QUAN ĐIỂM CỦA HỒ CHÍ MINH VỀ CON NGƯỜI
Con người cụ thể lịch sử
Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, con người không chỉ là khái niệm trừu tượng mà cụ thể là nhân dân Việt Nam, những người lao động nghèo khổ bị áp bức dưới chế độ phong kiến và thực dân Ông nhấn mạnh rằng cuộc cách mạng là cần thiết để giải phóng dân tộc và giai cấp, đồng thời khẳng định sự thống nhất lợi ích giữa giai cấp vô sản và các tầng lớp nhân dân lao động khác Tư tưởng của Người phát triển từ chủ nghĩa yêu nước đến chủ nghĩa Mác - Lênin và quốc tế chân chính, với mục tiêu cuối cùng là giải phóng toàn thể nhân loại khỏi áp bức Các tác phẩm của Người tập trung vào cách mạng, chiến lược giải pháp, đạo đức cách mạng, và giáo dục con người, thể hiện rõ ràng tư tưởng về con người trong bối cảnh xã hội.
Hồ Chí Minh hiểu khái niệm con người một cách rộng rãi, bao gồm các thuật ngữ như “phẩm giá con người”, “giải phóng con người”, và “ai”, nhưng luôn đặt trong bối cảnh cụ thể và tư duy chung Ông chủ yếu xem xét con người qua các mối quan hệ xã hội, giai cấp, giới tính, lứa tuổi và nghề nghiệp, nhấn mạnh sự thống nhất của cộng đồng dân tộc và quan hệ quốc tế Điều này phản ánh con người hiện thực, cụ thể và khách quan.
Bản chất con người mang tính xã hội
Để tồn tại, con người cần lao động sản xuất, qua đó nhận thức được các hiện tượng và quy luật của tự nhiên cũng như xã hội Quá trình này giúp con người hiểu về bản thân và tạo dựng mối quan hệ giữa các cá nhân.
Con người, với vai trò là chủ thể trong các quan hệ xã hội, gắn liền với lực lượng sản xuất, tạo ra phương thức sản xuất đặc trưng cho từng thời đại lịch sử Họ tồn tại thực tế trong lao động sản xuất vật chất, không phải chỉ là những khái niệm trừu tượng hay những sinh vật kinh tế đơn thuần Trong quá trình cải biến tự nhiên, con người đồng thời tạo ra lịch sử của chính mình Họ vừa là sản phẩm của lịch sử, vừa là tác nhân sáng tạo lịch sử Hoạt động lao động sản xuất không chỉ là điều kiện tồn tại mà còn là phương thức làm thay đổi đời sống và bộ mặt xã hội Bằng cách nắm bắt quy luật lịch sử xã hội, con người thúc đẩy sự phát triển từ thấp đến cao, đáp ứng mục tiêu và nhu cầu của chính mình Con người là sản phẩm của xã hội, phản ánh sự tổng hợp các quan hệ xã hội từ hẹp đến rộng, bao gồm các mối quan hệ gia đình, bạn bè, đồng bào và nhân loại.
Quan niệm về con người của Hồ Chí Minh nhấn mạnh sự thống nhất giữa "cái cá nhân" và "cái xã hội", thể hiện mối quan hệ biện chứng giữa cá nhân và cộng đồng, dân tộc, giai cấp, nhân loại Ông yêu thương và tin tưởng tuyệt đối vào con người, coi họ là mục tiêu và động lực cho sự nghiệp giải phóng xã hội và giải phóng bản thân Trong quá trình lãnh đạo cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước, Hồ Chí Minh luôn đặt niềm tin vào nhân dân, thể hiện tình yêu thương và tôn trọng họ, đồng thời biết tổ chức và phát huy sức mạnh của nhân dân Tư tưởng về con người của Người đã trở thành sức mạnh vật chất to lớn, góp phần quyết định vào thắng lợi của sự nghiệp cách mạng.
QUAN ĐIỂM CỦA HỒ CHÍ MINH VỀ VAI TRÒ CỦA CON NGƯỜI VÀ CHIẾN LƯỢC TRỒNG NGƯỜI
Vai trò của con người
Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng con người không chỉ tồn tại như cá nhân mà còn là thành viên của gia đình và cộng đồng, với cuộc sống tập thể và cá nhân hài hòa Ông định nghĩa con người theo nghĩa hẹp là gia đình, bạn bè, và theo nghĩa rộng là toàn thể nhân dân Việt Nam, đặc biệt là những người lao động nghèo khổ bị áp bức Quan điểm của ông khẳng định rằng không có con người trừu tượng, mà chỉ có con người cụ thể, tồn tại trong nhiều mối quan hệ xã hội khác nhau Như các nhà kinh điển đã chỉ ra, "Con người là tổng hòa các mối quan hệ xã hội", bao gồm quan hệ với cộng đồng, gia đình, hàng xóm và bản thân, cùng với mối quan hệ với thiên nhiên và môi trường Các mối quan hệ này còn phản ánh vị trí chủ động hay thụ động của con người trong xã hội.
Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Hồ Chí Minh luôn đặt vấn đề giải phóng dân tộc và mang lại tự do, hạnh phúc cho con người lên hàng đầu Mục tiêu cao cả nhất của Người là xây dựng và giáo dục con người, với niềm tin vững chắc vào khả năng và phẩm giá tốt đẹp của họ Hồ Chí Minh tôn trọng và khuyến khích những điều tốt đẹp trong mỗi cá nhân, nhấn mạnh rằng mỗi người đều có cả cái thiện và cái ác Người khẳng định rằng, để trở thành người cách mạng, cần phải nuôi dưỡng phần tốt đẹp trong con người và làm cho nó phát triển như hoa mùa xuân, trong khi phần xấu dần bị loại bỏ.
“Hiền dữ đâu là tính sẵn” và Người cho rằng hiền hay dữ “phần nhiều do giáo dục mà nên”.
Tư tưởng Hồ Chí Minh nhấn mạnh việc đánh giá con người trong các mối quan hệ xã hội cụ thể, đề cao nhân ái, tin tưởng và khoan dung Ông coi con người là trung tâm của mọi hoạt động, với mục tiêu giải phóng dân tộc bắt đầu từ giải phóng con người Con người không chỉ là mục tiêu mà còn là động lực cho cách mạng, phản ánh vị trí và vai trò quan trọng của họ trong chiến lược phát triển xã hội.
Tình thương yêu dân của Hồ Chí Minh xuất phát từ truyền thống nhân ái của người Việt, thể hiện qua quan điểm “ái quốc là ái dân” Tuy nhiên, tư tưởng “ái dân” của Người không chỉ dừng lại ở ý thức mà còn là quyết tâm thực hiện sự nghiệp giải phóng dân tộc và nhân loại khỏi áp bức, giành lại tự do và nhân phẩm Chủ nghĩa yêu nước của Hồ Chí Minh gắn liền với chủ nghĩa quốc tế, không bị giới hạn trong tư tưởng dân tộc hẹp hòi, mà thể hiện mối liên hệ giữa vấn đề dân tộc, giai cấp và quốc tế Người yêu thương không chỉ nhân dân Việt Nam mà còn cả các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới Trong sự nghiệp cách mạng, Hồ Chí Minh nhấn mạnh sức mạnh đoàn kết toàn dân và sự ủng hộ của bạn bè quốc tế, xác định rằng sự nghiệp cách mạng của Việt Nam là một phần trong cuộc đấu tranh giải phóng nhân loại.
Con người là vốn quý nhất và là nhân tố quyết định thành công của sự nghiệp cách mạng Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng "trong bầu trời không quý bằng nhân dân" và "trong thế giới không gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của nhân dân" Ông khẳng định mọi việc đều do con người làm ra, từ nhỏ đến lớn, và việc khó hay dễ đều có thể hoàn thành với sự hỗ trợ của nhân dân Nhân dân không chỉ là người sáng tạo ra giá trị vật chất và tinh thần mà còn thể hiện phẩm chất tốt đẹp như lòng trung thành, sự hy sinh, và tinh thần đoàn kết Họ có tài năng, trí tuệ và khả năng giải quyết vấn đề một cách hiệu quả Đặc biệt, lòng nhiệt huyết của nhân dân trong con đường cách mạng là rất quan trọng Hồ Chí Minh tin tưởng rằng với sức mạnh và lòng yêu nước của dân tộc, chúng ta không chỉ có thể đạt được thắng lợi mà còn nhất định sẽ thành công Nhân dân chính là yếu tố quyết định cho thành công của cách mạng, với lòng yêu nước và sự đoàn kết là lực lượng vô cùng to lớn không ai có thể đánh bại.
Con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của cách mạng, cần được coi trọng và phát huy Hồ Chí Minh, với sự thấu hiểu sâu sắc về dân tình, đã nhận ra yêu cầu giải phóng dân tộc và con người Năm 1911, trong bối cảnh đất nước bị xâm lược, Người quyết tâm mang lại độc lập và tự do cho nhân dân, nhấn mạnh trách nhiệm của Đảng và Chính phủ trong việc giáo dục và nâng cao đời sống Người không chỉ cảm thông với những người khổ cực, mà còn tin tưởng vào khả năng tự giải phóng của con người Mục tiêu cách mạng cần thay đổi theo từng giai đoạn: từ giải phóng dân tộc trong thời kỳ nô lệ đến việc đảm bảo cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân khi đã giành được độc lập Hồ Chí Minh khẳng định rằng độc lập không có ý nghĩa nếu nhân dân không được hưởng hạnh phúc và tự do.
Đảm bảo người dân có đủ ăn, đủ mặc, chỗ ở và cơ hội học hành là những nhiệm vụ quan trọng Trong Di chúc, Bác Hồ nhấn mạnh: “Đầu tiên là công việc đối với con người”.
Con người là trung tâm của cách mạng, vì vậy mọi chính sách và đường lối của Đảng và Chính phủ đều hướng đến lợi ích chính đáng của con người Điều này bao gồm cả lợi ích lâu dài và lợi ích trước mắt, từ lợi ích của toàn dân tộc cho đến lợi ích của từng bộ phận, giai cấp, tầng lớp và cá nhân Trong hoạt động thực tiễn, mọi hành động có lợi cho dân, dù nhỏ, đều cần được thực hiện một cách nghiêm túc, trong khi mọi việc có hại cho dân, dù nhỏ, cần phải được tránh xa.
Hồ Chí Minh tin tưởng sâu sắc vào sức mạnh và khả năng sáng tạo vô hạn của quần chúng Trong quá trình xây dựng đất nước, Người đã nhận thức rõ vai trò quan trọng của nhân dân trong mọi thành công.
“Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, trước hết phải có con người xã hội chủ nghĩa”,
“có dân thì có tất cả”…
Niềm tin vào sức mạnh của dân thể hiện rõ qua mối quan hệ giữa nhân dân, Đảng và Chính phủ Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng chính nhân dân tạo nên sức mạnh cho Chính phủ, và ngược lại, Chính phủ là người dẫn dắt nhân dân Đảng lãnh đạo, nhưng nhân dân là chủ thể Dân như nước, bộ đội như cá, sức mạnh của lực lượng phụ thuộc vào dân Tin tưởng, học hỏi, tôn trọng và dựa vào dân theo đúng đường lối quần chúng sẽ tạo nên sức mạnh vô địch Sự nghiệp cách mạng giành độc lập và xây dựng chủ nghĩa xã hội chỉ có thể thành công nhờ vào sự giác ngộ và lao động sáng tạo của hàng triệu quần chúng nhân dân.
Hồ Chí Minh luôn tin tưởng vào sức mạnh của nhân dân, điều này xuất phát từ niềm tin vào tình người Là người cộng sản, ông nhấn mạnh rằng niềm tin vào quần chúng là nguồn sức mạnh lớn lao Ông khẳng định: "Dân tộc ta là một dân tộc anh hùng."
Để duy trì niềm tin vào nhân dân, cần phải chống lại các bệnh như xa lánh, khinh thường, sợ hãi và thiếu tin tưởng vào nhân dân Việc không hiểu biết và không yêu thương nhân dân sẽ dẫn đến căn bệnh nguy hiểm là quan liêu và mệnh lệnh, gây ra hậu quả nghiêm trọng và làm hỏng công việc.
Con người, đặc biệt là giai cấp công nhân và nông dân, là động lực chính của cách mạng, đóng vai trò quan trọng trong sự nghiệp giải phóng dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội Nhà nước mới theo tư tưởng Hồ Chí Minh đặt công – nông – trí làm nền tảng Thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười nhấn mạnh vai trò trung tâm của giai cấp công nhân trong thời đại mới, khẳng định rằng chỉ có giai cấp công nhân với những đặc điểm riêng biệt mới có khả năng lãnh đạo dân tộc.
Không phải ai cũng có khả năng trở thành động lực cho người khác, mà chỉ những người được giác ngộ và có tổ chức mới có thể làm điều đó Họ cần sở hữu trí tuệ, bản lĩnh, văn hóa và đạo đức, được nuôi dưỡng từ truyền thống lịch sử và văn hóa lâu đời của dân tộc Việt Nam Chính trị, văn hóa và tinh thần chính là những yếu tố cơ bản tạo nên động lực cho con người.
Con người chỉ có thể phát huy tối đa động lực của mình khi có sự tổ chức và lãnh đạo hiệu quả Do đó, sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản là cần thiết để đảm bảo hoạt động có định hướng và đạt được mục tiêu chung.
Chiến lược trồng người
"Trồng người" là một yêu cầu cấp bách và lâu dài của cách mạng, khẳng định con người là mục tiêu và động lực chính Hồ Chí Minh rất chú trọng đến giáo dục và đào tạo con người, nhấn mạnh "lợi ích trăm năm" và mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội Điều này thể hiện tầm quan trọng chiến lược của việc phát triển con người, với nhiệm vụ cần thiết là tạo ra những con người xã hội chủ nghĩa Tư tưởng này phản ánh vai trò quyết định của nhân tố con người trong mọi hoạt động, với phương châm "tất cả vì con người, do con người."
Con người phải là trung tâm của sự phát triển, đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của đất nước Đồng thời, yếu tố con người cũng cần được chú trọng trong chiến lược giáo dục và đào tạo, nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
“Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, trước hết cần có những con người xã hội chủ nghĩa”
Con người xã hội chủ nghĩa phải được hình thành từ chủ nghĩa xã hội, và để tiến lên chủ nghĩa xã hội, cần xây dựng những con người có phẩm chất cơ bản tiêu biểu cho con người mới xã hội chủ nghĩa Điều này đòi hỏi một quá trình lâu dài và liên tục hoàn thiện, nâng cao, thuộc về trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, gia đình và từng cá nhân.
Mỗi bước trong việc phát triển con người xã hội chủ nghĩa là một phần quan trọng trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội Sự tương tác giữa việc xây dựng chủ nghĩa xã hội và việc hình thành con người xã hội chủ nghĩa là mối quan hệ biện chứng cần thiết.
Quan niệm của Hồ Chí Minh về con người mới xã hội chủ nghĩa bao gồm hai khía cạnh liên kết chặt chẽ: thứ nhất, kế thừa những giá trị tốt đẹp của con người truyền thống Việt Nam và phương Đông; thứ hai, hình thành những phẩm chất mới như tư tưởng xã hội chủ nghĩa, đạo đức xã hội chủ nghĩa, trí tuệ và bản lĩnh để làm chủ bản thân, gia đình, xã hội và thiên nhiên, cùng với tác phong xã hội chủ nghĩa và lòng nhân ái, vị tha, độ lượng.
Chiến lược “trồng người” là một phần quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế – xã hội, với giáo dục và đào tạo là biện pháp chủ chốt để thực hiện Giáo dục tốt không chỉ tạo ra những phẩm chất tốt đẹp mà còn mở ra tương lai tươi sáng cho thanh niên, trong khi giáo dục kém sẽ có tác động tiêu cực đến thế hệ trẻ.
Nội dung và phương pháp giáo dục cần phải toàn diện, bao gồm đức, trí, thể, mỹ, với đạo đức và lý tưởng cách mạng là ưu tiên hàng đầu Hai yếu tố đức và tài phải thống nhất, không thể tách rời, trong đó đức là nền tảng cho sự phát triển của tài năng Cần kết hợp giữa nhận thức và hành động, lời nói với việc làm để thực hiện triết lý "học để làm người".
"Trồng người" là một quá trình dài hạn, không thể thực hiện một cách vội vàng hay hời hợt Việc giáo dục và phát triển con người cần được thực hiện một cách có hệ thống và kiên trì trong suốt cuộc đời Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh rằng: “Việc học không bao giờ cùng, còn sống còn phải học”, cho thấy tầm quan trọng của việc học tập liên tục trong quá trình xây dựng xã hội.
Trong các bài nói và viết, người đưa ra nhiều vấn đề quan trọng liên quan đến mục tiêu và nguyên lý giáo dục Đối với học sinh phổ thông, người dạy cần xây dựng tư tưởng dạy và học phục vụ Tổ quốc và nhân dân Đối với cán bộ, việc học không chỉ để làm việc mà còn để phục vụ Đoàn thể, giai cấp, nhân dân, Tổ quốc và nhân loại Nếu ông cha ta từng nói “muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy”, thì người khuyên các thầy cô giáo nên yêu dân, yêu học trò và gần gũi với cha mẹ học sinh.
Học phải đi đôi với hành, lý luận cần được thực hành, và giáo dục giữa nhà trường và gia đình phải liên kết chặt chẽ với thực tế đất nước Vai trò của học tập ở trường có ảnh hưởng sâu sắc đến tương lai của thanh niên, đồng nghĩa với tương lai của quốc gia Trong bối cảnh khó khăn của cuộc kháng chiến chống Mỹ, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn chú trọng đến việc giáo dục thế hệ trẻ Trong thư gửi ngành giáo dục ngày 15/10/1968, Người nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thầy và trò phải thi đua dạy tốt và học tốt, đồng thời khuyến khích tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội và lòng trung thành tuyệt đối với sự nghiệp cách mạng.
Trong di chúc, Hồ Chí Minh nhấn mạnh tầm quan trọng của việc "bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau", thể hiện tư tưởng vì con người và chiến lược "trồng người" nhằm phát triển nguồn nhân lực Người coi trọng trí thức và xem đó là "chìa khóa" giúp nhân dân thực hiện quyền làm chủ Cuộc đời của Người dành trọn cho dân tộc và khát vọng cho đất nước độc lập, tự do, với mọi người đều có cơm ăn, áo mặc và được học hành Mặc dù hiện nay mọi người đã có cơ hội học tập, nhưng để phục vụ Tổ quốc và nhân dân trong giai đoạn cách mạng mới, giáo dục và đào tạo vẫn cần phải cải thiện hơn nữa Đảng đã xác định giáo dục là quốc sách hàng đầu, nhưng cần sự nỗ lực từ tất cả các ngành và toàn xã hội để thực sự đáp ứng mong muốn của Người.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về chiến lược con người nhấn mạnh rằng con người là trung tâm của quá trình phát triển Các chính sách kinh tế, chính trị, xã hội và giáo dục cần lấy chữ Nhân làm gốc, coi nhân dân là tài sản quý giá nhất Ông đề cao việc giáo dục toàn dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, trở thành những người có phẩm chất Trung – Hiếu, Tình – Nghĩa, Nhân – Chí – Dũng, Cần – Kiệm – Liêm – Chính, đồng thời phát huy năng lực sáng tạo trong học tập và lao động để đạt được những đỉnh cao trong khoa học kỹ thuật.
Thế hệ trẻ là chủ nhân tương lai của đất nước, và việc rèn luyện đạo đức cách mạng là điều cần thiết để họ trở thành công dân và cán bộ tốt Hồ Chí Minh đã kiên trì khuyến khích phương pháp giáo dục giúp mỗi người nhận thức được viễn cảnh tươi sáng, từ đó quyết tâm theo đuổi những giá trị tốt đẹp.
Tấm lòng của Hồ Chí Minh luôn hướng về con người, thể hiện tình yêu thương và niềm tin vào sức mạnh của nhân dân, đặc biệt là người lao động Ông khẳng định rằng “lòng yêu thương nhân dân, yêu thương nhân loại” là điều không bao giờ thay đổi Niềm tin vững chắc vào khả năng sáng tạo của con người đã khiến “chiến lược trồng người” trở thành một trong những chủ đề quan trọng trong tư tưởng của Hồ Chí Minh.
Ý NGHĨA CỦA TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH TRONG VIỆC XÂY DỰNG CON NGƯỜI MỚI
Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong công cuộc xây dựng con người mới
3.1.1 Quan niệm của Đảng trong việc xây dựng con người mới
Tư tưởng phát triển con người và chăm lo cho hạnh phúc của mỗi cá nhân, gia đình luôn được Đảng Cộng sản Việt Nam ưu tiên hàng đầu, phù hợp với tôn chỉ của Đảng từ khi thành lập Đảng khẳng định không có lợi ích nào khác ngoài lợi ích của giai cấp, nhân dân và dân tộc Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, đặc biệt trong công cuộc đổi mới, Đảng đã nhận thức và phát triển những tư tưởng sâu sắc về phát triển con người từ lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh Quan điểm của Đảng coi con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực cho sự phát triển xã hội, thể hiện qua các chính sách phát triển kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội Thực tiễn trong hơn 20 năm đổi mới đã chứng minh rằng phát triển con người là thành tựu nổi bật nhất tại Việt Nam.
Trong thời kỳ đổi mới, Đảng Cộng sản Việt Nam đã nhận thức rõ vai trò quan trọng của con người như động lực phát triển xã hội và xây dựng xã hội chủ nghĩa Kế thừa tư tưởng của chủ nghĩa Mác - Lênin và Hồ Chí Minh, Đảng khẳng định rằng con người Việt Nam là nguồn lực quý báu và quyết định, đồng thời là sức mạnh nội sinh của dân tộc.
Một nền kinh tế trì trệ không thể mang lại sự phồn thịnh cho con người Ngay cả trong các nước phát triển, vấn đề phát triển con người vẫn chưa được giải quyết triệt để Tại Việt Nam, con đường phát triển kinh tế - xã hội được Đảng Cộng sản xác định là hướng tới con người, với mục tiêu phát triển con người Chính sách đổi mới kinh tế bao gồm phát triển nền kinh tế nhiều thành phần, xóa bỏ cơ chế tập trung, và chuyển sang cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nhằm giải phóng sức sản xuất và phát huy tiềm năng của nhân dân Sự tăng trưởng ổn định của nền kinh tế là nền tảng cho sự phát triển toàn diện của con người, hướng tới một cuộc sống tốt đẹp và hạnh phúc cho mọi người, đặc biệt là nhân dân lao động.
Trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định rằng chế độ xã hội chủ nghĩa là do nhân dân lao động làm chủ, nơi con người được giải phóng khỏi áp bức và bóc lột, hưởng cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc và phát triển toàn diện Mục tiêu lớn nhất của các chính sách xã hội là phát huy nhân tố con người, đảm bảo công bằng và bình đẳng về quyền lợi và nghĩa vụ công dân, đồng thời kết hợp tăng trưởng kinh tế với tiến bộ xã hội, giữa đời sống vật chất và tinh thần, đáp ứng nhu cầu trước mắt và lợi ích lâu dài, cũng như giữa cá nhân với tập thể và cộng đồng xã hội.
Nhận thức mới của Đảng Cộng sản Việt Nam về phát triển con người nhấn mạnh sự kết hợp giữa phát triển kinh tế và xã hội, cũng như giữa tăng trưởng kinh tế và công bằng xã hội Kinh nghiệm từ nhiều quốc gia, đặc biệt là các nước đang phát triển, cho thấy việc tuyệt đối hoá tăng trưởng kinh tế đã dẫn đến những vấn đề xã hội nghiêm trọng như mất cân đối phát triển và nợ nần Mặc dù Việt Nam vẫn còn nghèo, nhưng Đảng không chủ trương phát triển kinh tế bằng mọi giá Thay vào đó, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam là kết hợp tăng trưởng kinh tế với các chính sách xã hội, nhằm đảm bảo sự phát triển hài hoà và đặt con người ở vị trí trung tâm.
3.1.2 Thành tựu của Đảng trong công cuộc xây dựng con người mới Đảng và Nhà nước đã đầu tư nhiều hơn cho giáo dục- đào tạo để nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực và bồi dưỡng nhân tài, thực hiện nhiều chủ trương, chính sách mới để tạo động lực cho giáo dục- đào tạo phát triển xứng đáng với vai trò là “quốc sách hàng đầu” Cơ sở vật chất cho giáo dục được tăng cường Quy mô đào tạo được mở rộng, nhất là ở bậc trung học chuyên nghiệp và dạy nghề Trình độ dân trí nói chung và đội ngũ lao động đã qua đào tạo tay nghề được nâng lên Chất lượng về thể lực, sức khỏe, học vấn, tay nghề, kỹ năng lao động và phẩm chất đạo đức nghề nghiệp có bước phát triển rõ rệt.
Công tác xóa đói giảm nghèo ở Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu lớn, được quốc tế công nhận Đến cuối năm 2010, tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 9,5% Đầu tư vào cơ sở hạ tầng kinh tế, văn hóa và xã hội cho các vùng nông thôn, miền núi và đồng bào dân tộc thiểu số đã được chú trọng, góp phần tạo ra sự chuyển biến tích cực trong việc đảm bảo công bằng xã hội và hỗ trợ các khu vực khó khăn.
Công tác bảo vệ chăm sóc sức khỏe nhân dân đã đạt nhiều kết quả to lớn, với hệ thống y tế, đặc biệt là y tế cơ sở, được chăm lo và mở rộng Hầu hết các xã, phường đều có trạm y tế, trong đó trên 65% trạm có bác sĩ Ngành y tế và toàn dân đã cùng nhau chăm sóc và đẩy lùi một số dịch bệnh nguy hiểm Tuổi thọ bình quân của dân số Việt Nam đã tăng từ 63 tuổi (1990) lên 71,5 tuổi (2005) Chỉ số phát triển con người (HDI) cũng đã được nâng lên từ 0,498 (1991) lên 0,688 (2002) và đạt 0,704 vào năm 2005, với vị trí 100/177 trong nhóm trung bình cao Việt Nam đã hoàn thành 6/8 mục tiêu Thiên niên kỷ, trong khi chỉ số phát triển con người năm 2005 xếp thứ 108/177, so với mức 0,518 của các nước kém phát triển.
Trong nhiều năm đổi mới, Việt Nam đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong việc xây dựng con người, khẳng định tính đúng đắn của đường lối đổi mới của Đảng Sự phát triển kinh tế không chỉ tập trung vào tăng trưởng mà còn hướng tới phục vụ con người, đảm bảo tiến bộ và công bằng xã hội, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.
3.1.3 Những hạn chế của Đảng trong công cuộc xây dựng con người Thứ nhất, nạn tham nhũng ở các tổ chức nhà nước, theo Tổ chức Minh bạch Quốc tế, “Chỉ số cảm nhận tham nhũng (CPI) năm 2014 của Việt Nam đạt 31/100 điểm, đứng thứ 119 trên bảng xếp hạng toàn cầu (175 quốc gia) và thứ
Trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, 18 trên 28 quốc gia và vùng lãnh thổ đã được đánh giá, trong đó điểm số Chỉ số Cảm nhận Tham nhũng (CPI) của Việt Nam không thay đổi trong ba năm liên tiếp từ 2012 đến 2014 Tham nhũng trong khu vực công vẫn là một vấn đề nghiêm trọng tại Việt Nam Gần đây, nhiều vụ án tham nhũng đã được khởi tố và điều tra, dẫn đến việc thất thoát tài sản của Nhà nước.
Tệ nạn xã hội trong tầng lớp thanh thiếu niên đang gia tăng đáng kể, theo thông tin từ Cục Phòng chống tệ nạn xã hội thuộc Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội.
“tính đến tháng 7-2014, số người bán dâm ước tính là gần 33 nghìn người Số người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý là 204.377 người tính đến tháng 9-2014.
Tỷ lệ người nghiện ma túy đang gia tăng đáng kể, đặc biệt tại các tỉnh phía Nam như Bà Rịa - Vũng Tàu và Đà Nẵng Từ năm 1994 đến 2014, có 583.900 lượt người được cai nghiện, trung bình mỗi năm cai nghiện cho 29.000 người, chiếm khoảng 26% số người nghiện có hồ sơ quản lý Đồng thời, tình trạng bạo lực gia tăng, với nhiều vụ án giết người hàng loạt xảy ra ở thanh thiếu niên, thể hiện mức độ nghiêm trọng của vấn đề này.
Lê Văn Luyện và Nguyễn Hải Dương đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về hiện tượng "tha hóa nhân cách" trong xã hội Đây là vấn đề nghiêm trọng với nhiều nguyên nhân, bao gồm sự buông lỏng trong quản lý và giáo dục từ gia đình và xã hội, việc thực thi pháp luật không nghiêm minh, cùng với sự trỗi dậy của chủ nghĩa cá nhân.
Sự đứt gãy hệ giá trị và chuẩn mực văn hóa giữa các thế hệ đang là một thách thức lớn trong công tác chăm lo và phát triển con người Đại hội XII chỉ ra rằng tình trạng nhập khẩu và quảng bá sản phẩm văn hóa nước ngoài một cách dễ dãi, thiếu chọn lọc đã ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống văn hóa, đặc biệt là đối với giới trẻ Hơn nữa, một số cơ quan truyền thông cũng có dấu hiệu thương mại hóa, xa rời tôn chỉ và mục đích, dẫn đến việc chưa thực hiện tốt chức năng định hướng dư luận và xây dựng con người.
Tư tưởng Hồ Chí Minh trong học tập và hoạt động của sinh viên
3.2.1.Ý nghĩa của tư tưởng Hồ Chí Minh trong học tập và hoạt động của sinh viên hiện nay Đối với sinh viên, đội ngũ trí thức tương lai của nước nhà, việc học tập tư tưởng Hồ Chí Minh có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, nhất là trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước, gắn liên với phát triển kinh tế tri thức, hội nhập vào đời sống toàn cầu.
Nâng cao năng lực tư duy lý luận và phương pháp công tác
Tư tưởng Hồ Chí Minh là kim chỉ nam cho Đảng và nhân dân Việt Nam trong việc đạt được mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ và văn minh Việc làm rõ và truyền đạt hệ thống quan điểm của Người về các vấn đề cốt lõi của cách mạng Việt Nam sẽ giúp sinh viên nâng cao nhận thức về vai trò và vị trí của tư tưởng Hồ Chí Minh trong đời sống cách mạng Qua đó, tư tưởng của Người ngày càng khẳng định vai trò chủ đạo trong đời sống tinh thần của thế hệ trẻ Việt Nam.
Học tập và nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh giúp sinh viên, thanh niên củng cố lập trường cách mạng dựa trên chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh Điều này góp phần kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, đồng thời khuyến khích việc phê phán các quan điểm sai trái và bảo vệ chủ nghĩa Mác-Lênin, cũng như các chính sách của Đảng và Nhà nước Qua đó, sinh viên có khả năng vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh để giải quyết các vấn đề trong cuộc sống.
Bồi dưỡng phẩm chất đạo đức và rèn luyện bản lĩnh chính trị là nhiệm vụ quan trọng, trong đó học tập tư tưởng Hồ Chí Minh góp phần giáo dục đạo đức và phẩm chất cách mạng Việc này giúp con người biết sống có đạo lý, yêu cái tốt, cái thiện, đồng thời ghét cái ác, cái xấu Điều này cũng nâng cao lòng tự hào về Bác Hồ và Đảng Cộng sản Việt Nam, khuyến khích sự tự nguyện trong hành động.
“sống, chiến đấu, lao động, học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại”.
Dựa trên kiến thức đã học, sinh viên áp dụng vào thực tiễn, rèn luyện bản thân và hoàn thành tốt trách nhiệm, góp phần hiệu quả vào sự nghiệp cách mạng mà Hồ Chí Minh và Đảng ta đã chọn Giáo dục tư tưởng, văn hóa, đạo đức Hồ Chí Minh giúp sinh viên phát triển lý luận sống, hoàn thiện nhân cách, trang bị trí tuệ và tư duy biện chứng, trở thành những chiến sĩ tiên phong trong việc bảo vệ và xây dựng một Việt Nam giàu mạnh, đẹp đẽ như mong ước của Hồ Chí Minh.
3.2.2 Những gương mặt trẻ tiêu biểu noi theo tấm gương tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh
Dưới đây là những nhân vật trẻ tiêu biểu, truyền cảm hứng cho mọi người thực hiện theo lời Bác và học tập tư tưởng, đạo đức của Hồ Chí Minh.
Nữ sinh viêns khuyết tật nhiệt tình hoạt động Bác sĩ 9x tình nguyện lên công tác tình nguyện trên nẻo cao
Sinh viên tình nguyện học viên ngân hàng