BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO …………/………… BỘ NỘI VỤ ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM QUỐC THUẬT QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC TRÊN ĐỊA BÀN th ạc sĩ Q uả n lý nh LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ CƠNG nư ớc QUẬN GỊ VẤP, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Lu ậ n vă n TP HỒ CHÍ MINH - NĂM 2018 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO …………/………… BỘ NỘI VỤ ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM QUỐC THUẬT QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN GỊ VẤP, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH nh nư ớc LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ CƠNG Chun ngành: Quản lý cơng Q uả n lý Mã số: 60 34 04 03 th ạc sĩ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS NGUYỄN THẮNG Lu ậ n vă n TP HỒ CHÍ MINH - NĂM 2018 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sĩ Quản lý công “Quản lý nhà nƣớc thu BHXH bắt buộc địa bàn Quận Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh” cơng trình nghiên cứu riêng tơi, số liệu luận văn trung thực có nguồn gốc rõ ràng Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 01 năm 2018 Tác giả Lu ậ n vă n th ạc sĩ Q uả n lý nh nư ớc Phạm Quốc Thuật LỜI CẢM ƠN Để hồn thành đề tài luận văn Thạc sĩ này, tơi nhận đƣợc nhiều hỗ trợ, giúp đỡ tạo điều kiện từ quan, tổ chức cá nhân Trƣớc hết, xin gửi lời cảm ơn đến Thầy Cơ Học viện Hành Quốc gia tận tâm giảng dạy, truyền đạt cho kiến thức quản lý hành nhà nƣớc quý báu để tơi áp dụng vào thực tiễn cơng tác Đặc biệt, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến Thầy TS Nguyễn Thắng, ngƣời tận tình giúp đỡ, hƣớng dẫn tạo điều kiện tốt giúp tơi hồn thành luận văn Cuối cùng, xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo Bảo hiểm xã hội quận Gò Vấp, đồng nghiệp gia đình, bạn bè ln quan tâm, động viên, giúp đỡ suốt thời gian học tập nghiên cứu thực đề tài luận văn thạc sĩ Một lần xin chân thành cảm ơn! Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 01 năm 2018 Tác giả Lu ậ n vă n th ạc sĩ Q uả n lý nh nư ớc Phạm Quốc Thuật i MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT IV DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, BẢNG, SƠ ĐỒ V MỞ ĐẦU CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ BẢO HIỂM XÃ HỘI 14 1.1 Cơ sở lý luận BHXH .14 1.1.1 Khái niệm BHXH 14 1.1.2 Đối tƣợng BHXH đối tƣợng tham gia BHXH .14 1.1.3 Đặc điểm BHXH 16 1.1.4 Vai trò BHXH .17 1.1.5 Chức BHXH 19 1.1.6 Nguyên tắc BHXH 19 1.1.7 Các chế độ BHXH .21 1.2 Quản lý nhà nƣớc thu BHXH bắt buộc 21 Sự cần thiết phải quản lý nhà nƣớc BHXH bắt buộc 21 1.2.2 Khái niệm vai trò quản lý nhà nƣớc thu BHXH bắt buộc 23 1.2.3 Nội dung quản lý nhà nƣớc thu BHXH bắt buộc 25 1.2.4 Các tiêu để đánh giá công tác quản lý nhà nƣớc thu BHXH ớc 1.2.1 1.3 Các yếu tố tác động đến quản lý nhà nƣớc thu BHXH bắt buộc 34 nh 1.2.5 nư bắt buộc 32 Kinh nghiệm quản lý nhà nƣớc thu BHXH bắt buộc nƣớc Kinh nghiệm quản lý nhà nƣớc thu BHXH bắt buộc nƣớc n 1.3.1 lý giới số địa phƣơng Việt Nam 36 Kinh nghiệm quản lý nhà nƣớc thu BHXH bắt buộc số địa Q 1.3.2 uả giới 36 sĩ phƣơng 43 Bài học từ kinh nghiệm quản lý nhà nƣớc thu BHXH bắt buộc 45 ạc 1.3.3 Lu ậ n vă n th TÓM TẮT CHƢƠNG 48 ii CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THU BHXH BẮT BUỘC TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN GÒ VẤP 49 2.1 Khái quát tình hình kinh tế - xã hội quận Gò Vấp .49 2.2 Giới thiệu Bảo hiểm xã hội quận Gò Vấp 51 2.2.1 Vị trí, chức 51 2.2.2 Nhiệm vụ, quyền hạn 51 2.2.3 Cơ cấu tổ chức 53 2.3 Thực trạng quản lý nhà nƣớc thu Bảo hiểm xã hội bắt buộc địa bàn quận Gò Vấp 54 2.3.1 Cơ sở pháp lý 54 2.3.2 Tình hình đơn vị lao động tham gia BHXH bắt buộc 55 2.3.3 Tỷ lệ nợ đóng BHXH bắt buộc 61 2.3.4 Tỷ lệ hoàn thành kế hoạch thu BHXH bắt buộc .62 2.3.5 Tỷ lệ đơn vị đƣợc tra, kiểm tra 64 2.3.6 Tình hình khởi kiện đơn vị thu hồi nợ 65 2.4 Đánh giá chung thực trạng quản lý nhà nƣớc thu BHXH bắt buộc địa bàn quận Gò Vấp 67 Những kết đạt đƣợc 67 2.4.2 Những mặt hạn chế 70 2.4.3 Nguyên nhân hạn chế 71 nh nư ớc 2.4.1 TÓM TẮT CHƢƠNG 75 lý CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THU Cơ sở dự báo xu hƣớng phát triển BHXH quận Gò Vấp uả 3.1 n BHXH BẮT BUỘC TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN GÒ VẤP 76 Q năm tới 76 Quan điểm Đảng nhà nƣớc ta sách ASXH 76 3.1.2 Chiến lƣợc phát triển ngành BHXH Việt Nam đến năm 2020 77 3.1.3 Sự phát triển kinh tế nƣớc ta giai đoạn 2016-2020 78 ạc th n vă n Dự báo công tác thu BHXH bắt buộc quận Gò Vấp 80 Lu ậ 3.2 sĩ 3.1.1 iii 3.3 Giải pháp tăng cƣờng quản lý nhà nƣớc thu BHXH bắt buộc địa bàn quận Gò Vấp 81 3.3.1 Công tác phát triển đối tƣợng tham gia BHXH bắt buộc 81 3.3.2 Tăng cƣờng công tác đôn đốc, quản lý nợ, tra, kiểm tra khởi kiện 83 3.3.3 Công tác đào tạo, bồi dƣỡng tổ chức, xây dựng đội ngũ viên chức .84 3.3.4 Công tác tuyên truyền .85 3.3.5 Cải cách thủ tục hành 88 3.3.6 Phát triển hệ thống CNTT ngành 89 3.4 Kiến nghị 90 3.4.1 Đối với Quốc hội .90 3.4.2 Đối với Tổng liên đoàn lao động Việt Nam 91 3.4.3 Bảo hiểm xã hội Việt Nam BHXH Tp Hồ Chí Minh 91 3.4.4 Cơ quan Nhà nƣớc có thẩm quyền 94 TÓM TẮT CHƢƠNG 95 KẾT LUẬN 96 TÀI LIỆU THAM KHẢO 97 Lu ậ n vă n th ạc sĩ Q uả n lý nh nư ớc PHỤ LỤC .101 iv DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Ý nghĩa Stt ASXH An sinh xã hội BHTN Bảo hiểm thất nghiệp BHXH Bảo hiểm xã hội BHYT Bảo hiểm y tế CNTT Công nghệ thơng tin Central Provident Fund Board Singapore, cịn CPF gọi Quỹ phòng xa Trung ƣơng Singapore DN Doanh nghiệp LĐTB & XH Lao động - Thƣơng binh Xã hội NLĐ Ngƣời lao động 10 Tp.HCM Thành phố Hồ Chí Minh 11 SDLĐ Sử dụng lao động 12 UBND Ủy ban nhân dân Lu ậ n vă n th ạc sĩ Q uả n lý nh nư ớc v DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, BẢNG, SƠ ĐỒ DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 1.1 Tỷ lệ thu BHXH bắt buộc Đức 37 Biểu đồ 1.2 Tỷ lệ thu BHXH bắt buộc chủ SDLĐ Đức .38 Biểu đồ 1.3 Tỷ lệ thu BHXH bắt buộc NLĐ Đức 38 Biểu đồ 1.4 Tỷ lệ thu BHXH bắt buộc Mỹ 39 Biểu đồ 1.5 Tỷ lệ thu BHXH bắt buộc chủ SDLĐ Mỹ 40 Biểu đồ 1.6 Tỷ lệ thu BHXH bắt buộc NLĐ Mỹ 40 Biểu đồ 1.7 Tỷ lệ thu BHXH bắt buộc Singapore 41 Biểu đồ 1.8 Tỷ lệ thu BHXH bắt buộc chủ SDLĐ Singapore 42 Biểu đồ 1.9 Tỷ lệ thu BHXH bắt buộc NLĐ Singapore .42 Biểu đồ 2.1 Tổng hợp đối tƣợng tham gia BHXH bắt buộc từ năm 2012-2016 .57 Biểu đồ 2.2 Tổng hợp số đơn vị số lao động tham gia BHXH bắt buộc từ năm 2012-2016 58 Biểu đồ 2.3 Tỷ lệ nợ BHXH bắt buộc từ năm 2012-2016 .62 Biểu đồ 2.4 Tỷ lệ hoàn thành kế hoạch thu BHXH bắt buộc từ năm 2012-2016 63 Biểu đồ 2.5 Tình hình đơn vị đƣợc tra, kiểm tra từ năm 2012 - 2016 65 ớc Biểu đồ 2.6 Tỷ lệ thu hồi nợ BHXH từ đơn vị bị khởi kiện từ năm 2012-2016 nh nư .67 DANH MỤC CÁC BẢNG lý Bảng 2.1 Tổng hợp đối tƣợng tham gia BHXH bắt buộc theo khối từ năm 2012- n 2016 55 uả Bảng 2.2 Tổng hợp số đơn vị số lao động tham gia BHXH bắt buộc từ năm Q 2012-2016 58 sĩ Bảng 2.3 Tình hình DN tham gia BHXH từ năm 2012 - 2016 60 ạc Bảng 2.4 Tình hình lao động tham gia BHXH từ năm 2012-2016 60 th Bảng 2.5 Tình hình nợ BHXH bắt buộc từ năm 2012 - 2016 61 Lu ậ n vă n Bảng 2.6 Tình hình thực kế hoạch thu BHXH từ năm 2012 - 2016 63 vi Bảng 2.7 Tình hình đơn vị đƣợc tra, kiểm tra từ năm 2012-2016 64 Bảng 2.8 Tình hình khởi kiện đơn vị nợ BHXH từ năm 2012-2016 .66 DANH MỤC SƠ ĐỒ Lu ậ n vă n th ạc sĩ Q uả n lý nh nư ớc Sơ đồ 2.1 Bộ máy tổ chức BHXH quận Gò Vấp .53