BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO - BỘ Y TẾ TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG -  - NGUYỄN VĂN NGUYÊN H P THỰC TRẠNG KIẾN THỨC, THỰC HÀNH VỀ KIỂM SOÁT NHIỄM KHUẨN TRONG CHĂM SÓC DA VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN CÁC CƠ SỞ CHĂM SÓC DA THẨM MỸ TẠI THÀNH PHỐ CẦN THƠ, NĂM 2015 U LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ BỆNH VIỆN H MÃ SỐ: 60.72.07.01 HÀ NỘI, 2015 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO - BỘ Y TẾ TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG -  - NGUYỄN VĂN NGUYÊN H P THỰC TRẠNG KIẾN THỨC, THỰC HÀNH VỀ KIỂM SỐT NHIỄM KHUẨN TRONG CHĂM SĨC DA VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN CÁC CƠ SỞ CHĂM SÓC DA THẨM MỸ U TẠI THÀNH PHỐ CẦN THƠ, NĂM 2015 H LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ BỆNH VIỆN MÃ SỐ: 60.72.07.01 HƢỚNG DẪN KHOA HỌC TS HUỲNH VĂN BÁ TS LÃ NGỌC QUANG HÀ NỘI, 2015 i LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, em xin chân thành tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Quý thầy: Thầy TS Huỳnh Văn Bá Chủ nhiệm Bộ môn Da liễu ĐHYD Cần Thơ Thầy TS Lã Ngọc Quang Trƣởng phòng Đào tạo Trƣờng ĐHYT Cơng Cộng, tận tình hƣớng dẫn em suốt trình viết luận văn tốt nghiệp Em chân thành cảm ơn Quý Thầy, Cô Trƣờng Đại học Y tế Cơng Cộng Hà Nội tận tình truyền đạt kiến thức suốt trình học tập Quý Thầy, Cô Trƣờng Cao đẳng Y tế Đồng Tháp nhiệt tình điều phối, giúp đỡ khóa sau đại học theo H P học trƣờng, cảm ơn bạn lớp Cao học Quản lý bệnh viện khóa Đồng Tháp động viên tinh thần cho q trình hồn thành luận văn Với vốn kiến thức đƣợc tiếp thu q trình học khơng tảng cho trình nghiên cứu luận văn tốt nghiệp mà bƣớc đệm cho nghiên cứu sâu lĩnh vực chăm sóc da thẩm mỹ U Xin chân thành cảm ơn đến Phòng Đăng ký kinh doanh Sở Kế hoạch Đầu tƣ, phòng Tài Kế hoạch quận huyện sở chăm sóc da thẩm mỹ đóng địa bàn thành phố Cần Thơ cho phép tạo điều kiện thuận lợi cho tơi hồn thành luận văn H Cuối em kính chúc Q Thầy, Cơ, Q quan bạn lớp Cao học Quản lý bệnh viện khóa dồi sức khỏe thành cơng Học viên Nguyễn Văn Nguyên ii MỤC LỤC ĐẶT VẤN ĐỀ CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1 Một số khái niệm định nghĩa 1.2 Chăm sóc da Thế Giới Việt Nam 12 1.3 Thực trạng chăm sóc da thẩm mỹ Việt Nam 25 1.4 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 25 1.5 Khung lý thuyết 29 H P CHƢƠNG 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 30 2.1 Đối tƣợng nghiên cứu: 30 2.2 Thời gian địa điểm nghiên cứu 30 2.3 Thiết kế nghiên cứu 30 2.4 Cỡ mẫu 31 U 2.5 Phƣơng pháp chọn mẫu 31 2.6 Công cụ phƣơng pháp thu thập số liệu 31 H 2.7 Các biến số nghiên cứu 32 2.8 Thƣớc đo tiêu chuẩn đánh giá 34 2.9 Phƣơng pháp quản lý phân tích số liệu 36 2.10 Đạo đức nghiên cứu 36 2.11 Hạn chế nghiên cứu 37 Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 38 3.1 Thông tin chung đối tƣợng nghiên cứu 38 3.2 Thực trạng kiến thức, thực hành kiểm soát nhiễm khuẩn nhân viên chăm sóc da….……………………………………………………………………………….40 3.3 Một số yếu tố liên quan đến kiến thức, thực hành kiểm soát nhiễm khuẩn 46 iii Chƣơng 4: BÀN LUẬN 52 4.1 Thông tin chung đối tƣợng nghiên cứu 52 4.2 Thực trạng kiến thức, thực hành kiểm sốt nhiễm khuẩn nhân viên chăm sóc da ……………………………………………………………………………….53 4.3 Một số yếu tố liên quan đến kiến thức, thực hành kiểm soát nhiễm khuẩn 62 KẾT LUẬN 70 KHUYẾN NGHỊ 71 TÀI LIỆU THAM KHẢO 72 H P PHỤ LỤC: PHIẾU THU THẬP THÔNG TIN KIẾN THỨC VÀ THỰC HÀNH KIỂM SOÁT NHIỄM KHUẨN TRONG CHĂM SÓC DA TẠI CÁC CƠ SỞ CHĂM SÓC DA THẨM MỸ THÀNH PHỐ CẦN THƠ, NĂM 2015 77 H U iv DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BYT Bộ Y tế CSD Chăm sóc da CTLN Chất thải lây nhiễm CTRYT Chất thải rắn Y tế ĐBSCL Đồng sông Cửu Long KK/TK Khử khuẩn/tiệt khuẩn KSNK Kiểm soát nhiễm khuẩn NKBV Nhiễm khuẩn Bệnh viện NVYT Nhân viên Y tế TPCT Thành phố Cần Thơ VST Vệ sinh tay WHO Tổ chức y tế Thế Giới H U H P v DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1 Các sở chăm sóc da thẩm mỹ đăng ký kinh doanh 27 Bảng 3.1 Thông tin tuổi, trình độ học vấn, nghề nghiệp đối tƣợng nghiên cứu …………………………………………………………………………………………38 Bảng 3.2 Thơng tin chung tình trạng hôn nhân, nơi ở, dân tộc, thâm niên công tác …………………………………………………………………………………………39 Bảng 3.3 Kiến thức tổng quát kiểm soát nhiễm khuẩn qua da ……………………40 Bảng 3.4 Kiến thức vệ sinh tay.…………………………………… ………… 41 Bảng 3.5 Kiến thức khử khuẩn dụng cụ ………………………………………….42 H P Bảng 3.6 Kiến thức quản lý chất thải lây nhiễm ………………………………….43 Bảng 3.7 Thực hành kiểm soát nhiễm khuẩn …………………………………… 44 Bảng 3.8 Thực hành khử khuẩn dụng cụ …………………………………………….44 Bảng 3.9 Thực hành quản lý chất thải lây nhiễm …………………………………….45 Bảng 3.10 Liên quan yếu tố đặc điểm dân số, xã hội nhân viên chăm sóc U da với kiến thức chung kiểm soát nhiễm khuẩn ………………………………… 46 Bảng 3.11 Liên quan yếu tố đặc điểm dân số, xã hội nhân viên chăm sóc da với kiến thức tổng quát kiểm soát nhiễm khuẩn qua da ……………………….47 H Bảng 3.12 Liên quan yếu tố đặc điểm dân số, xã hội nhân viên chăm sóc da với kiến thức tổng quát vệ sinh tay …………………………………………….48 Bảng 3.13 Liên quan yếu tố đặc điểm dân số, xã hội nhân viên chăm sóc da với kiến thức tổng quát quản lý chất thải lây nhiễm ……………………………49 Bảng 3.14 Liên quan yếu tố đặc điểm dân số, xã hội nhân viên chăm sóc da với thực hành quản lý chất thải lây nhiễm ……………………………………… 50 Bảng 3.15 Liên quan kiến thức quản lý chất thải lây nhiễm thực hành quản lý chất thải lây nhiễm …………………………………………………………………51 vi DANH MỤC HÌNH ẢNH Hình Cấu trúc da Hình Các bƣớc quy trình rửa tay thƣờng quy 20 Hình Bản đồ hành thành phố Cần Thơ 28 H P H U vii TÓM TẮT NGHIÊN CỨU Thực trạng kiến thức thực hành nhân viên chăm sóc da sở chăm sóc da thẩm mỹ đóng vai trị quan trọng phịng chống nhiễm khuẩn, bảo vệ mơi trƣờng ngăn ngừa tai biến cho khách hàng sử dụng dịch vụ Nghiên cứu thực với hai mục tiêu: 1) Mô tả thực trạng kiến thức, thực hành 2) Xác định số yếu tố liên quan đến kiến thức, thực hành nhân viên kiểm soát nhiễm khuẩn sở chăm sóc da thẩm mỹ thành phố Cần Thơ, năm 2015 Chúng tơi sử dụng phƣơng pháp chọn mẫu tồn bộ, nghiên cứu thực trạng sở chăm sóc da H P việc vấn quan sát thực hành 310 nhân viên chăm sóc da 107 sở chăm sóc da đóng địa bàn thành phố Cần Thơ qua câu hỏi vấn bảng kiểm quan sát thực hành Kết ghi nhận kiến thức: 65,8% nhân viên chăm sóc da có kiến thức chung đạt kiểm sốt nhiễm khuẩn Trong đó, 79,4% có kiến thức kiểm sốt nhiễm U khuẩn da, 70,6% kiến thức vệ sinh tay, 11,0% kiến thức khử khuẩn dụng cụ; 46,1% kiến thức quản lý chất thải lây nhiễm Thực hành tỉ lệ thấp xem nhƣ không đạt, cụ thể nhƣ sau: khử khuẩn dụng cụ 1,0%; thực hành rửa tay H 3,5%; quản lý chất thải lây nhiễm 13,9% Các yếu tố liên quan đến kiến thức không đạt chiếm ƣu nữ, 25 tuổi, hoạt động nghề nghiệp năm, sinh sống nơng thơn, có trình độ học vấn dƣới cấp Từ kết giúp hình thành số khuyến nghị kiểm soát nhiễm khuẩn sở chăm sóc da thẩm mỹ, kiến thức khử khuẩn dụng cụ, quản lý chất thải lây nhiễm, thực hành rửa tay đúng, đặc biệt đối tƣợng nữ, 25 tuổi, hoạt động nghề nghiệp năm, sinh sống nơng thơn, có trình độ học vấn dƣới cấp ĐẶT VẤN ĐỀ Trong năm gần Việt Nam nói chung tỉnh thành khu vực Đồng sơng Cửu Long (ĐBSCL) nói riêng, phụ nữ có nhu cầu làm đẹp kinh tế phát triển Do đó, nhằm thỏa mãn nhu cầu này, số lƣợng sở chăm sóc da với quy mơ vừa nhỏ Thành phố Cần Thơ (TPCT) gia tăng đáng kể Theo số liệu thống kê, từ năm 2010 với số lƣợng đăng ký kinh doanh 25 sở đến hết năm 2014 tăng vọt với số lƣợng 107 sở [34, 35] Cùng với phát triển ngành nghề chăm sóc da, mối nguy hại tiềm ẩn đe dọa đến sức khỏe da phụ nữ xuất H P từ phƣơng pháp làm đẹp đơn giản, rẻ tiền, dễ thực hiện, phổ biến sở nhỏ vừa nhƣ: phun, xăm lông mày, môi v.v Do dùng mũi kim nhỏ đâm xuyên trực tiếp vào da nên phun, xăm môi tiềm ẩn nhiều nguy gây hại cho sức khỏe, đặc biệt thực sở thẩm mỹ thiếu chuyên môn, nghiệp vụ kiểm sốt nhiễm khuẩn Có thể liệt kê số yếu tố nguy mà phụ nữ gặp phải thực U thủ thuật làm đẹp đơn giản này: Nhiễm trùng chỗ xăm: Sƣng, tấy đỏ kéo dài, chảy máu, mụn, môi bị nung mủ hậu khó lƣờng sau xăm môi, bên cạnh biểu hay gặp H nhƣ sƣng tấy phù nề [25] Lây bệnh truyền nhiễm: Nếu khơng tiệt khuẩn cách, vật dụng, máy móc dùng q trình phun, xăm ngun nhân lây truyền bệnh nguy hiểm nhƣ giang mai, HIV, viêm gan B,C, bệnh Herpes v.v Nhất thực sở nhỏ, nhân viên chăm sóc khơng hiểu tầm quan trọng việc khử khuẩn sở khơng có điều kiện khử khuẩn; dụng cụ, hóa chất khử khuẩn khơng đầy đủ Khả lây bệnh từ dụng cụ nhƣ kim, ngòi xăm, đặc biệt chất dịch màu xăm, nơi mà tác nhân gây bệnh chủ yếu khu trú khách hàng dùng chung với [25]