC THUẾ 30 2.1.1 Khái quát Chi cục Thuế khu vực Ứng Hoà – Mỹ Đức 30 2.1.2 Công tác kiểm tra thuế doanh nghiệp Chi cục Thuế khu vực Ứng Hoà – Mỹ Đức 32 iii 2.2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM TRA THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI CCT KV ỨNG HOÀ – MỸ ĐỨC 34 2.2.1 Công tác cập nhật liệu, thông tin vào phần mềm, ứng dụng công nghệ thông tin cho công tác kiểm tra .34 2.2.2 Công tác kiểm tra hồ sơ khai thuế trụ sở quan thuế 35 2.2.3 Công tác kiểm tra thuế trụ sở người nộp thuế 40 2.3 ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC KIỂM TRA THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI CCT KV ỨNG HOÀ – MỸ ĐỨC 45 2.3.1 Ưu điểm 45 2.3.2 Hạn chế 50 2.3.3 Nguyên nhân 56 CHƢƠNG GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC KIỂM TRA THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI CCT KV ỨNG HỒ – MỸ ĐỨC 64 3.1 ĐỊNH HƢỚNG CƠNG TÁC KIỂM TRA THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI CCT KV ỨNG HOÀ – MỸ ĐỨC 64 3.1.1 Định hướng phát triển CCT KV Ứng Hoà – Mỹ Đức 64 3.1.2 Định hướng tăng cường công tác kiểm tra thuế doanh nghiệp CCT KV Ứng Hoà – Mỹ Đức .64 3.2 GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC KIỂM TRA THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI CCT KV ỨNG HOÀ – MỸ ĐỨC 67 3.2.1 Đối với công tác cập nhật liệu, thông tin vào phần mềm, ứng dụng công nghệ thông tin cho công tác kiểm tra 67 3.2.2 Đối với công tác kiểm tra hồ sơ khai thuế trụ sở quan thuế 70 3.2.3 Đối với công tác kiểm tra thuế trụ sở người nộp thuế .73 3.3 ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN GIẢI PHÁP .76 3.3.1 Đối với Chính phủ, Bộ Tài Chính 76 3.3.2 Đối với Tổng Cục Thuế 78 3.3.3 Đối với Cục Thuế TP Hà Nội .80 3.3.4 Đối với quyền, ban ngành địa phương liên quan 82 iv 3.3.5 Đối với CCT KV Ứng Hoà – Mỹ Đức 83 KẾT LUẬN 87 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 89 PHỤ LỤC 91 v DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Giải nghĩa CCT KV Chi cục Thuế khu vực CQT Cơ quan thuế DN Doanh nghiệp DTPĐ Dự toán phấn đấu DTPL Dự toán pháp lệnh GTGT Giá trị gia tăng HĐND Hội đồng nhân dân MST Mã số thuế NNT Người nộp thuế NSNN Ngân sách nhà nước TNCN Thu nhập cá nhân TNDN Thu nhập doanh nghiệp TP Thành phố UBND Ủy ban nhân dân vi DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1 Kết thu NSNN giai đoạn 2017 – 2019 29 Bảng 2.2 Kết công tác kiểm tra thuế giai đoạn 2017 – 2019 31 Bảng 2.3 Kết kiểm tra hồ sơ khai thuế quan thuế 37 Bảng 2.4 Kết kiểm tra trụ sở người nộp thuế 42 DANH MỤC HÌNH Hình 2.1 Cơ cấu tổ chức Chi cục Thuế khu vực Ứng Hoà – Mỹ Đức 29 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài nghiên cứu Thuế nguồn thu chủ yếu lâu dài ngân sách nhà nước, góp phần to lớn vào nghiệp xây dựng bảo vệ Tổ quốc Do có vai trị vơ quan trọng nên quốc gia quan tâm đưa nhiều biện pháp để quản lý thực thu thuế vừa hiệu quả, hiệu lực, vừa đảm bảo tính cơng Luật quản lý thuế đời đem lại nhiều hiệu công tác quản lý thu thuế, thủ tục hành thuế dần quy định đơn giản, hệ thống minh bạch nhằm tạo điều kiện cho người nộp thuế thực chế tự kê khai, tự đóng thuế, tự chịu trách nhiệm Cơ quan thuế thực chức tuyên truyền, hỗ trợ, kiểm tra, giám sát người nộp thuế Theo chế này, nhiệm vụ hàng đầu ngành thuế công tác kiểm tra người nộp thuế để phòng ngừa, phát hành vi vi phạm pháp luật thuế, hoàn thiện hệ thống sách thuế, góp phần cải cách thủ tục hành chính, đóng vai trị quan trọng đảm bảo nguồn thu ngân sách nhà nước Công tác quản lý thuế nói chung kiểm tra thuế nói riêng Chi cục Thuế khu vực Ứng Hoà – Mỹ Đức cải thiện, đại hoá Tuy nhiên sách pháp luật thuế văn hướng dẫn thi hành có nhiều thay đổi nên không tồn hạn chế Bên cạnh đó, thành phố Hà Nội trung tâm kinh tế – văn hố – trị nước, đầu mối giao thương toàn quốc nên loại hình kinh doanh thủ vơ phức tạp đa dạng, tiền đề để hành vi gian lận thuế diễn ra, làm thất thu cho ngân sách nhà nước Chính vậy, việc nghiên cứu đề tài: “Tăng cường công tác kiểm tra thuế doanh nghiệp Chi cục Thuế khu vực Ứng Hồ – Mỹ Đức” mang ý nghĩa vơ cấp thiết, có tính thời mặt lý luận thực tiễn Tổng quan nghiên cứu Qua tìm hiểu tác giả cho thấy, cơng tác quản lý thuế Việt Nam nói chung cơng tác kiểm tra thuế nói riêng nhiều nhà khoa học, nhà quản lý quan tâm, nghiên cứu Đặc biệt, chủ đề công tác kiểm tra thuế doanh nghiệp nhiều đối tượng quan tâm quan quản lý Nhà nước, quan thuế, người nộp thuế doanh nghiệp Vì vậy, có nhiều đề tài nghiên cứu có liên quan đến chủ đề Tuy nhiên, hầu hết đề tài đề cập đến nội dung cơng tác kiểm tra thuế, nghiên cứu khơng cịn có tính cập nhật cao Trong đó, tiêu biểu có đề tài nghiên cứu sau: - Nguyễn Thu Thuỷ (2010) với đề tài thạc sĩ “Giải pháp nâng cao hiệu công tác kiểm tra thuế sở áp dụng kỹ thuật phân tích rủi ro Chi cục Thuế quận Cầu Giấy” Nghiên cứu nêu vấn đề lý luận chung rủi ro cần thiết áp dụng kỹ thuật phân tích rủi ro kiểm tra thuế sở tham khảo thực tiễn nước áp dụng kỹ thuật phân tích rủi ro kiểm tra thuế, từ rút học kinh nghiệm, đề xuất biện pháp cải thiện hiệu công tác kiểm tra thuế sở áp dụng kỹ thuật phân tích rủi ro Việt Nam Chi cục Thuế quận Cầu Giấy Tuy nhiên, nghiên cứu tác giả từ năm 2010 nên tính cập nhật đến khơng cao đề tài đề cập đến khía cạnh cơng tác kiểm tra mà chưa có nghiên cứu tổng thể - Tạ Văn Quân (2014) với đề tài thạc sĩ “Quản lý hoàn thuế giá trị gia tăng Cục Thuế thành phố Hà Nội” Trong cơng trình tác giả đánh giá tồn quy trình hồn thuế giá trị gia tăng Cục Thuế thành phố Hà Nội, ảnh hưởng sách, thái độ chấp hành pháp luật 80 Thứ tư, kiến nghị Tổng Cục Thuế thành lập phận đầu mối tập hợp liệu đầy đủ DN thuộc đối tượng bỏ địa kinh doanh nước, có thơng báo bỏ trốn kèm theo để tiện cho việc tra cứu làm sở cho xử lý DN có giao dịch mua bán hàng hoá, dịch vụ với đối tượng 3.3.3 Đối với Cục Thuế TP Hà Nội 3.3.3.1 Nâng cao, tăng cường đội ngũ nhân lực làm nhiệm vụ kiểm tra thuế chất lượng số lượng Thứ nhất, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thông qua việc trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ; lựa chọn người có lực từ khâu thi tuyển đầu vào công khai, minh bạch, khách quan Thứ hai, bên cạnh việc đào tạo chuyên môn nghiệp vụ, ban lãnh đạo Cục, ban lãnh đạo Phòng, Chi cục Thuế cần đẩy mạnh giáo dục trị, tư tưởng, đạo đức, lĩnh nghề nghiệp cho cán cơng chức ngành Thuế nói chung, cán công chức làm công tác kiểm tra thuế nói riêng để tạo bước chuyển biến mạnh mẽ kỷ luật, kỷ cương, nâng cao chất lượng phục vụ NNT, giữ gìn hình ảnh người cán thuế làm việc, tiếp xúc với NNT Thứ ba, tăng cường công tác luân phiên, luân chuyển cán phận để phát triển cán chuyên sâu, thông thạo nhiều lĩnh vực theo chức quản lý thuế Cục Thuế TP Hà Nội cần xây dựng quy chế luân phiên, luân chuyển, chuyển đổi vị trí công tác định kỳ công chức thuế; nhiên vị trí cơng tác cần có nhiều kinh nghiệm, nắm vững chuyên sâu nghiệp vụ cán làm cơng tác kiểm tra thuế kéo dài thời hạn ln phiên vị trí công tác Luân phiên, luân chuyển cán bộ, công chức nhằm phát triển cán chuyên sâu theo chức quản lý thuế quyền lợi hợp pháp cán 81 công chức, tạo điều kiện để cán công chức tiếp cận, rèn luyện, bồi dưỡng thông thạo nhiều lĩnh vực cơng việc nhiều vị trí khác nhau, có lực thực tiễn để thực tốt nhiệm vụ giao; kiểm sốt cơng việc lẫn nhau, góp phần ngăn chặn hành vi tiêu cực, nhũng nhiễu NNT tăng cường ý thức kỷ luật công tác cán công chức 3.3.3.2 Đầu tư sở vật chất, thiết bị tin học để tạo điều kiện nâng cao hiệu công việc Hiện tại, điều kiện sở vật chất phục vụ cơng tác quản lý thuế nói chung cơng tác kiểm tra nói riêng đầu tư trước Tuy nhiên, điều kiện số lượng cán kiểm tra ngày tăng lên yêu cầu quản lý sở vật chất điều kiện cần thiết khác cần tiếp tục đầu tư hoàn thiện theo hướng: - Đầu tư thiết bị tin học, xây dựng sở hạ tầng đại, tránh việc hệ thống tin học bị tải; hệ thống máy tính văn phịng, trợ cấp máy tính xách tay để tạo điều kiện thuận lợi cho cán kiểm tra làm việc trụ sở NNT công tác, tập huấn Với hệ thống tin học đại hỗ trợ tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin công tác quản lý thuế NNT địa bàn, khuyến khích nhân rộng sáng kiến công việc Việc quan tâm tới điều kiện làm việc không động viên mặt vật chất mà động viên mặt tinh thần cho cán an tâm công tác phục vụ cho cơng tác kiểm tra cơng tác quản lý thuế nói chung 3.3.3.3 Đổi công tác quản lý, đạo điều hành Thứ nhất, công tác điều hành thu, Ban lãnh đạo Cục Thuế TP Hà Nội cần liệt đạo, thường xun kiểm tra, kiểm sốt cơng tác nắm bắt nguồn thu 82 Bộ phận đầu mối công tác kiểm tra cần tham mưu ban lãnh đạo Cục giao nhiệm vụ, kế hoạch cụ thể đến cán bộ, phụ trách phận kiểm tra, đoàn kiểm tra; tăng cường cơng tác giám sát đồn kiểm tra, cơng tác đôn đốc kê khai, nộp thuế, đôn đốc thu khoản tăng thu qua kiểm tra; kết thực dự toán tháng, quý cán Thứ hai, công tác triển khai ý kiến đạo cấp trên, thực thi quy định ban hành, Cục Thuế TP Hà Nội tiếp tục có văn hướng dẫn kịp thời triển khai đến phòng, Chi cục thuế nhận cơng văn hướng dẫn Bộ Tài chính, Tổng Cục Thuế văn sửa đổi, bổ sung quy định thuế, đảm bảo triển khai thi hành kịp thời, quy định, tránh rủi ro cao thuế 3.3.4 Đối với quyền, ban ngành địa phƣơng liên quan Thứ nhất, UBND huyện, thị trấn, xã địa bàn tăng cường sách khuyến khích phát triển sản xuất kinh doanh để nâng cao lực DN, tăng thu nhập cho tầng lớp dân cư, qua tạo nguồn thu bền vững ổn định cho ngân sách Thứ hai, kiến nghị UBND huyện đạo Ban, ngành phối kết hợp CQT công tác quản lý thu thuế nhằm tạo sức mạnh tổng hợp công tác thu ngân sách Cụ thể như: quyền địa phương đạo quan, đơn vị địa phương chủ động phối hợp với CQT công tác đôn đốc thu hồi nợ thuế; công tác kiểm tra, giám sát hoạt động DN, hộ cá nhân kinh doanh sau đăng ký thành lập; Ngân hàng thương mại địa bàn phối hợp chặt chẽ với ngành Thuế triển khai Internet banking, hỗ trợ nộp ngân sách theo phương thức điện tử tổ chức, cá nhân, hộ gia đình kinh doanh,… tiếp tục nâng cấp dịch vụ, khắc phục lỗi phát sinh, góp phần tạo thuận lợi cho người dân 83 Thứ ba, xây dựng, triển khai, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý; ban hành quy chế khai thác sở liệu dùng chung Ban, ngành nhằm phục vụ tốt cho việc cung cấp thông tin NNT 3.3.5 Đối với CCT KV Ứng Hoà – Mỹ Đức 3.3.5.1 Hoàn thiện sở liệu người nộp thuế Có thể nói, việc lập kế hoạch kiểm tra thuế khâu có tính chất định đến hiệu công tác kiểm tra Việc lựa chọn đối tượng giúp quan thuế rút ngắn thời gian tra kiểm tra DN, lựa trọn trọng tâm, trọng điểm kiểm tra giúp quan thuế hướng, xử lý đối tượng, giảm bớt tượng tra tràn lan gây khó khăn cho NNT Hiện việc lập kế hoạch kiểm tra địa bàn huyện thực theo phương pháp phân tích rủi ro mang lại hiệu cao, số thuế truy xử phạt lớn Tuy nhiên kết phân tích cịn số DN chưa xác nguồn liệu NNT chưa thật đầy đủ Vì vậy, để đảm bảo kết phân tích rủi ro với thực tế, cần có hệ thống sở liệu làm trước đưa vào phân tích Để việc phân tích rủi ro NNT thời gian tới đảm bảo chất lượng, cần hoàn thiện sở liệu NNT theo hướng sau: Thứ nhất, phận kê khai kế toán thuế nơi xử lý liệu đầu vào cần phải có kế hoạch kiểm tra liệu NNT thời gian năm trước năm lập kế hoạch kiểm tra Muốn cần phải xây dựng phần mềm cảnh báo đưa danh sách đơn vị khơng có đầy đủ sở liệu để rà soát Thứ hai, phải có phối hợp chặt chẽ phận kê khai kế toán thuế với phận kiểm tra việc cập nhật, điều chỉnh, kiểm tra đối chiếu số liệu cho xác Thứ ba, thơng tin ban đầu từ quan đăng ký kinh doanh Đó thơng tin từ quan Kế hoạch Đầu tư mà trực tiếp phòng đăng ký kinh 84 doanh Tại đây, DN hoàn thành việc đăng ký kinh doanh tiêu ban đầu liên quan tập hợp đưa vào sở liệu như: loại hình DN, ngành nghề kinh doanh, vốn điều lệ, cấu ban đỉều hành DN, Cơ sở liệu truyền định kỳ, đầy đủ cho CQT thông tin quan trọng cho việc phân loại quản lý thuế ban đầu Thứ tư, thông tin từ bảng khai tài NNT báo cáo tài tờ khai thuế theo quy định Hiện tờ khai sau NNT nộp, việc lưu trữ nằm phận kê khai kế tốn thuế Các thơng tin số liệu bảng cân đối kế toán, báo cáo kết kinh doanh DN cập nhật phần mềm ứng dụng BCTC, nhiên chương trình phần mềm chưa cập nhật thuyết minh báo cáo tài chính, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, nên cần khai thác phải sử dụng phải trao đổi trực tiếp nên chưa chủ động công việc Thứ năm, khai thác thơng tin có tính thời - xã hội liên quan Cần thiết lập điều kiện để khai thác kênh thơng tin qua mạng internet có liên quan đến NNT Đó kênh thơng tin gián tiếp từ quan quản lý nhà nước, Chính phủ, sở chuyên ngành, Hiệp hội quan báo chí Cán giao nhiệm vụ phải thường xuyên khai thác thông tin phục vụ cho cơng tác phân tích đạt hiệu vào theo yêu cầu 3.3.5.2 Tăng cường đào tạo bồi dưỡng cán tra, kiểm tra thuế Nguồn nhân lực người yếu tố quan trọng định đến hiệu hoạt động tổ chức Vì tăng cường bồi dưỡng nguồn nhân lực cho công tác kiểm tra thuế yêu cầu tất yếu công tác quản lý thuế Nước ta đà hội nhập với quốc gia giới, tập đoàn kinh tế lớn hoạt động đầu tư Việt Nam đa dạng phức tạp, theo họ hẳn trình độ chun mơn kỹ thuật 85 trình độ quản lý Mặt khác kinh tế nước ta phát triển theo chế thị trường có quản lý nhà nước, có nhiều thành phần kinh tế hoạt động đan xen tính chất phức tạp hoạt động SXKD Để quản lý hoạt động SXKD nâng cao ý thức trách nhiệm NNT cần phải có đội ngũ cán cơng chức có trình độ chun mơn cao, am hiểu sách pháp luật thuế, kế tốn, Bên cạnh số lượng DN ngày gia tăng nhanh, cơng tác quản lý thuế khơng phương pháp thủ công mà phải sử dụng công cụ tin học quản lý thuế, cán cơng chức thuế cịn phải có trình độ tin học, ngoại ngữ đáp ứng yêu cầu cải cách đại hóa ngành thuế theo hướng chuyên sâu, chuyên nghiệp Đào tạo nguồn nhân lực giỏi, chất lượng hệ thống kiểm tra thuế khó khăn, địi hỏi hỗ trợ lớn từ ngành thuế quan trọng cán thuế cần tự rèn luyện để ngày phát triển đáp ứng yêu cầu đại hóa ngành thuế Ngồi việc tăng cường bồi dưỡng, đào tạo cán làm công tác kiểm tra thuế, cần phải tăng cường thêm nguồn nhân lực cho phận kiểm tra thuế 3.3.5.3 Đánh giá, phân loại cán bộ, công chức hàng năm Dựa sở lực tiêu chí đánh giá mức độ hồn thành công việc, tiến hành đánh giá hiệu làm việc cán cơng chức; từ có sách ảnh hưởng đến thu nhập cá nhân, qua thúc đẩy cán cơng chức phấn đấu cơng việc, có trách nhiệm kỷ luật công việc Đồng thời, khen thưởng, động viên kịp thời sáng kiến công tác kiểm tra thuế nói riêng, cơng tác quản lý thu NSNN nói chung 86 Kết luận chƣơng Trên sở nghiên cứu lý luận chương phân tích, đánh giá thực trạng chương 2, chương luận văn trình bày định hướng hồn thiện công tác kiểm tra thuế doanh nghiệp Chi cục Thuế khu vực Ứng Hoà – Mỹ Đức, từ đề xuất số giải pháp tăng cường công tác kiểm tra thuế doanh nghiệp Chi cục Thuế khu vực Ứng Hoà – Mỹ Đức Tác giả mong rằng, đề xuất áp dụng vào thực tiễn công tác kiểm tra thuế doanh nghiệp Chi cục Thuế khu vực Ứng Hồ – Mỹ Đức nói riêng, triển khai nhân rộng toàn Chi cục Thuế trực thuộc Cục Thuế TP Hà Nội nói chung 87 KẾT LUẬN Cơng tác kiểm tra thuế đóng vai trị quan trọng, nhân tố có tính định thành cơng mơ hình quản lý thuế theo chế người nộp thuế tự tính, tự kê khai, tự nộp thuế tự chịu trách nhiệm Những năm qua, cơng tác quản lý thuế nói chung cơng tác kiểm tra nói riêng Chi cục Thuế khu vực Ứng Hoà – Mỹ Đức dần hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu mục tiêu cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành Tuy nhiên, kinh tế xã hội phát triển không ngừng dẫn đến gia tăng nhanh chóng số lượng, quy mô DN đa dạng ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh DN, kéo theo hành vi trốn thuế, gian lận thuế ngày tinh vi Thực tế đòi hỏi phải nâng cao hiệu công tác kiểm tra thuế nhằm đảm bảo pháp luật thuế thực nghiêm minh, phát ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật, đảm bảo nguồn thu NSNN công thực nghĩa vụ thuế người nộp thuế Do đó, nghiên cứu thực trạng để đưa giải pháp tăng cường công tác kiểm tra thuế Chi cục Thuế khu vực Ứng Hoà – Mỹ Đức vấn đề cần thiết giai đoạn Qua nghiên cứu lý luận thực trạng công tác kiểm tra thuế Chi cục Thuế khu vực Ứng Hoà – Mỹ Đức, luận văn hệ thống hóa có chọn lọc vấn đề lý luận, phân tích làm rõ thực trạng, đồng thời đề xuất giải pháp tăng cường công tác kiểm tra thuế DN Chi cục Thuế khu vực Ứng Hoà – Mỹ Đức, cụ thể: Luận văn nghiên cứu, tìm hiểu vấn đề lý luận công tác kiểm tra thuế; cần thiết hoạt động kiểm tra thuế với công tác thuế Việt Nam 88 Luận văn phân tích, đánh giá thực trạng việc làm được, hạn chế tồn công tác kiểm tra thuế Chi cục Thuế khu vực Ứng Hoà – Mỹ Đức thời gian qua; xác định nguyên nhân hạn chế, bất cập công tác kiểm tra thuế DN Chi cục Thuế khu vực Ứng Hoà – Mỹ Đức Trên sở nghiên cứu, phân tích vấn đề lý luận thực tiễn, luận văn đề xuất định hướng, giải pháp nhằm tăng cường công tác kiểm tra thuế DN Chi cục Thuế khu vực Ứng Hoà – Mỹ Đức Do điều kiện thời gian nghiên cứu hạn hẹp, tác giả cố gắng nghiên cứu, nội dung Luận văn không tránh khỏi khiếm khuyết định Tác giả mong nhận góp ý chân thành thầy, cô giáo người quan tâm để Luận văn hồn thiện Tơi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến TS Ngô Thị Thu Hương, người trực tiếp hướng dẫn nghiên cứu đề tài Xin gửi lời cảm ơn tới khoa Sau đại học - Học viện Ngân hàng, Ban lãnh đạo đồng nghiệp CCT KV Ứng Hoà – Mỹ Đức tạo điều kiện giúp đỡ tơi hồn thành Luận văn này./ 89 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Bộ Tài (2013), Thông tư số 156/2013/TT-BTC ngày 06/11/2013: Hướng dẫn thi hành số điều Luật quản lý thuế; Luật sửa đổi, bổ sung số điều Luật quản lý thuế Nghị định số 83/2013/NĐ-CP ngày 22/7/2013 Chính phủ Bộ Tài Chính (2016), Quyết định số 2710/QĐ-BTC ngày 20/12/2016 việc phê duyệt kế hoạch cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2016 – 2020, Hà Nội Bộ Tài Chính (2018), Quyết định số 1836/QĐ-BTC ngày 08/10/2018 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn cấu tổ chức Cục Thuế trực thuộc Tổng cục Thuế, Hà Nội Bộ Tài Chính (2019), Quyết định số 110/QĐ-BTC ngày 14/01/2019 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn cấu tổ chức Chi cục Thuế trực thuộc Cục Thuế, Hà Nội Bùi Huy Tuấn (2015), Hồn thiện cơng tác kiểm tra thuế Chi cục thuế thị xã Sơn Tây, Luận văn thạc sĩ, Trường Đại học Thăng Long Chính phủ (2013), Nghị định số 83/2013/NĐ-CP ngày 22/7/2013 quy định chi tiết số điều Luật quản lý thuế Luật sửa đổi bổ sung số điều Luật quản lý thuế Chi cục Thuế khu vực Ứng Hoà – Mỹ Đức (2020), Báo cáo tổng kết phong trào thi đua công tác khen thưởng từ năm 2015-2019, Hà Nội Dương Cao Thắng (2015), Phân tích báo cáo tài doanh nghiệp phục vụ cơng tác tra, kiểm tra thuế Chi cục thuế Huyện Ứng Hòa Cục thuế TP Hà Nội, Luận văn thạc sĩ, Trường Học viện Tài Lê Xuân Trường (2010), Giáo trình quản lý thuế, Nhà xuất Tài chính, Hà Nội 90 10 Nguyễn Thu Thuỷ (2010), Giải pháp nâng cao hiệu công tác kiểm tra thuế sở áp dụng kỹ thuật phân tích rủi ro Chi cục Thuế quận Cầu Giấy, Luận văn thạc sĩ, Học viện Tài 11 Phạm Đức Cường Trần Mạnh Dũng (2016), Thuế kế toán thuế Việt Nam: Lý thuyết Thực hành, Nhà xuất Tài chính, Hà Nội 12 Phạm Quang (2016), Giải pháp tăng thu ngân sách nhà nước bền vững địa bàn thành phố Hà Nội đến năm 2020, Đề tài nghiên cứu cấp thành phố Hà Nội 13 Tạ Văn Quân (2014), Quản lý hoàn thuế giá trị gia tăng Cục Thuế TP Hà Nội, Luận văn thạc sĩ, Học viện Hành quốc gia 14 Tổng Cục Thuế (2015), Quyết định số 746/QĐ-TCT ngày 20/4/2015 việc ban hành quy trình kiểm tra thuế, Hà Nội 15 Tổng Cục Thuế (2019), Quyết định số 245/QĐ-TCT ngày 25/3/2019 việc quy định chức năng, nhiệm vụ Đội thuộc Chi Cục Thuế, Hà Nội 16 Tổng Cục Thuế (2019), Quyết định số 923/QĐ-TCT ngày 31/5/2015 việc hợp Chi Cục Thuế trực thuộc Cục Thuế TP Hà Nội, Hà Nội 17 Quốc hội (2006), Luật số 78/2006/QH11 ngày 29 tháng 11 năm 2006 quy định quản lý thuế 18 Các tạp chí: Thời báo tài chính, Thuế Nhà nước 19 Website: http://www.gdt.gov.vn Tổng Cục Thuế 20 Website: http://www.hanoi.gdt.gov.vn Cục Thuế TP Hà Nội 91 PHỤ LỤC Phụ lục 1: Bộ tiêu chí đánh giá rủi ro STT Tiêu chí đánh giá rủi ro I Nhóm I: Đánh giá tuân thủ khai thuế, tính thuế Tiêu chí 1: Chậm nộp hồ sơ khai thuế so với thời hạn quy định (bao gồm tháng, quý, năm) II Nhóm II: Phân loại doanh nghiệp theo loại hình kinh tế Tiêu chí 2: Phân loại doanh nghiệp theo loại hình kinh tế III Nhóm III: Đánh giá biến động kê khai năm Tiêu chí 3: So sánh biến động tỷ lệ “Thuế TNDN phát sinh/doanh thu” năm Tiêu chí 4: So sánh biến động tỷ lệ “Thuế GTGT phát sinh/doanh thu hàng hoá dịch vụ bán ra” năm IV Nhóm IV: Đánh giá tình hình tài Tiêu chí 5: Tỷ lệ lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh/doanh thu Tiêu chí 6: Tỷ lệ (lợi nhuận trước thuế + chi phí lãi vay)/doanh thu Tiêu chí 7: Tỷ lệ số Thuế Thu nhập doanh nghiệp miễn giảm kỳ/Thu nhập chịu thuế từ hoạt động sản xuất kinh doanh Tiêu chí 8: Tỷ lệ lợi nhuận trước thuế/vốn chủ sở hữu 92 Tiêu chí 9: Tỷ lệ giá vốn hàng bán/doanh thu Tiêu chí 10: Tỷ lệ chi phí bán hàng/doanh thu Tiêu chí 11: Tỷ lệ chi phí quản lý/doanh thu Tiêu chí 12: Tỷ lệ Tổng dự phịng so với tổng chi phí sản xuất kinh doanh Tiêu chí 13: Tỷ lệ Tổng doanh thu GTGT hàng hoá dịch vụ bán so với Tổng doanh thu bán hàng hóa cung cấp dịch vụ Thu nhập khác Tiêu chí 14:Tỷ lệ hàng tồn kho so với doanh thu Tiêu chí 15: Hệ số khả tốn tổng qt Tiêu chí 16: Doanh nghiệp có quy mơ kinh doanh bất hợp lý (doanh thu bán hàng hóa cung cấp dịch vụ cao gấp 05 lần so với vốn chủ sở hữu trở lên) Tiêu chí 17: Số lỗ luỹ kế vòng năm gần vốn chủ sở hữu tiếp tục đầu tư mở rộng kinh doanh V Nhóm V: Lịch sử kiểm tra NNT Tiêu chí 18: Kỳ kiểm tra gần Tiêu chí 19: Số thuế truy thu tuyệt đối kỳ kiểm tra gần Tiêu chí 20: Số thuế truy hoàn tuyệt đối kỳ kiểm tra gần Phụ lục 2: Tóm tắt quy trình kiểm tra 746 2.1 Quy trình 746 kiểm tra trụ sở quan thuế Lưu HSKT Khơng có vi phạm sai tính thuế PP thủ cơng Lập mẫu 01/QTKT Có dấu hiệu vi phạm, sai tính thuế Kiểm tra hồ sơ khai thuế trụ sở CQT PP ƯD Chấp nhận nội dung giải trình Trình thủ trưởng CQT TB lần mẫu 01/KTTT Chậm 25 ngày sau hạn nộp HSKT - Gán điểm cho tiêu chí - Đưa nhận xét cảnh báo tiêu chí - Rà sốt cá nhân có nguồn thu nhập khơng tự QT (đối với thuế TNCN) - Hồ sơ TB (lần 1): Tờ trình Dự thảo TB (mẫu 01/KTTT); Bản nhận xét kết KT; Hồ sơ khai thuế - Hồ sơ TB (lần 2) khai bổ sung: Tờ trình Dự thảo TB khai bổ sung(mẫu 02/QTKT); Bản giải trình thông tin tài liệu NNT bổ sung theo TB lần biên làm việc; Toàn hồ sơ trình theo TB lần - Hồ sơ ấn định: Tờ trình nêu rõ để ấn định số thuế phải nộp; Dự thảo thông báo ấn định số thuế phải nộp; Các tài liệu kèm theo TB lần TB lần Không chấp nhận nội 10 dung ngày giải làm Trình thủ trưởng NNT giải trình trình việc VB CQT (tại lần CQT TB lần yêu cầu khai bổ CQT lập mẫu 02/ sung mẫu 02/QTKT KTTT) 10 ngày Không chấp làm nhận nội việc dung giải trình lần 2, khai bổ sung NNT có rủi ro cao vừa Ấn định theo mẫu:QĐ số 01/AĐTH Khơng giải trình, bổ sung tài liệu NNT có rủi ro thấp In nhận xét từ hệ thống, ban hành TB trừ TH có đạo NNT chưa có dấu hiệu rủi ro, vi phạm In DS từ hệ thống trình trưởng BP ký duyệt Ra QĐ kiểm tra trụ sở NNT theo mẫu 03/KTTT Không khai bổ sung Quy tra tạitại trụtrụ sở sở ngƣời nộpnộp thuế 2.2 Quytrình trình746 746kiểm kiểm tra ngƣời thuế Ra văn chấp nhận hay không chấp nhận việc hỗn thời gian kiểm tra theo mẫu 06/QTKT Có VB xin hoãn thời gian kiểm tra trụ sở NNT Trong vòng 05 ngày làm việc, CQT phải: Ban hành QĐ Kiểm tra trụ sở NNT theo mẫu 03/KTTT hồ sơ kèm theo Lập BB XP VPHC theo khoản 1, Điều 11, TT 166/2013/TTBTC Ra QĐ bãi bỏ định theo mẫu 19/KTTT - Chứng minh số thuế khai (trong vòng 05 ngày làm việc) - NNT bỏ kinh doanh/ Người đại diện NNT vắng mặt thời gian dài bới lý bất khả kháng… NNT từ chối trốn tránh nhận QĐKT QĐ gửi cho NNT Thời hạn: 03 ngày làm việc kể từ ngày ký Thời hạn chậm 10 ngày làm việc kể từ ngày ký Ngay ban hành QĐ Phân công kiểm tra phần việc theo QĐ Ktra cho thành viên theo mẫu 05/QTKT QĐ gửi cho phận KK Hồ sơ trình ban hành QĐ kiểm tra quy định theo trường hợp cụ thể - NNT không chấp hành QĐ KT thời hạn 03 ngày làm việc - Không cung cấp tài liệu thời hạn 06 làm việc Bắt đầu tiến hành kiểm tra trụ sở NNT: Công bố Quyết định lập mẫu 05/KTTT Trưởng đoàn KT báo cáo trưởng BP KT trình Thủ trưởng CQT kết kiểm tra (mẫu 08/QTKT); QĐ xử lý thuế (mẫu 20/KTTT) KL kiểm tra (mẫu 06/KTTT) TH xử lý truy thu, phạt thuế) Dấu hiệu trốn thuế, cần thiết phải tạm giữ tài liệu Lập biên xác định số liệu kiểm tra phần theo mẫu 07/QTKT Kết thúc thời hạn kiểm tra trụ sở NNT Thời hạn không 05 ngày làm việc thực tế Trường hợp cần phải kéo dài thời gian, chậm 01 ngày trước kết thúc, trưởng đoàn kiểm tra báo cáo thủ trưởng CQT để QĐ bổ sung thời hạn kiểm tra theo mẫu 18/KTTT Thời gian bổ sung không 05 ngày làm việc thực tế Hồ sơ bải bỏ QĐ gồm: - Tờ trình nêu rõ lý bãi bỏ định kiểm tra thuế; Dự thảo định bãi bỏ định kiểm tra thuế Các tài liệu người nộp thuế chứng minh số thuế khai (Nguồn: Cục thuế TP Hà Nội) Ra QĐ áp dụng tạm giữ tài liệu, tang vật lập mẫu 10/KTTT có xác nhận NNT Quyết định xử lý truy thu thuế, xử phạt vi phạm hành thuế kết luận kiểm tra thuế gửi cho NNT phận sau: 01 gửi NNT (trong vòng ngày làm việc); 01 Trưởng đoàn kiểm tra lưu; 01 gửi cho phận KK&KTT; 01 gửi cho phận QL nợ CCN thuế; 01 lưu phận thực kiểm tra thuế với định kiểm tra biên kiểm tra thuế NNT có dấu trốn thuế, gian lần thuế Trong vòng ngày làm việc (30 ngày làm việc vụ việc phức tạp) Trong vòng 05 ngày làm việc Trong vòng 05 ngày làm việc Lập biên mẫu 04/KTT T công bố Biên Ktra với NNT NNT khơng đồng ý ký BB, vịng 05 ngày làm việc Trong vòng ngày làm việc (30 ngày làm việc vụ việc phức tạp) Ban hành QĐ xử lý thuế/ KL kiểm tra NNT không đồng ý ký BB, vòng 30 ngày làm việc kể từ ngày cơng bố BB - Trưởng đồn KT lập BB VPHC, báo cáo trưởng BP KT trình Thủ trưởng CQT thuế ban hành QĐ xử phạt VPHC - Ra TB yêu cầu NNT ký BB Trình thủ trưởng CQT chuyển hồ sơ sang Thanh tra NNT có hành vi trốn thuế có dấu hiệu tội phạm Trong vịng 10 ngày làm việc kể từ ngày phát Trình thủ trưởng CQT chuyển hồ sơ sang CQ có thẩm quyền để điều tra